|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 7
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER
I. GİRİŞ 47
II. TANIM 47
III. AMACI 48
IV. CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ 49
V. 1412 SAYILI CEZA MUHAKEMELERİ USULÜ KANUNU’NDA YER ALIP 5271
SAYILI CEZA MUHAKEMESİ KANUNU’NDA YER ALMAYAN BAZI KURUMLAR 50
A. Şahsi Dava 50
B. Şahsi Hak Davası 51
C. Ceza Kararnamesi 51
D. Acele İtiraz 51
E. Karar Düzeltme 51
F. Gıyabi Tutuklama 51
G. Kefaletle Salıverme 52
H. Yasak Hakların İadesi 52
İkinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNİN UYGULAMA ALANLARI
VI. CEZA MUHAKEMESİNİN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 53
A. Ülkesellik İlkesi: Mülkilik İlkesi 53
B. Kişisellik ilkesi: Şahsilik İlkesi 53
C. Evrensellik ilkesi 54
D. Yetkili Mahkeme 54
1. Genel Yetkili Mahkeme 54
2. Özel Yetki 55
3. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki 55
4. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen
Suçlarda Yetki 55
VII. CEZA MUHAKEMESİNİN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 57
A. Hemen/Derhal Uygulama 57
B. Geçmişe Yürüme 61
C. İleriye Yürüme 62
VIII. CEZA MUHAKEMESİNİN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 63
A. Cumhurbaşkanı 63
B. Milletvekili 70
1. Yasama Sorumsuzluğu 70
2. Yasama Dokunulmazlığı 70
3. Diplomatlar 75
4. Yabancı Askerler 75
IX. KONU BAKIMINDAN UYGULANMASI 75
Üçüncü Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ KOŞULLARI
X. CEZA MUHAKEMESİNİN KOŞULLARI/MUHAKEME ENGELLERİ 77
A. Soruşturma Koşulları 79
1. Şikâyet 79
a) Şikâyet ve İhbar 79
b) Şikâyetin Geri Alınması İle Feragat (Vazgeçme) Kavramları 81
c) Şikâyetin Geri Alınmasının Sonuçları 84
d) Şikâyetin Geri Alınabileceği Zaman 85
e) Soruşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin Şikâyete Bağlı
Olduğunun Anlaşılması 85
f) Kovuşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin Şikâyete Bağlı
Olduğunun Anlaşılması 85
g) Şikâyet Süresi 86
h) Şikâyette Sirayet/Yansıma 86
ı) Şikâyet Hakkına Sahip Kişi 87
i) Şikâyetin Yapılacağı Makam 88
j) Şikâyet Şekli 89
k) Kanun Değişikliği ve Suçun Takibinin Şikâyete Bağlı Hale Gelmesi 89
2. Dava Süresi 90
3. İzin 92
4. Talep/Yazılı Başvuru 101
5. Karar 105
6. Mütalaa 105
7. Müracaat/Yabancı Devletin Şikayeti 106
8. Yargı Bulunmaması/Kesin Hüküm Bulunmaması 109
9. Açık Dava Bulunmaması 113
10. Önödeme 114
11. Uzlaştırma 116
12. Dava Zamanaşımı 140
13. Af 140
14. Failin Türkiye’de Bulunması 141
15. Karşılıklılık (Mütekabiliyet) Koşulu 142
16. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi (İddianamenin
Düzenlenmesinin Ertelenmesi) 142
17. Soruşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 142
B. Kovuşturma Koşulları 143
1. Sanığın Hazır Bulunması 144
a) Sanığın Yokluğu 145
b) Gaiplik 154
c) Kaçaklık 157
2. Sanığın Akıl Hastası Olmaması 164
3. Bekletici Meselenin Çözümü 166
4. Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması 168
5. Kovuşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 169
Dördüncü Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ
XI. CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ 171
A. Genel İlkeler 171
1. Hukuk Devleti İlkesi 171
2. İnsan Haysiyetinin Korunması 171
3. İşkence Yasağı 172
4. Dürüst İşlem İlkesi (Adil Yargılanma) 172
5. Bağımsız ve Tarafsız Hâkim İlkesi 177
6. Meram Anlatma İlkesi 179
7. Suçsuzluk (Masumluk) Karinesi 180
8. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi = In Dubio Pro Reo 181
a) Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi ve Suçun Hukuki Nitelendirmesi 184
b) Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi ve Hukuka Aykırılık Halleri 184
c) Şüpheden Sanık Yararlanır ve Objektif Cezalandırma Koşulları 184
d) Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi ve Suçun Unsurları 185
e) Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi ve Kusurluluk 185
f) Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi ve Cezanın Tespit ve Tayini 185
g) Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi ve Muhakeme Koşulları 185
h) Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi ve Zamanaşımı 185
9. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 186
10. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 187
11. Ceza Muhakemesinin Kamusallığı İlkesi 189
12. Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare/Hiç Kimse Kendisi ve Yakınları
Aleyhine Delil Göstermeye Zorlanamaz İlkesi ve Susma Hakkı 190
13. Silahların Eşitliği İlkesi 194
14. Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılama Olmaz (Non Bis In Idem) İlkesi 195
15. Kıyas Yasağı İlkesi 196
B. Soruşturma Aşamasına İlişkin İlkeler 200
1. Delillerin Re’sen Araştırılması İlkesi 200
2. Kamu Davasının Mecburiliği/Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi 201
a) Kamu Davasının Mecburiliği/Kovuşturma Mecburiyeti İlkesinin İstisnası 202
(1) Maslahata Uygunluk İlkesi 202
(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık 203
(b) Şahsî Cezasızlık Sebebi 204
(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 205
3. Gizlilik İlkesi 206
4. Yazılılık İlkesi 213
C. Kovuşturma Aşamasına İlişkin İlkeler 213
1. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 213
a) Davasız Yargılama Olmaz İlkesinin İstisnaları 217
(1) Re’sen İstinaf İncelemesi 217
(2) Hükmün Sanıklar Lehine Bozulması Halinde Diğer Sanıklara
Uygulanması 217
2. Vasıtasızlık/Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi 218
a) Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesinin İstisnaları 219
(1) Naip Hâkimlik 219
(2) İstinabe 219
3. Sözlülük İlkesi 219
4. Halka Açıklık/Aleniyet İlkesi 221
5. Çabukluk/Ucuzluk/Etkinlik İlkesi 223
6. Delillerin Serbestliği İlkesi 224
7. Delillerin Kolektifliği/Ortak Tartışmaya Açıklığı İlkesi/Çelişme İlkesi 224
8. Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi 225
a) Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesinin İstisnaları 227
(1) Duruşma Tutanağının İspat Gücü 227
(2) Delil Yasakları 227
XII. CEZA MUHAKEMESİNDE İNSAN HAKLARI 229
A. Hak Arama Hakkı 229
B. İsnadı Öğrenme Hakkı 229
C. Hakları Öğrenme Hakkı 230
D. Savunma Hakkı/Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı 230
E. Tercüman Yardımından Yararlanma Hakkı 233
F. Olağan (Kanuni) Mahkeme ve Hâkim Tarafından Yargılanma Hakkı 234
G. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı 236
H. Denetim Mahkemesine Başvurma Hakkı 237
I. En Kısa Sürede Bir Yargı Merci Önüne Çıkarılma Hakkı (Habeus Corpus) 238
Beşinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI, CEZA MAHKEMELERİNİN MADDE VE YER YÖNÜNDEN YETKİSİ
XIII. CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI 239
A. Ceza Mahkemeleri 239
1. İlk Derece Mahkemeleri 240
a) Sulh Ceza Hâkimliği 240
b) Asliye Ceza Mahkemeleri 240
c) Ağır Ceza Mahkemeleri 241
d) Diğer Ceza Mahkemelerinin Görevleri 241
2. Bölge Adliye Mahkemeleri 245
3. Yargıtay 246
B. Cumhuriyet Savcılıkları 246
1. Cumhuriyet Başsavcılığı 246
2. Bölge Adliye Mahkemeleri Başsavcılığı 247
3. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 247
XIV. MAHKEMELERİN GÖREV (MADDE) YÖNÜNDEN YETKİSİ 248
A. Genel Olarak 248
B. Re’sen Görev Kararı 248
C. Görevsizlik Kararı Verilmesi Gereken Hâl ve Sonucu 250
D. Görevsizlik Kararı Verilemeyecek Hâl 253
E. Görevli Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri 255
F. Madde Yönünden Görev Uyuşmazlığı 258
G. Madde Yönünden Görevsizlik Kararlarına Karşı İtiraz Kanun Yolu 262
H. Madde Yönünden Yetkinin İstisnaları 263
1. Bağlantı 263
a) Dar Anlamda Bağlantı 264
b) Geniş Anlamda Bağlantı 264
c) Tek Çeşit Bağlantı–Karışık Bağlantı 265
2. Bağlantı Nedeniyle Uyuşmazlıkların Birleştirilmesinin Koşulları 266
3. Bağlantının Sonuçları 267
a) Uyuşmazlıkların Birleştirilmesi 267
b) Birleştirme, Madde Yönünden Yetkinin İstisnası 268
(1) Soruşturma Aşamasında Birleştirme 268
(2) Kovuşturma Aşamasında Birleştirme 269
(a) Birleştirme Kararı Verecek Makam 269
(b) Birleştirmede Uygulanacak Yargılama Usulü 271
(c) Birleştirilen Davaların Ayrılması 271
c) Nisbi Muhakeme Yapma 272
d) Bekletici Sorun Yapma 273
4. Nisbi Muhakeme Neticesinde Verilen Kararın Başka Mahkemeler
Açısından Değeri 274
5. Özel Hukuk Uyuşmazlıkları İle Bağlantılı Ceza Muhakemesinde Hangi
Muhakeme Koluna Ait Usulün Uygulanacağı Sorunu 275
6. Farklı Yargı Yerlerinin Kararlarının Bağlayıcılığı 276
a) Medeni Muhakeme Sonucu Verilen Kararın Ceza Mahkemesine Etkisi 276
