Kategoriler
Eser Adı Yazar Yayınevi Açıklama İçindekiler Barkod
Arama  
Ana Sayfa Sipariş Takip Üyelik Yardım İletişim
 
 
Bülten
   

×
Türk Borçlar Hukukunda
Geçici Ödemeler (TBK. m.76)
– Borçlar Hukuku Monografileri –
Haziran 2023 / 1. Baskı / 728 Syf.
Fiyatı: 975.00 TL
24 saat içerisinde temin edilir.
 
Sepete Ekle
   

"Geçici ödemeler", 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 76. maddesinde düzenlenmiştir. Düzenleme, zarar gören tarafın iddiasının haklılığını gösteren inandırıcı kanıtlar sunması ve ekonomik durumunun da gerektirmesi halinde, hakimin istem üzerine davalının zarar görene geçici ödeme yapmasına karar verebileceğine ilişkindir. Ayrıca maddenin 2. fıkrası; davalının yaptığı geçici ödemelerin hükmedilen tazminata mahsup edileceğini, tazminata hükmedilmez ise davacının aldığı geçici ödemelerin yasal faiziyle birlikte geri verileceğini düzenlemektedir.

Bununla birlikte uluslararası havacılık hukukunda, deniz hukukunda çatma konusunda ve sigorta hukukunda benzer nitelikteki ön ödeme düzenlemelerine rastlamak mümkündür. Bütün bu düzenlemelerin ortak amacının, uzun süren yargılamalar devam ederken dava sonucunun kısmi olarak öne çekilmesi suretiyle, zarar gören tarafların mağduriyetinin hafifletilmesi olduğu anlaşılmaktadır.

Kitap, geçici ödemeler düzenlemesinin uygulama alanını ve uygulama şartlarını belirlemeyi hedeflemektedir.

Konu Başlıkları
Geçici Ödemelerin Şartları
Geçici Ödeme Kararı ve Uygulama
Barkod: 9789750285639
Yayın Tarihi: Haziran 2023
Baskı Sayısı:  1
Ebat: 16x24
Sayfa Sayısı: 728
Yayınevi: Seçkin Yayıncılık
Kapak Türü: Karton Kapaklı
Dili: Türkçe
Ekler: -

 

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar Listesi  19
Giriş  23
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK GEÇİCİ ÖDEME KAVRAMI
I. GEÇİCİ ÖDEME KAVRAMI, TANIMI, AMACI VE TARİHSEL GELİŞİMİ  37
A. Kavram ve Terminoloji  37
1. Geçicilik Kavramı  37
2. Ödeme Kavramı  42
3. Geçici Ödeme Kavramı  43
B. Tanım  46
1. Yasa Hükmünden Çıkan Tanım  46
2. Doktrinde Yer Alan Tanım Denemeleri  49
C. Geçici Ödeme Müessesesine Duyulan İhtiyaç ve Maddenin Amacı  51
1. Yasanın Oluşum Aşamasındaki Amacın Değerlendirilmesi  51
a. Madde Gerekçesinde Yer Alan Amacın Değerlendirilmesi  51
b. Adalet Komisyonu Çalışmalarındaki Görüş ve Eleştirilerin Değerlendirilmesi  53
aa. Hükmün Tazminat ve Yargılama Hukuku İlkeleriyle Bağdaşmadığına Yönelik Eleştirinin Değerlendirilmesi  56
bb. Hakimin İhsas–ı Reye Zorlandığına İlişkin Eleştirinin Değerlendirilmesi  57
cc. Geçici Ödemenin Miktarı Bakımından Somut Bir Ölçüt Bulunmadığına İlişkin Eleştirinin Değerlendirilmesi  58
dd. İhtiyati Tedbir Hükümlerinin Tazminatın Tahsil Edilememesi Riskini Kaldırdığına İlişkin Görüşün Değerlendirilmesi  61
ee. Subjektif İmkansızlık Halinde Geçici Ödemenin İade Edilmemesi İhtimaline İlişkin Görüşün Değerlendirilmesi  63
ff. Mukayeseli Hukukta Benzer Bir Düzenlemenin Bulunmadığına Yönelik Görüşün Değerlendirilmesi  65
2. Yargı Uygulamasının Düzenlemeye Duyduğu Gereksinim  65
3. Düzenlemenin Amacına Yönelik Doktrinde Yer Alan Görüşler  69
4. Değerlendirme ve Görüşümüz  72
a. Yargılamaların Uzun Sürmesinin Konuya Etkisi  72
b. Toplumun Refah Seviyesi ve Sosyal – Ekonomik Durumun Konuya Etkisi  76
c. Geçici Hukuki Koruma Önlemlerinin İşlevsizliği  82
D. Kavramın Tarihsel Gelişimi  88
1. Mukayeseli Hukukta Durum  88
a. İsviçre Hukukunda Durum  88
aa. İsviçre Sorumluluk Hukukunun Revizyonu ve Birleştirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı  88
bb. İsviçre Hukukunda Güncel Durum  90
b. Alman Hukukunda Durum  93
2. Uluslararası Hukukta Durum  98
a. Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Uluslararası Sözleşme  99
b. Hava Araçlarının Üçüncü Kişilere Verdikleri Zarara İlişkin Sözleşme  102
c. Benzer İhtiyaçlarla Geliştirilen Sigorta Sistemleri  104
3. Türk Borçlar Hukukunda Durum  105
a. 818 Sayılı Kanun Dönemi  105
b. 6098 Sayılı Kanunla Getirilen Düzenleme  106
II. KAVRAMIN HUKUKİ NİTELİĞİ, BENZER MÜESSESELER KARŞISINDAKİ DURUMU  108
A. Hukuki Niteliği  108
1. Genel Olarak  108
2. Geçici Hukuki Koruma Görüşü  110
