|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Basıya Önsöz 5
Önsöz 7
Birinci Kısım
KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNDA
DÜZENLENEN SUÇLAR VE USUL HÜKÜMLERİ
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER
I. 5607 SAYILI KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNDA 6455 SAYILI KANUNLA (11.04.2013 t. 28615 sy. R.G.) YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN GENEL DEĞERLENDİRMESİ 41
II. 5607 SAYILI KANUNDA 2013 YILINDAN SONRA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 44
A. 6545 Sayılı Kanunla (28.06.2014 t. 29044 s. R.G.) Yapılan Değişiklikler 44
B. 6770 Sayılı Kanunla (27.01.2017 t. 29961 sy. R.G.) Yapılan Değişikler 45
C. KHK/690 (29.04.2017 t. 30052 s. R.G.) ile Yapılan Değişiklikler 46
D. 7061 Sayılı Kanunla (05.12.2017 t. 30261 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 46
E. 7077 Sayılı Kanunla (08.03.2018 t. 30354 sy. mükerrer R.G.) Yapılan Değişiklikler 46
F. KHK/700 (07.07.2018 t. 30471 sy. mükerrer R.G.) ile Yapılan Değişiklikler 47
G. 7148 Sayılı Kanunla (26.10.2018 t.30577 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 47
H. 7161 Sayılı Kanunla (18.01.2019 t. 30659 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 47
I. 7186 Sayılı Kanunla (19.07.2019 t. 30836 mük. R.G.) Yapılan Değişiklikler 47
İ. 7242 Sayılı Kanunla (15.04.2020 t. 31100 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 48
J. 7244 Sayılı Kanunla (17.04.2020 t. 31102 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 49
K. 7255 Sayılı Kanunla (04.11.2020 t. 31294 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 49
L. 7318 Sayılı Kanunla (30.04.2021 t. 31470 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 50
M. 7341 Sayılı Kanunla (06.11.2021 t. 31651 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 50
N. 7420 Sayılı Kanunla (09.11.2022 t. 32008 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 51
O. 7423 Sayılı Kanunla (10.12.2022 t. 32039 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 51
Ö. 7445 Sayılı Kanunla (05.04.2023 t. 32154 sy. R.G.) Yapılan Değişiklikler 52
III. KANUNUN AMACI 52
IV. TANIMLAR 53
A. Gümrük Vergileri 53
B. Gümrüklenmiş Değer 54
C. Akaryakıt 55
D. Kaim Değer 55
İkinci Bölüm
TÜRK CEZA KANUNU GENEL HÜKÜMLER
I. CEZA KANUNLARININ ZAMAN VE YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 57
A. Zaman Bakımından Uygulama 57
B. Yer Bakımından Uygulama 60
II. SUÇA TEŞEBBÜS 61
A. Teşebbüsün Şartları 61
1. Suç İşleme Kastının Bulunması 61
2. Elverişli Hareketlerin Yapılması 61
3. Doğrudan Doğruya Suçun İcrasına Başlanmış Olması 62
4. Elde Olmayan Nedenlerle Suçun Tamamlanamaması 64
B. İşlenemez Suça Teşebbüs (Teşebbüse Elverişsizlik) 66
III. GÖNÜLLÜ VAZGEÇME 66
IV. SUÇA İŞTİRAK 68
A. Faillik 68
B. Azmettirme 71
C. Yardım Etme 71
D. Suça İştirakte Bağlılık Kuralı 78
E. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme 79
V. İÇTİMA 79
VI. GÜVENLİK TEDBİRLERİ 83
A. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma 83
B. Eşya Müsaderesi 84
C. Kazanç Müsaderesi 87
D. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri 88
E. Bazı Kaçakçılık Suçlarından Mahkumiyet Hükmü Kesinleşenlerin Kamuoyuna Duyurulması 91
VII. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER 91
A. Genel Açıklamalar 91
B. Sanığın veya Hükümlünün Ölümü 92
C. Af 92
1. Genel Af 92
2. Özel Af 94
D. Zamanaşımı 94
1. Dava Zamanaşımı 94
2. Ceza Zamanaşımı 96
E. Şikayetten Vazgeçme 98
F. Ön Ödeme 98
VIII. CEZAYA ETKİLİ HALLER 100
A. Cezayı Ağırlatıcı Nedenler 100
1. Kanunda Tanımlanan Suçların Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi 100
2. Toplu Kaçakçılık 100
3. Kanunda Tanımlanan Suçların, Kaçakçılık Fiillerini Önlemek, İzlemek, Araştırmak ve Soruşturmakla Görevli Kişiler Tarafından veya Meslek ve Sanatın Sağladığı Kolaylıklardan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi 107
4. Kaçakçılık Fiillerini Önlemek, İzlemek ve Araştırmakla Görevli Olanların Suçların İşlenmesine Kasten Göz Yumması 110
5. Kusur Yeteneği Olmayanları Suçun İşlenmesinde Araç Olarak Kullanma 111
6. Üstsoy ve Altsoy İlişkisinden Doğan Nüfuz Kullanılmak Suretiyle Suça Azmettirme veya Çocukların Suça Azmettirilmesi 112
7. Devlet ve Kamu Güvenliği Aleyhine Kaçakçılık Yapılması 112
8. Suçta Tekerrür 114
9. Kaçak Akaryakıt Satışının, 3’üncü Maddenin On Dördüncü Fıkrasında Belirtildiği Şekilde Sabit ya da Seyyar Tank, Düzenek veya Ekipman Kullanılarak Gerçekleştirilmesi 115
10. Kaçakçılığa Konu Eşyanın Akaryakıt, Tütün, Tütün Mamulleri, Etil Alkol, Metanol ve Alkollü İçkiler Olması Durumu 115
11. Kaçakçılık Suçlarına Konu Eşyanın Değerinin Fahiş Olması 115
B. Etkin Pişmanlık 115
1. Suçlara İştirak Eden Kişinin, Resmi Makamlar Tarafından Haber Alınmadan Önce, Etkin Pişmanlık Göstermesi 116
2. Kişinin, Suç Resmi Makamlar Haberdar Olduktan Sonra, Etkin Pişmanlık Göstermesi 119
3. Kaçakçılık Suçu İşleyen Kişinin Soruşturma ve Kovuşturma Evresi Sona Erinceye Kadar Etkin Pişmanlık Göstermesi 121
C. Cezayı Hafifleten Nedenler 124
1. Suç İşlemeye Azmettirenin Ortaya Çıkmasını Sağlama 124
2. Kaçakçılık Suçlarına Konu Eşyanın Değerinin Hafif Olması 124
Üçüncü Bölüm
KAÇAKÇILIK SUÇLARI
I. GÜMRÜK İŞLEMLERİNE TABİ TUTMAKSIZIN ÜLKEYE EŞYA SOKMA SUÇU 125
A. Suçun Kanuni Tanımı 125
B. Genel Açıklamalar 125
C. Suça Konu Eşyanın Özelliği 126
D. Fail 127
E. Maddi Unsur 128
F. Manevi Unsur 134
G. Suça Teşebbüs 135
H. İştirak 135
I. İçtima 135
İ. Suçun Yaptırımı 136
II. GÜMRÜK KAPILARI DIŞINDAN ÜLKEYE EŞYA SOKMA SUÇU 136
A. Suçun Kanuni Tanımı 136
B. Genel Açıklamalar 137
C. Suça Konu Eşyanın Özelliği 137
D. Fail 138
E. Maddi Unsur 138
F. Manevi Unsur 139
G. Teşebbüs 140
H. Suça İştirak 140
I. İçtima 140
İ. Suçun Yaptırımı 140
III. ALDATICI İŞLEM VE DAVRANIŞLARLA GÜMRÜK VERGİLERİ KISMEN VEYA TAMAMEN ÖDENMEKSİZİN ÜLKEYE EŞYA SOKMA SUÇU 141
A. Suç Sayılan Fiiller 141
B. Genel Açıklamalar 141
C. Suça Konu Eşyanın Özelliği 141
D. Suçun Faili 142
