İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Teşekkür 9
Kısaltmalar 17
Birinci Bölüm
HAKSIZ ZİLYEDİN SORUMLULUĞUNUN TANIMI,
HUKUKİ NİTELİĞİ, HUKUKİ KAYNAĞI VE KAPSAMI
§ 1. HAKSIZ ZİLYEDİN SORUMLULUĞUNUN TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 19
I. Tanımı 19
II. Hukuki Niteliği 19
A. Genel Olarak 19
B. Diğer Sorumluluk Türleri ile İlişkisi 20
1. Haksız Fiil Sorumluluğu ile İlişkisi 21
2. Sebepsiz Zenginleşme ile İlişkisi 22
a. Genel Olarak 22
b. Sebepsiz Zenginleşme Hükümlerinin Haksız Zilyetlik Hükümlerini Tamamlayıcı Nitelikte Kullanıldığı Durumlar 24
3. Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görme ile İlişkisi 25
4. Kira Sözleşmesi ile İlişkisi 28
5. Sui Generis Bir Sorumluluk Türü Olarak Haksız Zilyedin Sorumluluğu 29
C. Hak Sahibinin Hakları ve Borçları 31
1. Eşyanın İadesini Talep Hakkı ve İade Hakkının Diğer Haklarla İlişkisi 31
2. Zararları Tazmin Hakkı ve Diğer Yan Hakları 32
3. Hak Sahibinin Gider Alacağı Ödeme Borcu 34
D. Uygulama Alanı 34
§ 2. HAKSIZ ZİLYETLİĞİN TÜRLERİ VE UYGULANACAK ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 38
I. Haksız Zilyetlik Türleri 38
A. İyiniyet–Kötüniyet Ayrımı ve Sonuçları 38
1. Genel Olarak 38
2. İyiniyet Kavramı 38
B. İyiniyetli Haksız Zilyedin Sorumluluğu 41
1. Sorumlu Tutulmama İlkesi 41
a. İyiniyetli Haksız Zilyedin Ürün Elde Etme Hakkı 42
b. İyiniyetli Haksız Zilyedin Sebepsiz Zenginleşme Sorumluluğu 45
2. Sorumlu Tutulmama İlkesinin Bir İstisnası: Elde Edilen Yararların Mahsubu 48
3. İyiniyetli Haksız Zilyedin Gider Alacağı 50
a. Genel Olarak Gider ve Gider Alacağı 50
aa. Zorunlu Giderler 53
bb. Yararlı Giderler 53
cc. Diğer Giderler 55
b. İyiniyetli Haksız Zilyedin Sahip Olduğu Gider Alacağının Kapsamı ve Özellikleri 56
4. İyiniyetli Haksız Zilyedin Ayırıp Alma Hakkı 57
5. İyiniyetli Haksız Zilyedin Alıkoyma Hakkı 58
a. Alıkoyma Hakkı ve Hapis Hakkı Ayrımı 58
b. İyiniyetli Haksız Zilyedin Alıkoyma Hakkının Hukuki Niteliği ve Kapsamı 60
C. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Sorumluluğu 61
1. Genel Olarak 61
2. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Sorumluluğunun Kapsamı 61
a. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Eşyayı İade ve Tazmin Borcu 62
aa. Hukuki Niteliği 62
bb. Borcun Özellikleri 63
cc. Borcun Kapsamı 64
b. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Elde Ettiği Ürünlerden Doğan Sorumluluğu 65
c. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Elde Etmeyi İhmal Ettiği Ürünlerden Doğan Sorumluluğu 68
d. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Haksız Kullanma Tazminatı Sorumluluğu (Ecrimisil) 71
D. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Hakları 71
1. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Gider Alacağı 71
2. Ayırıp Alma Hakkı 73
3. Alıkoyma Hakkı–Takas Hakkı 73
II. Zamanaşımı 75
A. İyiniyetli Haksız Zilyedin Hakları ve Borçları Açısından 75
1. Eşyanın İadesi Borcu 75
2. Gider Alacağı 75
3. Ayırıp Alma Hakkı 75
B. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Hakları ve Borçları Açısından 76
1. Gider Alacağı 76
2. Eşyanın İadesi ve Zararın Tazmini Borcu 76
3. Elde Edilen Ürünlerden Doğan Borcu 77
4. Elde Edilmesi İhmal Edilen Ürünlerden Doğan Borcu 78
5. Haksız Kullanma Tazminatı (Ecrimisil) 79
İkinci Bölüm
HAKSIZ KULLANMA TAZMİNATI
(ECRİMİSİL)
§ 3. HAKSIZ KULLANMA TAZMİNATININ TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 81
I. Tanımı 81
A. Genel Olarak 81
B. Terim Kullanımı ile İlgili Tartışmalar 82
