|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VII
ONUNCU BASKI HAKKINDA YAZARIN AÇIKLAMASI IX
İLK BASKININ ÖNSÖZÜ XV
YAZARIN ÖNCEKİ BASKILAR HAKKINDA
AÇIKLAMASI XVII
KISALTMALAR LXXV
GİRİŞ 3
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar
Kapsam ve Nitelik
MADDE 1 15
İDARİ YARGI DÜZENİ VE YARGILAMA USULÜ 15
I– KURULUŞ VE GÖREVLERİ: 16
A– İLK DERECE YARGI YERLERİ: 16
1– İDARE MAHKEMELERİ: 17
a– Oluşumu: 17
b– Görevleri: 18
ba– İdare Mahkemelerinin Genel Görevli
Mahkeme Olarak Görevleri: 18
bb– İdare Mahkemelerinin Diğer Kanunlarda
Verilen İşlerle İlgili Görevleri: 19
bc– İdare Mahkemelerinin Özel Kanunlarda
Danıştay’ın Görevinde Olduğu Belirtilen
Davalarla İlgili Görevleri: 19
bd– İdare Mahkemelerinde Tek Hâkimin
Görevinin Parasal Sınırı: 22
ÖRNEK KARARLAR: 24
2– VERGİ MAHKEMELERİ: 27
a– Oluşumu: 30
b– Görevleri: 30
ba– Vergi Mahkemelerinin, Vergi, Resim, Harç
ve Benzeri Mali Yükümlerle Bunların Zam
ve Cezalarıyla ve Tarifelerle İlgili
Görevleri: 31
ÖRNEK KARARLAR: 33
bb– 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü
Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin
Davalarla İlgili Görevleri: 37
ÖRNEK KARARLAR: 38
bc– Vergi Mahkemelerinde Tek Hâkimin
Görevinin Parasal Sınırı: 38
ÖRNEK KARARLAR: 40
bd– Vergi Mahkemelerinin Diğer Kanunlarla
Verilen İşlerle İlgili Görevleri: 41
3– DANIŞTAY DAVA DAİRELERİ: 41
a– Dava Dairelerinin Oluşumu: 44
b– Danıştay’ın İlk derece Mahkemesi Olarak
Görevleri: 44
ba– Danıştay’ın, İlk Derece Mahkemesi
Sıfatıyla, Anayasa Değişikliğinden Sonraki
Düzenlemeye Göre Görevleri: 45
x– Cumhurbaşkanının,
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
Dışındaki Düzenleyici İşlemleri: 45
x– Bakanlıklar İle Kamu Kuruluşları
Veya Kamu Kurumu Niteliğindeki
Meslek Kuruluşlarınca Çıkarılan ve
Ülke Çapında Uygulanacak
Düzenleyici İşlemler: 46
x– Danıştay İdari Dairesince Veya İdari
İşler Kurulu’nca Verilen Kararlar
Üzerine Uygulanan Eylem Ve
İşlemler: 47
x– Birden Çok İdare veya Vergi
Mahkemesinin Yetki Alanına Giren
İşler: 48
x– Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu
Kararları ile Bu Kurulun Görev Alanı
ile İlgili Danıştay Başkanlığı
İşlemleri: 49
x– Tahkim Yolu Öngörülmeyen İmtiyaz
Sözleşmelerinden Doğan İdari
Davalar: 49
bb– Danıştay’ın, İlk Derece Mahkemesi
Sıfatıyla, Anayasa Değişikliğinden Önce
Var Olup da Hala Devam Eden Görevleri: 51
x– Başbakanlığın Düzenleyici İşlemleri: 51
x– Bakanlar Kurulu Kararları: 51
x– Müşterek Kararnameler: 52
B– ÜST DERECE İDARİ YARGI YERLERİ: 53
1– BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ: 54
2– DANIŞTAY: 57
II– YARGILAMA USULÜ: 59
A– KAYNAK: 59
B– YARGILAMA HUKUKUNUN TEMEL TAŞI: ADİL
YARGILANMA HAKKI VE ALT UNSURLARI: 64
1– Adil Yargılanma Hakkı, Dayanağı ve Kapsamı: 64
2– Anayasa Mahkemesinin Adil Yargılanma Hakkının
İhlali İddialarıyla İlgili İncelemesinin Kapsamı: 66
3– Adil Yargılanma Hakkının Alt Unsurları: 67
a– Yargıya Erişim Hakkı:
67
b– Yasa Dışı Elde Edilen Delillerin Kullanılmaması
Hakkı: 70
c– Silahların Eşitliği ve Çelişmeli Yargılama İlkesi: 71
d– Dinlenilme Hakkı: 73
e– Tanık Dinletme ve Tanığı Sorgulama Hakkı: 74
f– Gerekçeli Karar Hakkı: 75
g– Makul Sürede Karar Verilmesi Hakkı: 77
h– Kararların Gereğinin Yerine Getirilmesini
İsteme Hakkı: 80
C– YARGILAMA USULÜNÜN ÖZELLİKLERİ: 81
1– YAZILILIK ÖZELLİĞİ: 81
2– İLK İNCELEME: 82
3– YÜRÜTMENİN DURDURULMASI: 83
4– RE’SEN ARAŞTIRMA YETKİSİ: 84
Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı
MADDE 2. 85
AÇIKLAMA 86
İDARİ DAVA TÜRLERİ 86
I– İDARİ DAVA TÜRLERİNİN AYIRICI ÖZELLİKLERİ: 87
II– İPTAL DAVASI 93
A– İDARİ İŞLEM: 94
1– TANIM: 94
a– Yapıcısının İdare Olması: 95
b– Kamu Hizmetinin Yürütülmesi Amacıyla
Yapılması: 101
c– Kamu Gücü Ayrıcalıklarının Kullanılması: 102
d– Tek Yanlı İrade Açıklamasının Ürünü Olması: 103
e– Kesin Olması: 105
f– Yürütülmesinin Gerekli Olması: 108
2– İDARİ İŞLEM TÜRLERİ: 119
a– Düzenleyici İşlem– Kişisel İşlem Ayırımı: 120
aa– Düzenleyici İşlem: 120
i) Düzenleyici İşlemin Tanımı: 120
ii) Tüzükler/Cumhurbaşkanlığı
Kararnameleri: 126
×– Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Çıkarma Yetkisi Veren Genel
Düzenleme: 128
×– Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Çıkarma Yetkisi Veren Özel
Düzenlemeler: 130
×– Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Çıkarma Yetkisinin Niteliği: 130
×– Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Çıkarma Yetkisinin Sınırları: 133
×– Cumhurbaşkanı Kararnameleri
İle Kanunların Aynı Konuyu
Düzenlemesi: 137
×– Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinin Kanunla
Farklı Hükümler İçermesi: 137
×– Türkiye Büyük Millet
Meclisi’nce, Sonradan, Aynı
Konuda Kanun Yürürlüğe
Konulması: 138
×– Cumhurbaşkanlığı
Kararnamelerinin Normlar
Hiyerarşisindeki Yeri Ve
Yargısal Denetimi: 139
iii) Bakanlar Kurulu/Cumhurbaşkanı
Kararları: 144
iv) Yönetmelikler: 144
v) Genelgeler ve Genel Tebliğler: 145
vi) Tip İşlemler: 149
vii) Sirkülerler: 149
ab– Kişisel İşlemler: 154
b– Olumlu İşlem– Olumsuz İşlem Ayırımı: 156
c– Açık İşlem– Örtülü (Zımni) İşlem: 156
3– İDARİ İŞLEMLERİN GERİ ALINMASI VE
KALDIRILMASI: 157
a– İdari İşlemlerin Geri Alınması: 157
b– İdari İşlemlerin Kaldırılması: 163
B– MENFAAT İHLALİ: 164
1– TANIMI: 164
2– İHLALİ İPTAL DAVASINA YOL AÇAN
MENFAATİN NİTELİĞİ: 173
3– MENFAAT İLİŞKİSİNİN KANUN
TARAFINDAN TAYİNİ: 184
a– Vergi Usul Kanunu’nun 377’nci Maddesinin
Birinci Fıkrasındaki Durum: 185
b– Vergi Usul Kanununun 377’nci maddesinin
İkinci Fıkrasındaki Durum: 192
c– Vergi Usul Kanununun 377’nci maddesinin
Dördüncü Fıkrasındaki Durum: 193
d– Vergi Usul Kanununun 378’inci Maddesinin
İkinci Fıkrasındaki Durum: 195
da– Beyanın Bağlayıcılığı Ve Dava Açma
Hakkına Etkisi: 195
db– İhtirazi Kaydın Beyanın Bağlayıcılığına
Etkisi: 201
dc– İhtirazi Kaydın Anılan Etkisinin,
Beyannamenin Yasal Süresinde Verilmiş
Olmasına Bağlı Olup Olmadığı: 204
x– Düzeltme Beyannamelerin Hukuki
Niteliği: 206
xx– Düzeltme Beyannamesine
Dayanılarak Yapılan Tarhiyatın
Yöntemi: 209
xxx– Düzeltme Beyannamesine Dayanılarak
Vergi Dairesince Yapılan İşlemler ve Bu
İşlemler Üzerindeki Yargı Denetiminin
Kapsamı: 212
e– Vergi Usul Kanununun Mükerrer 49’uncu
Maddesinde Öngörülen Durum: 217
f– 6183 Sayılı Kanunda Düzenlenen Durumlar: 221
C– İŞLEMİN İPTALİNİ GEREKTİREN HUKUKA
AYKIRILIK HALLERİ: 222
1– YETKİ UNSURU: 222
a– Tanım: 222
b– Özellikleri: 223
c– Yetki Unsurunda Hukuka Aykırılık Halleri: 227
ca– Fonksiyon Gaspı: 227
cb– Yetki Gaspı: 228
cc– Yetki Aşımı: 231
2– ŞEKİL UNSURU: 237
a– Tanım: 237
b– Usul Kurallarına Uyulmaması: 238
ba– Süre koşuluna uyulmamış olması: 239
bb– Görüş alınmamış olması: 240
bc– Dava konusu edilebilirliği itiraza tabi
işlemlerin doğrudan itiraz merciince tesis
edilmiş olması: 243
bd– Teklif (öneri) alınmamış olması: 244
be– Savunma alınmamış olması: 244
bf– Toplanma biçimine veya nisaba uyulmamış
olunması: 247
bg– Usulde paralellik ilkesi: 247
bh– Bildirim ve ilan koşuluna uyulmamış
olması: 248
c– Biçim (Şekil) Kurallarına Uyulmaması: 250
ca– Sözlü ve yazılı işlem: 251
cb– İdare edilenin kimliği ile ilgili bilgi: 252
cc– Gerekli bilgileri içerme zorunluluğu: 253
cd– Gerekçe: 257
ce– İmza: 258
cf– Zımni ret veya kabul işlemi: 260
3– SEBEP UNSURU: 261
a– Hukuki Sebep: 264
b– Maddi Sebep: 266
4– KONU UNSURU: 268
5– AMAÇ UNSURU: 270
III– TAM YARGI DAVASI: 273
A– TANIM: 273
B– İDARENİN SORUMLULUĞUNUN DAYANAĞI: 274
C– İDARENİN SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI: 276
1– İDARENİN ZARAR DOĞURUCU FAALİYETİ: 276
2– İDARE EDİLENLER BAKIMINDAN ZARAR
DOĞMUŞ OLMALIDIR: 277
3– İDARENİN EYLEM VEYA İŞLEMİ İLE ZARAR