E. Suçun Maddi Unsuru 142
1. Aldatıcı işlem ve davranış kavramı 143
2. Sahte Belge Kavramı 146
3. Gümrük İşlemlerinin BİLGE (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) Yazılımı ile Yapılmasının Suçun Maddi Unsuruna Etkisi 153
F. Suçun İcrası 155
1. Aldatıcı İşlem ve Davranışlarla; Gümrük Vergileri Tamamen veya Kısmen Ödenmeksizin Ülkeye Eşya Sokulması 155
2. Aldatıcı İşlem ve Davranışlarla; Gümrük Vergileri Ödenmediği Halde Ödenmiş Gösterilerek Ülkeye Eşya Sokulması 158
3. Aldatıcı İşlem ve Davranışlarla; Gümrük Vergilerine Tabi Eşyayı Muafmış Gibi Göstererek İthal Etme 160
G. Suçun Manevi Unsuru 160
H. Suça Teşebbüs 161
I. İştirak 161
İ. İçtima 162
J. Suçun Yaptırımı 163
IV. TRANSİT REJİMİ ÇERÇEVESİNDE TAŞINAN SERBEST DOLAŞIMDA BULUNMAYAN EŞYAYI REJİM HÜKÜMLERİNE AYKIRI OLARAK TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNDE BIRAKMA SUÇU 163
A. Suçun Kanuni Tanımı 163
B. Genel Açıklamalar 163
C. Suça Konu Eşyanın Özelliği 164
D. Fail 164
E. Suçun Maddi Unsuru 165
F. Suçun Manevi Unsuru 168
G. Teşebbüs 169
H. İştirak 169
I. İçtima 169
İ. Suçun Yaptırımı 171
V. BELLİ BİR AMAÇ İÇİN KULLANILMAK VEYA İŞLENMEK ÜZERE ÜLKEYE GEÇİCİ İTHALAT VE DAHİLDE İŞLEME REJİMİ ÇERÇEVESİNDE GETİRİLEN EŞYAYI, HİLE İLE YURTDIŞINA ÇIKARMIŞ GİBİ İŞLEM YAPMA SUÇU 171
A. Suç Sayılan Fiiller 171
B. Genel Açıklamalar 171
C. Suça Konu Eşyanın Özelliği 172
D. Suçun Faili 172
E. Suçun Maddi Unsuru 172
F. Suçun Manevi Unsuru 175
G. Suça Teşebbüs 175
H. İçtima 175
I. İştirak 176
İ. Suçun Yaptırımı 176
VI. İTHALİ MÜMKÜN KAÇAK EŞYAYI TİCARİ AMAÇLA SATIN ALMAK, SATIŞA ARZ ETMEK, SATMAK, SAKLAMAK, TAŞIMAK SUÇLARI 177
A. Suç Sayılan Fiiller 177
B. Genel Açıklamalar 177
C. Suça Konu Eşyanın Özelliği 178
D. Fail 178
E. Suçların İcra Hareketleri 178
1. Kaçak Eşyanın Satın Alınması ve Satılması 178
2. Kaçak Eşyanın Satışa Arz Edilmesi 180
3. Kaçak Eşyanın Saklanması 181
4. Kaçak Eşyanın Taşınması 182
F. Manevi Unsur 183
G. Teşebbüs 186
H. İştirak 187
I. İçtima 188
İ. Suçun Yaptırımı 189
VII. ÖZEL KANUNLARI GEREĞİNCE GÜMRÜK VERGİLERİNDEN KISMEN VEYA TAMAMEN MUAF OLARAK İTHAL EDİLEN EŞYAYI; İTHAL AMACI DIŞINDA BAŞKA BİR KULLANIMA TAHSİS ETMEK, SATMAK, DEVRETMEK, SATIN ALMAK VEYA KABUL ETMEK SUÇLARI 189
A. Suç Sayılan Fiiller 189
B. Genel Açıklamalar 190
C. Suça Konu Eşyanın Özelliği 190
D. Suçun Faili 192
E. Suçun Maddi Unsuru 192
1. Belli Bir Amaçla Kısmen veya Tamamen Gümrük Vergilerinden Muaf Olarak İthal Edilen Eşyayı, İthal Amacı Dışında Başka Bir Kullanıma Tahsis Etmek 193
2. Belli Bir Amaçla Kısmen veya Tamamen Gümrük Vergilerinden Muaf Olarak İthal Edilen Eşyayı Satmak veya Devretmek ya da Bu Özelliğini Bilerek Satın Almak veya Kabul Etmek 195
F. Suçun Manevi Unsuru 198
G. Suça Teşebbüs 199
H. İçtima 199
I. İştirak 200
İ. Suçun Yaptırımı 200
VIII. KANUN GEREĞİ İTHALİ YASAK EŞYANIN ÜLKEYE SOKULMASI, BU EŞYANIN SATIN ALINMASI, SATIŞA ARZ EDİLMESİ, SATILMASI, SAKLANMASI VE TAŞINMASI SUÇLARI 201
A. Suç Sayılan Fiiller 201
B. Suça Konu Eşyanın Özelliği 201
C. Fail 201
D. Suçun Maddi Unsuru 201
1. İthali Kanun Gereği Yasak Olan Eşyayı Ülkeye Sokmak 201
2. Bu Suçun İşlenmesine İştirak Etmeksizin, Konusunu Oluşturan Eşyayı Bu Özelliğini Bilerek Satın Almak, Satışa Arz Etmek, Satmak, Taşımak ve Saklamak 203
E. Suçun Manevi Unsuru 203
F. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 205
G. Suçun Yaptırımı 205
IX. KANUN GEREĞİ İHRACI YASAK OLAN EŞYAYI ÜLKEDEN ÇIKARMA SUÇU 206
A. Suç Sayılan Fiiller 206
B. Genel Açıklamalar 206
C. Suça Konu Eşyanın Özelliği 206
D. Fail 207
E. Suçun Maddi Unsuru 207
F. Suçun Manevi Unsuru 207
G. Suça Teşebbüs, İştirak, İçtima Durumu 207
H. Suçun Yaptırımı 208
X. İLGİLİ KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE, TEŞVİK, SÜBVANSİYON VEYA PARASAL İADELERDEN YARALANMAK AMACIYLA İHRACAT GERÇEKLEŞMEDİĞİ HALDE GERÇEKLEŞMİŞ GİBİ GÖSTERME, YA DA GERÇEKLEŞTİRİLEN İHRACATA KONU MALIN CİNS, MİKTAR, EVSAF VEYA FİYATINI DEĞİŞİK GÖSTERME SUÇU 209
A. Suç Sayılan Fiiller 209
B. Genel Açıklamalar 209
C. Fail ve Suça Konu Olan Eşyanın Özelliği 209
D. Suçun Maddi Unsuru 210
1. İlgili Kanun Hükümlerine Göre Teşvik, Sübvansiyon veya Parasal İadelerden Yararlanmak Amacıyla İhracat Gerçekleşmediği Hâlde Gerçekleşmiş Gibi Göstermek 210
2. İlgili Kanun Hükümlerine Göre Teşvik, Sübvansiyon veya Parasal İadelerden Yararlanmak Amacıyla Gerçekleştirilen İhracata Konu Malın Cins, Miktar, Evsaf veya Fiyatını Değişik Göstermek 212
E. Suçun Manevi Unsuru 216
F. Suça Teşebbüs 216
G. Suça İştirak, İçtima Durumu 217
H. Suçun Yaptırımı 218
XI. ULUSAL MARKER UYGULAMASINA TABİ OLUP DA, ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMUNUN BELİRLEDİĞİ SEVİYENİN ALTINDA ULUSAL MARKER İÇEREN VEYA HİÇ İÇERMEYEN AKARYAKITI; TİCARİ AMAÇLA ÜRETMEK, BULUN–DURMAK, NAKLETMEK, SATIŞA ARZ ETMEK VEYA SATMAK, BU ÖZELLİĞİNİ Bİ–LEREK VE TİCARİ AMAÇLA SATIN ALMAK 218
A. Suç Sayılan Fiiller 218
B. Genel Açıklamalar 219
C. Fail ve Suça Konu Olan Eşya 219
D. Suçun Unsurları 219
E. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 222
F. Suçun Yaptırımı 223
XII. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMUNDAN İZİN ALINMADAN; AKARYAKIT HARİCİNDE KALAN SOLVENT, MADENÎ YAĞ, BAZ YAĞ, ASFALT VE BENZERİ PETROL ÜRÜNLERİNDEN AKARYAKIT ÜRETMEK VEYA BUNLARI DOĞRUDAN AKARYAKIT YERİNE İKMAL EDEREK ÜRETMEK, SATIŞA ARZ ETMEK, SATMAK, BULUNDURMAK, BU ÖZELLİĞİNİ BİLEREK TİCARÎ AMAÇLA SATIN ALMAK, TAŞIMAK VEYA SAKLAMAK SUÇLARI 223
A. Suç Sayılan Fiiller 223
B. Suçun Faili ve Suça Konu Olan Eşya 224
C. Suçun Unsurları 224
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 227
E. Suçun Yaptırımı 228
XIII. ÜRETİM, İLETİM VE DAĞITIM HATLARI DAHİL OLMAK ÜZERE SIVI VEYA GAZ HALİNDEKİ HİDROKARBONLARLA, HİDROKARBON TÜREVİ OLAN YAKITLARI NAKLEDEN BORU HATLARINDAN, DEPOLARINDAN VEYA KUYULARDAN KANUNLARA AYKIRI ŞEKİLDE ALINAN ÜRÜNLERİ SATIŞA ARZ ETMEK, SATMAK, BULUNDURMAK, BU ÖZELLİĞİNİ BİLEREK TİCARÎ AMAÇLA SATIN ALMAK, TAŞIMAK VEYA SAKLAMAK SUÇLARI 228
