|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR LXXIII
BORÇLAR HUKUKUNA GİRİŞ 1
A) Yeni Türk Borçlar Kanunu’nun Kaynağı Hakkında Genel Açıklamalar 1
B) Borçlar Hukukunun Genel Kurallarının Bir Kısmına Kaynaklık Eden Roma Hukuku Kuralları 2
C) Sorumluluk Kaynakları 3
D) Marka Hakkına Tecavüzün Önlenmesi / Uzun Süreli Sessiz Kalma Suretiyle Hak Kaybı
/ Marka Hakkının Korunmasında Dürüstlük İlkesi 6
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
A) SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
(Sözleşmelerin Kurulması, Şekli, Genel İşlem Koşulları)
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Borç İlişkisinin Kaynakları
BİRİNCİ AYIRIM
Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri
A. Sözleşmenin kurulması
I. İrade açıklaması
1. Genel olarak
MADDE 1 9
BİRİNCİ BÖLÜM
A) Borçların Kuruluş Nedenleri 10
– Tehlike Sorumluluğu 10
B) Tabii (Doğal) Borçlar 11
C) Alacak Haklarının Çatışması (Kollision) 11
D) Sözleşmenin Kurulması – İrade Açıklaması 12
E) İradelerin Birbirine Uygunluğu ve Anlaşması 15
F) Neden (Causa) 17
G) Malvarlığı İle İlgili Menfaat 17
H) Üstü Kapalı (Zımni) ve Açık İrade Beyanı 18
I) Sözleşmenin Kurulmasının Özel Şekilleri 18
İKİNCİ BÖLÜM
A) Sözleşme 19
B) Sözleşmenin Tarafları 20
C) İradelerin Karşılıklı ve Birbirine Uygun Olarak Açıklanması 20
D) İrade Açıklaması, Açık veya Örtülü Olabilir 21
E) Hukuki İşlem 21
F) Maddi Sözleşme Adaleti 22
G) Tarafların Farazi İradesi 23
H) Bir Haktan Vazgeçmeyi Öngören Beyan ve Sözleşme Hükümleri Dar Yorumlanmalıdır 24
I) Genel Deyimler Sözleşmenin Amacı Dışında Yorumlanamaz veya Sözleşmeyle
Bağlantılı Olarak Yorumlanması Gerekir İlkesi 24
İ) Edim Yükümlerinden Bağımsız “Davranış–Koruma Yükümleri” ve Bu Arada Yaratılan
Güveni Sarsmadan Ötürü Sorumluluk Sözleşmesel Sorumluluğu 24
J) İşlem Temelinin Çökmesi 25
K) Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme 32
2. İkinci derecedeki noktalar
MADDE 2 40
A) Esaslı (Temel) Noktalar – Tali (İkinci Derecedeki) Noktalar 40
B) İspat 40
C) İkinci Derecedeki Noktalarda Uyuşulamaması 41
D) Sözleşmelerin Şekline Dair Hükümlerin Saklılığı 41
E) Kıyasen Uygulama 41
F) Sözleşme Boşluklarının Hakim Tarafından Doldurulması Sorunu 41
II. Öneri ve kabul
1. Süreli öneri
MADDE 3 43
A) Öneri 43
B) Süre 43
C) Kendisine Öneride Bulunulan Kimse 44
D) Önerinin Ulaşması 44
E) Öneriyle Bağlılık (Öneriden Dönememek) 44
F) Öneriyle Bağlılıktan Kurtulma Sorunu 44
G) Kabul 44
2. Süresiz öneri
a. Hazır olanlar arasında
MADDE 4 45
A) Hazır Olanlar Arasında 45
B) Hazır Olma Kavramı 45
C) Doğrudan İletişim 46
D) TBK’nun 4/2’nin Kapsamı Dışında Kalanlar 47
b. Hazır olmayanlar arasında
MADDE 5 47
A) Öneri İle Bağlı Olmanın Süresi 47
B) Düşünme Süresi 47
C) Kabul Beyanının Gönderilmesi 47
D) Gecikmiş Kabul Beyanı 48
3. Örtülü kabul
MADDE 6 48
A) Önerinin Muhataba Ulaşması 48
B) Açık Bir Kabulü (Cevabı) Beklemek Gerekmeyen Durumlar 48
C) Örtülü Kabul 49
D) Dürüstlük Kurallarına Göre Cevap Verme Yükümlülüğü 49
E) Kesin Karine 49
4. Ismarlanmayan şeyin gönderilmesi
MADDE 7 49
5. Bağlayıcı olmayan öneri ve herkese açık öneri
MADDE 8 50
A) Bağlamayan Öneri 50
B) İlan 51
C) Fiyatı Gösterilmek Suretiyle Mal Sergilenmesi veya Tarife, Fiyat Listesi ya da
Benzerlerinin Gönderilmesi 51
– Öneri Zorunluluğu 51
D) Bilimsel Dayanaklar 51
a) Yasadan Doğan Eksik Borçlar 51
b) Sözleşmeden Doğan Eksik Borçlar 52
c) Eksik Borç İlişkisinden Dönme 52
d) Eksik Borçlar Güvence Altına Alınabilir mi? 52
e) Menfi Zarar 52
E) Sözleşmeden Dönme Halinde Olumlu Zarar İstenebilir mi? 53
F) Düzenlemenin Değerlendirilmesi 53
6. İlan yoluyla ödül sözü verme
MADDE 9 54
A) Herhangi Bir Sonucun Gerçekleşmesi İçin Ödül Verme 54
B) İlan Yoluyla Duyuru 54
C) Cayma veya Sonucun Gerçekleşmesini Engelleme 54
D) Ödül Sözü Veren, Giderlerinin Ödenmesini İsteyenlerin Beklenen Sonucu
Gerçekleştiremeyeceklerini İspat Ederse, Giderleri Ödeme Yükümlülüğünden Kurtulur 55
E) Hükümleri 55
7. Önerinin ve kabulün geri alınması
MADDE 10 55
A) Geri Alma 55
B) Niteliği 56
C) Geri Alma Beyanının (Bildiriminin) Engel İle Karşılaşması 56
D) İspat Yükü 56
III. Hazır olmayanlar arasında kurulan sözleşmenin hüküm anı
MADDE 11 56
A) Genel Olarak Hukuksal Sonuçlar 56
B) Culpa In Contrahendo Sorumluluğu 57
B. Sözleşmelerin şekli
I. Genel kural
MADDE 12 57
A) Tanım 57
B) İlke ve Gerekleri 58
C) Geçerlilik Şekli 58
D) Geçersizliğin Hukuksal Sonuçları 58
a) Şekle uygun olmayan işleme dayalı edanın geri alınabilmesi 58
b) İşlemin görünüş olarak sonradan geçerlilik kazandığı durumlar 58
c) Çevirme (convertion=konversiyon) 59
d) Geçersiz bir sözleşme dava yolu ile geçerli bir sözleşme haline getirilemez 59
e) Menfi zarar talebi 59
II. Yazılı şekil
1. Yasal şekil
a. Kapsamı
MADDE 13 59
A) İlke 59
a) Sözleşmeden dönme 59
b) Sözleşmenin değiştirilmesi 60
c) Tamamlayıcı yan hükümlerin değiştirilmesi 60
B) Bu Kural, Yazılı Şekil Dışındaki Geçerlilik Şekilleri Hakkında da Uygulanır 61
b. Unsurları
MADDE 14 61
A) İlke 61
a) İmza 61
b) Metin 62
c) Yazılı şekil yerine geçen metinler 62
B) Düzenlemenin Değerlendirilmesi 63
c. İmza
MADDE 15 63
A) Genel Açıklamalar 63
B) İmza 65
C) Açığa (Beyaza) Atılan İmza 66
d. İmza yerine geçen işaretler
MADDE 16 67
2. İradi şekil
MADDE 17 67
A) Tarafların Özel Şekil Belirlemeleri 67
B) Yasal Yazılı Şekil 68
C. Borç tanıması
MADDE 18 68
A) Sebep (Hukuksal Neden) ve Saik Arasındaki Farklar 68
B) Borç Tanıması 69
D. Sözleşmelerin yorumu, muvazaalı işlemler
MADDE 19 69
A) Genel Olarak Yorum 70
B) Özel Olarak Sözleşmenin Yorumu 85
C) Muvazaa 88
D) Geçersiz Sebebe Dayanan Alacakların Temliki ve Muvazaadaki Durum 90
E) Muvazaa, İnançlı İşlemler, Nam–ı Müstear Kavramları ve Bunların Arasındaki İlişkiler 91
F) Muvazaa ve Şekil Eksikliği Nedeniyle Meydana Gelen Mutlak Butlan’ın Sonuçları ve
Zamanaşımı 110
G) Alacaklılardan Mal Kaçırmak Amacı İle Yapılan İşlemlerin Hukuken Nitelendirilmesi Sorunu 112
B) YENİ TÜRK BORÇLAR KANUNUNDA
GENEL İŞLEM ŞARTLARI
I– GENEL İŞLEM ŞARTININ TANIMI VE YORUMU 117
A. Tanım 117
a) Yargıtay’ın yaklaşımı 117
b) Çeşitli tanımlar 117
c) Genel işlem koşullarının (şartlarının) ortak özellikleri 118
B) Yorumda Ölçü 118
C) Yorum Şekli 118
II– GENEL İŞLEM ŞARTLARININ DENETLENMESİ 122
A. Genel Olarak 122
B. Genel İşlem Şartlarının Geçersizliğine İlişkin Ölçütlerin Bir Bölümü 123
C. Çeşitli Ülkelerde Durum 127
D. Şartların İçerikleri İtibariyle, Tarafların Menfaat Dengeleri Açısından Hakkaniyete
Uygun Olup Olmadıklarını Hâkim Kontrole Yetkili Değildir 129
E. Sonuç 130
III– UYGULAMADA DURUM 130
A. Genel İşlem Şartı Olarak Kabul Edilen (Faturaların Tebligat Anlamına Gelmek Üzere
Abonelerin Bağımsız Bölümlerine Bırakılması) Hususu Geçerli midir? 130
B. Vakıflar Genel Müdürlüğünün Şartnameye Koydurduğu (Yetkili mahkeme; Başmüdürlüğün,
Bölge Müdürlüğünün, İl Müdürlüğünün bulunduğu mahkemelerdir) Şeklindeki Yetki
Şartı Geçerli Sayılmamıştır 132
E. Genel işlem koşulları
I. Genel olarak
MADDE 20 136
A) Maddenin Unsurları 136
B) Bir Sözleşmeye (özellikle bankalarca) Konulan Koşulların Her Birinin Tartışılarak Kabul
Edildiğine İlişkin Kayıtlar, Onları Genel İşlem Koşulu Olmaktan Çıkarmaz 137
C) Tüketiciyi Koruma Amaçlı Yeni Kurallar Getirilmiştir 138
D) Genel İşlem Koşullarına İlişkin Düzenlemenin Yürürlüğü 140
II. Kapsamı
1. Yazılmamış sayılma
MADDE 21 141
A) Genel Açıklamalar 141
B) Maddenin Unsurları 141
a) Bilgi verme 141
b) Şaşırtıcı kayıtlar 141
C) İlişkilendirme Anlaşması 141
D) Girişimcinin Açık İrade Beyanının Olması 142
E) Olağandışı Kayıtlar 142
F) Şeffaflık İlkesi 143
2. Yazılmamış sayılmanın sözleşmeye etkisi
MADDE 22 144
A) Genel Açıklamalar 144
B) Maddenin Unsurları 144
C) Bazı Koşulların Sözleşmeye Dahil Olmadığının Kabulü Halinde Sözleşmenin Geri Kalan
Kısmının Durumu 145
D) Eleştirisi 145
III. Yorumlanması
MADDE 23 146
A) Maddenin Unsurları 146
B) Belirsizlik Halinde Yorum 146
a) TBK’nun 23. maddesine göre 146
b) Daraltıcı yorum 147
IV. Değiştirme yasağı
MADDE 24 147
V. İçerik denetimi
MADDE 25 148
A) Maddenin Unsurları 148
B) Genel İşlem Koşullarının İçerik Denetimi 148
C) Maddi Anlamda Sözleşme Özgürlüğü ve İçerik Denetimi 149
D) Geçersizliğine Karar Verilebilecek Genel İşlem Şartlarına Örnekler 150
F. Sözleşmenin içeriği
I. Sözleşme özgürlüğü
MADDE 26 155
II. Kesin hükümsüzlük
MADDE 27 156
A) Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması 156
B) Kısmi Kesin Hükümsüzlük 163
C) Türk–İsviçre ve Alman Borçlar Hukukunda İmkânsızlığın Düzenlenişinin Değerlendirilmesi 164
III. Aşırı yararlanma
MADDE 28 166
A) Gabin ve Kısmi Hükümsüzlük (Sosyal Özel Hukuk, Maddi Anlamda Sözleşme Adaleti) 166
B) Karşılıklı Edimler Arasındaki Açık Oransızlık 168
C) Zorda Kalma 168
D) Düşüncesizlik veya Deneyimsizlik 168
E) Yararlanmak 169
F) Aşırı Yararlanmanın Sonuçları 169
G) Aşırı Yararlanma Hakkının Sınırlandırılması 169
H) Denkleştirici Sözleşme Adaleti 170
I) Düzenlemenin Değerlendirilmesi 174
İ) Gabin Nedeniyle Sözleşme İle Bağlı Olmadığını İleri Süren Taraf Bunu Yalnız Faizin
Aşırı Olan Kısmına İlişkin Sözleşme Hükmüne (Kısmi Butlan) Hasredebilir mi? 174
a) Ahlaka Aykırılık İddiası 174
b) Gabin İddiası 175
c) Culpa in Contrahendo Tazminatı İddiası 176
d) Değiştirilmiş Kısmi Butlan İddiası 176
e) Ticari İş Niteliğini Taşıyan Karz Sözleşmelerinde 177
f) Sonuç 177
aa) Klasik doktrin 177
bb) Değiştirilmiş kısmi butlan (hükümsüzlük) doktrini 178
cc) Değişik kısmi hükümsüzlük (butlan), aşırı bağımlılık 179
g) Konu İle İlgili Yargıtay Uygulamasından Bir Örnek 180
IV. Önsözleşme
MADDE 29 182
A) Sözleşme Yapma Vaadi (Önsözleşme) Kavramı 182
B) Tanım 182
C) Önsözleşmenin Koşulları 182
D) Şekil 182
E) Sonuçları 182
G. İrade bozuklukları
I. Yanılma
1. Yanılmanın hükümleri
MADDE 30 183
A) Yanılma Kavramı ve Türleri 183
B) Yanılma Sebebiyle Sözleşmenin İptali 185
C) Yanılmada Kusurlu Olan Tarafın Sözleşmenin İptali Sebebiyle Karşı Tarafın Uğradığı
Zararlardan Sorumluluğu 185
D) Esaslı Yanılma 187
2. Yanılma hâlleri
a. Açıklamada yanılma
MADDE 31 187
b. Saikte yanılma
MADDE 32 189
A) Saikte Yanılmanın Esaslı Yanılma Sayılmasının Koşulları 189
B) Bir Kanun Hükmünün İşleme Bağladığı Sonucunu Bilmemek Temel Yanılması (Hatası)
Oluşturur mu? 190
c. İletmede yanılma
MADDE 33 190
3. Yanılmada dürüstlük kuralları
MADDE 34 191
A) Yanılmanın Dürüstlük Kurallarına Aykırı İleri Sürülmesi 191
B) Uygulama Alanı 191
4. Yanılmada kusur
MADDE 35 191
A) Culpa In Contrahendo Sorumluluğu 191
B) Müspet Zarar – Menfi Zarar Ayırımı 192
C) Tazminat Gerekmeyen Durum 192
D) Menfi Zararı Aşan Tazminat 192
II. Aldatma
MADDE 36 193
A) Kavram 193
B) Aldatmanın Koşulları 193
C) Aldatmanın Tarafları 195
D) Aldatmanın Sonuçları 195
E) Üçüncü Kişinin Aldatması 195
III. Korkutma
1. Hükmü
MADDE 37 196
A) Kavram 196
B) Koşulları 196
C) İlliyet Bağı 197
D) Üçüncü Bir Kişi Aracılığıyla Korkutma 197
2. Koşulları
MADDE 38 198
A) Tehlike Önemli Olmalıdır 198
B) Tehlike Karşı Tarafın Kişiliğine Veya Yakınlarına Yönelik Olmalıdır 198
C) Tehlike Yakın Olmalıdır 199
D) Bir Hakkın Kullanılacağı Korkutmasıyla Yapılan Sözleşme 199
E) İspat 199
IV. İrade bozukluğunun giderilmesi
MADDE 39 199
A) Sözleşmenin Hüküm Kazanması Nasıl Önlenir 199
a) Düzeltilebilir hükümsüzlük 199
b) Hükümsüzlüğün niteliği 200
c) İptal hakkının kullanılması 200
d) İptal beyanı bir şekle tabi değildir 201
e) Sözleşmenin iptali için dava açılmasına gerek yoktur 201
f) TBK. mad. 27/2 hükmünün uygulanması 202
B) Bağlı Olmama Beyanının Süresi 202
C) Tazminat Hakkı 203
D) Hükümsüzlük Beyanının Etkili Olması İçin Bir Yıllık Süre İçinde Karşı Tarafa Ulaşması
Şart Değildir 203
E) Temsilci Aracılığıyla Yapılan İşlemlerde İrade Sakatlığı 204
F) Geri Verme Yükümü Ve Tanıkla İspat Olanağı 204
G) Sakatlanmış Olan Sözleşmenin Reddi 204
H) İcazet (onay) 205
H. Temsil
I. Yetkili temsil
1. Genel olarak
a. Temsilin hükmü
MADDE 40 206
A) Kavram 206
B) Doğrudan Doğruya Temsilin Koşulları 207
C) Dolayısıyla Temsilin Sonuçları 208
D) İspat Yükü 209
E) Temsilcinin Kendi Kendisiyle Sözleşme Yapması 209
b. Temsil yetkisinin içeriği ve derecesi
MADDE 41 209
A) Temsil Yetkisinin Çeşitleri 209
B) Temsil Yetkisinin Kapsamı 209
C) Üçüncü Kişiye Bildirme Durumunda Temsil Yetkisinin Kapsamı 211
2. Hukuki işlemden doğan yetki
a. Yetkinin sınırlanması ve geri alınması
MADDE 42 211
A) Genel Olarak 211
B) Temsil Yetkisinin Geri Alınması Ve Borçlar Hukukuna Yönelik Hukuksal İlişki 211
C) Temsil Yetkisinin, Temsil Olunan Kimse Tarafından Üçüncü Kişiye Bildirilmesinden
Sonra Geri Alınması 212
D) Birden Fazla Kimse Tarafından Ortaklaşa Verilmiş Olan Temsil Yetkisinin Geri Alınması 212
b. Ölüm, ehliyetsizlik ve diğer durumlar
MADDE 43 212
A) Geri Alma Dışındaki Sona Erme Sebepleri 212
B) Temsil Yetkisinin, Anlaşma Gereğince veya İşin Niteliği Gereği Uzaması 213
C) Temsil Yetkisinin Sona Ermesinin Üçüncü Kişilere Etkisi 213
c. Yetki belgesinin geri verilmesi
MADDE 44 213