ARASINDA İLLİYET BAĞI (NEDENSELLİK
İLİŞKİSİ) BULUNMALIDIR: 281
4– İDARENİN SORUMLULUĞUNUN SEBEBİ: 284
a– Kusurlu Sorumluluk: 285
aa– Hizmet Kusuru ve Hukuka Aykırılık: 289
ab– Hizmet Kusuru Çeşitleri: 292
ac– Kusurun Ağırlık Dereceleri: 300
b– Kusursuz Sorumluluk: 302
ba– İdarenin Sorumluluğunun Riskin
Sosyalleştirilmesi Düşüncesine Dayanması: 304
bb– İdarenin Sorumluluğunun Kamu Külfetleri
Önünde Eşitlik İlkesine Dayanması: 307
5– İDARENİN SORUMLULUĞUNU AZALTAN VE
KALDIRAN DURUMLAR: 309
a– Mücbir Sebep: 309
b– Beklenmedik Olay: 310
c– Mağdurun Kusuru: 310
d– Üçüncü Kişinin Kusuru: 312
6– TAZMİNATIN HESAPLANMASI: 315
a– Maddi Tazminatın Hesabı 315
b– Manevi Tazminatın Hesabı: 322
IV– İDARİ SÖZLEŞMELERDEN DOĞAN DAVALAR: 325
A– İDARİ SÖZLEŞME: 326
B– İDARİ SÖZLEŞMEDEN DOĞAN
UYUŞMAZLIKLAR VE KONU
EDİLEBİLECEKLERİ İDARİ DAVALAR: 330
1– AYRILABİLİR İŞLEMLERDEN DOĞAN
UYUŞMAZLIKLAR: 330
2– SÖZLEŞMENİN KENDİSİNDEN DOĞAN
UYUŞMAZLIKLAR: 331
V– YENİ BİR BAŞVURU YOLU: İDARİ PARA
CEZALARINA İTİRAZ: 334
A– TARİHÇE: 334
B– ÖZELLİKLERİ: 340
C– SONUÇ: 345
VI– VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ KONU
EDİLEBİLECEKLERİ İDARİ DAVA TÜRLERİ: 345
A– GENEL OLARAK: 345
B– VERGİ İDARESİNİN İDARİ İŞLEM TESİS ETMESİ
DURUMUNDA DAVA TÜRÜ: 351
C– VERGİ İDARESİNİN İDARİ EYLEM TESİS
ETMESİ DURUMUNDA DAVA TÜRÜ: 355
VII– İDARİ YARGIDA TESPİT DAVASI AÇILABİLİR Mİ? 355
A– GENEL AÇIKLAMA: 355
B– İDARİ YARGININ VARLIK NEDENİ: 357
C– DENETİM YETKİSİNİN SINIRI: 358
D– DEĞERLENDİRME: 359
E– UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN GÖRÜŞÜ: 361
İDARİ YARGI YETKİSİNİN SINIRI: 364
I– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ: 364
II– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ VE YERİNDELİK
DENETİMİ: 367
III– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ VE YÜRÜTME
GÖREVİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİN
KISITLANMASI: 369
IV– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ VE İDARENİN
YERİNE GEÇİLMESİ: 370
V– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ VE TAKDİR
YETKİSİ: 372
CUMHURBAŞKANININ DOĞRUDAN DOĞRUYA
YAPTIĞI İŞLEMLER VE YARGI DENETİMİ: 376
İdari Davanın Açılması
MADDE 3. 379
DAVA DİLEKÇESİ 379
I– DİLEKÇENİN ŞEKLİ: 380
A– DİLEKÇEYE GİRİŞ: 380
B– OLAYIN, DAVANIN SEBEPLERİNİN VE
DAYANAĞI DELİLLERİN AÇIKLANMASI: 386
1– OLAYIN AÇIKLANMASI: 386
2– DAVANIN SEBEPLERİNİN VE DAYANDIĞI
DELİLERİN AÇIKLANMASI: 387
a– Davanın Sebeplerinin Açıklanması: 387
b– Delil Gösterilmesi: 388
C– YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİ VE
DİĞER İSTEMLER: 390
D– DİLEKÇENİN SONUCA BAĞLANMASI: 391
II– DİLEKÇE SAYISI VE EKLERİ: 392
ÖRNEK KARARLAR 393
Dilekçelerin Verileceği Yerler
MADDE 4. 395
AÇIKLAMA 395
Aynı Dilekçe İle Dava Açılabilecek Haller
MADDE: 5 (Değişik: 18.6.1994–4001/3) 401
AYNI DİLEKÇE İLE DAVA AÇILMASI 401
I– BİRDEN FAZLA İDARİ İŞLEME KARŞI AYNI
DİLEKÇE İLE DAVA AÇILMASI: 401
A– MADDİ YÖNDEN BAĞLILIK: 407
B– HUKUKİ YÖNDEN BAĞLILIK: 409
C– SEBEP– SONUÇ İLİŞKİSİ: 412
D– DİĞER KOŞULLAR: 413
ÖRNEK KARARLAR 420
II– BİRDEN FAZLA DAVACININ MÜŞTEREK DİLEKÇE
İLE DAVA AÇMASI: 422
ÖRNEK KARARLAR 427
Dilekçeler Üzerine Uygulanacak İşlem
MADDE 6 431
İDARİ DAVANIN AÇILMASI VE İDARİ YARGI
HARÇLARI 431
BİRİNCİ BÖLÜM YARGI HARÇLARI 433
BİRİNCİ ALT BÖLÜM BİRİNCİ KISIMDA YER ALAN
YARGI HARÇLARI 435
I– BAŞVURMA HARCI: 435
A– KONUSU: 435
1– DAVA AÇILMASI: 436
2– KARŞILIK DAVA AÇILMASI: 437
3– DAVAYA MÜDAHALE TALEBİNDE
BULUNULMASI: 437
4– DELİL TESPİTİ İSTEMİNDE BULUNULMASI: 437
5– YARGILAMANIN YENİLENMESİ: 438
B– MÜKELLEFİ: 438
C– ÖDEME ZAMANI: 438
D– BAŞVURMA HARCINA TABİ OLMAYAN
YARGISAL İŞLEMLER: 438
II– KARAR VE İLAM HARCI: 439
A– NİSPİ HARÇ: 439
1– KONUSU: 439
2– MÜKELLEFİ: 440
3– MİKTARI VE HESABI: 441
4– ÖDEME ZAMANI: 441
B– MAKTU HARÇ: 442
1– KONUSU VE MİKTARI: 442
a– İdare Mahkemelerinde: 443
b– Bölge İdare Mahkemelerinde: 443
c– Danıştay’da: 445
d– Yargılamanın Yenilenmesinde Maktu Harç: 445
2– MÜKELLEFİ: 445
3– ÖDEME ZAMANI VE YERİ: 446
C– KARAR VE İLAM HARÇLARININ FERAGAT VE
DAVANIN KABULÜ HALİNDE HESAPLANMASI: 447
D– KARAR VE İLAM HARCINA TABİ OLMAYAN
KARARLAR: 448
III– CELSE HARCI: 448
A– KONUSU: 448
B– MÜKELLEFİ: 449
C– MİKTARI: 449
IV– SURET HARÇLARI: 449
A– KONUSU: 449
B– MİKTARI: 449
C– MÜKELLEFİ: 450
V– YARGI HARÇLARINDAN MÜSTESNA İŞLEMLER: 450
VI– YARGI HARCINDAN MUAF OLANLAR: 450
İKİNCİ ALT BÖLÜM VERGİ YARGISI HARÇLARI 451
I– BAŞVURMA HARCI: 454
A– KONUSU: 454
B– MİKTARI: 454
C– MÜKELLEFİ: 454
D– ÖDEME ZAMANI VE YERİ: 454
II– KARAR VE İLAM HARÇLARI: 455
A– NİSPİ HARÇLAR: 455
1– KONUSU VE MİKTARI: 455
a– Vergi Mahkemeleri ile Bölge İdare
Mahkemelerinin Kararlarında: 455
b– Danıştay’da: 457
2– MÜKELLEFİ: 457
3– ÖDEME ZAMANI VE YERİ: 458
B– MAKTU HARÇLAR: 458
1– KONUSU: 458
2– MİKTARI: 460
3– ÖDEME ZAMANI VE YERİ: 462
C– KARAR VE İLAM HARCINA TABİ OLMAYAN
KARARLAR: 462
III– SURET HARÇLARI: 462
IV– İSTİSNA VE MUAFİYET: 463
A– İSTİSNA: 463
B– MUAFİYET: 463
İKİNCİ BÖLÜM NOKSAN HARÇ VE/VEYA POSTA
ÜCRETİ İLE DAVA AÇILMASI VE SONUÇLARI: 463
ÖRNEK KARARLAR 465
Dava Açma Süresi
MADDE 7 467
İDARİ DAVA AÇMA SÜRELERİ: 467
I– İDARİ DAVA AÇMA SÜRELERİNİN TÜRLERİ: 469
A– GENEL DAVA AÇMA SÜRELERİ: 469
B – İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNUNDA
DÜZENLENEN ÖZEL DAVA AÇMA SÜRELERİ: 470
1– İVEDİ YARGILAMA USULÜNE TABİ İDARİ
DAVALARDA DAVA AÇMA SÜRESİ: 470
2– MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN
YARGILAMA USULÜNE TABİ İDARİ
DAVALARDA DAVA AÇMA SÜRESİ: 471
C– ÖZEL KANUNLARDA GÖSTERİLEN DAVA
AÇMA SÜRELERİ: 471
1– DANIŞTAY’IN İLK DERECE MAHKEMESİ
OLARAK GÖREVİNE GİREN İDARİ
DAVALARDA ÖZEL DAVA AÇMA SÜRELERİ: 472
2– İDARE MAHKEMELERİNDE AÇILACAK
İDARİ DAVALARDA ÖZEL DAVA AÇMA
SÜRELERİ: 472
3– VERGİ MAHKEMELERİNDE AÇILACAK
İDARİ DAVALARDA ÖZEL DAVA AÇMA
SÜRELERİ: 473
a– 213 Sayılı Vergi Usul Kanununda Gösterilen
Özel Dava Açma Süreleri: 473
b– 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanunda Gösterilen Özel Dava Açma
Süreleri: 474
D– EK DAVA AÇMA SÜRELERİ: 475
1– İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNUNDA
ÖNGÖRÜLEN EK SÜRELER: 475
a– Görevli Olmayan Yerlere Başvurulması Halinde
Ek Süre: 475
b– Dava Dilekçesinin Reddi Halinde: 475
2– VERGİ USUL KANUNUNDA ÖNGÖRÜLEN EK
SÜRE: 476
a– Uzlaşmanın Vaki Olmaması veya Temin
Edilememesi Halinde Ek Süre: 476
b– Karşılıklı Anlaşmaya Varılamaması Halinde Ek
Süre: 479
E– DAVA AÇMA SÜRESİNİ İDARİ İŞLEMDE
BELİRTME ZORUNLULUĞU (AY. Md.40): 480
II– İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 484
A– İDARİ UYUŞMAZLIKLARDA İDARİ DAVA
AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 485
1– 7201 SAYILI TEBLİGAT KANUNU İLE
TEBLİGAT KANUNUNUN UYGULANMASINA
DAİR YÖNETMELİK HÜKÜMLERİNE GÖRE
TEBLİĞ: 487
a– Kapsamı: 487
b– Memur Vasıtasıyla Tebliğin Koşulları: 488
ba– 2’nciMaddeye Göre Memur Vasıtasıyla
Tebliğ: 489
bb– 41’inci Maddede Öngörülen Durum: 489
bc– 48’inci Maddede Öngörülen Durum: 489
c– Tebligat Esasları: 489
ca– Tebligat Adresi ve Zamanı: 490
cb– Vekile ve Kanuni Temsilciye Tebligat: 491
cc– Tüzel Kişilere ve Ticari İşletmelere
Tebligat: 492
cd– Askeri Şahıslara Tebligat: 493
ce– Aynı Konutta Oturan Kişilere veya
Hizmetçiye Tebligat: 494
cf– İşyerinde Tebligat: 494
cg– Otel, Hastane, Fabrika ve Okul Gibi
Yerlerde Tebligat, Mevkuf ve Mahkûmlara
Tebligat: 495
ch– Muhatabın Geçici Olarak Başka Yere
Gitmesi Durumunda Tebligat (TK.md.20,
Yön. md. 29): 496
cı– Tebliğ İmkansızlığı ve Tebliğlerden İmtina
(TK. md.21): 497
ci– Yabancı Ülkelere Tebligat (TK.md.25,
25/a, 27; Yön. md. 38–47): 499
cj– Yaş ve Ehliyet Şartı (TK. md.22, Yön. md.