A. Suç Sayılan Fiiller 228
B. Suçun Faili ve Suça Konu Olan Eşya 228
C. Suçun Unsurları 229
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 230
E. Suçun Yaptırımı 231
XIV. KAÇAK AKARYAKIT VEYA SAHTE ULUSAL MARKER ELDE ETMEYE, SATMAYA YA DA HERHANGİ BİR PİYASA FAALİYETİNE KONU ETMEYE YARAYACAK ŞEKİLDE LİSANSA ESAS TEŞKİL EDEN BELGELERDE BELİRLENENLERE AYKIRI OLARAK SABİT YA DA SEYYAR TANK, DÜZENEK VEYA EKİPMAN BULUNDURMAK SUÇLARI 231
A. Suç Sayılan Fiiller 231
B. Suçun Faili ve Suça Konu Olan Eşya 232
C. Suçun Unsurları 232
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 234
E. Suçun Yaptırımı 235
XV. ULUSAL MARKERİ YETKİSİZ OLARAK ÜRETMEK, SATIŞA ARZ ETMEK, SATMAK, YETKİSİZ KİŞİLERDEN SATIN ALMAK, KABUL ETMEK, BU ÖZELLİĞİNİ BİLEREK NAKLETMEK VEYA BULUNDURMAK SUÇLARI 235
A. Kanuna Göre Suç Sayılan Fiiller 235
B. Suçun Faili ve Suça Konu Olan Eşya 235
C. Suçun Unsurları 235
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 237
E. Suçun Yaptırımı 237
XVI. TÜTÜN MAMULLERİ, MAKARON, YAPRAK SİGARA KAĞIDI, ETİL ALKOL, METANOL VE ALKOLLÜ İÇKİLERİN AMBALAJLARINA KAMU KURUMLARINCA UYGULANAN BANDROL, ETİKET, HOLOGRAM, PUL, DAMGA VEYA BENZERİ İŞARETLERİN TAKLİTLERİNİ İMAL ETME VEYA ÜLKEYE SOKMA, BUNLARI BİLEREK BULUNDURMA, NAKLETME, SATMA, YA DA KULLANMA SUÇLARI 238
A. Kanuna Göre Suç Sayılan Fiiller 238
B. Suçun Faili, Suça Konu Olan Eşya 238
C. Suçun Unsurları 239
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 239
E. Suçun Yaptırımı 240
XVII. TÜTÜN MAMULLERİ, MAKARON, YAPRAK SİGARA KAĞIDI, ETİL ALKOL, METANOL VE ALKOLLÜ İÇKİLERİN AMBALAJLARINA KAMU KURUMLARINCA UYGULANAN BANDROL, ETİKET, HOLOGRAM, PUL, DAMGA VEYA BENZERİ İŞARETLERİ; İLGİLİ MEVZUATTA BELİRLENEN ŞEKİLDE TEMİN ETMESİNE RAĞMEN BELİRLENEN ÜRÜNLERDE KULLANMAKSIZIN BEDELLİ VEYA BEDELSİZ OLARAK YAYMAK, BUNLARI ALMA VEYA KULLANMA HAKKI OLMADIĞI HALDE SAHTE EVRAK VEYA DOKÜMANLARLA VEYA HERHANGİ BİR BİÇİMDE İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLARI YANILTARAK TEMİN ETMEK, BUNLARI TAKLİT VEYA TAHRİF EDEREK YA DA KONULDUĞU ÜRÜNDEN KALDIRARAK, DEĞİŞTİREREK YA DA HER NE SURETLE OLURSA OLSUN TEDARİK EDEREK AMACI DIŞINDA KULLANMAK SUÇLARI 240
A. Kanuna Göre Suç Sayılan Fiiller 240
B. Suçun Faili ve Suça Konu Olan Eşya 241
C. Suçun Unsurları 241
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 242
E. Suçun Yaptırımı 242
XVIII. AMBALAJLARINDA BANDROL, ETİKET, HOLOGRAM, PUL, DAMGA VEYA BENZERİ İŞARET BULUNMAYAN YA DA TAKLİT VEYA YANILTICI BANDROL, ETİKET, HOLOGRAM, PUL, DAMGA VEYA BENZERİ İŞARETLERİ TAŞIYAN TÜTÜN MAMULLERİ, MAKARON, YAPRAK SİGARA KÂĞIDI, ETİL ALKOL, METANOL VE ALKOLLÜ İÇKİLERİ; TİCARİ AMAÇLA ÜRETMEK, BULUNDURMAK, NAKLETMEK, SATIŞA ARZ ETMEK, SATMAK, BU ÖZELLİĞİNİ BİLEREK VE TİCARİ AMAÇLA SATIN ALMAK SUÇLARI 242
A. Kanuna Göre Suç Sayılan Fiiller 242
B. Suçun Faili ve Suça Konu Olan Eşya 243
C. Suçun Unsurları 243
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 245
E. Suçun Yaptırımı 246
XIX. TİCARİ AMAÇLA; MAKARON VEYA YAPRAK SİGARA KÂĞIDINI, İÇİNE KIYILMIŞ TÜTÜN, PARÇALANMIŞ TÜTÜN YA DA TÜTÜN HARİCİ HERHANGİ BİR MADDE DOLDURULMUŞ OLARAK SATMAK, SATIŞA ARZ ETMEK, BULUNDURMAK VE NAKLETMEK SUÇLARI 246
A. Kanuna Göre Suç Sayılan Fiiller 246
B. Suçun Faili ve Suça Konu Olan Eşya 246
C. Suçun Unsurları 246
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 247
E. Suçun Yaptırımı 248
XX. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞINDAN YETKİ BELGESİ ALMADAN VEYA BİLDİRİMDE BULUNMADAN TÜTÜN TİCARETİ YAPMAK 248
XXI. YOLCULARIN, BEYANLARINA AYKIRI OLARAK ÜZERLERİNDE, EŞYASI ARASINDA VEYA TAŞIMA ARAÇLARINDA ÇIKAN EŞYANIN TİCARÎ MAHİYETTE VEYA İTHALİ VEYA İHRACININ YASAK OLMASI 250
A. Kanuna Göre Suç Fiilleri 250
B. Genel Açıklamalar 250
C. Yolcular Tarafından İşlenebilen Kaçakçılık Suçunun Unsurları 251
D. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 253
E. Yolcuların İşleyebileceği Kaçakçılık Suçlarının Yaptırımı 254
XXI. HUKUKEN GEÇERLİ BİR MAZERETİ OLMAKSIZIN İZİNSİZ OLARAK GÜMRÜK BÖLGESİNE GİREN VE SAHİLE VEYA BAŞKA GEMİYE YANAŞAN GEMİLERDE YASAK EŞYA YA DA YÜKLEME VE TAŞIMA BELGELERİNDE YER ALMAYAN EŞYA BULUNMASI 255
A. Kanun Hükümleri 255
B. Genel Açıklamalar 255
C. Suçun Unsurları 256
D. Suça Teşebbüs, İştirak, İçtima Durumu 257
E. Suçun Yaptırımı 257
Dördüncü Bölüm
KAÇAKÇILIK SUÇLARINI İŞLEMEK AMACIYLA ÖRGÜT KURMA, YÖNETME VEYA ÖRGÜTE ÜYE OLMA SUÇLARI
I. SUÇ İŞLEMEK AMACIYLA ÖRGÜT KURMA, YÖNETME VEYA ÖRGÜTE ÜYE OLMA 259
II. SUÇ İŞLEMEK AMACIYLA ÖRGÜT KURMA, YÖNETME VEYA ÖRGÜTE ÜYE OLMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 260
III. ÖRGÜT KURMA, YÖNETME VEYA ÜYE OLMAK SUÇU 262
A. Suçun Faili 262
B. Suçun Maddi Unsuru 263
C. Suçun Manevi Unsuru 267
D. Örgüt Kurma, Yönetme ve Üye Olma Suçuna Teşebbüs 268
E. Suç İşlemek Amacıyla, Örgüt Kurma, Örgütü Yönetme veya Üye Olmanın Yaptırımı 268
Beşinci Bölüm
USUL HÜKÜMLERİ
I. CEZA MUHAKEMESİ KANUNU VE KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNDA DÜZENLENEN KORUMA TEDBİRLERİ 271
A. Arama ve El Koyma 271
1. Kaçak Eşya Naklinde Kullanılan Taşıta El Koyma 280
2. El Konulan Eşyanın Muhafazası 282
3. Yasak Eşyanın Geri Gönderilmesi 285
4. Kaçakçılık Suçlarına Konu Eşya ve Taşıma Araçlarının Müsaderesi 285
B. Yakalama 286
C. Gözaltı 287
D. Tutuklama 289
E. Adli Kontrol 290
F. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 291
G. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 293
H. Teknik Araçlarla İzleme 294
II. KAÇAKÇILIK FİİLLERİNİ ÖNLEME, İZLEME, ARAŞTIRMA VE SORUŞTURMAKLA GÖREVLİ OLANLAR VE BUNLARIN YETKİLERİ 295
A. Kaçakçılık Fiillerini Önleme, İzleme, Araştırma ve Soruşturmakla Görevli Olanlar 295
1. Genel Açıklamalar 295
2. Kaçakçılık Fiillerini Önleme, İzleme ve Araştırmakla Yükümlü Olanlar 296
3. Kaçakçılık Suçlarını Soruşturmakla Yükümlü Olanlar ve Yetkileri 298
4. Kaçakçılığı Önleme, İzleme, Araştırmakla Görevli Olan Personel ile Bu Personel İçinde Yer Alan ve Adli Kolluk Görevi Verilen Personel Arasındaki Görev Ayrımı 303
