|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Üçüncü Baskıya Önsöz V
İkinci Baskının Sunuş Yazısı IX
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK ZAMANAŞIMI
Birinci Ayrım
GENEL BİLGİLER
I– ZAMANAŞIMININ TANIMI 3
II– ZAMANAŞIMININ İŞLEVİ 4
III– ZAMANAŞIMININ ETKİSİ 5
IV– ZAMANAŞIMI TÜRLERİ 9
1– Kazandırıcı zamanaşımı – Kaybettirici zamanaşımı 9
2– Sözleşme zamanaşımı – Haksız eylem zamanaşımı 10
3– Hukuk zamanaşımı – Ceza zamanaşımı 11
V– ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE AYRIMI 11
A) İki süre arasındaki farklar 11
B) Yasalardaki hak düşürücü süreler 12
1– Genel olarak 12
2– Medeni Yasa’daki hak düşürücü süreler 13
3– Borçlar Yasası’ndaki hak düşürücü süreler 13
4– Hukuk Yargılama Yasası’ndaki süreler 14
5– İcra İflâs Yasası’ndaki hak düşürücü süreler 15
6– İş Yasası’nda hak düşürücü süreler 16
7– Sosyal Güvenlik Hukukunda hak düşürücü süreler 17
8– İdari Yargılama Yasası’ndaki hak düşürücü süreler 18
9– Başka yasalardaki hak düşürücü süreler 20
İkinci Ayrım
YASALARDAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
I– BORÇLAR YASASINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 21
A) Alacaklarda ve sözleşme ilişkilerinde 21
1– On yıllık süre 21
2– Beş yıllık süre 23
B) Haksız eylemlerde zamanaşımı 24
1– Genel hüküm niteliği 24
2– Önceki ve yeni yasa arasındaki farklar ve görüşlerimiz 25
3– Süreler 26
a) Olağan süre 26
b) Ek (kesin) süre 26
c) Olağan dışı süre (Ceza zamanaşımı süresi) 26
4– Dönme (rücu) isteminde zamanaşımı 27
C) Nedensiz zenginleşmede zamanaşımı 31
1– Nedensiz zenginleşmede zamanaşımı 31
2– Nedensiz zenginleşme kavramı 32
3– İki yasa arasındaki farklar 34
4– Geri alma davasının zamanaşımı hakkında açıklamalar 34
D) Satım sözleşmesinde zamanaşımı süreleri 36
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 36
2– Taşınır satımında zamanaşımı 38
a) Ayıba karşı iki yıllık zamanaşımı 38
c) Satıcının ağır kusurlu olması durumunda zamanaşımı 39
d) Hizmet satımında zamanaşımı süreleri 40
e) Borcun yerine getirilmemesinde zamanaşımı 40
f) Zamanaşımının başlangıcı 40
g) Sözleşme ile zamanaşımı süresinin değiştirilmesi 41
h) Zamanaşımı savunması 41
3– Taşınmaz satımında zamanaşımı 42
a) Sözleşmeye aykırılıkta (10) yıllık genel zamanaşımı 42
b) Binaların (yapıların) ayıplı olmasından doğan davalarda zamanaşımı 43
c) Zamanaşımının başlangıcı 45
E) Eser ve inşaat sözleşmelerinde zamanaşımı 46
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 46
2– Taşınır eserlerdeki ayıptan dolayı zamanaşımı 47
3– Taşınmaz yapılardaki ayıptan dolayı zamanaşımı 48
a) Yasalardaki hükümler 48
b) Önceki ve sonraki yasalar arasındaki benzerlik 48
c) Önceki ve sonraki yasalar arasındaki fark 48
d) Yeni Yasa’da, yüklenicinin “ağır kusuru” nedeniyle açılacak davaların “teslim” tarihinden başlayarak (20) yıl ile sınırlandırılmış olmasının sakıncaları 49
e) 6098 sayılı Yasa’nın ilgili maddelerinin değiştirilmesinin gerekliliği 50
f) Zamanaşımının başlangıcı 50
g) Önceki yasada süre belirtilmemiş olmasının yararları ve Yargıtay’ın depremle ilgili kararlarındaki gerekçeler 51
F) Bağışlayanın cayma hakkını kullanmada zamanaşımı 52
II– MEDENİ YASADAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 53
III– CEZA YASASINDAKİ DAVA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 54
1– Yeni 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 66. maddesine göre süreler 55
2– Önceki 765 sayılı Türk Ceza Kanunu 102. maddesine göre süreler 55
IV– TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 56
1– Haksız rekabet davalarında zamanaşımı 56
2– Tüzel kişi organlarının ceza sorumluluğu ve ceza zamanaşımının uygulanması 56
3– Cari hesapla ilgili davalarda zamanaşımı 57
4– Poliçelerde zamanaşımı 57
5– Çeklerde ibraz süresi 57
6– Taşımacının sorumluluğuna uygulanacak zamanaşımı 57
a) 6762 sayılı TTK’nın 767. maddesine göre 57
b) 6102 sayılı yeni TTK’nın 855. maddesine göre 58
c) İki yasa arasındaki farklar 59
7– Taşıma komisyonculuğu sözleşmesinde zamanaşımı 59
a) 6762 sayılı TTK’da 59
b) 6102 sayılı yeni TTK’da 60
8– Gemi alacaklısı hakkı veren alacaklarda zamanaşımı 60
a) 6762 sayılı TTK’da 60
b) 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nda 61
9– Gemi yolcusu için zamanaşımı süreleri 61
10– Sigorta sözleşmesinden doğan hak ve alacaklarda zamanaşımı 62
a) 6762 sayılı TTK’da 62
b) 6102 sayılı TTK’da 62
11– Rizikonun gerçekleşmesi durumunda süreler 62
a) 6762 sayılı TTK’da 62
b) 6102 sayılı TTK’da 63
V– TRAFİK YASASINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 64
1– Yasa hükmü 64
2– Trafik Yasasındaki “uzamış ceza zamanaşımı”nın özelliği ve Borçlar Yasası’nın 72. maddesindeki (önceki m.60) ceza zamanaşımından farkı 64
3– Trafik kazası sorumlularına uygulanacak ceza zamanaşımı süreleri 64
VI– SOSYAL GÜVENLİK YASALARINDAKİ SÜRELER 65
1– 5510 sayılı Yasa’da 65
2– Yürürlükten kalkan 506 sayılı Yasa’da 67
3– Yürürlükten kalkan 1479 sayılı Yasa’da 67
4– 5434 sayılı Yasa’da 67
VII– İŞ YASASINDAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 68
