|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Takdim 5
Önsöz 9
Tablolar 25
Kısaltmalar Dizini 27
Giriş
I. GENEL OLARAK 31
II. KONUNUN ÖNEMİ VE SINIRLANMASI 32
A. Konunun Taşıdığı Önem 32
B. Konunun Sınırlanması 36
III. ÇALIŞMANIN AMACI VE İZLENEN YÖNTEM 37
A. Çalışmanın İzlediği Amaç 37
B. Çalışmanın İzlediği Yöntem 37
IV. KONUNUN SUNULMASI 38
Birinci Bölüm
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
§1. SOSYAL GÜVENLİK HAKKI KAVRAMI 41
I. Genel Olarak 41
II. Sosyal Güvenlik Hakkı Kavramının Tanımı 42
A. Dar Anlamıyla Sosyal Güvenlik Hakkı Kavramı 43
B. Geniş Anlamıyla Sosyal Güvenlik Hakkı Kavramı 45
C. Sosyal Güvenlik Hakkı Kavramının Tanımının Çalışma Konumuz Açısından Önemi 46
III. Yöntemleri 47
A. Geleneksel Koruma Yöntemleri 48
B. Özgün Koruma Yöntemleri 49
§2. YAŞLILIK VE YAŞLANMA KAVRAMLARI 50
I. Tarihsel Süreç İçerisinde Yaşlılığa Bakış 50
II. Yaşlılığın Tanımlanması 53
III. Yaşlılığın Başlangıcına Yönelik Tartışmalar 54
IV. Yaşlanma 54
A. Yaşlanmanın Tanımı 55
B. Yaşlanma Türleri 56
1. Biyolojik Yaşlanma 57
2. Kronolojik Yaşlanma 58
3. Psikolojik Yaşlanma 59
4. Toplumsal Yaşlanma 61
5. Sosyal Yaşlanma 61
6. Ekonomik Yaşlanma 62
§3. SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU BAKIMINDAN YAŞLILIK KAVRAMI 62
I. Sosyal Risk Kavramı 63
A. Genel Olarak 63
B. Sosyal Risklerin Sınıflandırılması 64
II. Sosyal Risk Açısından “Yaşlılık” 66
§4. YAŞLILIĞIN GÖZ ARDI EDİLEN BİR SOSYAL RİSKİ: BAKIMA MUHTAÇLIK 68
I. Genel Olarak 68
II. Bakıma Muhtaçlık Kavramı 70
A. Kavramın Tanımlanmasında Yararlanılan Terimler: Bağımlılık, Bakım ve “Gündelik Yaşam Aktiviteleri” 70
B. Tanım 73
C. Bakıma Muhtaçlık ve Engellilik İlişkisi 74
§5. YAŞLI BAKIMINDA TEMEL TARTIŞMA ALANLARI 76
I. Yaşlı Bakımında Sorumlunun Belirlenmesi: Aile–Toplum İkilemi 77
A. Genel Olarak 77
B. Enformel Bakım, Aile Bakımı, Gayri Resmi Bakım, Profesyonel Olmayan Bakım Kavramlarında Tercih: “Aile Bakımı” 78
C. Formel– Resmi Bakım 80
II. Yaşlı Bakımının Gerçekleştirileceği Alan 81
A. Kurum Bakımı 81
B. Evde Bakım 82
1. Genel Olarak 82
2. Yerinde Yaşlanma İlkesi Çerçevesinde Evde Bakımın Yükselişi 82
C. Toplum Temelli Bütünleşmiş Bakım 84
İkinci Bölüm
ULUSLARARASI BOYUTUYLA YAŞLI BAKIMI:
FARKLI SOSYAL GÜVENLİK MODELLERİNİN İNCELENMESİ
§6. ULUSLARARASI BELGELERDE YAŞLI BAKIMI 85
I. Genel Olarak 85
II. Birleşmiş Milletler Belgeleri 86
A. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 86
B. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi 88
1. Genel Olarak 88
2. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi’nin Yaşlıların Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklarına İlişkin 6 No.lu Genel Yorumu 89
III. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Belgeleri 92
A. Philadelphia Bildirgesi 93
B. Sosyal Güvenliğin Asgari Normlarına İlişkin 102 Sayılı Sözleşme 94
C. Uluslararası Çalışma Örgütü Sosyal Koruma Tabanları Hakkında 202 Sayılı Tavsiyesi 95
IV. Avrupa Konseyi Belgeleri 96
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 97
B. Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 97
V. Yaşlı Bakımına İlişkin Uluslararası Belgelerin Bağlayıcılığı 100
A. Genel Olarak 100
B. Türk Hukukunda Uluslararası Antlaşmaların Hiyerarşik Konumu 103
1. Anayasa Madde 90’ın Anlamı 104
2. “Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Sözleşmeler” Deyiminin Kapsamı 107
C. Uluslararası Belgelerin Kendiliğinden İcra Kabiliyeti Olup Olmadığı Sorunu 110
D. Değerlendirme 112
§ 7. YAŞLI BAKIMINDA FARKLI SOSYAL GÜVENLİK MODELLERİ 116
I. Ülkelerin Seçimi 118
II. Farklı Sosyal Güvenlik Modellerinin İncelenmesi 120
A. Asya Kıtası Ülkeleri 120
1. Japonya 120
a. Genel Olarak Japonya’nın Demografik Yapısına Bakış 121
b. Japonya’da Yaşlı Bakımının Tarihsel Gelişimi 122
c. Formel Bakım ve Sağlanan Yardımlar 123
aa. Japon Bakım Sigortası Sisteminin Genel Özellikleri ve Finansmanı 123
bb. Japonya’da Bakıma Muhtaçlık Kavramı ve Tespiti 125
cc. Bakım Sigortasının Kapsamı 126
dd. Bakım Sigortasından Sağlanan Yardımlar 127
aaa. Genel Olarak 127
bbb. Evde Bakım ve Sağlanan Hizmetler 128
ccc. Kurum Bakımı ve Toplum Temelli Bütünleşmiş Bakım Sistemi 129
d. Aile Bakımı ve Desteklenmesi 130
aa. Dolaylı Sosyal Destek 130
bb. Aile Bakım İzni ve Çalışma Saatlerinin Sınırlandırılması 131
2. Güney Kore 135
a. Genel Olarak Güney Kore’nin Demografik Yapısına Bakış 135
b. Güney Kore’de Yaşlı Bakımının Tarihsel Gelişimi 135
c. Formel–Resmi Bakım ve Sağlanan Hizmetler 137
aa. Güney Kore Bakım Sigortası Sisteminin Genel Özellikleri ve Finansmanı 137
bb. Güney Kore’de Bakıma Muhtaçlık Kavramı ve Tespiti 139
cc. Bakım Sigortasının Kapsamı 140
dd. Bakım Sigortasından Sağlanan Yardımlar 141
aaa. Evde Bakım Hizmetleri 142
bbb. Kurum Bakımı, Özel Durumlarda Bakım Ödenekleri ve Toplum Temelli Bütünleşmiş Bakım 143
d. Aile Bakımı ve Desteklenmesi 146
aa. Genel Olarak 146
bb. Aile Bakım Yardımcılarına Sağlanan Nakdi Destek: İşçi mi Aile Üyesi mi? 146
cc. Aile Bakım İzni 148
B. Avrupa Kıtası Ülkeleri 149
1. İsveç 149
a. İsveç Refah Devleti Hukuk Sistemine Genel Bir Bakış 150
b. İsveç Demografik Yapısına Genel Bir Bakış 151
c. İsveç’te Yaşlı Bakımının Tarihsel Gelişimi 152
d. Formel–Resmi Bakım ve Sağlanan Hizmetler 155