B. Kaçakçılık Fiillerini Önleme, İzleme ve Araştırmakla Görevli Olanların Yetkileri 304
1. Konuyla İlgili Yazışma Yapma, Bilgi ve Belge Toplama Yetkisi 304
2. Arama ve El Koyma Görev Yetkisi 304
3. Tutanak Düzenleme Görev ve Yetkisi 305
4. Kontrollü Teslimat Yetkisi 307
5. Silah Kullanma Yetkisi 308
III. KAÇAKÇILIĞI ÖNLEME, İZLEME VE ARAŞTIRMAKLA GÖREVLİ OLANLARIN, KAÇAKÇILIK FİİLLERİNİ İŞLEMELERİ HALİNDE CEZA SORUMLULUKLARI VE BUNUN SORUŞTURMA USULLERİ 309
A. Kanun Hükümleri 309
B. Açıklamalar 310
C. Kaçakçılık Fiillerini Önleme, İzleme, Araştırmakla Görevli Olanların, İşlenen Kaçakçılık Suçuna İştirak Durumuna Göre Soruşturma Yöntemleri 310
1. Bu Görevlilerin, Kaçakçılık Suçuna İştirak Etmeksizin Sadece Görevlerini İhmal Ettikleri Durum 310
2. Kaçakçılık Fiillerini Önleme, İzleme ve Araştırmakla Görevli Olanların, Kaçakçılık Suçunu İşledikleri veya İştirak Ettikleri Durum 311
IV. KAÇAKÇILIK DAVALARINDA GÖREV VE YETKİ 313
A. Görev 313
B. Yetki 315
V. KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNA GÖRE AÇILAN DAVALARIN TAKİBİ, VERİLEN MAHKEME KARARLARINA KARŞI KANUN YOLLARI VE KARARLARIN UYGULANMASI 319
A. Suç Duyurusu ve El Koyma Kararları 319
B. Soruşturma Evresi 319
C. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Karar Verilmesi 319
D. Kamu Davasının Açılması 320
E. Kovuşturma Evresi 321
1. Görevsizlik Yetkisizlik Kararlarına İtiraz 321
2. Bilirkişi Tayini ve Bilirkişi Raporlarına İtiraz 321
3. Kanun Yolları 322
4. Yargılamanın Yenilenmesi 322
F. Müsadere 323
G. Para Cezalarının Tahsilâtı 323
VI. SUÇA KONU EŞYANIN TASFİYESİ 323
VII. İKRAMİYE ÖDENMESİ 329
İkinci Kısım
GÜMRÜK KANUNUNUN UYGULANMASIYLA İLGİLİ
UYUŞMAZLIKLAR VE GÜMRÜK KABAHATLERİ
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER
I. GÜMRÜK KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN DEĞERLENDİRMESİ 335
A. 5911 Sayılı Kanunla 4458 Sayılı Gümrük Kanununda Yapılan Değişikliklerin Genel Değerlendirmesi 335
B. 6455 Sayılı Kanunla (11.04.2013 t. 28615 sy.R.G.) 4458 Sayılı Gümrük Kanununda Yapılan Değişikliklerin Genel Değerlendirmesi 345
C. 4458 Sayılı Gümrük Kanununda 2013 Yılı Sonrasında Yapılan Değişiklikler 346
II. KİTAPTA KULLANDIĞIMIZ BAZI KAVRAMLARIN AÇIKLAMASI 358
A. Gümrük Vergileri ve Gümrük Yükümlülüğü 358
B. FOB ve CIF Değer 358
C. Gümrüklenmiş Değer 359
D. Gümrük İdareleri 359
E. Gümrük Uyuşmazlığı 359
III. GÜMRÜK İŞLEMLERİNİN UYUŞMAZLIK KONUSU OLMAMASI İÇİN, İDAREDEN VE İLGİLİLERDEN BEKLENİLEN DAVRANIŞ TARZI 360
A. Gümrük İdaresinden Beklenilen Davranış Tarzı 360
B. Gümrük İdaresinin Muhataplarından Beklenen Davranış Tarzı 362
İkinci Bölüm
GÜMRÜK İDARESİNİN UZLAŞMA, İTİRAZ VE
İDARİ YARGIYA KONU OLABİLECEK KARARLARI
I. KARAR TANIMI VE KARARDA BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER 365
A. Genel Açıklama 365
B. Kararların Özellikleri 366
1. Kararlar Gümrük İdaresince Alınmalıdır 366
2. Kararlar Gümrük Mevzuatının Uygulanmasıyla İlgili Olmalıdır 366
3. Kararlar Kesin, Yürütülmesi Gerekli ve Hukuki Sonuç Doğurucu Olmalıdır 368
4. Kararlar Hukuka Uygun Olmalıdır 370
5. Kararlarda İlgili Kişilerin Hangi Kanuni Yollara ve Mercilere Başvuracağı ve Süresi Belirtilmelidir 370
II. GÜMRÜK İDARESİNDEN, KARAR VERMESİNİ İSTEME VE KARAR VERME PROSEDÜRÜ 371
A. Kanun Hükümleri 371
B. Açıklama 372
III. GÜMRÜK İDARESİNİN KARAR VERİRKEN DİKKATE ALACAĞI GENEL DÜZENLEYİCİ İŞLEMLER 374
A. Kanuni Dayanak 374
B. Açıklama 374
Üçüncü Bölüm
GÜMRÜK UYUŞMAZLIKLARININ
BİRİNCİ ÇÖZÜM YOLU UZLAŞMA MÜESSESESİ
I. UZLAŞMANIN YASAL DAYANAĞI 379
II. UZLAŞMANIN AMACI VE SAĞLAYACAĞI YARARLAR 380
III. UZLAŞMANIN KAPSAMI 381
IV. UZLAŞMAYA KONU OLABİLECEK ALACAKLAR 381
V. UZLAŞMAYA KONU OLAMAYACAK ALACAKLAR 383
VI. UZLAŞMA İÇİN BAŞVURU SÜRESİ 384
VII. UZLAŞMA TALEBİNDE BULUNABİLECEK KİŞİLER 384
VIII. UZLAŞMA BAŞVURUSUNUN ŞEKLİ 385
IX. UZLAŞMA TALEBİNİN USUL YÖNÜNDEN İNCELENMESİ 386
X. UZLAŞMA TALEBİNİN SONUÇLARI 387
XI. UZLAŞMA GÖRÜŞMELERİNDE BULUNABİLECEK KİŞİLER 387
XII. UZLAŞMA KOMİSYONLARININ TEŞKİLİ 388
XIII. UZLAŞMA KOMİSYONLARI BAŞKANLARININ SORUMLULUĞU 389
XIV. UZLAŞMA KOMİSYONLARININ YETKİSİ 389
XV. UZLAŞMA GÖRÜŞMELERİNİN YAPILMASI 390
XVI. UZLAŞMA GÜNÜNÜN ERTELENMESİ 391
XVII. UZLAŞMA İŞLEMLERİNİN SÜRESİ 392
XVIII. UZLAŞMANIN SONUÇLARI 392
XIX. UZLAŞMANIN KESİNLİĞİ 392
XX. UZLAŞMANIN VAKİ OLMAMASI VEYA TEMİN EDİLEMEMESİ HALİNDE İTİRAZ VE KANUN YOLU 393
XXI. UZLAŞILAN CEZALARDA UYGULANMAYACAK İNDİRİMLER 393
XXII. UZLAŞILAN ALACAKLARIN ÖDENMESİ 393
XXIII. İTİRAZ VE UZLAŞMA HAKKININ AYNI ANDA KULLANILAMAMASI 394
XXIV. EŞYA GÜMRÜK DENETİMİNDE BULUNDUĞU SIRADA UZLAŞMA TALEP EDİLDİĞİNDE; İZLENECEK PROSEDÜR 394
XV. UZLAŞMA GÖRÜŞMELERİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 394
XVI. KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNDAN GÜMRÜK KANUNUNA AKTARILAN KABAHATLERDE İZLENECEK UZLAŞMA PROSEDÜRÜ 395
Dördüncü Bölüm
GÜMRÜK UYUŞMAZLIKLARININ
İKİNCİ ÇÖZÜM YOLU İTİRAZ
I. İTİRAZIN YASAL DAYANAĞI 397
II. İTİRAZIN KAPSAMI 397
III. İTİRAZIN SÜRESİ 398
IV. İTİRAZ DİLEKÇESİNDE BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER 398
V. İTİRAZ DİLEKÇELERİNİN VERİLECEĞİ MAKAMLAR 399
VI. İTİRAZ DİLEKÇELERİ ÜZERİNE YAPILACAK İNCELEMELER 400
A. İtirazların Şekil ve Usul Yönünden İncelenmesi 400
B. İtirazların Esastan İncelenmesi 400
VII. İTİRAZ SÜRESİNİN BAŞLAMA TARİHİ 401
VIII. İTİRAZIN SÜRESİNDE YAPILMAMASI 403
IX. İTİRAZIN KARARA BAĞLANMASINDAN ÖNCE EŞYANIN ÇEKİLEBİLMESİ 404
X. İTİRAZIN “İHTİRAZİ KAYITTAN SONRA” YAPILMA DURUMU 405
XI. İTİRAZ EDEBİLECEK KİŞİLER 406
XII. İTİRAZ ÜZERİNE VERİLEN KARARIN TEBLİĞ EDİLECEĞİ KİŞİLER 406
XIII. İTİRAZLARIN CEVAPLANDIRILMA SÜRESİ VE KANUNİ SÜREDE KARŞILANMAMASININ SONUCU (İDARENİN SUKUTU) 408
XIV. TİCARET BAKANLIĞI MERKEZ BİRİMLERİNCE ALINAN KARARLARA KARŞI İZLENECEK İTİRAZ PROSEDÜRÜ 409
XV. İTİRAZIN GÜMRÜK VERGİLERİNİN ÖDEME SÜRESİNE ETKİSİ 410
XVI. İTİRAZ ÜZERİNE VERİLEN KARARLARIN İÇERİĞİ 411
XVII. GÜMRÜK VERGİLERİNE İTİRAZ EDİLMESİNİN PARA CEZASI KARARLARINA ETKİ EDİP ETMEYECEĞİ 411