1– Alacaklarda, kıdem ve ihbar tazminatında zamanaşımı süreleri 68
2– İş ve hizmet sözleşmesine aykırılıkta zamanaşımı 68
3– Ücret alacaklarında zamanaşımı 69
4– İş kazaları ve meslek hastalıklarında zamanaşımı 69
5– İş Yasasında hak düşürücü süreler 69
VIII– TÜKETİCİNİN KORUNMASI YASASINDA SÜRELER 70
1– Yasal düzenlemeler 70
2– Yeni 6502 sayılı Tüketici Yasası’ndaki süreler 70
IX– İLÂMLARDA ZAMANAŞIMI 72
1– Süre 72
2– On yıllık sürenin başlangıcı 72
X– FAİZ DAVALARINDA ZAMANAŞIMI 73
1– Faiz ve zamanaşımı 73
2– Faizlerde zamanaşımına ilişkin sorunlar 73
3– Faizin (sonradan) ayrı bir dava ile istenebilmesi 74
4– Faiz davalarında zamanaşımı sürelerinin hesaplanması 75
5– Faiz davalarında zamanaşımı sürelerinin örneklerle açıklanması 77
XI– YASAL KORUMA SÜRELERİ VE ZAMANAŞIMI 78
Üçüncü Ayrım
YARGILAMA YASALARINDA SÜRELER
I– HUKUK YARGILAMA YASASI’NDA “DÜZENLEYİCİ” SÜRELER 81
1– Genel olarak 81
2– 6100 sayılı Hukuk Yargılama Yasası’ndaki süreler 81
3– Önceki 1086 sayılı Hukuk Yargılama Yasası’nda süreler 84
II– İDARİ YARGIDA “DÜZENLEYİCİ” SÜRELER 86
1– Dava açma süreleri 86
2– Sürelerin işlemeye başlaması 86
3– Ek süreler 87
4– Görevsiz yargı yerinde davanın reddi üzerine idari yargıda dava açma süresi 88
5– İdarenin yanıt vermemesi durumunda dava açma süresi 88
6– İdarenin yanıtı kesin değilse 88
7– İdare sonradan yanıt verirse 88
8– Tam yargı (tazminat) davalarında süreler 89
a) İdareye başvuru süresi 89
b) İdareye başvuru sürelerinin niteliği 89
c) İdareye başvuru, tazminat davası açmanın “ön koşulu”dur 90
d) Görevsiz yargı yerinde açılan davanın, görevsizlik kararı üzerine idari yargıda yeniden dava açılması durumunda “idareye başvuru” koşulu aranmaz 90
e) İdareye başvuru sürelerinin işleyişi 90
9– Tam yargı (tazminat) davalarında sürelerin başlaması koşulları 92
10– Görevsiz yargı yerlerinde açılan davanın görev yönünden reddi halinde, görevli idare mahkemesine başvuru süresi ve koşulları 95
11– Dava açma süresinin başlangıcına ilişkin özel durumlar 100
12– Sürelerle ilgili ek açıklamalar 124
13– AİHM ve Anayasa Mahkemesi’nin uyarıcı kararları 125
14– İdari Yargıda sürelerin hukuksal niteliği hakkında görüşler 126
Dördüncü Ayrım
BAŞKA ÜLKELERDE ZAMANAŞIMI
FRANSA’DA 137
1– Kural zamanaşımı 138
2– Ölüm ve bedensel zararlarda zamanaşımı (10) yıldır 138
3– Durdurucu süre (Objektif süre) 139
4– Başka zamanaşımı süreleri 139
5– Düşürücü (kaybettirici) zamanaşımının tanımı 141
6– Zamanaşımının başlangıcı 141
7– Durdurucu süre 141
8– Zamanaşımının işleyişi 142
ALMANYA’DA 143
1– Normal zamanaşımı süresi 144
2– Zamanaşımının başlangıcı 144
3– Hayat ve vücut bütünlüğüne verilen bir zarardan doğan dava hakları 144
4– Aynı haklarda zamanaşımı 144
5– Zamanaşımı sürelerinin durması ve kesilmesi 145
6– Satım sözleşmesinde zamanaşımı 145
7– Madde hükümleri 145
İTALYA’DA 146
İNGİLTERE’DE 148
İRLANDA’DA 148
AVUSTURYA’DA 148
HOLLANDA’DA 149
İSVEÇ’TE 149
RUSYA’DA 150
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA TAZMİNAT DAVASI AÇMA SÜRESİ 150
Beşinci Ayrım
ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI
I– ALACAKLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 153
II– HAKSIZ EYLEMLERDE VE KUSURSUZ SORUMLULUKTA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 156
III– NEDENSİZ ZENGİNLEŞMEDE ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 157
IV– DÖNME DAVALARINDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 158
1– Ardıllık ve dönme 158
2– Haksız eylemlerde ardıllık ve dönme 159
3– Sigortacının ardıllığı 159
4– Sosyal Güvenlik Kurumu rücu davalarında zamanaşımının başlangıcı 160
V– CEZA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 162
VI– AŞKIN ZARARLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 163
1. Aşkın (munzam) zarar 163
2. Munzam zarar konusu hak ve alacaklar 163
3. Hukuksal neden 163
4. Borçlunun kusuru 164
5. Munzam zarar davasında zamanaşımı 164
6. Munzam zararda zamanaşımının başlangıcı 165
VII– İLÂMLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 165
VIII– HAKSIZ EYLEMİN SÜRMESİ VEYA TEKRARLANMASI DURUMUNDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 165
IX– BİR ZARAR DOĞUP DAVA EDİLEBİLİR NİTELİK KAZANMADIKÇA ZAMANAŞIMI İŞLEMEYE BAŞLAMAZ 167
Altıncı Ayrım
ZAMANAŞIMININ DURMASI
I– ANLAMI VE ÖZELLİKLERİ 173
II– ZAMANAŞIMI DURDURAN NEDENLER 173
III– ZAMANAŞIMINI DURDURAN BAŞKA NEDENLER 174
Yedinci Ayrım
ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ
I– TANIM 177
II– KESİLME NEDENLERİ 178
1– Borçlunun eylemlerinden kaynaklanan kesilme nedenleri 178
2– Alacaklının eylemlerinden kaynaklanan kesilme nedenleri 178
3– Yargıcın veya İcra memurunun usul işlemleriyle zamanaşımının kesilmesi 179
III– BORÇLUNUN BORCUNU TANIMASI (İKRAR) 179
1– Kavram 179
2– Borcu tanımanın (ikrarın) biçimi ve türleri 180
3– Borcu tanımanın (ikrarın) zamanı 182
4– Borcu tanımadan sonra işleyecek yeni süreler 182
IV– DAVA AÇILMASIYLA ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 183
1– Dava açılması 183
2– Dava açılmasının sonuçları 184
a) Dava, görevsiz veya yetkisiz mahkemede açılmışsa 184