b) Ceza Muhakemesi Sonucu Verilen Kararın Hukuk Mahkemesine Etkisi 277
c) İdari Yargılama Sonucu Verilen Kararın Ceza Mahkemesine Etkisi 278
XV. MAHKEMELERİN YER YÖNÜNDEN YETKİSİ 298
A. Tanım 298
B. Hukuki Nitelik 298
C. Yer Yönünden Yetkide Kabul Edilen Sistemler 298
1. Birden Fazla Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması 299
2. Bir Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması 299
D. Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (Genel Yetkili
Mahkeme) 299
1. Sırf Hareket Suçları (Şekli Suçlar) 300
2. Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar (Maddi Suçlar/Neticeli Suçlar) 300
3. İhmali Suçlar 301
4. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç 301
5. Kesintisiz Suç 301
6. Zincirleme Suç 301
7. Objektif Cezalandırma Gerektiren Suç 301
8. İştirak Halinde İşlenen Suç 302
9. Ülkede Yayımlanan Bir Basılı Eserle İşlenen Suç (CMK m. 12/3) 302
10. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikâyete Bağlı Olan Hakaret Suçu
(CMK m. 12/4) 302
11. Görsel veya İşitsel Yayınlarla İşlenen Suç (CMK m. 12/5) 303
E. Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Özel Yetkili Mahkeme
(CMK m. 13) 304
F. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme
(CMK m. 14) 304
G. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen Suçlarda
Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (CMK m. 15) 304
H. Mahkemenin Yer Yönünden Yetkisinde Olumlu ve Olumsuz Yetki
Uyuşmazlığı 305
I. Yer Yönünden Yetkisizlik İddiası 307
1. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazının Zamanı 307
2. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazında Bulunabilecek
Kişiler 308
3. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazı Hakkında Karar
Vereceği Zaman 308
4. İtiraz Kanun Yolu 308
İ. Yer Yönünden Yetkisiz Mahkemenin Yaptığı İşlemler 309
J. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetki Kurallarının İstisnaları 310
1. Bağlantı 310
2. Nakil 312
a) Hukuki Sebeplerle Davanın Nakli 312
b) Fiili Sebeplerle Davanın Nakli 313
c) Kamu Güvenliği Nedeniyle Davanın Nakli 313
d) Afet Nedeniyle Davanın Nakli 313
e) Nakil Kararını Verecek Makam 313
f) Kısmi Nakil 314
g) Nakil Kararının Kesinliği 314
3. İstinabe 314
K. Yetkili Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri 315
L. Yargı Organları Arasında İş Bölümü Uyuşmazlığı 315
Altıncı Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
XVI. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ 317
A. İşlemin Yapısına Göre Tasnif 318
1. Sözlü İşlemler 318
2. Yazılı İşlemler 318
3. Hareketli/Eylemli İşlemler 318
4. Hareketsiz/Eylemsiz İşlemler 318
5. Açık İşlemler 318
6. Gizli İşlemler 319
B. İşlemi Yapan Makama Göre Tasnif 320
1. Yargılama Makamı İşlemleri 320
a) Hâkim İşlemleri/Kararları 320
(1) Fiili İşlemler 320
(2) Fikri İşlemler 320
(a) Ceza Muhakemesinin Aşaması Bakımından Karar 320
(i) Soruşturma Aşamasındaki Kararlar 320
(ii) Kovuşturma Aşamasındaki Kararlar 320
(b) Kararın Niteliği Bakımından Kararlar 320
(i) Yargılamaya İlişkin Kararlar 320
(ii) İdari Nitelikte Kararlar 321
b) İşlemi Yapan Makamın Sıfatına Göre İşlemler 322
(1) Hâkimlik Kararları 322
(2) Mahkeme Kararları 322
2. İddia Makamı İşlemleri 323
3. Savunma Makamı İşlemleri 324
C. Muhakeme İşlemlerinde Süreler 324
1. Hak Düşürücü Süre 324
2. Koruyucu Süre 324
3. Düzenleyici/Yaptırımsız Süre 325
D. Sürelerin Hesaplanması 325
E. Eski Hale Getirme 326
1. Eski Hale Getirmenin Hukuki Niteliği 326
2. Eski Hale Getirme Sebepleri 326
a) Kusuru Olmaksızın Bir Sürenin Geçirilmiş Olması 326
b) Kanun Yoluna Başvuru Hakkının Bildirilmemiş Olması 327
c) Duruşmada Bulunmayan Sanık Hakkında Karar Verilmiş Olması 329
3. Eski Hale Getirme Talebinin Yapılacağı Makam 330
4. Eski Hale Getirme Talebi Hakkında Karar Verecek Makam 330
5. Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmak İçin Gerekli Olan Süre 331
6. Eski Hale Getirme Talebi Üzerine Verilen Karara Karşı Kanun Yolu 332
7. Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmanın Etkisi 332
F. Muhakeme İşlemlerinin Bildirilmesi 332
1. Tefhimle Bildirim 333
2. Tebliğle Bildirim 333
G. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar ve Bu Aykırılıkların
Giderilmesi 334
1. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar 334
a) Yokluk 334
b) Hak Düşümü 335
c) Butlan (Hükümsüzlük) 335
(1) Mutlak Butlan 336
(2) Nisbi Butlan 336
d) Kabul Edilmezlik/Geri Çevrilme 336
2. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıkların Giderilmesi 337
a) Geri alma 337
b) Yenileme 337
c) Düzeltme 338
d) Çevirme 338
e) Bozma 338
f) İyileştirme 339
Yedinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI VE BU MAKAMLARI TEMSİL EDEN KİŞİLER
XVII. CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI 341
XVIII.CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARINI TEMSİL EDEN VE CEZA MUHAKEMESİ
İŞLEMLERİNE KATILAN KİŞİLER (ÖZNELER/SUJELER) 341
A. Yargılama Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Hâkim 342
1. Hâkimlerin Sınıflandırılması 343
2. Hâkimlerin Özellikleri 344
a) Hâkimin Bağımsızlığı 345
(1) Hâkimin Bağımsızlığının Kendisine Karşı Korunması Gereken
Erkler 346
(a) Hâkimin Bağımsızlığının Yasama Organına Karşı Korunması 346
(b) Hâkimin Bağımsızlığının Yürütme Organına Karşı Korunması 347
(c) Hâkimin Bağımsızlığının Yargılama Organına Karşı
Korunması 348
(d) Hâkimin Bağımsızlığının Ortama Karşı Korunması (Üçüncü
Kişilere Karşı Korunması) 349
b) Hâkimin Tarafsızlığı 352
(1) Hâkimin Davaya Bakamayacağı Durumlar 355
(a) Hâkimin Kesin Olarak Davaya Bakamayacağı Durumlar 355
(b) Yargılamaya Katılamayacak Hâkim 358
(c) Hâkimin Tarafsızlığından Şüpheye Düşülecek Nedenlerden
Dolayı Davaya Bakamayacağı Durumlar 363
(i) Tarafsızlığını Şüpheye Düşürecek Sebeplerden Dolayı Bir
Hâkimin Reddini İsteme Zamanı 364
(2) Hâkimin Reddi Muhakemesi 365
(a) Hâkimin Reddi İddiası 365
(i) Hâkimin Reddi İddiasının Konusu 365
(ii) Hâkimin Reddi İddiasında Bulunabilecek Kişiler 365
(iii) Hâkimin Reddi İddiasında Bulunmanın Usulü 366
(iv) Hâkimin Reddi İddiasında Süre 366
(b) Hâkimin Reddi İddiasında Savunma 366
(c) Hâkimin Reddi İddiasında Karar Verecek Mahkeme 367
(d) Ret İstemi Üzerine Verilecek Kararlar ve Başvurulacak
Kanun Yolları 369
(e) Reddi İstenen Hâkimin Yapabileceği İşlemler 371
(3) Hâkimin Çekinmesi 372
(a) Hâkimin Çekinme Gerekçeleri 372
(b) Hâkimin Çekinme İsteminde Süre 372
(c) Hâkimin Çekinme İsteği Konusunda Karar Verecek Merci 373
(d) Hâkimin Çekinme İsteği Üzerine Mahkemece Verilecek
Karar 373
(4) Zabıt Kâtibinin Reddi veya Çekinmesi 374
B. İddia Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Cumhuriyet Savcısı 375
1. Genel Olarak 375
2. Cumhuriyet Savcılığının Örgütlenmesi 377
3. Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 377
4. Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri 378
5. Cumhuriyet Savcısının Görevleri 378
6. Cumhuriyet Savcılarının Yer Yönünden Yetkisi 379
7. Cumhuriyet Savcılarının Hukuki Konumu 381
8. Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı, Birbirleri ve Kolluk Kuvveti İle
İlişkisi 381
a) Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı İle İlişkisi 381
b) Cumhuriyet Savcılarının Birbirleri İle İlişkisi 383
c) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvveti İle İlişkisi 384
9. Cumhuriyet Savcısının Bağımsızlığı Sorunu 384
10. Cumhuriyet Savcısının Tarafsızlığı Sorunu 387
11. Cumhuriyet Savcısının Reddi Sorunu 388
12. Cumhuriyet Savcısının CMK’nın Uygulanmasındaki Görevleri
(Yükümlülükleri) 392
a) Cumhuriyet Savcısının Soruşturmaya Başlama ve Delilleri Toplama Görevi
(Araştırma Görevi) 392
b) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Görevi 394
c) Cumhuriyet Savcısının Açılmış Olan Kamu Davasına Katılarak Davanın
Sonuçlanmasını Sağlama Görevi 395
d) Cumhuriyet Savcısının Kanun Yollarına Başvurma Görevi 396
13. Cumhuriyet Savcısının Yetkileri 397
a) Cumhuriyet Savcısının Şüphelinin İfadesini Alması 399
b) Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verme Yetkisi 402
c) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvvetlerinden Delil Araştırmasını İsteme Yetkisi 403
d) Cumhuriyet Savcısının Başka Bir Cumhuriyet Savcısından Yargı Çevresi
İçindeki Bir Soruşturma İşlemini Yapmasını İsteme Yetkisi 401
e) Soruşturmada Cumhuriyet Savcısının Hâkim Kararı İsteme Yetkisi 402
f) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Konusunda Takdir Yetkisi 402