Beşinci Bölüm
GÜMRÜK VERGİLERİNE KARŞI İLERİ SÜRÜLEBİLECEK
İTİRAZ NEDENLERİ
I. GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN DOĞMADIĞININ İLERİ SÜRÜLMESİ 425
A. İthalat Vergilerine Tabi Eşyada Gümrük Yükümlüğünün Doğması 425
1. Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine Göre İthal Edilen Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 425
2. Transit Rejimine Tabi Tutulan Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 427
3. Geçici Depolanan veya Antrepo Rejimine Tabi Tutulan Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 431
a. Geçici Depolama ve Gümrük Antrepo Rejimi Hakkında Genel Bilgiler 431
b. Geçici Depolanan veya Antrepo Rejimine Tabi Tutulan İthalat Vergilerine Tabi Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 432
4. Dahilde İşleme Rejimine Göre İthal Edilen Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 433
a. Dahilde İşleme Rejimine İlişkin Genel Bilgiler 433
b. Dahilde İşleme Rejimine Göre İthal Edilen Vergiye Tabi Eşyada Gümrük Vergileri Yükümlülüğünün Doğması 438
c. Dahilde İşleme Rejimine Göre Gümrük Vergileri Tahakkukunun Yapıldığı ve Vergilerin Kesinleştiği Tarih 440
d. Dahilde İşleme Rejimi Altında Elde Edilen Türk Menşeli Eşyanın Bünyesine Giren Serbest Dolaşımda Olmayan Eşyada Gümrük Vergileri Yükümlülüğü 445
5. Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimine Göre İthal Edilen Eşyada Gümrük Vergileri Yükümlülüğü 446
a. Rejimin İşleyişine İlişkin Genel Bilgiler 446
b. Gümrük Vergileri Yükümlülüğünün Doğması 447
6. Geçici İthalat Rejimine Tabi Tutulan İthalat Vergilerine Tabi Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 447
a. Geçici İthalat Rejimi Hakkında Genel Bilgiler 447
b. Kısmı Muafiyet Suretiyle Geçici İthal Edilen Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 448
c. Tam Muafiyet Suretiyle Geçici İthal Edilen Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 449
d. Tam Muafiyet ve Kısmı Muafiyet Uygulanarak Geçici İthal Edilen Eşyada Gümrük Vergileri Tahakkuku 451
e. Ata Karnesiyle Yapılan Geçici İthalatta Gümrük Vergilerinin Tahakkuku ve Kefil Kuruluştan İsteme Prosedürü 452
7. Gümrük Kanununa Aykırı Şekilde Türkiye’ye Giren Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 454
8. Serbest Bölgelerde Bulunan Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 456
9. Nihai Kullanım Nedeniyle, İndirimli veya Sıfır Vergi Oranı ile İthal Edilen Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 456
10. İthalatta Gümrük Yükümlülüğünün Doğmamış Sayıldığı Durumlar 457
B. İhracat Vergilerine Tabi Eşyada Gümrük Yükümlülüğünün Doğması 457
1. Kanuna Uygun Olarak İhraç Edilen Eşyada Gümrük Yükümlülüğünün Doğması 457
2. Kanuna Aykırı Şekilde Türkiye’den Çıkarılan Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 457
3. İhracat Vergilerinden Tam veya Kısmı Muafiyet Uygulanan Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 458
C. İthali ve İhracı Yasaklı veya Kısıtlı Eşyada Gümrük Yükümlülüğü 458
D. İthal ve İhraç Eşyasının, Gümrük Yükümlülüğüyle İlgili Ortak Hükümler 459
E. Gümrük Müşavirlerinin ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin Yükümlülükleri 459
1. Gümrük Müşavirlerinin Yükümlülükleri 459
2. Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin Yükümlülükleri 463
F. Gümrük Vergilerinin Ödenmesi 471
1. Gümrük Vergilerinin Ödeme Süresi 471
2. Teminatlı Gümrük Vergilerinin Ödeme Süresi 471
G. Gümrük Vergileri Yükümlülüğünün Sona Ermesi 473
II. EŞYANIN GÜMRÜK TARİFE CETVELİNDEKİ YERİNİN YANLIŞ BELİRLENMESİ 473
A. Genel Açıklamalar 473
B. Ticaret Bakanlığınca Bağlayıcı Tarife Bilgisi Verilmesi ve Uygulamadaki Önemi 475
C. Tarife Uyuşmazlıkları ile İlgili Danıştay Kararları 477
D. Hatalı GTİP Nedeniyle Fazla Ödenen Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesinin Danıştay İçtihatları Doğrultusunda Değerlendirilmesi 480
a) Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesiyle ilgili Danıştay İçtihatları Birleştirme Kararı 481
b) Danıştay 7. Dairesinin Beyan Edilen GTİP’in Hatalı Olduğu Gerekçesiyle Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi Hakkındaki Karar Örnekleri 483
c) Danıştay 7. Dairesi Uygulamasının İçtihatları Birleştirme Kararı Dikkate alınarak Değerlendirilmesi 485
III. EŞYANIN VERGİLENDİRMEYE ESAS OLAN SAYI, BAŞ, AĞIRLIK GİBİ ÖLÇÜLERİNDE YANLIŞLIK YAPILMASI 487
IV. EŞYANIN GÜMRÜK VERGİLERİ MATRAHINI OLUŞTURAN KIYMETİNİN HATALI BELİRLENMESİ 489
A. Gümrük İdaresinin Eşyanın Kıymetini Muayene ve Denetleme ile Belirlemesinin Usul ve Esasları 489
1. Gümrük Kıymetinin Tespiti 489
2. Satış Bedeli Yöntemi 490
3. Satış Bedeli Yönteminin Esas Alınmasına İlişkin Danıştay Kararları 511
4. Aynı Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi 517
5. Benzer Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi 518
6. İndirgeme Yöntemi 518
7. Hesaplanmış Kıymet Yöntemi 519
8. Son Yöntem 520
9. Fiilen Ödenen veya Ödenecek Olan Fiyata İlave Edilecek Unsurlar 521
10. Gümrük Kıymetine Dahil Edilmeyecek Giderler 524
11. İstisnai Kıymetle Beyan 524
12. Alıcı ile Satıcı Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi 526
13. Royalti ve Lisans Ücretleri 526
14. Kıymetin Tespitinde Kullanılacak Döviz Kuru 527
15. İhraç Eşyası Kıymetinin Önemi ve Araştırma Yöntemleri 528
V. EŞYAYA İSTİSNA HÜKÜMLERİNİN UYGULANMAMIŞ VEYA HATALI UYGULANMIŞ OLMASI 529
VI. ULUSLARARASI ANLAŞMALARIN HATALI UYGULANMASI VEYA UYGULANMAMASI 530
VII. EŞYANIN MENŞEİNİN BELİRLENMESİNDE HATA YAPILMASI 530
Altıncı Bölüm
GÜMRÜK İDARESİ KARARLARININ
TEBLİĞ USUL VE ESASLARI
I. YASAL DAYANAK 547
II. TEBLİGATIN YAPILMA ŞEKİLLERİ 548
A. Memur Vasıtasıyla Tebligat 548
B. Elektronik Tebligat 549
C. Ptt İdaresi Kanalıyla Tebligat 551
1. Bilinen Adreste Tebligat 551
2. Adresten Başka Yerde Tebligat 551
3. Vekile Tebligat 551
4. Kanuni Temsilciye Tebligat 552
5. Tüzel Kişilere ve Ticari İşletmelere Tebligat 552
6. Tüzel Kişilerin Memur ve Müstahdemlerine Tebligat 553
7. Er ve Erbaşlara Tebligat 554