b) Davanın açılmamış sayılmasında 184
c) Hasımda yanılmada 185
d) Yanlış yazılan ad ve unvan 185
e) Temsilcide yanılmada 185
f) Ölü kişiye karşı dava açılmasında 186
g) Asli müdahalede 187
h) Dayanışmalı borçlulukta 187
i) Paylaşımı olanaksız borçlarda 187
j) Kefalette 187
k) Kambiyo senetlerinde 188
l) Faiz istenmemişse 188
m) Kısmi davada 188
n) Adli Yardım isteğinde 189
o) Ceza davasına katılmada 189
ö) Adli ara vermede 189
p) İhtiyati tedbir veya ihtiyati haciz zamanaşımını kesmez 190
V– ZAMANAŞIMI KESİLMESİNİN BORÇLUDAN BAŞKA KİŞİLERE ETKİSİ 190
A) Dayanışmalı borçluluk ve zincirleme sorumlulukta 191
1– Kavramlar 191
2– Dayanışmalı borçluluk 191
3– Dayanışmalı borç ilişkisinin hükümleri 193
4– Dayanışmalı borçlulara karşı zamanaşımının kesilmesi: 195
B) Ortaklaşa sorumlulukta zamanaşımının kesilmesi 195
1– Kavramlar ve yasa hükümleri 195
2– Zincirleme kazalar 197
3– Trafik kazalarında zamanaşımı, tüm sorumlular hakkında kesilir 197
VI– İCRA KOVUŞTURMASIYLA ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 198
1– İcra kovuşturması 198
2– Yetkisiz icra dairesi ve yetki itirazı 198
3– Dayanışmalı borçlular hakkında 199
4– İşlemden kalkan dosyanın yenilenmesi ve zamanaşımı 199
5– İtirazın kaldırılması isteminde 200
6– Menfi tespit davasında 200
7– Kambiyo senetlerine dayalı icra kovuşturmasında 201
8– İhtiyati haciz kararı zamanaşımını kesmez 201
9– İflas Masasına başvurma 201
Sekizinci Ayrım
ZAMANAŞIMI SAVUNMASI
I– KAVRAM 203
II– ÖZELLİKLERİ 204
1– Borçlar Hukuku yönünden 204
2– Usul Hukuku yönünden 205
III– ZAMANAŞIMI SAVUNMASI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE AYRIMI 207
IV– ZAMANAŞIMINI İLERİ SÜRME ZAMANI VE BİÇİMİ 208
1– Yazılı yargılama yönteminde 208
2– Basit yargılama yönteminde 211
3– İş mahkemelerinde 212
V– MAHKEMECE SÜRELER HAKKINDA KARAR VERİLME ZAMANI 214
1– Ön inceleme tamamlandıktan sonra süreler hakkında karar verilmesi gereği 214
2– Ön inceleme duruşması tamamlandıktan sonra ve tahkikata başlamadan önce, süreler hakkında karar verilmesinin sonuçları 215
VI– ZAMANAŞIMI SAVUNMASINA KARŞI YAPILMASI GEREKENLER 215
1– Davacı, davalının zamanaşımı savunmasına nasıl karşı çıkmalıdır 215
2– Süresinde yapılmayan zamanaşımı savunmasına karşı “savunmanın genişletilmesine muvafakat etmiyoruz” denilmeli; süre tartışmasına girilmemelidir 216
3– Yargıtay kararlarının yanlışlığı 216
4– Yargıtay’ın yanlış ve olumsuz kararları 218
VII– ZAMANAŞIMI SAVUNMASIYLA İLGİLİ ÇEŞİTLİ DURUMLAR 220
1– Dayanışmalı borçlular ve zamanaşımı savunması 220
2– Bozmadan sonra zamanaşımı savunması 221
3– Satış vaadi ve zilyetliğin devrinde 221
4– Evlilik birliği sürerken 221
5– Zamanaşımı ve olumsuz tespit davası 221
6– Adli Yardım istekli davalarda: 222
VIII– ISLAHLA ZAMANAŞIMI SAVUNMASI YAPILAMAMALIDIR 222
1– Islahla zamanaşımına olanak tanınması haksız ve adaletsiz bir uygulamadır 222
2– Islah yoluyla da olsa kazanılmış haklar ortadan kaldırılamaz 223
3– Yasanın belirlediği sürelerde kullanılmayan hak düşer 224
4– Bir işlemin ıslahla düzeltilmesi, geçerli bir hukuki işlemin varlığını gerektirir 224
5– Yapılmamış bir hukuki işlem ıslahla düzeltilemez 225
6– Davacı taraf onay vermemiş ise zamanaşımı savunması hiç yapılmamış gibidir 225
7– Zarar ve kapsamı belli olduktan sonra, zamanaşımının ileri sürülmesi, “dürüstlük kuralına” aykırı ve bir hakkın açıkça “kötüye kullanılması”dır 225
8– Yeni 6100 sayılı HMK’nın 176. maddesinin gerekçesine eklenen paragraf, yasanın emredici hükümlerine aykırıdır 226
9– “Kimse kendi kusurundan yararlanamaz” ilkesi dikkate alınmalıdır 226
10– Islahla zamanaşımı savunması yapılamayacağına ilişkin “öğretici” nitelikte bir Yargıtay kararı 227
11– Islahla zamanaşımı savunması yapılamayacağına ilişkin başka karar örnekleri 229
12– Yargıtay kararlarına egemen olan görüşleri şöyle özetleyebiliriz 231
IX– DAVA DEĞERİNİN ARTIRILMASINA KARŞI ZAMANAŞIMI İLERİ SÜRÜLEMEZ 232
1– Yıllarca sürdürülen haksız uygulamalar 232
2– Yeni Yasa’yla haksız ve adaletsiz uygulamalar sona ermiş olmalı 233
3– Belirsiz alacak davasında, harç tamamlama işlemine karşı zamanaşımı ileri sürülemez 233
X– İCRA HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI SAVUNMASI 234
1– Genel haciz yolu ile takipte 234
2– İcra Mahkemesinde itirazın kaldırılmasında 234
3– İtirazın iptali davasında 235
4– Kambiyo senetlerine özgü takipte 235
a) Zamanaşımı itirazı 235
b) İcra Mahkemesinde 235
5– İlamların icrasında 236
XI– ZAMANAŞIMI SAVUNMASINDAN VAZGEÇME 237
1– Zamanaşımından önceden vazgeçme geçersizdir 237
2– Zamanaşımı süresi dolduktan sonra vazgeçme geçerlidir 237
3– Vazgeçme biçimleri 238
4– Vazgeçmenin öteki borçlulara etkisi 239
XII– ZAMANAŞIMI SÜRELERİNİN SÖZLEŞME İLE DEĞİŞTİRİLEMEMESİ 240
1– Sürelerin kesinliği ve değiştirme yasağı 240
2– Yasak dışında kalan süreler 240
XIII– ZAMANAŞIMI SAVUNMASININ KÖTÜYE KULLANILMASI 241
XIV– YARGICIN ZAMANAŞIMI SAVUNMASINI İNCELEMESİ 243
1– Zamanaşımı ileri sürülmezse, yargıç bunu kendiliğinden gözönüne alamaz 243
2– Zamanaşımı savunması öncelikle incelenmelidir 244