14. Cumhuriyet Savcısının İçtihadı Birleştirme Kararı İle Bağlı Olup
Olmadığı Sorunu 402
15. Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi 403
a) Delilleri Değerlendirirken Takdir Yetkisi 403
b) İddianame Düzenleme Konusunda Takdir Yetkisi 403
c) TCK’da Yer Alan Bazı Durumlarda Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi 403
16. Cumhuriyet Savcının Şikâyet veya İhbar Dışında Bir Nedenle Bir
Suçun İşlendiğini Öğrenmesi 405
C. Kolluk Kuvveti 407
1. Adli Kolluğun Görevi 409
a) Diğer Kolluk Birimlerinin Adlî Kolluk Görevi 412
2. Adli Kolluğun Yetkisi 412
a) Adlî Kolluğun Olay Yerinde Aldığı Tedbirlere Uyulmaması Halinde Yetkisi. 412
b) Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi, Sınırları ve Şekli 413
c) CMK’da Adli Kolluğa Doğrudan Doğruya Soruşturma İşlemlerini Yapma
Yetkisinin Verilip Verilmediği Sorunu 416
3. Kamu Görevlilerinin Adli Görevin İcrası Kapsamında İşlediği Suçlara
İlişkin Soruşturma 417
4. Sulh Ceza Hâkiminin Soruşturma Evresindeki Görevi 420
5. Soruşturma Evresinde Yapılan İşlemlerin Tutanağa Bağlanması 421
D. Mağdur veya Suçtan Zarar Gören (Katılan) 422
1. Mağdurun Hakları 428
a) Soruşturma Aşamasında Mağdurun Hakları 428
b) Kovuşturma Aşamasında Mağdurun Hakları 432
2. Mağdura Haklarının Anlatılıp Açıklanması 434
3. Mağdura Zorunlu Vekil Tayini 435
4. Suçun Mağduru ile Şikâyetçinin Çağırılması 437
5. Mağdur ile Şikâyetçinin Davete Uymamaları 439
6. Mağdur İle Şikâyetçinin Dinlenmesi 439
7. Kamu Davasına Katılma 444
a) Kamu Davasına Katılmanın Koşulları 445
(1) Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören veya Malen Sorumlu
Olmak 445
(2) Dava Açıldıktan Sonra ve Fakat Dava Bitmeden Önce İstemde
Bulunmak 446
8. Kamu Davasına Katılma İsteğinde Bulunma Zamanının Başlama ve
Sona Erme Zamanı 447
9. Kamu Davasına Katılma Hakkına Sahip Olan Kişiler 449
10. Kamu Davasına Katılma Usulü 455
11. Kamu Davasına Katılanın Hakları 459
12. Kamu Davasına Katılanın Yetkileri 461
13. Kamu Davasına Katılmanın Davaya Etkisi 462
14. Kamu Davasına Katılmadan Önceki Kararların Tebliği 462
15. Kamu Davasına Katılanın Kanun Yoluna Başvurması 462
16. Kamu Davasına Katılmanın Hükümsüz Kalması 464
17. Kamu Davasına Katılma İle Şahsi Dava ve Şahsi Hak Davası 465
E. Savunma Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Şüpheli ve Sanık 466
1. Genel Olarak 466
2. Şüpheli ve Sanık 468
a) Şüpheli 468
b) Sanık 469
3. Şüpheli ve Sanığın Ceza Muhakemesindeki Konumu 469
4. Şüpheli ve Sanık Olabilme Koşulları 470
a) Gerçek Kişi Olma 470
b) Belli Olma 472
5. Şüpheli ve Sanığın Hakları 473
a) Şüphelinin Hakları 473
(1) Şüphelinin CMK m. 147’de Yer Alan Hakları 474
(a) Haklarını Öğrenme Hakkı 474
(b) Hakkında Yapılan İsnadları Öğrenme Hakkı 475
(c) Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı 476
(d) Yakınlarına Haber Verilmesini İsteme Hakkı 483
(e) Susma Hakkı 485
(i) Susma Hakkının Sınırları 486
(ii) Susma Hakkı Kapsamında Şüphelinin Doğruyu
Söyleme Zorunluluğu Sorunu 486
(iii) Susma Hakkı Kapsamında Şüphelinin Susmasının
Aleyhe Sonuç Doğurması Sorunu 487
(f) Şüpheden Kurtulması İçin Somut Delillerin Toplanmasını
İsteyebilme Hakkı 488
(g) Aleyhine Var Olan Şüphe Nedenlerini Ortadan Kaldırmak
ve Lehine Olan Hususları İleri Sürme Hakkı 489
(2) Şüphelinin Diğer Hakları 498
(a) Lekelenmeme Hakkı 498
(b) Makul Sürede Yargılanma Hakkı 499
(c) Savunma Hakkı 500
(d) Masumluk Karinesinden Yararlanma Hakkı 501
(e) Hâkim veya Bir Adli Makam Önüne Çıkma (Habeas Corpus)
ve İtiraz Hakkı 502
b) Şüphelinin Yükümlülükleri 503
(1) İfade ve Sorguya Katlanma Yükümlülüğü 503
(2) Hazır Bulunma Yükümlülüğü 503
(3) Koruma Tedbirlerine Katlanma Yükümlülüğü 508
c) Sanığın Hakları 509
(1) Aleni Yargılanma Hakkı 509
(2) Kovuşturma İşlemlerinden Haberdar Olma Hakkı 509
(3) Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı 509
d) Sanığın Yükümlülükleri 510
(1) Mahkemede Hazır Bulunma Yükümlülüğü 510
(2) Sanığın Kararlara Boyun Eğme Yükümlülüğü 510
6. Şüpheli veya Sanığın Yasal Temsilcisinin ve Eşinin Hak ve
Yükümlülükleri 510
F. Müdafi 511
1. Genel Olarak 511
2. Müdafiin Hukuki Durumu 512
3. Müdafi Olabilmenin Koşulları 514
4. Müdafilik Türleri 515
a) İsteğe Bağlı Müdafilik 515
b) Zorunlu Müdafilik 516
(1) İstem Üzerine Zorunlu Müdafilik 516
(2) Doğrudan Zorunlu Müdafilik 516
c) CMK’da Yer Alan Özel Müdafilik Halleri 517
5. Müdafiin Bağımsızlığı 519
a) Yürütme Karşısında Bağımsızlık 519
b) Cumhuriyet Savcısı Karşısında Bağımsızlık 520
c) Şüpheli/Sanık Karşısında Bağımsızlık 520
d) Mahkeme Karşısında Bağımsızlık 521
e) Baro Karşısında Bağımsızlık 521
f) Üçüncü Kişiler Karşısında Bağımsızlık 521
6. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı/Müdafi Seçimi ve Müdafi
Görevlendirilmesi 522
a) Müdafi Seçimi 522
b) Müdafi Görevlendirme 523
(1) İstem Üzerine Müdafi Görevlendirme 523
(2) Doğrudan Müdafi Görevlendirme 523
(3) Müdafi Görevlendirmede Usul 528
7. Müdafii Sayısı 529
a) Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı 529
b) Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı 529
8. Müdafiin Yetkileri 530
a) Müdafiin Soruşturma Evresindeki Yetkileri 530
(1) Müdafiin Dosyayı İnceleme ve Örnek Alma Yetkisi 530
(a) İncelenebilecek Dosyanın İçeriğinde Sınırlamanın Bulunup
Bulunmaması Sorunu 532
(b) Dosyayı İncelemek İçin Cumhuriyet Savcısının Yazılı Emri ve
Vekâletname 532
(2) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanması 535
(3) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanamayacağı
Durumlar 538
(4) Müdafiin Şüpheli veya Sanıkla Görüşme ve Yazışması 541
(5) Müdafiin Hazır Bulunma Yetkisi 543
(6) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 544
b) Müdafiin Kovuşturma Evresindeki Yetkileri 545
(1) Dosya İnceleme Yetkisi 545
(2) Sanık ile Görüşme ve Yazışma Yetkisi 545
(3) Hazır Bulunma Yetkisi 546
(a) Müdafiin Doğrudan Soru Sorması 547
(b) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurması 548
9. Müdafiin Yükümlülükleri/Görevleri 549
a) Savunma Görevini Gereği Gibi Yerine Getirme 549
b) Sır Saklama 550
c) Gerçeği Söyleme Yükümlülüğü 551
d) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkartılmasını Sağlama 552
10. Müdafiin Yükümlülüğünü/Görevini Yerine Getirmemesi 553
11. Müdafilik Görevinden Yasaklanma 554
12. Görevini Yerine Getirmeyen Müdafi Hakkında Disiplin ve Adli
Soruşturma Açılması 559
G. Tanık 560
1. Genel Olarak 560
2. Tanık Olabilecek Kişiler 562
a) Hâkimin Tanıklığı 562
b) Cumhuriyet Savcısının Tanıklığı 563
c) Müdafiin Tanıklığı 564
d) Sanığın/Suç Ortağının Tanıklığı 565
e) Mağdurun Tanıklığı 567
f) Bilirkişinin Tanıklığı 570
g) Adli Kolluğun Tanıklığı 571
h) Çocuk Akıl Hastaları ve Akıl Zayıflığı İçinde Olanların Tanıklığı 572
3. Tanıkların Çağrılması 572
4. Çağrıya Uymayan Tanıklar Hakkında Uygulanacak Yaptırım 578
5. Tanığın Yükümlülükleri (Ödevleri) 579
a) Yetkili Makam Huzuruna Gelme Yükümlülüğü (Hazır Bulunma
Yükümlülüğü) 579
b) Beyanda Bulunma Yükümlülüğü 580
c) Beyanda Bulunma Yükümlülüğünün İstisnaları 580
(1) Mutlak Çekinme Hakkının Olduğu Durumlar 581
(a) CMK m. 45/1’de Kabul Edilen Tanıklıktan Çekinme Hakları
(CMK m. 45/1) 581
(b) Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı Nedeniyle
Tanıklıktan Çekinmenin Önemini Anlayabilecek Durumda
Olmayanların Tanıklıktan Çekinmesi (CMK m. 45/2) 584
(c) Tanıklıktan Çekinebileceklere Bu Hakkının Bildirilmesi (CMK
m. 45/3) 586
(2) Meslekleri veya Sürekli Uğraşları Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme
Hakkı Olanlar 587
(3) Ceza Kovuşturmasına Uğratabilecek Nitelikte Olan Sorulara
Cevap Vermeme Durumları Nedeniyle Çekinme Hakkı 592
d) Doğru Beyanda Bulunma Yükümlülüğü 594
e) Yemin Etme Yükümlülüğü 594
(1) Yemin Etme Yükümlülüğünün İstisnaları 594
(2) Tanıklara Yemin Verilmesi 597
(3) Yeminin Biçimi 598
(4) Yeminin Yerine Getirilmesi, Sağır veya Dilsizin Yemini 598
6. Tanıklıktan ve Yeminden Sebepsiz Çekinme Durumu ve Yaptırımı 598
7. Tanığın Hakları 599
a) Tanıklıktan Çekinme Hakkı 599
b) Kendisi veya CMK m. 45’te Yer Alan Kişiler Hakkında Ceza Kovuşturmasına
Yol Açabilecek Sorulara Cevap Vermeme Hakkı 599
c) Tazminat Hakkı 599
8. Tanıkların Dinlenmesi 600
a) Tanığın Dinlenmesine Geçilmeden Önce Tanıklık Yapma Görevinin
Öneminin Anlatılması 606
b) Tanığa İlk Önce Sorulacak Hususlar 607
c) Tanığa Söylenecek Şeyler ve Sorulacak Sorular 608
d) Tanığın Erken Dinlenmesi 611
e) Tanığın Tekrar Dinlenmesi 612
9. Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerde Tanıklık 612
10. Gizli Tanıklık ve Gizli Tanığın Korunması 615
H. Bilirkişi 619
1. Genel Olarak 619
2. Bilirkişinin Tanımı 620
3. Bilirkişinin Hukuki Niteliği 622
4. Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller 622
5. Bilirkişiye Başvurulamayacak Haller 624
6. Bilirkişiye Başvurma (Bilirkişi Atama) Yetkisine Sahip Kişiler 627
a) Soruşturma Evresinde 627
b) Kovuşturma Evresinde 628
7. Bilirkişi Atanmasını İsteme Hakkına Sahip Kişiler 628
8. Delillerin Müşterekliği İlkesi Gereği Hâkimin Kişisel Bilgisini
Mahkemede Kullanmaması 631
9. Bilirkişi Olabilecek Kişiler (Bilirkişi Olma Koşulları) 631
10. Bilirkişi Atanma Usulü 633
11. Bilirkişinin Yükümlülükleri 633
a) Bilirkişiliği Kabul Etme Yükümlülüğü (Zorunlu Bilirkişilik) 633
b) Yemin Etme Yükümlülüğü 634
c) İnceleme Yapma ve Yaptığı İncelemenin Sonuçlarını Bildirme
Yükümlülüğü 634
d) Çağrıya Uyma (Hazır Bulunma) Yükümlülüğü 637
(1) Çağrıya Uyma Yükümlülüğüne Uymamanın Yaptırımı 637
12. Bilirkişi Sayısı 638
13. Bilirkişi Değerlendirmesi, Dinlenmesi ve Uzman Mütalaası 639
a) Bilirkişi Değerlendirmesi 639
(1) Bilirkişi Değerlendirmesinin Hukuki Niteliği 639
(2) Bilirkişi Değerlendirmesinin Yetkili Kişiye Verilmesi 641
(3) Duruşma Aşamasında Bilirkişinin Dinlenmesi 645
(4) Bilirkişinin Erken Dinlenmesi 646
b) Uzman Mütalaası 647
14. Bilirkişinin Yetkileri 647
15. Bilirkişilikten Çekinme 648
16. Bilirkişinin Reddi 649
17. Bilirkişi Tanık 650
18. Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunmaması 651
a) Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunduğu Durumlar 651
19. Özel Bilirkişilik Şekli Olarak Gözlem Altına Alma 652
a) Gözlem Altına Alma Koşulları 653
b) Yetkili Makam 653
c) Süresi 654
d) İtiraz 654
e) İtiraz Edebilecek Kişiler 654
f) İtirazı İnceleyecek Merci 654
g) İtiraz Üzerine Verilecek Karar 654
Sekizinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNDE DELİL
XIX. CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT ARAÇLARI OLARAK DELİLLER 655
A. İspat Kavramı 655
B. Delil Kavramı 656
C. Delillerin Özellikleri 657
D. Delil Çeşitleri 658
E. Delillerin Sınıflandırılması 659
1. Beyan Delili 660
a) Tanık Beyanı 661
b) Şüpheli ve Sanık Beyanı 668
(1) Şüpheli Beyanı 668
(a) Şüphelinin İfadesinin Alınması 669
(i) İfade Almanın Amacı 669
(ii) Cumhuriyet Savcısı ve Kolluğun İfade Alması 669
(iii) Cumhuriyet Savcısı ve Kolluk Tarafından Alınan
İfadenin Hukuki Değeri 674
(b) Şüphelinin Sorgusunun Yapılması 677
(i) Sulh Ceza Hâkiminin Sorgusu 678
(c) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak Şüphelinin
Çağrılması 679
(d) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak Şüpheli Hakkında
Zorla Getirme Kararı Verilmesi 679
(2) Sanığın Sorgusunun Yapılması 682
(a) Şüphelinin İfadesi Alınmadan veya Sorgusu Yapılmadan
Önce Yapılması Gerekenler (İfade ve Sorgu tarzı) 683
(b) Şüphelinin İfadesi Alınırken veya Sorgusu Yapılırken Yasak
Olan İfade ve Sorgu Yöntemleri 683
(i) Kötü Davranma 685
(ii) İşkence 685
(iii) İlaç Verme 685
(iv) Yorma 686
(v) Aldatma 686
(vi) Cebir veya Tehditte Bulunma 688
(vii) Bazı Araçları Kullanma Gibi Bedensel veya Ruhsal
Müdahaleler Yapma (İradeyi Etkileyen Diğer
Nedenler) 689
(viii) Yasaya Aykırı Vaatte Bulunma (CMK m. 148/2) 689
(3) Şüpheli veya Sanığın İkrarı 691
2. Belge Delili (Yazılı Açıklamalar) 694
a) Yazılı Belge 695
b) Şekil Tespit Eden Belge 697
3. Belirti Delilleri 698
4. Ses ve Görüntü Tespit Eden Araçların Kaydı 700
F. Delil Yasakları–Yasak Deliller (Hukuka Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen
Delillerin Kullanılamaması) 703
1. Genel Olarak 703
2. Delil Yasaklarının Görevi 704
3. Delil Yasaklarının Sınıflandırılması Sorunu 705
a) Türk Öğretisinde Kabul Edilen Sınıflandırmalar 705
(1) Delil Elde Etme Yasağı 707
(a) Genel Olarak 707
(b) Delil Elde Etme Yasağı Durumları 708
(i) Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi
(CMK m. 45, 46, 48, 147) 708
(ii) İfade Alma ve Sorguda Yasak Yöntemlerin Kullanılması
(CMK m. 148) 710
(iii) Kanun Tarafından Yetkilendirilmiş Kişilerin Emri
Bulunmadan ve Kanun Tarafından Belirlenen Usullere
Uyulmadan Delil Elde Edilmesi 711
(2) Delil Değerlendirme Yasağı (Hukuka Aykırı Delilin Kullanılma
Yasağı) 712
(a) Anayasa m. 38/6’ya Göre Delil Değerlendirme Yasağı 713
(b) CMK m. CMK m. 217/2’ye Göre Delil Değerlendirme Yasağı 714
(c) Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilen Delillerin Kullanılıp
Kullanılmamasında Mutlak ve Nisbi Kullanma Yasağı
Sistemleri/Kuramları 718
4. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi 743
5. İdari Kolluğun Elde Ettiği Delillerin Kullanılması Sorunu 746
6. Tesadüfen Elde Edilen Deliller 759
7. Askeri Ceza Mahkemesi ve Delil Yasakları 760
8. Yüce Divan Yargılaması ve Delil Yasakları 760
G. Delile Ulaşma Yolları (Delil Elde Etme Yöntemleri) 761
1. Genel Olarak 761
2. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 762
a) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması
(CMK m. 75/1) 763
(1) Beden Muayenesi 763
(a) Dış Beden Muayenesi 763
(b) İç Beden Muayenesi 765
(2) Vücuttan Örnek Alınması 765
(3) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek
Alınmasının Hukuki Niteliği 766
(4) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek
Alınması ve Kişinin Kendisi veya Yakınları Aleyhine Ceza
Soruşturmasına veya Kovuşturmasına Neden Olacak Beyanda
Bulunmama Hakkı (Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare) 766
(5) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek
Alınmasının Koşulları 767
(a) Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 767
(b) Suçun Kanunda Öngörülen Cezasının Üst Sınırı İki Yıl ve
Daha Yukarı Olması Gerekir 768
(c) Müdahalenin Sağlığa Zarar Verme Tehlikesinin
Bulunmaması (Orantılılık İlkesi) 768
(d) Karar Verecek Kişi 769
(e) İç Beden Muayenesi veya Vücuttan Örnek Alma İşlemini
Yapacak Kişiler 772
(f) İtiraz 772
(g) İtiraz Edebilecek Kişiler 773
(h) İtirazı İnceleyecek Merci 773
(ı) İtiraz Üzerine Verilecek Karar 773
(6) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması ve
Bu Delillerin Kullanılması Yasağı 773
(7) Özel Kanunlar Gereği Alkol Muayenesi ve Kan Örneği Alınması 774
3. Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan
Örnek Alınması 774
a) Genel Olarak 774
b) Beden Muayenesi 775
(1) Dış Beden Muayenesi 775
(2) İç Beden Muayenesi 776
c) Amaç 776
d) Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek
Alınmasının Uygulama Koşulları 776
(1) Şüpheli ve Sanık Dışında Bir Kişi Bulunmalıdır 776
(2) Müdahalenin Mağdur veya Diğer Kişilerin Sağlığını Tehlikeye
Düşürmemesi Gerekir (Orantılılık İlkesi) 776
(3) Karar Verecek Kişi veya Makam 777
(4) İstemde Bulunabilecek Kişi veya Kişiler 779
(5) İtiraz 779
(6) İtiraz Edebilecek Kişiler 779
(7) İtiraz Üzerine Verilecek Karar 779
(8) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması ve
Bu Delillerin Kullanılması Yasağı 780
(9) Diğer Kişilerin Rızasının Olmaması ve Susma Hakkı (Nemo
Tenetur) 780
4. Moleküler Genetik İncelemeler 783
a) Moleküler Genetik İncelemenin Hukuki Niteliği 783
b) Moleküler Genetik İncelemenin Amacı 784
c) Moleküler Genetik İncelemenin Uygulanma Koşulları 786
(1) Başlamış Olan Bir Ceza Soruşturması veya Kovuşturmasının
Bulunması 786
(2) İkincil Nitelikte Bir Başvuru Olup Olmadığı 786
(3) Karar Verecek Kişi 787
(4) Moleküler Genetik İnceleme Yapılabilmesi İçin Bilirkişi
Görevlendirilmesi 787
(5) İstemde Bulunabilecek Kişiler 788
(6) Moleküler Genetik İncelemeye Tabi Tutulacak Kişiler 788
(7) İtiraz 789
(8) Genetik İnceleme Sonuçlarının Gizliliği 789
(9) Hukuka Aykırı Moleküler Genetik İnceleme Sonucu Elde Edilen
Deliller ve Kullanılma Yasağı 791
5. Fizik Kimliğinin Tespiti 791
a) Genel Olarak 791
b) Fizik Kimliğinin Tespitinin Hukuki Niteliği 791
c) Fizik Kimliğinin Tespitinin Amacı 791
d) Fizik Kimliğinin Tespitinin Konusu 792
e) Uygulanma Koşulları 792
(1) Üst Sınırı İki Yıl veya Daha Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Bir
Suçtan Dolayı Soruşturma ve Kovuşturma Başlamış Olmalıdır 792
(2) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 792
(3) Şüpheli veya Sanığı Teşhisi İçin Gerekli Olmalıdır (Orantılılık
İlkesi) 793
(4) Kararı Verecek Kişi 793
(5) İtiraz 794
(6) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitinin Uygulanma Usulü 795
(7) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitine Yönelik Bilgilerin Yok
