İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Birinci Bölüm
FARKLILAŞAN YÜKSEKÖĞRETİM ALANI VE VAKIF ÜNİVERSİTELERİ
Hasan Şimşek
I. Modern Üniversitenin Gelişimi 23
II. Sosyal Devletçi ve Yeni Liberal Üniversite 24
III. Bugün 26
IV. Türk Yükseköğretimi: Kısa tarihçe 28
A. Kökler ve Miras: Osmanlı’dan Kalan (1773–1923) 28
B. İlk Cumhuriyet Dönemi (1923–1947) 30
C. Özerklik ve Kaos Yılları (1946–1981) 31
D. Bütünleştirme ve Anglo–Sakson Yükseköğretim Sistemine Geçiş (1981–2007) 34
E. Kontrolsüz ve Vizyonsuz Büyüme, Kalite Sorunları ve Üniversitenin Siyasete Teslim Olması (2007–Bugün) 36
V. Türk Yükseköğretim Sisteminin Ana Sorunsalları 38
VI. Özet Sistem Bilgileri 38
A. Yükseköğretime Erişim 39
B. Yönetim 40
C. Finansman 43
D. Öğretim Elemanları 44
E. Araştırma ve Bilgi Üretimi 47
VII. Vakıf Üniversiteleri 47
Kaynakça 51
İkinci Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNİN YÖNETİMİ
Yaşar Kondakçı
Hanife Hilal Şenay
I. Türkiye’de Üniversite Yönetim Sisteminin Evrimi 54
II. Darülfünun ve Getirdikleri 55
III. Cumhuriyet’in İlk Yılları 56
IV. Çok Partili Dönem, 1960’lar ve 1970’ler 57
V. 1980 Darbesi ve Üniversite 58
VI. Yeni Liberalizm Türkiye’ye Geliyor, Vakıf Üniversiteleri Kuruluyor. 59
VII. Devlet–Vakıf–Özel Üniversite Yönetim Modelleri 62
VIII. Anglosakson Üniversite Modeli 62
IX. Bonapartist Üniversite Modeli 64
X. Kıta Avrupası (Humboldtçu) Üniversite Modeli 64
XI. Vakıf Üniversiteleri Yasasında Yönetim Modeli 66
XII. Yasal Çerçeve 66
XIII. Mütevelli Heyet Sisteminin Geçmişi 68
A. Mütevelli Heyetin Üniversitelere Olumlu Katkıları 69
B. Mütevelli Heyete Yönelik Eleştiriler 71
XIV. Mütevelli Heyet Sisteminin Türkiye’ye Uyarlanması 72
XV. Vakıf Üniversiteleri ve Patronaj 74
XVI. Üniversite Üst Yönetim Organlarının Oluşumu ve Rektör Ataması 76
XVII. Rektörün Yetkileri ve Mütevelli Heyetle İlişkisi 77
XVIII. Dekanlık ve Bölüm Başkanlıklarının Oluşumu ve Atanması 78
XIX. Sonuç ve Gelecek İçin Öngörüler 78
Kaynakça 80
Üçüncü Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE ÖĞRETİM ELEMANLARI
Sedat Gümüş
Alper Çalıkoğlu
I. Akademisyenlik Mesleği 84
II. Dünyada Özel/Vakıf Üniversitelerinde Öğretim Elemanlığı 85
III. Türkiye’de Vakıf Üniversitesi Öğretim Elemanı Olmak 88
A. Vakıf Üniversitelerinde Öğretim Elemanı Olmanın Hukuki Durumu 88
B. Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Öğretim Elemanlarının Genel Profili 90
C. Araştırma–Öğretim–Topluma Hizmet Eğilimleri 93
D. Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Öğretim Elemanlarının İş Doyumu 95
E. Vakıf Üniversitelerinde Akademik Özgürlük 96
IV. Sonuç ve Gelecek İçin Öngörüler 97
Kaynakça 99
Dördüncü Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNİN FİNANSMANI
Hakan Ergin
I. Yükseköğretimin Gri Alanı: Finansman 103
II. Dünyada Yükseköğretimin Finansmanının Genel Görünümü 105
III. Türkiye’de Yükseköğretimin Finansmanı 107
IV. Türkiye’de Ücretli Yükseköğrenimin Tarihsel Gelişimi 108
V. Vakıf Üniversitelerinde Bütçe ve Bütçeleme Süreci 111
VI. Vakıf Üniversitelerinin Bütçe Gelirleri ve Giderleri 112
VII. Vakıf Üniversitelerinin Bütçe Yönetimi ve Denetimi 116
VIII. Vakıf Üniversiteleri Kâr Amacı Güdebilir mi? 119
IX. Türkiye’de Vakıf Üniversiteleri Özel Üniversite Gibi mi İşliyor? 120
X. Sonuç ve Gelecek İçin Öngörüler 122
Kaynakça 124
Beşinci Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE ÖĞRENCİ OLMAK
Merve Zayim Kurtay
Sevgi Kaya Kaşıkcı