3– Sonradan yapılan zamanaşımı savunması da öncelikle incelenmelidir 245
4– Zamanaşımı savunması incelenmeden esasa girilmesi ve her ikisi yönünden karar verilmesi doğru değildir 246
XV– ALACAKLININ ÖDEMEZLİK SAVUNMASI 248
1– Genel olarak 248
2– Haksız eylemden zarar görenin ödemezlik defi 248
3– Hile ve korkutma ile borçlandırılan kişinin ödemezlik defi 249
XVI– ZAMANAŞIMI SAVUNMASINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 249
1– Esasa girilmeden incelenmesi gerektiği hakkında 249
2– Savunmanın genişletilmesine karşı çıkılması hakkında 252
3– Islah yoluyla zamanaşımı savunması yapılamayacağı hakkında 259
İkinci Bölüm
HAKSIZ EYLEMLERDE ZAMANAŞIMI
I– KONUYA GİRİŞ 273
II– HAKSIZ EYLEM ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 275
1– Olağan süre 275
2– Ek (kesin) süre 275
3– Olağan dışı süre (Ceza zamanaşımı süresi) 275
III– OLAĞAN SÜRE 275
1– Öğrenme olgusu 275
2– Yasalardaki hükümler 277
IV– ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 279
1– Tazminat sorumlularının öğrenilmesi 280
a) Tazminat sorumluları 280
b) Ad ve unvan yanlışları ile temsilcide yanılma 280
2– Zararın öğrenilmesi 283
a) Öğrenme konusunda görüşler ve kesin öğrenme olgusu 283
b) Bugüne kadar sürdürülen ve hak kaybına neden olan uygulamalar 288
c) 6100 sayılı Hukuk Yargılama Yasasıyla yeni dönem 290
3– Zararın gerçekleşmesi ve dava edilebilir nitelik kazanması koşulu 294
a) Üçüncü koşulun gerekli ve zorunlu olması 294
b) Üçüncü koşulun Yargıtay kararlarıyla desteklenmesi 296
c) Tüzel kişilerin zararı öğrenmesi 299
V– ON YILLIK KESİN SÜRENİN BAŞLANGICI VE SONU 299
1– Üst sınır 299
2– On yıllık sürenin başlangıcı ve sonu 300
VI– ZARARIN ON YILDAN SONRA DOĞMUŞ OLMASI 301
1– On yılın aşılıp aşılamayacağına ilişkin görüşler 301
2– Bizim görüşlerimiz 302
3– 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 72. maddesinin gerekçesinde, on yılın aşılıp aşılamayacağına ilişkin görüşler 305
4– 6098 sayılı TBK m.72’nin gerekçesine karşın, TBK. m. 478’in sınırlayıcı hükmü 307
VII– UZAMIŞ CEZA ZAMANAŞIMI SÜRESİ 308
YARGITAY KARARLARI 308
Üçüncü Bölüm
BEDENSEL ZARARLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI
I– BEDENSEL ZARARLAR 315
1– Geçici işgöremezlik durumu 315
2– Sürekli işgöremezlik (kalıcı sakatlık) durumu 318
3– Maddi ve manevi zararlar 319
II– BEDENSEL ZARARLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 320
1– Zarar, kesin raporla öğrenilir 321
2– İyileşme sürecinin ve gelişen durumların tamamlanmasından sonra alınacak kesin raporun “öğrenilmesi” ile zamanaşımı işlemeye başlayacaktır 322
3– Sürekli işgöremezlik oranında her artış ayrı bir olgudur. Her birinin öğrenme gününden başlayarak yeni bir zamanaşımı işlemeye başlar. Her yeni olgu, yeni bir dava konusudur 324
4– Sonradan ortaya çıkan (beklenmeyen ve önceden kestirilemeyen) durumlar 325
III– YARGITAY KARARLARI 329
1– Zamanaşımının, Kesin Raporun Öğrenildiği Tarihten İşlemeye Başlayacağına İlişkin Kararlar 329
2– Bedensel Zararlarda Gelişen Durumun Tamamlanmasından Sonra Zamanaşımının İşlemeye Başlayacağına İlişkin Kararlar 343
3– Sürekli işgöremezlik oranında her artış yeni bir olgu, yeni bir dava konusudur. her birinin öğrenme gününden başlayarak yeni bir zamanaşımı işlemeye başlar 359
Dördüncü Bölüm
TAZMİNAT DAVALARINDA CEZA ZAMANAŞIMININ UYGULANMASI
Birinci Ayrım
YASAL DÜZENLEMELER
I– GENEL OLARAK 367
II– YASALARDAKİ HÜKÜMLER 369
1– Borçlar Yasası’nın ceza zamanaşımına ilişkin maddesi 369
2– 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 109/2. maddesi 371
3– Ceza Yasasında “ceza davası zamanaşımı” maddesi 372
İkinci Ayrım
CEZA ZAMANAŞIMININ UYGULANMA KOŞULLARI
I– GENEL OLARAK 373
II– CEZA ZAMANAŞIMININ UYGULANMA KOŞULLARI 376
1– Uzamış (ceza) zamanaşımının uygulanabilmesi için, haksız eylemin aynı zamanda suç niteliğinde olması gerekir 376
2– Ceza zamanaşımı daha uzun süreli olmalıdır 376
3– Ceza davası zamanaşımının uygulanabilmesi için haksız eylemin yalnızca suç niteliği taşıması yeterli olup, eylemi işleyen hakkında ceza davası açılmış olması veya mahkumiyet kararı verilmiş bulunması gerekli değildir 377
4– Takibi şikayete bağlı suçlarda şikâyet süresinin geçirilmesi veya hiç şikâyetçi olunmaması durumlarında dahi, ceza zamanaşımı uygulanır 381
5– C.Savcılığının takipsizlik kararı da ceza zamanaşımının uygulanmasına engel değildir 383
6– Ceza davasının sona ermesi, ceza zamanaşımının uygulanmasına engel değildir 384
7– Ceza zamanaşımından yararlanmak için, ceza davasına katılmak ve şikâyetçi olmak koşul değildir 387
8– Ceza davası sürerken, hukuk davasının zamanaşımına uğraması söz konusu olamaz 387
9– Ceza davasının hiç açılmaması durumunda, hukuk hakimi, haksız eylemin suç niteliği taşıdığını saptamışsa, uzamış ceza zamanaşımını uygulayacaktır 388
10– Ceza mahkemesinde delil yetersizliği nedeniyle beraat kararı verilmesi durumunda dahi, hukuk hakimi, eylemin suç oluşturup oluşturmadığını araştıracak ve suç unsuru saptamışsa, uzamış ceza zamanaşımını uygulayacaktır 390
11– Kamu davasından vazgeçmenin hukuk mahkemesine etkisi 391