8. Diğer Askeri Şahıslara Tebligat 554
9. Seferde Askeri Şahıslara Tebligat 555
10. Aynı Konutta Oturan Kişilere veya Hizmetçiye Tebligat 555
11. Meslek ve Sanat Erbabına Tebligat 555
12. Otel, Hastane, Fabrika ve Okul Gibi Yerlerde Tebligat 555
13. Tutuklu ve Hükümlülere Tebligat 555
14. Muhatabın Geçici Olarak Başka Yere Gitmesi Halinde Tebligat 556
15. Muhatabın Adreste Bulunmaması, Ölmesi veya Adresinden Sürekli Olarak Ayrılması Halinde Yapılacak İşlem 557
16. Tebliğ İmkânsızlığı ve Tebellüğden Kaçınma ile Adres Kayıt Sistemindeki Adreste Bulunamama Halinde Yapılacak İşlem 557
D. Yabancı Ülkede Yapılacak, Yabancı Ülkeden Gelecek veya Yabancılara Yapılacak Tebligat 559
1. Yabancı Ülkelerdeki Türk Vatandaşı Olmayanlara Tebligat 559
2. Yabancı Ülkelerde Türk Vatandaşına Yapılacak Tebligat 559
3. Yabancı Ülkelerden Gelen Evrakın Tebliği 560
4. Türkiye’de Yabancılara Tebligat 560
5. Yabancı Ülkelerde Türk Memurlarına Tebligat 560
6. Yabancı Ülkelerde Türk Askeri Şahıslarına Tebligat 561
E. İlanen Tebligat 561
III. TEBLİGAT SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 563
A. Yaş ve Ehliyet Şartı 563
B. Tebliğ Mazbatası ve İçermesi Gereken Bilgiler 564
C. İmza Edemeyecek Durumlarda Olanlara Yapılacak Tebligat 565
D. Tebligatın Yapılacağı Zaman 565
IV. USULÜNE AYKIRI TEBLİGATIN HÜKMÜ 565
V. GÜMRÜK İŞLEMLERİNDE TEBLİGAT 567
Yedinci Bölüm
GÜMRÜK UYUŞMAZLIKLARININ
ÜÇÜNCÜ ÇÖZÜM YOLU İDARİ YARGI SÜRECİ
I. GENEL AÇIKLAMALAR 573
II. GÜMRÜK İDARESİ İŞLEMLERİNDE İDARİ DAVAYA KONU OLABİLECEK HUKUKA AYKIRILIKLAR 573
A. Kanun Hükümleri 573
B. İdari İşlemlerde İptal Davasına Konu Olabilecek Hukuka Aykırılıklar 574
1. Yetki Yönünden Hukuka Aykırılık 574
a. Yer Yönünden Yetkisizlik 575
b. Zaman Yönünden Yetkisizlik 575
c. Kişi Yönünden Yetkisizlik 576
d. Konu Yönünden Yetkisizlik 577
e. Görev (Fonksiyon) Gaspı 579
f. Yetki Devri 580
g. İmza Devri 581
2. Şekil (Biçim) Yönünden Hukuka Aykırılık 582
3. Neden (Sebep) Yönünden Hukuka Aykırılık 585
4. Konu Yönünden Hukuka Aykırılık 591
5. Maksat (Amaç) Yönünden Hukuka Aykırılık 593
III. GÜMRÜK İDARESİNİN İŞLEMLERİNE KARŞI AÇILACAK İDARİ DAVALARDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEMELER 595
A. Görev 595
1. Vergi Mahkemeleri 595
2. İdare Mahkemeleri 598
3. Bölge İdare Mahkemeleri 599
4. Danıştay 600
5. Görevli Olmayan Yerlere Başvurma 601
B. Yetki 601
IV. GÜMRÜĞE KARŞI AÇILACAK DAVALARDA İDARİ MERCİ TECAVÜZÜ 603
V. GÜMRÜK İDARESİ İŞLEMLERİNE KARŞI AÇILACAK DAVALARDA, İDARİ DAVA AÇMA EHLİYETİ VE HUSUMET 606
A. Ehliyet 606
B. Husumet 610
VI. GÜMRÜK İDARESİ İŞLEMLERİNE KARŞI, İDARİ YARGIDA DAVA AÇMA SÜRESİ VE BAŞLANGIÇ TARİHİ 611
A. İdari Yargıda Dava Açma Süresi 611
B. Dava Açma Süresinin Başlangıç Tarihi 611
1. Gümrük Vergileri ve İdare Kararlarına Karşı Dava Açma Süresinin Başlangıcı 611
2. Gümrük İdaresinin İtiraz Karşısında Sessiz Kalması Halinde (Zımni Red) Dava Açma Süresinin Başlangıcı 612
3. Gümrük İdaresinin Düzenleyici İşlemlerinde Süre Başlangıcı 612
4. Gümrük İdaresinin İlan Ettiği İşlemlere Karşı Dava Açma Süresinin Başlangıcı 614
C. Sürelerle İlgili Genel Esaslar 614
D. İtiraz Prosedüründen Sonra, Üst Makama Başvurulup Başvurulamayacağı ve Bunun İşlemeye Başlayan Dava Açma Süresine Etkisi 614
VII. GÜMRÜK İDARESİNİN İŞLEMLERİNE KARŞI İDARİ YARGIDA DAVA AÇILMASI 617
A. Dava Dilekçelerinde Bulunması Gereken Bilgiler 617
B. Dilekçelerin Verileceği Yerler 618
C. Aynı Dilekçe ile Dava Açılabilecek Haller 618
D. Dilekçe Üzerine Uygulanacak İşlem 618
E. Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme 619
F. İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar 620
G. Dava ve Cevap Dilekçelerinin Bildirimi 621
VIII. GÜMRÜK İDARESİNE İTİRAZ AŞAMASINDA VERİLMEYEN BELGELERİN İDARİ YARGI MERCİLERİNE İBRAZ EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ 622
IX. GÜMRÜK İDARESİ İŞLEMLERİNE KARŞI DAVA AÇILMASININ SONUÇLARI 623
A. Zamanaşımı 624
B. Derdestlik 626
C. Hüküm Verme Zorunluluğu 627
D. İddia ve Savunmanın Sınırlandırılması 627
E. Yürütmenin Durdurulması 628
1. Gümrük İdaresi Kararlarına Karşı İdari Yargıya Gidilmesi Yürütmeyi Durdurmaz 628
2. Gümrük Vergileri Tahakkukuna Karşı Dava Açılması Yürütmeyi Durdurur 629
3. Yürütmeyi Durdurma Kararı Verilmesinin Koşulları 631
4. Yürütmeyi Durdurma Kararlarında İzlenecek Yöntem 632
5. Yürütmeyi Durdurma Kararlarının Sonuçları 633
X. İDARİ YARGIDA, YARGILAMA YAPILMASI VE HÜKÜM VERİLMESİ 633
A. Danıştay Başsavcısı ve Savcılarının İncelemesi 633
B. Tetkik Hakimleri Tarafından Yapılan İnceleme 634
C. Dava Dairelerinde Yapılan İnceleme 634
D. İdare ve Vergi Mahkemelerinde Yapılan İnceleme 634
E. Danıştay, İdare ve Vergi Mahkemelerince Yapılan İncelemenin Kapsamı 635
F. İdari Davalarda Delillerin Tespiti 636
G. Duruşma Yapılması 636
1. Duruşma Yapılacak Haller 636
2. Duruşmalara İlişkin Esaslar 636
3. Duruşmalı İşlerde Karar Verilmesi 637
H. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun Uygulanacağı Haller 637
I. Davaların Karara Bağlanması 637
1. Karar Verilmesi 637
2. Tutanak Tutulması 637
3. Kararlarda Bulunacak Hususlar 638
4. Kararların Saklanması ve Tebliği 638
5. Kararlara Açıklık Getirilmesi ve Yanlışlıkların Düzeltilmesi 638
İ. Kararların Sonuçları 639
XI. İDARİ YARGI KARARLARINA KARŞI KANUN YOLLARI 640
A. Olağan Kanun Yolları 641
1. İstinaf 641
2. Temyiz 642
a. Temyiz Edilebilecek Kararlar ve Temyiz Süresi 642
b. Temyiz Dilekçesi 643
c. Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar 644
d. Temyizen Verilen Karar Üzerine Yapılacak İşlem 645
e. Kanun Yararına Temyiz 645
f. Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması 646
3. Kararın Düzeltilmesi Kanun Yolu 646
B. Olağan Üstü Kanun Yolu 646
1. Yargılamanın Yenilenmesi 646
2. Yargılamanın Yenilenmesi Usulü 647
Sekizinci Bölüm
İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI
I. GENEL AÇIKLAMALAR 649
II. MAHKEME KARARLARININ UYGULANMASINA İLİŞKİN MEVZUAT 650
III. MAHKEME KARARLARININ UYGULANMAMASININ DOĞURDUĞU SORUMLULUKLAR 651