A) Yetki Belgesinin Geri Verilmesi 213
B) İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Zararı Giderilmelidir 214
d. Yetkinin sona erdiğinin ileri sürülememesi
MADDE 45 215
A) İlke 215
B) Temsilcinin Yetkisinin Sona Erdiğini Bilmemesi 215
C) TBK mad. 44/2’den Ayırt Edilmesi 216
II. Yetkisiz temsil
1. Onama hâlinde
MADDE 46 216
A) Kavram 216
B) Temsil Olunanın Onayı 216
C) Onay Vermeye Çağrı 217
D) Yetkisiz Temsilcinin Sorumluluğu 217
2. Onamama hâlinde
MADDE 47 218
A) Hukuksal İşlemin Onanmaması Halinde Tazminat 218
B) Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Haklar 219
C) Yetkisiz Temsil 219
III. Saklı hükümler
MADDE 48 221
C) HAKSIZ EYLEMDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
İKİNCİ AYIRIM
Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri
A. Sorumluluk
I. Genel olarak
MADDE 49 222
A) Haksız Eylemin Unsurları 222
B) Davanın Tarafları 226
C) Ahlaka Aykırı Eylemle Bir Başkasına Zarar Verme 227
D) Yansıma Zarar 227
II. Zararın ve kusurun ispatı
MADDE 50 232
A) İspat Yükü 232
B) Uğranılan Zararın Miktarı Tam Olarak İspat Edilemiyorsa 232
III. Tazminat
1. Belirlenmesi
MADDE 51 234
A) Tazmin Tarzını Belirleme 234
B) Tazminat Miktarının Belirlenmesi 235
2. İndirilmesi
MADDE 52 236
A) Zarar Görenin Rızası 236
B) Zarar Görenin, Zararın Doğmasında veya Artmasında Etkili Olması (Müterafik Kusur) 237
C) Tazminat Yükümlüsünün Durumunu Ağırlaştırmak 237
D) Tazminat Yükümlüsünün Yoksulluğa Düşmesi 237
E) Kişinin Sosyal Durumuna Göre Özel Bir Sağlık Kurumunda Tedavi Görmesi Doğal
Karşılanmalıdır 237
F) Sözleşmeye (bankaya terhin ve temlik edilmiş senetleri, bankanın tahsile koyup
koymamakta, tahsil edip etmemekte, protesto edip kanuni takip yapılmasında tam bir
serbestiye sahip olduğu, keyfiyeti müşteriye ihbar yükümü bulunmadığı, zamanaşımından
dolayı sorumlu olmayacağı) şeklinde konulan bir kayıt geçerli midir? 239
G) Haksız İcra Takibi Nedeniyle Tazminat 239
IV. Özel durumlar
1. Ölüm ve bedensel zarar
a. Ölüm
MADDE 53 240
A) Cenaze Giderleri 240
B) Tedavi Giderleri / Çalışma Gücünün Azalmasından ya da Yitirilmesinden Doğan
Kayıplar 240
C) Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 241
D) İndirilmeyecek Sosyal Güvenlik Ödemeleri 243
b. Bedensel zarar
MADDE 54 245
c. Belirlenmesi
MADDE 55 247
A) Destekten Yoksun Kalma Zararları İle Bedensel Zararlar, Bu Kanun Hükümlerine (yani
yeni TBK’na) ve Sorumluluk Hukuku İlkelerine Göre Hesaplanır 247
B) Kısmen veya Tamamen Rücu Edilemeyen Sosyal Güvenlik Ödemeleri İle İfa Amacını
Taşımayan Ödemeler, Bu Tür Zararların Belirlenmesinde Gözetilemez; Zarar veya
Tazminattan İndirilemez 247
C) Hesaplanan Tazminat, Miktar Esas Alınarak Hakkaniyet Düşüncesi İle Artırılamaz veya
Azaltılamaz 249
D) Bu Kanun Hükümleri, Her Türlü İdari Eylem Ve İşlemler İle İdarenin Sorumlu Olduğu
Diğer Sebeplerin Yol Açtığı Vücut Bütünlüğünün Kısmen veya Tamamen Yitirilmesine
Ya Da Kişinin Ölümüne Bağlı Zararlara İlişkin İstem ve Davalarda da Uygulanır 250
E) Eleştirisi 250
d. Manevi tazminat
MADDE 56 251
A) Bedensel Bütünlüğün Zedelenmesi Durumunda Manevi Tazminat 251
B) Ağır Bedensel Zararlarda Zarar Görenin Yakınlarının Manevi Tazminat Talebi 251
C) Ağır Bedensel Zarar veya Ölüm Halinde, Zarar Görenin veya Ölenin Yakınlarına
Manevi Tazminat 252
2. Haksız rekabet
MADDE 57 256
3. Kişilik hakkının zedelenmesi
MADDE 58 257
A) Kişilik Hakkının Zedelenmesinin Koşulları 257
B) Paradan Başka Diğer Giderim Biçimleri 258
4. Ayırt etme gücünün geçici kaybı
MADDE 59 260
V. Sorumluluk sebeplerinin çokluğu
1. Sebeplerin yarışması
MADDE 60 260
2. Müteselsil sorumluluk
a. Dış ilişkide
MADDE 61 263
A) Müteselsil Sorumlulukta Yeni TBK ile Getirilen Değişiklikler Hakkında Genel Açıklamalar 263
a) Müteselsil sorumluluk kavramı ve müteselsil sorumlulukta Türk hukukunda kabul
edilen sistem 263
b) Tam teselsül eksik teselsül ayrımı kaldırılmıştır 264
c) Rücu düzeni 264
d) Rücu ve halefiyet 265
e) İbra 265
f) Rücu zamanaşımı 266
B) Müteselsil Sorumluluk Kavramı 267
C) Müteselsil Sorumluluğun Sonuçları 267
D) Müteselsil Sorumluluğun Kapsamı 267
E) Dava Arkadaşlığı İle İlgili Hükümler 268
b. İç ilişkide
MADDE 62 269
A) Tazminatın Aynı Zarardan Sorumlu Müteselsil Borçlular Arasında Paylaştırılmasında
Aranacak Hususlar 269
B) Zarar Görenin Haklarına Halefiyet 270
C) Farklı Sebeplerle Aynı Zarara Neden Olunması Durumunda İç İlişkide Öncekinden
Farklı Bir Paylaşım Düzeni Kabul Edilmiştir 270
– Alacaklının haklarına halefiyet 271
– Dış ilişkide bireysel indirim nedenlerinin ileri sürülmesi (farklılaştırılmış teselsül) 271
– Açığı kapama yükümü veya sınırlı talep yığılması kavramı 271
– Rücu zamanaşımı 271
D) Sonuç 272
VI. Hukuka aykırılığı kaldıran hâller
1. Genel olarak
MADDE 63 275
A) Kanunun Verdiği Yetkiye Dayanan Ve Bu Yetkinin Sınırları İçinde Kalan Bir Fiil, Zarara
Yol Açsa Bile, Hukuka Aykırı Sayılmaz 275
B) Hukuka Aykırılığı Önleyen Diğer Nedenler 275
a) Zarar görenin rızası 275
b) Daha üstün nitelikte özel veya kamusal yarar 276
c) Haklı savunma 277
d) Zorunluluk durumları 277
2. Sorumluluk
MADDE 64 277
A) Haklı Savunma 277
B) Zorda Kalma (ıztırar hali) 278
C) Hakkını Kendi Gücüyle Koruma 278
B. Kusursuz sorumluluk
I. Hakkaniyet sorumluluğu
MADDE 65 279
A) Kusur Aranmayan Sorumluluk 279
B) Ayırtetme Gücü Olmayanların Verdiği Zarar Yönünden 280
II. Özen sorumluluğu
1. Adam çalıştıranın sorumluluğu
MADDE 66 282
2. Hayvan bulunduranın sorumluluğu
a. Giderim yükümlülüğü
MADDE 67 286
A) Elinde Hayvan Bulunduranın Sorumluluğunun Niteliği 286
B) Sorumluluğun Koşulları 286
C) Kurtuluş Kanıtı 286
D) Rücu Hakkı 286
b. Alıkoyma hakkı
MADDE 68 287
A) Hayvanı Tutma ve Alıkoyma Hakkı 287
B) Hayvanı Öldürme Hakkı 287
C) Hayvan Sahibine Bilgi Verme Yükümlülüğü 288
3. Yapı malikinin sorumluluğu
a. Giderim yükümlülüğü
MADDE 69 288
A) Sorumluluğun Esası 288
B) TBK. mad. 69’un Uygulama Alanı 288
C) Sorumluluğun Şartları 289
D) Tazminata Ait Esaslar 289
E) Rücu Hakkı 289
b. Zarar tehlikesini önleme
MADDE 70 290
III. Tehlike sorumluluğu ve denkleştirme
MADDE 71 291
A) Tehlike Sorumluluğunun Düzenlenmesi 291
B) Tehlikeli Faaliyetin Ölçütleri 292
C) Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden İşletme (Faaliyet) Kavramı 293
D) Gelişim Riski 293
E) Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden İşletmenin Faaliyeti Kavramının Ölçütleri 293
F) Tehlike Sorumluluğu ve Denkleştirme 294
G) Sorumluluğun Koşulları 296
H) Hakimin Yapacağı İş 299
C. Zamanaşımı
I. Kural
MADDE 72 300
A) TBK. mad. 72’de Öngörülen Zamanaşımı Süreleri 300
B) Eski ve Yeni Borçlar Kanunu’ndaki Farklı Sürelerin Uygulama Alanı 302
II. Rücu isteminde
MADDE 73 305
A) Maddenin Unsurları 305
a) Tazminatın tamamının ödenmesi 305
b) Birlikte sorumlu kişinin öğrenilmesi 305
B) Durumun Birlikte Sorumlu Olan Kişilere Bildirilmesi 306
D. Yargılama
I. Ceza hukuku ile ilişkisinde
MADDE 74 306
A) Ceza Hukuku Kuralları 306
B) Ceza Mahkemesi Kararı 306
II. Tazminat hükmünün değiştirilmesi
MADDE 75 312
III. Geçici ödemeler
MADDE 76 313
A) Hükmün Unsurları 313
a) TBK. mad. 76’nın unsurlarını içeren bir örnek 313
b) Faiz sorunu 313
B) Hükmün Uygulanmasında Dikkate Alınacak Hususlar 315
C) Haksız Fiillerde Geçici Ödemeler 315
D) SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri
A. Koşulları
I. Genel olarak
MADDE 77 321
A) Haksız Olarak Başkasının Malvarlığından veya Emeğinden Zenginleşme 321
B) Geri Verme Yükümlülüğünün Başlıca Çeşitleri 322
C) Gerçekleşmeyen Hukuksal Sebebe Dayanılarak Geri Alma 322
D) Başkasının Emeğinden Zenginleşme 323
a) Vekaletsiz İş Görme (TBK mad. 526 vd.) Hükümlerine Nedensiz Zenginleşme
Hükümlerinin Uygulanması 324
b) Nedensiz Zenginleşme Davasında Temerrüt ve Sonuçları 326
c) Hukuka veya Ahlaka Aykırı Bir Sonucun Gerçekleşmesi Amacıyla Verilen Şey
Devlete Verilebilir 327
d) Zamanaşımı 327
e) Yersiz ve Yanlış Ödemelerin Tahsili 328
II. Borçlanılmamış edimin ifası
MADDE 78 330
A) Borçlanmadığı Edimi Kendi İsteğiyle Yerine Getiren Kimsenin Geri Alma Hakkı 330
B) Zamanaşımına Uğramış Bir Borcun İfasından veya Ahlâki Bir Ödevin Yerine Getirilmiş
Olmasından Doğan Zenginleşmeler Geri İstenemez 331
C) Edada Bulunan Kimse (veya Mümessili) Borcun Konusu Hakkında Hataya Düşmelidir 331
D) İradi Olarak Tediye 332
E) İspat Yükü 332
F) TBK. mad. 78’in Kıyas Yoluyla Uygulanacağı Durumlar 332
G) Aşağıdaki Durumlarda Nedensiz Zenginleşme Davası Açılabilir 332
B. Geri vermenin kapsamı
I. Zenginleşenin yükümlülüğü
MADDE 79 335
A) Geri Verme İstemi Kişiseldir 335
B) Davalının Malvarlığında Oluşan Zenginleşme İstenebilir 336
C) Eşya Hukuku İlkelerine, Sözleşmeye veya Vekaletsiz İşgörmeye Dayanan Bir İade
(veya İfa) İsteminin Söz Konusu Olmaması Gerekir 336
D) Nedensiz Zenginleşme Davası Kusura İhtiyaç Göstermez 336
E) Davacılık Sıfatı 336
F) Geri Vermenin Kapsamı 337
– Zenginleşenin iade borcunun elde kalanla sınırlanması ilkesi 339
– Hakkaniyet esasına göre sınırlandırma 339
II. Giderleri isteme hakkı
MADDE 80 341
C. Geri istenememe
MADDE 81 342
A) Hukuka veya Ahlaka Aykırı Bir Sonucun Gerçekleşmesi Amacıyla Verilen Şey Geri
İstenemez 342
B) Açılan Davada Hakim, Bu Şeyin Devlete Mal Edilmesine Karar Verebilir 343
D. Zamanaşımı
MADDE 82 345
A) Zamanaşımı 345
B) Sebepsiz Zenginleşme Defi 346
E) BORÇLARIN İFASI / İFA EDİLMEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
Borç İlişkisinin Hükümleri
BİRİNCİ AYIRIM
Borçların İfası
A. Genel olarak
I. Şahsen ifa zorunluluğunun olmaması
MADDE 83 347
II. İfanın konusu
1. Kısmen ifa
MADDE 84 348
2. Bölünemeyen borç
MADDE 85 348
3. Çeşit borcu
MADDE 86 349
A) Borç Çeşitleri 349
B) Borcun Seçimi 350
C) Borçlunun Seçeceği Edim, Ortalama Nitelikten Daha Düşük Olamaz 350
4. Seçimlik borç
MADDE 87 350
5. Faiz
MADDE 88 351
A) Faiz Oranının Sözleşmede Kararlaştırılmamış Olması 351
B) Faiz Oranının Sözleşme İle Kararlaştırılması 351
C) Getirdiği Yenilikler 351
D) Maddenin Açıklanması 351
B. İfa yeri
MADDE 89 358
A) İfanın Yapılacağı Yer Taraflarca Kararlaştırılabilir 358
B) Alacaklının Konutunda İfa (götürülecek borçlar) 358
C) Malın Bulunduğu Yerde İfa (alınacak borç) 358
D) Borçlunun Yerleşim Yerinde İfa (aranılacak borç) 359
C. İfa zamanı
I. Süreye bağlanmamış borç
MADDE 90 359
A) İfa Zamanı (kavram) 359
B) İfa Zamanının Belirlenmesi 360
II. Süreye bağlı borç
1. Aya ilişkin sürelerde vade
MADDE 91 360
A) Sürelerin Hesaplanması 360
B) Aylık Süre 361
2. Diğer sürelerde vade
MADDE 92 361
A) Genel Olarak 361
B) Sözleşmenin Kurulmasından İtibaren Geçecek Bir Sürenin Sonunda İfa Zamanı 362
3. Tatil günleri
MADDE 93 363
III. İş saatlerinde ifa
MADDE 94 363
IV. Sürenin uzatılması
MADDE 95 364
V. Erken ifa
MADDE 96 364
A) Erken İfa 364
B) Borcun İfa Edilebilir Olma Zamanı 365
– Vadeye Bağlı Olan ve Olmayan Borçlar 365
VI. Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde
1. İfada sıra
MADDE 97 366
A) Genel Olarak – İfada Sıra – Def’i Hakkı 367
B) Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmeler 367
C) Daha Sonra İfa Etme Hakkı 367
2. İfa güçsüzlüğü
MADDE 98 368
D. Ödeme
I. Ülke parası ile
MADDE 99 369
A) Ülke Parası İle Ödeme 369
B) Ülke Parası Dışında Başka Bir Para Birimiyle Ödeme 370
C) Çeşitli Görüşler Işığında Sonuç İle İlgili Özet Bilgiler 370
a) Yabancı para borcu nedir? 370
b) Gerçek yabancı para borçlarının ifası 371
c) Gerçek olmayan yabancı para borçlarının ifası 372
d) Sonuç 373
II. Mahsup
1. Kısmen ödemede
MADDE 100 377
A) Genel Olarak 377
B) Kısmen Ödemede Mahsup 378
C) Tüketici Tarafından Yapılan Ödemelerin Öncelikle Faiz ve Komisyondan Düşüleceğinin
Kararlaştırılması Sorunu 378
2. Birden çok borçta
a. Borçlu ve alacaklının bildirimine göre
MADDE 101 379
b. Kanuna göre
MADDE 102 380
A) Alacaklı Tarafından Makbuz Verilmemiş veya Verilen Makbuzda Ödemenin Hangi Borç
İçin Yapıldığı Açıklanmamışsa 380
III. Makbuz ve senetlerin geri verilmesi
1. Borçlunun hakkı
MADDE 103 380
A) Borcun Tamamen Ödenmesinde 380
B) Borcun Kısmen Ödenmesinde 381
C) Borç Senedi Alacaklıya Başka Haklar Veriyorsa 381
2. Hükümleri
MADDE 104 381
A) Senedin Borçluya Geri Verilmesi 381
B) Anapara İçin Makbuz Verilmiş Olması 381
C) Dönemsel Edimlerden Biri İçin Makbuz Verilmiş Olması 381
3. Senedin geri verilememesi
MADDE 105 382
E. Alacaklının temerrüdü
I. Koşulları
MADDE 106 383
II. Hükümleri
1. Bir şeyin teslimine ilişkin edimlerde
a. Tevdi hakkı
MADDE 107 385
b. Satma hakkı
MADDE 108 385
c. Tevdi konusunu geri alma
MADDE 109 386
2. Diğer edimlerde
MADDE 110 387
A) Alacaklı Yüzünden Borcun İfa Edilemediği Diğer İfa Engelleri 387
F. Diğer ifa engelleri
MADDE 111 387
İKİNCİ AYIRIM
Borçların İfa Edilmemesinin Sonuçları
A. Borcun ifa edilmemesi
I. Giderim borcu
1. Genel olarak
MADDE 112 388
A) Borcun İfa Edilmemesi 388
B) Tazminat (zarar giderimi) 389
C) İspat 389
D) Hakkında Özel Hüküm Bulunan Ayıplı İfa Hallerinde, Davacının Ayıba Karşı Tekeffül
Hükümleri Yerine Borcun Gereği Gibi İfa Edilmediğine İlişkin Hükümlere (TBK. mad.