12– Ceza ehliyeti olmayanlar hakkında da uzamış (ceza) zamanaşımı uygulanır 392
13– Mirasçılara karşı açılan davada da uzamış (ceza) zamanaşımı uygulanır 393
14– Cezaların ertelenmesi veya özel af, uzamış (ceza) zamanaşımını etkilemez 395
15– Af yasalarının ceza zamanaşımına etkisi 396
Üçüncü Ayrım
TAZMİNAT DAVALARINA UYGULANACAK
CEZA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
I– KAVRAMLAR 399
II– SÜRELERİN NEYE GÖRE BELİRLENECEĞİ 399
III– CEZA YASALARINDAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 400
1– Yeni 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 66. maddesine göre süreler 400
2– Eski 765 sayılı Türk Ceza Kanunu 102. maddesine göre süreler 401
3– Artırımlı (ek) ceza davası zamanaşımı süreleri 402
Dördüncü Ayrım
CEZA ZAMANAŞIMININ BAŞLAMASI, KESİLMESİ VE SONA ERMESİ
I– GENEL OLARAK 405
II– CEZA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 406
1– Tamamlanmış suçlarda zamanaşımının başlangıcı 408
2– Teşebbüs halinde kalan suçlarda zamanaşımının başlangıcı 410
3– Kesintisiz suçlarda zamanaşımının başlangıcı 410
4– Zincirleme suçlarda zamanaşımının başlangıcı 411
5– Ceza zamanaşımının başlangıcına ilişkin Yargıtay kararları 411
III– CEZA ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 413
1– Hukuk mahkemesinde dava açılması ile zamanaşımının kesilmesi 413
2– Ceza mahkemesinde tazminat istenmesi durumunda 416
3– Ceza davasının zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılması durumunda 416
4– Ortaklaşa ve zincirleme sorumlulukta zamanaşımının kesilmesi 417
5– Zincirleme kazalar 418
6– Trafik kazalarıyla ilgili davalarda, zamanaşımı, tüm sorumlular hakkında kesilir 419
IV– UZAMIŞ (CEZA) ZAMANAŞIMININ SONA ERMESİ 419
1– Öğrenme olgusu gerçekleşmiş olup, ceza zamanaşımı da dolmuşsa 419
2– Ceza zamanaşımı dolmuş olup da, henüz “öğrenme olgusu” gerçekleşmemişse 420
Beşinci Ayrım
CEZA ZAMANAŞIMININ “MALCA” SORUMLULARA
(KUSURSUZ SORUMLULARA) UYGULANMASI
I– GENEL OLARAK 421
II– MALCA SORUMLULARA CEZA ZAMANAŞIMININ UYGULANACAĞINA İLİŞKİN ÖZEL YASALARDAKİ HÜKÜMLER 423
1– 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 109/2. maddesi 423
2– Yürürlükten kalkan 765 sayılı TCK’nın 465. maddesi 424
3– Türk Ticaret Kanunu 63. (önceki TTK. 63) maddesi 424
4– Mirasçılar hakkında uzamış (ceza) zamanaşımının uygulanması 425
Altıncı Ayrım
CEZA DAVASININ ZAMANAŞIMI NEDENİYLE DÜŞMESİNİN TAZMİNAT HAKLARINA ETKİSİ
1– Ceza davasının zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılması durumunda, hukuk mahkemesinde tazminat davası açabilmenin koşulları 427
2– Çeşitli görüşler 427
3– Ceza davasının düşmesiyle hukuk mahkemesinde dava açma süresi 429
4– Yargıtay kararları 430
5– Ceza davasının Af Yasasıyla ortadan kaldırılmasında durum 432
Yedinci Ayrım
ŞİKÂYETTEN VAZGEÇMENİN TAZMİNAT DAVALARINA ETKİSİ
I– AÇIKLAMALAR 433
1– Genel olarak 433
2– Ceza mahkemesinde şikâyetten vazgeçmenin tazminat hakkına etkisi 433
II– YARGITAY KARARLARI 434
1– Takibi şikâyete bağlı suçlarda 435
2– Takibi şikâyete bağlı olmayan suçlarda 436
III– SORUMLULARDAN BİRİ HAKKINDA FERAGATIN DİĞER SORUMLULARA ETKİSİ 437
Sekizinci Ayrım
HUKUK HAKİMİNİN EYLEMİN SUÇ NİTELİĞİNİ ARAŞTIRMA İŞLEVİ 441
Dokuzuncu Ayrım
CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ HUKUK MAHKEMESİNE ETKİSİ
I– KESİN HÜKÜM YÖNÜNDEN 447
1– Ceza mahkemesinde tazminat istenmişse 447
2– Sahteciliğe ilişkin ceza mahkemesi kararının kesin hüküm oluşturması 448
3– Yaş düzeltme hakkındaki ceza mahkemesi kararı 448
II– KESİN KANIT OLMA YÖNÜNDEN 448
III– ZAMANAŞIMI YÖNÜNDEN 449
1– Uzamış (ceza) zamanaşımının uygulanmasını gerektiren kararlar 450
2– Uzamış (ceza) zamanaşımından yararlanma hakkını ortadan kaldıran kararlar 451
IV– BEKLETİCİ SORUN YÖNÜNDEN 451
V– CEZA MAHKEMESİNDEKİ BİLİRKİŞİ RAPORUNUN HUKUK DAVASINA ETKİSİ YÖNÜNDEN: 452
Onuncu Ayrım
HUKUK HAKİMİNİN CEZA MAHKEMESİ KARŞISINDA DURUMU
I– HUKUK HAKİMİNİ BAĞLAYAN KARARLAR 456
1– Mahkumiyet kararları ile bağlılık 458
2– Suçun işlenmediğine ilişkin kesin aklama (beraat) kararı ile bağlılık 459
3– Eylemin hukuka aykırılığını ve nedensellik bağını saptayan maddi olgularla bağlılık 460
II– HUKUK HAKİMİNİN CEZA MAHKEMESİ KARARLARI KARŞISINDA BAĞIMSIZLIĞI 461
1– Delil yetersizliğine dayanan aklama (beraat) kararı hukuk hakimini bağlamaz 461
2– Kusurun kast çeşidini esas alan ceza mahkemesi beraat kararı hukuk hakimini bağlamaz 462
3– Eylemin hukuka aykırılığını belirlemede bağımsızlık 463
4– Ceza mahkemesinin nedensellik bağının bulunmadığına ilişkin kararı hukuk hakimini bağlamaz 463
5– Ayırtım gücünün saptanması yönünden bağımsızlık 465
III– HUKUK HAKİMİNİN KUSUR ORANLARINI BELİRLEMEDE BAĞIMSIZLIĞI 466
Beşinci Bölüm
SORUMLULUK TÜRLERİ VE ZAMANAŞIMI GENEL OLARAK
I– KONUYA GİRİŞ 471
II– ZARAR KAVRAMI 473
1– Genel olarak 473
2– Zarar türleri 474
3– Zarar türlerine ilişkin açıklamalar 475
4– Can zararı–mal zararı ayrımının gerekliliği 478
III– ZARARDAN SORUMLULUK VE SORUMLULAR 481
1– Sorumluluk kavramı 481
2– Yasada sorumluluk türleri 481
3– Sorumluluğun kaynakları 481
