İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
GİRİŞ BÖLÜMÜ
I. SÖZLEŞME VE İLGİLİ KAVRAMLARIN YASAL ANLAMI 11
A. Sözleşme (HGK 25.1.2022–19/58–40 s. karara göre) 11
B. Sözleşmede İmkansızlık 11
C. Sonraki İmkansızlıkta Sorumluluk 11
D. İmkansızlığın Kaynaklandığı Hukuki ve Fiili Sebepler 12
E. Sözleşme Riski ve Mücbir Sebep 12
F. Mücbir Sebebin Unsurları 13
G. Cayma Hakkı 16
H. Sözleşmelerde İrade Beyanı, İcap ve Kabul: HGK 14.10.2021–3083/1225 s. kararına göre 16
I. Sözleşmenin Yorumlanması. HGK 16.12.2021–11/89–1686 s. kararına göre 17
İ. Sözleşmede İfa ve İfa Zamanı; İfa Zamanı Gelmeden Açılan Alacak Davasının Reddinin Usulden mi Yoksa Esastan mı Olduğu (İBK 18.2.2022–5/1 e göre) 18
1. İfa 18
a. Genel Olarak 18
b. İfa İlkeleri 20
2. İfa Zamanı 20
a. Genel Olarak 20
b. Muaccel/Müeccel Borç 22
c. İfa Zamanının Önemi 23
J. Sözleşme Serbestliği ve Özgürlüğü İlkesi: HGK 15.4.2021–15/259–486 s. kararına göre 25
K. Sözleşmelerde Güven İlkesi–Güven Kavramı ve Güven Sorumluluğu (HGK 14.10.2021–19/1083–1225’e göre) 26
L. Sözleşmede İrade Beyanı, İcap ve Kabul (HGK 2.12.2020–19/917–985 s. karara göre; 28
M. Sözleşmelerde Hukuksal İşlem ve Sözleşme Çeşitleri (HGK 29.11.2018–11/1586–18*9 S. karar göre 29
Birinci Bölüm
CEZA KOŞULU TANIMI –NİTELİĞİ– TÜRLERİ
I. TANIMI–İBK 8.3.2019 tarih ve 10/1 s. kararda vurgulandığı üzere 31
A. HGK 15.4.2021–15/259–486 s. kararına göre 31
B. HGK 29.6.2021 tarih ve 13/2245–880 s. kararına göre 32
C. HGK 7.7.2021–15/3169–948 sayılı kararına göre 32
II. HUKUKİ NİTELİĞİ VE UNSURLARI 33
A. Hukuki Niteliği: İBK 8.3.2019–10/1 s. karara göre 33
III. TÜRLERİ 35
A. Seçimlik Cezai Şart 35
B. İfaya Eklenen Cezai Şart 36
C. İfa Yerine Cezai Şart (Dönme Cezası) 36
1. HGK 14.10.2021–3083/1225 s. Kararına göre ise 36
2. 3. HD 11.2.2021–7412/1279 s. karara göre 37
İkinci Bölüm
CEZA KOŞULU–ALACAKLININ HAKLARI
I. CEZA KOŞULUNUN SÖZLEŞMENİN İFASI İLE İLİŞKİSİ 41
A. Açıklama 42
1. Alacaklının Hakları 42
a. Cezanın Sözleşmenin İfası ile İlişkisi 42
aa. Seçimlik Cezai Şart; HGK 12.10.2021–15/2736–1218 s. kararına göre 42
bb. İfaya Ekli Cezai Şart 43
cc. İfayı Engelleyen Cezai Şart 43
2. Seçimlik Cezai Şartın Özellikleri 44
3. İfaya Ekli Cezai Şartın Özellikleri 46
a. HGK 7.7.2021–15/3169–948 s. kararında ifade edildiği gibi 47
b. HGK 26.2.2016–19/524–192 sayılı karara göre de 48
4. Cezai Koşul ve Gecikme (Temerrüt) Faizi Karşılaştırması 49
a. İBK 24.5.2019–8/3 s. kararında 49
b. Yargıtay HGK 17.2.1971–4/405–85 s. kararında 51
5. Cezai Şarta İlişkin Sorunlar 52
a. Cezai Şartın Fahiş Olarak Değerlendirilmesinin Ölçütü Nedir? 52
b. Cezai Şarttan Feragat Mümkün Mü? 53
c. Cezai Şart Tamamen Kaldırılabilir mi Yoksa İndirilebilir mi? 53
6. Sözleşmede Kararlaştırılan Cezai Şarta İlişkin Örnekler ve Kurallar 54
