İÇİNDEKİLER
Önsöz 7 Kısaltmalar 15 Giriş 19 I. ÇALIŞMANIN KAPSAM VE PLANI 20 A. Kapsam 20 B. İnceleme Planı 21 II. BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ 21 A. Bilgisayar 21 1. Tanımı ve Tarihî Gelişimi 21 2. Donanım 22 3. Yazılım 23 B. İnternet 23 1. İnternetin Tanımı ve Tarihî Gelişimi 25 2. Yeni Gelişmeler 26 a. Bilişim ve Bilgi Çağının Getirdikleri 26 b. Eserin Dijitalleşmesi 29 c. Çokluortam (Multimedya) Eser 29 d. Dijital Hak Yönetimi 31 aa. Fikrî Mülkiyetin Tanımlanması 31 bb. Kullanım Kısıtlamalarının Uygulanması 32 3. İnternetle İlgili Temel Kavramlar 32 a. İnternet Hizmet ve Protokolleri 32 b. Diğer (Sık Kullanılan) Kavramlar 34 III. FİKRÎ MÜLKİYET KAVRAMI 38 A. Tanım 38 B. Fikrî Hakların Hukuki Niteliği ve Çeşitleri 40 1. Fikir ve Sanat Eserleri 42 2. Sınai Haklar 43 a. Ayırt Edici Ad ve İşaretler 43 aa. Markalar 44 bb. Ticaret Unvanı ve İşletme Adı 44 cc. Coğrafi İşaretler 45 dd. İnternet Alan Adları 45 b. Patentler 45 c. Faydalı Modeller 46 d. Endüstriyel Tasarımlar 46 e. Entegre Devre Topoğrafyaları 46 f. Yeni Bitki Çeşitleri 47 Birinci Bölüm FİKRÎ HAKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER VE AB DÜZENLEMELERİ I. MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER 49 A. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 49 B. Bern Sözleşmesi 50 C. Montevideo Sözleşmesi 50 D. Dünya Telif Hakları Sözleşmesi 50 E. İcracı Sanatçılar, Fonogram Yapımcıları ve Yayın Kuruluşlarının Korunmasına Dair Roma Sözleşmesi 51 F. Fonogramların Yetkisiz Çoğaltılmasına Karşı Fonogram Yapımcılarının Korunmasına İlişkin Cenevre Sözleşmesi 51 G. Uydu ile İletilen Program Sinyallerinin Dağıtımına İlişkin Brüksel Sözleşmesi 52 H. Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları (Trips) Sözleşmesi 52 I. WIPO Telif Hakları Sözleşmesi 53 İ. WIPO İcralar ve Fonogramlar Sözleşmesi 54 J. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi 56 II. AB HUKUKUNDA YER ALAN DÜZENLEMELER 58 A. İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumlulukları 64 B. Bilgisayar Programlarının Hukuki Korunmasına Dair Konsey Direktifi (2009/24/EC) 71 C. Uydu Yayınları ve Kablolu İletime Uygulanan Fikrî Haklar ve Fikrî Haklara Dair Bazı Kuralların Koordinasyonuna Dair Direktif (93/83/EEC) 73 D. Fikrî Haklar ve Komşu Haklarla İlgili Koruma Sürelerinin Uyumlaştırılmasına Dair Direktif (93/98/EEC) 74 E. Bangeman Raporu 74 F. Bilgi Toplumunda Avrupa’nın Yolu Eylem Planı 75 G. Veri Tabanlarının Hukuki Korunmasına Dair Parlamento ve Konsey Direktifi (96/9/EC) 76 H. AB E-Ticaret Direktifi (2000/31/EC) 81 I. Siber Suç ile Savaş Hakkında Komisyon Nihai Raporu 82 İ. Bilgi Toplumunda Telif Haklarının ve Komşu Koruyucu Hakların Belirli Yönleriyle Uyumu Direktifi (2001/29/EC) 82 J. Özgün Sanat Eserlerinin Yeniden Satışından Eser Sahibinin Yararlanması Hakkında Direktif (2001/84/EC) 87 K. Fikrî Mülkiyet Haklarının Uygulanması Hakkında Direktif (2004/48/EC) 88 L. E-Avrupa Çalışmaları 88 M. Fikir ve Sanat Eserleri Haklarının Kiralanması, Ödünç Verilmesi ve Bağlantılı Haklara Dair Konsey Direktifi (92/100/EC) 88 N. Kanuni Online Müzik Servisleri İçin Telif Hakları ve Bağlantılı Hakların Sınırötesi Yönetimi Hakkında Tavsiye Kararı (2005/737/EC) 90 O. Telif Hakları ve Bazı Bağlantılı Hakların Koruma Sürelerine İlişkin Direktif (2006/116/EC) 91 Ö. Medeni ve Ticaret Hukuku Davalarında Mahkemelerin Yetkisi ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında Konsey Tüzüğü (44/2001/EC) ile Brüksel Sözleşmesi 91 P. Akdî Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkında Konsey (Roma I) Tüzüğü (593/2008/EC) 96 R. Akit Dışı Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkında Konsey (Roma I) Tüzüğü (864/2007/EC) 98 S. Diğer Düzenlemeler 102 İkinci Bölüm AB VE TÜRK HUKUKUNDA FİKRÎ MÜLKİYET HAKLARI VE İNTERNET I. İNTERNET ORTAMINDA FİKRÎ HAK SAHİPLİĞİ 105 II. FİKİR VE SANAT ESERLERİ 107 A. Dil ile İfade Edilen Eserler 