1. Ecrimisil Terimini Savunan Görüş 83
2. Fuzuli İşgal–Haksız İşgal Tazminatı Terimlerini Savunan Görüş 84
3. Kullanım Tazminatı–Kullanım Çıkarı Görüşü 85
II. Çeşitli Hukuk Düzenlerinde ve Türk Hukukunda Haksız Kullanma Tazminatına İlişkin Düzenlemeler 87
A. Avrupa Ulusal Hukuklarında Haksız Kullanma Tazminatına İlişkin Düzenlemeler 87
1. Roma Hukukunda 87
2. Alman Hukukunda 88
3. İsviçre Hukukunda 88
4. İngiltere Hukukunda 89
B. Eski Hukukumuzda Haksız Kullanma Tazminatına İlişkin Düzenlemeler 89
1. İslam Hukukunda 89
a. Ecrimisil ve Ecrimüsemma Kavramları 92
2. Mecelle’de 93
3. 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi’nde 96
4. Kamu Hukukunda 98
5. Günümüz Hukukunda 100
III. Hukuki Niteliği 101
A. Genel Olarak 101
1. Haksız Kullanma Tazminatı Talebinin Hukuki Dayanağına İlişkin Görüşler 101
a. Haksız Kullanma Tazminatı Elde Edilen Ürünler Kapsamında Tazmin Edilmelidir Görüşü 101
b. Haksız Kullanma Tazminatı Elde Edilmesi İhmal Edilen Ürünler Kapsamında Tazmin Edilmelidir Görüşü 103
c. Haksız Kullanma Tazminatı TMK m. 993’ün Mefhumu Muhalifinden Kaynaklanan Sui Generis Bir Tazmin Yoludur Görüşü 105
d. Haksız Kullanma Tazminatı Hakkında Kanun Boşluğu Bulunmaktadır Görüşü 108
aa. Haksız Kullanma Sorumluluğu Yoktur Görüşü 108
bb. Haksız Kullanma Sorumluluğu Bulunmaktadır Görüşü 109
B. Hukuki Niteliği 111
C. Haksız Kullanma Tazminatının Unsurları 112
1. Zarar 112
2. Hukuka Aykırı Fiil–Haksız Müdahale 114
3. Nedensellik Bağı 116
4. Kusur Şartı 117
D. Haksız Kullanma Tazminatının Diğer Tazmin Yolları ile İlişkisi 117
1. Haksız Fiil Sorumluluğu ile İlişkisi 117
2. Sebepsiz Zenginleşme ile İlişkisi 118
3. Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görme ile İlişkisi 118
4. Haksız Zilyedin Haksız Kullanım Tazminatı Borcunun Hukuki Nitelendirilmesi Konusunda Değerlendirmelerimiz 120
Üçüncü Bölüm
HAKSIZ KULLANMA TAZMİNATININ KAPSAMI, UYGULAMASI VE ZAMANAŞIMI
§ 4. HAKSIZ KULLANMA TAZMİNATININ KAPSAMI, YARGITAY UYGULAMASI VE BAZI ÖZEL DURUMLAR 121
I. Haksız Kullanma Tazminatının Kapsamı 121
A. Genel Olarak 121
B. Tazminat Bedelinin Belirlenmesine İlişkin Tartışmalar 122
C. Haksız Kullanım Tazminatına Uygulanacak Faiz 124
II. Haksız Zilyetlik ve Haksız Kullanma Tazminatına İlişkin Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi 125
A. 9.12.1931 Tarihli ve E. 1931/23, K. 1931/44 Numaralı İçtihadı Birleştirme Kararı 125
B. 25.5.1938 Tarihli ve E. 1937/29 K. 1938/10 Numaralı İçtihadı Birleştirme Kararı 126
C. 8.3.1950 Tarihli ve E. 1945/22, K. 1950/4 Numaralı İçtihadı Birleştirme Kararı 127
D. 4.6.1958 Tarihli ve E. 1958/15, K. 1958/6 Numaralı İçtihadı Birleştirme Kararı 129
E. Diğer Yargıtay Kararları 131
F. Konuya İlişkin Güncel Yargıtay Kararları ve Değerlendirmelerimiz 132
III. Haksız Kullanma Tazminatına İlişkin Bazı Özel Durumlar 181
A. Olağanüstü Zamanaşımı ile Mülkiyet İktisabı Halinde 181
B. Ortak Mülkiyete Tâbi Eşyalarda ve Eşyanın Devri Halinde Haksız Kullanma Tazminatı 182
C. Taşınmazın Harici Satışı Halinde Haksız Kullanma Tazminatı 185
D. Kamulaştırma ve Haksız Kullanım Tazminatı 186
§ 5. HAKSIZ KULLANMA TAZMİNATINA İLİŞKİN ZAMANAŞIMI 187
I. Haksız Kullanma Tazminatına Uygulanacak Zamanaşımına İlişkin Tartışmalar 187
A. Haksız Fiili Esas Alan Görüş 188
B. Kira Sözleşmesini Esas Alan Görüş 189
C. Genel Zamanaşımı Süresini Esas Alan Görüş 189
D. Kanun Boşluğunun Doldurulmasını Esas Alan Görüş 190
E. Değerlendirmemiz 190
Sonuç 193
Kaynakça 195
Kavramlar Dizini 203
Yazarın Özgeçmişi 207 |