112) Dayanabilir mi? 389
E) ALİUD’un (başka şeyin) Teslimi Halinde TBK mad. 112 Hükmü Uygulanmalıdır 390
F) Görüşmeler Esnasında (Bankalar Tarafından) Kusurlu Olarak Yanlış Bilgi Verilmesi Sorunu 390
2. Yapma ve yapmama borçlarında
MADDE 113 391
A) Yapma Borçlarında 391
B) Yapmama Borçlarında 392
C) Tazminat Yükümü 393
II. Sorumluluğun ve giderim borcunun kapsamı
1. Genel olarak
MADDE 114 393
A) Sözleşmesel Kusur 393
B) Zararın Saptanmasında İkinci Ayırımdaki Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkilerine Dair
Hükümlerden Yararlanılacaktır 394
C) Dostane Davranışlar Cezalandırılmamalıdır 394
D) Kötü İfa 395
E) Yenileme 395
2. Sorumsuzluk anlaşması
MADDE 115 396
a) Tanımı ve niteliği 396
b) İki taraflı işlem olması 397
c) Şekle bağlı olmaması 397
d) Kurulabileceği zaman sınırı 397
e) Geçersizlik nedenleri 397
f) Genel kurtarma kayıtları 398
g) Geçersizliğin esas sözleşmeye etkisi 398
h) Anlaşmanın kapsamı 398
ı) Özel hükümler 398
i) Sorumsuzluk kaydının “genel işlem şartları”nda yer alması 399
j) Banka genel işlem koşullarında yer alan risk dağılımı klozlarının geçerliliği sorunu 399
k) Cismani zararlarda sorumsuzluk anlaşması 400
3. Yardımcı kişilerin fiillerinden sorumluluk
MADDE 116 401
A) Yardımcı Kişiler 401
B) Maddenin Unsurları 401
C) Sorumsuzluk Anlaşması 402
D) TBK 66 ve 116. Maddelerinin Karşılaştırılması 402
B. Borçlunun temerrüdü
I. Koşulları
MADDE 117 403
A) Borçlu Temerrüdünün Nedenleri 403
B) Temerrüdün Koşulları 404
C) Muacceliyet 404
D) İhtar 404
E) Borcun İfa Edileceği Gün 405
F) Usulüne Uygun Bildirim 405
G) Borçlu Temerrüdünün Sona Ermesi 406
II. Hükümleri
1. Genel olarak
a. Gecikme tazminatı
MADDE 118 408
b. Beklenmedik hâlden sorumluluk
MADDE 119 409
A) Beklenmedik Halden Sorumluluk 409
B) Sorumluluktan Kurtulmanın Koşulları 409
2. Temerrüt faizi
a. Genel olarak
MADDE 120 409
b. Faizlerde, iratlarda ve bağışlamada temerrüt faizi
MADDE 121 412
3. Aşkın zarar
MADDE 122 415
A) Aşkın Zarar 415
a) Temerrüt faiziyle karşılanamayan zararın tazmini 415
b) Aşkın zararın koşulları 416
B) Asıl Davada Aşkın Zararın Derhal Belirlenebilir Halde Bulunması 417
a) Koşulları oluştuğu takdirde, hakim karar vermekle yükümlüdür 417
b) Munzam zarar kavramı 418
4. Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde
a. Süre verilmesi
MADDE 123 419
b. Süre verilmesini gerektirmeyen durumlar
MADDE 124 420
c. Seçimlik haklar
MADDE 125 422
A) Seçimlik Haklar 422
B) Sözleşmeden Dönmenin Sonuçları 424
C) Yargıtay Uygulamasına Göre Sözleşme Nedeniyle Uğranılan Zarar 425
d. Sürekli edimli sözleşmelerde
MADDE 126 430
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Borç İlişkilerinin Üçüncü Kişilere Etkisi
A. Alacaklıya halef olma
MADDE 127 431
A) Rehinden Kurtaran Kişi Lehine Halefiyet 431
B) Borçlunun Alacaklıya İhbarı İle Halefiyet 431
C) Halefiyet Kavramı 432
B. Üçüncü kişinin fiilini üstlenme
MADDE 128 433
C. Üçüncü kişi yararına sözleşme
I. Genel olarak
MADDE 129 440
a) Kavram 441
b) Üçüncü kişi yararına sözleşmenin tam veya eksik olması 441
c) Taraflar, üçüncü kişinin hakkı üzerinde etkili işlemler yapabilirler mi? 442
d) Borçlunun üçüncü kişiye karşı sahip olduğu savunma olanakları 442
e) İfanın üstlenilmesi 442
f) İradelerin yorumu yoluyla üçüncü kişi lehine sözleşme 443
g) Alacaklının (davacının) ifayı talep hakkı 443
h) Borç üstlenme yoluyla üçüncü kişi lehine sözleşme 444
II. Sorumluluk sigortalarında
MADDE 130 447
F) BORÇ İLİŞKİLERİNİN SONA ERMESİ / ZAMANAŞIMI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Borçların ve Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, Zamanaşımı
BİRİNCİ AYIRIM
Sona Erme Hâlleri
A. Asıl borca bağlı hak ve borçların sona ermesi
MADDE 131 448
A) Borcu Sona Erdiren Sebeplerin Fer’i Haklara Etkisi 448
B) Faizler ve Ceza Koşulunu İsteme Hakkı 448
C) Özel Hükümlerin Saklılığı 449
B. İbra
MADDE 132 450
C. Yenileme
I. Genel olarak
MADDE 133 455
II. Cari hesaplarda
MADDE 134 459
A) Kavram 459
B) Tanımı ve Şekli 459
C) Hükmü 459
D) Kalemlerden Birinin Güvencesi 459
D. Birleşme
MADDE 135 461
A) Kavram 461
B) Birleşmenin Sona Ermesi 461
C) Genel Kuralın İstisnaları 461
E. İfa imkânsızlığı
I. Genel olarak
MADDE 136 462
A) Kavram 462
B) İfa İmkansızlığından Borçlunun Sorumlu Olup Olmaması Sorunu 463
C) Karşılıklı Bir Sözleşmede, Taraflardan Birinin Borcunun İfasının İmkansızlaşması 463
D) Borçlunun İmkansızlığı Alacaklıya Bildirme Yükümlülüğü (TBK. mad. 136/son) 464
E) Edimin Yerine Geçen Değerlerin Durumu 464
II. Kısmi ifa imkânsızlığı
MADDE 137 465
III. Aşırı ifa güçlüğü
MADDE 138 466
F. Takas
I. Koşulları
1. Genel olarak
MADDE 139 472
A) Kavram 472
B) Takasın Şartları 473
2. Kefalet hâlinde
MADDE 140 476
3. Üçüncü kişi yararına sözleşme hâlinde
MADDE 141 477
4. Borçlunun iflası hâlinde
MADDE 142 477
II. Hükümleri
MADDE 143 478
– Takasın hükümleri 478
– Karşılıklı alacakların miktar olarak az olanı oranında sona erdirmesi 478
– Takas beyanının geriye etkili olması 478
III. Alacaklının rızasıyla takas edilebilir alacaklar
MADDE 144 480
IV. Takastan feragat
MADDE 145 481
İKİNCİ AYIRIM
Zamanaşımı
A. Süreler
I. On yıllık zamanaşımı
MADDE 146 481
A) İlk Düşünceler: Zamanaşımı Kavramı 481
B) Alacak Hakkı 485
C) Zamanaşımı Süreleri 485
D) Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle On (10) Yıllık Genel Zamanaşımının Uygulanacağı
Somut Örnekler 485
E) Zamanaşımına Uğramış Bonoya Dayalı Olarak Genel Haciz Yoluyla Yapılan İcra
Takibinde İtirazın İptali Davası 487
II. Beş yıllık zamanaşımı
MADDE 147 488
III. Sürelerin kesinliği
MADDE 148 490
IV. Zamanaşımının başlangıcı
1. Genel olarak
MADDE 149 491
2. Dönemsel edimlerde
MADDE 150 492
V. Sürelerin hesaplanması
MADDE 151 493
B. Bağlı alacaklarda zamanaşımı
MADDE 152 493
C. Zamanaşımının durması
MADDE 153 494
D. Zamanaşımının kesilmesi
I. Sebepleri
MADDE 154 496
II. Birlikte borçlulara etkisi
MADDE 155 498
III. Yeni sürenin başlaması
1. Borcun ikrar edilmesi veya karara bağlanması hâlinde
MADDE 156 498
2. Alacaklının fiili hâlinde
MADDE 157 499
E. Davanın reddinde ek süre
MADDE 158 500
F. Taşınır rehni ile güvenceye bağlanmış alacakta
MADDE 159 500
G. Zamanaşımından feragat
MADDE 160 501
H. İleri sürülmesi
MADDE 161 501
G) BORÇ İLİŞKİLERİNDE ÖZEL DURUMLAR
(Teselsül, Bağlanma Parası, Cayma Parası ve Ceza Koşulu)
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Borç İlişkilerinde Özel Durumlar
BİRİNCİ AYIRIM
Teselsül
A. Müteselsil borçluluk
I. Doğuşu
MADDE 162 503
A) Müteselsil Borçluluk 503
B) Müteselsil Borç İlişkisinin Kaynakları 505
C) Müteselsil Borç İlişkisinin Hükümleri 506
II. Dış ilişki
1. Hükümleri
a. Borçluların sorumluluğu
MADDE 163 507
– Borçlular Arasındaki Dayanışmanın Sonuçları 507
b. Borçluların savunmaları
MADDE 164 508
A) Ortak Savunmaları Yapma Yükümü 508
B) Bir Borçlunun Kişiliğinde Doğduğu İçin Diğer Borçluların İleri Süremeyeceği Savunmalar 508
c. Borçluların bireysel davranışı
MADDE 165 509
2. Borcun sona ermesi
MADDE 166 510
a) Borcun (ifa veya takas yoluyla) sona erdirilmesi 510
b) Borcun (ifa veya takas dışında) sona erdirilmesi 510
c) Borcun (ibra sözleşmesiyle) sona erdirilmesi 511
d) Sulh 511
III. İç ilişki
1. Paylaşım
MADDE 167 512
A) Borçluların Birbirine Rücu Hakkı 512
a) İç ilişkide borcun paylaşılması 512
b) Birden fazla borçluya rücu ve iç ilişkide teselsül bulunmaması 512
c) Rücu edilen borçlulardan birinden alınamayan alacak 513
2. Alacaklıya halef olma
MADDE 168 514
B. Müteselsil alacaklılık
MADDE 169 515
a) Kavram 515
b) Alacaklılar arasında teselsülün kaynakları 515
c) Alacaklılardan birine yapılan ifa, bütün alacaklılara karşı yapılmış olur 516
d) İcraya veya mahkemeye başvurulduğu bildirilmedikçe borçlu alacaklılardan herhangi
birine ifada bulunabilir 516
e) Müteselsil alacaklılar arasındaki rücu hakkı 516
f) Kendisine düşen paydan fazlasını elde eden alacaklı, bu fazlalığı payını alamamış olan
diğer alacaklılara ödemekle yükümlüdür 516
g) Birden fazla iş sahibinin bulunması halinde menfaatin saptanması 517
İKİNCİ AYIRIM
Koşullar
A. Geciktirici koşul
I. Genel olarak
MADDE 170 517
– Şarta bağlı borçlar 518
– Geciktirici koşulun gerçekleşmesinin sonucu 518
II. Koşulun askıda olduğu sıradaki durum
MADDE 171 519
III. Koşul gerçekleşinceye kadar elde edilen yararlar
MADDE 172 520
B. Bozucu koşul
MADDE 173 520
C. Ortak hükümler
I. Koşulun gerçekleşmesi
MADDE 174 521
II. Dürüstlük kurallarına aykırı engelleme
MADDE 175 522
III. Yasak koşullar
MADDE 176 522
A) Koşullarda Kesin Hükümsüzlük veya Yasak Koşullar 523
B) Anlamsız ve Sıkıcı Koşullar 523
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Bağlanma Parası, Cayma Parası ve Ceza Koşulu
A. Bağlanma parası
MADDE 177 524
B. Cayma parası
MADDE 178 525
C. Ceza koşulu
I. Alacaklının hakları
1. Cezanın sözleşmenin ifası ile ilişkisi
MADDE 179 526
A) Ceza Koşulu Kavramı 526
B) Ceza Koşulunun Fer’i Niteliği 526
C) Ceza Koşulunun Alacaklıya Verdiği Haklar 527
D) Dönme Cezası (fesih cezası) 529
E) Cezai Şart Alacağında Zamanaşımı Sorunu 529
2. Ceza ile zarar arasındaki ilişki
MADDE 180 531
3. Kısmi ifanın yanması
MADDE 181 532
II. Cezanın miktarı, geçersizliği ve indirilmesi
MADDE 182 533
A) Cezanın Miktarı 533
B) Cezanın Geçersizliği 533
C) Hakim, Aşırı Gördüğü Ceza Koşulunu Kendiliğinden İndirir 534
D) Borçlunun Ödemede Bulunması 534
E) Yargılama 534
H) BORÇ İLİŞKİLERİNDE TARAF DEĞİŞİKLİĞİ
BEŞİNCİ BÖLÜM
Borç İlişkilerinde Taraf Değişiklikleri
BİRİNCİ AYIRIM
Alacağın Devri
A. Koşulları
I. İradi devir
1. Genel olarak
MADDE 183 536
A) Kavram 536
B) Takibe Konu Edilen Alacağın Dar Anlamdaki İradi Devrine Bağlanan Sonuçlar 536
C) Alacağın Devrine (Temlikine) Hukuksal Bir Engel Bulunmamalıdır 537
a) Temlikin (devrin) kanunla yasaklanmış olması 538
b) Temlikin (devrin) sözleşme ile yasaklanmış olması 538
c) Devrin işin niteliği gereği yasak olması 539
D) Sözleşmeden Doğan Devir Yasağının Üçüncü Kişilere Mutlak Olarak İleri Sürülmesinin
İstisnası 539
E) Alacağın Devrinin Benzer Hukuksal İlişkilerle Karşılaştırılması 539
a) Havale 539
b) Sözleşmenin devri 539
c) Tahsil için vekalet 540
d) Portföy devri 540
e) Faktoring sözleşmesi 540
2. Şekli
MADDE 184 543
A) Sözleşme İçin Öngörülen Şekil Şartı 543
B) Alacağın Devri Sözü Verme, Şekle Bağlı Değildir 543
II. Yasal veya yargısal devir ve etkisi
MADDE 185 544
B. Devrin hükümleri
I. Borçlunun durumu
1. İyiniyetle yapılan ifa
MADDE 186 544
A) Borçlunun Borçtan Kurtulması 544
a) Eski alacaklıya ifa ile kurtulma 545
b) Arka arkaya temliklerde ifa 545
2. İfadan kaçınma ve tevdi
MADDE 187 546
Tevdi İle Borçtan Kurtulma 546
3. Borçluya ait savunmalar
MADDE 188 546
A) Borçlunun Yeni Alacaklıya Karşı Yapabileceği Savunmalar 546
B) Borçlunun Takas Hakkı 547
II. Öncelik hakları ve bağlı hakların geçişi
MADDE 189 549
A) Öncelik Hakları ve Bağlı Hakların (Fer’i Hakların) Geçişi 549
B) Devredenin Kişiliğine Özgü Hakları 549
C) Asıl Alacakla Birlikte İşlemiş Faizler de Devredilmiş Sayılır 550
III. Senet ve belgelerin teslimi ve bilgi verilmesi
MADDE 190 550
IV. Garanti
1. Genel olarak
MADDE 191 551
A) Devir Eden Alacaklının Garanti Yükümlülüğü 551
a) İvazlı temlikler (devirler) 551
b) Bir edim karşılığı olmaksızın devredilmiş ya da kanun gereğince başkasına geçirilmişse 552
2. İfaya yönelik devir
MADDE 192 552
3. Sorumluluğun kapsamı
MADDE 193 553
A) Garanti Sorumluluğunun Kapsamı 553
a) Menfi zarar 553
b) Müspet zarar 554
C. Özel hükümlerin saklılığı
MADDE 194 554
İKİNCİ AYIRIM
Borcun Üstlenilmesi
A. İç üstlenme sözleşmesi
MADDE 195 555
B. Dış üstlenme sözleşmesi
I. Öneri ve kabul
MADDE 196 558
II. Önerinin bağlayıcılığı
MADDE 197 560
C. Borçlunun değişmesinin sonuçları
I. Bağlı hak ve borçlar
MADDE 198 561
II. Savunmalar
MADDE 199 562
D. Sözleşmenin hükümsüzlüğü
MADDE 200 564
E. Borca katılma
MADDE 201 565
F. Malvarlığının veya işletmenin devralınması
MADDE 202 567
A) Bir Malvarlığının veya İşletmenin Devrinde Borçların İntikali 567
B) İşyerinin Devri 569
G. İşletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi
MADDE 203 570
H. Özel hükümlerin saklılığı
MADDE 204 571
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma
A. Sözleşmenin devri
MADDE 205 572
A) Sözleşmenin Devri 572
B) Sözleşmenin (hukuki işlemle) Yüklenilmesi=Devredilmesi Kavramı ve Bir Yargıtay
Kararı 577
B. Sözleşmeye katılma
MADDE 206 582
A) Sözleşmeye Katılma Hakkında Genel Bilgiler 582
B) Borca Katılma 583
C) Sözleşmeye Katılmanın Koşulları 584
İKİNCİ BÖLÜM
ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİ
ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİ HAKKINDAKİ İLK DÜŞÜNCELER 591
A) SATIŞ SÖZLEŞMESİ
1– SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE GENEL HÜKÜMLERİ
İKİNCİ KISIM
Özel Borç İlişkileri
BİRİNCİ BÖLÜM
Satış Sözleşmesi
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Hükümler
A. Tanımı ve hükümleri
MADDE 207 594
A) Tanımı ve Mahiyeti 594
B) Satış Sözleşmesinin Esaslı Unsurları 595
a) Satılan şey 595
b) Satış bedeli 595
c) Satılanla satım bedelinin değiştirilmesi konusundaki anlaşma 596
d) İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde karşılıklı borçları ifa sırası 597
e) Satılanın zilyetlik ve mülkiyetini alıcıya devretme 598
B. Yarar ve hasar
MADDE 208 598
A) Taşınır Satımında Yarar ve Hasarın Geçmesi 598
B) Mesafe Satışında Yarar ve Hasar 601
C) Alıcının Temerrüdünde 601
D) Hasarın Geçişine İlişkin Şartlar 602
E) Zilyetliğin Devri 602
F) Gönderilecek Borç Olması Halinde 603
G) Taşınmaz Satımlarında Hasarın İntikali 603
H) Kuralın İstisnaları 603
I) Sonuç 604
2– TAŞINIR SATIŞI
İKİNCİ AYIRIM
Taşınır Satışı
A. Konusu
MADDE 209 605
B. Satıcının borçları
I. Zilyetliğin devri
1. Kural
MADDE 210 606
A) Satım Sözleşmesinde Tarafların (Genel Olarak) Borçları 606
B) Satıcının Asli Borcu 607
a) Zilyetliğin devrinin çeşitli şekilleri 607
b) Zilyedliğin devri 608
c) Satılanın mülkiyetini geçirme 608
2. Devir ve taşıma giderleri
MADDE 211 609
A) Devir ve Gerektiğinde Taşıma Giderleri 609
B) Franko Devir 609
C) Liman ve Gümrük Giderleri Olmaksızın Devir 609
D) Masrafsız Devirin Çeşitleri Olan (CİF), (FOB) ve (CF) Kavramları 610
3. Satıcının temerrüdü
a. Kural ve ayrık durum
MADDE 212 610
A) Alelade (Adi) Satışta Satıcının Direnimi 610
B) Zilyetliğin Devri İçin Belirli Bir Süre Konulmuş Olan Ticari Satışlarda Satıcının Direnimi 611
C) Satıcının Zilyedliğin Devri Borcunu İfada Kısmi Direnimi 612
b. Giderim borcu ve kapsamı
MADDE 213 613
A) Zilyedliğin Devrinin İfa Edilmemesi Halinde Zararın Hesabı 613
II. Zapttan sorumluluk
1. Konusu
MADDE 214 615
A) Zapta Karşı Tekeffül (zapttan sorumluluk) 615
2. Yargılama usulü
a. Davanın bildirimi
MADDE 215 619
A) Zapta Karşı Sorumluluğun Şekli Şartları 619
b. Mahkeme kararı olmaksızın satılanı verme
MADDE 216 620
A) Alıcının Mahkeme Kararı Olmaksızın Satılanı Üstün Hak İddiasında Bulunan Üçüncü
Kişiye Vermesi Halinde Satıcının Zapttan Sorumluluğu 620
B) Alıcı İadeye (Geri Vermeye) Mecbur Olduğunu İspat Edebilirse, Şeyi Üçüncü Kişiye
Davasız Bırakmış Olsa Bile Satıcıyı Zapta Karşı Sorumlu Tutabilir 621
C) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 191. Maddesinin Açıklanması 621
D) Yeni Borçlar Kanunu İle Getirilen Değişiklikler 621
3. Alıcının hakları
a. Tam zapt hâlinde
MADDE 217 622
A) Satış Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesi ve Bunun Sonuçları 622
B) Satıcı, Kendisine Hiçbir Kusur Yüklenemeyeceğini İspat Etmedikçe, Alıcının Satılanın
Elinden Alınması Yüzünden Uğramış Olduğu Diğer Zararları Da Gidermekle Yükümlüdür 623
b. Kısmi zapt hâlinde
MADDE 218 624
A) Kısmi Zapt Halinde Alıcının Hakları 624
B) 818 Sayılı BK. mad. 193 Hükmünün Açıklanması 625
III. Ayıptan sorumluluk
1. Konusu
a. Genel olarak
MADDE 219 626
I– TBK’nun 219–231. Maddelerine Toplu Bakış 626
A) Ayıp Tanımı 626
B) Ayıptan Sorumluluğun Kusur İle Bağlantısı ve Sorumsuzluk Anlaşması 626
C) Alıcının Bildiği Ayıplarda Satıcının Sorumluluğu 627
D) Gözden Geçirme ve Satıcıya Bildirme 627
E) Alıcının Seçimlik Hakları ve Bunların Sınırları 627