34, 36): 500
ck– Elektronik Ortamda Tebliğ: 501
cl– Tebliğ Mazbatası ve İmza: 504
cm– Usule Aykırı Tebligat (TK.md.32, Yön.
md.53): 505
2– 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU
HÜKÜMLERİNE GÖRE TEBLİĞ: 508
a– Tahakkuk Fişinin Tebliği: 509
b– Diğer Vergilendirme İşlemlerinin Tebliği: 509
c– Tebligat Hükümlerine Aykırı Davranılmasının
Sonuçları: 526
ca– Tebligatın Geçersiz Sayılması ve Sonuçları: 526
cb– Hatalı Tebliğ Ve Tebliğ Olunan Vesikanın
Hükümsüz Sayılması: 528
cc– İhbarnamenin Ekleri Olmaksızın Tebliği ve
Sonuçları: 529
x– Genel Olarak: 529
x– Savunma Hakkı Bakımından: 530
3– TEBLİĞ YERİNE GEÇEN İŞLEM VE
DURUMLAR: 540
a– Makbuz Karşılığı Ödeme Yapılması: 540
b– Yurt Dışına Çıkış Tarihi: 541
c– Tapu İstem Belgesinin Tarihi: 541
d– Maaş Ödemesi ve Terfi: 541
e– Tebliğden Önce Öğrenme: 541
ÖRNEK KARARLAR 545
B– VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA İDARİ DAVA
AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 548
1– TAHAKKUKU TAHSİLE BAĞLI VERGİLERDE
İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİNİN
BAŞLANGICI: 549
2– TEBLİĞ YAPILAN HALLERDE İDARİ DAVA
AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 549
3– TEBLİĞ YERİNE GEÇEN İŞLEMLERDE İDARİ
DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 550
a– Verginin Tarh ve Tahakkukunda Tebliğ Yerine
Geçen İşlemler: 551
b– Basit Usulde Vergiye Tabi Mükelleflerin
Vergilerinin Tebliği: 551
4– TEVKİF YOLUYLA ALINAN VERGİLERDE
İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİNİN
BAŞLANGICI: 552
5– TESCİLE BAĞLI VERGİLERDE İDARİ DAVA
AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 553
6– İDARENİN DAVACI OLMASI HALİNDE İDARİ
DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 554
7– İHTİRAZİ KAYITLA BEYAN EDİLEN
VERGİLERDE İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİ: 554
C– İLAN YOLUYLA TEBLİĞ OLUNAN İŞLEMLERE
KARŞI AÇILACAK İDARİ DAVALARDA
SÜRENİN BAŞLANGICI: 558
1– 7201 SAYILI TEBLİGAT KANUNUNA GÖRE
İLAN YOLUYLA TEBLİĞ: 559
a– Tespit: 559
b– İlanın Şekli: 560
c– İlanın Muhteviyatı: 560
d– Tebliğ Tarihi: 560
2– 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE
İLAN YOLUYLA TEBLİĞ: 561
a– İlan Yoluyla Tebliğin Koşulları: 561
b– İlanın Şekli: 562
c– İlanın Muhteviyatı ve Sonuçları: 563
D– İLANI GEREKEN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERDE
DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 565
1– İLANI GEREKEN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLER: 565
a– Tüzükler: 565
b– Yönetmelikler: 565
c– Resmî Gazete ile Yayımlanması Gereken Diğer
Düzenleyici İşlemler: 566
ca– 1322 Sayılı Kanunların ve Nizamnamelerin
Sureti Neşir ve İlanı ve Meriyet Tarihi
Hakkında Kanunda Sayılanlar: 566
cb– Resmî Gazete Hakkında Yönetmelikte
Sayılanlar: 567
cc– 213 Sayılı Vergi Usul Kanununda
Sayılanlar: 568
cd– Diğer Kanunlarda Sayılanlar: 568
2– DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 568
3– SON FIKRANIN UYGULANABİLME KOŞULU: 571
4– UYGULAMA İŞLEMİNİN DE İDARİ DAVAYA
KONU EDİLMESİ VE İPTALİ: 572
5– GÖREVLİ İDARİ YARGI YERİ: 576
Sürelerle İlgili Genel Esaslar
MADDE 8 579
SÜRENİN HESABINDA UYGULANACAK ESASLAR 579
I– BİLDİRİM GÜNÜNÜN NAZARA ALINMAYACAĞI: 579
II– SÜRENİN GÜN OLARAK HESAPLANMASI: 580
III– TATİL GÜNÜNÜN SÜREYE ETKİSİ: 581
A– SÜRENİN BAŞLANGICINA RASTLAYAN VEYA
SÜRE DEVAM EDERKEN BAŞLAYIP BİTEN
TATİL GÜNÜNÜN SÜREYE ETKİSİ: 581
B– SÜRENİN SON GÜNÜNÜN TATİL GÜNÜNE
RASTLAMASI: 582
C– SÜRENİN SON GÜNÜNÜN ÇALIŞMAYA ARA
VERME ZAMANINA RASTLAMASI: 583
1– ÇALIŞMAYA ARA VERME ZAMANI: 583
2– SÜRENİN UZAMASI: 584
3– SÜRENİN SON GÜNÜNÜN 1– 7 EYLÜL
TARİHLERİ ARASINA RASTLAMASI: 585
IV– ÜST MAKAMA YAPILAN BAŞVURUNUN DAVA
AÇMA SÜRESİNE ETKİSİ: 585
V– MÜCBİR SEBEBİN SÜREYE ETKİSİ: 586
VI– MALİ TATİLİN SÜREYE ETKİSİ: 589
VII– BİLGİ EDİNME DEĞERLENDİRME KURULUNA
İTİRAZIN SÜREYE ETKİSİ: 593
VIII–İDARİ İŞLEMİN İKİNCİ KEZ TEBLİĞİ: 594
Görevli Olmayan Yerlere Başvurma
MADDE 9. 595
GÖREVSİZ YARGI DÜZENİNE DAHİL MAHKEMELERE
BAŞVURULMASI 595
İdari Makamların Sükutu
MADDE 10 599
İDARİ İŞLEM VEYA EYLEM YAPILMASI İÇİN İDARİ
MAKAMLARA BAŞVURU VE SONUÇLARI 600
I– 10’UNCU MADDEDE 4001 SAYILI KANUNLA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER: 602
A– İKİNCİ FIKRADA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER: 602
B– ÜÇÜNCÜ FIKRANIN YÜRÜRLÜKTEN
KALDIRILMASI: 604
II– 10’UNCU MADDENİN İŞLEYİŞİ: 606
A– İDARENİN, BEKLEME SÜRESİ İÇİNDE
BAŞVURUYU CEVAPLANDIRMASI: 608
B– İDARENİN, BEKLEME SÜRESİ İÇİNDE
BAŞVURUYA CEVAP VERMEMESİ: 609
C– İDARENİN BEKLEME SÜRESİ İÇİNDE VERDİĞİ
CEVABIN KESİN OLMAMASI: 613
D– BEKLEME SÜRESİ İÇİNDE CEVAP VERMEYEN
İDARENİN, İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİ
GEÇTİKTEN SONRA CEVAP VERMESİ: 617
E– İDARENİN NE OTUZ GÜNLÜK BEKLEME
SÜRESİ İÇİNDE, NE DE DAHA SONRA CEVAP
VERMİŞ OLMASI: 618
III– 10’UNCU MADDENİN VERGİ HUKUKU İLE İLGİLİ
OLARAK İKİ ÖZEL UYGULAMASI: 618
A– VERGİ HATALARI VE DÜZELTİLMESİNE
İLİŞKİN BAŞVURULAR: 619
1– VERGİ HATALARI: 619
2– VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ: 620
a– Vergi Hatasının Ortaya Çıkarılması: 620
b– Re’sen Düzeltme: 621
c– Müracaat Üzerine Düzeltme: 621
ca– Düzeltme İsteme Hakkı Olanlar: 622
cb– Düzeltme İsteminin Yapılışı: 623
cc– Düzeltme İsteme Zamanı: 623
cd– Düzeltme Yapma Yetkisi: 626
ce– Şikâyet Başvurusu: 628
B– GÜMRÜK İDARELERİNİN TAHAKKUK VE
KARARLARINA İTİRAZ: 632
1– GÜMRÜK İDARELERİNİN GÜMRÜK
MEVZUATINI UYGULAYARAK
YAPABİLECEKLERİ İŞLEMLER: 633
a– Gümrük Vergisi Tahakkukları: 634
b– Para Cezası Kararları: 636
c– İdari Kararlar: 636
d– Gümrük İdarelerinin Kararlarının İdari İşlem
Olarak Niteliği: 638
2– İDARİ İTİRAZ YOLLARI: 642
a– Gümrük Vergilerine, Cezalara Ve İdari
Kararlara İtiraz: 643
aa– İtirazın Konusu: 643
ab– İtirazın Şekli Ve Usulü: 644
ac– İtiraz Süresi: 645
ad– İtirazın Vergi Ve Cezanın Ödenmesine
Etkisi: 647
ae– İtirazın Karara Bağlanması: 647
b– Kimyevi Tahlil Sonuçlarına İtiraz: 651
c– İdari Dava: 653
ca– İtiraz ve Hiyerarşik Başvuru Farkı: 655
cb– “İtiraz Edebilir”, “Ya Da” ve “Veya”
İbareleri, Bulundukları Metin İçerisinde
Neyi İfade Etmektedirler? 659
i) Gümrük Kanunu’nun 242’nci
Maddesinde “İtiraz Eder Veya İtiraz
Etmek Zorundadır” Değil De; “İtiraz
Edebilir” Denilmesi Neyi Gösterir? 659
ii) “Ya Da” Ve “Veya” Bağlaçları,
Bulundukları Metin İçinde Neyi
Göstermektedirler? 661
cc) Kabahatler Kanununun 3’üncü Maddesi
Yönünden Değerlendirme: 667
cd– Mahkemeye Erişim Hakkı Yönünden İtiraz
Müessesesinin Değerlendirilmesi: 669
ce– Hukuki Güvenlik İlkesi Yönünden
Değerlendirme: 670
3– ÖDENEN GÜMRÜK VERGİSİNİN VE
CEZASININ GERİ VERİLMESİNİN VEYA
KALDIRILMASININ İSTENİLMESİ: 673
IV– TERÖRLE MÜCADELE KANUNU KAPSAMINDAKİ
EYLEMLERDEN DOĞAN ZARARLARIN TAZMİNİ