I. Türkiye’de Vakıf Üniversiteleri 128
II. Öğrenci Sayıları: Vakıf ve Devlet Üniversiteleri 129
III. Vakıf Üniversitelerinin Doluluk Oranları 130
IV. Vakıf ve Devlet Üniversitelerinde Karşılaştırmalı Öğrenci Profili Analizi 131
V. Seçilen Üniversitelerde Öğrenci Sayıları 132
VI. Vakıf ve Devlet Üniversitesi Öğrencilerinin Üniversiteye Giriş Başarı Puanlarının Karşılaştırılması 135
VII. Vakıf ve Devlet Üniversitesi Öğrencilerinin Geçmiş Bilgilerinin Karşılaştırılması 138
VIII. Vakıf Üniversiteleri Tarafından Kullanılan Öğrenci Çekme Stratejileri 141
IX. Öğrencilerin Vakıf Üniversitelerini Tercih Nedenleri 144
X. Vakıf Üniversitelerindeki Öğrencilerin Memnuniyet Düzeyleri 146
XI. Vakıf Üniversitelerinde Öğretim Elemanı Başına Düşen Öğrenci Sayıları 149
XII. Vakıf Üniversitelerin Doluluk Oranlarının Diğer Değişkenlerle İlişkisi 150
XIII. Sonuç ve Gelecek İçin Öngörüler 152
Kaynakça 154
Altıncı Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE EĞİTİM VE ÖĞRETİM
Emine Karaduman
Elif Bengü
Fatma Nevra Seggie
I. Üniversite Kavramı 157
II. Orta Çağ Üniversitesi ve Öğretim 158
III. Rönesans–Reform Üniversitesi ve Öğretim 159
IV. 19. Yüzyıl, Yükselen Modernizm ve Üniversite Öğretimi 160
V. Amerikan Üniversite Modeli ve Öğretim 161
VI. Küreselleşme ve Vakıf Üniversitelerinde Eğitim–Öğretim 161
VII. Vakıf Üniversitelerinde Eğitim Anlayışı 164
VIII. Vakıf Üniversitelerinde Öğretim Programları 165
IX. Koç Üniversitesi 168
A. Kurum Hakkında Bilgi 168
B. Koç Üniversitesi’nin Öğretim Programı 169
X. Bahçeşehir Üniversitesi 171
A. Kurum Hakkında Bilgi 171
B. Bahçeşehir Üniversitesi’nin Öğretim Programı 171
XI. İstanbul Aydın Üniversitesi 173
A. Kurum Hakkında Bilgi 173
B. İstanbul Aydın Üniversitesi’nin Öğretim Programı 174
XII. Ampirik bir araştırmanın sonuçları 176
XIII. Sonuç ve Gelecek için Öngörüler 177
Kaynakça 179
Yedinci Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE ARAŞTIRMA VE BİLGİ ÜRETİMİ
Şefika Mertkan
Gülen Onurkan Aliusta
I. Yeni Yükseköğretim Düzeninde Araştırmanın Önemi 185
II. Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Araştırma Performansı 186
III. Araştırma Üniversitesi ve Vakıf Üniversiteleri 187
IV. Vakıf Üniversiteleri ve Kalite Sorunsalı 188
V. Akademik Kadro ve Araştırma Kapasitesi 190
VI. Vakıf Üniversitelerinde Araştırmayı Zorlaştıran Etkenler 192
VII. Öğretim Elemanı Altyapısı 193
VIII. Öğretim Üyesi Başına Düşen Öğrenci Sayısı ve Öğrenci Profili 194
IX. Kaynak Eksikliği 195
X. Sonuç ve Gelecek İçin Öngörüler 197
Kaynakça 198
Sekizinci Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİ VE REKABET
Serap Emil
I. Yükseköğretimde Rekabet ve Rekabet Kavramının Kısa Tarihçesi 204
II. Yükseköğretimde Rekabet Stratejileri 207
III. Türkiye Yükseköğretim Sistemi ve Vakıf Üniversitelerinin Ortaya Çıkışı 209
IV. Vakıf Üniversitelerinde Rekabet 212
V. Vakıf Üniversitelerinde Rekabet Analizi: “Sinyal Verme” Üzerinden Kurumsal Web Sitelerinin İncelenmesi 217
A. Görsel İçerik Analizi Çalışması 217
VI. Sonuç ve Gelecek için Öngörüler 222
Kaynakça 224
Dokuzuncu Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER
Betül Bulut Şahin
I. Yükseköğretimde Uluslararasılaşma 227
II. Uluslararasılaşmanın Stratejik Hedef ve Planlardaki Yeri 230
III. Cumhuriyet Sonrası Dönemde Türk Üniversitelerinde Uluslararasılaşma 230
IV. 1980 Sonrası Dönemde Türk Yükseköğretiminde Uluslararasılaşma 231
