İÇİNDEKİLER
Önsöz 5 Kısaltmalar 13 İkinci Bölüm CEZA SORUMLULUĞUNU KALDIRAN VEYA AZALTAN NEDENLER Madde 24: KANUNUN HÜKMÜ VE AMİRİN EMRİ 17 AÇIKLAMA 17 I) KANUNUN HÜKMÜNÜ YERİNE GETİRME (24/1.F.) 18 1) Uygulama Alanı ve Koşulları 18 2) Kolluğun Silah Kullanma Yetkisi 19 a) AİHS’ne Aykırılık Oluşturmayan Durumlar 20 b) Kolluğun Zor Kullanma Yetkisine İlişkin Mevzuat ve Uygulamalarımızın AİHS Standartları Bakımından Değerlendirilmesi 21 II) AMİRİN EMRİNİ YERİNE GETİRME (24/2., 3. VE 4.F.) 23 1) Bir Emrin Varlığı 24 2) Emrin Yetkili Bir Merci veya Amir Tarafından Verilmesi 25 3) Emrin Uygulanmasının Görev Gereği Zorunlu Olması 26 4) Emrin Kanunlara Uygun (Meşru) Olması 26 III) KANUN HÜKMÜ VE AMİRİN EMRİNİ YERİNE GETİRME İLE İLGİLİ ANAYASAL VE YASAL DÜZENLEMELER 29 YARGITAY KARARLARI 40 Madde 25: MEŞRU SAVUNMA VE ZORUNLULUK HALİ 43 AÇIKLAMA 43 I) MEŞRU SAVUNMA (25/1.F.) 43 1) Hukuki Niteliği 44 2) Meşru Savunmanın Koşulları 45 a) Saldırıya İlişkin Koşullar 46 aa) Haksız Bir Saldırının Varlığı Koşulu 46 ab) Saldırının Bir Hakka Yönelik Olması Koşulu 50 ac) Saldırı ile Savunmanın Eşzamanlı Olması Koşulu 53 b) Savunmaya İlişkin Koşullar 55 ba) Savunmada Zorunluluk Bulunması Koşulu 55 bb) Savunma ile Saldırı Arasında Oran Bulması Koşulu 56 3) Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma 57 II) ZORUNLULUK HALİ (25/2.F.) 57 1) Hukuki Niteliği 58 a) Hukuk Dışı Hal Teorisi 58 b) Manevi Cebir veya Psikolojik Teori 58 c) Saiklerin Sosyalliği veya Tehlikesizlik Teorisi 58 d) Hakların Çatışması Teorisi 59 2) Zorunluluk Halinin Koşulları 60 a) Tehlikeye İlişkin Koşullar 60 aa) Ağır ve Muhakkak Bir Tehlikenin Bulunması 60 bb) Tehlikenin Failin Kendisine veya Başkasına Ait Bir Hakka Yönelik Olması 61 cc) Failin, Tehlikenin Meydana Gelmesine Bilerek Sebebiyet Vermemiş Olması 61 dd) Failin Tehlikeye Katlanma Yükümlülüğünün Bulunmaması 62 b) Korunmaya (Tehlikeden Kurtulmaya) İlişkin Koşullar 62 aa) Tehlikeden Başka Türlü Kurtulma Olanağının Bulunmaması 62 bb) Tehlikenin Ağırlığı ile Konu ve Kullanılan Araç Arasında Orantılılık Bulunması 63 YARGITAY KARARLARI 64 Madde 26: HAKKIN KULLANILMASI VE İLGİLİNİN RIZASI 79 AÇIKLAMA 79 I) HAKKIN KULLANILMASI (26/1.F.) 79 1) Hukuki Niteliği 80 2) Koşulları 80 a) Sübjektif Bir Hakkın Bulunması 81 b) Hakkın Fail Tarafından Doğrudan Doğruya Kullanılabilir Nitelikte