IV– KUSUR 482
1– Tanım ve yasa hükümleri 482
2– Kusura dayanan sorumluluğun koşulları 482
3– Kusurun gerçekleşme biçimleri 482
V– SÖZLEŞME 482
VI– YASA 483
VII– SORUMLULUK TÜRLERİ 483
A) Sözleşme dışı sorumluluklar 483
1– Yalın nesnel (olağan sebep) sorumluluğu 484
2– Ağırlaştırılmış nesnel sorumluluk (Tehlike sorumluluğu) 484
3– Hakkaniyet sorumluluğu 485
B) Sözleşmeye dayanan sorumluluklar 485
Birinci Ayrım
ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU VE ZAMANAŞIMI
I– ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUKTA 487
1– Yasa hükmü ve sorumluluğun niteliği 487
2– Sorumluluk koşulları 489
3– Sorumluluktan kurtuluş olanakları 489
a) Özen, gözetim ve denetim ödevinin yerine getirildiğinin kanıtlanması 489
b) Nedensellik bağının kesilmesi 490
4– İşletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olmaması durumunda sorumluluk 490
a) İşletmedeki çalışma amaca elverişli şekilde örgütlendirilmemişse 490
b) Yardımcılara işe uygun araç ve gereç verilmemişse 490
c) Tehlikeli işlerde üçüncü kişilerin zarara uğramaması için gerekli koruyucu önlemler alınmamışsa 491
d) Yardımcı kişiler fazla yorgun olarak çalıştırılmışsa 491
5– Üçüncü kişilere karşı sorumlulukta zamanaşımı 491
II– YARDIMCI KİŞİLERİN EYLEMLERİNDEN SORUMLULUKTA 492
1– Yasa hükmü 492
2– Yardımcı kavramı 494
3– Yardımcı kişilerden sorumluluğun koşulları 494
4– Yardımcı kişilerden sorumlulukta zamanaşımı 495
III– ÇALIŞTIRILAN KİŞİLERDEN SORUMLULUK İLE YARDIMCI KİŞİLERDEN SORUMLULUK ARASINDAKİ FARKLAR 496
IV– YARGITAY KARARLARI 497
İkinci Ayrım
TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞU VE ZAMANAŞIMI
I– ORGANLARIN SORUMLULUĞU 499
1– Tüzel kişi ve organ kavramı 499
2– Yasa hükümleri 500
3– Tüzel kişi ve kusur 500
4– Tüzel kişilerin ceza sorumluluğu 501
5– Tüzel kişi organlarının Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçlarından kişisel sorumlulukları 504
II– ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 505
1– Tüzel kişilere uygulanacak “hukuk” zamanaşımı süreleri 505
2– Tüzel kişilere uygulanacak uzamış “ceza” zamanaşımı süreleri 505
III– TÜZEL KİŞİ ÇALIŞANLARININ SORUMLULUĞU 507
1– Üçüncü kişilerin zararından sorumluluk 507
2– Üçüncü kişilerin zararından sorumlulukta zamanaşımı 508
IV– YARDIMCI KİŞİLERDEN SORUMLULUK 508
1– Tüzel kişilerin yardımcı kişi kullanmaları 508
2– Yardımcı kişilerden sorumlulukta zamanaşımı 509
Üçüncü Ayrım
KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN SORUMLULUĞU VE ZAMANAŞIMI
I– KAMU HUKUKU VE ÖZEL HUKUK AYRIMI 511
II– ÖZEL HUKUK HÜKÜMLERİNE GÖRE YÖNETİLEN KAMU KURUMLARINA KARŞI AÇILACAK DAVALARDA ZAMANAŞIMI 512
III– İDARİ YARGI’DA DAVA AÇMA SÜRELERİ 513
1– İdari Yargı’da açılacak davalar 513
2– Tam yargı ve iptal davalarının açılma biçimi 513
3– Dava açma süreleri 513
4– Görevli olmayan yerlere başvurmada 514
5– İdari makamlara başvurunun yanıtsız kalmasında dava açma süresi 514
6– Üst makamlara başvurmada sürenin durması ve yeniden işlemeye başlaması 515
7– Doğrudan doğruya tam yargı davası açılmasında süre 515
8– İdari Yargı’da dava açma süreleri ve idareye başvuru konusunda uyarılar 516
9– İdari Yargı’da sürelerin hukuksal niteliğine ilişkin görüşler 516
Dördüncü Ayrım
KAMU GÖREVLİLERİNİN KİŞİSEL KUSURLARI VE ZAMANAŞIMI
I– HİZMET KUSURU – KİŞİSEL KUSUR AYRIMI 519
II– KİŞİSEL KUSUR NEDENİYLE DAVA ZAMANAŞIMI 520
1– Kişisel kusur yalnızca haksız eylem niteliğinde ise 520
2– Haksız eylemin suç sayılması durumunda 520
3– Kamu hekiminin kişisel kusurunda zamanaşımı 521
Beşinci Ayrım
İŞ HUKUKUNDA SORUMLULUK VE ZAMANAŞIMI
I– GENEL OLARAK 523
1– Yasa değişikliği 523
2– İş ve hizmet sözleşmesine aykırılıkta zamanaşımı 524
3– Ücret alacaklarında zamanaşımı 524
4– İş kazaları ve meslek hastalıklarında zamanaşımı 525
5– İş Hukukunda hak düşürücü süreler 525
II– KIDEM TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI 526
1– Kıdem tazminatı zamanaşımı (10) yıl iken, yasa değişikliğiyle (5) yıla indirilmiştir 526
2– Kıdem tazminatında zamanaşımının başlangıcı 527
3– Hizmetlerin birleştirilmesi durumunda, kıdem tazminatı hesabına esas eski dönem çalışmaları zamanaşımına uğramaz 527
III– İHBAR TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI 528
1– İhbar tazminatında zamanaşımı 528
2– İhbar tazminatı isteme koşulu 529
3– İhbar tazminatında zamanaşımının başlangıcı 529
IV– ÜCRET ALACAKLARINDA ZAMANAŞIMI 529
1– Ücret alacaklarında zamanaşımı (5) yıldır 529
2– İşçilik haklarında zamanaşımının başlangıcı 529
3– Yıllık izin ücretine ilişkin zamanaşımı, iş sözleşmesinin sona erdiği günden işlemeye başlar 531
4– Gemi adamlarının tazminat ve ücret alacaklarında zamanaşımı 531
V– İŞ GÜVENCESİ VE İŞE İADE DAVALARI 532
1– İş güvencesi 532
2– İş güvencesinden yararlanabilecek işçiler 532
3– İş sözleşmesinin feshi ve fesih türleri 532
4– Fesih hakkını kullanma süresi 533
5– Sözleşmenin feshinde usul 533
6– Feshin geçerli nedenlere dayandırılması zorunluluğu 534
7– Geçersiz fesih nedenleri 534
8– Fesih bildirimine itiraz ve usulü (İşe iade davası) 534
9– İşe iade davasının sonuçları 536