a. Geçici Ödemeler Müessesesinin Bir Geçici Hukuki Koruma Türü Olduğuna İlişkin Görüşün Dayanakları  112
aa. HMK’da Diğer Geçici Hukuki Korumalarla İlgili Düzenleme Bulunması  112
bb. Aile Hukukunda Yer Alanlar Gibi Özel Hukuki Korumaların Mevcudiyeti  114
cc. Geçicilik Unsuru  114
b. Görüşün Değerlendirilmesi  115
aa. Geçici Hukuki Korumanın Amacı ve Özelliklerinin Geçici Ödemeler Müessesesiyle Kıyaslanması  115
bb. Geçici Hukuki Koruma Vasıtasıyla Asıl Dava Sonucunun Öne Çekilip Çekilemeyeceği  129
3. İhtiyati Tedbir Niteliği Görüşü  133
a. Geçici Ödemeler Müessesesini Genel Anlamda İhtiyati Tedbir Olarak Nitelendiren Görüş  134
aa. Genel Olarak  134
bb. Görüşün Değerlendirilmesi  145
aaa. Amaç Yönünden Kıyaslama  145
bbb. Davadan Önce Talep Edilebilme Durumu ve Tamamlayıcı Merasim Konusu  148
ccc. Geçici Ödemelerde Teminat Müessesesinin Mevcut Olmaması  151
ddd. İhtiyati Tedbir Kararlarına Uyulmaması Halinde Disiplin Cezası Öngörülmüş Olması  155
eee. Karara Karşı İtiraz Usulü ve Kanun Yolu  160
fff. Şartların Değişmesi Halinde Kararın Kaldırılabilmesi  163
ggg. İspat Ölçütünün Her İki Müessesede Farklı Olması  165
hhh. İhtiyati Tedbir Sebepleriyle Geçici Ödemelerde Aranan Sebeplerin Farklı Olması  173
iii. Para Alacaklarında İhtiyati Tedbire Başvurulamaması  177
b. Geçici Ödemeler Müessesesini Eda Tedbiri Olarak Nitelendiren Görüş  179
aa. Görüşün Dayanakları  179
bb. Eda Tedbirlerine İlişkin Genel Bilgiler  182
cc. Görüşün Değerlendirilmesi  192
aaa. Madde Gerekçesinin Açıkça Müessesenin Eda Tedbiri Şeklinde Nitelendirilemeyeceğini Belirtmesi  192
bbb. Türk Hukukunda Davanın Esasını Çözen veya Öne Çeken Tedbir Müessesesinin Bulunup Bulunmadığı  193
ccc. Geçici Ödemeler ile Eda Tedbirlerinin Amaç ve Sebep Yönünden Kıyaslanması  202
ddd. İhtiyati Tedbir Müessesesi Mevcut İken Aynı Nitelikte Olduğu İddia Edilen Geçici Ödemeler Müessesesinin Tekrar Düzenlenmesinin Gereksizliği  206
eee. Kesinleşmeden İcra Edilebilen Kararlar Bakımından Hukuki Durum  209
4. Ön Tazminat Görüşü  211
a. Kavram  211
b. Geçici Ödemeler Kavramıyla İlişkisi  212
c. Eleştiriler  214
aa. Dava Sonucunun Öne Çekilmesi  214
bb. Tazminat Niteliğinin Geçici Ödemeyle Bağdaşmaması  215
cc. Zarar Belirlenmeden Tazminata İlişkin Hüküm Kurulmasının Mümkün Olmaması  219
dd. Tazminat Hukukunun Temel İlkeleriyle Bağdaşmaması  220
ee. İhsası Rey Riski  221
d. Görüşün Değerlendirmesi  223
5. Ön Ödeme (Avans) Görüşü  224
a. Kavram  224
b. Görüşün Değerlendirmesi  226
6. Kısmi İfa Görüşü  229
a. Kavram  229
b. Görüşün Değerlendirmesi  231
7. Kısmi Hüküm Görüşü  233
a. Kavram  233
b. Görüşün Değerlendirmesi  234
8. Yeni Bir Borç Kaynağı Görüşü  236
9. Geçici Ödemeler Düzenlemesinin Hukuki Niteliği Hakkında Genel Değerlendirme  236
a. Yargıtay’ın Görüşü  236
b. Değerlendirme ve Görüşümüz  238
aa. Geçici Ödemelerin Maddi Hukuk Müessesesi Olması  238
bb. Geçici Ödemelerin Ön Ödeme Niteliği  247
cc. Geçici Ödemelerin Zararı Azaltma Külfeti Kapsamında Değerlendirilmesi  249
B. Benzer Müesseseler Karşısındaki Durumu  251
1. Aile Hukukuna Özgü Düzenlemeler  251
a. Tedbir Nafakası Düzenlemeleri  253
aa. Genel Olarak  253
bb. Geçici Ödemeler Müessesesiyle Benzerliğinin Değerlendirilmesi  256
b. Soybağı Hukukundan Kaynaklanan Geçici Önlemler  262
c. TMK’da Yer Alan Diğer Düzenlemeler  263
2. Adli Yardım  264
a. Genel Olarak  264
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle İlişkisi  269
3. İhtiyati Haciz  272
a. Genel Olarak  272
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle Kıyaslanması  277
4. Trafik Kazalarındaki Sağlık Hizmeti Bedelleri ve Güvence Hesabı  280
a. Genel Olarak  280
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle İlişkisi  284
5. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda Düzenlenen Ücret Garanti Fonu  286
a. Genel Olarak  286
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle İlişkisi  289
6. Geçici İş Göremezlik Ödeneği  291
a. Genel Olarak  291
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle İlişkisi  293
7. Ön Ödeme Kavramını İçeren Sözleşme Tipleri  295
a. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi  295
b. Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesi  296
c. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle Kıyaslanması  297
İkinci Bölüm
GEÇİCİ ÖDEMELERİN ŞARTLARI
I. GENEL ŞARTLARIN SAĞLANMASI  300
A. Genel Şartlar Bakımından İspat Ölçütü  302
B. Geçici Ödemelerin Aradığı Genel Şartlar  303
1. Zararın Varlığı ve Miktarı  303
a. Genel Olarak Zarar Kavramı  304
b. Zarara Uğrayan Bir Taraf Bulunması  306
aa. Zararın Gerçekleşmesi  307
bb. Taraflardan Birinin Zarara Uğramış Olması  310
c. Zarar Türlerine göre Geçici Ödemelerin Uygulanması  310
aa. Maddi – Manevi Zararlarda Durum  310
bb. Fiili Zarar – Yoksun Kalınan Kardan İbaret Zararlarda Durum  319
cc. Mevcut Zarar – Müstakbel Zarar – Muhtemel Zararlarda Durum  323
dd. Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar – Yansıma Zararlarda Durum  327
ee. Müspet – Menfi Zararlarda Durum  329
d. Zararın Miktarı  334
2. Zarar Görenin Ekonomik Durumunun Geçici Ödemeyi Gerektirmesi  336
a. Ekonomik Durumun Gerektirmesi Kavramı  336
b. Ekonomik Durumun Geçici Ödemeyi Gerektirmesine İlişkin Kriterler  342
aa. Zarar Görene İlişkin Subjektif Kriter  342
bb. Ekonomik Duruma Yönelik Objektif Kriter  343
cc. Görüşümüz  344
3. İnandırıcı Kanıtlar Sunulması  345
a. İnandırıcı Kanıtların Konusu  346
b. İspat Ölçütü Olarak İnandırıcı Kanıt  349
aa. Aksi İspat Edilemez Nitelikte Delil Görüşü  349
bb. Yaklaşık İspat Görüşü  351
aaa. Geçici Ödemeler Müessesesinin Hukuki Niteliğinin Etkisi  352
bbb. Yaklaşık İspat Ölçütünün Ağırlığı  355
cc. Yaklaşık İspat ile Tam İspat Arasındaki Ölçüt Görüşü  357
aaa. Düzenlemenin Lafzı  357
bbb. Kamu Düzenini Konu Alan Başka Müesseselerde de Ağırlaştırılmış İspat Ölçütünün Bulunması  358
ccc. Menfaat Dengesinin Sağlanmasının Gerekliliği  362
ddd. Görece İspat Kavramı  365
c. İspat Aracı Olarak İnandırıcı Kanıtlar  367
4. İstem  369
a. Taraflardan Birinin İstemi  369
b. İstemin Bir Dava Kapsamında İleri Sürülmesi  372
II. ÖZEL ŞARTLARIN SAĞLANMASI  375
A. Genel Olarak  375
B. Geçici Ödeme Talebi Üzerine Hukuki Nitelendirmenin Yapılması Sorunu  377
1. Hakimin Hukuku Kendiliğinden Uygulaması İlkesi  378
2. Geçici Ödeme Talebi Konusunda Karar Verilirken Durum  383
C. Hukuki Müesseseye Özel İnandırıcı Kanıtlar Sunulması  387
1. Kusura Dayanan Haksız Fiil Sorumluluğu Halinde  390
a. Genel Olarak Haksız Fiil Kavramı  391
b. Müessesenin Unsurlarının Somut Olayda Mevcut Olduğuna İlişkin İnandırıcı Kanıtlar Sunulması  392
aa. Kusur Unsuruna İlişkin İddianın Haklılığının Gösterilmesi  392
aaa. Genel Olarak Kusur Kavramı  392
bbb. Kusur Derecesinin Geçici Ödeme Talebine Etkisi  394
ccc. Kusur Ehliyetinin Geçici Ödeme Talebine Etkisi  399
bb. Hukuka Aykırı Fiil Unsuruna İlişkin İddianın Haklılığının Gösterilmesi  404
aaa. Genel Olarak Hukuka Aykırı Fiil Kavramı  404
bbb. Hukuka Aykırı Fiile İlişkin İnandırıcı Kanıtlar Sunulması  409
ccc. Hukuka Aykırılığı Önleyen Sebepler ve Geçici Ödeme Talebi Bakımından Önemi  411
cc. İlliyet Bağının Mevcut Olduğunun Gösterilmesi  420
2. Kusursuz Sorumluluk Hallerinde  424
a. Genel Olarak  424
b. Kusursuz Sorumluluk Türlerine göre Geçici Ödemelerin Uygulanma Şekli  429
aa. Türk Borçlar Kanunu’nda Düzenlenen Kusursuz Sorumluluk Hallerinde  430
aaa. Hakkaniyet Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  430
bbb. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  431
ccc. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  437
ddd. Yapı Malikinin Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  440
eee. Iztırar Durumunda Verilen Zarardan Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  445
fff. Tehlike Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  448
bb. Karayolları Trafik Kanunu’nda Düzenlenen Kusursuz Sorumluluk Hallerinin Mevcut Olması Durumunda Geçici Ödemeler  451
aaa. Genel Olarak  451
bbb. İşletilen Motorlu Araç Sebebiyle Doğan Zarardan Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  454
ccc. İşletilme Halinde Olmayan Aracın Sebep Olduğu Trafik Kazası Halinde Geçici Ödemeler  461
ddd. Trafik Kazasında Yardım Edenlerin Zararlarından Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  463