Edilmesi ve Hukuka Aykırı Delil 795
6. Keşif 796
a) Genel Olarak 796
b) Keşfin Hukuki Niteliği 797
c) Keşfin Amacı 797
d) Keşfin Konusu 797
(1) Nesneler 797
(2) Belgeler 797
(3) Kişiler 798
(4) Olgular ve Deneyler 798
e) Keşfin Uygulanma Koşulları 798
(1) Keşif Yapmaya Yetkili Kişiler 798
(2) Keşfin Yapılmasında Hazır Bulunabilecek Kişiler 799
(3) Keşif Tutanağı ve Keşif Tutanağının Delil Değeri 802
(4) Hukuka Aykırı Yöntemler Uygulanarak Gerçekleştirilen Keşif
Sonucu Elde Edilen Delil ve Delil Yasakları 803
7. Keşif Türleri 803
a) Yer Gösterme 803
(1) Yer Gösterme İşleminin Hukuki Niteliği 803
(2) Yer Gösterme İşlemini Yapabilecek Kişiler 804
(3) Yer Gösterme İşleminde Hazır Bulunabilecek Kişiler 805
(4) Yer Gösterme İşleminin Tutanağa Bağlanması 806
(5) Yer Gösterme İşleminde İşleme Başlamadan Önce Şüpheliye
Haklarının Hatırlatılması 806
b) Otopsi 806
(1) Genel Olarak 806
(2) Otopsi İşleminin Hukuki Niteliği 807
(3) Otopsi İşlemini Yapmaya Yetkili Kişiler 807
(4) Otopsi İşlemi Yapılması Kararını Verecek Makam veya Kişi 807
(5) Gömülmüş Bulunan Bir Cesedin İncelenmesi Veya Otopsi
Yapılması 808
8. Arama 810
a) Genel Olarak 810
b) Aramanın Amacı 814
c) Özel Arama Şekilleri 814
d) Aramanın Hukuki Niteliği 815
e) Aramanın Uygulanma Koşulları 815
(1) Makul Şüphe 815
(a) Şüpheli ve Sanık Bakımından 815
(b) Üçüncü Kişiler Bakımından 817
(2) Arama Kararı ve Arama Emrini Vermeye Yetkili Kişi 820
(a) Arama Kararı 820
(b) Arama Kararını Vermeye Yetkili Kişi 823
(i) Soruşturma Evresinde Arama Kararını Vermeye Yetkili
Kişi 823
(ii) Kovuşturma Evresinde Arama Kararını Vermeye Yetkili
Kişi 827
(c) Arama Kararına Gerek Olmayan Durumlar 828
(i) CMK’da Düzenlenen Durumlar 828
(ii) 8203 sayılı Adlî ve Önleme Aramaları Yönetmeliği m.
8’de Düzenlenen Durumlar 829
(d) Arama Yapılacak Kişiler 830
(e) Arama Yapılacak Yerler 831
(i) Üstte Arama 831
(ii) Eşyada Arama 831
(iii) Konutta Arama 831
(iv) İşyerinde Arama 832
(v) Araçta Arama 833
(vi) Diğer Yerlerde Arama 834
(vii) Askerî Mahallerde Arama 835
(viii) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama 835
(f) Arama Yapılacak Zaman 836
(3) Arama Karar veya Emrinde Bulunacak Hususlar 837
(4) Aramada Hazır Bulunacak ve/veya Bulunabilecek Kişiler 839
(5) Arama Sonunda Verilecek Belge 846
(6) Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi 848
(7) Aramada Tesadüfen Elde Edilen Deliller 850
(8) Arama ve Delil Yasakları 852
(9) Tazminat 854
9. Elkoyma 854
a) Genel Olarak 854
b) Elkoymanın Hukuki Niteliği 856
c) Elkoymanın Amacı 856
d) Elkoymanın Kapsamı 856
e) Elkoymanın Uygulanma Koşulları 857
(1) Bir Ceza Soruşturması ve Kovuşturması Başlamış Olmalıdır 857
(2) Elkonulacak Eşya veya Kazanç Bir Kişiye Ait Olmalı veya Bir
Kişinin Zilyedinde Olmalıdır 857
(3) Elkoyma Karar veya Emrini Yetkili Kişiler Vermelidir 858
f) Elkoyma Karar veya Emrine Karşı Hukuki Denetim 861
g) Elkoyma İşleminin Uygulanma Süresi 863
h) Elkoyma İşleminin İlgilisine Bildirilmesi 863
ı) Elkonulan Eşyanın Geri Verilmesi 864
i) Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması 865
j) İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem 869
k) Elkonulamayacak Mektuplar ve Belgeler 870
l) İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelerin Mahkemece İncelenmesi 872
m) Askerî Mahâllerde Yapılacak Elkoyma İşlemi 873
n) Özel Elkoyma Şekilleri 873
(1) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma 873
(a) Genel Olarak 873
(b) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle Müsadere
Arasındaki Farklar 874
(c) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle İhtiyadi Haciz
ve İhtiyadi Tedbir Arasındaki Fark 875
(d) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Hukuki Niteliği 875
(e) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Amacı 875
(f) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Kapsamı 876
(g) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Uygulanma
Koşulları 877
(i) CMK m. 128/2’de Yer Alan Suçlardan Birinin İşlendiği
Konusunda Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Suç
Şüphesi Bulunmalıdır 877
(ii) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Olmalıdır 879
(iii) Hakim Tarafından Karar Verilmelidir 881
(h) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İşleminin
Uygulanması 882
(ı) Hukuki Denetim 883
(i) Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Kayyım Atanması 884
(j) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Özel Elkoyma Şekli 884
(2) Postada Elkoyma 884
(a) Genel Olarak 884
(b) Postada Elkoymanın Hukuki Niteliği 885
(c) Postada Elkoymanın Amacı 885
(d) Postada Elkoymanın Kapsamı 885
(e) Postada Elkoymanın Uygulama Koşulları 886
(i) Herhangi Bir Suç İçin Ceza Soruşturması ve
Kovuşturmasına Başlanmış Olmalıdır 886
(ii) Hâkim veya Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hâllerde
Cumhuriyet Savcısının Kararı Bulunmalıdır 886
(f) Postada Elkoyma Tedbirinin Uygulanması 887
(g) Hukuki Denetim 889
(3) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoyma 889
(a) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Hukuki
Niteliği 889
(b) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Amacı 889
(c) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Kapsamı 890
(d) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Uygulanma
Koşulları 890
(i) Bir Suç İçin Ceza Soruşturması veya Kovuşturmasına
Başlanmış Olmalıdır 890
(ii) Yetkili Kişinin Kararı Bulunmalıdır 891
(e) Elkonulan Şeylerin Avukatla Müvekkil Arasındaki İlişkiye Ait
Olduğu İtirazı 892
(f) Hukuki Denetim 896
(4) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini 896
(a) Genel Olarak 896
(b) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Hukuki Niteliği 897
(c) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Amacı 897
(d) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Kapsamı 897
(e) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Uygulanma Koşulları 898
(i) Bir Şirket Bulunmalıdır 898
(ii) Soruşturulması veya Kovuşturulmasına Başlanmış Bir
Suç Olmalıdır 898
(iii) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanmış Suç İçin
Kuvvetli Suç Şüphesi Bulunmalıdır 899
(iv) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılabilmesi İçin Gerekli
Olması 899
(v) Hâkim veya Mahkeme Kararı Bulunmalıdır 899
(f) Atama Kararında Bulunması Gerekenler 900
(g) Tedbirin Uygulanması Sonucu Kayyıma Ödenecek Ücret 900
(h) Tedbirin Uygulanma Süresi 901
(ı) Atanan Kayyımın Bağımsız ve Tarafsız Olması 901
(i) Kayyım Atamada Ölçülülük/Orantılılık İlkesi 901
(j) Hukuki Denetim 902
(k) CMK m. 133’e Göre Atanan Kayyımın Cezai ve Hukuki
Sorumluluğu 903
(i) Kayyımın Hukuki Niteliği 903
(ii) Kayyımın Görevleri 903
(iii) Göreve Başlama Anı 904
(iv) Kayyımın Cezai Sorumluluğu 904
(v) Kayyımın Hukuki Sorumluluğu 907
(5) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoyma 907
(a) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Hukuki Niteliği 907
(b) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Amacı 908
(c) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Kapsamı 908
(d) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Kopyalama ve Elkoymanın Uygulanma Koşulları 912
(i) Soruşturmasına Başlanmış Bir Suç Olmalıdır 912
(ii) Hâkim Kararı Bulunmalıdır 912
(iii) Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin
Varlığı Gereklidir 915
(iv) Başka Surette Delil Elde Etme İmkânının Bulunmaması
Gerekir 916
(e) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Elkoymanın Uygulanması 917
(f) Hukuki Denetim 920
(6) Özel Kanunlarda Öngörülen Elkoyma Durumları 920
(a) Basılmış Eserlere Elkoyma 920
(b) 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda Elkoyma 921
(c) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Elkoyma 921
o) Haksız Elkoyma Nedeniyle Tazminat 922
10. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 923
a) Genel Olarak 923
b) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin Hukuki
Niteliği 925
c) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin Amacı 925
d) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin Kapsamı 926
(1) İletişimin Tespit Edilmesi (CMK m. 135/6) 927
(2) İletişimin Dinlenmesi (CMK m. 135/1) 934
(3) İletişimin Kayda Alınması (CMK m. 135/1) 934
(4) Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi (CMK m. 135/1) 938
(5) Mobil (Taşınabilir/Cep) Telefonun Yerinin Belirlenmesi (CMK m.