aa. İsveç Yaşlı Bakım Sisteminin Genel Özellikleri ve Finansmanı 155
bb. İsveç’te Bakıma Muhtaçlık Kavramı ve Tespiti 156
cc. Sağlanan Yardımlar 159
e. İsveç’te Aile Bakımı ve Desteklenmesi 161
f. İsveç Yaşlı Bakım Sistemine Hâkim Olan Genellik İlkesine Yönelik Bir Tehdit: Evde Bakımın Piyasalaştırılması 164
2. İtalya 167
a. Genel Olarak İtalya’nın Demografik Yapısına Bakış 168
b. İtalya’da Yaşlı Bakımının Tarihsel Gelişimi 168
c. Formel–Resmi Bakım ve Sağlanan Yardımlar 170
aa. İtalyan Yaşlı Bakım Sisteminin Genel Özellikleri ve Finansmanı 170
bb. İtalya’da Bakıma Muhtaçlık Kavramı ve Tespiti 172
cc. Sağlanan Yardımlar 175
aaa. Evde Bakım Hizmetleri 175
bbb. Kurum Bakımı 178
aaaa. Gündüz Bakım Merkezleri (Yarı–Yatılı Kurum Bakımı) ve Sağlanan Yardımlar 178
bbbb. Yatılı Bakım Kurumları ve Sağlanan Yardımlar 179
d. Aile Bakımı ve Kendine Özgü Yeni Bir Bakım Türü: Badanti–Aile Asistanı 180
aa. Genel Olarak 180
bb. Aile Bakıcıları için Öngörülen Destekler 181
aaa. Bakım İzni 181
bbb. Bakıcı Nakdi Yardımı 183
ccc. Aile Bakıcılarını Desteklemeye Yönelik Sosyal Hizmetler ve Badanti– (Aile Asistanları) 184
C. Amerika Kıtası Ülkeleri 185
1. Kanada 186
a. Genel Olarak Kanada’nın Demografik Yapısına Bakış 186
b. Kanada’da Yaşlı Bakımının Tarihsel Gelişimi 187
c. Formel–Resmi Bakım ve Sağlanan Yardımlar 190
aa. Kanada Yaşlı Bakım Sisteminin Genel Özellikleri ve Finansmanı 190
bb. Kanada’da Bakıma Muhtaçlık Kavramı ve Tespiti 192
cc. Sağlanan Yardımlar 193
aaa. Yatılı Bakım Hizmetleri 194
bbb. Ev ve Toplum Temelli Bakım Hizmetleri 196
aaaa. Genel Olarak 196
bbbb. Sağlanan Yardımlar 199
d. Aile Bakımı ve Desteklenmesi 201
e. Federalizmin Kanada Uzun Süreli Yaşlı Bakım Sistemi Üzerindeki Etkileri 205
2. Şili 206
a. Genel Olarak Şili’nin Demografik Yapısına Bakış 207
b. Şili Yaşlı Bakım Sisteminin Tarihsel Gelişimi 208
aa. Şili’nin Siyasal ve Kurumsal Gelişimi 208
bb. Şili’de Yaşlı Bakımının Tarihsel Gelişimi 209
c. Formel–Resmi Bakım ve Sağlanan Yardımlar 210
aa. Şili Yaşlı Bakım Sisteminin Genel Özellikleri ve Finansmanı 210
bb. Şili’de Bakıma Muhtaçlık Kavramı ve Tespiti 212
cc. Sağlanan Yardımlar 213
aaa. Kurum Bakımı 214
aaaa. Bakım Kurumları (ELEAM) ve Sağlanan Hizmetler 214
bbbb. Toplu Konutlar ve Sağlanan Hizmetler 215
cccc. Gündüz Merkezleri ve Sağlanan Hizmetler 216
bbb. Evde Bakım Hizmetleri 217
aaaa. Genel Olarak 217
bbbb. Evde Bakımda Sağlık Hizmetleri 218
cccc. Şili “Cuida” 219
d. Aile Bakımı ve Desteklenmesi 220
Üçüncü Bölüm
FEDERAL ALMANYA CUMHURİYETİ’NDE YAŞLI BAKIMI
§8. FEDERAL ALMANYA CUMHURİYETİ’NİN DEMOGRAFİK YAPISI VE YAŞLI BAKIMININ TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ 223
