İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
HALKI KİN VE DÜŞMANLIĞA TAHRİK SUÇU İLE İLGİLİ KAVRAMLAR, ULUSLARARASI VE MUKAYESELİ HUKUKTAKİ DURUM
I. HALKI KİN VE DÜŞMANLIĞA TAHRİK SUÇU İLE İLGİLİ KAVRAMLAR 21
A. Ayrımcılık 21
B. Nefret Söylemi 28
C. Nefret Suçu 50
D. Değerlendirme 55
II. ULUSLARARASI HUKUKTA NEFRET SÖYLEMİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 57
A. Birleşmiş Milletler 58
1. Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi 59
a. Sözleşmedeki İlgili Maddelerin İncelenmesi 59
b. Koruma Mekanizmalarının Konuyla İlgili İçtihat ve Faaliyetleri 61
aa. Genel Yorumlar 61
bb. Bireysel Başvuru Kararları 64
2. Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme 70
a. Sözleşmedeki İlgili Maddelerin İncelenmesi 71
b. Koruma Mekanizmalarının Konuyla İlgili İçtihat ve Faaliyetleri 74
aa. Genel Tavsiyeler 74
bb. Bireysel Başvuru Kararları 78
3. Soykırım Suçunun Önlenmesine ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşme 79
B. Avrupa Konseyi 80
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 81
a. Sözleşmedeki İlgili Maddelerin İncelenmesi 82
b. Bireysel Başvuru Kararları 85
aa. AİHS m. 17 Kapsamında Değerlendirilen Söylemler 86
bb. AİHS m. 10 Kapsamında Değerlendirilen Söylemler 92
2. Ulusal Azınlıkların Korunması İçin Çerçeve Sözleşme 108
3. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi Ek Protokolü 110
4. Avrupa Konseyi Organlarınca Verilen Kararlar ve Oluşturulan Raporlar 114
a. Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararları 114
aa. Nefret Söylemi Konulu R (97) 20 Sayılı Tavsiye Kararı 115
bb. Medya ve Hoşgörü Kültürünün Geliştirilmesi Konulu R (97) 21 Sayılı Tavsiye Kararı 116
cc. Sporda Irkçılığın, Yabancı Düşmanlığının ve Irksal Hoşgörüsüzlüğün Engellenmesi Konulu Rec (2001) 6 Sayılı Tavsiye Kararı 117
dd. Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Temelli Ayrımcılıkla Mücadele Konulu CM/Rec (2010) 5 Sayılı Tavsiye Kararı 118
b. Parlamenter Meclisi Kararları 118
aa. Siber Alanda Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Konulu Rec 1543 (2001) Sayılı Tavsiye Kararı 119
bb. İfade Özgürlüğü ve Dinsel İnançlara Saygı Konulu Res 1510 (2006) Sayılı Tavsiye Kararı 119
cc. Dine Hakaret, Dini Hakaret ve Din Temelli Nefret Söylemi Konulu Rec 1805 (2007) Sayılı Tavsiye Kararı 121
dd. Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Temelli Ayrımcılık Konulu Res 1728 (2010) Sayılı Karar 122
ee. Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Temelli Ayrımcılıkla Mücadele Konulu Res 1948 (2013) Sayılı Karar 123
ff. Avrupa’da Irkçılığın ve Hoşgörüsüzlüğün Önlenmesi Stratejisi Konulu Res 1967 (2014) Sayılı Karar 125
c. Hukuk Yoluyla Demokrasi İçin Avrupa Komisyonu Raporları 126
aa. Avrupa’daki Dine Hakaret, Dini Hakaret ve Dinsel Nefrete Tahrikle İlgili Ulusal Düzenlemeler Üzerine Ön Rapor 126
bb. İfade Özgürlüğü ve İnanç Özgürlüğü Arasındaki İlişki: Dine Hakaret, Dini Hakaret ve Dinsel Nefrete Tahrik Düzenlemeleri ve Soruşturmaları Konuları Üzerine Rapor 128
d. Irkçılık ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu Genel Politika Tavsiye Kararları 131
aa. Irkçılık, Yabancı Düşmanlığı, Antisemitizm ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Konulu 1 Nolu Genel Politika Tavsiye Kararı 131