Bulunması 81 c) Failin Hakkını, Bu Hakkı Doğuran Kaynağın Sınırları İçinde Kullanması 81 d) Hakkın Kullanılması ile İşlenen Suç Arasında Fikri Bir Bağlantının Bulunması 82 3) Hakkın Kullanılması Halleri 82 a) Zilyetliğin Korunması 82 b) Ruhsat ve Yetkiye Dayanan Bir Hakkın Kullanılması 84 c) Mesleğin veya Sanatın İcrası 84 d) Spor Hareketleri 85 II) İLGİLİNİN RIZASI (26/2.F.) 85 1) Hukuki Niteliği 86 2) Koşulları 87 a) İlgilinin Rıza Gösterme Yeteneğinin Bulunması 87 b) Rızanın Açıklanması 87 c) Rızanın Konusunun Elverişli Olması 88 3) TCK'nın Özel Hükümlerinde İlgilinin Rızasına İlişkin Düzenlemeler 89 a) TCK. 80/2. Fıkra 89 b) TCK. 90/4. Fıkra 90 c) 91/1. Fıkra 90 d) 99/1., 5. ve 6. Fıkralar 90 e) 101. Madde 91 f) TCK. 116/1-2. Fıkra 91 g) TCK. 132/3. Fıkrası 92 h) TCK. 133/1-2. Fıkraları 92 i) TCK. 141/1. Fıkrası 93 j) TCK. 163/2. Fıkrası 93 k) TCK. 234/3. Fıkra 93 l) TCK. 245/1. Fıkra 93 YARGITAY KARARLARI 94 Madde 27: SINIRIN AŞILMASI 120 AÇIKLAMA 120 I) GETİRİLEN YENİLİKLERİN ANA HATLARI 120 II) SINIRIN AŞILMASI HALLERİ (TCK 27. MD.) 122 1) Sınırın Kast Olmaksızın (Taksirle) Aşılması 122 2) Sınırın Kasden Aşılması 125 3) Meşru Savunmada Mazur Görülebilecek Bir Heyecan, Korku veya Telaşla Sınırın Aşılması 125 YARGITAY KARARLARI 126 Madde 28: CEBİR VE ŞİDDET, KORKUTMA VE TEHDİT 140 AÇIKLAMA 140 I) CEBİR VE ŞİDDET 140 II) KORKUTMA VE TEHDİT 141 YARGITAY KARARLARI 142 Madde 29: HAKSIZ TAHRİK 143 AÇIKLAMA 143 I) HAKSIZ TAHRİK, HİDDET VE ŞİDDETLİ ELEM KAVRAMLARI 143 II) HAKSIZ TAHRİKİN KOŞULLARI 144 1) Tahrik Oluşturan Haksız Bir Fiilin Bulunması 144 2) Bu Haksız Fiilin Failde Hiddet veya Şiddetli Elem Meydana Getirmesi 148 3) İşlenen Suç ile Haksız Fiil Arasında Nedensellik Bağı Bulunması 149 4) Haksız Fiili Yapanın Mağdur Olması veya Mağdurun Bu Fiili Önleme Sorumluluğu Bulunması 150 III) TAHRİK KONUSUNDA HÜKÜM KURULURKEN GEREKÇE GÖSTERME ZORUNLULUĞU 152 IV) MEFRUZ (VARSAYILAN) TAHRİK 153 V) TAHRİKİN ŞERİKLERE (SUÇ ORTAKLARINA) SİRAYETİ 154 VI) MEŞRU SAVUNMA-HAKSIZ TAHRİK AYIRIMI 155 VII) HAKSIZ TAHRİKLE BAĞDAŞMAYAN SUÇLAR 156 VIII) GENEL TAHRİK-ÖZEL TAHRİK AYIRIMI 157 IX) TCK. 29. MADDESİ UYARINCA YAPILACAK OLAN İNDİRİM 157 YARGITAY KARARLARI 158 Madde 30: HATA 249 AÇIKLAMA 249 I) SUÇUN MADDİ UNSURLARINDA HATA (30/1. FIKRA) 249 II) SUÇA ETKİ EDEN NEDENLERDE HATA (30/2. FIKRA) 250 