F) Alıcının Tazminat İstemi 629
G) Zamanaşımı 630
II– Satıcının Zapttan Doğan Sorumluluğuna İlişkin Düzenlemeler 630
III– Satıcının Malın Ayıbından Doğan Sorumluluğu 632
b. Hayvan satışında
MADDE 220 637
A) Genel Açıklamalar 637
B) Hayvan Satışında Ayıptan Sorumluluğun Söz Konusu Olduğu Durumlar 638
C) Hayvan Satımlarında Ayıptan Sorumluluğun Özellikleri 639
D) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 195. Maddesinin Açıklanması 639
E) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 199. Maddesinin Açıklanması 640
2. Sorumsuzluk anlaşması
MADDE 221 641
A) Ayıptan Sorumluluğun Sözleşme İle Kaldırılması 641
B) Yeni 6502 Sayılı TKHK’nın “Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar” Başlığını Taşıyan
5. Maddesi 642
C) 818 Sayılı Borçlar Kanunu mad. 196’nın Açıklanması 643
D) Yeni Kanunun Getirdiği Değişiklikler 643
3. Alıcının bildiği ayıplar
MADDE 222 644
A) Açık Ayıplardan Satıcı Sorumlu Tutulamaz 644
B) Alıcının Satılana Olağan (Yeterli) Dikkati Harcamakla Farkına Varabileceği Adi
Ayıplardan da Satıcı Kural Olarak Sorumlu Tutulamaz 644
C) Satıcı Ayıbın Varlığını Bilse de, Bilmese De Sorumlu Tutulur 645
D) 6502 Sayılı TKHK Tüketiciye Bir Muayene (gözden geçirme) Külfeti Yüklememiştir 645
E) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 197. Maddesinin Açıklanması 645
4. Gözden geçirme ve satıcıya bildirme
a. Genel olarak
MADDE 223 646
A) Gözden Geçirme (Muayene) Yükümü 646
B) Bildirme (İhbar) Yükümü 647
C) Bildirim ve Gözden Geçirme Yükümlülüğü Kaldırılmıştır 648
D) 818 Sayılı BK’nun 198. Maddesinin Açıklanması 648
b. Hayvan satışında
MADDE 224 649
5. Satıcının ağır kusurunun sonuçları
MADDE 225 650
6. Satılanın başka yerden gönderilmesi
MADDE 226 651
A) Başka Yerden Gönderilen Satılanın Ayıplı Olması Halinde Alıcının Yükümlülükleri 651
B) BK. mad.226’da Öngörülen Yükümlülükler 652
a) Geçici koruma yükümlülüğü 652
b) Şeyi sattırma yükümlülüğü 652
c) Olayı tespit ettirme ödevi 653
C) 818 Sayılı BK’nun 201. Maddesinin Açıklanması 653
7. Alıcının seçimlik hakları
a. Genel olarak
MADDE 227 654
A) Borcun İfa Edilmemesinin Genel Olarak Sonuçları 654
B) Alıcının Seçimlik Hakları 655
a) Sözleşmeden dönme 655
b) Satılanı Alıkoyup Ayıp Oranında Satış Bedelinde İndirim İsteme 656
c) Satılanın Ücretsiz Onarılmasını İsteme 656
d) Olanak Varsa, Satılanın Ayıpsız Bir Benzeri İle Değiştirilmesini İsteme 657
C) Alıcının Genel Hükümlere Göre Tazminat İsteme Hakkı 659
D) Sözleşmeden Dönme Hakkının Sınırlandırılması 659
E) Sözleşmeden Dönme veya Fesih Haklarının Dava Yoluyla Kullanılması Şart mıdır? 660
F) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 202 ve 203. Maddelerinin Açıklanması 661
b. Satılanın yok olması veya ağır biçimde zarara uğraması
MADDE 228 662
A) Satılanın Yok Olması veya Ağır Biçimde Zarara Uğraması Halinde Sözleşmeden Dönme
Olanağı ve Şekli 662
B) Şey Alıcının Kusuruyla Yok Olmuş veya Alıcı Şeyi Başkasına Devretmiş ya da Biçimini
Değiştirmişse Alıcı, Ancak Değerindeki Eksiklik Karşılığının Satış Bedelinden
İndirilmesini İsteyebilir 663
C) TKHK’da Durum 664
D) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 204. Maddesinin Açıklanması 664
8. Dönmenin sonuçları
a. Genel olarak
MADDE 229 665
A) TBK’na Göre Alıcının Sözleşmeden Dönmesinin Sonuçları 665
B) TKHK’a Göre Durum 666
C) Sözleşmeden Dönme Hakkının Kullanılamayacağı Durumlar 667
b. Birden çok mal satışında
MADDE 230 667
A) Birden Çok Mal veya Parça Satışında Alıcının Seçim Hakkının Sınırları 667
B) 818 Sayılı BK’nun 206. Maddesinin Açıklanması 669
9. Zamanaşımı
MADDE 231 670
A) Zamanaşımı 670
B) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 207. Maddesinin Açıklanması 673
C. Alıcının borçları
I. Satış bedelinin ödenmesi ve satılanın devralınması
MADDE 232 674
A) Satılanı Devralma Borcu 674
B) Devralma Borcunun Koşulları 674
C) Devralma Yükümlülüğünü Yerine Getirmemenin Hükümleri 675
D) Alıcının Satılanı Teslim Borcundan Başka Yan Borçları 675
E) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 208. Maddesinin Açıklanması 675
II. Satış bedelinin belirlenmesi
MADDE 233 676
A) Satış Bedelinin Belirlenmesi (Satış bedelini söylemeden satım) 676
B) Ağırlığa Göre Satışta, Satış Bedelinin Hesabı (TBK. mad. 233/2) 677
C) Bedelin Satılanın Daralı Ağırlığı Üzerinden Ödenmesi (TBK. mad. 233/3) 678
D) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 209. Maddesinin Açıklanması 678
III. Satış bedelinin muacceliyeti ve faizi
MADDE 234 679
A) Satış Bedelinin Muacceliyeti 679
B) Satış Bedelinin Faiz Getirmesi 679
C) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 210. Maddesinin Açıklanması 680
IV. Alıcının temerrüdü
1. Satıcının dönme hakkı
MADDE 235 681
A) Genel Olarak 681
B) Dönme Hakkının Koşulları 681
a) Satış bedelinin, önceden (peşin) ya da satılanın teslimi ile karşılıklı olarak ve aynı
anda ödenmesi gereken durumlarda 681
b) Sözleşmeden dönmeyi gecikmeksizin (derhal) bildirme 682
c) Veresiye satımlarda (satılan şeyin tesliminden sonra dönme) 682
C) Karşılıklı Edim Borçları İçeren Sözleşmelerde Temerrüdün Sonuçları 684
a) Sözleşmeden Dönme 684
b) TBK. mad. 235/3’ün ratio legis’i (konuluş amacı) 685
D) 818 Sayılı BK. mad. 211’in Açıklanması 686
2. Zararın hesaplanması ve giderimi
MADDE 236 687
A) Satıcının, Satış Bedelini Ödemede Direnime Düşmüş Olan Alıcıdan İsteyebileceği
Tazminat ve Zararının Hesabı 687
B) Somut ve Soyut Yöntemler ve Fark Kuramı Adi Satımlarda Alıcının Direnimi Halinde de
Uygulanır 689
C) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 212. Maddesinin Açıklanması 689
3– TAŞINMAZ SATIŞI VE SATIŞ İLİŞKİSİ DOĞURAN HAKLAR
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Taşınmaz Satışı ve Satış İlişkisi Doğuran Haklar
A. Şekil
MADDE 237 690
A) Taşınmaz Mülkiyetinin Konusu 690
B) Taşınmaz Satımının Şekli 690
C) Taşınmaz Satış Vaadi, Geri Alım ve Alım Sözleşmeleri, Resmi Şekilde
Düzenlenmedikçe Geçerli Olmaz 694
D) Önalım Sözleşmesinin Geçerliliği Yazılı Şekilde Yapılmış Olmasına Bağlıdır 694
E) 818 Sayılı Borçlar Kanunu mad. 213’ün Açıklanmasına Yardımcı Olan İçtihatlar 694
F) Taşınmaz Mülkiyetinin Aktarılmasında Şekil ve Şekle Aykırılığın Sonuçları 695
G) Resmi Senette Gerçek Satış Bedelinden Daha Az veya Daha Fazla Bir Miktarın
Gösterilmesi, Satışın Geçersiz Olmasını Gerektirir mi? 699
B. Satış ilişkisi doğuran haklar
I. Süresi ve şerhi
MADDE 238 701
A) TMK’daki Benzer Düzenlemeler 701
B) Önalım, Geri Alım ve Alım Hakları Hakkında Kısa Açıklamalar 701
C) TBK’dan Önceki Evrede (yani 818 sayılı –eski– Borçlar Kanunu döneminde) Durum 701
D) Hak Düşürücü Sürenin Dolması 701
II. Devredilmesi ve miras yoluyla geçmesi
MADDE 239 703
A) Sözleşmeden Doğan Önalım (Şuf’a), Alım (İştira) ve Gerialım (Vefa) Hakları Taraflarca
Aksi Kararlaştırılmış Olmadıkça Devredilemez 703
B) Miras Yoluyla Geçmesi 703
C) Şuf’a, Vefa ve İştira Haklarını Kuran Sözleşmeler Hangi Şekle Tabi İse, Devrin de Aynı
Şekle Uygun Olarak Yapılması Gerekir 704
III. Önalım hakkı
1. İleri sürülmesi
MADDE 240 704
A) Bir Satış ya da Ekonomik Bakımdan Satışa Eşdeğer Her Türlü İşlemin Yapılması 704
B) Önalım Hakkının Kullanılamayacağı İşlemler 705
2. Koşulları ve hükümleri
MADDE 241 706
A) Hakkın Kullanılacağı Hususunda Muhataba (önalım hakkı sahibine) Bildirimde
Bulunulmalıdır 706
B) Satım Sözleşmesi Meydana Gelip Onalım Hakkı Kullanıldıktan Sonra, Satış
Sözleşmesinden Dönülmesi Önalım Hakkı Üzerinde Etkili Olmaz (BGE 42 11 35) 707
C) Satış Sözleşmesinin Alıcının Şahsından Kaynaklanan Sebeplerle Onaylanmaması 707
D) Önalım Hakkı Sahibinin Taşınmazı Kazanmasının Koşulları 707
E) Ekonomik Bakımdan Satışa Eşdeğer İşlemlerde de TBK. 240 Hükümleri Uygulanır 707
3. Kullanılması ve hükümleri
MADDE 242 708
A) Önalım Hakkı Dava Açılarak Kullanılır 708
B) Davanın Tarafları 708
C) Davanın Bağlı Olduğu Süreler 709
C. Taşınmaz satışı
I. Koşullu satış ve mülkiyetin saklı tutulması
MADDE 243 709
A) Her Türlü Taşınmaz Satımı Sözleşmesi Tescile Hak Vermez 709
B) Taşınmaz Satışında Mülkiyeti Saklı Tutma Koşulu Tescil Edilemez 710
C) Şarta Bağlı Taşınmaz Satım Vaadi 710
D) 818 Sayılı BK’nun 214. Maddesinin Açıklanması 710
II. Sorumluluk
MADDE 244 710
A) Yalnız Yapılara Ait Ayıp Kavramı Ve Zamanaşımı 710
B) Taşınmazın Ölçüsünde Vaki Olacak Noksanlar 711
C) Ölçü Eksikliğinin Gerçekleşmesi Durumunda Satımdan Dönülebilir mi? 711
D) Ölçünün Satım Senedinden Fazla Çıkması 712
E) Bir Yapının Ayıplı Olmasından Doğan Davalarda Zamanaşımı Süresi 712
F) Satıcı Ağır Kusurlu İse, Beş Yıllık Zamanaşımı Süresinden Yararlanamaz 712
G) 818 Sayılı Eski Borçlar Kanununun 215. Maddesinin Açıklanması 713
III. Yarar ve hasar
MADDE 245 715
A) Taşınmaz Satımında Yarar ve Hasar 715
B) Tescilden Sonraki Bir Zamanda Alıcı Tarafından Teslim Alınması İçin Sözleşmeyle Bir
Süre Belirlenmesi Durumunda Yarar ve Hasarın Geçmesi 715
C) Satılanı Teslim Almada Temerrüt 715
IV. Taşınır satışına ilişkin kuralların uygulanması
MADDE 246 716
4– BAZI SATIŞ TÜRLERİ
a– ÖRNEK ÜZERİNE SATIŞ
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Bazı Satış Türleri
A. Örnek üzerine satış
I. Tanımı
MADDE 247 717
A) Tanımı ve Mahiyeti 717
B) Koşulları 717
C) Hükümleri 718
II. İspat yükü
MADDE 248 719
A) Alıcı Satışın Örnek Üzerine Yapıldığını, Satıcı da Örnek Üzerine Yapılmadığını İddia
Etmesi Üzerine İspat 719
B) Kendisine Örnek Verilen Taraf, Elindeki Örneğin Kendisine Verilmiş Örnek Olduğunu
İspat Yükü Altında Değildir 719
C) Satılanın Örneğe Uygunluğunu İspat Yükü Satıcıya Aittir 719
D) Örnek, Alıcının Elindeyken Bozulmuş veya Yok Olmuşsa, Kusuru Olmasa Bile, Satılanın
Örneğe Uygun Olmadığını İspat Yükü Alıcıya Düşer 719
E) Örneğin Saklanması ve Geri Verilmesi 720
b– BEĞENME KOŞULUYLA SATIŞ
B. Beğenme koşuluyla satış
I. Tanımı
MADDE 249 721
II. Hükümleri
MADDE 250 721
III. Deneme veya gözden geçirme
1. Satıcının yanında
MADDE 251 722
2. Alıcının yanında
MADDE 252 723
c– KISMİ ÖDEMELİ SATIŞLAR
C. Kısmi ödemeli satışlar
I. Taksitle satış
1. Tanımı, şekli ve içeriği
MADDE 253 724
A) TBK. mad. 253–263 Hükümlerine Toplu Bakış (Taksitle Satış Sözleşmeleri) 724
a) Kavram 724
b) Geçerlilik koşulları 725
c) Eşin yazılı onayını arayan İBK. mad. 226 b/1 ve 3 hükmü haklı ve isabetli olarak
yeni TBK’na alınmamıştır 726
d) Yasal temsilcinin rızası 726
e) Alıcının iradesini geri alma açıklaması 727
f) Peşin ödeme borcu ve sözleşmenin süresi 727
g) Ücretin temliki TBK’na alınmamıştır 728
h) Uygulama alanı (kapsamı) 728
ı) TKHK’nun taksitle satım sözleşmesine ilişkin TBK’na aykırı hükümleri ilga edilmiştir 730
B) Tanımı 730
C) Mahiyeti 731
D) Şekli 731
E) Sözleşmede Yer Alması Zorunlu Hususlar 732
F) Şekle Aykırılığın Yaptırımı 734
G) 818 Sayılı Borçlar Kanununa Göre Taksitle Satışın Tanımı, Şekli ve İçeriği 735
2. Yasal temsilcinin rızası
MADDE 254 736
A) TMK. mad. 16 ve TBK. mad. 254 Arasındaki Farklar 736
B) Yazılı Rızanın Sözleşmedeki Yeri 737
C) Değerlendirme 737
3. Sözleşmenin hüküm ve sonuçlarını doğurması ve geri alma açıklaması
MADDE 255 737
A) Geri Alma Hakkı (cayma hakkı) 737
– Kavram 737
– Hukuki mahiyeti 738
– Bu haktan önceden feragat edilemez 738
– Geri alma bildiriminin (cayma bildiriminin) şekli 739
– Geri alma (cayma) bildiriminin süresi 739
– Olağan gözden geçirme 740
– Geri alma hakkının kullanılmasının sonuçları 740
B) Sözleşmenin Yürürlüğe Girmesi 740
– Alıcı bakımından 740
– Satıcı bakımından 740
– Malın alıcıya devredilmesi halinde sözleşmenin yürürlüğe girmesinin koşulları 740
4. Tarafların hak ve borçları
a. Peşinatı ödeme borcu ve sözleşmenin süresi
MADDE 256 741
A) Peşinatı Ödeme Borcu ve Zamanı (ön ödeme) 741
B) Sözleşmenin Süresinin Sınırlandırılması 742
C) Peşinat (Önödeme) Tam Olarak Yapılmaksızın Satılanın Alıcıya Teslimi Halinde
Hukuksal Durum 744
D) Peşinattan (önödemeden) Vazgeçilmesi Karşılığında Satış Bedelinde Artış Yapılamaz 744
b. Alıcının def’ileri
MADDE 257 744
A) Alıcı, Satıcının Taksitle Satıştan Doğan Alacağı İle Kendisinin Satıcıdan Olan Alacağını
Takas Etme Hakkından Önceden Feragat Edemez (TBK. mad. 257/1) 744
B) Alacağın Devredilmesi Durumunda Alıcının, Satış Bedelinden Doğan Alacağına İlişkin
Def’ileri Sınırlanamaz ve Ortadan Kaldırılamaz (TBK. mad. 256/2) 745
c. Satış bedelinin tamamen ödenmesi
MADDE 258 746
A) Alıcının Kalan Borcu Bir Defada Ödeyebilme Olanağı 746
B) Alıcının Borcundan Kurtulması ve Bedelin İndirimi 748
5. Alıcının temerrüdü
a. Satıcının seçimlik hakkı
MADDE 259 748
A) Alıcının Peşinatı Ödemede Direnime Düşmesi 748
B) Alıcının Taksitleri Ödemede Direnime Düşmesi 749
C) Satıcının Dönme Dolayısıyla İsteyebileceği Miktar, Ödenmiş Olan Taksitler Tutarına
Eşit veya Daha Fazla ise Satıcı Sözleşmeden Dönemez 751
D) TKHK’da Satıcının Seçimlik Hakları ve Muacceliyet Kaydı 752
b. Sözleşmeden dönme
MADDE 260 753
A) Satılanın Alıcıya Devrinden Sonra Dönme Hakkının Kullanılmasının Sonuçları 753
a) Genel olarak 753
b) Malın iadesini talep 754
c) Hakkaniyete uygun bir kullanım bedeli talep hakkı 753
d) Satılanın olağandışı kullanılması sebebiyle değerinin azalması halinde tazminat
talep hakkı 756
e) Satıcı sözleşmeden dönme halinde yapmış olduğu masrafları alıcıdan talep edemez 756
f) Ceza koşulu kararlaştırılmışsa; peşin satış bedelinin yüzde onunu aşamaz 756
g) Satıcı, sözleşme zamanında ifa edilmiş olsaydı elde edecek olduğundan fazlasını
isteyemez 756
h) Yanma kayıtları ve faiz talebi 757
B) Satılanın Devrinden Önce Dönme Hakkının Kullanılmasının Sonuçları 757
c. Hâkimin müdahalesi
MADDE 261 759
A) Hakimin Müdahalesi 759
B) Hakimin Yetkisi 760
C) Alıcının Genel Ekonomik Durumu 760
D) Satıcının Herhangi Bir Zararının Olmaması Gerekir 760
E) Alıcıya Ödeme Kolaylıkları Sağlanmalıdır 760
F) Hüküm Buyurucu (emredici) Niteliktedir 761
6. Yetkili mahkeme ve tahkim
MADDE 262 761
A) Yetki ve Tahkim Şartı Yasağı 761
B) Yeni HMK. mad. 17 Karşısında Durum 762
7. Uygulama alanı
MADDE 263 763
A) Taksitle Satım Sözleşmesinin Uygulanma Alanı 764
B) Taksitle Satışa İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması 766
C) Tacir Sıfatını Taşıyan Alıcı 767
II. Ön ödemeli taksitle satış
1. Tanımı, şekli ve içeriği
MADDE 264 770
A) Önödemeli Satışın Genel Olarak İlkeleri 770
B) TBK. mad. 264–273 Hükümlerine Toplu Bakış 771
C) Tanımı 774
D) Şekli 774
E) İçeriği 775
F) 818 Sayılı Borçlar Kanununda Yer Verilmeyen Yeni Bir Maddedir 775
G) Dönme, Cayma, Vazgeçme ve Geri Alma Kavramları 775
H) Taksitle Satıştan Farkı 777
2. Tarafların hak ve borçları
a. Ödemelerin güvenceye bağlanması
MADDE 265 777
A) Uzun Süreli Sözleşmelerde Ödemelerin Güvencesi 777
B) Bankanın İşlevi 777
C) Sözleşmeden Cayma 778
b. Alıcının malın devrini isteme hakkı
MADDE 266 778
A) Alıcının Satış Bedelinin Tamamını Ödemesi 778
B) Alıcının Birden Çok Şey Satın Alması veya Seçim Hakkını Saklı Tutması 779
c. Satış bedelinin ödenmesi
MADDE 267 779
d. Satış bedelinin belirlenmesi
MADDE 268 780
A) Tahsis Kaydıyla Satış 780
B) Bu Sözleşmenin Varlığı, Aşağıdaki Koşulların Birlikte Gerçekleşmesine Bağlıdır 780
C) Satış Konusu Olan Şeylerin Mutlaka Sözleşmenin Kurulması Anında Saptanmış Olması
Şart Değildir. 780
D) Geçersiz Kayıtlar ve Anlaşmalar 781
3. Sözleşmenin sona ermesi
a. Cayma hakkı
MADDE 269 782
A) Malın Devrine Kadar Alıcının Sözleşmeden Cayması 782
B) Cayma Parası (dönme cezası) 782
b. Sözleşmenin süresi
MADDE 270 784
A) Ön Ödemelerin İfa Borcu, Beş Yılın Geçmesiyle Sona Erer 784
B) Ödeme Süresi Bir Yıldan Uzun Veya Belirsiz Olan Ön Ödemeli Satış Sözleşmesinde 784
c. Alıcının temerrüdü
MADDE 271 785
A) Alıcı Bir Veya Daha Çok Ön Ödemede Direnime Düşerse Satıcı, Ancak Vadesi Gelmiş
Olan Ödemeleri İsteyebilir 785
B) Satıcının Sözleşmeden Dönmesi 785
C) Uzun Süreli Sözleşmelerde Direnime Düşmüş Bulunan Alıcının Malın Devrini İstemesi 786
4. Uygulama alanının sınırlanması
MADDE 272 787
III. Ortak hükümler
MADDE 273 789
– Kıyasen Uygulanacak Hükümler 789
– Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunla İlişkisi 789
d– AÇIK ARTIRMA YOLUYLA SATIŞ
D. Açık artırma yoluyla satış