cc. Diğer Bazı Kusursuz Sorumluluk Hallerinde  466
aaa. Çevreyi Kirletenlerin Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  466
bbb. Türk Sivil Havacılık Kanununa göre Kusursuz Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  469
ccc. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Üretici, İthalatçı ve Bağlı Kredi Verenin Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  471
ddd. Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu’na göre Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  474
eee. Biyogüvenlik Kanunu’na göre Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  478
fff. İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Zararlardan İşverenin Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  482
3. Sözleşmeden Kaynaklanan Borç İlişkilerinde  484
a. Geçici Ödemeler Düzenlemesinin Kıyas Yoluyla Uygulanması  485
b. Sözleşmeye Aykırılık Halinde Geçici Ödemelerin Uygulanması  488
aa. Genel Anlamda Sözleşmeden Kaynaklanan Yükümlülüklerin İhlali Halinde Geçici Ödemeler  488
bb. Geçici Ödemeye İlişkin Sözleşmede Hüküm Bulunması  498
cc. Kusurlu Sonraki İfa İmkansızlığı Halinde Geçici Ödemeler  502
dd. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi Halinde Geçici Ödemeler  504
ee. Borçlunun Temerrüdü Halinde Geçici Ödemeler  507
4. Borcun Diğer Kaynaklardan Doğması Halinde  511
a. Sebepsiz Zenginleşmeden Kaynaklanan Borç İlişkilerinde Geçici Ödemeler  512
aa. Sebepsiz Zenginleşme Halinde Geçici Ödemelerin Uygulanıp Uygulanamayacağına İlişkin Görüşler  512
bb. Sebepsiz Zenginleşme Halinde Geçici Ödemelerin Uygulanması  513
aaa. Sebepsiz Zenginleşme Kavramı ve Şartları  513
bbb. Sebepsiz Zenginleşmede Geri Verme Borcunun Kapsamı ve Geçici Ödeme Talebine Etkisi  524
ccc. Kötüniyetli Sebepsiz Zenginleşme Ayrımının Geçici Ödeme Talebine Etkisi  527
b. Diğer Borç İlişkilerinde  529
aa. Genel Olarak  529
bb. Sebeplerin Yarışması İlkesinin Konuya Etkisi  530
Üçüncü Bölüm
GEÇİCİ ÖDEME KARARI VE UYGULAMA
I. GEÇİCİ ÖDEME TALEBİNDE BULUNULMASI  533
A. Geçici Ödeme Talebinin Asıl Davayla Bağlantısı  533
1. Borcun Kaynağına Uygun Düşen Bir Eda Davasının Açılması  536
a. İnşai Davalarda Durum  536
b. Tespit Davalarında Durum  538
c. Belirsiz Alacak Davalarında Durum  541
d. Kısmi Davalarda Durum  543
e. Terditli Davalarda Durum  545
f. Davaların Yığılması Halinde Durum  546
g. Seçimlik Davalarda Durum  547
2. Nihai Kararla Birlikte Zararın Giderilmesinin Talep Edilebilmesi  548
3. Geçici Ödeme Talebinin de Dava Kapsamında İleri Sürülmesi  549
B. Geçici Ödeme Talebine İlişkin Esaslar  554
1. Geçici Ödeme Talebinde Bulunabilecek Kişiler  555
a. Zarar Görenin Talebi  555
b. Zarar Verenin Talebi  556
2. Geçici Ödeme Talebinin İleri Sürülebileceği Zaman  559
3. Geçici Ödeme Talebinin Şekli  560
a. Geçici Ödeme Talebinin Açıkça Belirtilmesi  561
b. Geçici Ödeme Miktarının Açıkça Belirtilmesi  562
II. GEÇİCİ ÖDEME TALEBİNE İLİŞKİN KARAR VERİLMESİ  563
A. Geçici Ödemeye İlişkin Karar Verilmeden Önce Değerlendirilmesi Gereken Hususlar  564
1. Geçici Ödemeler Müessesesinin Aradığı Genel Şartların Mevcut Olup Olmadığının İncelenmesi  565
2. Davanın Dayandığı Hukuki Sebebin Geçici Olarak Belirlenmesi  567
3. Davanın Dayandığı Hukuki Sebebin Aradığı Özel Unsurların Varlığına İlişkin İnandırıcı Kanıtların Değerlendirilmesi  569
4. Ekonomik Gereksinimi Ortadan Kaldıran Bir Ödeme Alınıp Alınmadığının Tespiti  570
5. Davalının Cevabının Beklenmesinin Gerekip Gerekmediğinin Tespiti  573
a. İddianın Niteliği Gereği Davalının Cevabının Beklenilmesinin Gerekmesi  574
b. Kurtuluş Kanıtı Öngörülen Hukuki Sebeplerin Varlığı Halinde Davalının Cevabının Beklenilmesinin Gerekmesi  577
B. Geçici Ödeme Miktarının Belirlenmesi  579
1. Nihai Talebe göre Değerlendirme  581
2. Zararın Ağırlığı ve Etkilerine göre Değerlendirme  584
3. Tarafların Ekonomik Durumlarına göre Değerlendirme  585
4. Kusurun Ağırlığına göre Değerlendirme  587
5. Tüm Ölçütlerin Bir Arada Değerlendirilmesi  588
C. Geçici Ödemenin Şekli  589
1. İrat Şeklinde Ödeme  589
2. Toptan Şekilde Ödeme  590
D. Geçici Ödeme Kararının Hukuki Niteliği  591