Altıncı Ayrım
SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA SORUMLULUK VE ZAMANAŞIMI
I– ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 539
1– 5510 sayılı Yasa’da 539
2– Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Yasa’da 540
3– Yürürlükten kaldırılan 1479 sayılı Yasa’da 541
4– 5434 sayılı Emekli Sandığı Yasası’nda 541
II– HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER 541
1– 5510 sayılı Yasa’da 541
2– 506 sayılı Yasa’da 542
3– 1479 sayılı Yasa’da 542
III– HİZMET TESPİTİ DAVALARI 542
1– Yasalardaki hükümler 542
2– Hizmet tespiti davasının koşulları 543
3– Tespit davasında hak düşürücü süre 543
4– Tespit davasında süreye ilişkin Yargıtay kararlarından örnekler 543
5– Hak düşürücü sürenin uygulanmayacağı durumlar 544
6– Yargıtay kararları 545
IV– SGK RÜCU DAVALARI VE ZAMANAŞIMI 547
1– Geçmişten bugüne rücu davaları ve zamanaşımı 547
2– Kurum rücu hakkının hukuksal niteliği 549
3– Yeni 5510 sayılı Yasa’ya göre rücu davaları ve zamanaşımı 551
Yedinci Ayrım
İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI
I– İŞ KAZALARI 555
1– Tanım 555
2– İş kazasının unsurları 556
3– Önceki yasalar ile 5510 sayılı Yasa arasındaki fark 556
4– İş Hukuku yönünden iş kazasının özelliği 557
5– İş kazası yönünden işyerleri 557
6– İş kazası yönünden iş süreleri 558
7– İşverenlerin iş kazasından sorumlu tutulabilmesinin koşulları 559
8– İşverenlerin önlem alma yükümlülükleri 560
9– Kaza ile zarar arasında nedensellik bağı 561
10– Kaza ile işverence yürütülen iş arasında nedensellik bağı 563
11– İşverenin sorumluluğu yönünden nedensellik bağının kesilmesi 564
12– İşveren sorumluluğunun hukuksal niteliği 564
II– İŞ KAZASININ KURUMA BİLDİRİLMESİ 567
1– Genel olarak 567
2– İşverenin iş kazasını bildirme yükümlülüğü 568
III– TESPİT DAVALARI 569
1– İş kazasının tespiti davası 569
2– İşgöremezlik oranının tespiti davası 570
IV– MESLEK HASTALIKLARI 572
1– Tanım 572
2– Koşulları 572
3– Sigortalının mesleği 573
4– Meslek hastalığı türleri 573
V– MESLEK HASTALIĞININ SAPTANMASI 575
1– Kurum Sağlık Kurulu raporu ile saptanması 575
2– Meslek hastalığının işten ayrıldıktan sonra ortaya çıkması 575
3– Meslek hastalığının tespiti davası 576
VI– İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI NEDENİYLE SGK. TARAFINDAN GELİR BAĞLANMASI 577
1– Gelir bağlama koşulları 577
2– Kurum’un rücu hakkı 579
3– Kurum’un rücu edemeyeceği gelir ve aylıklar 580
VII– İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI NEDENİYLE MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI 582
1– Maddi tazminat davaları 582
2– Manevi tazminat davaları 583
VIII– İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARINDA ZAMANAŞIMI 584
1– Süre 584
2– Sürenin başlangıcı 584
Sekizinci Ayrım
BİNA VE YAPILARDAN SORUMLULUK
I– KONU VE KAPSAM 587
1– Sorumlu olunan bina ve diğer yapı eserleri nelerdir 587
2– Hangi durumlarda ve hangi nedenlerle sorumlu olunacaktır 588
II– YASA HÜKÜMLERİ 591
1– Önceki ve sonraki yasalardaki hükümler 591
2– Yasalar arasındaki farklar ve yeni Yasa’nın 69. maddesinin gerekçesi 591
III– SORUMLULAR, SORUMLULUĞUN TÜRÜ VE KOŞULLARI 592
1– Sorumluluğun türü 592
2– Sorumluluk koşulları 593
3– Sorumlular 594
IV– SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN NEDENLER 599
1– Mücbir sebep 599
2– Zarar görenin ağır kusuru 600
3– Üçüncü kişinin tam kusuruyla nedensellik bağının kesilmesi 601
V– DAVACI VE DAVALI OLMAK 602
1– Davacılar 602
2– Davalılar 602
VI– KANIT YÜKÜ 603
1– Davacı yönünden 603
2– Davalı yönünden 604
VII– BİNA VE YAPI ESERİ MALİKİNİN DÖNME (RÜCU) HAKKI 605
1– Dönme (rücu) hakkının yasal dayanakları 605
2– Koşulları ve kanıtlanması 606
3– Kusur ve kanıt aranmayan dönme (rücu) durumları 607
VIII– ZARAR DOĞMADAN ÖNLEM ALINMASININ İSTENEBİLMESİ 607
IX– ZAMANAŞIMI 608
1– Zarar gören üçüncü kişinin malike karşı açacağı davalarda 608
2– Arada sözleşme ilişkisi varsa 608
3– Üçüncü kişilerin, malik ile kiracı arasındaki sözleşme ilişkisinin “güven ortamında” zarar görmeleri durumunda zamanaşımı süresi 609
4– Yapı malikinin dönme hakkını kullanmasında zamanaşımı süreleri 611
a) Bina veya yapıyı satan satıcıya karşı 611
b) Binayı yapan yükleniciye ve tüm sorumlulara karşı 612
c) Kiracıya karşı dönme hakkını kullanmada zamanaşımı 613
d) İntifa (yararlanım) ve oturma hakkı sahibine dönmede (rücuda) 613
e) Üçüncü kişiye karşı dönme hakkını kullanmada 614
f) Yardımcı kişiye karşı 614
X– BİNA VE YAPI ESERLERİNDEN SORUMLULUK KONUSUNDA YARGITAY KARARLARI 614
Dokuzuncu Ayrım
TAŞINMAZ MALİKİNİN VE
KOMŞULARIN BİRBİRLERİNE KARŞI SORUMLULUĞU
I– TAŞINMAZ MALİKİNİN SORUMLULUĞU 649
1– Yasa hükmü ve sorumluluğun niteliği 649
2– Sorumluluk koşulları 650
a) Taşkın kullanımın anlamı ve ölçüsü 650
b) Taşkın kullanım sonucu bir zarar doğması veya zarar tehlikesiyle karşılaşılması 652
c) Zarar ile taşkın kullanım arasında nedensellik bağı kurulabilmesi 653
II– TAŞINMAZ MALİKİ İLE BİNA VE YAPI ESERİ MALİKİNİN SORUMLULUĞU ARASINDA BENZERLİKLER VE FARKLAR 654
1– Ortak yönler 654
2– Ayrı yönler 654
III– KOMŞULARIN BİRBİRLERİNE KARŞI SORUMLULUĞU 655