İÇİN ÖZEL BAŞVURU YÖNTEMİ: 675
Üst Makamlara Başvurma
MADDE 11 677
ÜST MAKAMA YAPILAN BAŞVURUNUN DAVA AÇMA
SÜRESİNE ETKİSİ 677
I– 11’İNCİ MADDEDE 4001 SAYILI KANUNLA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER: 678
II– 11’İNCİ MADDEYE UYGUN BAŞVURU: 681
III– ÜST MAKAMA BAŞVURUNUN İŞLEMİN
YÜRÜTÜLEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ: 685
IV– İDARİ BAŞVURU İLE DURAN DAVA AÇMA
SÜRESİNİN YENİDEN İŞLEMEYE BAŞLAMASI VE
HESABI: 688
V– YENİ BİR BAŞVURU YOLU: İDARİ
UYUŞMAZLIKLARIN SULH YOLUYLA HALLİ 691
A. SULH YOLUNUN, ÜST MAKAMA BAŞVURU İLE
KARŞILAŞTIRILMASI: 692
B– SULH YÖNTEMİNDEN YARARLANABİLECEK
KAMU İDARELERİ: 694
C– SULH OLMA YETKİSİNİ KULLANABİLECEK
BİRİM VEYA MAKAM: 702
Ç– YÖNTEM : 703
1– Başvurunun Şekli: 703
2– Başvuruda Bulunma Süresi: 704
3– Başvuruyu Sonuçlandırma Süresi: 705
4– Başvurunun İncelenip Sonuçlandırılması: 706
5– Sulh Tutanağının Kabul Edilmemesi veya Kabul
Edilmemiş Sayılması: 707
VI– KAMU DENETÇİSİNE BAŞVURUNUN DAVA AÇMA
SÜRESİNE ETKİSİ: 708
A– KAMU DENETÇİSİNE BAŞVURU: 709
1– Başvurunun Konusu: 709
2– Başvuru Usulü, Şekli, Süresi ve Sonuçlandırılması: 710
B– DAVA AÇMA SÜRESİNİN YENİDEN İŞLEMEYE
BAŞLAMASI: 711
VII– TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK
KURUMUNA BAŞVURUNUN DAVA AÇMA
SÜRESİNE ETKİSİ: 712
A– BAŞVURUNUN KONUSU: 712
B– BAŞVURU HAKKI VE BAŞVURU MAKAMI: 713
C– BAŞVURU İÇİN ÖN KOŞUL: 713
D– BAŞVURUNUN DAVA AÇMA SÜRESİNE ETKİSİ: 714
E– DAVA AÇMA SÜRESİNİN HESABI: 714
VIII– KARŞILIKLI ANLAŞMA USULÜ: 715
İptal ve Tam Yargı Davaları
MADDE 12 717
İDARİ İŞLEMLERDEN DOĞAN TAM YARGI DAVALARI
VE DAVA AÇMA SÜRESİ 717
I– ZARARIN İŞLEMİN TEBLİĞİ ANINDA DOĞMASI
DURUMUNDA: 718
A– DOĞRUDAN DOĞRUYA TAM YARGI DAVASI
AÇILMASI: 719
B– İPTAL VE TAM YARGI DAVALARININ
BİRLİKTE AÇILMASI: 721
C– ÖNCE İPTAL DAVASI AÇILMASI: 725
II– ZARARIN İŞLEMİN İCRASI İLE DOĞMASI: 729
Doğrudan Doğruya Tam Yargı Davası Açılması
MADDE 13 735
İDARİ EYLEMLERDEN DOĞAN TAM YARGI DAVALARI 735
I– İDAREYE BAŞVURUNUN YAPILIŞI: 738
II– DAVA AÇMA SÜRESİ: 745
III– SÜRENİN BAŞLANGICI: 747
IV– İDAREYE BAŞVURUDA BULUNMAKSIZIN DAVA
AÇILMASI YA DA GÖREVSİZ MAHKEMEYE DAVA
AÇILMASI: 748
Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme
MADDE 14 751
İLK İNCELEME 751
I– DAVA DİLEKÇELERİNİN HAVALESİ VE KAYDA
GEÇİRİLMESİ: 753
II– İLK İNCELEME YÖNTEMİ: 754
A– İLK İNCELEMEYE YETKİLİ OLANLAR: 754
B– İNCELEMEDE NAZARA ALINACAK KANUNA
AYKIRILIK HALLERİ: 754
C– RAPOR HAZIRLANMASI: 757
D– İLK İNCELEMEYİ SONUÇLANDIRMA SÜRESİ
VE BU SÜREYE UYULMAMASININ
SONUÇLARI: 758
İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar
MADDE 15 761
AÇIKLAMA 762
I– GÖREV VE YETKİ KURALLARINA UYULMADAN
DAVA AÇILMIŞ OLMASI: 762
A– DAVANIN KONUSU OLAN UYUŞMAZLIĞIN
İDARİ YARGI DÜZENİNİN GÖREVİNE GİRMESİ: 762
1– Özel Hukuk Gerçek ve Tüzel Kişilerinin Kendi
Aralarında Doğan Uyuşmazlıklar: 769
2– İdarenin Davacı Olduğu Davalar: 769
3– İdare Aleyhine Açılan, Ancak İdari Yargının Görev
Alanına Girmeyen Davalar: 770
a– İdarenin Kamu Hukukuna Tabi Olmayan
Faaliyetlerinden Doğan Uyuşmazlıklar: 771
b– Yargı Yolu Kapalı Olan veya Başka Yargı
Yerlerinin Görevine Bırakılan Uyuşmazlıklar: 782
4– İdari Dava Türlerine Konu Edilen Uyuşmazlıklar: 806
5– Sonuç: 806
B– İDARİ YARGI YERLERİNİN GÖREVLERİ VE
YETKİ ALANLARI: 810
1– İDARİ YARGI YERLERİNİN GÖREVLERİ: 810
2– YETKİLİ İDARİ YARGI YERİ: 810
C– GÖREVSİZLİK VE YETKİSİZLİK HALİNDE
VERİLECEK KARARLAR VE YAPILACAK
İŞLEMLER: 811
1– DAVANIN BAŞKA YARGI DÜZENLERİNİN
GÖREVİNE GİRMESİ DURUMUNDA: 812
a– Dava İlk Kez İdari Yargı Yerinde Açılmışsa: 812
b– Dava, Adli Yargı Yerinin Görevsizlik Kararı
Üzerine Açılmışsa: 814
c– Görev İtirazı: 815
2– DAVANIN, BAŞKA İDARİ YARGI YERİNİN
GÖREVİNE VEYA YETKİSİNE GİRMESİ: 817
a– Dava, Başka İdari Yargı Yerinin Görevine
Giriyorsa: 817
b– Dava Dosyası, Görevsizlik Nedeniyle Verilen
Davanın Reddine Dair Karar Üzerine Başka Bir
İdari Yargı Yerince Gönderilmişse: 817
3– DAVA, GÖREVLİ, FAKAT YETKİSİZ İDARİ
YARGI YERİNDE AÇILMIŞSA: 819
II– DAVANIN, İDARİ MERCİ TECAVÜZÜ SONUCU
AÇILMIŞ OLMASI: 819
III– DAVANIN EHLİYETSİZ KİŞİ TARAFINDAN
AÇILMASI: 826
IV– DAVAYA KONU OLABİLECEK KESİN VE
YÜRÜTÜLMESİ GEREKLİ İŞLEMİN OLMAMASI: 829
V– DAVANIN İDARİ DAVA SÜRESİ GEÇİRİLDİKTEN
SONRA AÇILMASI: 830
VI– DAVANIN HASIM GÖSTERİLMEDEN VEYA
YANLIŞ HASIM GÖSTERİLEREK AÇILMASI: 830
VII– DAVA DİLEKÇESİNDE USULE AYKIRILIK
YAPILMASI: 835
A– 3’ÜNCÜ MADDEYE AYKIRILIK: 835
1– ŞEKLE AYKIRILIK: 835
a) Dilekçenin Hitap Kısmında/Başlığında
Dilekçenin Verildiği Yargı Yerinden Başka Bir
Yargı Yerinin Adı Yazılmış Olabilir. 836
b) Dava Dilekçesi İmzalanmadan Mahkemeye
Verilmiş Ve Mahkemenin Esas Kaydına Girmiş
Olabilir: 836
c) Dava Dilekçesinde İdari Yargılama Usulü
Kanununun 3’üncü Maddesinin 2’nci Fıkrasının
Bentlerinde Yazılı Bilgilerin Olmayabilir: 837
d) Dava Dilekçesine Dava Konusu Edilen
Karar/İşlem Ve Belgelerin Asıl Ya da Örnekleri
Eklenmemiş Olabilir: 838
e) Dava Dilekçeleri Ve/Veya Ekli Belgelerin Sayısı
Karşı Taraf Sayısından Noksan Olabilir: 838
2– VEKİLİN AVUKAT OLMAMASI: 839
B– 5’İNCİ MADDEYE AYKIRILIK: 840
C– YENİLENEN DİLEKÇELERDE AYNI
YANLIŞLIKLARIN YAPILMASI: 841
VIII–İLK İNCELEME ÜZERİNE VERİLEN KARARLARA
KARŞI KANUN YOLU: 842
Tebligat ve Cevap Verme
MADDE 16 845
İDARENİN SAVUNMASI VE SAVUNMAYA CEVAP 845
I– SAVUNMA VE CEVAP HAKLARI: 845
II– SAVUNMA VE CEVAP SÜRELERİ: 847
III– SAVUNMA VE CEVAP HAKLARININ
SINIRLANDIRILAMAYACAĞI: 848
IV– SÜRESİ GEÇTİKTEN SONRA SAVUNMA VE CEVAP: 849
V– TAM YARGI DAVALARINDA DAVA
DİLEKÇESİNDE TALEP EDİLEN MİKTARIN
ARTIRILMASI: 850
VI– SAVUNMA YAPILMAMASININ VEYA CEVAP
VERİLMEMESİNİN SONUÇLARI: 856
Duruşma
MADDE 17 857
Duruşmalara İlişkin Esaslar
MADDE 18 857
Duruşmalı İşlerde Karar Verilmesi
MADDE 19 858
DURUŞMA 858
I– DURUŞMA YAPILMASININ KOŞULLARI: 858
A– DURUŞMANIN TARAFLARCA İSTENİLMESİ: 858
1– İLK DERECE MAHKEMELERİNDE: 859
2– ÜST İDARİ YARGI YERLERİNDE: 865
B– DURUŞMA YAPILMASINA YARGI YERİNCE
KENDİLİĞİNDEN KARAR VERİLMESİ: 866
C– DURUŞMA YAPILMASINI ZORUNLU KILAN
ÖZEL HALLER: 866
II– DURUŞMANIN AÇILMASI: 866
III– DURUŞMANIN CEREYANI: 868
Dosyaların İncelenmesi
MADDE 20 873
DOSYALARIN İNCELENMESİ 874
I– RE’SEN ARAŞTIRMA YETKİSİ 874
II– ARA KARARIYLA BELGE VE BİLGİ İSTENİLMESİ 877
III– DOSYALARIN İNCELENMESİNDE SIRA: 882
İvedi yargılama usulü:
MADDE 20/A– 885
İVEDİ YARGILAMA USULÜ 886
I– AÇIKLAMA: 886
II– İVEDİ YARGILAMA USULÜNE TABİ İDARİ
DAVALAR: 887
III– USUL: 888
Merkezî ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulü
MADDE 20/B 893
MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN
YARGILAMA USULÜ 894
I– AÇIKLAMA: 894
II– BU YARGILAMA USULÜNE TABİ İDARİ DAVALAR: 894
III– USUL: 895
IV– KARARLARIN SONUÇLARI: 899
Askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan
uyuşmazlıklara dair hükümler
MADDE 20/C– 901
I– AÇIKLAMA 901
II– KAPSAMI: 902
III– ÖZEL YARGILAMA KURALLARI: 907
Sonradan İbraz Olunan Belgeler
MADDE 21 909
AÇIKLAMA 909
Davaların Karara Bağlanması
MADDE 22 913
Tutanaklar
MADDE 23 913
Kararlarda Bulunacak Hususlar
MADDE 24 913
Kararların Saklanması ve Tebliği
MADDE 25 914
DAVANIN KARARA BAĞLANMASI VE KARAR 914
I– DAVANIN KARARA BAĞLANMASI: 914
A– USUL SORUNLARININ KARARA BAĞLANMASI: 915
B– DAVANIN ESASININ KARARA BAĞLANMASI: 918
1– İPTAL DAVALARININ KARARA
BAĞLANMASI: 924
2– TAM YARGI DAVALARININ KARARA
BAĞLANMASI: 927
II– TUTANAK TUTULMASI: 928
III– KARARIN YAZILMASI VE GEREKÇE: 929
A– KARARDA YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER: 929
B– GEREKÇE: 931
1– Tanımı: 931
2– Gerekçe Nasıl Olmalıdır: 932
C –YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLMESİ: 939
D– KARARIN YAZILMA SÜRESİ: 940
E– GÖRÜŞME TUTANAĞI–KARAR İLİŞKİSİ: 940
IV– KARARIN SAKLANMASI: 942
Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik
MADDE 26 943
TARAFLARIN KİŞİLİK VEYA NİTELİKLERİNDE
DEĞİŞİKLİK 943
I– AKTİF TARAFTA DEĞİŞİKLİK: 944
A– AKTİF TARAFIN GERÇEK KİŞİ OLMASI: 945
1– ÖLÜM SEBEBİYLE KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ: 946
2– DAVAYI TAKİP EHLİYETİNDE DEĞİŞİKLİK: 951
3– UYUŞMAZLIK KONUSU TAŞINIR VE
TAŞINMAZ MALLARIN EL DEĞİŞTİRMESİ: 952
B– AKTİF TARAFIN TÜZEL KİŞİ OLMASI: 953
II– PASİF TARAFTA DEĞİŞİKLİK: 956
III– YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARININ
DURUMU: 959
IV– DAVACIYA TEBLİGAT YAPILAMAMASI: 962
V– YENİLEME SÜRESİ VE USUL: 966
A– YENİLEME SÜRESİ: 966
B– YENİLEMEDE USUL: 967
Yürütmenin Durdurulması
MADDE 27. (Değişik: 18.6.1994–4001/22) 969
İLK DERECE İDARİ YARGI YERLERİNDE AÇILAN
DAVALAR DOLAYISIYLA YÜRÜTMENİN
DURDURULMASI 970
I– İDARİ DAVA AÇILMASININ İDARİ İŞLEMİN
YÜRÜTÜLEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ: 973
A– DANIŞTAY’DA VE İDARE MAHKEMELERİNDE
İDARİ DAVA AÇILMASI: 973
B– VERGİ MAHKEMELERİNDE İDARİ DAVA
AÇILMASI: 974
II– YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ KOŞULLARI: 978
III– YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİNİN
YARGI YERİNCE İNCELENMESİ: 986
IV– YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA DAİR
KARARLARIN NİTELİĞİ VE DAVA KONUSU İŞLEM
ÜZERİNDE ETKİSİ: 991
V – YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMLERİ
HAKKINDA VERİLEN KARARLARA İTİRAZ: 992
Kararların Sonuçları
MADDE 28 997
İDARİ YARGI KARARLARININ GEREKLERİNİN
YERİNE GETİRİLMESİ 998
I– İNFAZ YÖNTEMİNİN DAVA TÜRÜNE BAĞLILIĞI: 999
II– İPTAL DAVALARINDA VERİLEN KARARLARIN
İNFAZI: 1001
A– İNFAZI 28’İNCİ MADDEYE GÖRE OLAN
KARARLAR: 1004
1– ESASA İLİŞKİN KARARLAR: 1005
2– YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA İLİŞKİN
KARARLAR: 1008
B– İNFAZ YÖNTEMİ: 1010
1– İPTAL VE YÜRÜTMENİN DUDURULMASI
KARARLARININ HUKUKİ SONUÇLARI VE
İNFAZLARI BAKIMINDAN KURAL: 1010
2– TARH, TAHAKKUK VE CEZA KESME
İŞLEMLERİNE KARŞI AÇILAN DAVALARDA
VERİLEN KARARLARIN İNFAZI
BAKIMINDAN KURAL: 1019
C– İNFAZDA İMKÂNSIZLIK: 1021
1– HUKUKİ İMKÂNSIZLIK: 1022
2– MADDİ İMKÂNSIZLIK: 1023
D– İNFAZ SÜRESİ: 1024
E– ADEMİ İNFAZ: 1027
1– ADEMİ İNFAZ SAYILAN HALLER: 1027
a– Hiç İnfaz Etmeme: 1028
b– Noksan İnfaz: 1028
c– Hatalı İnfaz: 1028
d– Geç İnfaz: 1029
e– Muvazaalı İnfaz: 1029
2– ADEMİ İNFAZIN BAŞLANGICI: 1029
3– ADEMİ İNFAZIN YAPTIRIMI: 1031
a– Tazminat: 1032
aa– Ademi İnfazın Hizmet Kusuru Oluşturması: . 1033
ab– Ademi İnfaz Sebebiyle İdarenin
Sorumluluğunun Kusursuz Sorumluluk
İlkesine Dayalı Olması: 1034
ac– Tazminat Davasında Süre: 1035
b– Gecikme Faizi: 1041
c– Yeniden İptal Edilme: 1044
d– Cezai Yaptırım: 1045
III– TAM YARGI DAVALARINDA VERİLEN
KARARLARIN İNFAZI: 1046
A– BELLİ MİKTAR İÇEREN KARARLARIN İNFAZI: 1047
B– BELLİ MİKTAR İÇERMEYEN KARARLARIN
İNFAZI: 1049
ÖNERİLER: 1049
Açıklama
MADDE 29 1053
Yanlışlıkların Düzeltilmesi
MADDE 30 1053
KARARIN AÇIKLANMASI, YANLIŞLIKLARIN
DÜZELTİLMESİ 1053
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul
Kanununun Uygulanacağı Haller
MADDE 31 1057
AÇIKLAMA 1057
I– HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNUNUN
HÜKÜMLERİNE GÖNDERME YAPILAN HALLER VE
GÖNDERMELERİN KAPSAMLARI İLE İDARİ
DAVALARDA UYGULANABİLİRLİKLERİ: 1058
A– HÂKİMİN DAVAYA BAKMAKTAN
YASAKLILIĞI VE REDDİ: 1068
1– HÂKİMİN DAVADAN YASAKLILIĞINA
İLİŞKİN SEBEPLER: 1070
a– Hâkim, kendisine ait olan veyahut doğrudan
doğruya veya dolayısıyla ilgili olduğu davalara
bakamaz (a bendi): 1071
b– Hâkim; 1072
ba– Aralarında evlilik bağı kalkmış olsa bile,
eşinin davasında (b bendi); 1072
bb– Kendisinin veya eşinin altsoyunun veya
üstsoyunun davasında (c bendi); 1072
bc– Kendisi ile evlatlık bağı bulunanın
davasında (ç bendi); 1072
bç– Üçüncü derece de dahil olmak üzere kan
veya kendisini oluşturan evlilik bağı
kalkmış olsa dahi kayın hısımlığı
bulunanların davasında (d bendi); 1072
bd– Nişanlısının davasında (e bendi); 1072
c– Hâkim, iki taraftan birinin vekili, vasisi, kayyımı
veya yasal danışmanı sıfatıyla hareket ettiği
davalara bakamaz (f bendi): 1073
2– HÂKİMİN REDDİNİ GEREKTİREN SEBEPLER
VE RET USULÜ: 1073
a– Hâkimin, davada, iki taraftan birine öğüt vermiş
veya yol göstermiş olması (a bendi): 1074
b– Hâkimin, davada, taraflardan birine veya üçüncü
bir kişiye, kanunen gerekmemesine karşın,
görüşünü açıklamış olması (b bendi): 1074
c– Hâkimin, davada, tanık veya bilirkişi sıfatıyla
dinlenilmiş veya hâkim veya hakem sıfatıyla
hareket etmiş olması; (7251 sayılı Kanunun
3’üncü maddesiyle eklenen cümle) uyuşmazlıkta
arabuluculuk veya uzlaştırmacılık yapmış
bulunması (c bendi): 1075
d– Dava, hâkimin dördüncü derece de dahil yansoy
hısımlarına aitse (ç bendi): 1076
e– Hâkimin, dava esnasında, iki taraftan biriyle
davası veya aralarında düşmanlık varsa (d
bendi): 1076
3– ÇEKİNME VE RET İSTEMİNİN KARARA
BAĞLANMASINDA USUL: 1078
a– Danıştay’da Çekinme ve Ret (md.56): 1078
b– Mahkemelerde Çekinme ve Ret (md.57): 1079
4– HAKİMİN REDDİ İSTEMİNİN KARARA
BAĞLANMASI (HMK. md. 41,42,43,44): 1079
B– EHLİYET: 1081
1– TANIM: 1081
2– HAK EHLİYETİ: 1083
3– FİİL EHLİYETİ: 1083
a– Gerçek Kişiler: 1084
b– Tüzel Kişiler: 1086
ba– Özel Hukuk Tüzel Kişileri: 1087
*– Kar Amacı Gütmeyen Özel Hukuk
Tüzel Kişileri: 1087
§– Dernekler: 1087
§– Vakıflar: 1088
§– Sendikalar: 1089
*– Kar Amacı Güden Özel Hukuk Tüzel
Kişileri: 1090
§– Şahıs Şirketleri: 1090
– Kollektif Şirketler: 1090
– Komandit Şirket: 1092
§– Sermaye şirketleri: 1093
– Anonim Şirket: 1093
– Limited Şirket: 1096
– Sermayesi Paylara Bölünmüş
Komandit Şirket: 1100
– Menkul Kıymetler Yatırım Fonları:1100
§– Kooperatif Şirketleri: 1101
bb– Kamu Tüzel Kişileri: 1102