a. İfa Yerine Seçimlik Ceza Koşulu (m. 179/1) 54
b. İfaya Eklenen Ceza Koşulu (m. 179/2) 55
c. İfayı Engelleyen (İfa Yerine) Ceza Koşulu (Dönme Cezası) (m. 179/3) 56
d. Ödenmiş Cezai Şartın Geri İstenmesinde Zamanaşımı Süresi Nedir? 57
7. Ceza Koşulu–Cayma Parası ve Bağlanma Parası Kavramları 59
a. Kanunlardaki Yeri 59
b. Tanım ve Hukuksal Özellikler 60
aa. Bağlanma Parası 60
bb. Cayma Parası 60
cc. Ceza Koşulu 61
c. Pey (Bağlılık)–Cayma Akçesi– Cezai Şartla İlgili Öğretiden Derlenmiş Örnek Olaylar 63
aa. Pey Akçesi 63
bb. Cayma Akçesi 63
cc. Cezai Şart 63
YARGITAY KARARLARI 64
II. CEZA KOŞULU İLE ZARAR ARASINDAKİ İLİŞKİ 206
A. Açıklama 206
1. Zarar Şartı 206
2. Zararın Varlığı 206
3. Ödemezlik Defi 208
4. Zarar ile Cezai Şartın Türü Arasında Hukuki İlişki 208
YARGITAY KARARLARI 209
III. KISMİ İFANIN YANMASI 212
A. Açıklama 212
1. Kıyasen Uygulama 212
2. Saklı Tutulan Hükümler 212
Üçüncü Bölüm
CEZANIN MİKTARI, GEÇERSİZLİĞİ VE İNDİRİLMESİ
I. CEZANIN MİKTARI, GEÇERSİZLİĞİ VE İNDİRİLMESİ 213
A. Açıklama 213
1. Cezai Şart Miktarının Taraflarca Belirlenmesi 213
2. Asıl Borcun Geçersiz ya da Sonradan İfasının İmkansız Hale Gelmesi 214
3. Cezai Şartın İndirime Tabi Tutulması 215
YARGITAY KARARLARI 216
Ek Bölüm
YARGI KARARLARI EŞLİĞİNDE USUL HUKUKU VE
CEZAİ ŞARTA İLİŞKİN ÇÖZÜMLENMİŞ UYUŞMAZLIKLAR
I. CEZAİ ŞART (İNŞAAT FAALİYETİNDEN KAYNAKLI) 261
II. CEZAİ ŞART (KİRA SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLI) 270
III. CEZAİ ŞART (BAYİLİK SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLI) 273
IV. CEZAİ ŞART (HİZMET SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLI) 274
V. CEZAİ ŞART (MAL TESLİMİNDEN KAYNAKLI) 278
VI. CEZAİ ŞART (REKABET ETMEME YÜKÜMÜNDEN KAYNAKLI) 282
VII. CEZAİ ŞART (HARİCİ TAŞINMAZ SATIŞINDAN KAYNAKLI) 288
VIII. CEZAİ ŞART (EMLAK KOMİSYON FAALİYETİNDEN KAYNAKLI) 293
IX. CEZAİ ŞART (EMLAK GÖRME SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLI) 296
X. UYGULAMAYA YANSIYAN (ÇÖZÜMLÜ CEZAİ ŞART UYUŞMAZLIKLARI) 298
A. Uyuşmazlık (1) İnşaat Sözleşmesinin Geç İfasında Birden Çok Cezai Şart İstemi 298
B. Uyuşmazlık (2) Kira Sözleşmesinin Erken Feshinde Cezai Şart ve Makul Kira Bedeli İstemi 299
C. Uyuşmazlık (3) Harici Satış Sözleşmesinden Kaynaklı Cezai Şart İstemi 300
D. Uyuşmazlık (4) Kira Süresi Dolduğu Halde Tahliye Edilmemesi Nedeniyle Cezai Şart İstemi 301
E. Uyuşmazlık (5) İşçinin Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlaline Dayalı Cezai Şart İstemi 303
F. Uyuşmazlık (6) Taşınmaz Dairenin Geç Tesliminden Kaynaklı Cezai Şart İstemi 304
G. Uyuşmazlık (7) Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Kaynaklı Cezai Şart İstemi 306
H. (Uyuşmazlık (8) İşçi İşveren Arasındaki Rekabet Yasağından Kaynaklı Cezai Şart İstemi 306
Kaynakça 309
Yazarın Yayınlanmış Kitapları 311
Kavram Dizini 323 |