A. Mali Sorumluluk 651
B. Cezai Sorumluluk 654
C. Siyasi Sorumluluk 659
IV. İDARİ YARGI KARARLARI UYGULANMADIĞINDA AÇILACAK DAVALAR 660
A. İdare Aleyhine Açılacak İptal Davaları 660
B. İdare Aleyhine Açılacak Maddi ve Manevi Tazminat Davaları 661
1. Tazminat Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme 662
2. Tazminat Davalarında Dava Açma Süresi 662
3. Tazminat Davalarında, Zararın ve Tazminat Miktarının Tespiti 662
C. Tazminat Davasının Kime Karşı Açılacağı 665
D. İdarenin Ödediği Tazminat İçin Kamu Görevlisine Rücu Etmesi 665
E. Mahkeme Kararlarını Uygulamayan Memur ve Kamu Görevlileri Hakkında Açılacak Ceza Davaları ve Disiplin Soruşturmaları 667
Dokuzuncu Bölüm
KABAHATLER KANUNU GENEL HÜKÜMLERİNİN
GÜMRÜK KABAHATLERİNE UYGULANMASI
I. GENEL AÇIKLAMALAR 669
II. KABAHATLER KANUNUNUN GENEL HÜKÜMLERİ VE GÜMRÜK KANUNUNA UYGULANMASI 670
A. Kabahat Tanımı 670
B. Kabahatlerde Kanunilik İlkesi 670
C. Zaman Bakımından Uygulama 671
D. Yer Bakımından Uygulama 672
E. Kabahatten Dolayı Sorumluluğun Esasları 672
1. Kabahatin İcrai veya İhmali Davranışla İşlenmesi 672
2. Organ veya Temsilcinin Davranışından Dolayı Sorumluluk 673
3. Kabahatte Kast ve Taksir 676
4. Kabahatte Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusurluluğu Ortadan Kaldıran Nedenler 679
a. Hukuka Uygunluk Nedenleri 679
b. Kusurluluğu Ortadan Kaldıran Nedenler 681
5. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık 682
6. Kabahate İştirak 686
7. Kabahatte İçtima 688
F. Kabahatler İçin Uygulanacak İdari Yaptırımlar 691
1. İdari Para Cezası 691
2. Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi 693
G. Gümrük Kabahatlerinde Zamanaşımı 693
1. Soruşturma Zamanaşımı 693
2. Yerine Getirme Zamanaşımı 699
3. Para Cezalarının Kesinleşme Zamanları 699
H. Gümrük Kabahatlerinde Karar Verme Yetkisi 702
I. Ceza Kararlarında Bulunması Gereken Hususlar 702
İ. Cezaların Karara Bağlanması 704
J. İtirazların Karara Bağlanması 704
K. Uygulanacak Para Cezasının Tespiti 705
L. Gümrük İdaresince Verilen Para Cezası Kararlarının, Tebliği ve Kayda Geçirilmesi 706
M. Ceza Kararlarına Karşı Kanun Yolları 707
N. Para Cezalarının Taksitlendirilmesi 708
O. Para Cezalarının Tahsili 710
Ö. İndirim Uygulaması 711
P. Para Cezalarının Dağıtılması 712
R. Para Cezalarının Geri Verilmesi veya Kaldırılması 713
S. Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi Kararları 713
Onuncu Bölüm
GÜMRÜK KANUNUNDA DÜZENLENEN KABAHATLER
I. GÜMRÜK VERGİLERİ KAYBINA NEDEN OLAN GÜMRÜK KABAHATLERİ 721
A. Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi veya Kısmı Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat Rejimine Tabi Tutulan Eşyanın; Tarifesinin, Vergilendirmeye Esas, Sayı, Baş, Ağırlık Gibi Ölçüleri veya Kıymetinin Yanlış Beyan Edilerek Noksan Vergi Ödenmesi 722
1. Kanuna Göre Kabahat Fiilleri 722
2. Genel Açıklamalar 723
a. Gümrük Kanununun 234/1’inci Maddesine Göre İdari Para Cezası Uygulanması Gereken İthalat Vergileri 724
aa. Katma Değer Vergisi 725
bb. Özel Tüketim Vergisi 726
b. Gümrük Kanununun 234’üncü Maddesindeki İdari Para Cezasının Değil, Kendi Özel Düzenlemelerindeki Para Cezası/Cezai Faizlerin Uygulanması Gerektiğini Düşündüğümüz Vergi ve Ek Mali Yükümlülükler 727
aa. Dampinge Karşı Vergi veya Telafi Edici Vergi 727
bb. Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu 730
cc. Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna Göre İşlem Yapılacak Diğer Fonlar 731
3. Kabahate Konu Eşyanın Özelliği 736
4. Kabahatte Fail 736
5. Kabahatte İcra Hareketleri 736
6. Kabahatte Kast veya Taksir 740
7. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme veya Etkin Pişmanlık Gösterme 741
8. Kabahate İştirak 743
9. İçtima 745
10. Kabahatin Yaptırımı 746
11. Gümrük Kanununun 234’üncü Maddesi Uygulanırken Dikkat Edilecek Hususlar 746
B. Dahilde İşleme Rejimi Altında Elde Edilen Türk Menşeli Eşyanın Anlaşmalara Taraf Ülkelere İthalinde, Bünyelerine Giren Serbest Dolaşımda Olmayan Eşyanın İthalat Vergilerinin Zamanında Ödenmemesi veya Eksik Ödenmesi 747
1. Kabahat Sayılan Fiiller 747
2. Kabahate Konu Olan Eşya 747
3. Kabahatin Unsurları 747
4. Kabahatin Faili 749
5. Kabahate Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 749
6. Kabahatin Yaptırımı 749
C. İthali Genel Düzenleyici İdari İşlemlerle Yasaklanan Eşyayı İthal Etme 749
1. Kabahat Sayılan Fiiller 749
2. Kabahate Konu Olan Eşyanın Özelliği 750
3. Kabahatte Fail 750
4. Kabahatin Unsurları 751
5. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, Etkin Pişmanlık İştirak ve İçtima Durumu 751
6. Kabahatin Yaptırımı 752
D. Eşyanın İthali, Belli Kuruluşların Vereceği ve Gümrük İdaresine İbrazı veya Beyanı Zorunlu Olan Lisans, İzin, Uygunluk Belgesi veya Bu Belgeler Yerine Geçen Bilgiye Bağlı Olmasına Rağmen, Eşya Belge veya Bilgiye Tabi Değilmiş ya da Belge veya Bilgi Alınmış Gibi Beyanda Bulunma 752
1. Kabahat Sayılan Fiiller 752
2. Genel Açıklamalar 753
3. Kabahate Konu Eşyanın Özelliği 759
4. Kabahatte Fail 760
5. Kabahatin Unsurları 760
6. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, İştirak ve İçtima Durumu 764
7. Kabahatin Yaptırımı 765
E. Gümrük Antrepoları veya Gümrük İdaresince Eşya Konulmasına İzin Verilen Yerlerden; Gümrük İşlemlerine Başlanmadan veya Bu İşlemler Bitirilip Gümrük İdaresinin İzni Alınmadan Kısmen veya Tamamen Eşya Çıkarılması veya Buralardaki Eşyanın Değiştirilmesi ya da Yapılan Sayımlarda Kayıtlara Göre Eşyanın Bir Kısmının Noksan Çıkması 766
1. Kanuna Göre Kabahat Sayılan Fiiller 766
2. Genel Açıklamalar 767
3. Kabahate Konu Eşyanın Özelliği 769
4. Fail 769
5. Kabahatte Maddi Unsur 770
6. Kabahatin Manevi Unsuru 773
7. Kabahate Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 776
8. Kabahatin Yaptırımı 777
F. Gümrüksüz Satış Mağazalarından Hak Sahibi Olmayanlara Satış Yapılması veya Hak Sahiplerine Limit Üstü Satış Yapılması 777
1. Kanuna Göre Kabahat Sayılan Fiiller 777
2. Genel Açıklamalar 777
3. Fail ve Kabahate Konu Eşya 779
4. Kabahatin Unsurları 779
