İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU KAPSAMI VE İŞLETEN KAVRAMI
I. GENEL OLARAK 21
II. TRAFİK KAZASI KAVRAMI 22
III. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NA GÖRE SORUMLULUĞUN KAPSAMI 24
A. Yer Bakımından Sınırlandırma 25
B. Kişi Bakımından Sınırlandırma 27
1. Hatır için Araçtan Faydalananlar 27
2. Aracı Birlikte İşletenler 29
3. Aracın Çalındığını veya Gasbedildiğini Bilen Yolcular 29
C. Zarar Bakımından Sınırlandırma 30
D. İşleten ile Kurulan Hukuki İlişkiden Kaynaklanan Sınırlamalar 31
E. Araç Bakımından Sınırlandırma 31
1. Karada Hareket Etme 33
2. Hareket Edebilme 34
3. Kendi Motor Gücüne Sahip Olma 34
F. Manevi Zarara İlişkin Sınırlamalar 35
IV. MOTORLU ARAÇ İŞLETEN KAVRAMI 37
A. Genel Olarak 37
B. Gerçek İşleten 39
1. Araç Sahibi Olan İşleten 40
2. Araç Sahibi Olmayan İşletenler 40
C. Farazi İşleten 45
1. Motorlu Araçla İlgili Bir Mesleği Yürütenler 46
2. Yarış Düzenleyicileri 47
3. Aracı Çalan veya Gasbedenler 48
4. Aracın Bağlı Olduğu Teşebbüsün Sahibi 50
D. İşletenin, Fiillerinden Sorumlu Olduğu Kişiler 52
1. Sürücü 53
2. Yardımcı Kişiler 54
3. Aracın Bırakıldığı Kişiler 54
4. Yolcular 55
İkinci Bölüm
KARA YOLLARI TRAFİK KANUNU’NA GÖRE SORUMLULUĞUN
HUKUKİ NİTELİĞİ VE KOŞULLARI
I. SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ 57
II. SORUMLULUĞUN KOŞULLARI 60
A. İşletilme Halinde Olan Aracın Vermiş Olduğu Zararlardan İşletenin Sorumluluğu 60
1. Motorlu Aracın İşletilmesi 61
2. Kaza ve Zarar 64
a. Kaza 64
b. Zarar 64
aa. Ölüm 65
bb. Yaralanma 65
cc. Şeye İlişkin Zararlar 66
dd. Zararın Hesaplanacağı An 67
3. Nedensellik Bağı 67
a. Uygun İlliyet Bağı Teorisi 67
b. Hukuka Aykırılık Bağı Teorisi 69
c. Tehlike Bağı Teorisi 70
B. İşletilme Halinde Olmayan Aracın Sebep Olduğu Zararlardan İşletenin Sorumluluğu 70
1. Zarar, İşletilme Halinde Olmayan Bir Motorlu Aracın Karıştığı Trafik Kazasından Doğmalıdır 71
2. Zarar Gören, Kazada İşleten veya İşletenin Eylemlerinden Sorumlu Tutulduğu Kişilerin Bir Kusurunun Olduğunu İspat Etmelidir 72
3. Zarar Gören, Kazaya Araçtaki Bir Bozukluğun Sebep Olduğunu İspat Etmelidir 73
C. Kazadan Sonra Yapılan Yardım Faaliyetlerinden Doğan Sorumluluk 74
1. İşleten Kazaya Kendisi Sebebiyet Vermişse 75
2. Yardım Çalışmalarının İşletene veya Araçta Bulunan Diğer Kişilere Yönelik Yapılması Halinde 75
III. HUKUKA AYKIRILIK 76
IV. KUSUR 77
A. Kusurun Türleri 78
1. Asli Kusur Sayılan Durumlar 78
2. Diğer Kusurlar 79
B. Kusurun Derecelendirilmesi 79
C. Kusurun Önemi 81
1. Sürücünün Kusurunun Önemi 81
2. Zarar Görenin Kusurunun Önemi 82
3. Üçüncü Kişinin Kusurunun Önemi 82
4. Kazaya Birden Fazla Araç Karışması Durumunda Kusurun Önemi 83
V. SORUMLULUKTAN KURTULMA İMKÂNI 83
A. Sorumluluktan Kurtulmanın Ön Şartı 84
B. İlliyet Bağını Kesen Sebepler 85
1. Mücbir Sebep 85
2. Zarar Görenin Ağır Kusuru 86
3. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 88
VI. TAZMİNAT MİKTARINI ETKİLEYEN UNSURLAR 89
A. Genel Olarak 89
B. Tazminatın İndirilmesinde Kusur 90
1. Zarar Görenin Kusuru 90
2. İşletenin Kusuru 91
VII. KAZAYA BİRDEN FAZLA ARAÇ KARIŞMASI HALİNDE SORUMLULUK 92
A. Üçüncü Kişiye Karşı Birden Çok Zarar Verenin Sorumluluğu 92
B. Birden Çok İşletenin Birbirlerine Verdikleri Zarardan Dolayı Sorumluluk 93