135/5) 939
e) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin Uygulanma
Koşulları 940
(1) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanmış Bir Suç
Bulunmalıdır 940
(2) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanan Suçun İşlendiğine
Yönelik Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Suç Şüphesi
Bulunmalıdır 942
(3) Başka Türlü Delil Elde Etme İmkânı Bulunmamalıdır 945
(4) Hakim Kararı veya Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde
Cumhuriyet Savcısının Kararı Bulunmalıdır 948
(5) Bir Ceza Soruşturmasında Şüpheli veya Ceza Kovuşturmasında
Sanık Bulunmalıdır 953
f) Şüpheli veya Sanığın Tanıklıktan Çekinebilecek Kişilerle Arasındaki
İletişimi 958
g) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Kararının
İçeriği 962
h) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinde Süre 964
ı) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesine Yönelik
Kararın Gizli Tutulması 968
i) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin Yetkili
Olmayan Kişilerce Gerçekleştirilmesi 969
j) Şüpheli veya Sanığın Müdafiin Bürosu, Konutu ve Yerleşim Yerindeki
Telekomünikasyon Araçları Hakkında Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan
İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin Uygulanamaması 970
k) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşleminin
Uygulanması 973
l) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşlemi Sonucu
Elde Edilen Kayıtların Yok Edilmesi 975
m) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşlemi Sonucu
Yapılan Kayıtların Yok Edildiğinin İlgiliye Bildirilmesi 978
n) Hukuki Denetim 981
o) Tesadüfen Elde Edilen Deliller 981
ö) İletişim İçeriklerinin Bir İkrar Delili Olup Olmayacağı Sorunu 990
p) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi ve
Yasak Delil 991
s) İletişimin Önleme Amaçlı (İdari Kolluk) Denetlenmesi 998
11. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 1007
a) Genel Olarak 1007
b) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Hukuki Niteliği 1007
c) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Amacı 1007
d) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Uygulanma Koşulu 1008
(1) Soruşturulmasına Başlanmış Bir Suç Bulunmalıdır 1008
(2) Soruşturmasına Başlanmış Suçun İşlendiği Hususunda Somut
Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunmalıdır 1010
(3) Başka Surette Delil Elde Edilememiş Olmalıdır 1011
(4) Hakim Tarafından Karar Verilmelidir 1011
e) Gizli Soruşturmacı Olarak Atanabilecek Kişiler 1012
f) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinde Süre 1017
g) Gizli Soruşturmacının Görevlendirilmesinde Usul 1018
h) Soruşturmacı, Görevini Yerine Getirirken Suç İşleyemez ve Görevlendirildiği
Örgütün İşlemekte Olduğu Suçlardan Sorumlu Tutulamaz 1018
ı) Soruşturmacı Görevlendirilmesi Suretiyle Elde Edilen Kişisel Bilgilerin
Görevlendirildiği Ceza Soruşturması ve Kovuşturması Dışında
Kullanılamaması 1020
i) Hukuki Denetim 1022
12. Teknik Araçlarla İzleme 1022
a) Genel Olarak 1022
b) Teknik Araçlarla İzlemenin Hukuki Niteliği 1023
c) Teknik Araçlarla İzlemenin Amacı 1023
d) Teknik Araçlarla İzlemenin Kapsamı 1023
e) Teknik Araçlarla İzlemenin Konusu 1024
f) Teknik Araçlarla İzlemenin Uygulanma Koşulları 1025
(1) CMK m. 140/1–a’daki Suçların İşlendiği Hususunda Somut
Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunmalıdır 1025
(2) Kanunda Öngörülen Suçlardan Biri İşlenmiş Olmalıdır 1025
(3) Başka Suretle Delil Elde Edilememelidir 1027
(4) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 1027
(5) Hakim Kararı Bulunmalıdır 1028
g) Teknik Araçlarla İzlemede Süre 1029
h) Elde Edilen Delillerin CMK m. 140/1–a’da Belirtilen Suçlarla İlgili Soruşturma
ve Kovuşturma Dışında Kullanılamaması 1029
Dokuzuncu Bölüm
KORUMA TEDBİRLERİ
XX. KORUMA TEDBİRLERİ 1035
A. Terim – Tanım 1035
B. Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması 1036
C. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 1036
1. Kanun İle Düzenlenmiş Olma 1036
2. Geçici Olma 1037
3. Araç Olma 1037
4. Zorlama 1038
D. Koruma Tedbirlerinin Önkoşulları 1038
1. Bir Suç Şüphesinin Bulunması 1038
a) Basit Şüphe/Başlangıç Şüphesi 1038
b) Makul Şüphe 1038
c) Yeterli Şüphe 1038
d) Kuvvetli Şüphe 1039
e) Yoğun Şüphe 1039
2. Gecikmede Tehlike Bulunmalı 1041
3. Haklı Görünüş 1041
4. Orantı Bulunması 1042
5. Kural Olarak, Hâkim veya Mahkemenin, Gecikmesinde Sakınca
Bulunan Hallerde Cumhuriyet Savcısının Kararının Bulunması 1042
E. Koruma Tedbirlerinin Çeşitleri 1043
1. Yakalama 1043
a) Tanım 1043
b) Yakalama Çeşitleri 1044
c) Yakalamanın Amacı 1044
d) Yakalamanın Hukuki Niteliği 1045
e) Yakalamanın Sınıflandırılması 1045
f) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalama İşlemi 1045
(1) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalamanın Koşulları 1045
(a) Kişi Bakımından 1045
(i) Herkes Tarafından Yapılabilen Yakalama 1045
(ii) Kolluk Kuvvetleri Tarafından Yapılabilen Yakalama 1052
(b) Kolluk Tarafından Yapılabilen Yakalamanın Koşulları 1052
g) Yakalama Emri Üzerine Yapılan Yakalama İşlemi 1054
h) Yakalamanın Yapılış Şekli ve Kişiye Haklarının Hatırlatılması 1057
ı) Yakalamanın Bildirilmesi 1060
(1) Yakalama İşleminin Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi 1060
(2) Yakalama İşleminin Yakalananın Yakınlarına Bildirilmesi 1063
(3) Yakalama İşleminin İlgililere Bildirilmesi 1064
i) Yakalanan Kişinin Serbest Bırakılması 1065
j) Yakalama Zamanı ve Yeri 1066
k) Yakalama Süresi 1067
l) Yakalama Tutanağı 1068
m) Yakalanan Kişinin Mahkemeye Götürülmesi 1068
n) Tekrar Yakalama 1070
o) Yakalanan Kişinin Nakli ve Kelepçe Takılması 1072
ö) Hukuki Denetim 1073
p) Bazı Özel Yakalama Durumları 1073
r) Yakalama İle İlgili Kurallara Uyulmaması Sonucu Elde Edilen Delillerin
Kullanılamaması 1074
2. Gözaltına Alma 1074
a) Gözaltına Almanın Amacı 1074
b) Gözaltına Alma İşleminin Uygulanma Koşulları 1074
(1) Bir Suç Şüphesi İle Yakalanmış Bir Kişi Olmalıdır 1074
(2) Cumhuriyet Savcısı Tarafından Gözaltına Alınma Kararı Verilmiş
Olmalıdır 1076
(3) Soruşturma Yönünden Zorunlu Olmalıdır 1080
(4) Kişinin Bir Suçu İşlediği Şüphesini Gösteren Somut Delillerin
Varlığı Bulunmalıdır 1080
c) Gözaltı Süresi 1081
(1) Bireysel Suçlarda 1083
(2) Toplu Suçlarda 1085
(3) 3713 sayılı TMK’daki Suçlarda 1087
(4) Kabahatler Kanunu’nun 40. Maddesine Göre Gözaltı 1088
d) Yakalanan Kişiyi Yakalama Yerine En Yakın Hâkim veya Mahkemeye
Gönderilmesinde Yetkili Kişi 1089
e) Yakalama, Gözaltına Alma ve Gözaltı Süresinin Uzatılması Emrine Karşı
Hukuki Denetim Hakkı ve Bu Hakkı Kullanacak Kişiler 1089
(1) Hukuki Denetim Hakkı 1089
(2) Hukuki Denetim Hakkını Kullanabilecekler 1091
f) Gözaltına Alınan Kişinin Sorguya Çekilmesi 1092
g) Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi 1093
3. Tutuklama 1094
a) Tanım 1094
b) Tutuklamanın Amacı 1094
c) Tutuklamanın Hukuki Niteliği 1096
d) Tutuklama İhtiyari (Takdire Bağlı) Bir Koruma Tedbiridir 1096
e) Tutuklamanın Koşulları 1096
(1) Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması 1097
(2) Tutuklama Nedenlerinden En Az Birinin Bulunması 1099
(a) CMK m. 100/2’deki Tutuklama Nedenleri 1101
(i) Şüpheli veya Sanığın Kaçması, Saklanması veya Kaçacağı
Şüphesini Uyandıran Somut Olguların Bulunması 1101
(ii) Delilleri Karartma Tehlikesi 1102
(b) CMK m. 100/3’teki Tutuklama Nedenlerinin Varsayılması
(Tutuklama Karineleri) 1103
(3) Tutuklama Yasağının Bulunmaması 1108
(4) Tutuklamanın Orantılı Olması (Ölçülülük İlkesi) 1110
(5) Şüpheli veya Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması 1111
(6) Hâkim veya Mahkeme Kararının Bulunması 1112
(a) Soruşturma Evresinde 1112
(b) Kovuşturma Evresinde 1114
f) Hâkim ve Mahkemenin Tutuklamaya, Tutuklamanın Devamına veya
Bu Husustaki Bir Tahliye İsteminin Reddine İlişkin Kararlarının Gerekçeli
Olması 1116
g) Şüpheli veya Sanığın Yokluğunda Tutuklama Kararı Verilmesi 1119
h) Müdafiin Hazır Bulunması (Tutuklama Duruşması) 1119
ı) Tutuklama Kararının veya Tutukluluğun Devamına İlişkin Kararın Şüpheli
veya Sanığın Yakınlarına Bildirilmesi 1121
i) Tutuklulukta Geçecek Süre 1123
(1) Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Girmeyen Suçlarda
Tutukluluk Süresi 1123
(2) Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Giren Suçlarda Tutukluluk
Süresi 1123
j) Tutuklama Kararının Geri Alınması 1135
(1) Cumhuriyet Savcısının Tutuklama Kararının Geri Alınmasını
İstemesi (Şüphelinin Serbest Bırakılmasını İstemesi) 1135
(2) Şüpheli ve Sanığın Salıverilme İsteminde Bulunması 1135
(3) Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısının Tutukluyu Re’sen
Serbest Bırakması 1137
(4) CMK m. 103 ve 104’te Yer Almayan Diğer Salıverilme Sebepleri 1140