I. Tanımı
MADDE 274 790
A) Tanımı 790
B) Hukuki Mahiyeti 790
C) Çeşitleri 790
a) Cebri arttırma 790
b) İhtiyari açık arttırma 790
c) İhtiyari özel arttırma 791
II. Kurulması
MADDE 275 791
A) İhale 791
B) İhale Yetkisi 792
C) Artırma ve Eksiltmede, Öneri veya Öneriye Davet Sorunu 792
III. Hükümleri
1. Artırmaya katılanın bağlandığı an
a. Genel olarak
MADDE 276 793
A) Pey Sürenin Önerisiyle Bağlılığı 793
B) Artıran Kimsenin (Artırmaya İlişkin Şartlar Bu Konuda Bir Hüküm İçermediği Takdirde)
Ödeme Gücünü Gerektirir mi? 794
b. Taşınmazın açık artırma yoluyla satışında
MADDE 277 795
A) İhale veya İhalenin Reddi Artırmadan Hemen Sonra Yapılmalıdır 795
2. Ödemenin peşin olması gereği
MADDE 278 796
3. Mülkiyetin geçmesi
MADDE 279 797
4. Zapttan ve ayıptan sorumluluk
MADDE 280 799
– Zapta ve Ayıba Karşı Sorumluluk 799
– Cebri ve İhtiyari Artırmalarda Zapta ve Ayıba Karşı Tekeffül 799
IV. Artırmanın iptali
MADDE 281 800
– Artırmanın İptali 800
– Cebri Artırmalar Hakkında Özel Hükümler Saklıdır 803
– 818 sayılı BK’nun 226. Maddesinin Açıklanması 803
B) MAL DEĞİŞİMİ (TRAMPA) SÖZLEŞMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
Mal Değişim Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 282 804
B. Tabi olduğu hükümler
MADDE 283 805
C. Zapttan ve ayıptan sorumluluk
MADDE 284 806
A) Zapta Karşı Sorumluluk 806
B) Ayıba Karşı Sorumluluk (Tekeffül) 806
C) Yeni Düzenleme İle Kapsam Genişletilmiştir 807
C) BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bağışlama Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 285 808
A) Tanımı 808
B) Unsurları 809
C) Henüz Edinilmemiş Olan Haktan Feragat Etmek veya Bir Mirası Reddetmek, Bağışlama
Değildir 810
D) Ahlaki Bir Ödevin Yerine Getirilmesi Bağışlama Sayılmaz 811
E) Tarafların (karı–kocanın) Kendilerine ve Çocuklarına Daha İyi Bir Gelecek Hazırlama
Bakımından Aralarında Sözleşmesel İlişki Kurmaları (tapulu taşınmaz devri, kooperatif
payı aktarma vs.) Hususu, Katkılarını Birbirine Bağışlama Anlamına Gelmez 811
F) Davalıya Evlilik Birliğini Sadakatla Yürütmek Amacıyla Taşınmaz Satışı Gibi Gösterilen
Hukuksal İşlem, Gizli Bağıştır 811
G) Gizli Bağış 811
B. Bağışlama ehliyeti
I. Bağışlayan için
MADDE 286 812
A) Bağışlamada Ehliyet ve Tasarruf Gücü 812
B) Vasinin Bağışlama Sözleşmesini İptali 813
II. Bağışlanan için
MADDE 287 814
A) Bağışlananın Ehliyeti 814
B) Sınırlı Ehliyetsizin Yasal Temsilcisinin Bağışlamayı Reddi 814
C. Kurulması
I. Bağışlama sözü verme
MADDE 288 815
II. Elden bağışlama
MADDE 289 817
III. Koşullu bağışlama
MADDE 290 818
IV. Yüklemeli bağışlama
MADDE 291 824
V. Bağışlayana dönme koşullu bağışlama
MADDE 292 826
VI. Bağışlama önerisinin geri alınması
MADDE 293 828
D. Bağışlayanın sorumluluğu
MADDE 294 829
A) Bağışlayanın Sorumluluğu 829
– Bağışlayanın zapta ve ayıba karşı sorumluluğu 829
B) Bağışlayan, Bağışlamadan Doğan Zarara Ağır Kusuruyla Sebep Olmadıkça,
Bağışlanana Karşı Sorumlu Değildir 830
C) Başkalarının Malda Hak İleri Sürmesi (Zapt) Halinde Durum 830
E. Bağışlamanın ortadan kalkması
I. Bağışlamanın geri alınması
MADDE 295 830
A) Bağışlamanın Geri Alınması 831
B) Yüklemeli Bağışlamada Yüklemenin Yerine Getirilmesinden Kaçınma 832
II. Bağışlama sözü vermenin geri alınması ve ifadan kaçınma
MADDE 296 832
III. Geri alma hakkının süresi ve mirasçılara geçmesi
MADDE 297 834
IV. Bağışlayanın ölümü
MADDE 298 835
D) KİRA SÖZLEŞMESİ
1– GENEL HÜKÜMLER
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kira Sözleşmesi
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Hükümler
A. Tanımı
MADDE 299 836
A) Genel Olarak 836
B) Kira Sözleşmesinin Ayırt Edici Nitelikleri 836
C) Hizmet Ve Kiradan Oluşan Bileşik Sözleşmelerde Kısmi Butlan 836
D) Ahlaka Aykırı Amaca Hizmet Eden Kira Sözleşmeleri, Ahlaka Aykırılık Nedeniyle Batıldır 837
E) Kira Sözleşmesi Yapma Vaadi (ön sözleşme) Sorunu 837
a) Farazi sorun 837
b) Sözleşme özgürlüğü 837
c) Kira sözleşmesini yapma vaadi 837
d) Rüçhan hakkı 838
e) Şarta bağlı alacak yönünden 838
f) Tazminat yükümlülüğü 839
B. Kira süresi
MADDE 300 842
C. Kiraya verenin borçları
I. Teslim borcu
MADDE 301 844
A) Genel Olarak 844
B) Kira Sözleşmesinde Tekeffül Borcu ve Sorumsuzluk Anlaşması 844
C) Kiralanan Şeyin Sözleşmeden Amaçlanan Bir Halde Teslim Edilmesi Borcu 845
II. Vergi ve benzeri yükümlülüklere katlanma borcu
MADDE 302 853
III. Yan giderlere katlanma borcu
MADDE 303 854
A) Geniş Anlamda Borç İlişkisi – Yan Borç İlişkisi Kavramları 854
B) Kira Sözleşmesinde Tarafların Yan Edim Yükümlülüğü Borçlanması veya Bundan
Kurtulması Anlamına Gelen Örtülü İrade Beyanlarında Bulunması 855
C) Maddenin Açıklanması 856
IV. Kiraya verenin kiralananın ayıplarından sorumluluğu
1. Kiralananın teslim anındaki ayıplarından sorumluluk
MADDE 304 859
A) Önemli Ayıplar 860
B) Önemli Olmayan Ayıplar 860
C) Önemli Ayıplarda Kiraya Verenin Sorumluluğu 860
D) Önemli Olmayan Ayıplarda Kiraya Verenin Sorumluluğu 860
E) Sözleşme İlişkisinin Ortadan Kaldırılması 860
2. Kiralananın sonradan ayıplı hâle gelmesinden sorumluluk
a. Genel olarak
MADDE 305 861
A) Kiralananın Sonradan Ayıplı Hale Gelmesinde Sorumluluk 861
B) Kiracının Sözleşmeyi Fesih Hakkı 864
b. Ayıbın giderilmesini isteme ve fesih
MADDE 306 864
A) Ayıbın Uygun Bir Sürede Giderilmesini İsteme ve Sonuçları 865
B) Kiracının Sözleşmeyi Feshetmesi 865
C) Ayıpsız Benzeri İle Değiştirme 865
D) Kiraya Veren, Kiracıya Aynı Malın Ayıpsız Bir Benzerini Hemen Vererek ve Uğradığı
Zararın Tamamını Gidererek, Onun Seçimlik Haklarını Kullanmasını Önleyebilir 865
E) Ayıpsız Benzeri İle Değiştirme Nedeniyle Doğacak Masraflar Kiraya Verene Aittir 866
c. Kira bedelinin indirilmesi
MADDE 307 866
d. Zararın giderimi
MADDE 308 867
V. Üçüncü kişinin ileri sürdüğü haklar sebebiyle sorumluluk
1. Zapttan sorumluluk
MADDE 309 867
A) Genel Olarak 867
B) Üçüncü Kişinin İddiasına Karşı Sorumluluk (zabta karşı tekeffül) 868
C) HMK. mad. 63’de Yapılan Değişiklik TBK. mad. 309’u Etkilememektedir 870
2. Üçüncü kişinin sözleşmenin kurulmasından sonra üstün hak sahibi olması
a. Kiralananın el değiştirmesi
MADDE 310 872
b. Üçüncü kişinin sınırlı ayni hak sahibi olması
MADDE 311 873
c. Tapu siciline şerh
MADDE 312 873
D. Kiracının borçları
I. Kira bedelini ödeme borcu
1. Genel olarak
MADDE 313 875
A) Genel Olarak 875
B) Kira Borcunun Niteliği, Kapsamı Ve Ödenmesi İle İlgili Sorunlar 876
C) Götürülecek Borçlar 882
2. İfa zamanı
MADDE 314 886
3. Kiracının temerrüdü
MADDE 315 888
II. Özenle kullanma ve komşulara saygı gösterme borcu
MADDE 316 892
A) Yeni Düzenlemenin Açıklanması 892
B) Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Sözleşmenin Feshi 892
C) Diğer Kira İlişkilerinde İse Kiracıya Önceden Bir Uyarıda Bulunulmaksızın Yapılacak
Yazılı Bir Bildirimle Sözleşme Hemen Feshedilebilecektir 893
D) Diğer Açıklamalar 893
E) Maddenin Açıklanması 894
F) Getirilen Yenilikler 895
III. Temizlik ve bakım giderlerini ödeme borcu
MADDE 317 898
IV. Ayıpları kiraya verene bildirme borcu
MADDE 318 900
V. Ayıpların giderilmesine ve kiralananın gösterilmesine katlanma borcu
MADDE 319 901
A) Genel Olarak 901
B) Konutun, Kira İle Tutmak ya da Satın Almak İsteyen Kişiler Tarafından Gezilip Görülmesi 902
E. Özel durumlar
I. Kiralananda yenilik ve değişiklik yapılması
1. Kiraya veren tarafından
MADDE 320 904
2. Kiracı tarafından
MADDE 321 905
II. Alt kira ve kullanım hakkının devri
MADDE 322 906
A) Alt Kira veya Kullanım Hakkının Başkasına Devri Hakkında Genel Bilgiler 907
B) Özel Açıklama 907
C) Borçlar Kanununa Göre Kiracının Kiracısı Sorunu 908
D) Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında 911
– İhtar 912
– Sözlü kira sözleşmelerinde devir yetkisinin ispatı 913
III. Kira ilişkisinin devri
MADDE 323 914
IV. Kiralananın kullanılmaması
1. Genel olarak
MADDE 324 915
2. Kiralananın sözleşmenin bitiminden önce geri verilmesi
MADDE 325 917
V. Takastan feragat yasağı
MADDE 326 919
F. Sözleşmenin sona ermesi
I. Sürenin geçmesi
MADDE 327 919
II. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde fesih bildirimi
1. Genel olarak
MADDE 328 924
A) Genel Olarak 925
B) Haksız Fesih Olağan Feshe Tahvil Edilemez 925
C) Haklı Neden Olmaksızın Yapılan Fesih, Başka Bir Olağanüstü Feshe Tahvil Olunabilir 925
2. Taşınmaz ve taşınır yapı kiralarında
MADDE 329 926
A) Taşınmaz veya Taşınır Yapı Kavramı 926
B) Taraflardan Her Biri, Bir Taşınmaza veya Taşınır Bir Yapıya İlişkin Kira Sözleşmesini
Yerel Âdette Belirlenen Kira Döneminin Sonu İçin Feshedebilir 927
C) Böyle Bir Âdetin Bulunmaması Durumunda, Altı Aylık Kira Döneminin Sonu İçin, Üç
Aylık Fesih Bildirim Süresine Uyularak Feshedilebilir 927
3. Taşınır kiralarında
MADDE 330 928
A) Taşınır Kiralarında 928
B) Kiraya Verenin Mesleki Faaliyeti Gereği Kiraya Verdiği ve Kiracının Da Özel
Kullanımına Yarayan Taşınır Kiralarında 928
III. Olağanüstü fesih
1. Önemli sebepler
MADDE 331 930
A) Giriş 930
B) Genel Olarak 931
C) Madde Hükmünün Uygulanma Koşulları 931
2. Kiracının iflası
MADDE 332 934
3. Kiracının ölümü
MADDE 333 935
G. Kiralananın geri verilmesi
I. Genel olarak
MADDE 334 937
A) Giriş 937
a) Kira ilişkisinin doğması 938
b) Fesih hakkının kullanılmasında durum 938
B) Genel Olarak 938
C) Kiralananın Geri Verilmesinin Yerine Getirilme Şekli ve İfada Gecikme 939
D) Kiralananın Zamanında ve Yasaya Uygun Olarak Geri Verilmemesinden Doğan
Tazminat İstemleri 940
II. Kiralananın gözden geçirilmesi ve kiracıya bildirme
MADDE 335 942
H. Kiraya verenin hapis hakkı
I. Konusu
MADDE 336 944
II. Üçüncü kişilere ait olan eşya
MADDE 337 945
III. Hakkın kullanılması
MADDE 338 946
2– KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARINA İLİŞKİN HÜKÜMLER
İKİNCİ AYIRIM
Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları
A. Uygulama alanı
MADDE 339 951
A) Genel Olarak 951
B) Konut ve Çatılı İşyeri Kirası 951
C) Mabetler Kiraya Verilemez 952
D) Kullanımı Kiracıya Bırakılan Eşyalar 953
E) Ürün Kirasına Verilen Taşınmazlara 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanununun 339.
Maddesi Uygulanır mı? 953
F) Taşınmazın Bulunduğu Yer İtibariyle Uygulama Alanı 953
G) İstisnası 953
H) Kamu Kurum ve Kuruluşlarının, Hangi Usul ve Esaslar İçinde Olursa Olsun Yaptıkları
Bütün Kira Sözleşmelerinde de Bu Hükümler Uygulanır 954
B. Bağlantılı sözleşme
MADDE 340 955
A) Genel Olarak 955
B) Bağlantılı Sözleşme Kavramı 956
C) Sözleşmenin Kurulması ya da Sürdürülmesinin Başka Bir Borca Bağlanması 956
C. Kullanma giderleri
MADDE 341 956
D. Kiracının güvence vermesi
MADDE 342 957
A) Genel Olarak 957
B) Kira Sözleşmesinde Güvence Kavramı 958
C) Güvencenin Bankaya Yatırılması ya da Depo Edilmesi Durumunda 961
D) Depozito ve Bankaların Sorumluluğu 962
E) 818 s. Eski BK.na Göre Kira Sözleşmelerinde Kararlaştırılan Güvence (Teminat) Parası 969
E. Kira bedeli
I. Genel olarak
MADDE 343 982
II. Belirlenmesi
MADDE 344 985
A) Genel Olarak 986
a) Tarafların anlaşması 986
b) Mahkeme eliyle tespit 986
c) Beş yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde 986
d) Her beş yıldan sonraki kira yılında belirleme (altıncı yılda kira) 987
e) Kira bedelinin yabancı para olarak kararlaştırılması durumunda 987
B) Özel Olarak 987
a) Tespit davasının konusu 987
b) Taraflar ileriki yılların kira parasını diledikleri miktarda kararlaştıramazlar 988
c) Taraflar kira artışı konusunda bir anlaşma yapmamışlarsa 988
d) Beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde 988
e) Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa 990
C) TBK. mad. 344/1,2’nin Karşılaştırılması 995
D) Kira Tespiti Davalarında Görevli Ve Yetkili Mahkeme 996
E) Sözleşmenin Kurulması Anında Belirlenen Kira Bedeline Karşı Hakime Hakkaniyete
Dayalı Bir Müdahale İmkanı Tanınmamıştır 997
III. Dava açma süresi ve kararın etkisi
MADDE 345 1001
A) Genel Olarak 1001
B) Dava Her Zaman Açılabilir 1001
C) Kira Parasının Geçerli Olacağı Dönem Belli Edilirken Uyulması Gereken İlkeler 1001
D) İhtar Yazılı Yapılmalıdır 1002
E) İhtarın Tarafları 1002
F) Sözleşmede Yeni Kira Döneminde Kira Bedelinin Artırılacağına İlişkin Hüküm
Bulunması Durumunda 1003
IV. Kiracı aleyhine düzenleme yasağı
MADDE 346 1004
A) Genel Olarak 1004
B) Kiracıya Kira Bedeli ve Yan Giderler Dışında Bir Ödeme Yükümlülüğü Getirilemez 1005
C) Yan Giderler 1005
D) Cezai Şart ve Muacceliyet Koşulu Yasağı 1006
E) TBK’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun 1008
F. Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin sona ermesi
I. Bildirim yoluyla
1. Genel olarak
MADDE 347 1010
A) Maddenin Açıklanması 1010
B) Örtülü Yenileme 1011
C) Sözleşmenin Aynı Koşullarla Uzatılması 1011
D) Kiraya Veren, Sözleşme Süresinin Bitimine Dayanarak Sözleşmeyi Sona Erdiremez 1013
E) Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde Fesih Bildirimi İle Sona Erdirme 1014
F) Uygulama Zamanı 1014
2. Bildirimin geçerliliği
a. Şekil
MADDE 348 1015
b. Aile konutu
MADDE 349 1017
A) Madde Açıklaması 1017
B) Aile Konutu 1018
C) Hakimin Müdahalesi 1018
D) Kiracı Olmayan Eşin, Kiraya Verene Bildirimde Bulunarak Kira Sözleşmesinin Tarafı
Sıfatını Kazanması Halinde 1019
II. Dava yoluyla
1. Kiraya verenden kaynaklanan sebeplerle
a. Gereksinim, yeniden inşa ve imar
MADDE 350 1019
A) Genel Olarak 1020
B) Düzenlemenin Esin Kaynağı Olan 6570 Sayılı Kanundan Farklı Yanları 1020
C) Konut ya da İşyeri Gereksinimi Sebebiyle Sona Erdirme 1020
D) İşyeri Gereksinimi 1027
E) Yeniden İmar–İnşa Amacıyla Tahliyenin Şartları 1034
b. Yeni malikin gereksinimi
MADDE 351 1037
A) Genel Olarak 1037
B) Maddenin Açıklanması 1038
C) Çeşitli Olasılıklar 1038
D) TBK. mad. 352/2 Hükmü İle Uygulama Yasalaşmıştır 1039
2. Kiracıdan kaynaklanan sebeplerle
MADDE 352 1041
I– Düzenlemenin Genel Olarak Değerlendirilmesi 1041
II– Yazılı Tahliye Taahhüdüne Dayanılarak Kira Sözleşmesinin Sona Erdirilmesi 1043
A) Genel Olarak 1043
B) Geçerli Bir Tahliye Taahhüdünün Şartları 1044
C) Tahliye Taahhüdü Yazılı Olmalıdır 1046
D) Tahliye Taahhüdünü Bizzat Kiracı Yapmış Olmalıdır 1047
E) Beyaza İmza Atan Kiracı, Belgenin Amaç Dışı Doldurulduğunu Kanıtlayamadığı
Takdirde, İmzasının Sonuçlarına Katlanmalıdır 1047
F) Kira Sözleşmesi Yapılırken Kiracıdan Alınan Tarihsiz ya da Daha Sonraki Bir Tarihi
Taşıyan (Tahliye Taahhütleri)nin Doğurduğu Sonuç 1049
G) Tahliye Taahhüdünü Taşıyan Yazıda (Taşınmazın Hangi Tarihte Tahliye
Edileceğinin de Belirtilmiş Bulunması) Gerekir 1050
H) Şarta Bağlı Tahliye Taahhüdü Geçerlidir 1050
I) İlk Kira Sözleşmesi İle Birlikte Verilen Tahliye Taahhüdünün Geçersizliği Hususu,
Yazlık Olarak Kiralanan Yerler Bakımından Uygulanamaz 1050
İ) Tahliye Taahhütlerinde İcra ve Dava Süreleri İle Sürenin Hesaplanması 1050
J) Davacı–Davalı 1051
K) Kiralayan İcra Takibini ve Dava Hakkını Bir Arada Kullanabilir mi? 1051
L) Vekilin Verdiği Tahliye Taahhüdü 1052
III– İki Haklı İhtar Nedeniyle Tahliye 1053
A) Genel Olarak 1053
B) Kira Bedelini Ödemediğinden Dolayı Kiracıya Haklı İhtar Yapılmış Olmalıdır 1054
C) İhtarın Yazılı Olması ve Hangi Vadeye Ait Kira Bedelinin İstendiğini Belirtmesi
Gerekir 1054
D) Bir Kira Yılı İçinde İki Haklı İhtar Yapılmalıdır 1054
E) Kira Süresinin Sonunu İzleyen Ay İçinde Tahliye Davası Açılmalıdır 1054
F) Kira Bedelinin Zamanında Ödenmemesinden Dolayı İki Haklı İhtar Sebebiyle Sona
Erdirme Konusunda Yeni Türk Borçlar Kanunu mad. 352/2’nin Getirdiği Yenilikler 1055
IV– Kiracının Veya Birlikte Yaşadığı Eşinin (Aynı İlçe veya Belde Belediye Sınırları İçinde
Oturmaya Elverişli Bir Konutu) Bulunması Nedeniyle Sona Erdirme 1056
A) Kural 1021
B) Bu Boşaltma İmkânı Sadece Mesken (Konut) Olarak Kiralanan Yerler İçin Söz
Konusudur 1056
C) Kiralayanın Kiracısının veya Eşinin Aynı İlçe veya Belde Belediye Hudutları İçerisinde
Oturulabilecek Evi (Konutu) Olduğunu Bildiği Halde Kiraya Vermesi ya da Bu
Durumu Öğrendikten Sonra Dahi Kiraya Devam Etmesi Halinde Sorunun Çözümü 1056
D) Oturulacak Meskenin Halen Bir Başkası Tarafından İşgal Edilmekte Bulunması
Tahliye Davasının Kabulüne Engel Değildir 1057
