İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Sunuş (Prof. Dr. Köksal BAYRAKTAR) 9
Sunuş (Prof. Dr. Ümit KOCASAKAL) 11
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
TEMEL KAVRAMLAR, YABANCI ÜLKELER VE
ULUSLARARASI HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER
I. TEMEL KAVRAMLAR 25
A. İçeriden Öğrenenlerin Ticareti 25
B. İçeriden Öğrenen 27
1. Genel Olarak 27
2. Birincil – İkincil İçeriden Öğrenenler Ayrımı 29
3. Birincil İçeriden Öğrenenler 32
4. İkincil İçeriden Öğrenenler 33
C. İçsel Bilgi 34
1. Genel Olarak 34
2. İçsel Bilginin Temel Unsurları 36
a. Kesinlik 36
b. Fiyata Etkili Olma 37
c. Sermaye Piyasası Araçlarıyla İlgili Olma 38
d. Kamuya Açıklanmamış Olma 39
D. İçeriden Öğrenenlerin Ticaretinin Yasaklanıp Yasaklanmamasına İlişkin Görüşler 39
1. İçeriden Öğrenenlerin Ticaretinin Serbest Olmasına İlişkin Görüşler 39
2. İçeriden Öğrenenlerin Ticaretinin Yasaklanmasına İlişkin Görüşler 41
a. Yatırımcının Korunması 41
b. Taraflar Arasında Adalet ve Eşitliğin Sağlanması 42
c. Sermaye Piyasasına Yönelik Kamu Güveninin Korunması 42
d. İhraççı Şirketin Korunması 43
e. Piyasa Etkinliğinin Sağlanması 43
II. YABANCI ÜLKELER VE ULUSLARARASI HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER 44
A. Amerika Birleşik Devletleri 44
1. Mavi Gök Kanunları (Blue Sky Laws) 44
2. 1933 Tarihli Menkul Kıymetler Kanunu (Securities Act) 46
3. 1934 Tarihli Menkul Kıymetler Borsası Kanunu (“Securities Exchange Act”) 47
4. ABD Sermaye Piyasası Komisyonu (SEC) 10 (b) (5) Kuralı 48
5. Açıkla ya da Kaçın (DiscloseAbstain) Kuralı 50
6. Klasik Teori 53
7. Kötüye Kullanma Teorisi 54
8. İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Cezaları Kanunu [The Insider Trading Sanctions Act of 1984 (ITSA)] 58
9. İçeriden Öğrenenlerin Ticareti ile Menkul Kıymet Sahtekârlığı İnfaz Kanunu [Insider Trading and Securities Fraud Enforcement Act (ITSFEA)] 59
10. ABD Sermaye Piyasası Komisyonu (SEC) 10 (b) (5)–1 ve 10 (b) (5)–2 Kuralı 59
11. Sarbanes Oxley Kanunu (Sarbanes Oxley Act) 60
12. Dodd–Frank Wall Street Reform ve Tüketici Koruma Kanunu (Dodd–Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act) 61
13. Kongresel Bilgiye Dayalı Ticaretin Önlenmesi Kanunu “Stop Trading on Congressional Knowledge Act (STOCK Act)” 61
14. Newman ve Salman Davaları Sonrası Dönem 62
B. Avrupa Birliği 64
1. 89/592 (EEC) Sayılı Konsey Direktifi 66
2. 2003/6 (EU) Sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi 67
3. 2004/72 (EC) Sayılı Konsey Direktifi 69
4. 2014/596 (EU) Sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü 69
5. 2014/57 (EU) Sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi 74
C. İngiltere 76
D. Almanya 78
E. İtalya 79
F. Fransa 80
G. Japonya 81
İkinci Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA
İÇERİDEN ÖĞRENENLERİN TİCARETİ SUÇU
I. GENEL OLARAK 83
A. Sermaye Piyasası Suçları Kavramı 83
1. Genel Olarak 83
2. Sermaye Piyasası Suçlarının Ekonomik Suçlarla İlişkisi 85
3. Sermaye Piyasası Suçlarının Genel Özellikleri 87
a. Kanunla Çerçevesi Çizilen Suçların İçeriğinin İdari Düzenleyici İşlemlerle Belirlenmesi 87
b. Korunan Hukuksal Değerlerin Kamusal Olması 90
c. Suçların Tespitinin Zorluğu 91
d. Mağdur Sayısının Çokluğu 92
e. Özel Faillik Sıfatının Aranması 93
f. Özel Kast Aranması 93
g. Tehlike Suçu Olması 94
h. Ağırlıklı Olarak Ekonomik Yaptırımların Uygulanması 95
i. Özel Muhakeme Kuralları Öngörülmesi 96
B. Türk Sermaye Piyasası Mevzuatı 101
1. Anayasa 101
2. 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu 102
3. 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu 103
4. Diğer Düzenlemeler 107
C. SERMAYE PİYASASI KURULU (SPK) 108
1. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Hukuki Niteliği 108
2. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Oluşumu ve Yapısı 109
3. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Görev ve Yetkileri 110
a. Düzenleme 110
b. İzin 110
c. Gözetim 111
d. Denetim 111
e. Tedbir ve İdari Yaptırım 112
D. İçeriden Öğrenenlerin Ticareti ve Kamuyu Aydınlatma İlişkisi 113