§9. SOSYAL BAKIM SİGORTASI KANUNU (SGB XI) VE BAKIM 227
I. Alman Sosyal Bakım Sigortasının Genel Hükümleri 227
A. Zorunluluk İlkesi 227
B. Bakım Sigortası Hastalık Sigortasını Takip Eder İlkesi 229
C. Bakım Sigortasının İdaresi 229
D. Bakım Sigortasının Amacı 229
E. Cinsiyet, Kültürel ve Dini İnanç Farklılıkların Gözetilmesi 230
F. Kendi Kaderini Tayin Etme (Selbstbestimmung) 231
G. Evde Bakım ve Aile Bakımının Önceliği 233
H. Kısmi Sigorta İlkesi (Teilkasko–Versicherung) 234
İ. Önleyici Yaklaşım 235
J. Kişisel Sorumluluk (Eigenverantwortung) 236
K. Bilgilendirme ve Tavsiye Verme (Aufklärung und Auskunft) 237
II. Bakım Sigortasının Kişiler Açısından Uygulanma Alanı 238
A. Sosyal Bakım Sigortası 239
1. Sosyal Bakım Sigortalıları 239
2. Aile Sigortalısı Olarak Sosyal Bakım Sigortasından Yararlananlar (Familienversicherung) 242
B. Zorunlu Özel Bakım Sigortası 244
C. Bağımsız Çalışanlar ve Memurların Bakım Sigortası Sisteminde Sigortalılığı 245
III. Bakım Sigortasından Sağlanan Yardımlardan Yararlanabilme Koşulları 246
A. Başvuru 247
B. Belirli Bir Sigortalılık Süresinin Doldurulması 248
C. Yardımlardan Yararlanmada Kötü niyetli Olmama 249
D. Yurt Dışında İkamet Etmeme 250
E. SGB XI’e göre Bakıma Muhtaç Olma 253
1. Bakıma Muhtaçlık Kavramı 254
a. Eski Tanım (2016 Yılının Sonuna Kadar Geçerli Olan) 254
b. Güncel Tanım (1 Ocak 2017’den İtibaren Geçerli Olan) 256
2. Bakım Seviyeleri (Pflegegrad) 259
a. Eski Sınıflandırma (2016 Yılının Sonuna Kadar) 260
b. Güncel Sınıflandırma (1 Ocak 2017’den İtibaren) 263
3. Değerlendirme Usulü 272
a. Sosyal Bakım Sigortası Sistemi 272
b. Zorunlu Özel Sigorta 274
IV. Sosyal Bakım Sigortasının İdari Yönetimi 275
A. Genel Olarak 275
B. Bakım Sigortasında Paydaşlar 275
1. Toplum Sorumluluğu İlkesi Çerçevesinde 275
2. Sosyal Bakım Sigortasını Uygulamakla Görevli Organ: Bakım Sigortası Fonu (Pflegekassen) 276
a. Genel Olarak 276
b. Bakım Sigortası Fonunun Görevleri 277
3. Denetim Organları 278
4. Danışma Organları 278
5. Bakım Kurumları (Pflegeeinrichtungen) 279
V. Bakım Sigortasının Finansmanı 281
A. Genel Olarak 281
B. Prim Oranı 282
C. Prime Esas Kazancın Belirlenmesi 284
D. Primlerin Ödenmesi 285
1. Sosyal Bakım Sigortası Kapsamındaki Sigortalılar 285
2. Zorunlu Özel Sigortalı ve İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar 288
E. Sigorta Primlerinden Muafiyet 289
VI. Sosyal Bakım Sigortasından Sağlanan Yardımlar 290
A. Genel Olarak 290
B. SGB XI’de Sağlanan Yardımlara Hâkim Olan İlkeler 293
C. Evde Bakımda Sağlanan Yardımlar (Ambulante Leistungen) 294