E. Karara Karşı Başvurulabilecek Yollar  593
F. Kararın İcra Edilebilirliği  594
1. Ara Kararların İcrasına Yönelik Yargıtay Görüşü  595
2. Görüşümüz  596
III. NİHAİ KARARIN GEÇİCİ ÖDEMEYLE İLİŞKİSİ  597
A. Nihai Karar Verilmeden Evvel Geçici Ödemenin Gerçekleşip Gerçekleşmediğinin Tespiti  598
B. Davanın Kabulü Halinde  601
1. Geçici Ödemenin Nihai Kararla Belirlenen Bedelden Düşük Olması  602
a. Geçici Ödemenin Mahsubu  602
b. Faiz Hesabı  603
2. Geçici Ödemenin Nihai Kararla Belirlenen Bedelden Yüksek Olması  604
C. Davanın Reddi Halinde  605
1. Geçici Ödemenin İadesi  605
2. Faiz Hesabı  607
3. Devletin Sorumluluğunun Doğması Gerektiğine Yönelik Görüşler  608
Sonuç  611
Kaynakça  621
Kavram Dizini  689
 







 

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar Listesi  19
Giriş  23
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK GEÇİCİ ÖDEME KAVRAMI
I. GEÇİCİ ÖDEME KAVRAMI, TANIMI, AMACI VE TARİHSEL GELİŞİMİ  37
A. Kavram ve Terminoloji  37
1. Geçicilik Kavramı  37
2. Ödeme Kavramı  42
3. Geçici Ödeme Kavramı  43
B. Tanım  46
1. Yasa Hükmünden Çıkan Tanım  46
2. Doktrinde Yer Alan Tanım Denemeleri  49
C. Geçici Ödeme Müessesesine Duyulan İhtiyaç ve Maddenin Amacı  51
1. Yasanın Oluşum Aşamasındaki Amacın Değerlendirilmesi  51
a. Madde Gerekçesinde Yer Alan Amacın Değerlendirilmesi  51
b. Adalet Komisyonu Çalışmalarındaki Görüş ve Eleştirilerin Değerlendirilmesi  53
aa. Hükmün Tazminat ve Yargılama Hukuku İlkeleriyle Bağdaşmadığına Yönelik Eleştirinin Değerlendirilmesi  56
bb. Hakimin İhsas–ı Reye Zorlandığına İlişkin Eleştirinin Değerlendirilmesi  57
cc. Geçici Ödemenin Miktarı Bakımından Somut Bir Ölçüt Bulunmadığına İlişkin Eleştirinin Değerlendirilmesi  58
dd. İhtiyati Tedbir Hükümlerinin Tazminatın Tahsil Edilememesi Riskini Kaldırdığına İlişkin Görüşün Değerlendirilmesi  61
ee. Subjektif İmkansızlık Halinde Geçici Ödemenin İade Edilmemesi İhtimaline İlişkin Görüşün Değerlendirilmesi  63
ff. Mukayeseli Hukukta Benzer Bir Düzenlemenin Bulunmadığına Yönelik Görüşün Değerlendirilmesi  65
2. Yargı Uygulamasının Düzenlemeye Duyduğu Gereksinim  65
3. Düzenlemenin Amacına Yönelik Doktrinde Yer Alan Görüşler  69
4. Değerlendirme ve Görüşümüz  72
a. Yargılamaların Uzun Sürmesinin Konuya Etkisi  72
b. Toplumun Refah Seviyesi ve Sosyal – Ekonomik Durumun Konuya Etkisi  76
c. Geçici Hukuki Koruma Önlemlerinin İşlevsizliği  82
D. Kavramın Tarihsel Gelişimi  88
1. Mukayeseli Hukukta Durum  88
a. İsviçre Hukukunda Durum  88
aa. İsviçre Sorumluluk Hukukunun Revizyonu ve Birleştirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı  88
bb. İsviçre Hukukunda Güncel Durum  90
b. Alman Hukukunda Durum  93
2. Uluslararası Hukukta Durum  98
a. Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Uluslararası Sözleşme  99
b. Hava Araçlarının Üçüncü Kişilere Verdikleri Zarara İlişkin Sözleşme  102
c. Benzer İhtiyaçlarla Geliştirilen Sigorta Sistemleri  104
3. Türk Borçlar Hukukunda Durum  105
a. 818 Sayılı Kanun Dönemi  105
b. 6098 Sayılı Kanunla Getirilen Düzenleme  106
II. KAVRAMIN HUKUKİ NİTELİĞİ, BENZER MÜESSESELER KARŞISINDAKİ DURUMU  108
A. Hukuki Niteliği  108
1. Genel Olarak  108
2. Geçici Hukuki Koruma Görüşü  110
a. Geçici Ödemeler Müessesesinin Bir Geçici Hukuki Koruma Türü Olduğuna İlişkin Görüşün Dayanakları  112
aa. HMK’da Diğer Geçici Hukuki Korumalarla İlgili Düzenleme Bulunması  112
bb. Aile Hukukunda Yer Alanlar Gibi Özel Hukuki Korumaların Mevcudiyeti  114
cc. Geçicilik Unsuru  114
b. Görüşün Değerlendirilmesi  115
aa. Geçici Hukuki Korumanın Amacı ve Özelliklerinin Geçici Ödemeler Müessesesiyle Kıyaslanması  115
bb. Geçici Hukuki Koruma Vasıtasıyla Asıl Dava Sonucunun Öne Çekilip Çekilemeyeceği  129
3. İhtiyati Tedbir Niteliği Görüşü  133
a. Geçici Ödemeler Müessesesini Genel Anlamda İhtiyati Tedbir Olarak Nitelendiren Görüş  134
aa. Genel Olarak  134
bb. Görüşün Değerlendirilmesi  145
aaa. Amaç Yönünden Kıyaslama  145
bbb. Davadan Önce Talep Edilebilme Durumu ve Tamamlayıcı Merasim Konusu  148
ccc. Geçici Ödemelerde Teminat Müessesesinin Mevcut Olmaması  151
ddd. İhtiyati Tedbir Kararlarına Uyulmaması Halinde Disiplin Cezası Öngörülmüş Olması  155
eee. Karara Karşı İtiraz Usulü ve Kanun Yolu  160
fff. Şartların Değişmesi Halinde Kararın Kaldırılabilmesi  163
ggg. İspat Ölçütünün Her İki Müessesede Farklı Olması  165
hhh. İhtiyati Tedbir Sebepleriyle Geçici Ödemelerde Aranan Sebeplerin Farklı Olması  173
iii. Para Alacaklarında İhtiyati Tedbire Başvurulamaması  177
b. Geçici Ödemeler Müessesesini Eda Tedbiri Olarak Nitelendiren Görüş  179
aa. Görüşün Dayanakları  179
bb. Eda Tedbirlerine İlişkin Genel Bilgiler  182
cc. Görüşün Değerlendirilmesi  192
aaa. Madde Gerekçesinin Açıkça Müessesenin Eda Tedbiri Şeklinde Nitelendirilemeyeceğini Belirtmesi  192
bbb. Türk Hukukunda Davanın Esasını Çözen veya Öne Çeken Tedbir Müessesesinin Bulunup Bulunmadığı  193
ccc. Geçici Ödemeler ile Eda Tedbirlerinin Amaç ve Sebep Yönünden Kıyaslanması  202
ddd. İhtiyati Tedbir Müessesesi Mevcut İken Aynı Nitelikte Olduğu İddia Edilen Geçici Ödemeler Müessesesinin Tekrar Düzenlenmesinin Gereksizliği  206
eee. Kesinleşmeden İcra Edilebilen Kararlar Bakımından Hukuki Durum  209
4. Ön Tazminat Görüşü  211
a. Kavram  211
b. Geçici Ödemeler Kavramıyla İlişkisi  212
c. Eleştiriler  214
aa. Dava Sonucunun Öne Çekilmesi  214
bb. Tazminat Niteliğinin Geçici Ödemeyle Bağdaşmaması  215
cc. Zarar Belirlenmeden Tazminata İlişkin Hüküm Kurulmasının Mümkün Olmaması  219
dd. Tazminat Hukukunun Temel İlkeleriyle Bağdaşmaması  220
ee. İhsası Rey Riski  221
d. Görüşün Değerlendirmesi  223
5. Ön Ödeme (Avans) Görüşü  224
a. Kavram  224
b. Görüşün Değerlendirmesi  226
6. Kısmi İfa Görüşü  229
a. Kavram  229
b. Görüşün Değerlendirmesi  231
7. Kısmi Hüküm Görüşü  233
a. Kavram  233
b. Görüşün Değerlendirmesi  234
8. Yeni Bir Borç Kaynağı Görüşü  236
9. Geçici Ödemeler Düzenlemesinin Hukuki Niteliği Hakkında Genel Değerlendirme  236
a. Yargıtay’ın Görüşü  236
b. Değerlendirme ve Görüşümüz  238
aa. Geçici Ödemelerin Maddi Hukuk Müessesesi Olması  238
bb. Geçici Ödemelerin Ön Ödeme Niteliği  247
cc. Geçici Ödemelerin Zararı Azaltma Külfeti Kapsamında Değerlendirilmesi  249
B. Benzer Müesseseler Karşısındaki Durumu  251
1. Aile Hukukuna Özgü Düzenlemeler  251
a. Tedbir Nafakası Düzenlemeleri  253
aa. Genel Olarak  253
bb. Geçici Ödemeler Müessesesiyle Benzerliğinin Değerlendirilmesi  256
b. Soybağı Hukukundan Kaynaklanan Geçici Önlemler  262
c. TMK’da Yer Alan Diğer Düzenlemeler  263
2. Adli Yardım  264
a. Genel Olarak  264
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle İlişkisi  269
3. İhtiyati Haciz  272
a. Genel Olarak  272
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle Kıyaslanması  277
4. Trafik Kazalarındaki Sağlık Hizmeti Bedelleri ve Güvence Hesabı  280
a. Genel Olarak  280
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle İlişkisi  284
5. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda Düzenlenen Ücret Garanti Fonu  286
a. Genel Olarak  286
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle İlişkisi  289
6. Geçici İş Göremezlik Ödeneği  291
a. Genel Olarak  291
b. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle İlişkisi  293
7. Ön Ödeme Kavramını İçeren Sözleşme Tipleri  295
a. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi  295
b. Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesi  296
c. Geçici Ödemeler Düzenlemesiyle Kıyaslanması  297
İkinci Bölüm
GEÇİCİ ÖDEMELERİN ŞARTLARI
I. GENEL ŞARTLARIN SAĞLANMASI  300
A. Genel Şartlar Bakımından İspat Ölçütü  302
B. Geçici Ödemelerin Aradığı Genel Şartlar  303
1. Zararın Varlığı ve Miktarı  303
a. Genel Olarak Zarar Kavramı  304
b. Zarara Uğrayan Bir Taraf Bulunması  306
aa. Zararın Gerçekleşmesi  307
bb. Taraflardan Birinin Zarara Uğramış Olması  310
c. Zarar Türlerine göre Geçici Ödemelerin Uygulanması  310
aa. Maddi – Manevi Zararlarda Durum  310
bb. Fiili Zarar – Yoksun Kalınan Kardan İbaret Zararlarda Durum  319
cc. Mevcut Zarar – Müstakbel Zarar – Muhtemel Zararlarda Durum  323
dd. Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar – Yansıma Zararlarda Durum  327
ee. Müspet – Menfi Zararlarda Durum  329
d. Zararın Miktarı  334