1. Bedensel Zararlarda Sorumluluk 94
2. Şeye İlişkin Zararlarda Sorumluluk 94
Üçüncü Bölüm
ZARAR ve TAZMİNAT
I. MADDİ HASARLI TRAFİK KAZALARI (ARAÇ HASARI) 95
A. Genel Olarak 95
B. Tam Hasar Durumu 95
C. Onarım Masrafları 98
D. Değer Kaybı 99
E. Kazanç Kaybı ve Araç Yoksunluğu 100
F. Araç Hasarını Talep Edebilecek Kişiler 103
II. YARALANMALI TRAFİK KAZASI 104
A. Bedensel Zarar Kavramı ve Kapsamı 104
1. Tedavi Giderleri 105
2. Kazanç Kaybı–Geçici İş Göremezlik 108
3. Çalışma Gücünün Azalmasından ya da Yitirilmesinden Doğan Zararlar 110
4. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar 113
III. ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZASI 115
A. Ölünceye Kadar Ortaya Çıkan Zararlar 115
B. Cenaze Giderleri 116
C. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 116
1. Genel Olarak 116
2. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Unsurları 118
a. Destek İlişkisinin Mevcudiyeti 118
aa. Gerçek Destek 118
bb. Farazi Destek 120
b. Destek Olanın Bakım Gücünün Varlığı 121
c. Tazminat Talep Edenin Bakım İhtiyacı 121
3. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Hesaplanması 122
4. Yaşam Tabloları 123
5. Desteğin Paylaştırılması 124
IV. MANEVİ TAZMİNAT 125
A. Genel Olarak 125
B. Manevi Tazminat Talebinde Bulunabilecek Kişiler 126
1. Ölenin Yakınları 126
2. Bedensel Zarara Uğrayanın Kendisi 129
3. Ağır Bedensel Zarar Durumunda Yakınlarının Manevi Tazminat Talebi 129
C. Manevi Tazminatta Kusur 131
V. TRAFİK KAZALARINDA AÇILABİLECEK DAVALAR, YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 131
A. Trafik Kazalarında Açılabilecek Davalar 132
1. Belirsiz Alacak Davası 132
2. Tespit Davası 133
B. Yetkili ve Görevli Mahkeme 134
1. Görevli Mahkeme 134
2. Yetkili Mahkeme 136
C. Davanın Tarafları 136
1. Davacılar 136
2. Davalılar 137
a. İşleten veya İşleten Olarak Kabul Edilenler 137
b. Sürücü ve Diğer Yardımcı Kişiler 137
c. Sigortacı 137
d. Güvence Hesabına Başvuru Şartları 138
D. Zamanaşımı 138
Dördüncü Bölüm
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN KAYNAKLANAN
MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI
I. İŞ KAZASI KAVRAMI VE UNSURLARI 141
A. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Açısından İş Kazası Kavramı 146
1. Hizmet Sözleşmesi ile Çalışanlar Açısından İş Kazası 147
a. Zarar Görenin Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu m. 4/1–a Kapsamında Sigortalı Olması 147
b. Hizmet Sözleşmesinin Varlığı 150
c. İş Kazası Sayılan Haller 153
aa. Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada Meydana Gelen Olaylar 153
bb. Yürütülen İş Nedeniyle Meydana Gelen Olaylar 156
cc. Bir İşverene Bağlı Olarak Çalışan Sigortalının, Görevli Olarak İşyeri Dışında Başka Bir Yere Gönderilmesi Nedeniyle Asıl İşini Yapmaksızın Geçen Zamanlarda Meydana Gelen Olaylar 157
dd. Emziren Kadın Sigortalının, İş Mevzuatı Gereğince Çocuğuna Süt Vermek için Ayrılan Zamanlarda Meydana Gelen Olaylar 158
ee. Sigortalıların, İşverence Sağlanan Bir Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş Gelişi Sırasında Meydana Gelen Olaylar 159
d. Bedence veya Ruhça Bir Zararın Ortaya Çıkması 161
e. Uygun İlliyet Bağının Varlığı 162