1. Genel Olarak 294
2. Ayni Yardımlar (SGB XI §36–Sachleistungen) 295
a. Genel Olarak 295
b. Yardımların İçeriği 297
3. Nakdi Yardım: Bakım Parası (SGB XI §37–Pflegegeld) 299
4. Nakdi ve Ayni Yardımların Kombinasyonu (SGB XI §38–Kombinationsleistung) 301
5. Müşterek Yaşam Konutu Ödeneği (SGB XI § 38a–Wohngruppenzuschlag) 303
6. İkame Bakım Hizmeti Yardımı (SGB XI §39– Verhinderungspflege–Ersatzpflege) 304
7. Bakım için Yardımcı Araçlar ve Ev Ortamının İyileştirilmesi Önlemlerine Yönelik Yardımlar (SGB XI §40–Pflegehilfsmittel und wohnumfeldverbessernde Maßnahmen) 309
8. Bakım Seviyesi I’de Yer Alan Sigortalılara Sağlanan Yardımlar (SGB XI §28a) 312
D. Yatılı Bakımda Sağlanan Yardımlar 313
1. Kısmi Yatılı Bakım (Teilstationäre Pflege) 313
a. Gündüz ve Gece Bakımı (SGB XI §41–Tages– und Nachtpflege) 313
b. Kısa Süreli Bakım (SGB XI §42–Kurzzeitpflege) 315
2. Tam Yatılı Bakım (SGB XI §43–Vollstätionare Pflege– Pflegeheim) 317
§10. PRİMSİZ REJİMDE BAKIM (SOZİALHİLFE–SGB XII) 319
I. Genel Olarak 319
II. Sağlanan Yardımlar 321
§11. ALMAN YAŞLI BAKIM SİSTEMİNDE AİLE BAKIMI 322
I. Genel Olarak 323
A. Aile Bakımının Tanımı 323
B. Aile Bakıcısının Tanımı (SGB XI §19– Pflegeperson) 324
C. Evde Bakım ve Aile Bakımının Önceliği İlkesinin (SGB XI §3) Hukuki Anlamı ve Bağlayıcılığı 328
D. Evde Bakımda Aile Bakımının Tamamlanması ve Desteklenmesi (SGB XI §4 (2)) 329
E. Aile Bakıcılarının Teşviki (SGB XI §8 (2)) 329
II. SGB XI’da Aile Bakıcılarına Sağlanan Yardımlar 330
A. Bakım Parası (SGB XI §37) 330
1. Genel Olarak 330
2. Uygun Bakım Hizmetinin Verilip Verilmediği Tartışması 331
3. Bakım Parasının Miktarı ve Etkinliğine Yönelik Eleştiriler 333
4. Bakım Parasının Kapsamı ve Diğer Bakım Yardımları ile Arasındaki İlişki 335
5. Bakım Parası Yardımının Azaltılması 337
B. Nakdi ve Ayni Yardımların Kombinasyonu 337
C. İkame Bakım Hizmeti Yardımı 339
D. Bakım için Yardımcı Araçlar ve Ev Ortamının İyileştirilmesi Önlemlerine Yönelik Yardımlar 339
E. Gündüz ve Gece Bakımı 340
F. Kısa Süreli Bakım 340
G. Bakım Kursları (SGB XI §45) 341
H. Bakım Danışmanlığı (SGB XI §7a) 342
İ. Bakım Destek Merkezleri (SGB XI §7c – Pflegestützpunkte) 343
J. Ek Yardım–Bakım Yükünü Hafifletme Yardımı (SGB XI §45b–Entlastungsbetrag) 344
III. SGB XI Dışındaki Düzenlemelerde Aile Bakımı 346
A. Aile Bakımı ve Çalışma Hayatı Uyumlaştırılmasına Yönelik Düzenlemeler 347
1. Bakım İzni Yasası (Pflegezeitgesetz–PflegeZG) 347
a. Kısa Süreli Bakım İzni 348
aa. Kısa Süreli Bakım İzni Kavramı ve Yararlanmanın Şartları 348
bb. Bakım Destek Parası 350
b. Bakım İzni (Uzun Süreli Bakım İzni) 351
