SSCB coğrafyasında 1991’den sonra 15 bağımsız devlet ortaya çıkmıştır. Bunlardan Transkafkasya ve Orta Asya’da bulunanların çoğu ırk, dil, din, kültür ve tarih birlikteliğimiz olan Türk Cumhuriyetleridir.

Tarihindeki en büyük jeopolitik geri çekilmeyi yaşayan Rusya, en zayıf döneminde bile Transkafkasya’ya ilgisini hiç eksiltmemiş, bölgeyi “yakın çevre” doktrininin merkezine oturtarak, gelişmelere yön veren en önemli dış aktör olma konumunu sürdürmüş, “güçlü ekonomi, güçlü ordu ve güçlü devlet” olma yolunda kararlı bir şekilde ilerlemektedir.

Türk Cumhuriyetleri ise, şekillenmekte olan “yeni dünya düzeni”nde yer edinme mücadelesi vermektedirler. Bunlar ya güçlenerek bağımsızlıklarını devam ettirecekler, ya ulusal ve bölgesel boyuttaki gelişmelerle, başta Rusya Federasyonu, ABD ve Türkiye olmak üzere, çeşitli aktörlerin tutumlarına bağlı olarak “sözde bağımsızlık” düzeyinde kalacaklar, ya da yok olup gideceklerdir.

Bu çalışmada Rusya Federasyonu’nun Transkafkasya politikasının Türkiye’ye etkileri, tarihî perspektif ve Soğuk Savaş sonrası yaşanan dönüşüm de dikkate alınarak ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir.