İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 9
Birinci Baskıya Önsöz 11
Birinci Bölüm
DİŞ HEKİMLERİNİN HUKUKİ SORUMLULUKLARI
I. GENEL OLARAK 25
II. DİŞ HEKİMİ 26
A. Diş Hekiminin Taşıması Gereken Koşullar 26
B. Uzman Diş Hekimliği 27
C. Yetkisiz Diş Hekimliği 27
D. Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetinin Verildiği Yerler 30
1. Kamu Hastaneleri 30
2. Özel Hastaneler 31
III. TIBBİ MÜDAHALE 33
A. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluk Şartları 34
B. Tıbbî Zorunluluk–Endikasyon 35
C. Tıp Bilimince Genel Kabul Görmüş İlke ve Kurallara (Tıbbi Standartlara) Uygun Davranılması 39
D. Estetik Amaçlı Tıbbi Müdahale 42
IV. DİŞ HEKİMLERİNİN GERÇEKLEŞTİRDİKLERİ TIBBÎ MÜDAHALE TÜRLERİ 43
A. Koruyucu Diş Tedavileri 43
B. Çene Cerrahisi Müdahaleleri 43
C. Diş Protezleri 44
D. Implant İşlemleri 44
E. Çene Ortopedisi Müdahaleleri 44
V. DİŞ HEKİMİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN SEBEPLERİ 44
A. Genel Olarak 44
B. Diş Hekimi İle Hasta Arasındaki Hukuki İlişki 46
1. Diş Hekimlerinin Yaptıkları Sözleşmelerin Hukukî Niteliği 46
B. Kanaatimiz 54
C. Diş Hekimliği Uygulamalarının Tabi Olduğu Sözleşmeler 57
1. Diş Hekiminin Eser Sözleşmesi Niteliğindeki Sözleşmeler Açısından Sorumluluğu 57
a. Eser (İstisna) Sözleşmesi 57
b. Tarafların Yükümlülükleri 59
aa. İş Sahibinin (Hastanın) Yükümlülükleri 59
aaa. Eserin Bedelini Ödeme Yükümlülüğü 59
bbb. Hasta, Taraflar Arasında Akdedilen Sözleşmeye Uygun Olarak Tamamlanmış Olan Eseri Kabul Etmekle Yükümlüdür (BK m. 477–m. 486) 61
ccc. Hasta, Diş Hekiminin Talimat ve Tavsiyelerine Uymakla Yükümlüdür 61
bb. Diş Hekiminin (Yüklenicinin) Yükümlülükleri 61
aaa. Eseri Meydana Getirmek (İmal Etmek) (BK m. 471/3) 61
bbb. Eseri Bizzat Yapma veya Kendi İdaresi Altında Yaptırma Yükümlülüğü 62
ccc. Eseri Sadakat ve Özenle Yerine Getirme Yükümlülüğü 65
ddd. Araç ve Malzemeyi Sağlama Yükümlülüğü 67
eee. İhbar Yükümlülüğü 69
fff. İşe Zamanında Başlama ve Devam Etme Borcu 70
ggg. Ayıba Karşı Tekeffül Yükümlülüğü 73
c. Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi 82
d. Eser Sözleşmesinden Doğan Davalarda Zamanaşımı 83
2. Diş Hekiminin Vekalet Sözleşmesi Niteliğindeki Sözleşmeler Açısından Sorumluluğu 83
a. Vekalet Sözleşmesi 83
b. Vekalet Aktinin Varlığı İçin Gerekli Unsurlar Şunlardır 84
VI. TIBBİ TEŞHİS VE TEDAVİ SÖZLEŞMESİ 87
A. Teşhis ve Tedavi Sözleşmesinin Tarafları 87
1. Diş Hekimi 87
a. Diş Hekimliğinde Uzmanlık 88
2. Hasta 90
B. Sözleşmesinin Kuruluşu 90
C. Sözleşmesinin Şekli 91
D. Taraflarının Hak ve Yükümlülükleri 91
1. Genel Olarak 91
2. Hastanın Yükümlülükleri 91
a. Ücret Ödeme Yükümlülüğü 91
b. Hastanın Gerekli Bilgi ve Belgeleri Verme Yükümlülüğü ve Diş Hekiminin Tavsiyelerine Uyma Yükümlülüğü 93
c. Masrafların Ödenmesi ve Borçtan Kurtarma 94
3. Diş Hekiminin Yükümlülükleri 94
a. Hastanın Teşhis ve Tedavisini Gerçekleştirme Yükümlülüğü 94
b. Aydınlatma Yükümlülüğü 95
aa. Genel Olarak Aydınlatma Yükümlülüğü 95
bb. Aydınlatma Kavramı, Önemi ve Konusu 98
cc. Aydınlatma Çeşitleri 101
aaa. Güvenlik–Tedavi Aydınlatması 101
bbb. Karar Aydınlatması 102
ccc. İlaç Aydınlatması 102
ddd. Risk–Riziko Aydınlatması 102
eee. Fiyat, Malzeme ve Teknisyen Ücretler Konusunda Aydınlatma 105
dd. Aydınlatma Yükümlülüğünün İstisnaları 106
ee. Aydınlatmayı Kim Yapar? 109
ff. Aydınlatılmış Onam Formu’nun Hangi Sağlık Personelince İmzalanacağı? 109
gg. Aydınlatmanın Alacaklısı 110
hh. Aydınlatmanın Şekli 114
ıı. Aydınlatma Zamanı 115
ii. Aydınlatmada İspat Külfeti 116
c. Hastanın Rızasının Alınması Yükümlülüğü 118
aa. Genel Olarak 118
bb. Rızaya Ehliyet 119
cc. Rızanın Konusu 122
dd. Rızanın Şekli ve Zamanı 124
ee. Rızanın Geri Alınması 126
d. Sadakat ve Özen Yükümlülüğü 126
aa. Sadakat Yükümlülüğü 126
bb. Hekimin Özen Gösterme Yükümlülüğü 127
e. Kayda Geçirme ve Sır Saklama Yükümlülüğü 131
aa. Diş hekiminin Kayda Geçirme Yükümlülüğü 131
bb. Diş hekiminin Sır Saklama Yükümlülüğü 136
VII. DİŞ HEKİMLERİNİN SÖZLEŞMEDEN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 140
A. Genel Olarak 140
B. Sözleşmenin İhlali 140
C. Kusur 142
1. Tedavi Kusuru 142
2. Meslek Kusuru 143
D. Zarar 144
1. Genel Olarak 144
2. Zarar Çeşitleri 145
a. Maddi Zarar 145
aa. Tedavi Giderleri 145
bb. İş Gücü Kaybı 146
cc. Destekten Yoksun Kalma 146
b. Manevi zarar 146
E. İlliyet Bağı 147
VIII. HEKİMİN KUSURA DAYANMAYAN (SEBEP) SORUMLULUĞU 149
A. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu (TBK. m. 66) 149
B. Diş Hekiminin Tıbbi Teşhis ve Tedavi Borcunu Üçüncü Şahsa Bırakması – Diş Hekimlerinin Diş Teknisyenleri İle Çalışmalarından Doğabilecek Sorumluluklar 150
IX. DİŞ HEKİMLERİNİN DİŞ TEKNİSYENLERİ İLE ÇALIŞMALARINDAN DOĞABİLECEK SORUMLULUKLAR 152
X. HEKİMİN YAPI MALİKİ OLARAK SORUMLULUĞU (TBK. m. 69) 154
XI. SORUMSUZLUK ANLAŞMASI 155
A. Genel Olarak 155
B. Diş Hekiminin Kendi Kusuruna İlişkin Sorumsuzluk Anlaşması 156
C. Yardımcı Şahsın Kusuruna İlişkin Sorumsuzluk Anlaşması (TBK. m. 116/II–III) 157
XII. HUKUKİ SORUMLULUĞUN YASAL DAYANAKLARI, SONUÇLARI, DAVA TÜRLERİ VE SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ 157
A. Hukuki Sorumluluğun Yasal Dayanakları 157
B. Hukuki Sorumluluğun Sonuçları 158
C. Dava Türleri 160