c. Yaşam Sonu Bakımı İzni 354
d. İş Güvencesi 355
2. Aile Bakım İzni Yasası (Familenpflegezeitgesetz–FPfZG) 356
a. Aile Bakım İzni Kavramı ve Yararlanmanın Şartları 356
b. FPfZG §3 Uyarınca Faizsiz Kredi Desteği 359
B. Aile Bakıcılarının Sosyal Güvencesi 359
1. Genel Olarak 360
2. Aile Bakıcısının Sosyal Güvenlik Hukuku Yardımlarından Yararlanabilmesinin Şartları 360
3. Emeklilik Sigortası (SGB VI) 363
a. Emeklilik Sigortası Kapsamındaki Aile Bakıcıları 363
b. Primlerin Ödenmesi 364
4. Kaza Sigortası (SGB VII) 366
a. Kaza Sigortası Kapsamındaki Aile Bakıcıları 367
b. Primlerin Ödenmesi 368
5. Hastalık ve Bakım Sigortası (SGB V–SGB XI) 368
a. Genel Olarak 369
b. SGB V Hükümlerinin SGB XI Üzerindeki Etkisi 370
c. Bakım İzni Alan Aile Bakıcılarının Hastalık Sigortası ve Bakım Sigortasındaki Sosyal Güvenceleri (SGB XI §44a) 370
6. İşsizlik Sigortası (Arbeitsförderungsgesetz, AFG– SGB III) 372
7. Vatandaşlık Geliri Yasası (SGB II– Bürgergeld/Grundsicherung für Arbeitsuchende) 374
C. Aile Bakıcılarına Yönelik Vergi Avantajları 376
Dördüncü Bölüm
TÜRK SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA YAŞLI BAKIMI VE
TÜRKİYE İÇİN YAŞLI BAKIMINDA YENİ BİR YAKLAŞIM:
BAKIM SİGORTASI HAKKI ÇATISI ALTINDA
YAŞLI BAKIM MODELİ
§12. TÜRKİYE’DE YAŞLI BAKIMI 379
I. Türkiye’de Yaşlı Bakımının Tarihsel Gelişimi 379
A. Osmanlı Devleti Dönemi 379
B. Cumhuriyet Dönemi 382
II. Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Mevcut Sosyal Yardım ve Hizmetler 383
A. Sosyal Yardımlar 383
1. 2022 Sayılı Kanun Kapsamında Sağlanan Nakdi Yardım 384
a. Hak Kazanma Koşulları 385
b. Bağlanma Usulü ve Ödenmesi 388
2. 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Verilen Harçlıklar 388
3. 2828 Sayılı Kanun Kapsamında Muhtaç Yaşlıların Bakımını Üstlenen Yakınlarına Verilen Bakım Aylığı (Evde Bakım Yardımı) 389
B. Sosyal Hizmetler 391
1. 2828 Sayılı SHK Kapsamında Sunulan Sosyal Hizmetler 392
a. Bakım Hizmeti 392
aa. Kurum Bakımı 392
aaa. Yatılı Bakım Hizmetleri 392
aaaa. Genel Olarak 392
bbbb. Yatılı Bakım Hizmetlerinden Yararlanma Şartları 394
cccc. Yatılı Bakım Hizmetlerinde Sağlanan Yardımlar 395
dddd. Yatılı Bakım Hizmetlerinin Ücretlendirilmesi 396
bbb. Gündüz Bakım Hizmeti (Gündüzlü Bakım) 397
aaaa. Genel Olarak 397
bbbb. Gündüz Bakım Hizmetinden Yararlanmanın Şartları 398
cccc. Gündüz Bakım Hizmetinde Sağlanan Yardımlar 399
dddd. Gündüz Bakım Hizmetinin Ücretlendirilmesi 399
bb. Evde Bakım 400
aaa. Yaşlı Hizmet Merkezlerince Sağlanan Evde Bakım Hizmeti 400
bbb. Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmeti 401