bc– Tüzel Kişiliği Olmayan Kuruluşlar veya
Tüzel Kişiliği Sona Erenlerle İlgili İdari
Dava: 1105
3– MENFAAT: 1109
C– DAVANIN İHBARI VE DAVAYA KATILMA
(MÜDAHALE): 1109
1– DAVANIN İHBARI: 1111
a– Tanımı: 1111
b– Davanın İdari Yargı Yerince Re’sen İhbarı: 1112
c– Tarafların Davayı İhbarı: 1114
2– DAVAYA KATILMA (MÜDAHALE): 1114
a– Asli Müdahale: 1115
b– Fer’i Müdahale: 1116
3– DAVAYA KATILMANIN YÜRÜTMENİN
DURDURULMASI İSTEMİNİN
İNCELENMESİNE ETKİSİ: 1121
D– KARŞILIK DAVA (DAVAYI MÜTEKABİLE): 1122
1– TANIM VE AMACI: 1123
2– KOŞULLARI: 1123
a– Esasa İlişkin Koşullar (HMK. md. 132/1–b): 1123
b– Usule İlişkin Koşulları: 1123
3– KARŞILIK DAVANIN İDARİ YARGI İLE
BAĞDAŞABİLİRLİĞİ: 1124
E– FERAGAT VE KABUL 1125
1– FERAGAT: 1125
a– Tanımı: 1125
b– Davacıların Talep Sonucu Üzerindeki Tasarruf
Yetkilerinin Karşılaştırılması: 1128
ba– Özel Hukuk Davalarında Talep Sonucu ve
Davacının Talep Sonucu Üzerinde Tasarruf
Yetkisi: 1128
bb– İdari Davalarda Talep Sonucu ve Davacının
Talep Sonucu Üzerindeki Tasarruf Yetkisi: 1130
c– Feragatin Zamanı ve Yargılamanın Farklı
Aşamalarına Göre Sonuçları: 1136
ca– Özel Hukuk Davaları Bakımından: 1136
cb– İdari Davalar Bakımından: 1138
i– İptal Davaları Bakımından: 1139
x) İptal Kararının “Kendiliğinden”
Olan Sonuçları: 1141
x) İptal Kararının Davalı İdareyi
Yükümlendirici Sonuçları: 1146
ii– Tam Yargı Davaları Bakımından: 1148
2– KABUL 1148
3– FERAGAT VE KABULÜN KOŞULLARI VE
YÖNTEMİ: 1152
4– FERAGAT VE KABULÜN SONUÇLARI: 1155
5– EK KARAR MÜESSESESİ VE İDARİ YARGIDA
UYGULANABİLİRLİĞİ: 1157
F– TARAFLARIN VEKİLLERİ: 1164
1– TANIM: 1164
2– İDARİ YARGI YERLERİNDE VEKİL
OLABİLECEKLER VE VEKÂLETİN ŞEKLİ: 1166
3– VEKÂLETİN KAPSAMI: 1169
a– Vekilin Yapabileceği İşler: 1170
b– Vekilin İzinle Yapabileceği İşlemler: 1171
c– Vekilin Yapamayacağı İşlemler: 1171
4– VEKÂLETİN SONA ERMESİ: 1172
G– DOSYANIN TARAFLAR VE İLGİLİLERCE
İNCELENMESİ: 1173
H– TEMİNAT: 1175
1– TEMİNAT İSTENİLMESİNİ GEREKTİREN
DURUM: 1176
2– TEMİNAT GÖSTERMEK ZORUNDA
OLANLAR: 1177
3– TEMİNAT GEREKTİRMEYEN HALLER: 1178
4– TEMİNATIN TUTARI VE ŞEKLİ: 1178
I– YARGILAMA GİDERLERİ: 1179
1– YARGILAMA GİDERİ SAYILABİLECEK
MASRAFLAR: 1179
2– YARGILAMA GİDERLERİNİN AİDİYETİ: 1181
a– Kural: 1181
b– İstisnalar: 1185
c– Vekâlet Ücretine Hükmedilmesi: 1186
İ– ADLİ YARDIM: 1202
1– TANIMI VE YARARLANABİLECEK
OLANLAR: 1203
2– YARARLANMA KOŞULLARI: 1204
a– Fakirlik Koşulu: 1204
b– Haklılık Koşulu: 1204
3– YÖNTEM: 1205
4– KAPSAMI: 1206
5– YARGILAMA GİDERLERİNİN TAHSİLİ: 1207
J– DELİLLERİN TESPİTİ: 1208
1– TANIM: 1208
2– DELİLLERİN TESPİTİNİN İSTENİLEBİLECEĞİ
YARGI YERİ: 1208
3– DELİLLERİN TESPİTİNİN USULÜ: 1210
K– BİLİRKİŞİ: 1211
1– TANIMI: 1211
2– BİLİRKİŞİYE BAŞVURULMASINI GEREKLİ
KILAN DURUMLAR: 1212
3– KİMLER BİLİRKİŞİ TAYİN EDİLEBİLİR: 1218
4– BİLİRKİŞİLİĞİ KABUL ZORUNLULUĞU: 1223
5– BİLİRKİŞİ TAYİNİNDE YÖNTEM VE
BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ: 1224
6– RAPOR ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER: 1231
7– BİLİRKİŞİNİN SORUMLULUĞU: 1235
8– BİLİRKİŞİ RAPORUNUN BAĞLAYICILIĞI: 1236
L– KEŞİF: 1239
1– TANIM: 1239
2– KEŞFE KARAR VERİLMESİ VE KEŞİF
YÖNTEMİ: 1240
M– DURUŞMANIN SUKUNU VE İNZİBATI İLE
İLGİLİ KURALLAR: 1242
N– ELEKTRONİK İŞLEMLER: 1242
O – SES VE GÖRÜNTÜ NAKLEDİLMESİ YOLUYLA
DURUŞMA İCRASI: 1246
II– VERGİ USUL KANUNUNA YAPILAN GÖNDERME: 1248
VERGİ KANUNU: TANIMI VE YORUMU 1250
A– VERGİ KANUNU TERİMİ: 1250
B– VERGİ KANUNLARININ YORUMU: 1252
VERGİYİ DOĞURAN OLAYIN İSPATI 1256
A– VERGİLENDİRMEDE İSPATI GEREKEN HUSUS: 1257
1– GERÇEK MAHİYET ESASI: 1257
2– MUVAZAA TÜRLERİ: 1261
a– Adi (Basit– Mutlak) Muvazaa: 1261
b– Nitelikli (Mevsuf– Nispi) Muvazaa: 1262
aa– Aktin Niteliğinde (Vasfında) Muvazaa: 1262
ab– Aktin Unsurlarından Birinde Muvazaa: 1263
ac– Aktin Taraflarında Muvazaa: 1264
B– İSPAT VASITALARI: 1265
1– KANIT (DELİL): 1272
a– İkrar: 1272
b– Karine: 1275
ba– Kanuni Karineler: 1275
bb– İçtihadın Kabul Ettiği Karineler: 1276
c– Resmi Kurum ve Mesleki Kuruluşlardan Alınan
Bilgi ve Belgeler: 1278
ca– Bilirkişi Olarak Bilgi İsteme: 1279
cb– Vergiyle İlgili Muamelenin Tarafı Sıfatıyla
Bilgi İsteme: 1280
cc– Görevleriyle İlgili Olarak Bilgi İsteme: 1280
d– Vergi İdaresinin İşlemleri: 1282
e– Yoklama Fişi ve İnceleme Tutanağı: 1283
f– El Defterleri (Özel Defterler): 1285
2– KANIT SERBESTİSİNİN SINIRLARI: 1285
a– Belli Kanıtlarla İspatlama Zorunluluğu: 1286
aa– Kanuni Defter ve Belgelerle İspatlama
Zorunluluğu: 1286
ab– Belli Şekilde Kanıtlama Zorunluluğu: 1288
b– Tanık (Şahit): 1288
ba– Tanığın Vergiyi Doğuran Olayla İlgisi
Tabii Bulunmalıdır: 1289
bb– Tanığın Vergiyi Doğuran Olayla İlgisi Açık
Olmalıdır: 1291
c– Vergilemede hukuki Değer Taşımayan Kanıtlar: 1292
ca– Yemin: 1292
cb– Kanıt Serbestisine İçtihadın Getirdiği
Sınırlamalar: 1293
d– Özel Hukuka İlişkin Kanıtlar: 1295
C– İSPAT KÜLFETİ: 1295
1– KURALIN İŞLEYİŞİ: 1296
a– Belge Düzenine Uyma Ödevi: 1298
b– Defter Tutma Ödevi: 1300
c– Bildirme Ödevi: 1301
d– Muhafaza ve İbraz Ödevi: 1301
2– AKSİNİN İDDİA EDENCE KANITLANMASI
GEREKEN HALLER: 1305
a– İktisadi İcaplar: 1306
b– Ticari İcaplar: 1307
c– Teknik İcaplar: 1308
d– Olayın Özelliğine Göre Normal ve Mutad
Sayılması Gereken Durum: 1309
İKİNCİ BÖLÜM
İdari Davalarda Yetki ve Bağlantı ile Görevsizlik ve
Yetkisizlik Hallerinde Yapılacak İşlemler
İdari Davalarda Genel Yetki
MADDE 32 1315
Kamu Görevlileri ile İlgili Davalarda Yetki
MADDE 33 1315
Taşınmaz Mallara ve Kamu İdarelerine İlişkin Davalarda Yetki
MADDE 34 (Değişik: 18.6.1994–4001/16) 1315
Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki
MADDE 35. (10.4.1990–3622/13) 1316
Tam Yargı Davalarında Yetki
MADDE 36 1316
Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki
MADDE 37 1316
Görevsizlik ve Yetkisizlik Hallerinde Yapılacak İşlemler
MADDE 43 1316
Merci Tayini
MADDE 44 1317
AÇIKLAMA 1317
YETKİLİ İDARİ YARGI YERİ 1318
I– İDARİ DAVALARDA GENEL YETKİ: 1318
II– KAMU GÖREVLİLERİ İLE İLGİLİ DAVALARDA
YETKİ: 1322
A– ATAMA VE NAKİLLERLE İLGİLİ DAVALAR: 1322
B– GÖREVE SON VERME HALİNDE YETKİ: 1324
C– 3’ÜNCÜ FIKRADA ÖNGÖRÜLEN DURUMLAR: 1325
D– 4’ÜNCÜ FIKRADA ÖNGÖRÜLEN DURUMLAR: 1326
III– TAŞINMAZ MALLARA İLİŞKİN DAVALARDA
YETKİ: 1327
IV– MAHALLİ İDARELERE İLİŞKİN DAVALARDA
YETKİ: 1328
V– TAŞINIR MALLARA İLİŞKİN DAVALARDA YETKİ: 1329
VI– TAM YARGI DAVALARINDA YETKİ: 1329
A– İDARİ İŞLEMLERDEN DOĞAN TAM YARGI
DAVALARINDA YETKİ: 1329
B– İDARİ EYLEMDEN DOĞAN TAM YARGI
DAVALARINDA YETKİ: 1330
C– DİĞER HALLERDE YETKİ: 1331
VII– VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA YETKİ: 1332
A– TARH, TAHAKKUK VE CEZA KESME
İŞLEMLERİNİ KONU EDİNEN İDARİ
DAVALARDA YETKİ: 1333
B– GÜMRÜK VERGİLERİNDE VE VERGİ
HATALARINDA YETKİ: 1334
C– AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ
HAKKINDA KANUNDAN DOĞAN
UYUŞMAZLIKLARDA YETKİ: 1335
D– DİĞER UYUŞMAZLIKLARDA YETKİ: 1336
VIII–GÖREVSİZLİK VE YETKİSİZLİK HALLERİNDE
YAPILACAK İŞLEMLER: 1337
IX– MERCİ TAYİNİ: 1339
A– TANIMI VE KOŞULLARI: 1339
B– USUL: 1340
Bağlantılı Davalar
MADDE 38 1343
Bağlantının Danıştay’ca İncelenmesi
MADDE 39 1343
Bağlantının Bölge İdare Mahkemesince İncelenmesi
MADDE 40 1343
Bağlantının Mahkemelerce Kabul Edilmemesi
MADDE 41 1344
Bağlantılı Davalarla İlgili Diğer Esaslar
MADDE 42 1344
BAĞLANTILI DAVALAR 1344
I– TANIM: 1344
II– KOŞULLARI: 1345
A– KANUNUN ARADIĞI KOŞULLAR: 1345
B– DİĞER KOŞULLAR: 1347
III– BAĞLANTI HAKKINDA KARAR: 1348
A– KARAR: 1348
B– DANIŞTAY’IN İNCELEMESİ: 1350
C– BÖLGE İDARE MAHKEMESİNİN İNCELEMESİ: 1351
D– KARARLARIN KESİNLİĞİ: 1352
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kararlara Karşı Başvuru Yolları
İstinaf
MADDE 45 1355
Temyiz
“MADDE 46 1356
Temyiz Edilemeyecek Kararlar
MADDE 47 1359
Temyiz Dilekçesi
MADDE 48 1359
Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar
MADDE 49 1360
Temyizen Verilen Karar Üzerine Yapılacak İşlem
MADDE 50 1361
AÇIKLAMA 1361
I– İSTİNAF VE TEMYİZ BAŞVURULARI: 1361
A– ÜST İDARİ YARGI YERLERİ: 1362
B– İSTİNAF BAŞVURUSUNUN KONUSU VE
TEMYİZ BAŞVURUSUNUN KONUSUNDAN
FARKI: 1362
1– İSTİNAF BAŞVURUSUNA KONU
EDİLEBİLECEK KARARLAR: 1364
a– Davanın Esası Hakkında Verilen Kararlar: 1364
b– Usule İlişkin Kararlar: 1365
c – Yargılamanın yenilenmesi istemleri hakkında
verilen kararlar: 1366
2– İSTİNAF BAŞVURUSUNA KONU
EDİLEMEYECEK KARARLAR: 1366
a– Nihai Kararlar: 1366
b– Nihai Olmayan Kararlar: 1371
C– TEMYİZ BAŞVURUSUNA KONU EDİLEBİLECEK
KARARLAR: 1372
1– Esasa İlişkin Kararlar: 1372
2– Usule İlişkin Kararlar: 1375
Ç– TEMYİZ BAŞVURUSUNA KONU
EDİLEMEYECEK KARARLAR: 1376
1– Nihai Kararlar: 1376
2– Nihai Olmayan Kararlar: 1378
D– İSTİNAF VEYA TEMYİZ BAŞVURUSUNDA
BULUNABİLECEK OLANLAR: 1379
E– İSTİNAF VE TEMYİZ DİLEKÇELERİNİN
DÜZENLENİŞİ: 1383
1– DİLEKÇENİN ŞEKLİ: 1383
2– BİRDEN FAZLA KARARIN İSTİNAF VEYA
TEMYİZ BAŞVURUSUNA KONU EDİLMESİ: 1388
3– İSTİNAF VE TEMYİZ DİLEKÇELERİNDE
USULE AYKIRILIK YAPILMASI: 1388
F– HARÇ VE POSTA ÜCRETİ: 1389
G– İSTİNAF VE TEMYİZ SÜRELERİ: 1391
H– YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİNDE
BULUNMA GEREĞİ: 1397
I– DURUŞMA: 1400
II– İSTİNAF VE TEMYİZ İNCELEMELERİ ÜZERİNE
VERİLEBİLECEK KARARLARI: 1401
A– GÖREV VE YETKİ DIŞINDA İŞE BAKILMIŞ
OLMASI: 1402
B– HUKUKA AYKIRI KARAR VERİLMİŞ OLMASI: 1403
1– MADDİ UYUŞMAZLIĞIN VE BU
UYUŞMAZLIKLA İLGİLİ OLAYLARIN
SAPTANMASINDA HATA: 1404
2– MADDİ UYUŞMAZLIĞIN VE OLAYLARIN
HUKUKİ NİTELEMESİNDE HATA: 1406
3– HATALI HUKUK KURALI UYGULANMASI: 1410
4– UYUŞMAZLIĞA UYGULANAN HUKUK
KURALININ HATALI YORUMLANMASI: 1411
5– HUKUK KURALININ OLAYA HATALI
UYGULANMASI: 1413
C– USUL HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINDA
KARARI ETKİLEYECEK NİTELİKTE HATA VE
EKSİKLİK BULUNMASI: 1414
III– İSTİNAF VE TEMYİZ BAŞVURULARININ KARARA
BAĞLANMASI: 1424
A– İSTİNAF BAŞVURUSUNUN KARARA
BAĞLANMASI: 1424
B– TEMYİZ BAŞVURUSUNUN KARARA
BAĞLANMASI: 1438
IV– BOZMA KARARI ÜZERİNE VERİLEBİLECEK
KARARLAR VE SONUCU: 1443
A– ALT DERECE İDARİ YARGI YERİNİN BOZMA
KARARINA UYMASI: 1444
1– UYMA KARARININ NİTELİĞİ VE
BAĞLAYICILIĞI: 1444
2– UYMA KARARI ÜZERİNE VERİLEBİLECEK
KARARLAR: 1450
3– BOZMA KARARINA UYULARAK VERİLEN
KARARIN TEMYİZİ: 1454
B– BOZMA KARARINA DİRENİLMESİ (İLK
KARARDA ISRAR EDİLMESİ): 1456
1– ISRAR KARARI VE NİTELİĞİ: 1456
2– ISRAR KARARININ TEMYİZİ VE DAVA
DAİRELERİ KURULLARININ İNCELEMESİ: 1458
V– TEMYİZEN VERİLEN KARARLAR ÜZERİNE
YAPILACAK İŞLEM: 1461
Kanun Yararına Temyiz
MADDE 51 1463
AÇIKLAMA 1463
I– HUKUKİ NİTELİĞİ: 1464
II– KANUN YARARINA TEMYİZİN KOŞULLARI: 1465
A– KARAR MADDEDE YAZILI İDARİ YARGI
YERLERİNCE VERİLMİŞ OLMALIDIR: 1465
B– KARAR NİHAİ NİTELİKTE OLMALIDIR: 1466
C– KANUN YARARINA TEMYİZ BAŞVURUSUNA
KONU EDİLECEK KARAR KESİN YA DA
İSTİNAF VEYA TEMYİZ İNCELEMESİNDEN
GEÇMEDEN KESİNLEŞMİŞ OLMALIDIR: 1466
1– İDARE VE VERGİ MAHKEMELERİNİN
KARARLARI: 1467
a– İstinaf Yolu Açık Olmayan İdare Ve Vergi
Mahkemesi Kararları: 1467
b– İstinaf İncelemesinden Geçmeden Kesinleşen
İdare ve Vergi Mahkemesi Kararları: 1467
c– İdare Mahkemelerinin Temyize Tabi Olan;
Ancak Temyiz İncelemesinden Geçmeden
Kesinleşen Kararları: 1468
2– BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI: 1468
a– Temyiz Yolu Açık Olmayan Bölge İdare
Mahkemesi Kararları: 1468
b– Bölge İdare Mahkemelerinin Temyiz
İncelemesinden Geçmeden Kesinleşen Kararları: . 1469
3– DANIŞTAYIN İLK DERECE MAHKEMESİ
OLARAK VERDİĞİ KARARLAR: 1469
D– KARAR, HUKUKA AYKIRI BİR SONUCU İFADE
ETMELİDİR: 1469
III– KANUN YARARINA TEMYİZ BAŞVURUSUNDA
BULUNMA YETKİSİ: 1471
IV– KANUN YARARINA TEMYİZ BAŞVURUSU VE
KARARA BAĞLANMASI: 1472
V– BOZMA KARARININ HUKUKSAL SONUÇ VE
ETKİLERİ: 1473
Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması
MADDE 52 1475
KANUN YOLLARINDA YÜRÜTMENİN DURDURULMASI
MÜESSESESİ 1475
I– İLK DERECE İDARİ YARGI KARARININ DAVAYA
KONU İDARİ İŞLEMİN YÜRÜTÜLEBİLİRLİĞİ
(İCRAİLİĞİ)NE ETKİSİ: 1476
II– DAVANIN (KISMEN VEYA TAMAMEN) KABULÜNE
İLİŞKİN KARARLARIN YÜRÜTÜLMELERİNİN
DURDURULMASI: 1479
A– DAVANIN (KISMEN VEYA TAMAMEN)
KABULÜNE İLİŞKİN KARARLAR: 1479
B– YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA İLİŞKİN
KOŞULLAR: 1480
C– YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA DAİR
KARARIN İLK DERECE İDARİ YARGI YERİNİN
KANUN YOLU BAŞVURUSUNA KONU EDİLEN
KARARININ İNFAZ EDİLEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ: 1481
III– DAVANIN (KISMEN VEYA TAMAMEN) REDDİNE
DAİR KARARLARIN KANUN YOLU
BAŞVURUSUNA KONU EDİLMESİ DOLAYISIYLA
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI: 1482
IV– YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMLERİ
HAKKINDA ÜST İDARİ YARGI YERİNCE VERİLEN
KARARLARA İTİRAZIN OLANAKSIZLIĞI: 1485
Yargılamanın Yenilenmesi
MADDE 53 1487
Kararın Düzeltilmesi
MADDE 54 1488
Yargılamanın Yenilenmesi Usulü
MADDE 55 1488
I– YARGILAMANIN YENİLENMESİ 1488
A– KONUSU: 1488
B– DİLEKÇENİN DÜZENLENMESİ: 1490
C– SÜRESİ: 1490
D– YARGILAMANIN YENİLENMESİ SEBEPLERİ: 1490
E– SAVUNMA VE İSTEMİN KARARA
BAĞLANMASI: 1495
II– ANAYASA MAHKEMESİNE, YARGILAMANIN
YENİLENMESİ SONUCU DOĞURAN, BİREYSEL
BAŞVURU HAKKI: 1495
A– BAŞVURU KOŞULLARI: 1496
1– Başvurucu İle İlgili Koşullar: 1496
2– Tüm Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması: 1497
3– Diğer Koşullar: 1500
a– Başvuru Süresi: 1500
b– Dilekçenin Şekli: 1500
c– Harç Ödeme Zorunluluğu: 1500
B– BAŞVURU DİLEKÇESİNİN VERİLEBİLECEĞİ
YERLER: 1500
C– İHLALİN GİDERİLMESİNE İLİŞKİN
YÖNTEMLER: 1501
III– İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİNE,
YARGILAMANIN YENİLENMESİ SONUCU
DOĞURAN, BİREYSEL BAŞVURU HAKKI: 1504