E) Kiralayanın Kiralanana Şahsen Veya Yakınları İçin İhtiyacı Bulunmasa Dahi, Yine
Kiracısına Karşı 6570 Sayılı Yasa Madde 7 Son Fıkraya (TBK. mad. 352/3)
Dayanarak Tahliye Davası Açabileceği Gibi Tahliye Edilen Kiralananı Tekrar
Dilediği Başka Birine Kiraya Verebilir 1057
F) Dava Açma Hakkı 1057
3. Dava süresinin uzaması
MADDE 353 1059
A) Giriş 1059
B) Genel Olarak 1059
C) Yargıtay Uygulaması 1059
D) Kira Süresi Sona Erdikten Sonra Kira Bedelinin Alınması 1060
E) Kira Sözleşmesindeki (mal sahibi kiracı aleyhine ihtiyaçtan dolayı dava açamaz)
Kaydının, Kiralayanın İhtiyaç Doğsa Bile, Hiç Olmazsa Sözleşmenin Bitiminden Sonraki
İlk Kira Yılında Dava Açılamayacağı Şeklinde Yorumlanması Gerektiği Yargıtay
Tarafından Kabul Edilmektedir 1060
F) Islah ya da Dava Sırasında İhtiyaçlının Değiştirilmesi 1060
4. Dava sebeplerinin sınırlılığı
MADDE 354 1061
– 6570 Sayılı Yasada ve Borçlar Kanununda Açıklanan Nedenler Dışındaki Sebeplerle
Açılacak Tahliye Davaları, Sözleşmelerde Aksine Şart Bulunsa Dahi Dinlenemez 1062
5. Yeniden kiralama yasağı
MADDE 355 1062
– TBK. mad. 355’in Kaynağı Olarak 6570 Sayılı Kanunun 15 ve 16. Maddelerinin Açıklanması 1063
6. Kiracının ölümünde sözleşmenin sürdürülmesi
MADDE 356 1068
– 6570 Sayılı Kanunun “Kiracının Ölümü Halinde Tahliye” İle İlgili 13. Maddesinin (ve
dolayısıyla TBK. mad. 356’nın) Açıklanması 1069
3– ÜRÜN (hasılat) KİRASI
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Ürün Kirası
A. Tanımı
MADDE 357 1072
B. Genel hükümlerin uygulanması
MADDE 358 1076
C. Tutanak düzenleme
MADDE 359 1077
D. Kiraya verenin borçları
I. Teslim borcu
MADDE 360 1077
II. Esaslı onarımlar
MADDE 361 1078
E. Kiracının borçları
I. Kira bedelini ve yan giderleri ödeme borcu
1. Genel olarak
MADDE 362 1079
– Kira bedelinin ödenmesi zamanı 1079
– Kiracının temerrüdü (direnimi) 1080
– 818 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 281 ve 288. Maddelerinden Ayrılma Nedenleri 1080
2. Olağanüstü durumlarda kira bedelinden indirim
MADDE 363 1081
II. Kiralananı kullanma ve işletme borcu
MADDE 364 1083
III. Bakım borcu
MADDE 365 1084
F. Alt kira ve kullanım hakkını devir yasağı
MADDE 366 1085
G. Sözleşmenin sona ermesi
I. Sona erme sebepleri
1. Sürenin geçmesi
MADDE 367 1086
2. Fesih bildirimi
MADDE 368 1087
3. Olağanüstü fesih
a. Önemli sebepler
MADDE 369 1088
b. Kiracının iflası
MADDE 370 1089
c. Kiracının ölümü
MADDE 371 1090
II. Sona ermenin sonuçları
1. Geri verme
MADDE 372 1091
2. Tutanağa geçirilmiş eşya
MADDE 373 1092
A) Tutanağa Geçirilmiş Eşyanın Geri Verilmesinin Kapsamı 1092
a) İspat için tutanak 1092
b) Hasarın kiracıya ait olmasını sağlamak 1092
c) Kiracının değer artış istemi 1093
3. Ürün ve yetişme giderleri
MADDE 374 1093
– Tarımsal Taşınmazların Ürün Kirasında Sözleşme Sonunda Ürünlerin Kime Ait Olacağı Sorunu 1093
4. Saman, gübre ve benzerleri
MADDE 375 1094
– Düzenli Bir İşletmenin Gerektirdiği Stokların Bırakılması 1094
H. Hayvan kirası
I. Konusu
MADDE 376 1095
II. Sorumluluk
MADDE 377 1096
III. Fesih
MADDE 378 1097
E) ÖDÜNÇ SÖZLEŞMESİ
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ödünç Sözleşmeleri
BİRİNCİ AYIRIM
Kullanım Ödüncü
A. Tanımı
MADDE 379 1098
a) Tanım 1098
b) Unsurları 1098
c) Kullanmanın bırakılmasının karşılıksız olması 1099
d) Geri verme borcunun bulunması 1099
e) Tarafların anlaşması 1099
B. Hükümleri
I. Ödünç alanın kullanım hakkı
MADDE 380 1100
II. Bakım ve koruma giderleri
MADDE 381 1101
III. Müteselsil sorumluluk
MADDE 382 1101
C. Sona ermesi
I. Amacı belirlenmiş kullanmada
MADDE 383 1102
II. Amacı belirlenmemiş kullanmada
MADDE 384 1103
III. Ödünç alanın ölümü
MADDE 385 1103
İKİNCİ AYIRIM
Tüketim Ödüncü
A. Tanımı
MADDE 386 1104
– Bir miktar para ya da tüketilebilen bir şeyin (eşyanın) bulunması 1104
– Ödünç verenin para veya tüketilebilen (misli) bir şeyi ödüncü alana devretmeyi yüklenmesi 1105
– Ödünç alanın aynı nitelik ve miktarda bir şeyi geri vermeyi yüklenmesi 1105
– Taraflar arasında yukarıda sayılan hususlarda bir anlaşma bulunmalıdır 1105
B. Hükümleri
I. Faiz
1. Genel olarak
MADDE 387 1106
A) Tüketim Ödüncü Sözleşmesinde Ödünç Alanın Faiz Ödeme Borcunun Kararlaştırabilmesi 1106
a) Genel olarak 1106
b) Ticari olmayan (adi) tüketim ödüncü sözleşmelerinde faiz kararlaştırılması 1106
c) Ticari tüketim ödüncü sözleşmesinde taraflarca kararlaştırılmamış olsa bile faiz
istenebilir 1106
d) Misli eşyaya ilişkin tüketim ödüncü sözleşmesinde de faiz benzeri bir nema istenebilir 1107
2. Faize ilişkin özel kurallar
MADDE 388 1107
A) Faiz Oranı 1107
B) Sözleşmede Aksine Bir Hüküm Yoksa Belirlenen Faiz, Yıllık Olarak Ödenir 1108
C) Bileşik (mürekkep) Faiz 1108
II. Zamanaşımı
MADDE 389 1108
A) Teslim ve Teslim Alınması İstemlerinin Zamanaşımı 1108
B) Geri Verme Borcunun Zamanaşımı 1109
III. Ödünç alanın ödeme güçsüzlüğü
MADDE 390 1110
A) Ödünç Alanın Ödeme Güçsüzlüğü Halinde, Ödünç Veren Teslim Borcunu Yerine
Getirmekten Kaçınabilir 1110
C. Para yerine verilen şeyler
MADDE 391 1111
– Ödünç Konusunu Mislen Geri Verme Borcu 1112
D. Geri verme zamanı
MADDE 392 1112
A) Tüketim Ödüncü Sözleşmesinin Sona Ermesi 1112
B) Zamanaşımı 1114
F) HİZMET SÖZLEŞMESİ
Yeni Türk Borçlar Kanunu’nda Hizmet Sözleşmesi İle İlgili İlk Düşünceler 1115
A) Hizmet Sözleşmesinin Tanımı 1115
B) Kısmi Süreli Hizmet Sözleşmesi 1115
C) Geçersizliği Sonradan Anlaşılan Hizmet Sözleşmesi 1115
D) İşçinin Borçları 1115
E) İşverenin Borçları 1116
F) Türk Borçlar Kanunu’nun Özel Hüküm Olarak Doğrudan Uygulama Alanı Bulduğu
Durumlar 1117
G) TBK Kapsamında Çalışanların Kıdem Tazminatı Hakkı 1118
H) Görevli Mahkeme 1118
1– GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİ
ALTINCI BÖLÜM
Hizmet Sözleşmeleri
Birinci Ayırım
Genel Hizmet Sözleşmesi
A.Tanımı
MADDE 393 1119
B. Kurulması
MADDE 394 1122
A) Hizmet Sözleşmesinin Kurulması 1122
B) Yeni Türk Borçlar Kanununda “Eylemsel Sözleşme İlişkisi” Kuramı İle İlgili
Düzenlemenin Önemine Binaen Daha Yakından İncelenmesi 1125
C) Düzenlemenin Eleştirisi 1129
D) Madde Hakkındaki Bilimselöğretideki Değerlendirme 1129
C) İşçinin borçları
I. Bizzat çalışma borcu
MADDE 395 1130
A) Bizzat Çalışma Borcu 1130
B) 818 Sayılı Borçlar Kanunu mad. 320/2 Hükmü Yeni Kanuna Alınmamıştır 1131
II. Özen ve sadakat borcu
MADDE 396 1131
A) Genel Olarak 1131
B) İşçinin Sadakat Borcu 1132
C) İşçinin Özen Borcu 1133
D) İşçinin Sır Saklama Borcu 1134
E) İşçinin Kendisine Teslim Edilen Malzemeye Özen Gösterme Borcu 1134
F) İşçi, Hizmet İlişkisinin Devamı Süresince (sadakat borcuna aykırı olarak) Bir Ücret
Karşılığında Üçüncü Kişiye Hizmette Bulunamaz Ve Kendi İşvereni İle Rekabete
Girişemez (TBK. mad. 396/3) 1135
G) Madde Hakkındaki Bilimselöğretideki Değerlendirme 1135
III. Teslim ve hesap verme borcu
MADDE 397 1136
A) İşçinin Hesap Verme Borcu 1136
B) İşçinin İşin İfası İçin veya İfa Nedeniyle Aldıklarını İşverene Verme Borcu 1136
IV. Fazla çalışma borcu
MADDE 398 1137
V. Düzenlemelere ve talimata uyma borcu
MADDE 399 1139
A) Düzenlemelere ve Talimata Uyma Borcu 1139
B) İşyeri Etik Kuralları ve Bunun İş Sözleşmesinin Feshindeki Etkisi 1141
VI. İşçinin sorumluluğu
MADDE 400 1143
D) İşverenin borçları
I. Ücret ödeme borcu
1– Ücret
a. Genel olarak
MADDE 401 1145
b. Fazla çalışma ücreti
MADDE 402 1146
c. İşin sonucundan pay alma
MADDE 403 1150
A) İşin Sonucundan Pay Almaya İlişkin Düzenleme ve Eleştirisi 1150
B) Kavramlar 1151
a) Komisyon 1151
b) Kardan pay alma 1151
d) Aracılık ücreti
MADDE 404 1151
e) İkramiye
MADDE 405 1154
2. Ücretin ödenmesi
a. Ödeme süresi
MADDE 406 1156
A) Ücretin Ödenme Süresi 1156
a) Genel olarak 1156
b) Aracılık ücreti 1157
c) Üretilenden, cirodan veya kardan pay verilmesi 1157
B) Avans 1157
b) Ücretin korunması
MADDE 407 1158
A) Ücretin Korunması 1158
a) Ücretin ödenme yeri 1158
b) Ücret hesap pusulası 1158
c) Takas yasağı 1159
d) Ücretin işveren lehine kullanılacağına ilişkin anlaşmalar geçersizdir 1159
B) Madde Hakkındaki Bilimselöğretideki Değerlendirme 1160
3. İşgörme ediminin ifasının engellenmesi halinde ücret
a. İşverenin temerrüdü durumunda
MADDE 408 1160
A) İşverenin Temerrüdü 1160
a) Kabulde temerrüt (alacaklı temerrüdü) ve ifanın imkansızlığı 1160
b) İş sahibinin, işi kabulde temerrüdü yüzünden işçinin çalışılmayan sürelere ilişkin
ücret alacağı 1160
c) Alacaklının–karşı edim borcundan, borçlunun gerçekleştirdiği nedensiz
zenginleşme ölçüsünde–indirim yapılması 1161
d) Hükmolunacak ücretten indirilecek hususlar 1161
b. İşçinin çalışmayı durdurması hâlinde
MADDE 409 1162
4. Ücret alacağının haczi, devri ve rehnedilmesi
MADDE 410 1163
5. Parça başına veya götürü iş
a. İş verme
MADDE 411 1165
b) Birim ücreti
MADDE 412 1166
II. İş araç ve malzemeleri
MADDE 413 1167
III. Giderler
1. Genel olarak
MADDE 414 1168
2. Taşıma araçları
MADDE 415 1170
3. Giderlerin ödenmesi
MADDE 416 1171
IV. İşçinin kişiliğinin korunması
1. Genel olarak
MADDE 417 1171
A) İşçinin Kişiliğinin Korunması 1171
a) Genel olarak 1171
b) İşveren, işyerinde ahlaka uygun bir düzeni gerçekleştirmekle yükümlüdür 1172
c) İşveren, işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları için gerekli önlemleri
almakla yükümlüdür 1173
d) İşçinin kişiliğinin korunmasının hizmet sözleşmesindeki sonuçları 1174
e) Yargı Kararları 1176
f) Cinsel taciz 1177
g) İnceleme özetleri 1178
h) Başvurulabilecek Yasal Yollar 1180
ı) Psikolojik Tacizin İspatı 1181
i) Psikolojik Tacizin Önlenmesi İçin Alınabilecek Önlemler 1181
j) İşyerinde Psikolojik Taciz=Mobbing 1182
k) Tarihçe 1184
B) İşverenin, İşçinin Yaşamını, Sağlığını ve Bedensel Bütünlüğünü Korumak İçin Gerekli
Önlemleri Alma Yükümlülüğü 1184
C) Zararların Tazmini 1185
D) Madde Hakkındaki Bilimselöğretideki Değerlendirme 1185
2– Ev düzeni içinde çalışmada
MADDE 418 1185
A) Ev Düzeni İçinde Çalışma 1185
a) Ev düzeni içinde yaşama 1186
b) İşçinin, kusuru olmaksızın hastalık veya kaza gibi nedenlerle işgörme edimini
yerine getirememesi halinde işverenin yükümlüğü 1186
c) Kadın işçilerin gebeliğinde ve doğum yapmasında dahi aynı edimler yerine
getirilecektir 1186
d) Sözleşmenin kurulması 1186
3. Kişisel verilerin kullanılmasında
MADDE 419 1186
V. Ceza koşulu ve ibra
MADDE 420 1188
A) İşçinin Çalışma Hakkının Korunması 1188
a) Ceza koşulunda ve ibrada işçinin kişiliğinin korunması 1188
b) Çalışma belgesi verme yükümlülüğü 1188
c) İşçinin buluş hakkının korunması 1189
B) Ceza Koşulu 1189
a) Sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir 1189
C) İşçi İle İşveren Arasındaki İbra Sözleşmesinin Koşulları 1190
D) Hakkın Gerçek Tutarda Ödendiğini İçermeyen İbra Sözleşmeleri (veya ibra beyanını
içeren diğer ödeme belgeleri), İçerdikleri Miktarla Sınırlı Olarak Makbuz Hükmündedir 1193
E) İkinci ve Üçüncü Fıkra Hükümleri, Destekten Yoksun Kalanlar İle İşçinin Diğer
Yakınlarının İsteyebilecekleri Dahil, Hizmet Sözleşmesinden Doğan Bütün Tazminat
Alacaklarına da Uygulanır 1193
F) Değerlendirme 1193
G) Eleştirisi 1194
VI. Tatil ve izinler
1– Hafta tatili ve iş arama izni
MADDE 421 1199
2. Yıllık İzin
a. Süresi
MADDE 422 1201
b. İndirimi
MADDE 423 1201
c. Kullanılması
MADDE 424 1203
d. Ücreti
MADDE 425 1203
VII. Hizmet belgesi
MADDE 426 1204
E. Sınai ve fikri mülkiyet hakkı
MADDE 427 1205
F. Hizmet İlişkisinin devri
I. İşyerinin tamamının veya bir bölümünün devri
MADDE 428 1205
A) Hizmet İlişkisinin Devri 1205
B) İşyerinin Devrinin Hizmet Sözleşmeleri Üzerindeki Etkisi 1206
II. Sözleşmenin devri
MADDE 429 1207
G. Sözleşmenin sona ermesi
I. Belirli süreli sözleşmede
MADDE 430 1208
A) Belirli Sözleşmenin Sona Ermesi 1208
a) Belirli bir süre için sözleşmenin kurulması 1208
b) Üstü örtülü yenilenme 1209
c) Esaslı bir sebebin varlığı halinde, üst üste belirli süreli hizmet sözleşmesi
kurulabilir 1209
d) On yıldan uzun süreli hizmet sözleşmesinin on yıl geçtikten sonra sona erdirilmesi 1210
e) Sözleşmenin belirsiz süreli sözleşmeye dönüşmesi 1210
II. Belirsiz süreli sözleşmede
1. Genel olarak fesih hakkı
MADDE 431 1211
2– Fesih bildirim süresi
a– Genel olarak
MADDE 432 1213
b. Deneme süresi içinde
MADDE 433 1216
A) Deneme Süresi 1216
B) Deneme Süresi İçinde Fesih Bildirim Sürelerinin Niteliği 1216
C) Deneme Süresinde Fesih 1217
D) Belirli Süreli İş İlişkisinde Deneme Süresi 1217
E) Deneme Süresi Sırasında Haklar Ve Yükümlülükler 1217
III. Feshe karşı koruma
MADDE 434 1217
A) Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması – Kötüniyet Tazminatı 1218
B) Hakkın Kötüye Kullanılmasını Oluşturan Feshe Örnekler 1218
C) Kötüniyet Tazminatı 1218
IV. Derhal fesih
1. Koşulları
a. Haklı sebepler
MADDE 435 1219
b. İşverenin ödeme güçsüzlüğüne düşmesi
MADDE 436 1221
2. Sonuçları
a. Haklı sebeple fesihte
MADDE 437 1222
A) Haklı Sebeple Fesihte Tazminat 1222
B) Haklı Nedenle Feshin Sonuçları 1223
b. Haklı sebebe dayanmayan fesihte
MADDE 438 1225
A) Giriş 1225
B) İşverenin Haklı Sebebe Dayanmayan Feshinin Sonuçları 1225
C) İhbar Tazminatı 1227
c. İşçinin haksız olarak işe başlamaması veya işi bırakması
MADDE 439 1227
V. İşçinin veya işverenin ölümü
1. İşçinin ölümü
MADDE 440 1232
A) İşçinin Ölümü 1232
B) Ölen İçişinin Yakınlarına Ödeme Yapma Yükümlülüğü 1232
C) İşçinin veya İşverenin Ölümü 1232
a) İşçinin ölümünün hizmet sözleşmesine etkisi 1232
b) İşverenin ödeme yapma yükümlülüğü 1233
c) İşçinin ödeme yapmakla yükümlü olduğu kişiler 1233
aa) Sağ kalan eş ve ergin olmayan çocuklar 1233
bb) Bakmakla yükümlü olduğu kişiler 1234
cc) İşverenin ödeme yapmakla yükümlü olduğu kişilerin sırası 1234
d) İşverenin ödeme yapmakla yükümlü olduğu ücret süresi 1234
D) İşçinin Ölümü ve Rekabet Yasağı İle İlgili Hükümlerin Değerlendirilmesi 1235
2. İşverenin ölümü
MADDE 441 1236
A) Giriş 1236
B) İşverenin Ölümü 1236
C) Hizmet Sözleşmesinin İşverenin Kişiliği Dikkate Alınarak Kurulması 1236
D) Yargıtay Uygulaması 1237
VI. Sözleşmenin sona ermesinin sonuçları
1. Borçların muaccel olması
MADDE 442 1238
2. Geri verme yükümlülüğü
MADDE 443 1239
A) Geri Verme Yükümlülüğünün Kapsamı 1239
B) Hapis Hakkı 1239
VII. Rekabet yasağı
1. Koşulları
MADDE 444 1241
A) Rekabet Yasağı 1241
B) Şüphe Feshi 1241
2. Sınırlandırılması
MADDE 445 1243
3. Aykırı davranışların sonuçları
MADDE 446 1247
A) Aykırı Davranışların Sonuçları 1247
a) Tazminat talebi 1247
b) Sözleşme cezasına ilişkin talep hakkı 1247
c) TBK. mad. 446/3 yönünden (Rekabet yasağına aykırı davranışa son verilmesi) 1248
4. Sona ermesi
MADDE 447 1248
a) Gerçek bir çıkarın (menfaatin) kalmaması 1248
b) İşverenin sorumlu bulunduğu bir nedenden dolayı hizmet sözleşmesinin sona ermesi 1248
c) Her iki tarafta (işçi ve işverende) kusur (yarışan kusurlar) 1249
2– PAZARLAMACILIK SÖZLEŞMESİ
İKİNCİ AYIRIM
Pazarlamacılık Sözleşmesi
A. Tanımı ve kurulması
I. Tanımı
MADDE 448 1250
A) Tanımı ve Kurulması 1250
a) Tanımı 1250
b) Pazarlamacının işi sürekli olmalıdır 1250
c) Ticari işletme sahibi işveren hesabına ve işletmenin dışında işlemin yapılması
gerekir 1251
d) Her türlü işlemin yapılmasına aracılık etmektir 1251
e) Ücret 1251
B) Acente Sözleşmesi İle Farkları 1251
II. Kurulması
MADDE 449 1252
a) Sözleşme Yazılı Yapılırsa İçereceği Hususlar 1252
b) Yazılı Sözleşmede Yer Alması Gereken Hususlar Taraflarca Belirlenmemişse 1252
c) Sözleşmenin Yazılı Yapılması Geçerlik Koşulu Değildir 1252
d) Pazarlamacılık İlişkisi Bir Sözleşmeye Dayanmalıdır 1253
B. Pazarlamacının yükümlülük ve yetkileri
I. Yükümlülükleri
MADDE 450 1255
II. Garanti
MADDE 451 1257
III. Yetkileri
MADDE 452 1258
C. İşverenin özel yükümlülükleri
I. Faaliyet alanı
MADDE 453 1259
II. Ücret
1. Genel olarak
MADDE 454 1260
A) Ücret 1260
a) Belirli bir miktardan veya bu miktarla birlikte komisyondan oluşan ücret 1260
b) Ücretin tamamının veya önemli kısmının komisyondan oluşması 1260
c) Deneme süresi ücreti 1260
B) Pazarlamacılık Sözleşmesi Karşılıklı (İvazlı) Bir İşgörme Sözleşmesi Olduğundan,
Pazarlamacının Gördüğü İş İçin Her Zaman Bir Ücret Talep Etme Hakkı Vardır 1260
C) Ücretin Ödenme Zamanı ve Ödeme Yeri 1261
2. Komisyon
MADDE 455 1262
A) İşverenin Komisyon Ödeme Yükümlülüğü 1262
