İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 15
GİRİŞ 17
BİRİNCİ BÖLÜM
ENGELLİ KAVRAMI VE TARİHİ GELİŞİMİ
A. ENGELLİ KAVRAMI 21
B. TARİHÎ GELİŞİM SÜRECİ İÇERİSİNDE ENGELLİLİK 27
C. ENGELLİLİĞİ AÇIKLAMAYA İLİŞKİN BAŞLICA MODELLER 38
1. Ahlaki (Dinî) Model 39
2. Tıbbi Model 40
3. Sosyal Model 45
4. İnsan Hakları Modeli 48
D. ENGELLİLİK NEDENLERİ VE TÜRLERİ 50
E. İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİNİN ENGELLİLİK
BAĞLAMINDA İNCELENMESİ 53
1. Genel Olarak 53
2. İnsan Onuruna ve Bağımsız Yaşama Saygı 54
a. İnsan Onuruna Saygı 54
b. Bağımsız Yaşama Saygı 58
3. Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı 59
a. Eşitlik İlkesi 59
b. Ayrımcılık Yasağı 61
(1) Doğrudan Ayrımcılık 65
(2) Dolaylı Ayrımcılık 67
(3) Taciz 68
(4) Çoklu Temelde Ayrımcılık 69
(5) Makul Uyumlaştırmanın Reddi 70
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKUNDA ENGELLİ HAKLARI
A. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER 75
1. Genel Olarak 75
2. Engelliliğe İlişkin Birleşmiş Milletler Düzenlemeleri ve Faaliyetleri 82
a. Zihinsel Engelli Kişilerin Hakları Beyannamesi 82
b. Engelli Kişilerin Haklarına İlişkin Beyanname 84
c. Uluslararası Engelliler Yılı 85
d. BM Engelli Kişilere İlişkin Dünya Eylem Programı 88
e. Akıl Hastalığı Olan Kişilerin Korunması ve Ruh Sağlığı Hizmetlerinin
İyileştirilmesine Yönelik İlkeler 95
f. Engelliler İçin Fırsat Eşitliği Konusunda Standart Kurallar 95
g. BM Engelli Kişilerin Haklarına Dair Uluslararası Sözleşme 97
h. ILO 159 No.lu Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam (Sakatlar)
Sözleşmesi 114
B. AVRUPA BİRLİĞİ 116
C. AVRUPA KONSEYİ 118
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 120
2. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 124
3. Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan
Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp
Sözleşmesi 124
D. AMERİKA’DA ENGELLİ HAKLARI 125
E. AFRİKA’DA ENGELLİ HAKLARI 129
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA ENGELLİ HAKLARI
A. GENEL OLARAK 135
B. TÜRK HUKUKUNDA TARİHÎ SÜREÇ VE HUKUKİ DÜZENLEMELER 136
1. İslamiyet Öncesi ve Sonrası Türk Toplumlarında Engelli Hakları 138
2. İslam’da Engelli Hakları 141
3. Osmanlı’da Engelli Hakları 145
4. 1921 Anayasası Döneminde Engelli Hakları 151
5. 1924 Anayasası Döneminde Engelli Hakları 152
6. 1961 Anayasası Döneminde Engelli Hakları 154
C. 1982 ANAYASASI DÖNEMİNDE ENGELLİ HAKLARI 157
1. Genel Olarak 157
2. Engellilerin Belli Başlı Haklar Açısından Konumu 166
a. Yaşam Hakkı 166
b. Eğitim Hakkı 168
c. Sağlık Hakkı 175
d. Çalışma Hakkı 179
e. Siyasi Katılım Hakkı 189
f. Sosyal Güvenlik Hakkı 190
g. Adalete Erişim Hakkı 191
h. Erişilebilirlik 197
D. ENGELLİLERE YÖNELİK İÇ HUKUKUMUZDAKİ BAZI DÜZENLEMELER 204
1. Engellilere Tanınan Bazı Muafiyetler 204
2. Engellilere İlişkin Ceza Hukukunda Yer Alan Bazı Düzenlemeler 208
E. ENGELLİLERİN KARŞILAŞTIĞI DİĞER SORUNLAR 211
SONUÇ 213
KAYNAKÇA 217 |