A– BAŞVURU KOŞULLARI: 1508
1– Başvurucu İle İlgili Koşullar: 1508
2– Başvurunun Yöneltileceği Tarafla İlgili Koşul ve
Devletlerin Sorumluluğu: 1509
3– Tüm Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması
Koşulu: 1509
4– Aykırılığın Ulusal Mahkemeler Önünde İleri
Sürülmüş Olması Koşulu: 1511
5– Başvuru Süresi: 1511
6– Dilekçenin Şekli ve Düzenlenmesi: 1512
7– Dilekçede Kullanılacak Dil Koşulu: 1514
B– BAŞVURU DİLEKÇESİNİN VERİLMESİ: 1514
C– GEÇİCİ ÖNLEM TALEBİ: 1514
D– ADİL TATMİN (TAZMİNAT) TALEBİ: 1515
E– DOSTANE ÇÖZÜM: 1516
F– KAYITTAN DÜŞME KARARI: 1516
G – DURUŞMA YAPILMASI: 1517
H– ADLİ YARDIM TALEBİ: 1518
I– KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI: 1518
İ– BÜYÜK DAİREYE BAŞVURU: 1518
J– PİLOT KARAR: 1519
K– KARARLARIN UYGULANMASI VE
UYGULAMANIN DENETLENMESİ: 1520
L– İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİNİN
KARARININ, DAHA ÖNCE AYNI OLAY
HAKKINDA İDARİ YARGI YERİNCE VERİLEN
KARARLAR ÜZERİNDE ETKİSİ: 1520
1– İç Hukuk Yolları Tüketilmeden Yapılan Bireysel
Başvurunun İdari Yargılama Sürecine Etkisi: 1522
2– İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin İçtihadının
Görülmekte Olan İdari Davada Etkisi: 1525
a– Mahkemenin önceki içtihadı, ulusal yargıcı, adil
yargılama ilkesi bakımından ilgilendirebilir: 1526
b– Mahkemenin içtihadı, idari yargıcı, idarenin
işleminin veya eyleminin Sözleşmeye
uygunluğu bakımından ilgilendirebilir: 1527
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Danıştay’da Çekinme ve Ret
MADDE 56 1531
Mahkemelerde Çekinme ve Ret
MADDE 57 1531
AÇIKLAMA 1532
İdari Davalarda Delillerin Tespiti
MADDE 58 1532
AÇIKLAMA 1532
Yol Giderleri, Tazminat ve Gündelikler
MADDE 59 1532
Tebliğ İşleri ve Ücretler
MADDE 60. (Değişik: 10.4.1990–3622/24) 1533
Çalışmaya Ara Verme
MADDE 61 1533
Nöbetçi Mahkemenin Görevleri
MADDE 62 1533
AÇIKLAMA 1533
I– ÇALIŞMAYA ARA VERME ZAMANI: 1533
II– NÖBETÇİ MAHKEMENİN OLUŞUMU: 1534
III– ÇALIŞMAYA ARA VERME ZAMANINDA
GÖRÜLECEK İŞLER: 1535
1– Nöbetçi mahkemeler; 1535
2– Danıştay Nöbetçi Dairesi de; 1535
EK MADDE 1 1536
EK MADDE 2 1536
AÇIKLAMA 1536
EK MADDE 3 1537
Kaldırılan Hükümler
MADDE 63 1537
GEÇİCİ MADDE 1 1537
GEÇİCİ MADDE 2 1537
GEÇİCİ MADDE 3 1537
GEÇİCİ MADDE 4 1538
GEÇİCİ MADDE 5 1538
GEÇİCİ MADDE (3622 sayılı Kanunun geçici maddesi) 1538
4001 Sayılı Kanunla Getirilen Geçici Maddeler
GEÇİCİ MADDE 1. 1538
GEÇİCİ MADDE 2. 1538
GEÇİCİ MADDE 6. 1538
GEÇİCİ MADDE 7. 1539
18.6.2014 Gün ve 6545 Sayılı Kanunla Eklenen Geçici Madde
GEÇİCİ MADDE 8 1539
AÇIKLAMA 1540
Yürürlük
MADDE 64 1541
Yürütme
MADDE 65 1541
DİLEKÇE ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMA 1545
• VUK’un 371’inci Maddesine Uygun Dilekçe Örneği 1547
• VUK’un 376’ncı Maddesine Uygun Dilekçe Örneği 1548
• VUK’un Ek 1’inci Maddesine Uygun Uzlaşma Başvurusu
Dilekçesi Örneği 1549
• VUK’un 122’ nci Maddesine Uygun Düzeltme Dilekçesi
Örneği 1550
• VUK’un 124’üncü Maddesine Uygun Şikayet Başvurusu
Dilekçesi Örneği 1551
• Gümrük Kanununun 242’nci Maddesine Uygun İtiraz
Başvurusuna Ait Dilekçe Örneği 1553
• İYUK’nın 11’inci Maddesi Uyarınca Üst Makama Başvuru
Dilekçesi Örneği 1555
• İYUK’nın 11’inci Maddesi Uyarınca Üst Makama Başvuru
Dilekçesi Örneği 1556
• İptal Davası İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun
Dilekçe Örneği. 1557
• İptal Davası İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun
Dilekçe Örneği. 1560
• Düzenleyici İşlemle Uygulama İşlemi İçin, İYUK’nın
7’nci Maddenin 4’üncü Fıkrasına Uygun Dava Dilekçe
Örneği 1563
• İdari İşlemin İcrasından Doğan Zararın Tazmini İstemiyle
Açılan Tam Yargı Davasına, İYUK’nın 3’üncü Maddesine
Uygun Dava Dilekçesi Örneği. 1566
• İptal ve Tam Yargı Davasının Birlikte Açılması
Durumunda, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun Dava
Dilekçesi Örneği 1568
• İdari Eylemden Doğan Zararın Tazmini İstemiyle Açılan
Tam Yargı Davasına, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun
Dava Dilekçesi Örneği. 1571
• Vergi Uyuşmazlıkları İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine
Uygun Dava Dilekçesi Örneği. 1573
• Vergi Mahkemesi İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine
Uygun Dava Dilekçesi Örneği. 1576
• Gümrük Vergisi Uyuşmazlıkları İçin, İYUK’nın 3’üncü
Maddesine Uygun Dava Dilekçesi Örneği 1579
• Gümrük Vergisi Uyuşmazlıkları İçin, İYUK’nın 3’üncü
Maddesine Uygun Dava Dilekçesi Örneği. 1582
• İhtiyati Haciz Kararları İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine
Uygun Dava Dilekçesi Örneği 1585
• Ödeme Emirleri İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun
Dava Dilekçesi Örneği. 1588
• Haciz Kararları İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun
Dava Dilekçesi Örneği. 1591
• İYUK’nın 5’inci Maddesinin 1’inci Fıkrasına Uygun Dava
Dilekçesi Örneği 1594
• İYUK’nın 5’inci Maddesinin 2’nci Fıkrasına Uygun Dava
Dilekçesi Örneği 1597
• Dilekçenin Reddi Üzerine Davanın Yenilenmesi Dilekçesi
Örneği 1601
• Harç ve Posta Ücreti Tamamlama Dilekçesi Örneği 1604
• İYUK’nın 6’ncı Maddesi Uyarınca İşlemden Kaldırılan
Dosyanın Yeniden İşleme Konulması İsteğine İlişkin
Dilekçe Örneği. 1605
• Savunma Dilekçesi Örneği 1606
• Yürütmenin Durdurulması İstemlerine İlişkin Kararlara
İtiraz Dilekçesi Örneği. 1608
• Hâkimin Reddi İstemine İlişkin Dilekçe Örneği. 1610
• Bilirkişiye İtiraza İlişkin Dilekçe Örneği. 1611
• Bilirkişi Raporuna İtiraza İlişkin Dilekçe Örneği 1613
• Davaya Katılma İsteğine İlişkin Dilekçe Örneği 1615
• Davanın İhbarı İsteği İle İlgili Dilekçe Örneği 1617
• İYUK’nın 26’ncı Maddesinin 1’inci Fıkrası Uyarınca
İşleme Konulma Dilekçesi Örneği. 1619
• İYUK’nın 26’ncı Maddesinin 3’üncü Fıkrası Uyarınca
İşlemden Kaldırılan Dosyanın Yeniden İşleme Konulması
İsteğine İlişkin Dilekçe Örneği 1620
• İYUK’nın 29’uncu Maddesi Uyarınca Yapılan Açıklama
Veya Aykırılığın Kaldırılması İsteklerine Ait Dilekçe
Örneği 1621
• İYUK’nın 30’uncu Maddesi Uyarınca Yapılan
Yanlışlıkların Düzeltilmesi İsteklerine Ait Dilekçe Örneği. 1622
• İYUK’nın 48’inci Maddesi Uyarınca Düzenlenecek İstinaf
ve Temyiz Başvurularına Ait Dilekçe Örneği. 1623
• Yargılamanın Yenilenmesi İstemlerine İlişkin Dilekçe
Örneği 1626
BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ, İDARE
MAHKEMELERİ, VERGİ MAHKEMELERİ VE
YARGI ÇEVRELERİ 1629
BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ KURULAN İLLER
İLE YARGI ÇEVRELERİ 1631
• HAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU
GENEL KURUL KARARI 1633
• İDARE MAHKEMELERİ KURULAN İLLER VE
YARGI ÇEVRELERİ 1637
• VERGİ MAHKEMELERİ KURULAN İLLER VE
YARGI ÇEVRELERİ 1639
YARARLANILAN KİTAP VE MAKALELER 1641
İLKE – KAVRAM DİZİNİ 1649 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