B) Maddenin Unsurları ve Açıklanması 1262
3. Pazarlama faaliyetinin engellenmesi
MADDE 456 1263
III. Harcamalar
MADDE 457 1264
IV. Hapis hakkı
MADDE 458 1264
D. Sona ermesi
I. Özel fesih süresi
MADDE 459 1266
II. Özel sonuçlar
MADDE 460 1267
A) Pazarlamacılık Sözleşmesinin Sona Ermesinin Özel Sonuçları 1267
a) Özel komisyon istemi 1267
b) Pazarlamacının geri vermesi gereken nesneler 1267
B) Pazarlamacılık Sözleşmesinin Tasfiyesi 1267
3– EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİ
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Evde Hizmet Sözleşmesi
A.Tanımı ve çalışma koşulları
I. Tanımı
MADDE 461 1269
II. Çalışma koşullarının bildirilmesi
MADDE 462 1274
III. İşçinin özel borçları
1. İşin yapılması
MADDE 463 1276
2. Malzeme ve iş araçları
MADDE 464 1276
A) Malzeme ve İş Araçlarının İşveren Tarafından Sağlanması Durumunda İşçinin
Yükümlülükleri 1276
a) Malzemenin muayene edilmesi 1277
b) İşçinin özen borcu 1277
c) İşçinin ihbar yükümlülüğü 1277
d) Malzeme veya iş araçlarının kusurlu olarak kullanılmaz hale gelmesinde
sorumluluk 1277
IV. İşverenin özel borçları
1. Ürünün kabulü
MADDE 465 1278
A) Ürünün Kabulü 1278
– Ürünün teslimi 1278
– Ürün ayıplı olmalıdır 1278
– İnceleme ve ayıpların bildirilmesi 1278
– İşçinin ürettiği ürünü teslimi veya işverenin tesellümü (teslim olması) 1279
– İşverenin teslim aldığı ürünü yoklaması (incelemesi) ve işçiye bildirmesi 1279
2. Ücret
a. Ödenmesi
MADDE 466 1280
b. Çalışmanın engellenmesi hâlinde
MADDE 467 1280
V. Sona ermesi
MADDE 468 1281
B. Genel hükümlerin uygulanması
MADDE 469 1282
G) ESER (İSTISNA) SÖZLEŞMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDELERİN AÇIKLANMASI VE YORUMU 1283
YEDİNCİ BÖLÜM
Eser Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 470 1283
A) Eser Sözleşmesinin Tanımı ve Unsurları 1283
B) Değişiklikler 1285
C) Eser Sözleşmelerinde (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri de dahil) Aktif Dava
(davacı olma) Ehliyeti 1286
B. Hükümleri
I. Yüklenicinin borçları
1. Genel olarak
MADDE 471 1288
2. Malzeme bakımından
MADDE 472 1293
a) Malzemeyi de kendisi veren yüklenicinin sorumluluğu 1293
b) Malzemenin iş sahibi tarafından verilmesi halinde yüklenicinin sorumluluğu 1293
c) Genel ihbar yükümlülüğü 1295
d) Değerlendirme 1295
3. İşe başlama ve yürütme
MADDE 473 1295
4. Ayıp sebebiyle sorumluluk
a. Ayıbın belirlenmesi
MADDE 474 1297
b. İşsahibinin seçimlik hakları
MADDE 475 1302
c. İşsahibinin sorumluluğu
MADDE 476 1308
d. Eserin kabulü
MADDE 477 1309
e. Zamanaşımı
MADDE 478 1311
II. İşsahibinin borçları
1. Bedelin muacceliyeti
MADDE 479 1315
2. Bedel
a. Götürü bedel
MADDE 480 1317
A) Götürü Bedel Kavramı 1317
B) Götürü Ücretli Sözleşmelerde Başlangıçta Öngörülemeyen Durumlar Nedeniyle
Sözleşmenin Yeni Koşullara Uyarlanması ya da Sözleşmeden Dönme 1317
C) Sözleşmenin Yeni Koşullara Uyarlanması ve Mümkün Görülmediği (veya Karşı
Taraftan Beklenemediği) Takdirde Sözleşmeden Dönme Hakkı 1317
– Hakimin Görevi 1319
D) Eser, Öngörülenden Az Emek ve Masrafı Gerektirmiş Olsa Bile İşsahibi, Belirlenen
Bedelin Tamamını Ödemekle Yükümlüdür 1326
b. Değere göre bedel
MADDE 481 1328
C. Sözleşmenin sona ermesi
I. Yaklaşık bedelin aşılması
MADDE 482 1330
II. Eserin yok olması
MADDE 483 1333
III. Tazminat karşılığı fesih
MADDE 484 1334
a) Genel olarak 1334
b) İş sahibinin tazminat karşılığında sözleşmeyi feshetmesinin şartları 1335
c) İş sahibinin sözleşmeyi feshetmesinin sonuçları 1335
IV. İşsahibi yüzünden ifanın imkânsızlaşması
MADDE 485 1337
V. Yüklenicinin ölümü veya yeteneğini kaybetmesi
MADDE 486 1339
İKİNCİ BÖLÜM
İNŞAAT YAPIM (ESER) SÖZLEŞMESİ (Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi) 1341
I– Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi 1341
A) Tanımı 1341
B) Unsurları 1341
C) Şekli 1342
D) Hukuksal Niteliği 1343
E) Gerçekleştirilme Şekilleri (Çeşitleri) Ve Özellikleri 1344
F) Sona Ermesi 1344
II– Yükleniciye Yapı Karşılığı Bırakılabilecek Bölümlerle İlişkin Sorunlar 1346
A) Kat İrtifakı Kurulması 1346
B) Tapu Siciline Şerh Verilmesi 1346
C) Sözleşmenin Şekli Sorunu 1347
D) Bağımsız Bölümlerin, Yükleniciden Resmi Olmayan –Yazılı– Bir Sözleşmeyle
Haricen Satın Alınmasına İlişkin Hukuksal Durum 1348
E) Arsa Sahibinin, Arsa Paylarını, Bağımsız Bölümleri Üçüncü Kişilere Tapu Sicilinde
Devretmesi Halinde Hukuksal Durum 1350
H) YAYIM (NEŞİR) SÖZLEŞMESİ
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Yayım Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 487 1353
B. Şekli
MADDE 488 1354
C. Hükümleri
I. Yayımlatma hakkının geçişi ve sorumluluk
MADDE 489 1355
II. Yayımlatanın tasarruf hakkı
MADDE 490 1356
A) Yayımlatanın Kaçınma Borcu 1356
B) Gazete ve Dergilerde 1357
C) Toplama Eserlerde 1358
III. Basım sayısı ve baskı adedinin belirlenmesi
MADDE 491 1358
IV. Çoğaltma ve dağıtım
MADDE 492 1359
A) Çoğaltma Yükümü 1359
B) Satışın Artırılması İçin Gerekli Dağıtım ve Tanıtım Borcu 1360
C) Satış Fiyatını, Eserin Satılmasını Güçleştirmemek Koşuluyla Yayımcı Belirler 1360
V. Düzeltme ve iyileştirme
MADDE 493 1361
VI. Birarada basım ve ayrı ayrı yayım
MADDE 494 1362
VII. Çeviri hakkı
MADDE 495 1363
VIII. Bedel isteme hakkı
1. Bedelin belirlenmesi
MADDE 496 1363
2. Bedelin ödenme zamanı, satış hesapları ve bedelsiz alma hakkı
MADDE 497 1365
D. Sona ermesi
I. Eserin yok olması
MADDE 498 1367
II. Basılanın yok olması
MADDE 499 1369
III. Kişisel sebeplerle sona ermesi
MADDE 500 1370
E. Sipariş üzerine yayım sözleşmesi
MADDE 501 1372
A) Sipariş Üzerine Yayım Sözleşmesi 1372
B) Plagiat (İntihal) 1372
I) VEKALET İLİŞKİLERİ
1– VEKALET SÖZLEŞMESİ
DOKUZUNCU BÖLÜM
Vekâlet İlişkileri
BİRİNCİ AYIRIM
Vekâlet Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 502 1375
A) Tanım, Kavram ve Konusu 1375
B) Sözleşme 1376
C) Şekil 1377
D) Ücretin, Vekâletin Zorunlu Unsuru Olmaması Kuralı ve İstisnaları 1377
B. Kurulması
MADDE 503 1379
A) Genel Olarak 1379
B) TBK. mad. 503’ün Özel Unsurları 1380
C) TBK. mad. 503, Metinde Yapılan Arılaştırtrıma Dışında 818 Sayılı BK. mad. 387’e Göre
Bir Hüküm Değişikliği Getirilmemiştir 1380
C. Hükümleri
I. Vekâletin kapsamı
MADDE 504 1381
A) Vekaletin Kapsamı 1381
a) Genel olarak 1381
b) İşin yapılması için gerekli temsil yetkisi 1381
c) Özel temsil yetkisini gerektiren durumlar 1382
aa) Genel olarak 1382
bb) Bağışlama, kendi kendisiyle sözleşme yapma ve çifte temsil 1382
cc) Konunun daha yakından incelenmesi 1383
dd) Taşınmazların temliki veya bir hak ile takyidi (sınırlandırılması, yüküm altına
sokulması) 1389
ee) Kambiyo taahhüdünde bulunmak 1390
ff) Dava açmak, usul ve takip hukukuna ilişkin bir kısım işlemlerde bulunmak 1390
B) Yeni Düzenleme (TBK) 818 Sayılı BK’nun 388/son Fıkrasında Küçük Bir Değişiklik
Yapmıştır 1392
II. Vekilin borçları
1. Talimata uygun ifa
MADDE 505 1393
2. Şahsen ifa, sadakat ve özen gösterme
a. Genel olarak
MADDE 506 1396
A) Şahsen İfa (İşi Kendisinin Yapma Borcu) 1396
B) İşi Sadakat ve Özenle Yapma Borcu 1397
C) 818 Sayılı Borçlar Kanununun 390. Maddesinde Yapılan Değişiklikler 1399
b. İşin üçüncü kişiye gördürülmesi hâlinde
MADDE 507 1400
3. Hesap verme
MADDE 508 1402
A) Hesap Verme Borcu 1402
B) Vekilin Vekaletin İfası İçin veya İfa Nedeniyle Aldıklarını Vekalet Verenine (Müvekkile)
Verme Borcu 1403
C) Yargılama Usulüne İlişkin Sorunlar 1406
D) Maddede Yapılan Düzeltme ve Arılaştırma Dışında; 818 Sayılı Borçlar Kanununa Göre
(mad. 392) Değişiklik 1407
4. Edinilen hakların vekâlet verene geçişi
MADDE 509 1407
A) Kazanılan Hakların Vekâlet Verene Geçmesi 1407
B) Nam–ı Müstear Sorunu 1409
C) Kanuna Karşı Hile 1418
D) Sonuç 1421
III. Vekâlet verenin borçları
MADDE 510 1422
IV. Birlikte vekâlet verenlerin ve birlikte vekillerin sorumluluğu
MADDE 511 1426
D. Sona ermesi
I. Sebepleri
1. Tek taraflı sona erdirme
MADDE 512 1429
2. Ölüm, ehliyetin kaybedilmesi ve iflas
MADDE 513 1430
– Vekalet Sözleşmesinin Ölüm, Ehliyetin Kaybedilmesi ve İflas Nedeniyle Sona Ermesi 1430
– İşgörmeye Geçici Olarak Devam Borcunun Koşulları 1431
– Vekalet Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklarda Zamanaşımı Sorunu 1432
II. Hükümleri
MADDE 514 1433
2– KREDİ MEKTUBU VE KREDİ EMRİ
İKİNCİ AYIRIM
Kredi Mektubu ve Kredi Emri
A. Kredi mektubu
MADDE 515 1435
B. Kredi emri
I. Tanımı ve şekli
MADDE 516 1437
II. Kredi emrinden yararlananın ehliyetsizliği
MADDE 517 1439
III. Kredi emri verilenin önel vermesi
MADDE 518 1439
IV. Taraflar arasındaki ilişki
MADDE 519 1440
3– SİMSARLIK (tellallık) SÖZLEŞMESİ
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Simsarlık Sözleşmesi
A. Tanımı ve şekli
MADDE 520 1441
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521 1444
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522 1446
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523 1447
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524 1449
V. Ücretten indirim
MADDE 525 1450
A) Aşırı Simsarlık Ücretinin İndirilmesi 1450
İsviçre Federal Mahkemesinin Simsarlık İle İlgili Kararları 1451
İ) VEKALETSİZ İŞGÖRME
ONUNCU BÖLÜM
Vekâletsiz İşgörme
A. İşgörenin hak ve borçları
I. İşin görülmesi
MADDE 526 1453
II. Sorumluluk
MADDE 527 1456
A) İşgörenin Borçları 1456
B) İşgörenin Sorumluluğu 1456
III. İşgörenin ehliyetsizliği
MADDE 528 1457
B. İşsahibinin hak ve borçları
I. İşin işsahibinin menfaatine yapılması hâlinde
MADDE 529 1459
II. İşin işgörenin menfaatine yapılması hâlinde
MADDE 530 1461
A) Gerçek Olmayan Vekâletsiz İşgörme (İşin İşgörenin Menfaatine Yapılması) ve Hükümleri 1461
B) Kendi Çıkarına Haksız Olarak Başkasının Hukuk Alanına Girip, İşine Karışıp Elde Edilen
Kazanmanın Geri Verilmesi İlkesinin Işığı Altında Fuzuli Şagil’in Sorumluluğunun
(Taşınmazdan Elde Edilen Yarar ya da Malikin Uğradığı Zarar Açısından) Dayandığı
Esaslar 1464
C) Hakem Kararlarında Zarar ve Yarar Esası 1471
III. İşin işsahibi tarafından uygun bulunması hâlinde
MADDE 531 1472
J) KOMİSYON SÖZLEŞMESİ
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Komisyon Sözleşmesi
A. Alım veya satım komisyonculuğu
I. Tanımı
MADDE 532 1473
II. Komisyoncunun borçları
1. Bildirme ve sigortalama borcu
MADDE 533 1477
A) Bildirme Borcu 1477
B) Sigorta 1478
2. Özen borcu
MADDE 534 1478
A) Genel Olarak 1478
B) Satılmak Üzere Komisyoncuya Gönderilen Eşya Hakkında Menfaatleri Koruma 1479
3. Vekâlet verenin belirlediği bedel
MADDE 535 1480
A) Vekâlet Verenin Belirlediği Bedel 1480
B) Avantajlı Fiyatı Kendisine Mal Etme Yasağı 1480
C) Belirlenen Fiyata Uyma Yükümlülüğü 1481
4. Veresiye satma ve teslim almadan ödeme
MADDE 536 1481
A) Genel Olarak 1481
B) Vekâlet Verenin İzni 1481
C) Ticari Teamüle Göre Veresiye Satış 1481
a) Aynı anda ifa/Veresiye mal satımı/Delcredere ücreti 1482
b) Vekalet verenin kredi ya da avans vermeye ilişkin izni 1482
c) Ticari adet uyarınca kredi açma 1482
D) Satım Bedeline İlişkin Alacağın Teminat Altına Alınması 1482
5. Komisyoncunun garantisi
MADDE 537 1482
A) Komisyoncunun Borcun İfası Sorumluluğunu Üzerine Alması 1482
B) Komisyoncunun Açıkça Garanti Vermesinin (Borcun İfası Sorumluluğunu Üzerine
Almasının) Ücreti 1483
C) Komisyoncunun Sonuç Sorumluluğu Bulunmamaktadır 1483
a) Komisyoncunun yetkisiz olarak mal satması ya da malı teslim almadan peşin
ödemede bulunması 1483
b) Komisyoncu, sözleşmenin yapıldığı yerdeki ticari teamülleri dikkate almalıdır 1483
c) Delcredere (güven) sorumluluğu 1483
aa) Delcredere ücreti 1484
III. Komisyoncunun hakları
1. Ödediği paralar ve yaptığı giderler
MADDE 538 1484
A) Giderler (Masraflar) İçin Karşılık Talep Etme 1484
B) Ardiye ve Taşıma Bedelleri 1485
C) Komisyonculuğun İfa Edilmemesi Durumunda Talep Hakları 1485
2. Komisyon ücreti
a. İsteme hakkı
MADDE 539 1485
b. Kaybedilmesi
MADDE 540 1486
A) Komisyoncunun Vekâlet Verene Dürüst Olmayan Davranışta Bulunması 1486
a) Genel olarak 1486
b) Özel sadakatsizlik durumları 1486
aa) Komisyoncunun ücret isteme hakkının düşmesi konusunun incelenmesi 1488
bb) Dürüstlük kuralına aykırı davranışın sonuçları 1488
3. Hapis hakkı
MADDE 541 1489
4. Malın açık artırmayla satılması
MADDE 542 1489
5. Komisyoncunun kendisiyle işlem yapması
a. Bedel ve ücret
MADDE 543 1490
A) Genel Olarak 1491
B) Kendisiyle İşlem Yapmanın Hukuksal Niteliği 1491
C) Kendisiyle İşlem Yapmanın Koşulları 1492
b. İşlemi kendisiyle yapmış sayılma
MADDE 544 1493
A) İşlemi Kendisiyle Yapmış Sayılma Karinesi 1493
B) Karinenin Etkileri 1493
c. İşlemi kendisiyle yapma hakkının düşmesi
MADDE 545 1494
B. Diğer komisyon işleri
MADDE 546 1494
K) TİCARİ TEMSİLCİ, TİCARİ VEKİL VE
DİĞER TACİR YARDIMCILARI
ONİKİNCİ BÖLÜM
Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller ve Diğer Tacir Yardımcıları
A. Ticari temsilci
I. Tanımı ve yetki verilmesi
MADDE 547 1495
II. Temsil yetkisinin kapsamı
MADDE 548 1497
A) Temsil Yetkisinin Kapsamı 1497
B) Temsil Yetkisinin (sınırlanması) 1498
III. Temsil yetkisinin sınırlandırılması
MADDE 549 1499
IV. Temsil yetkisinin sona ermesi
MADDE 550 1501
B. Ticari vekil
MADDE 551 1502
C. Diğer tacir yardımcıları
MADDE 552 1503
D. Rekabet yasağı
MADDE 553 1504
E. Ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve diğer tacir yardımcılarının yetkilerinin sona ermesi
MADDE 554 1506
L) HAVALE
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Havale
A. Tanımı
MADDE 555 1508
A) Tanımı 1508
B) Hukuksal Niteliği ve Özellikleri 1508
C) Yan (İkincil) Hükümler 1509
D) Havalenin Konusu 1509
B. Hükümleri
I. Havale eden ile havale alıcısı arasındaki ilişki
MADDE 556 1510
A) Havale Eden İle Havale Alıcısı Arasındaki İlişki 1510
B) Ödeme ve Kredi (Ödünç Verme) Amacı İle Havale 1511
C) Para Borcunun Banka Havalesi Yoluyla Ödenmesi 1511
a) Ödemenin gerçekleştiği an 1512
b) Havale eden borçlunun havaledeki gecikmeden dolayı havale alıcısına karşı
sorumluluğu 1513
c) Havale eden borçlunun havale konusu meblağın alacaklıya ulaşmamasından
dolayı sorumluluğu 1513
d) Havale eden borçlunun havaleye katılan bankaların hatalı işlemlerinden dolayı
sorumluluğu 1514
e) Alıcı bankanın hakimiyet alanındaki kayıp ve gecikme risklerinin borçluyu
temerrütten kurtarması 1514
II. Havale ödeyicisinin borcu
MADDE 557 1515
III. İfa edilmeme hâlinde bildirim
MADDE 558 1516
C. Geri alma
MADDE 559 1517
A) Genel Olarak 1517
B) Havale Alıcısına Karşı Geri Alınabilirlik 1517
C) Havale Ödeyicisine Karşı Geri Alınabilirlik 1518
D) Geri Alma Hakkının Bir Süreyle Sınırlanması 1518
E) Havale Edenin İflası 1518
D. Kıymetli evrak konusunda havale
MADDE 560 1519
A) Hamiline Yazılı Havaleler 1519
B) Kambiyo Senedi Benzeri Havaleler 1519
M) SAKLAMA (VEDİA) SÖZLEŞMESİ
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Saklama Sözleşmeleri
A. Genel saklama sözleşmesi
I. Tanımı
MADDE 561 1520
A) Hukuksal Nitelik 1520
a) Rızaya bağlı sözleşmedir 1520
b) Konusu 1521
c) Taşınır nesnede söz konusu olur 1522
d) Depo’dan ve depozito’dan farkı 1522
e) Ücret ödeme borcu 1522
II. Saklatanın borçları
MADDE 562 1523
A) Saklatanın Borçları 1523
B) Hapis Hakkı 1524
III. Saklayanın borçları
1. Kullanım yasağı
MADDE 563 1524
A) Kullanma Yasağı 1524
B) Sözleşmeye Aykırı Olarak Kullanmanın Hukuksal Sonuçları 1525
2. Geri verme
a. Genel olarak
MADDE 564 1526
b. Özel durumlar
MADDE 565 1527
A) Genel Olarak 1527
B) Belirlenen Sürenin Sona Ermesinden Önce Geri Alma 1527
C) Belirlenen Sürede Sona Erme 1528
D) Birden Çok Kişinin Bir Şeyi Saklamak Üzere Vermesi Durumunda Geri Verme 1528
c. Geri verme yeri
MADDE 566 1529
A) Geri Verme Yeri 1530
B) Geri Vermenin Tehlike ve Giderleri 1530
3. Saklayanların sorumluluğu
MADDE 567 1530
4. Üçüncü kişilerin iddiaları
MADDE 568 1531
A) Genel Olarak 1531
B) El Koyma ve Mülkiyet Davası 1531
IV. Güvenilirkişiye bırakma
MADDE 569 1532
A) Genel Olarak 1532
B) Güvenilir Kişiye Bırakma 1532
C) Koşulları 1532
B. Mislî şeylerin saklanması
MADDE 570 1533
a) Misli şeylerin saklanması kavramı ve kapsamı 1533
b) Özellikleri 1534
c) Misli şeylerin saklanması sözleşmesinin hükümleri 1535
d) Misli şeylerin saklanmasının genel saklama sözleşmesinden farklı hükümleri 1537