2. Yerel Yönetimlerin Yaşlılara Yönelik Sosyal Hizmetleri (Toplum Temelli Bütünleşmiş Bakım–Toplumsal Bakım) 403
a. Genel Olarak 403
b. Büyükşehir Belediyesi Kanunu Kapsamında Sunulan Sosyal Hizmetler 404
3. Darülaceze Nizamnamesi Kapsamında Sunulan Sosyal Hizmetler 405
§13. YAŞLI BAKIMINDA MODEL ÖNERİSİ: BAKIM SİGORTASI HAKKI TEMELİNDE YAŞLI BAKIMI 406
I. Yaşlı Bakımında Primsiz Rejimin Önemi 407
II. Yaşlı Bakımında Bakıma Muhtaçlık Riskinin Bir Sigorta Türü Olarak Kabul Edilmesinin Gerekliliği 409
A. Türkiye’nin Ekonomik Koşulları 409
B. Türkiye’nin Demografik Yapısı 411
C. Türkiye’de Değişen Aile Yapısına Bakış 414
D. Yaşlı Bakımında Sosyal Yardım ve Hizmetlerin Yetersizliği 415
1. Mevcut Bakım Hizmetlerinin Yaşlılıkta Bakıma Muhtaçlığa Yönelik Olmaması 416
a. Yatılı Bakım Hizmetlerinin Değerlendirilmesi 416
b. Gündüz Bakım Hizmetlerinin Değerlendirilmesi 418
c. Evde Bakım Hizmetlerinin Değerlendirilmesi 418
2. Mevcut Bakım Hizmetlerinin Ücretlendirilmesinin İsabetsizliği 420
3. Mevcut Sosyal Yardımların Yaşlı Bakımını Sağlamadaki Yetersizliği 422
E. Yaşlılık Sigortasının Yaşlılıkta Bakıma Muhtaçlık Riskine Karşı Yeterli Koruma Sağlayamaması 423
III. Bakım Sigortası Modeli 425
A. Genel Hükümler 425
1. Zorunluluk İlkesi 425
2. Bakım Sigortasının İdaresi 427
a. Genel Olarak 427
b. Bakım Hizmetlerinin Hizmet Alım Aracılığı ile Sunulması 429
c. Bakım Hizmetlerinin Belediyeler Aracılığı Yerine Getirilmesi Uygulamasından Kaçınılması Gerekliliği Üzerine 430
3. Bakım Sigortasının Amacı 432
4. Evde Bakım ve Aile Bakımının Önceliği 432
5. Kısmi Sigorta İlkesi 434
6. Önleyici Yaklaşım 434
7. Kişisel Sorumluluk 436
B. Bakım Sigortasının Kişiler Açısından Uygulanma Alanı 436
1. Sosyal Bakım Sigortasında 437
a. Sigortalı Sayılanlar 437
aa. Genel Olarak 437
bb. Sigortalı Sayılanların Yaş Sınırlaması 438
cc. 5510 Sayılı Kanun m.4 Kapsamındaki Sigortalıların Bakım Sigortalılığı 438
dd. Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanların (Çiftçiler) Bakım Sigortalılığı 439
ee. Yaşlılık Sigortası Kapsamında Emeklilik Aylığı Alanların Bakım Sigortalılığı 440
b. “Aile Sigortalısı” Olarak Bakım Sigortasından Yararlanabilecekler 441
2. İsteğe Bağlı Sigorta Kapsamındakilerin Bakım Sigortalılığı 442
3. Tamamlayıcı Bakım Sigortasında 443
C. Bakım Sigortası Yardımlarından Yararlanma Koşulları 444
1. Bakıma Muhtaçlık Yaşına Ulaşmış Olmak 444
2. Sigortalılık Şartlarını Sağlamış Olmak 445
a. Sigortalılık Süresi 446
b. Prim Ödeme Gün Sayısı 446
3. Bakıma Muhtaç Olma 446
4. Başvuru 448
5. Yardımlardan Yararlanmada Kolaylaştırılmış (İstisnai) Durumlar 449
D. Bakım Sigortasının Finansmanı 449