III) CEZA SORUMLULUĞUNU KALDIRAN VEYA AZALTAN NEDENLERDE HATA (30/3. FIKRA) 251 IV) HUKUKİ HATA (30/4. FIKRA) 251 1) Karşılaştırmalı Hukuktaki Durum 251 a) Kanunu Bilmeme Konusunda Hüküm Bulunmaması 252 b) Kanunu Bilmemenin ve Yanılmanın Mazeret Sayılmaması 252 c) Kanunu Bilmemenin Mazeret Sayılması 252 2) Doktrindeki Görüşler 254 3) Görüşümüz 263 YARGITAY KARARLARI 264 Madde 31: YAŞ KÜÇÜKLÜĞÜ 269 AÇIKLAMA 269 I) YAŞ KÜÇÜKLÜĞÜ 270 II) CEZA SORUMLULUĞU OLMAYAN ÇOCUKLAR (0-12 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR) 270 III) 12 YAŞINI DOLDURMUŞ 15 YAŞINI DOLDURMAMIŞ ÇOCUKLAR 270 1) 12-15 Yaş Grubunda Olup Ceza Sorumluluğu Olmayan Çocuklar 270 2) 12-15 Yaş Grubunda Olup Ceza Sorumluluğu Olan Çocuklar 271 IV) 15 YAŞINI DOLDURMUŞ 18 YAŞINI DOLDURMAMIŞ ÇOCUKLARIN CEZA SORUMLULUĞU 271 YARGITAY KARARLARI 272 Madde 32: AKIL HASTALIĞI 289 AÇIKLAMA 289 I) AKIL HASTALIĞI 290 II) CEZA SORUMLULUĞUNU ORTADAN KALDIRAN AKIL HASTALIĞI (32/1. FIKRA) 294 III) CEZA SORUMLULUĞUNU AZALTAN AKIL HASTALIĞI (32/2. FIKRA) 295 YARGITAY KARARLARI 296 Madde 33: SAĞIR VE DİLSİZLİK 317 AÇIKLAMA 317 I) SAĞIR VE DİLSİZLİK 317 II) SAĞIR VE DİLSİZLİĞİN İSNAT YETENEĞİNE ETKİSİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA BENİMSENEN SİSTEMLER 318 1) Sağır ve Dilsizlikten Ayrıca Sözetmemeyi Uygun Sayan Sistem 318 2) Sağır ve Dilsizleri Akıl Hastalarına Ait Rejime Tabi Tutan Sistem 318 3) Sağır ve Dilsizler Hakkında Pek Az Değişiklikle Küçükler Hakkındaki Rejimin Uygulanmasını Benimseyen Sistem 318 III) TCK'NIN 33. MADDESİNDE BENİMSENEN SORUMLULUK REJİMİ 318 1) Fiili İşlediği Sırada 15 Yaşını Doldurmamış Olan Sağır ve Dilsizler 319 2) Fiili İşlediği Sırada 15 Yaşını Doldurmuş Olup da 18 Yaşını Doldurmamış Olan Sağır ve Dilsizler 319 3) Fiili İşlediği Sırada 18 Yaşını Doldurmuş Olup da 21 Yaşını Doldurmamış Olan Sağır ve Dilsizler 320 YARGITAY KARARLARI 320 Madde 34: GEÇİCİ NEDENLER, ALKOL VEYA UYUŞTURUCU MADDE ETKİSİNDE OLMA 323 AÇIKLAMA 323 I) GEÇİCİ BİR NEDENLE YA DA İRADE DIŞI ALINAN ALKOL VEYA UYUŞTURUCU MADDE ETKİSİYLE İŞLENEN FİİLLER 323 1) Geçici (Arızi) Nedenlerin Etkisinde Olma 324 2) İrade Dışı Alınan Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma 324 II) İRADİ OLARAK ALINAN ALKOL VEYA UYUŞTURUCU MADDE ETKİSİNDE SUÇ İŞLENMESİ 325 YARGITAY KARARLARI 325 Kaynaklar 327 Kavramlar Dizini 335 |