C. Ardiyeciye bırakma
I. Senet çıkarma
MADDE 571 1538
A) Ardiye Sözleşmesinin Tanımı, Niteliği, Tarafları ve Konusunu Oluşturan Ticari Mal 1538
B) Koşulları 1539
a) Ardiye yerlerini hazır bulundurma 1539
b) Ardiye yerlerini açıkça kamuya bildirme 1539
c) Saklatılan malı temsil eden senet çıkarma 1540
II. Ardiyecinin saklama borcu
MADDE 572 1540
A) Genel Olarak 1540
B) Teslim Alma Görevi 1541
C) Özen Görevi 1542
D) Muayene (gözden geçirme) ve Bildirme Görevi 1542
E) Saklatanın Ardiyeye Girişine İzin Verme Görevi 1542
F) Sigorta 1543
III. Bırakılan şeylerin karışması
MADDE 573 1543
IV. Ardiyecinin hakları
MADDE 574 1544
A) Ardiyecinin Hakları 1544
B) Zamanaşımı 1546
V. Malların geri verilmesi
MADDE 575 1547
a) Genel olarak 1547
b) Ardiyecinin isteği üzerine zamanından önce geri verme 1547
c) Geri alanın yetkisinin ispatı 1548
d) Geri verme 1548
e) Geri vermenin imkansızlığı 1548
D. Konaklama yeri, garaj, otopark ve benzeri yerleri işletenlere bırakma
I. Konaklama yeri işletenlerin sorumluluğu
1. Koşulları ve kapsamı
MADDE 576 1548
A) İşletenler (Otel, Motel, Pansiyon, Tatil Köyü gibi ) İle Konaklayan Arasındaki İlişkinin
Hukuksal Niteliği 1548
B) İşletenin Sorumluluğunun Hukuksal Niteliği 1549
C) Sorumluluğun Koşulları 1549
D) Sorumluluğu ve Dava Hakkını Kaldıran Durumlar 1552
2. Kıymetli eşya
MADDE 577 1554
3. Sorumluluğun kalkması
MADDE 578 1557
A) Konaklayanın Zararını İşletene Derhal Bildirmemesinin Sonuçları 1557
II. Garaj, otopark ve benzeri yerleri işletenlerin sorumluluğu
MADDE 579 1558
III. Hapis hakkı
MADDE 580 1560
N) KEFALET SÖZLEŞMESİ
ONBEŞİNCİ BÖLÜM
Kefalet Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 581 1563
A) Tanım 1563
a) 818 Sayılı Eski BK.’daki Tanımın Eleştirisi (Aksaklıkları) 1563
b) Yeni Türk Borçlar Kanunundaki (TBK) Tanım 1563
c) Kefalet, kefille alacaklı arasında kurulur 1563
d) Adi Kefilin Sorumluluğu 1564
e) İcra Kefaletinin İptali 1564
B) Kefalet Hukuku Ortadan Kaldırılamaz Nitelikte Olan Şu Hükümleri İçermektedir 1564
C) Garanti Sözleşmesi İle Kefalet Sözleşmesinin Nitelikleri ve Farkları 1564
a) Her İki Sözleşmenin Temel Amaçları 1565
b) Her İki Sözleşme Arasındaki Farklar 1566
c) Her İki Sözleşmeyi Birbirinden Ayıran Kıstaslar 1566
d) Garanti Sözleşmesinin Sorumluluk Sınırı 1566
e) Sonuç 1568
B. Koşulları
I. Asıl borç
MADDE 582 1569
A) Geçerli Bir Asıl Borcun Bulunması 1569
B) Müstakbel (gelecekte doğacak) veya Şarta Bağlı Borç 1570
C) Sözleşmenin Tek Taraflı Olarak Bağlayıcı Olmadığı Bazı Durumlarda Kefalet 1570
D) Eksik Borçlarda (örneğin zamanaşımına uğramış borçlarda) Kefalet 1570
E) Kefili Koruyan Hükümlerden Önceden Feragat Edilemez 1570
II. Şekil
MADDE 583 1571
A) Kefalet Tarihinin Sözleşmede Belirtilmesi Gerekir 1571
B) Kefilin Kendi El Yazısıyla Belirtmesinin Şart Olduğu Hususlar 1572
C) Kendi Adına Kefil Olma Konusunda Özel Yetki Verilmesi ve Diğer Tarafa Veya Bir
Üçüncü Kişiye Kefil Olma Vaadinde Bulunulmasının Şekli 1574
D) Kefalet Sözleşmesinde Sonradan Yapılan ve Kefilin Sorumluluğunu Artıran
Değişikliklerin Kefalet İçin Öngörülen Şekle Uyulmadıkça Hüküm Doğurmayacağı 1575
E) Kefalet Limiti Yabancı Parayla İfade Edilebilir mi 1575
F) Şekle Aykırı Yapılan Kefalet Sözleşmesinde Kefilin Borcu İfa Etmesinin Sonuçları 1576
a) Alman hukukunda 1576
b) Sözleşmenin geçersizliğini bilmeyen kefilin ifada bulunması 1576
aa) Sebepsiz zenginleşme 1576
III. Eşin rızası
MADDE 584 1579
C. İçeriği
I. Türlerine göre
1. Adi kefalet
MADDE 585 1593
A) Adi Kefalet 1593
B) Zarara (Açığa) Kefalet 1593
2. Müteselsil kefalet
MADDE 586 1598
3. Birlikte kefalet
MADDE 587 1605
a) Kavram 1606
b) Bağımsız toplu kefillerden birisi, alacaklı tarafından borcun tamamı için sorumlu
tutulursa, diğerlerine rücu edebilir mi? 1606
c) Toplu (birlikte) kefalet için asıl borcun taksiminin mümkün olması yeterlidir 1607
d) Müteselsil birlikte kefilden esas borcun tamamına yönelik olarak talepte bulunulması 1608
e) Birlikte müteselsil kefalet 1610
4. Kefile kefil ve rücua kefil
MADDE 588 1613
A) Kefile Kefalet 1613
B) Rücua Kefalet 1613
II. Ortak hükümler
1. Kefil ile alacaklı arasındaki ilişki
a. Sorumluluğun kapsamı
MADDE 589 1614
A) Kefil, Her Durumda Kefalet Sözleşmesinde Belirtilen Azami Miktara Kadar Sorumludur 1614
B) Kefilin Borcun Aslından Başka Yasa Gereğince Sorumlu Olduğu Hususlar 1615
C) Kefalet, Doğacak Borçlar İçin Verilir 1616
D) Asıl Borç İlişkisinin Hükümsüz Hale Gelmesi Nedeniyle Doğan Zarardan Ve Ceza
Koşulundan Sorumluluğa İlişkin Anlaşmalar Kesin Olarak Hükümsüzdür 1616
E) Sorumluluğun Kapsamı 1617
b. Kefilin takibi
MADDE 590 1620
A) İflas 1620
B) Takibin Durdurulması 1620
C) Takibin Durdurulmasının Sonuçları 1621
D) Kefilin Ödeme Yükümü 1621
c. Def’iler
MADDE 591 1624
A) Asıl Borçluya Veya Mirasçılarına Ait Olan Defilerin Çevresi ve Uygulama Durumları 1624
B) Kefil, Asıl Borçlunun Ödeme Güçsüzlüğünden Doğan Def’ileri İleri Süremez 1625
C) Borçlunun Def’ilerden Feragatinin Sonuçları 1625
D) Kefilin, Asıl Borçluya Ait Def’ilerinden Feragati 1625
E) Def’iler 1626
d. Özen gösterme, rehin ve borç senetlerinin teslimi
MADDE 592 1629
A) Güvencelerin Azalmasından Sorumluluğun Koşulları 1629
B) Güvenceleri ve İspat Araçlarını Saklama, Kefile Nakil ve Tevdi Yükümlülüğü 1631
C) Alacaklının (TBK.mad.592/3 anlamında) Ödevlerini Yerine Getirmemesinin Sonuçları 1632
D) Çalışanlara Kefalet Halinde Alacaklının Gözetim Görevi 1633
E) Taraflar Başka Türlü Anlaşma Yapabilirler 1634
e. Ödemenin kabulünü isteme
MADDE 593 1634
A) Ödemenin Kabulünün Koşulları 1634
B) Alacaklının Haklı Bir Neden Olmaksızın Ödemeyi Kabulden Kaçınmasının Sonuçları 1635
f. Bildirim, iflasta ve konkordatoda kayıt
MADDE 594 1636
A) Alacaklının Kefile Bilgi Verme Borcu 1636
B) Alacaklının Asıl Borçlunun Ödemede Belirli Gecikmelerini Kefile Bildirmesi Borcu 1636
C) Bilgi Verme Borcunun Doğum Zamanı 1636
D) Alacaklının, Asıl Borçlunun İflası İle Borçlunun Konkordato İstemindeki Özel Özen Borcu 1637
E) TBK. mad. 594 Hükmüne Göre Alacaklının Borçlarına Aykırı Davranmasının Sonuçları 1638
F) Esas Borçlunun İflası 1638
2. Kefil ile borçlu arasındaki ilişki
a. Güvence verilmesini ve borçtan kurtarılmasını isteme hakkı
MADDE 595 1639
A) Kefilin Borçludan Güvence İsteyebileceği Durumlar 1639
B) Güvencelerin Çeşidi 1640
C) Kefilin Borçtan Kurtarılmasını İstemesi 1640
b. Kefilin rücu hakkı
MADDE 596 1641
A) Kefilin Rücu Hakkı 1641
B) Kefilin İç İlişkiden Doğan Rücu Hakkı Saklıdır 1642
C) Kefil Bu İki Çeşit Rücu Hakkından Hangisine Dayanmalıdır 1642
D) Özel Olarak Güvencelerin Geçişi 1642
E) Kefilin Rücu Hakkına İlişkin Zamanaşımı 1643
F) Kefil İle Rehin Sahibi Arasındaki İlişki 1644
c. Kefilin bildirim yükü
MADDE 597 1645
A) Bildirim Borcu 1645
B) Kefilin Yaptığı Ödemeyi Asıl Borçluya İhbar Etmemesi 1645
C) Bildirimde Bulunmamanın Sonuçları 1646
D) Kefilin, Alacaklıya Karşı Olan Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Dava Hakkı Saklıdır 1646
E) Güvencelerin Akibeti 1646
D. Sona ermesi
I. Kanun gereğince
MADDE 598 1647
A) Asıl Borcun Sona Ermesine Bağlı Sona Erme 1647
B) Borçlu ve Kefil Sıfatının Aynı Kişide Birleşmiş Olması 1649
C) Yasal Süre Sonucunda Kefaletin Sona Ermesi 1650
D) Kefaletin Uzatılması ve Yenilenmesi 1650
E) Borçlu ve Kefil Sıfatı Aynı Kişide Birleşmiş Olursa, Alacaklı İçin Kefaletten Doğan Özel
Yararlar Saklı Kalır 1650
F) Kefaletin Sona Ermesi 1651
II. Kefaletten dönme
MADDE 599 1653
A) Gelecekteki Bir Alacağa (veya Borca) Kefaletten Dönme 1653
B) Kefaletten Dönme ve Sonuçları 1654
C) Kefilin Kefalet Sözleşmesinden Dönmesi Durumunda Olumsuz (Menfi) Zarar 1654
D) Gelecekte ve Şarta Bağlı Borca Kefalet 1657
E) Kefalet Sözleşmesinden Dönmede Olumsuz Zarar 1657
III. Süreli kefalette
MADDE 600 1659
A) Düzenlemenin Amacı ve Gerekçesi 1659
B) Süreli Kefalet Kavramı 1659
C) TBK. mad. 600 Hükmüne Aykırı Olarak Yapılan Sözleşmeler Geçersizdir 1659
D) Süreye Bağlama Anlaşması 1659
E) Belirli Süreli Kefalette Sürenin Dolması Nedeniyle Sona Erme 1660
IV. Süreli olmayan kefalette
MADDE 601 1660
A) Maddenin Uygulanmasının Koşulları 1660
B) Alacağın Muaccel Olması (alacağın ödeme gününün gelmesi) Halinde Davranma 1661
C) Alacaklının Alması Gerekli Önlemler 1663
D) TBK.mad.601 Hükmü Kural Olarak Müteselsil Kefile de Uygulanabilir 1663
E) Kefilin Sorumluluğunun Son Bulması 1663
F) Kefil Kendisine TBK. mad. 601 Hükmü İle Tanınan Haklardan Önceden Feragat Edemez 1663
V. Çalışanlara kefalette
MADDE 602 1665
E. Uygulama alanı
MADDE 603 1665
A) Düzenlemenin Amacı 1665
B) Düzenlemenin Koşulları 1665
C) Uygulama Alanı 1666
O) KUMAR VE BAHİS
ONALTINCI BÖLÜM
Kumar ve Bahis
A. Alacağın dava ve takip edilememesi
MADDE 604 1669
A) Bahis ve Kumar’ın Birlikte Tanımı 1669
B) Kavram 1669
C) Hukuksal Nitelik 1670
D) Kumar Amacı İle Yapılan Hukuksal İşlemler 1670
E) Eksik Borcun Yerine Getirilmesi 1671
F) Getirilen Değişiklik 1672
B. Borç senedi verme ve isteyerek ödeme
MADDE 605 1672
A) Kumar Oynayan Kimsenin Borç Senedi Vermesi ya da Kambiyo Taahhüdü Altına Girmesi 1672
B) İsteğe Bağlı Ödeme 1673
C) Usulsüzlük 1673
D) Eksik Borcun Senede Bağlanması, Dava ve Takip Edilmeme Özelliğini Kaybettirmez 1674
C. Piyango ve diğer şans oyunları
MADDE 606 1674
A) Piyango Sözleşmesi (ya da diğer şans oyunları) 1674
B) İzin Verilmiş Piyango 1674
C) Yasak Olan Piyango ve Tombalalar 1675
D) Yabancı Ülkedeki Piyangolar ve Diğer Şans Oyunları 1675
E) Piyango İle İlgili Sorunlar 1675
F) Senetteki Borcun Kumar veya Bahis Borcu Olduğu İddiası Tanıkla İspat Edilebilir mi? 1676
Ö) ÖMÜR BOYU GELİR VE ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMELERİ
1– ÖMÜR BOYU GELİR (KAYDI HAYATLA İRAT) SÖZLEŞMESİ
ONYEDİNCİ BÖLÜM
Ömür Boyu Gelir ve Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri
BİRİNCİ AYIRIM
Ömür Boyu Gelir Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 607 1677
B. Şekli
MADDE 608 1679
C. Gelir alacaklısının hakları
I. Hakkın kullanılması
MADDE 609 1679
A) Ödeme Vadesi 1679
B) Hayatına Bağlı Olarak Ömür Boyu Gelir Kurulan Kişinin Ölümü 1679
C) Gelir Borçlusunun İflası 1679
II. Devredilebilmesi
MADDE 610 1679
2– ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMESİ
İKİNCİ AYIRIM
Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 611 1682
B. Şekli
MADDE 612 1684
C. Güvencesi
MADDE 613 1686
D. Konusu
MADDE 614 1687
E. İptali ve tenkisi
MADDE 615 1688
A) Nafaka Talep Hakkı Olanların İtirazı 1688
a) Genel olarak 1688
b) Nafaka haklılarınca (alacaklılarınca) itiraz 1689
c) Mirasçıların iptal davası 1689
d) Alacaklılar tarafından itiraz 1690
F. Sona ermesi
I. Önel verilerek fesih
MADDE 616 1690
II. Önel verilmeksizin fesih
MADDE 617 1692
A) Önemli Nedenlerden Dolayı Sona Erdirme 1692
B) Mirasa İlişkin Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Hakkında Kıyas (örnekseme) Yoluyla
Uygulama 1693
III. Bakım borçlusunun ölümü
MADDE 618 1694
G. Devredilemezlik, iflas ve haciz hâlinde istem
MADDE 619 1695
A) Alacağın Devredilmesi 1695
B) Bakım Borçlusunun İflası 1695
C) Bakım Borçlusunun Mallarının Haczi 1695
P) ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİ
ONSEKİZİNCİ BÖLÜM
Adi Ortaklık Sözleşmesi
A. Tanımı
MADDE 620 1696
A) Tanımı 1696
B) Adi Ortaklık Sözleşmesinin Unsurları 1698
C) Herhangi Bir Ticaret Ortaklığına Dahil Olmayan Ortaklıklar 1702
D) Sonuç Açıklamaları 1702
E) Adi Ortaklığa Uygulanabilir veya Uygulanamaz Nitelikteki Borçlar Kanunu Hükümleri 1708
B. Ortaklar arasındaki ilişki
I. Katılım payı
MADDE 621 1709
a) Genel olarak 1709
b) Katılma paylarının nicelik ve türü 1709
c) Para olarak taahhüt edilen katılım payının (sermayenin) nakden ve ifa suretiyle yerine
getirilmesi 1710
d) Adi ortaklığa katılım payı olarak bir malın mülkiyetinin veya kullanma hakkının konulması 1710
e) Alacakların katılım payı olarak getirilmesi 1710
f) Kişisel emeğin ortaklığa katılma payı olarak getirilmesi (katılma payının çalışma edimi
olması) 1711
g) Katılma payı koyma borcunun ifasının ispatı 1711
h) Katılma payının ifa edilmemesi 1712
ı) Ortakların (veya ortağın) açacağı ifa davası 1712
i) Haklı nedenle ihraç ve fesih 1712
II. Kazanç ve zarar
1. Kazancın paylaşılması
MADDE 622 1712
2. Kazanç ve zarara katılma
MADDE 623 1713
A) Kazanç ve Zarar Kavramı 1713
B) Kazanç ve Zararın Hesaplanması 1714
C) Kazanç ve Zararın Paylaştırılmasındaki İlkeler 1714
D) Bir Ortağın Aslan Payına Sahip Olduğu Ortaklık İle İlgili Yasak veya Ortakların Zarara
Katılamayacağının Kararlaştırılması 1715
III. Ortaklığın kararları
MADDE 624 1716
IV. Ortaklığın yönetimi
MADDE 625 1717
A) Ortaklığın Yönetimi 1717
B) Şirketi Yönetme Borcu 1719
C) Yönetici Ortakların İtiraz (Veto) Hakkı 1719
D) Gecikmesinde Sakınca Olan Durumlarda Ortaklığa Genel Yetkili Temsilci Atanması 1719
V. Ortaklar arasındaki sorumluluk
1. Rekabet yasağı
MADDE 626 1720
2. Ortakların yaptıkları giderler ve işler
MADDE 627 1722
3. Özen borcu
MADDE 628 1725
VI. Yönetim yetkisinin kaldırılması ve sınırlanması
MADDE 629 1726
VII. Yönetici ortaklar ile diğer ortaklar arasındaki ilişki
1. Genel olarak
MADDE 630 1728
2. Ortaklık işlerini inceleme
MADDE 631 1730
A) Ortaklık İşlerini İnceleme 1730
B) Defterlerin Tümüyle İncelenmesi (Teslim) 1731
VIII. Ortaklar arasındaki ve ortaklık yapısındaki değişiklikler
1. Yeni ortak alımı ve alt katılım
MADDE 632 1732
A) Yeni Ortak Alınması 1732
B) Ortaklık Payının Kısmen veya Tamamen Devri 1732
C) Alt Katılım 1733
2. Ortaklıktan çıkma ve çıkarılma
a. Genel olarak
MADDE 633 1734
A) Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma 1734
B) Kanunda Belirtilen Çıkma ve Çıkarılma Nedenlerinin Daha Yakından İncelenmesi 1737
C) Düzenlemenin Gerekçesi ve Hukuki Niteliği 1740
b. Ortaklık payının tasfiyesi
MADDE 634 1741
c. Malvarlığının yetersizliği
MADDE 635 1743
d. Tamamlanmamış işler
MADDE 636 1744
C. Ortakların üçüncü kişilerle ilişkisi
I. Temsil
MADDE 637 1745
A) Dolayısıyla Temsil 1745
B) Kanuni Temsil 1745
C) Doğrudan Temsil 1745
D) Ortakların Üçüncü Kişilerle İlişkisi 1746
E) Adi Şirketlerin (ortaklıkların) Hak Ehliyeti (tüzel kişiliği) ve Alman Federal
Mahkemesinin Bu Konudaki Devrim Niteliğindeki Kararı 1748
F) Federal Mahkeme Kararı Türk/İsviçre Hukuku Bakımından Neden Önemlidir? 1750
G) Adi Ortaklığın Taraf ve Takip Ehliyeti ve Ortaklık Borçlarından Sorumluluk 1750
H) Alman Federal Mahkemesi Kararına Konu Olan Olay 1751
I) Federal Mahkeme Kararı Adi Ortaklık Hukukunda Önemli Bir Etki Yaratmıştır; Zira
Temelde Değişiklikler Getirmiştir 1751
İ) Sonuç 1753
II. Temsilin sonuçları
MADDE 638 1755
a) Dış ilişkilerde 1755
b) İç ilişkilerde 1756
c) Ortaklığın alacaklısının ortağın tasfiye veya kâr payına başvurabilmesi 1756
d) Müteselsil sorumluluk 1757
e) Müteselsil sorumluluğun kaldırılması 1757
D. Ortaklığın sona ermesi
I. Sona erme sebepleri
1. Genel olarak
MADDE 639 1758
A) Ortak Amacın Gerçekleşmesi Veya Gerçekleşmesinin İmkansız Duruma Gelmesi 1758
B) Ortaklardan Birisinin Ölmesi 1758
C) Ortağın Kısıtlanması, İflası veya Tasfiyedeki Payının Cebri İcra Yoluyla Paraya
Çevrilmesi 1758
D) Tüm Ortakların Oybirliğiyle Karar Vermesi 1759
E) Sürenin Son Bulması 1759
F) Bir Ortağın Fesih Bildiriminde Bulunması 1759
G) Haklı Sebeplerin Bulunması 1760
2. Belirsiz süreli ortaklık
MADDE 640 1760
II. Sona ermenin ortaklığın yönetimine etkisi
MADDE 641 1762
III. Tasfiye
1. Katılım payı için yapılacak işlem
MADDE 642 1764
2. Kazanç ve zararın paylaşımı
MADDE 643 1766
A) Kazanç ve Zararın Paylaşımı 1766
B) Adi Ortaklığın Tasfiyesi 176
3. Tasfiye usulü
MADDE 644 1767
A) Tasfiye Usulü 1767
B) Tasfiye İşlerini Yürütmek Üzere Tasfiye Görevlisi Atanması 1768
IV. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk
MADDE 645 1769
A) Genel Olarak 1769
B) Zamanaşımı Sorunu 1769
Türk Medenî Kanunu ile ilişkisi
MADDE 646 1769
Yürürlükten kaldırılan Kanun
MADDE 647 1769
Geçici madde 1 1769
Geçici madde 2 1770
Yürürlük
MADDE 648 1770
Yürütme
MADDE 649 1770
KAYNAKLAR 1771
KAVRAM DİZİNİ 1781 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