k) Şüpheli veya Sanığın Salıverilme İsteminin Karara Bağlanması Usulü 1141
l) Tutukluluğun İncelenmesi 1142
m) Tutuklama Kararlarına Karşı Kanun Yolu 1144
n) Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 1150
o) Birden Çok Tutuklama Kararının Bulunması 1154
ö) Tutuklama Kararının Ertelenebilmesi İmkânı 1154
p) Tutuklunun Tedavi Edilmesi ve Beslenmesi 1155
r) Tutuklulukta Geçen Sürenin Mahkûmiyetten İndirilmesi 1155
s) Salıverilenin Yükümlülükleri 1156
ş) Tutuklunun Hakları 1157
4. Adli Kontrol 1157
a) Genel Olarak 1157
b) Adli Kontrolün Hukuki Niteliği 1158
c) Adli Kontrolün Amacı 1158
d) Adli Kontrol Tedbirlerinin Uygulanma Koşulları 1159
(1) CMK m. 100’de Yer Alan Tutuklama Koşullar Gerçekleşmiş
Olmalı 1159
(2) Sulh Ceza Hâkimi veya Mahkeme Karar Vermeli 1161
(3) Orantılılık İlkesine Uyulmuş Olmalı 1163
e) Adli Kontrol Kararının İçeriği 1165
f) Adli Kontrol Kararının Kaldırılması 1166
g) Adli Kontrol Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu 1168
h) Adli Kontrol Uygulamasında Süre 1170
ı) Adli Kontrol Tedbirine Yönelik Karara Uyulmaması ve Yaptırım 1171
i) Adli Kontrol Tedbirinde Geçen Sürenin Mahsubu 1172
j) Uygulanabilecek Adli Kontrol Yükümlülükleri (Tedbirleri) 1173
k) Güvence Verilmesi 1177
(1) Güvencenin Geri Verilmesi 1178
(2) Güvencenin Önceden İlgili Kişiye Verilmesi 1178
5. Cumhuriyet Savcısı, Hâkim ve Ceza Muhakemesi İşlemlerini Yerine Getiren
Kişilerin Koruma Tedbirlerinin Uygulanması Suretiyle ve Diğer Hukuka Aykırı
Fiillerinden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk = Koruma Tedbirlerinin
Uygulanması ve Tazminat Sorumluluğu 1179
a) Hukuki Sorumluluk 1179
b) Cezai Sorumluluk 1194
Onuncu Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ
XXI. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ 1197
A. Soruşturma Evresi 1197
B. Soruşturma Evresinin Amacı 1201
C. Soruşturma Evresinin Görevi 1201
D. Soruşturma Evresine İlişkin Bazı İlkeler 1201
1. Ceza Davasının Kamusallığı 1201
2. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 1202
3. Kamu Davasının Zorunluluğu 1203
a) Kamu Davasının Zorunluluğu İlkesinin İstisnası 1204
4. Soruşturmanın Gizliliği 1204
5. Soruşturmanın Yazılılığı 1213
6. Soruşturmanın Dağınıklığı 1213
7. Soruşturmanın Bir Sıraya Bağlı Olmayışı 1213
8. Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısı, Sulh Ceza Hâkimi ve
Kolluğun Görev ve Yetkileri 1213
a) Cumhuriyet Savcısının Görev, Yetki ve Yükümlülükleri 1213
(1) Cumhuriyet Savcısının Görevi 1214
(2) Cumhuriyet Savcısının Yetkisi 1214
(3) Cumhuriyet Savcısının Yükümlülüğü 1216
(4) Sulh Ceza Hâkiminin Görev ve Yetkileri 1216
(a) Sulh Ceza Hâkiminin Yetkisi 1216
(b) Sulh Ceza Hâkiminin (Görevi) Yükümlülüğü 1217
(5) Kolluk Kuvvetlerinin Görevleri (Yükümlülükleri) 1217
b) Soruşturma Evresinde Şüphe Türleri 1218
(1) Basit Şüphe 1218
(2) Makul Şüphe 1221
(3) Yeterli Şüphe 1221
(4) Kuvvetli Şüphe 1222
c) Suçun Öğrenilmesi 1222
(1) Re’sen Öğrenme 1222
(2) İhbar Yoluyla Öğrenme 1222
(3) Şikâyet Yoluyla Öğrenme 1224
(4) Tutanakla Öğrenme 1228
(5) Diğer Yollarla Öğrenme 1229
(a) Talep 1229
(b) Yabancı Devletin Şikâyeti 1229
(c) Mütalaa 1229
d) Soruşturmanın Sona Ermesi 1230
(1) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı 1231
(a) Genel Olarak 1231
(i) Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde Edilememesi 1234
(ii) Kovuşturma Olanağının Bulunmaması 1235
(b) Aynı Fiilden Dolayı Yeni Delil Ortaya Çıkmadıkça Kamu
Davası Açılamaması 1236
(c) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Hukuki Denetim
Türleri 1246
(i) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı İdari Denetim 1246
(ii) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Adli Denetim 1247
(2) İddianameyi Düzenlemede Takdir Yetkisi 1261
(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık
Hükümleri 1261
(b) Şahsî Cezasızlık Sebepleri 1262
(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi (İddianamenin
Düzenlenmesinin Ertelenmesi) 1263
(3) Kamu Davasının Açılması (İddianamenin Düzenlenmesi, İadesi
ve Kabulü) 1267
(a) Genel Olarak 1267
(b) İddianamenin Unsurları 1269
(i) İddianamenin Ön Unsurları 1269
(ii) İddianamenin Ana Unsurları 1272
(c) İddianamenin İncelenmesi 1275
(i) İddianamenin CMK m. 170/3’te Belirtilen Hususlara
Uyulmadan Düzenlenmesi (CMK m. 174/1–a) 1276
(ii) İddianamenin Suçun Sübûtuna Doğrudan Etki Edecek
Mevcut Bir Delil Toplanmadan Düzenlenmesi (CMK m.
174/1–b) 1277
(iii) İddianamenin Önödeme, Uzlaşma Usulü Ya da Seri
Muhakeme Usulü Uygulanmaksızın Düzenlenmesi 1282
(d) İddianamenin İadesi Yasağı 1289
(e) İddianamenin İade Edilmesi ve Bu İade Kararı Üzerine
Yapılacak İşlem 1290
(f) İddianamenin İadesinde Süre 1292
(g) İddianamenin İadesi Kararına Karşı Hukuki Denetim Yolu 1294
(h) İddianamenin Kabul Edilmesi 1295
E. KOVUŞTURMA EVRESİ 1296
1. Genel Olarak 1296
2. Kovuşturma Evresinin Aşamaları 1298
a) Duruşma Hazırlığı Aşaması 1298
(1) Duruşma Hazırlığı Aşamasında Yapılacak İşlemler 1299
(a) İddianamenin Sanığa Tebliği ve Sanığın Çağrılması 1299
(b) Sanığın Savunma Delillerinin Toplanması İstemi 1301
(c) Çağrılması Reddedilen Tanığın ve Uzman Kişinin Doğrudan
Mahkemeye Getirilmesi 1304
(d) Çağrılan Tanıkların Ad ve Adreslerinin Sanığa ve
Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi 1305
(e) Tanık ve Bilirkişinin Naip Hakim ile veya İstinabe Yoluyla
Dinlenmeleri 1307
(f) Tanık ve Bilirkişinin Dinleneceği Günün Bildirilmesi 1309
b) Duruşma Aşaması 1310
(1) Duruşmanın açıklığı 1310
(2) Duruşmanın Kapalılığı 1312
(a) Zorunlu Kapalılık 1312
(b) Zorunlu Olmayan Kapalılık (İsteğe Bağlı veya Re’sen Verilen
Karara Göre Kapalılık) 1313
(3) Kapalı Duruşmada Bulunabilme 1313
(4) Ses ve Görüntü Alıcı Aletlerin Kullanılması Yasağı 1314
(5) Duruşmada Hazır Bulunacaklar 1315
(6) Duruşmaya Ara Verme 1318
(7) Duruşmanın Başlaması 1319
(8) Başkan veya Hâkimin Görevi 1324
(9) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğu 1325
(10) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğunun İstisnaları 1326
(a) Mahkûmiyet Dışında Bir Karar Verilmesi Gerektiği 1326
(b) Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması 1327
(c) Sanığın Yokluğunda Duruşma 1327
(d) Sanığın Duruşmadan Bağışık Tutulması 1328
(e) Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme Salonundan Çıkarılabilmesi 1330
(f) Sanığın Duruşma Salonundan Dışarı Çıkarılması 1331
(g) Kaçak Sanığın Kovuşturulması 1331
(11) Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmada Eski Hâle
Getirme Koşulu 1332
(12) Sanığın Zorla Getirilebilmesi 1333
(13) Doğrudan Soru Yöneltme 1333
(14) Tercüman Bulundurulacak Hâller 1334
(15) Hâkim veya Başkanın Yetkisi 1336
(16) Duruşma Sırasında İşlenen Suç Hakkında İşlem 1337
(17) Delillerin Ortaya Konulması ve Reddi 1338
(18) Delil ve Olayın Geç Bildirilmesi 1342
(19) Belge ve Tutanakların Duruşmada Okunması 1343
(a) Duruşmada Anlatılması Zorunlu Belge ve Tutanaklar 1343
(b) Duruşmada Okunmayacak Belgeler 1344
(c) Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek Belgeler 1346
(d) Tanığın Önceki İfadesinin Okunması 1346
(e) Sanığın Önceki İfadesinin Okunması 1347
(f) Rapor, Belge ve Diğer Yazıların Okunması 1347
(20) Dinleme ve Okumadan Sonra Diyeceğin Sorulması 1348
(21) Delillerin Tartışılması 1349
(22) Delilleri Takdir Yetkisi 1355
(23) Ceza Mahkemelerinin Ek Yetkisi 1358
(24) Duruşma Tutanağı 1358
(25) Duruşma Tutanağının Başlığı 1359
(26) Duruşma Tutanağının İçeriği 1359
(27) Duruşma Tutanağının İspat Gücü 1360
(28) Hükmün Konusu ve Suçu Değerlendirmede Mahkemenin Yetkisi 1361
(29) Suçun Niteliğinin Değişmesi 1366
3. Hüküm veya Son Karar Aşaması 1371
a) Müzakereye Katılacak Hâkimler 1372
b) Müzakerenin Yönetimi 1372
c) Oyların Toplanması 1373
d) Hükmün Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 1375
e) Hükmün Açıklanması 1379
f) Hükmün Gerekçesi ve Hüküm Fıkrasının İçereceği Hususlar 1379
g) Hüküm Türleri 1384
(1) Beraat Kararı 1384
(2) Kusurunun Bulunmaması Dolayısıyla Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Kararı 1387
(3) Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 1391
(4) Mahkûmiyet Kararı 1392
(5) Güvenlik Tedbirine Hükmolunması Kararı 1393
(6) Davanın Reddi Kararı 1394
(7) Düşme ve Durma Kararı 1396
(a) Düşme Kararı 1396
(b) Durma Kararı 1401
(8) Adlî Yargı Dışındaki Bir Yargı Merciine Yönelik Görevsizlik Kararı 1403
h) Hükmün Açıklanması ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 1404
(1) Hükmün Açıklanması 1404
(2) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 1405
(a) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Amacı 1406
(b) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuki Niteliği 1406