bb. Irkçılık ve Irksal Ayrımcılıkla Mücadele Konulu 7 Nolu Genel Politika Tavsiye Kararı 132
e. Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi 134
C. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı 134
D. Avrupa Birliği 136
1. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 139
2. 16 Şubat 2006 Tarihli Avrupa Birliği Parlamentosu Kararı 141
3. 15 Temmuz 1996 Tarihli Avrupa Birliği Konseyi Ortak Eylem Planı 142
4. 28 Kasım 2008 Tarihli Avrupa Birliği Konseyi Çerçeve Kararı 143
III. MUKAYESELİ HUKUKTA HALKI KİN VE DÜŞMANLIĞA TAHRİK SUÇUNUN DURUMU 144
A. Amerika Birleşik Devletleri 145
1. Amerikan Anayasası Ek Birinci Madde ile Nefret Söylemi Arasındaki İlişki 145
2. Amerikan Yüksek Mahkemesi İçtihatları Çerçevesinde Nefret Söylemi 151
a. Chaplinsky v. New Hampshire Kararı 151
b. Terminiello v. Chicago 153
c. Beauharnais v. Illinois Kararı 154
d. Brandenburg v. Ohio Kararı 156
e. R.A.V. v. St. Paul Kararı 159
f. Virginia v. Black 164
g. Snyder v. Phelps 168
3. Değerlendirme 170
B. Kanada 170
C. Avustralya 173
D. Birleşik Krallık 177
E. İrlanda 184
F. Almanya 186
G. İtalya 190
H. Fransa 191
I. İspanya 194
J. İsveç Krallığı 195
K. Rusya Federasyonu 196
L. Yunanistan 196
M. Bulgaristan 197
N. Hırvatistan 198
O. İsrail 199
P. Papua Yeni Gine 201
İKİNCİ BÖLÜM
HALKI KİN VE DÜŞMANLIĞA TAHRİK SUÇU
I. TÜRK HUKUKUNDA HALKI KİN VE DÜŞMANLIĞA TAHRİK SUÇUNUN TARİHİ GELİŞİMİ 203
A. Osmanlı Dönemi 203
1. Tanzimat Öncesi Dönem 203
2. Tanzimat Dönemi 206
B. Türkiye Cumhuriyeti Dönemi 209
1. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi 209
2. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi 214
II. SUÇUN TÜRK CEZA KANUNU SİSTEMATİĞİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 215
III. SUÇLA KORUNAN HUKUKSAL DEĞER 221
IV. SUÇUN FAİLİ 230
V. SUÇUN MAĞDURU 232
VI. SUÇUN MADDİ KONUSU 234
VII. SUÇUN YAPISAL UNSURLARI 235
A. Maddi Unsurlar 236
1. Tahrik Etme 236
a. Yönelmesi Gereken Kesim Bakımından Tahrik Etme 237
aa. Halk 238
bb. Sosyal Sınıf 243
cc. Irk 248
dd. Din 251
ee. Mezhep 254
ff. Bölge 254
b. Konu Bakımından Tahrik Etme 256
c. Biçim Bakımından Tahrik Etme 264
d. Değerlendirme 269
2. Kamu Güvenliği Bakımından Açık ve Yakın Bir Tehlikenin Ortaya Çıkması 273
a. Hukuki Niteliği 274
aa. Objektif Cezalandırılabilme Şartı 274
bb. Suçun Unsuru 274
cc. Görüşümüz 275
b. Açık ve Yakın Tehlikenin Somut Tehlike Olması 278
c. Açık ve Yakın Tehlike Kavramı 279
aa. Tehlikenin Açık ve Yakın Olmasının Anlamı 279
bb. Açık ve Mevcut Tehlikeden Farkı 284
d. Açık ve Yakın Tehlikenin Tespiti 286
B. Manevi Unsur 290
C. Hukuka Aykırılık 294
1. Genel Olarak 294
2. Hukuka Uygunluk Sebebi Olarak İfade Özgürlüğü 298
a. İfade Özgürlüğünün Temellendirilmesi 303
b. İfade Özgürlüğünün Sınırlandırılması 307
c. İfade Özgürlüğü ve Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Arasındaki İlişki 310
D. Kusurluluk 313
VIII. SUÇA VE CEZAYA ETKİ EDEN HALLER 315
A. Basın 315
B. Diğer Kitle İletişim Araçları 318
C. Yayın 318
VIII. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 320
A. Teşebbüs 320
B. İştirak 322
1. Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçuna İştirak 323
a. Faillik 323
b. Azmettiren 324
c. Yardım Eden 325
2. Tahrik Etme ve İştirak Arasındaki Farklılık 326
C. İçtima 328
IX. YAPTIRIM 331
X. YARGILAMA 332
Sonuç 335
Kaynakça 341
Kavramlar Dizini 367 |