5. Kabahate Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 781
6. Kabahatin Yaptırımı 782
G. Gümrük Vergileri Ödenmek Suretiyle İhraç Edilebilen Eşyayı, Gümrük İşlemlerine Tabi Tutmaksızın veya Gümrük Vergileri Kısmen veya Tamamen Ödenmeksizin Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkarma 782
1. Kanuna Göre Kabahat Fiilleri 782
2. Fail ve Kabahate Konu Eşyanın Özelliği 783
3. Kabahatte İcra Hareketleri 783
a. Gümrük Vergileri Ödenmek Suretiyle İhraç Edilebilen Eşyayı, Gümrük İşlemlerine Tabi Tutmaksızın Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkarma 783
b. Gümrük Vergileri Ödenmek Suretiyle İhraç Edilebilen Eşyayı, Gümrük Vergileri Kısmen veya Tamamen Ödenmeksizin Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkarma 783
4. Kabahatte Kast veya Taksir 784
5. Kabahate Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 784
6. Kabahatin Yaptırımı 785
H. Yolcular Tarafından İşlenen Kabahat Fiilleri 785
1. Kanun Hükümleri 785
2. Yolcu Beraberinde Getirilen Eşyanın Özelliği 786
3. Yolcu Kavramı 788
4. Yolcu Beraberi Eşyanın; Kişisel ve Hediyelik Eşya Kapsamı Dışında Olup, Beyana Aykırı Olarak Yolcunun Üzerinde, Eşyası Arasında veya Taşıma Aracında Çıkması ya da Başkasına Ait Eşyanın Kendi Eşyası İmiş Gibi Gösterilmesi 789
5. Kabahatin Yaptırımı 792
II. USULSÜZLÜKLERE İLİŞKİN GÜMRÜK KABAHATLERİ 792
A. Dâhilde İşleme Rejimi, Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi ve Tam Muafiyetli Geçici İthalat Rejimi Hükümlerine Tabi Eşyaya İlişkin Olarak Yapılan Beyan ile Muayene ve Denetleme veya Teslimden Sonra Kontrol Sonucunda; Beyana Aykırılık Çıkması 792
1. Kanuna Göre Kabahat Fiilleri 792
2. Fail ve Kabahate Konu Olan Eşya 792
3. Kabahatin Unsurları 793
4. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, İştirak ve İçtima Durumu 795
5. Kabahatin Yaptırımı 796
B. İhracı Genel Düzenleyici İdari İşlemlerle Yasaklanan Eşyayı İhraç Etme 796
C. Eşyanın İhracı, Belli Kuruluşların Vereceği ve Gümrük İdaresine İbrazı veya Beyanı Zorunlu Olan Lisans, İzin, Uygunluk Belgesi veya Bu Belgeler Yerine Geçen Bilgiye Bağlı Olmasına Rağmen, Eşya Belge veya Bilgiye Tabi Değilmiş ya da Belge veya Bilgi Alınmış Gibi Beyanda Bulunma 796
1. Kabahat Sayılan Fiiller 796
2. Genel Açıklamalar 797
3. Fail ve Kabahate Konu Olan Eşya 797
4. Kabahatin Unsurları 797
5. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, İştirak ve İçtima Durumu 799
6. Kabahatin Yaptırımı 800
D. Türkiye Gümrük Bölgesine Getirilen ve Transit Rejim Beyanında Bulunulan Serbest Dolaşımda Olmayan Eşyanın, Beyan Edilenden Belirgin Bir Şekilde Farklı Cinste Eşya Olması 800
1. Kanuna Göre Kabahat Fiilleri 800
2. Genel Açıklamalar 801
3. Fail ve Kabahate Konu Olan Eşyanın Özelliği 801
4. Kabahatin Unsurları 802
5. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, İştirak ve İçtima Durumu 808
6. Kabahatin Yaptırımı 808
E. Transit Rejimine Konu Edilen Serbest Dolaşımda Olmayan Eşyanın, Hareket Gümrük İdaresinden Sevk Edilmesinden Sonra Varış Gümrük İdaresine Varışından Önce ya da Varış Gümrük İdaresinde Yapılan Kontrolü veya Muayenesi Sonucunda Beyana Göre Eksiklik veya Fazlalık Tespit Edilmesi 809
1. Kanuna Göre Kabahat Sayılan Fiiller 809
2. Genel Açıklamalar 809
3. Fail ve Kabahate Konu Olan Eşya 809
4. Kabahatin Unsurları 810
5. Kabahate Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 811
6. Kabahatin Yaptırımı 811
F. Gümrük Antrepolarında veya Gümrük İdaresince Eşya Konulmasına İzin Verilen Yerlerde Yapılan Sayımlarda Kayıtlara Göre Fazla Eşya Çıkması 811
1. Kanuna Göre Kabahat Sayılan Fiiller 811
2. Genel Açıklamalar 812
3. Fail ve Kabahate Konu Olan Eşya 812
4. Kabahatin Unsurları 812
5. Kabahate Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 814
6. Kabahatin Yaptırımı 815
G. Gümrük Antrepolarındaki Eşyanın, Antrepo Beyannamesinde Beyan Edilenden Belirgin Bir Şekilde Farklı Cinste Eşya Olması 815
1. Kabahat Sayılan Fiiller 815
2. Genel Açıklamalar 815
3. Fail ve Kabahate Konu Olan Eşya 816
4. Kabahatin Unsurları 816
5. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, İştirak ve İçtima Durumu 821
H. Özet Beyan veya Özet Beyan Olarak Kullanılan Ticari veya Resmi Belgelerdeki Kayıtlı Miktara Göre Noksan veya Fazla Kap Çıkması 822
1. Kanuna Göre Kabahat Fiilleri 822
2. Genel Açıklama 823
3. Kabahate Konu Olan Eşya 825
4. Kabahatte Fail 825
5. Kabahatin Unsurları 826
6. Kabahate Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, İştirak ve İçtima Durumu 832
7. Kabahatin Yaptırımı 834
I. Dahilde İşleme, Gümrük Kontrolü Altında İşleme ile Geçici İthalat Rejimlerine İlişkin Hükümlerin İhlal Edilmesi 836
1. Kanuna Göre Kabahat Fiilleri 836
2. Genel Açıklamalar 837
3. Kabahate Konu Olan Eşya 837
4. Kabahatte Fail 838
5. Kabahatin Maddi Unsuru 838
6. Kabahatin Manevi Unsuru 847
7. Kanunun 238/1’inci Maddesinin Değil 241’inci Maddesinin Uygulanacağı Kabahatler 850
8. Kabahate Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 851
9. Kabahatin Yaptırımı 852
İ. İthalat veya İhracat Vergilerinden Muaf Eşyayı Gümrük Kapıları Dışında Başka Yerlerden İthal veya İhraç Etme veya Bu Tür Eşyayı Gümrük İşlemlerini Yaptırmaksızın Yurda Sokma veya Çıkarma 853
1. Kanuna Göre Kabahat Fiilleri 853
2. Genel Açıklamalar 853
3. Kabahate Konu Eşyanın Özelliği 854
4. Kabahatte Fail 854
5. Kabahatin Unsurları 855
6. Kabahate Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 857
7. Kabahatin Yaptırımı 857
J. Gümrük Kanunu ve Bu Kanuna Dayanılarak Çıkarılan İkincil Düzenlemelere Aykırı Hareket Etme Fiilleri 858
1. Genel Açıklamalar 858
2. Kanunun 241’inci Maddesinde Düzenlenen Kabahatlerde İcra Hareketleri 859
3. Gümrük Kanununun 241’inci Maddesinde Düzenlenen Kabahatlerde Kast veya Taksir 888
4. Kanunun 241’inci Maddesinde Düzenlenen Kabahatlere Teşebbüs, İştirak ve İçtima Durumu 889
5. 241’inci Maddede Düzenlenen Kabahatlerin Yaptırımları 889
Kaynakça 891
Kavram Dizini 893 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