XIII. SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ 163
A. Genel Olarak 163
B. Sözleşmesinin İfa İle Sona Ermesi 163
C. Sözleşmesinin Azil ve İstifa İle Sona Ermesi 164
D. Sözleşmesinin Ölüm, Ehliyetsizlikle ve İflas İle Sona Ermesi 164
İkinci Bölüm
HASTA HAKLARI
I. GENEL OLARAK HASTA HAKLARI 167
II. HASTA HAKLARININ TANIMI 168
III. HASTA HAKLARI 168
A. Hastanın Rızasının Alınması 168
B. Hastanın Aydınlatılması 174
C. Tıbbi Özen Gösterilmesini İsteme Hakkı 179
D. Genel Olarak Bilgi İsteme Hakkı 179
E. Kayıtları İnceleme Hakkı 182
F. Hastanı Özel Yaşamının Gizliliğine Saygı Hakkı 183
1. Genel Olarak 183
2. Hastanın Mahremiyet Hakkının Kapsamı 183
3. Hastaya Ait Bilgilerin Kayda Geçirilmesi (Arşivlenmesi) ve Hasta Sırrının Saklanması 187
a. Hastaya Ait Bilgilerin Kayda Geçirilmesi (Arşivlenmesi) 187
b. Hasta Sırrının Saklanması 188
G. Hastanın Onuru İle Ölme Hakkı 189
H. Sağlık Personelini Tanıma, Seçme, Değiştirme ve Sağlık Birimlerini Seçme Hakkı 192
I. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım Hakkı 195
İ. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı 195
J. Bilgi İsteme Hakkı 195
K. Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma Hakkı 196
L. Hastaların İnanç ve Vicdani Kanaatlerine Uygun Manevi Yardım Alma Hakkı 197
M. İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret Hakkı 198
N. Refakatçi Bulundurma Hakkı 198
O. Hizmetin Sağlık Kurum ve Kuruluşu Dışında Verilmesi Hakkı 198
IV. HASTA HAKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ 199
A. Genel Olarak 199
B. Uluslararası Bildirgeler 200
1. Lizbon Bildirgesi 1981 200
2. Amsterdam Bildirgesi 1994 201
3. Lizbon Bildirgesi II 1995 205
4. Avrupa Statüsü Temel Doküman, Roma 2002 206
V. HASTA HAKLARI İLE İLGİLİ TÜRKİYE’DEKİ YASAL DURUM 207
A. Genel Olarak 207
B. Yasal Düzenlemelerde Hasta Hakları 208
C. Hasta Hakları Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin (8 Mayıs 2014) Getirdiği Değişiklikler ve Yenilikler 212
VI. HASTA İLETİŞİM BİRİMLERİ VE HAKLARI KURULLARI 219
VII. HASTA HAKLARI İHLALLERİNDE HUKUKİ KORUNMA YOLLARI 223
A. Genel Olarak 223
B. Müracaat, Şikayet ve Dava Hakkı 224
C. Maddi ve Manevi Tazminat Davası Açma Hakkı 229
D. Hekimin Disiplin Sorumluluğu 249
1. Genel Olarak 249
2. Tabip Odaları Yönünden Disiplin Sorumluluğu 250
a. Genel Olarak 250
b. Disiplin Cezaları 251
c. Soruşturma ve Kovuşturma 252
aa. Soruşturma Zamanaşımı 252
bb. Yönetim Kurulu Soruşturma Süreci 252
cc. Soruşturmanın Yapılış Biçimi 252
dd. Disiplin Kovuşturmasına Yer Olmadığı Kararı 253
ee. Soruşturma veya Kovuşturma Açılmaması Kararlarına Karşı İtirazlar 253
ff. Onur Kurulu Kararlarına Karşı İtiraz 253