V. 2000’ler Sonrası Türk Üniversitelerinde Uluslararasılaşma Süreçlerinde Yaşanan Gelişmeler 233
VI. Türk Üniversitelerinde Uluslararasılaşmanın Güncel Durumu 234
VII. Vakıf Üniversitelerinde Uluslararasılaşma 237
VIII. Stratejik Planlarda Bulunan Hedefler 242
IX. Sonuç ve Gelecek için Öngörüler 246
Kaynakça 250
Onuncu Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE FİZİKSEL VE TEKNOLOJİK ALTYAPI
Mehmet Ali Yılık
Burcu Erdemir
I. Vakıf Üniversitelerinin Fiziksel Koşulları, Donanımları ve Yatırım Öncelikleri 254
II. Vakıf Üniversitelerinde Fiziksel Kampüs Alternatifleri, Pandemi ve Krize Verilebilecek Tepki 255
A. Bilgi Çağı Gençlik Kültürü ve Vakıf Üniversiteleri 256
III. Vakıf Üniversitelerinin Fiziksel Altyapısı ve Yükselen Yeni Eğilimler 257
A. Sürdürülebilir–Ekolojik Kampüsler 257
B. Cinsiyet Gözetmeyen Barınma ve Sosyal Alanlar 259
IV. Vakıf Üniversitelerinin Yerleşimi ve Metropollerle İlişkisi 261
V. Vakıf Üniversiteleri, Fiziksel Altyapı ve Yatırımlar 262
A. Ar–Ge Çalışmaları ve Finansmanı 262
B. Kütüphaneler 263
C. Teknoparklar 265
VI. Vakıf Üniversitelerinin Teknolojik Altyapısı 266
A. Altyapı Hedefi, Stratejisi ve Planlaması 266
VII. Teknolojik Altyapı Öncelikleri Konusunda Eğilimler 268
VIII. Değişen Kampüs Teknolojileri 269
IX. Alternatif Sertifikasyon ve Üniversiteler 271
X. Gençlerin Üniversiteden Teknolojik Beklentileri 274
XI. Sonuç ve Gelecek için Öngörüler 275
Kaynakça 278
On Birinci Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİ, İŞ PİYASASI VE MEZUNLARIN İSTİHDAMI
Deniz Örücü
I. İstihdam Edilebilirlik Kavramı 284
II. Diplomalı İşsizliğin Nedenleri ve İş Dünyasının Beklentileri 286
III. Vakıf Üniversiteleri ve İstihdam Edilebilir Mezun Yetiştirme Sorunu 287
IV. Elit Üniversitelerin İstihdama Yönelik Uygulamaları 291
V. Sonuç ve Gelecek için Öngörüler 292
Kaynakça 294
On İkinci Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİ HAKKINDA BİR EYLEM ARAŞTIRMACISININ İZLENİMLERİ
Özge Hacıfazlıoğlu
I. Vakıf Üniversitelerinde Yönetim ve Belirsizlik Sürecinde Akademik Liderlik 298
II. Vakıf Üniversitelerinde Öğretim Elemanları ve Araştırma Kültürü 301
III. Vakıf Üniversitelerinde Eğitim–Öğretim ve Öğrenci Odaklı Kültür 305
IV. Vakıf Üniversitelerinde Uluslararasılaşma Yolculuğu 308
V. Vakıf Üniversitelerinde İstihdam, Rekabet ve Farklılaşma Stratejileri 311
VI. Deneyimlerden Ders Alarak Yol Almak 315
Kaynakça 316
On Üçüncü Bölüm
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNİN GELECEĞİ VE SON SÖZLER
Hasan Şimşek
I. Kurumsallaş! 320
II. Öğretim Elemanı Önemlidir; Koru, Geliştir! 322
III. Üniversite Kar Amaçlı Ticari Bir İşletme Değildir! 323
IV. Öğrenci Müşteri Değildir! 324
V. Üniversitenin Üretim Süreci Eğitim–Öğretimdir; Önemse! 326
VI. Araştırma Üniversitesi Olmak Hayal Değildir, Doğru Vizyondur ! 327
VII. Rekabet Manipülasyon Değildir ! 328
VIII. Uluslararası Görünürlük İyi Üniversite Olmakla Mümkündür! 329
IX. Fiziksel Koşullarla Göz Boyama, Teknolojiyi İhmal Etme! 331
X. İş Piyasası Üniversitenin Gerçek Başarı Testidir! 332
XI. Son Sözler 334
Yazarlar Hakkında 337
Alper Çalıkoğlu 337
Betül Bulut Şahin 337
Burcu Erdemir 337
Deniz Örücü 338
Elif Bengü 338
Emine Karaduman 338
Fatma Nevra Seggie 339
Gülen Onurkan Aliusta 339
Hakan Ergin 339
H. Hilal Şenay 340
Hasan Şimşek 340
Mehmet Ali Yılık 340
Merve Zayim–Kurtay 340
Özge Hacıfazlıoğlu 341
Sedat Gümüş 341
Serap Emil 342
Sevgi Kaya–Kaşıkcı 342
Şefika Mertkan 342
Yaşar Kondakçı 342 |