110 B. Müzik Eserleri 110 C. Müzik Klipleri 112 D. Güzel Sanat Eserleri 112 E. Sinema Eserleri 114 F. İşleme ve Derleme Eserler 116 G. Bilgisayar Programları 119 H. Veri Tabanları 123 I. İnternet Siteleri 127 III. ESER SAHİBİ 130 IV. ESER SAHİBİNİN HAKLARI 134 A. Eser Sahibinin Manevi Hakları 135 1. Eseri Kamuya Sunma Hakkı 136 2. Eser Sahibinin Adının Belirtilmesi Hakkı 137 3. Eserde Değişiklik Yapılmasını Yasaklama Hakkı 138 4. Eserin Aslına Ulaşabilme ve Eserin Bütünlüğünü Koruma Hakkı (Eser Sahibinin Zilyet ve Malike Karşı Hakları) 139 B. Eser Sahibinin Mali Hakları 140 1. İşleme Hakkı 141 2. Çoğaltma Hakkı 143 3. Yayma Hakkı 147 4. Temsil Hakkı 149 5. İşaret, Ses ve Görüntü Nakline Yarayan Araçlarla Umuma İletim Hakkı 150 6. Pay ve Takip Hakkı 152 7. Kiralama ve Kamuya Ödünç Verme Hakkı 153 V. BAĞLANTILI HAKLAR 154 A. İcracı Sanatçıların Hakları 156 B. Fonogram Yapımcıları ve Film Yapımcılarının Hakları 159 C. Radyo Televizyon Yayıncılarının Hakları 162 VI. HAKLARIN SINIRLANDIRILMASI 163 A. Fikrî Hakların Süre Yönünden Sınırlanması 164 1. Mali Hakların Süre Yönünden Sınırlanması 164 2. Manevi Hakların Süre Yönünden Sınırlanması 166 3. Sürelerin Hesaplanması 167 B. Fikrî Hakların Kamu Yararı Sebebiyle Sınırlanması 168 C. Fikrî Hakların Özel Menfaat Sebebiyle Sınırlanması 169 D. Eseri Satım Yetkisinin Sınırlandırılması (İlk Satım ve Tükenme İlkesi) 170 Üçüncü Bölüm FİKRÎ HAK İHLÂLLERİNİN İNTERNETTEKİ GÖRÜNÜMLERİ I. FİKRÎ HAK İHLÂLLERİ VE İNTERNET 173 A. Kopyalama 174 1. Clickwrap Lisansı 176 2. Dürüst Kullanım İlkesi 176 B. Kullanıcılararası Veri Paylaşımı(Peer To Peer) 177 1. Sistemin İşleyişi 179 2. Sisteme İlişkin Tartışmalar 179 3. Kullanıcılararası Veri Paylaşımı ile İhlal Edilen Fikrî Haklar 182 C. ISS’lerin Aracılık Faaliyetleri 184 D. Arama Motorlarının Faaliyetleri 185 E. Linkler 186 1. Basit Link 186 2. Derin Link 187 F. Çerçeve İçine Alma (Framing) 189 G. Eser Dışındaki Fikrî Mülkiyet Konularına İlişkin İhlaller 191 1. İnternet Alan Adları 191 a. İnternet Alan Adları Sistemi 192 b. Alan Adları ve Markalar İlişkisi 193 c. Alan Adlarına İlişkin Uygulamalar 195 d. ‘tr’ Alan Adı Uzantısına İlişkin Uygulama 198 e. ‘eu’ Alan Adı Uzantısına İlişkin Uygulama 201 f. Alan Adı Sisteminin Değerlendirilmesi 201 2. İnternet Siteleri Üzerinden Marka Hakkı İhlâlleri 202 a. İnternet Satışlarında Markanın Kullanılması 203 b. Markanın Metatag Olarak Kullanılması 203 c. Markanın Arama Motorlarında Kullanılması 203 3. İnternet Siteleri Üzerinden Patent Hakkı İhlalleri 205 4. İnternet Siteleri Üzerinden Tasarım İhlalleri 205 II. İNTERNET ORTAMINDA FİKRÎ HAK İHLÂLLERİNDEN SORUMLU SÜJELER 205 A. Telefon-Telekomünikasyon İdareleri 206 B. İnternet Servis Sağlayıcıları 207 C. Erişim Sağlayıcı 209 D. İçerik Sağlayıcı 209 E. Sunucu 210 F. Kullanıcı 210 G. Sorumlu Sûjeler Anlamında 5651 Sayılı Kanun’un Değerlendirmesi 211 1. Genel Olarak 211 2. İnternet Servis Sağlayıcılarının Sorumluluğu 211 III. İHLÂLLERE KARŞI HUKUKİ VE TEKNOLOJİK KORUMA 215 A. Hukuk Davaları 216 1. Eser Sahibinin Tespiti Davası 216 2. Tecavüzün Men’i (Önlenmesi) Davası 217 3. Tecavüzün Tespiti Davası 217 4. Tecavüzün Ref’i (Kaldırılması) Davası 218 5. Tazminat Davaları 218 6. Hukuk Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkeme 220 B. Ceza Davaları 220 1. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Yer Alan Suçlar 220 2. Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Suçlar 221 3. Ceza Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkeme 221 C. FSEK Ek Madde 4 Hükmü 221 D. Teknolojik Koruma Yöntemleri 222 1. Telif Hakkı Uyarıları 222 2. Kopyalanamayan Eserler 222 3. Kullanım Sınırlamaları 222 4. Lisanslı Yazılımlarla Koruma 223 5. Dijital İşaretleme (Watermarking) 223 6. Arama Motorları 223 7. Veri Gizleme (Steganografi-Data Hiding) 223 8. Türkiye’den Bir Uygulama Örneği: Zaman Damgası-Tasdix 224 Sonuç 225 Kaynakça 229 Kavram Dizini 245 |