gg. Bozma Kararı Üzerine Yapılması Gereken İşlemler 253
Üçüncü Bölüm
MALPRAKTİS (TIBBİ HATA) VE KOMPLİKASYON, MALPRAKTİSİN VE KOMPLİKASYONUN BELİRLENMESİ (BİLİRKİŞİ)
I. TIBBİ HATA (MALPRAKTİS) 255
A. Genel Olarak 255
B. Mevzuatta Malpraktis 255
C. Tıbbi Standart 258
D. Tıbbi Hata (Malpraktis) Çeşitleri 258
1. Genel Olarak 258
2. Teşhis Hatası 259
3. Tedavi ve Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhmali Hatası 261
4. Üstlenme Hatası 267
E. Diş Hekimliğinde Malpraktis Nedenleri 267
II. KOMPLİKASYON 267
A. Genel Olarak 267
B. İzin Verilen Risk Kavramı 271
III. SONUÇ 278
IV. MALPRAKTİSİN VE KOMPLİKASYONUN BELİRLENMESİ, BİLİRKİŞİLİK 278
A. Sağlık Hukukunda Bilirkişiler 278
1. Genel Olarak 278
2. Tıbbî Bilirkişilik 280
3. Adli Tıp 280
4. Uzman Görüşü 283
5. Yüksek Sağlık Şurası 284
Dördüncü Bölüm
TAZMİNAT SORUMLULUĞU,
TAZMİNAT SORUMLULUĞUNUN SONUÇLARI
I. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 289
A. Genel Olarak 289
1. Hasta ile Diş Hekimi Arasında Sözleşme İlişkisi Varsa 289
2. Diş Hekimi, Kamu Hastanesi Görevlisi İse 290
3. Özel Hastanede Çalışan Diş Hekiminin Tazminat Sorumluluğu 290
B. Tazminat Sorumluluğun Temelleri 291
C. Tazminat Sorumluluğun Doğması İçin Aranan Şartlar 293
D. Tazminat Türleri 293
1. Maddi Tazminat 294
a. Maddi Teminat Çeşitleri 294
aa. Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat 294
bb. Ölüm Nedeniyle Tazminat Davaları 295
2. Manevi Tazminat 295
E. Tazminat Miktarının Belirlenmesi 299
F. Tazminat Davalarında, Dava Türleri 301
G. Uygulamada Açılan Tazminat Davası Konuları 302
H. Tazminattan İndirim 305
I. Tazminat Davalarında Zararın İspatı 307
İ. Tazminat Davalarında Zamanaşımı 308
J. Ceza Mahkemesi Tarafından Verilen Kararın Tazminat Davasına Etkisi 311
K. Tazminat Davalarında Yargı Yolu, Görev ve Yetki 312
1. Görevli Mahkeme 314
2. Yetkili Mahkeme 319
Beşinci Bölüm
ZORUNLU MESLEKİ MALİ MESULİYET SİGORTASI
I. ZORUNLU MESLEKİ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 321
A. Genel Olarak 321
B. Zorunlu Mesleki Mali Sorumluluk Sigortası İlgili Tebliğler 321
C. Sonuç 329
D. Kanaatimce 332
Altıncı Bölüm
SAĞLIKTA REKLAM VE TANITIM
I. SAĞLIKTA REKLAM VE TANITIM 335
A. Genel Olarak 335
B. Yasal Boyut ve Örnek Kararları 336
C. Sonuç ve Kanaat 349
Yedinci Bölüm
DİŞ HEKİMİNİN SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUĞU
I. DİŞ HEKİMİNİN HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUĞU 355
II. DİŞ HEKİMİNİN VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME DOĞAN SORUMLULUĞU 356
Sonuç 361
Kaynakça 373
Kavramlar Dizini 387
Yazarın Özgeçmişi 391 |