2. Bağımsız Çalışanlar Açısından İş Kazası Kavramı 164
a. Zarar Görenin SSGSSK m. 4/1–b Kapsamında Sigortalı Olması 164
b. Kaza (İş Kazası Sayılan Haller) 167
aa. Kazanın İş Yerinde Meydana Gelmesi 167
bb. Yürütülen İş Nedeniyle Kazanın Meydana Gelmesi 168
c. Zarar 168
d. İlliyet bağı 168
B. Bireysel İş Hukuku Açısından İş Kazası Kavramı 168
1. SSGSSK Kapsamında Sigortalı Olma 169
2. Kaza 170
3. Zarar 170
4. İlliyet Bağı 171
5. İlliyet Bağını Kesen Sebepler 173
a. Mücbir Sebep 174
b. Zarar Görenin Ağır Kusuru 175
c. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 177
C. İş Kazasının Bildirilmesi 178
D. İş Kazasının Tespiti 180
1. İş Kazasının Mahkeme Tarafından Tespit Edilmesi 180
2. Olayın İş Kazası Olmadığının Tespiti Davası 181
3. Maluliyetin Tespit Edilmesi 182
II. MESLEK HASTALIĞI KAVRAMI 183
A. Meslek Hastalığının İş Kazasından Farkı 183
B. Meslek Hastalığı Sigortasından Faydalanmanın Koşulları 184
1. Hastalığa Tutulan Kişinin Sigortalı Olması 184
2. Hastalığın Sigortalının Ruhen veya Bedenen Arızasına ya da Ölümüne Sebep Olması 185
3. Hastalık ile Sigortalının İşi Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunması 185
4. Hastalığın Yönetmelikteki Listede Yer Alması 186
5. Bağımsız Çalışanların Prime İlişkin Tüm Borçlarını Ödemiş Olmaları 187
C. Meslek Hastalığının Sonradan Öğrenilmesi 188
D. Meslek Hastalığının Bildirilmesi 188
E. Meslek Hastalığının Tespiti 189
Beşinci Bölüm
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI NEDENİYLE İŞVERENİN SORUMLULUĞU
A. İŞVERENİN İŞÇİYİ GÖZETME BORCU 194
B. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ AÇISINDAN İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 196
1. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Gereken Her Türlü Önlemi Almak 197
2. Önlemlerin Uygulanmasını Denetlemek 198
3. Bilgilendirme ve Eğitim Verme 199
4. İşçilerin Görüşlerini Almak ve Katılımını Sağlamak 200
5. Uzman Görevlendirme Yükümlülüğü 201
6. Sağlık Kontrolü Yükümlülüğü 203
C. İŞVERENİN İŞ KAZASINDAN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 203
1. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine Aykırı Davranması Nedeniyle İşverene Uygulanabilecek İdari Yaptırımlar 205
a. İdari Para Cezası 205
b. İşi Durdurma Cezası 205
2. İşverenin İş Kazasından Kaynaklanan Tazminat Sorumluluğunun Koşulları 206
3. Kaçınılmazlık 206
D. İşverenin Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 207
E. İşverenin Hukuki Sorumluluğunun Kapsamı 212
Altıncı Bölüm
ZARAR ve TAZMİNAT
I. ZARARIN HESAPLANMASI 215
A. Maddi Zararlar 215
1. Bedensel Zarar 215
a. Tedavi Giderleri 216
b. Çalışma Gücünün Azalmasından veya Kaybedilmesinden Doğan Zararlar 217
aa. İş Göremezlik Oranı 217
bb. Yaşam Tabloları ve İş Görebilme Çağı 222
cc. Ücret 223
dd. Kusur 224
c. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar 226
2. İşçinin Ölümü Halinde (Destekten Yoksun Kalma Tazminatı) 226
B. Maddi Zararın Hesaplanması 228
C. Manevi Tazminat 230
D. Manevi Zararın Hesaplanması 231
II. İSPAT YÜKÜ 232
III. İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN DAVALARDA AÇILABİLECEK DAVA TÜRÜ 233
IV. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 234
V. ZAMANAŞIMI 234
Kaynakça 237
Kavramlar Dizini 243
Özgeçmiş 247 |