1. Genel Olarak 113
2. Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamında Kamuyu Aydınlatma Yükümlülüğü 114
3. Özel Durumlar Tebliği 116
a. İçsel Bilgilerin Kamuya Açıklanmasının Ertelenmesi 117
b. İçsel Bilgilere Erişimi Olan Kişiler Listesi 118
c. İdari Sorumluluğu Bulunan Kişilerin İşlemlerinin Açıklanması 119
d. Sermaye Yapısına ve Yönetim Kontrolüne İlişkin Değişiklikler 119
e. Olağan Dışı Fiyat ve Miktar Hareketleri 120
f. Özel Durumlar Rehberi 121
E. İçeriden Öğrenenlerin Ticaretine İlişkin Diğer Düzenlemeler 123
1. Yöneticilerin Net Alım Satım Kazançlarını İhraççılara Ödemeleri Hakkında Tebliğ 123
2. Piyasa Bozucu Eylemler Tebliği (Yasak Dönem) 125
3. Önemli Nitelikteki İşlemlere İlişkin Ortak Esaslar ve Ayrılma Hakkı Tebliği 128
F. 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun 130
II. İÇERİDEN ÖĞRENENLERİN TİCARETİ SUÇUNUN BENZER SUÇLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 132
A. İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu ve Piyasa Dolandırıcılığı (Manipülasyon) Suçu 132
B. İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu ve Ticarî Sır, Bankacılık Sırrı Veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi Veya Belgelerin Açıklanması Suçu 135
C. İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu ve Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması Suçu 136
D. “İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu” ve “Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu” 137
III. SUÇUN UNSURLARI 138
A. KORUNAN HUKUKİ DEĞER 138
1. Genel Olarak 138
2. Sermaye Piyasasının Güvenilirliği 140
3. Sermaye Piyasasının Etkinliği 141
4. Yatırımcıların Korunması 142
B. Kanuni Unsur 142
1. Genel Olarak 142
2. Suçun Kanunilik İlkesi Açısından Değerlendirilmesi 143
C. Fail 148
1. Genel Olarak 148
2. İhraççıların veya Bunların Bağlı veya Hâkim Ortaklıklarının Yöneticileri 154
3. İhraççıların veya Bunların Bağlı veya Hâkim Ortaklıklarında Pay Sahibi Olmaları Nedeniyle Bu Bilgilere Sahip Olan Kişiler 162
4. İş, Meslek ve Görevlerinin İcrası Nedeniyle Bu Bilgilere Sahip Olan Kişiler 165
a. İş İcrası Nedeniyle Bu Bilgilere Sahip Olan Kişiler 165
b. Meslek İcrası Nedeniyle Bu Bilgilere Sahip Olan Kişiler 166
c. Görev İcrası Nedeniyle Bu Bilgilere Sahip Olan Kişiler 168
5. İçsel Bilgileri Suç İşlemek Suretiyle Elde Eden Kişiler 168
6. Sahip Oldukları Bilginin Bu Fıkrada Belirtilen Nitelikte Bulunduğunu Bilen veya İspat Edilmesi Hâlinde Bilmesi Gereken Kişiler 169
D. Mağdur 175
E. Suçun Konusu (İçsel Bilgi) 178
1. Genel Olarak 178
a. Bilginin Kesinliği ve Güvenilirliği 181
b. Fiyata veya Değere veya Yatırımcıların Yatırım Kararlarına Etkili Olması 183
c. Sermaye Piyasası Araçları veya İhraççılarla İlgili Olması 187
aa. Şirket/İhraççı Bilgisi 189
ab. Piyasa Bilgisi 193
d. Kamuya Açıklanmamış Olması 195
F. Maddi Unsur 196
1. Ön Şart 197
2. Hareket 197
a. Genel Olarak 197
b. Alım Emri Vermek 204
c. Satım Emri Vermek 205
d. Emri Değiştirmek 206
e. Emri İptal Etmek 206
3. Netice (Menfaat Temini) 207
4. Teşebbüs 213
G. Hukuka Aykırılık Unsuru 215
1. Sermaye Piyasası Kanunu’nda Yer Alan Hukuka Uygunluk Sebepleri 215
a. Kamu Politikası İşlemleri 216
b. Geri Alım Programları 218
c. Fiyat İstikrarı İşlemleri 219
2. Genel Hukuka Uygunluk Nedenleri 219
H. Manevi Unsur 220
IV. SUÇLARIN BİRLEŞMESİ (İÇTİMA) 223
V. İŞTİRAK 224
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YAPTIRIM VE MUHAKEME
I. YAPTIRIM 227
A. Cezai Yaptırım 227
B. İdari Tedbirler 231
II. MUHAKEME 234
A. Madde ve Yer Bakımından Yetki 234
1. Görevli Mahkeme 234
2. Yetkili Mahkeme 234
B. Soruşturma ve Kovuşturma Koşulları 235
1. Soruşturma ve Kovuşturma Koşulları (Yazılı Başvuru Şartı) 235
2. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Yazılı Başvurusunun Hukuki Niteliği 238
a. Genel Açıklamalar 238
aa. Şikâyet Şartı İle Karşılaştırma 239
ab. Talep Şartı İle Karşılaştırma 239
ac. İzin Şartı İle Karşılaştırma 239
ad. Değerlendirme 240
b. Kurulun Yazılı Başvurusunun Sonuçları 240
Sonuç 245
Kaynakça 261 |