2. Zarar Görenin Ekonomik Durumunun Geçici Ödemeyi Gerektirmesi  336
a. Ekonomik Durumun Gerektirmesi Kavramı  336
b. Ekonomik Durumun Geçici Ödemeyi Gerektirmesine İlişkin Kriterler  342
aa. Zarar Görene İlişkin Subjektif Kriter  342
bb. Ekonomik Duruma Yönelik Objektif Kriter  343
cc. Görüşümüz  344
3. İnandırıcı Kanıtlar Sunulması  345
a. İnandırıcı Kanıtların Konusu  346
b. İspat Ölçütü Olarak İnandırıcı Kanıt  349
aa. Aksi İspat Edilemez Nitelikte Delil Görüşü  349
bb. Yaklaşık İspat Görüşü  351
aaa. Geçici Ödemeler Müessesesinin Hukuki Niteliğinin Etkisi  352
bbb. Yaklaşık İspat Ölçütünün Ağırlığı  355
cc. Yaklaşık İspat ile Tam İspat Arasındaki Ölçüt Görüşü  357
aaa. Düzenlemenin Lafzı  357
bbb. Kamu Düzenini Konu Alan Başka Müesseselerde de Ağırlaştırılmış İspat Ölçütünün Bulunması  358
ccc. Menfaat Dengesinin Sağlanmasının Gerekliliği  362
ddd. Görece İspat Kavramı  365
c. İspat Aracı Olarak İnandırıcı Kanıtlar  367
4. İstem  369
a. Taraflardan Birinin İstemi  369
b. İstemin Bir Dava Kapsamında İleri Sürülmesi  372
II. ÖZEL ŞARTLARIN SAĞLANMASI  375
A. Genel Olarak  375
B. Geçici Ödeme Talebi Üzerine Hukuki Nitelendirmenin Yapılması Sorunu  377
1. Hakimin Hukuku Kendiliğinden Uygulaması İlkesi  378
2. Geçici Ödeme Talebi Konusunda Karar Verilirken Durum  383
C. Hukuki Müesseseye Özel İnandırıcı Kanıtlar Sunulması  387
1. Kusura Dayanan Haksız Fiil Sorumluluğu Halinde  390
a. Genel Olarak Haksız Fiil Kavramı  391
b. Müessesenin Unsurlarının Somut Olayda Mevcut Olduğuna İlişkin İnandırıcı Kanıtlar Sunulması  392
aa. Kusur Unsuruna İlişkin İddianın Haklılığının Gösterilmesi  392
aaa. Genel Olarak Kusur Kavramı  392
bbb. Kusur Derecesinin Geçici Ödeme Talebine Etkisi  394
ccc. Kusur Ehliyetinin Geçici Ödeme Talebine Etkisi  399
bb. Hukuka Aykırı Fiil Unsuruna İlişkin İddianın Haklılığının Gösterilmesi  404
aaa. Genel Olarak Hukuka Aykırı Fiil Kavramı  404
bbb. Hukuka Aykırı Fiile İlişkin İnandırıcı Kanıtlar Sunulması  409
ccc. Hukuka Aykırılığı Önleyen Sebepler ve Geçici Ödeme Talebi Bakımından Önemi  411
cc. İlliyet Bağının Mevcut Olduğunun Gösterilmesi  420
2. Kusursuz Sorumluluk Hallerinde  424
a. Genel Olarak  424
b. Kusursuz Sorumluluk Türlerine göre Geçici Ödemelerin Uygulanma Şekli  429
aa. Türk Borçlar Kanunu’nda Düzenlenen Kusursuz Sorumluluk Hallerinde  430
aaa. Hakkaniyet Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  430
bbb. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  431
ccc. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  437
ddd. Yapı Malikinin Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  440
eee. Iztırar Durumunda Verilen Zarardan Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  445
fff. Tehlike Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  448
bb. Karayolları Trafik Kanunu’nda Düzenlenen Kusursuz Sorumluluk Hallerinin Mevcut Olması Durumunda Geçici Ödemeler  451
aaa. Genel Olarak  451
bbb. İşletilen Motorlu Araç Sebebiyle Doğan Zarardan Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  454
ccc. İşletilme Halinde Olmayan Aracın Sebep Olduğu Trafik Kazası Halinde Geçici Ödemeler  461
ddd. Trafik Kazasında Yardım Edenlerin Zararlarından Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  463
cc. Diğer Bazı Kusursuz Sorumluluk Hallerinde  466
aaa. Çevreyi Kirletenlerin Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  466
bbb. Türk Sivil Havacılık Kanununa göre Kusursuz Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  469
ccc. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Üretici, İthalatçı ve Bağlı Kredi Verenin Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  471
ddd. Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu’na göre Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  474
eee. Biyogüvenlik Kanunu’na göre Sorumluluk Halinde Geçici Ödemeler  478
fff. İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Zararlardan İşverenin Sorumluluğu Halinde Geçici Ödemeler  482
3. Sözleşmeden Kaynaklanan Borç İlişkilerinde  484
a. Geçici Ödemeler Düzenlemesinin Kıyas Yoluyla Uygulanması  485
b. Sözleşmeye Aykırılık Halinde Geçici Ödemelerin Uygulanması  488