E. Bakım Sigortasından Sağlanacak Yardımlar 451
1. Evde Bakım 451
a. Ayni Yardımlar 452
aa. Genel Olarak 452
bb. Yardımların İçeriği 453
b. Nakdi Yardım: Bakım Parasının İstisnai Hallerde Sağlanması Gerekliliği Üzerine Bir Değerlendirme 453
aa. Bakım Parasının Sistem Üzerindeki Olumsuz Etkileri 453
aaa. Bakım Sigortasından Ancak Sigortalıya Yardım Sağlanabilmesine Karşın Uygulamada Aile Bakıcılarına Verilen Bir Yardıma Dönüşme veya Ek–Gelir Olarak Görülme Riskini Taşıması 453
bbb. Bakım Parasının Bakım İhtiyacı için Kullanıldığının Tespitinin Güçlüğü ve Düşük Kalitede Bakım Tartışmaları 454
ccc. Bakım Parasının Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Artmasına Neden Olması 456
aaaa. Genel Olarak 456
bbbb. Literatürde Kadınların Bakımdaki Rolüne Yaklaşım: Sandviç Bakıcılar/Sandviç Kuşak 456
ddd. Bakım Parasının Ayni Yardımların Azami Finansman Miktarından Daha Düşük Olarak Belirlenmesinin Gerekliliği ve Bakım Parasının Etkinliğini Azaltması 458
bb. Bakım Parasının İstisnai Hallerde Sağlanacak Bir Yardım Olarak Belirlenmesi 459
c. Bakım için Yardımcı Araçlar ve Ev Ortamının İyileştirilmesine Yönelik Yardımlar 460
d. Bakıma Muhtaçlığı Önlemeye veya Azaltmaya Yönelik Yıllık Sağlık Kontrolü 461
e. Bakım Seviyesine göre Sadece “Önleyici” Bakım Hizmetleri Alması Uygun Görülenlere Sunulacak Yardımlar 461
2. Kurum Bakımı 462
a. Kısmi Yatılı Bakım 462
b. Tam Yatılı Bakım 464
§14. AİLE BAKIMI VE DESTEKLENMESİ 465
I. Aile Bakımı ve Aile Bakıcısının Tanımı 465
A. Aile Bakımı Kavramı 465
B. Aile Bakıcısının Tanımı 467
II. Bakım Sigortasında Sağlanacak Yardımlarla Aile Bakımının Desteklenmesi 468
A. Bakım Kursları 468
B. Bakım Danışmanlığı 469
III. Bakım Sigortası Dışındaki Düzenlemelerde Aile Bakımı ve Desteklenmesi 469
A. Aile Bakımı ve Çalışma Hayatının Uyumlaştırılmasına Yönelik Düzenlemeler 469
1. Genel Olarak 469
2. Bakım İzni 470
a. Genel Olarak 470
b. Kısa Süreli Bakım İzni 471
c. Uzun Süreli Bakım İzni 473
d. Yaşam Sonu Bakımı İzni 475
3. Bakım Destek Ödeneği (Faizsiz Kredi Desteği) 475
4. İş Güvencesi 476
5. İşyeri Değişikliğine Karşı Koruma 478
B. Aile Bakıcılarının Sosyal Güvenlik Hukukunda Korunması 479
1. Genel Olarak 479
2. Aile Bakıcılarının Sosyal Güvenlik Hukuku Yardımlarından Yararlanabilmelerinin Şartları 480
3. Aile Bakıcılarının Yaşlılık Sigortasından Yararlanması 480
4. Aile Bakıcılarının İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasından Yararlanması 481
5. Aile Bakıcılarının Genel Sağlık Sigortası ve Bakım Sigortasından Yararlanması 482
Sonuç 483
Kaynakça 497
Kavram Dizini 527 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