(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Koşulları 1411
(i) Nesnel (Objektif) Koşullar 1411
(ii) Öznel (Sübjektif) Koşullar 1420
(iii) Kararı Verecek Makam Açısından 1424
(d) Denetim Süresi 1424
(e) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülükleri 1424
(f) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülüklerine Uyması 1426
(g) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülüklerine Uymaması 1427
(h) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Etkisi 1430
(ı) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Sisteme
Kaydedilmesi 1432
(i) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının
Verilemeyeceği Durumlar 1433
(j) Denetim Süresi İçinde Dava Zamanaşımının Durması 1433
(k) Hukuki Denetim 1433
XXII. KANUN YOLLARI 1441
A. Genel Olarak 1441
B. Kanun Yollarının Kendi İçinde Farklı Sınıflandırılmaya Tabi Tutulması 1442
C. Kanun Yollarına Başvurmanın Etkileri 1443
1. Aktarma Etkisi 1443
2. Yayılma (Yansıma/Genişleme) Etkisi 1444
3. Durma Etkisi 1447
D. Kanun Yoluna Başvurabilmenin Koşulları 1447
E. Kanun Yollarına Başvurmaya İlişkin Genel Hükümler 1447
1. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı 1447
2. Kanun Yoluna Başvuru Hakkına Sahip Olanlar 1449
a) Cumhuriyet Savcısının Başvuru Hakkı 1452
b) Şüphelinin ve Sanığın Başvuru Hakkı 1456
c) Katılanın, Katılan Sıfatını Elde Edememiş Olanların ve Katılan Sıfatını
Alabilecek Şekilde Suçtan Zarar Görenlerin Başvuru Hakkı 1459
3. Avukatın Başvurma Hakkı 1465
4. Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması 1469
5. Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı 1469
6. Tanık, Bilirkişi ve Üçüncü Kişilerin Başvuru Hakkı 1471
7. Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata (Yanılma) 1471
8. Reformatio In Peius/Aleyhe Bozma ve Değiştirme Yasağı 1473
9. Kanun Yoluna Başvurma İstemi 1479
10. Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) ve Başvurunun
Geri Alınması 1480
a) Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) 1480
b) Kanun Yollarına Başvurunun Geri Alınması 1483
11. Kanun Yollarına Başvuru Süresi 1487
F. Olağan Kanun Yolları 1488
1. İtiraz Kanun Yolu 1488
a) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Hakkına Sahip Olanlar 1489
b) İtiraz Kanun Yoluna Başvurulabilecek Kararlar 1489
c) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre 1491
d) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Şekil 1491
e) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Usulü 1491
f) İtiraz Kanun Yolu Başvurusunu İnceleme Mercileri 1492
g) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmanın Etkisi/Sonucu 1493
h) İtirazın Cumhuriyet Savcısına ve Karşı Tarafa Tebliği İle İnceleme ve
Araştırma Yapılması 1494
(ı) İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Verilecek Karar 1495
2. İstinaf 1497
a) Genel Olarak 1497
b) İstinaf Kanun Yolunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 1499
c) İstinaf Kanun Yolunda Görevli Bölge Adliye Mahkemesi ve Cumhuriyet
Başsavcılığının Oluşumu 1500
d) İstinaf Kanun Yoluna Başvurabilecek Kişiler 1501
(1) İstem Üzerine İstinaf Başvurusu Yapılabilecek Kararlar 1502
(2) Kendiliğinden (Otomatik Olarak) İstinaf Kanun Yoluna Giden
Kararlar 1502
(3) İstinaf Kanun Yoluna Başvurulamayan Kararlar (İstinaf Yasağı) 1503
(4) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma İstemi ve Şekli 1504
(5) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Süresi 1508
(6) İstinaf Başvurusunun Etkisi 1508
(7) İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece Reddi 1511
(8) İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı 1512
(9) Bölge Adliye Mahkemesi İlgili Ceza Dairesinin Görevi 1513
(10) Dosya Üzerinde Ön İnceleme 1513
(11) Bölge Adliye Mahkemesinde İnceleme ve Kovuşturma 1514
(12) Duruşma Hazırlığı 1518
(13) İstinaf Kanun Yolu Başvurusu Üzerinde Yapılacak Duruşma 1518
(14) Sanık Lehine Başvurma Hâlinde Verilecek Hüküm 1524
(15) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı Direnme Yasağı 1524
(16) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı Herhangi Bir
Kanun Yoluna Başvurma Yasağı 1525
(17) Özel Kanunların Temyize İlişkin Hükümleri 1532
3. Temyiz 1532
a) Genel Olarak 1532
b) Temyiz Kanun Yolu 1532
(1) Genel Olarak 1532
(2) Temyiz ile İstinaf Arasındaki Farklar 1533
(3) Temyiz Kanun Yolu Başvurusunun Etkisi 1533
(4) Temyiz Edilebilecek Kararlar 1533
(5) Temyiz Edilemeyecek Kararlar/Temyiz Yasağı 1536
(6) Temyiz Nedenleri 1541
(7) Nisbi Temyiz Nedenleri 1543
(8) Mutlak Temyiz Nedenleri (Kesin Hukuka Aykırılık Halleri) 1545
(9) Temyiz İsteminin Yapılma Şekli 1547
(10) Temyiz Başvurusunda Süre 1548
(11) Temyiz Başvurusunun Etkisi 1549
(12) Temyiz Başvurusunun İçeriği 1550
(13) Temyiz Gerekçesi 1554
(14) Temyiz İsteminin Kabule Değer Sayılmamasından Dolayı Hükmü
Veren Mahkemece Reddi 1554
(15) Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcılığının Görevi 1555
(16) Temyiz İsteminin Reddi 1558
(17) Temyiz İncelemesine (Yargılaması) Başlanması 1559
(18) Temyiz İncelemesinin Duruşmasız Yapılması 1559
(19) Temyiz İncelemesinin Duruşmalı Yapılması 1559
(20) Duruşmada Usul 1561
(21) Temyizde İncelenecek Hususlar 1562
(22) Temyiz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Temyiz İncelemesi
Sonucu Verilebilecek Kararlar 1565
(a) Esastan Red (Onama) Kararı 1565
(b) Bozma Kararı 1566
(i) Bozma Kararının İçeriği 1569
(ii) Bozma Kararı Üzerine Dava Dosyasının İlgili
Mahkemeye Gönderilmesi 1570
(iii) Bozma Kararı Üzerine Dosyanın Geri Gönderildiği İlgili
Mahkemenin Yapacağı İşlemler 1571
(iv) Bozma Kararının Diğer Sanıklara Etkisi 1592
(c) Düzeltme (İyileştirme) veya Davanın Esasına Hükmedilmesi 1599
(d) Düşme Kararı 1601
G. Olağanüstü Kanun Yolları 1611
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 1612
a) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisinin Olağanüstü Olmasının
Nedeni 1613
b) Olağanüstü İtiraz Kanun Yolu Başvurusunun Koşulları 1615
c) İtiraz Başvurusunun İçeriği 1615
d) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Olağanüstü İtiraz Yoluna Başvurmasını
Kimler İsteyebilir 1616
e) Yargıtay Özel Dairesinin Olağanüstü İtiraz Yoluna Gidilebilecek Karar ve/veya
Kararları 1618
f) Olağanüstü İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre 1628
g) Olağanüstü İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Üzerine Ceza Genel Kurulunun
Verebileceği Kararlar 1632
2. Kanun Yararına Bozma 1633
a) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yollarına Başvurmanın
Unsurları 1635
(1) Başvurulacak Karar Bakımından 1635
(2) Gerekçe Bakımından 1647
(3) Başvurma Hakkına Sahip Kişi Bakımından 1648
(4)Başvuru Usulü Bakımından 1649
(5) Gerekçe Gösterme Zorunluluğu Bakımından 1649
(6) Süre Bakımından 1650
(7) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Başvurmada
Ön İnceleme 1650
(8) İncelemenin Niteliği Bakımından 1650
b) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Başvuru Üzerine Yapılan
İnceleme Sonucu Verilebilecek Kararlar 1650
c) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Sanık veya Hükümlü
Aleyhine Başvurulabilip Başvurulamayacağı Sorunu 1653
d) Kanun Yararına Bozma Kanun Yoluna Başvurulacak Merci 1654
3. Yargılamanın Yenilenmesi 1658
a) Yargılamanın Yenilenmesi Çeşitleri 1661
(1) Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri 1662
(2) Sanık veya Hükümlünün Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi
Nedenleri 1678
b) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunabilecekler 1681
c) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunma Gerekçesi 1681
d) Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Başvurmada Süre 1681
e) Yargılamanın Yenilenmesi İstemi 1682
(1) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Etkisi 1682
(2) Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl 1682
(3) Bir Suça Dayanan Yenileme İstemlerinin Kabulü Koşulları 1683
(4) Yenileme İstemi Hakkında Uygulanacak Hükümler 1683
(5) Yenileme İsteminin Yapılacağı Merci ve Bu Merciin Kabule
Değer Olup Olmadığı Kararı 1684
(6) Yenileme İsteminin Kabule Değer Görülmemesi Nedenleri ve
Kabulü Hâlinde Yapılacak İşlem 1684
(7) Yenileme İsteminin Esassız Olmasından Dolayı Reddi, Aksi
Takdirde Kabulü 1685
f) Yargılamanın Yenilenmesi Yargılaması 1685
(1) Delillerin Toplanması Aşaması 1685
(a) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşma Yapılmaksızın
Yapılması ve Hüküm Verilmesi 1687
(b) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşmalı Yapılması ve Hüküm
Verilmesi 1687
Onbirinci Bölüm
ÖZEL MUHAKEME USULLERİ
XXIII. SERİ MUHAKEME USULÜ 1691
XXIV. BASİT YARGILAMA USULÜ 1696
A– Basit Yargılama Usulünde İtiraz 1698
KAYNAKÇA 1703 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