aa. Genel Anlamda Sözleşmeden Kaynaklanan Yükümlülüklerin İhlali Halinde Geçici Ödemeler  488
bb. Geçici Ödemeye İlişkin Sözleşmede Hüküm Bulunması  498
cc. Kusurlu Sonraki İfa İmkansızlığı Halinde Geçici Ödemeler  502
dd. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi Halinde Geçici Ödemeler  504
ee. Borçlunun Temerrüdü Halinde Geçici Ödemeler  507
4. Borcun Diğer Kaynaklardan Doğması Halinde  511
a. Sebepsiz Zenginleşmeden Kaynaklanan Borç İlişkilerinde Geçici Ödemeler  512
aa. Sebepsiz Zenginleşme Halinde Geçici Ödemelerin Uygulanıp Uygulanamayacağına İlişkin Görüşler  512
bb. Sebepsiz Zenginleşme Halinde Geçici Ödemelerin Uygulanması  513
aaa. Sebepsiz Zenginleşme Kavramı ve Şartları  513
bbb. Sebepsiz Zenginleşmede Geri Verme Borcunun Kapsamı ve Geçici Ödeme Talebine Etkisi  524
ccc. Kötüniyetli Sebepsiz Zenginleşme Ayrımının Geçici Ödeme Talebine Etkisi  527
b. Diğer Borç İlişkilerinde  529
aa. Genel Olarak  529
bb. Sebeplerin Yarışması İlkesinin Konuya Etkisi  530
Üçüncü Bölüm
GEÇİCİ ÖDEME KARARI VE UYGULAMA
I. GEÇİCİ ÖDEME TALEBİNDE BULUNULMASI  533
A. Geçici Ödeme Talebinin Asıl Davayla Bağlantısı  533
1. Borcun Kaynağına Uygun Düşen Bir Eda Davasının Açılması  536
a. İnşai Davalarda Durum  536
b. Tespit Davalarında Durum  538
c. Belirsiz Alacak Davalarında Durum  541
d. Kısmi Davalarda Durum  543
e. Terditli Davalarda Durum  545
f. Davaların Yığılması Halinde Durum  546
g. Seçimlik Davalarda Durum  547
2. Nihai Kararla Birlikte Zararın Giderilmesinin Talep Edilebilmesi  548
3. Geçici Ödeme Talebinin de Dava Kapsamında İleri Sürülmesi  549
B. Geçici Ödeme Talebine İlişkin Esaslar  554
1. Geçici Ödeme Talebinde Bulunabilecek Kişiler  555
a. Zarar Görenin Talebi  555
b. Zarar Verenin Talebi  556
2. Geçici Ödeme Talebinin İleri Sürülebileceği Zaman  559
3. Geçici Ödeme Talebinin Şekli  560
a. Geçici Ödeme Talebinin Açıkça Belirtilmesi  561
b. Geçici Ödeme Miktarının Açıkça Belirtilmesi  562
II. GEÇİCİ ÖDEME TALEBİNE İLİŞKİN KARAR VERİLMESİ  563
A. Geçici Ödemeye İlişkin Karar Verilmeden Önce Değerlendirilmesi Gereken Hususlar  564
1. Geçici Ödemeler Müessesesinin Aradığı Genel Şartların Mevcut Olup Olmadığının İncelenmesi  565
2. Davanın Dayandığı Hukuki Sebebin Geçici Olarak Belirlenmesi  567
3. Davanın Dayandığı Hukuki Sebebin Aradığı Özel Unsurların Varlığına İlişkin İnandırıcı Kanıtların Değerlendirilmesi  569
4. Ekonomik Gereksinimi Ortadan Kaldıran Bir Ödeme Alınıp Alınmadığının Tespiti  570
5. Davalının Cevabının Beklenmesinin Gerekip Gerekmediğinin Tespiti  573
a. İddianın Niteliği Gereği Davalının Cevabının Beklenilmesinin Gerekmesi  574
b. Kurtuluş Kanıtı Öngörülen Hukuki Sebeplerin Varlığı Halinde Davalının Cevabının Beklenilmesinin Gerekmesi  577
B. Geçici Ödeme Miktarının Belirlenmesi  579
1. Nihai Talebe göre Değerlendirme  581
2. Zararın Ağırlığı ve Etkilerine göre Değerlendirme  584
3. Tarafların Ekonomik Durumlarına göre Değerlendirme  585
4. Kusurun Ağırlığına göre Değerlendirme  587
5. Tüm Ölçütlerin Bir Arada Değerlendirilmesi  588
C. Geçici Ödemenin Şekli  589
1. İrat Şeklinde Ödeme  589
2. Toptan Şekilde Ödeme  590
D. Geçici Ödeme Kararının Hukuki Niteliği  591
E. Karara Karşı Başvurulabilecek Yollar  593
F. Kararın İcra Edilebilirliği  594
1. Ara Kararların İcrasına Yönelik Yargıtay Görüşü  595
2. Görüşümüz  596
III. NİHAİ KARARIN GEÇİCİ ÖDEMEYLE İLİŞKİSİ  597
A. Nihai Karar Verilmeden Evvel Geçici Ödemenin Gerçekleşip Gerçekleşmediğinin Tespiti  598
B. Davanın Kabulü Halinde  601
1. Geçici Ödemenin Nihai Kararla Belirlenen Bedelden Düşük Olması  602
a. Geçici Ödemenin Mahsubu  602
b. Faiz Hesabı  603
2. Geçici Ödemenin Nihai Kararla Belirlenen Bedelden Yüksek Olması  604
C. Davanın Reddi Halinde  605
1. Geçici Ödemenin İadesi  605
2. Faiz Hesabı  607
3. Devletin Sorumluluğunun Doğması Gerektiğine Yönelik Görüşler  608
Sonuç  611
Kaynakça  621
Kavram Dizini  689
 


 
Kitap
Bülten
Kitap
Kitap
İndirimli Kitaplar
 
 
Ana Sayfa | 2021 Kaynakça Dokümanı | Hakkımızda | Bülten | Kişisel Verilerin Korunması | Yardım | İletişim

Seçkin Yayıncılık San. Tic. A.Ş.
Copyright © 1996 - 2024