1– Yasal düzenlemeler 655
2– Komşu kavramı 656
3– Komşuluk hukukundan yararlanacak olanlar 658
4– Hak ve yükümlülüklerin denkleştirilmesi 661
IV– ZAMANAŞIMI 664
1– Zamanaşımı süreleri 664
2– Zamanaşımı süresinin başlangıcı 664
Onuncu Ayrım
İŞLETME TEHLİKELERİ VE TEHLİKE SORUMLULUĞU
I– KONUYA GİRİŞ 667
II– TEHLİKE SORUMLULUĞU 667
1– Tehlike kavramı 667
2– Tehlike sorumluluğu 668
III– ÖNEMLİ ÖLÇÜDE TEHLİKE TAŞIYAN İŞLETMELER 669
1– İşletmeye özgü tehlikeler 669
2– Tehlikeli işletme sayılmanın ölçütü 670
3– Örneklerle tehlikeli işletmeler ve işletme tehlikeleri 670
4– Sorumlular 673
5– Sorumluluk ölçüsü 674
6– Zarar 675
7– Denkleştirme 675
IV– ZAMANAŞIMI 677
1– Süre 677
2– Zamanaşımının başlangıcı 677
Onbirinci Ayrım
KİRA SÖZLEŞMELERİNDE KARŞILIKLI SORUMLULUKLAR VE ZAMANAŞIMI
I– KİRA SÖZLEŞMESİ 679
1– Genel olarak 679
2– Kira sözleşmesinin tanımı 680
3– Kira sözleşmesinin hukuksal niteliği 680
II– KİRAYA VERENİN BORÇLARI 680
1– Teslim borcu 680
2– Vergi ve benzeri yükümlülüklere katlanma borcu 681
3– Yan giderlere katlanma borcu 681
4– Kiraya verenin kiralananın ayıplarından sorumluluğu 682
5– Geri verme sırasında kiralananın gözden geçirilmesi ve kiracıya bildirme 684
III– KİRACININ BORÇLARI 685
1– Kira bedelini ödeme borcu 685
2– Kira bedelini ödeme zamanı 687
3– Kiracının kullanma giderlerini ödemesi 688
4– Kiracının güvence vermesi 688
5– Kiracının temerrüdü 689
6– Özenle kullanma ve komşulara saygı gösterme borcu 689
7– Temizlik ve bakım giderlerini ödeme borcu 690
8– Ayıpları kiraya verene bildirme borcu 690
9– Ayıpların giderilmesine ve kiralananın gösterilmesine katlanma borcu 690
10– Kiralananın geri verilmesi 691
IV– ÖZEL DURUMLAR 691
1– Kiralananda yenilik ve değişiklik yapılması 691
2– Kiralananın kullanılmaması 693
3– Kiralananın sözleşmenin bitiminden önce geri verilmesi 693
V– KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 694
1– Sürenin geçmesi 694
2– Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde fesih bildirimi 695
3– Önemli sebeplerle fesih 695
4– Kiracının iflası 695
5– Kiracının ölümü 695
VI– KİRACININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUĞU 696
1– Kiracının bina sahibi gibi sorumlu tutulabilmesi 696
2– Kiracının komşulara karşı sorumluluğu 697
VII– KİRACI – KİRALAYAN ANLAŞMAZLIKLARINDA ZAMANAŞIMI 700
1– Kira alacaklarında zamanaşımı (5) yıldır 700
2– Kira sözleşmesinden kaynaklanan her türlü anlaşmazlıklarda ve zarara uğrayan tarafın tazminat isteklerinde zamanaşımı on (10) yıldır 700
3– Tarafların birbirlerine karşı (rücu) hakkını kullanmalarında zamanaşımı 702
VIII– ZAMANAŞIMINA İLİŞKİN YARGITAY KARAR ÖRNEKLERİ 702
Onikinci Ayrım
ÜRETİMCİNİN (İMALÂTÇININ) SORUMLULUĞU
I– KONUYA GENEL BAKIŞ 709
II– KAVRAMLAR VE TANIMLAR 711
1– Kavram 711
2– Üretimci (imalatçı) 711
3– Üretici 712
4– Yasalardaki tanımlar 712
5– Avrupa Birliği Yönergeleri 713
III– ÜRETİMCİNİN (İMALATÇININ) SORUMLULUĞU 714
1– Tanım 714
2– Sorumluluk nedenleri 714
IV– TÜKETİCİ YASASINA GÖRE AYIPLI MALDAN SORUMLULUK 717
1– Ayıplı mal 717
2– Ayıplı maldan sorumluluk 718
3– İspat yükü 718
4– Tüketicinin seçimlik hakları 719
V– ÜRETİMCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 720
1– Genel olarak 720
2– Tüketici Yasasına göre üretimcinin yükümlülükleri 721
VI– ÜRÜNLERE İLİŞKİN YASA HÜKÜMLERİNE GÖRE SORUMLULUK 729
VII– SORUMLULUĞUN TÜRÜ VE UYGULAMA 731
1– Genel olarak 731
2– Ülkemizdeki yasal düzenlemeler 732
3– Yargıtay kararları 733
4– Yargıtay’ın satıcı ile alıcı arasındaki sözleşme ilişkisinin “güven ortamında” meydana gelen olaylarda, imalatçıyı “sözleşmesel davranış yükümlülükleri” uyarınca sorumlu tutan kararları 735
VIII– TÜKETİCİNİN KORUNMASI YASASINDA SÜRELER 736
1– Ayıplı maldan sorumlulukta zamanaşımı 736
2– İkinci el satışlarda zamanaşımı 736
3– Zamanaşımının ileri sürülemeyeceği durumlar veya üst sınır 737
4– Zamanaşımı süresinin sözleşme ile uzatılması 738
5– Garanti Belgesinin zamanaşımı sürelerine etkisi 739
6– Satış sonrası hizmetlerin süresi 739
Onüçüncü Ayrım
SATICININ SORUMLULUĞU
I– SATIM SÖZLEŞMESİ 741
1– Tanım 741
2– Hukuksal niteliği 741
3– Unsurları 742
4– Satım sözleşmesi türleri 743
5– Satıcının borçları 743
6– Alıcının borçları 743
7– Yarar ve hasar 744
II– TAŞINIR SATIMI 744
1– Tanımı 744
2– Konuları 745
3– Taşınır satımı sözleşmesinin şekli 745
4– Taşınır satımı hakkındaki hükümlerin uygulama alanı 746
III– TAŞINIR SATIMINDA, SATICININ AYIPLARDAN SORUMLULUĞU 746
1– Tanım 746
2– Hukuksal niteliği 747
3– Satıcının ayıptan sorumluluğunun koşulları 747
4– Alıcının seçimlik hakları 752
IV– TAŞINMAZ SATIMI 754
1– Tanımı ve konusu 754
2– Taşınmaz satımına uygulanacak hükümler 754
3– Taşınmaz satımı sözleşmesinin şekle bağlı olması 754
4– Tapulu taşınmazın haricen satışı ve resmi şekle uyulmamasının sonuçları 755
5– Tapusuz taşınmaz satışı 757
6– Taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri 758
V– TAŞINMAZ SATIMINDA, SATICININ AYIPLARDAN SORUMLULUĞU 760
1– Uygulanacak yasa hükümleri 760
2– Taşınmazdaki ayıpların neler olabileceği 760
3– Taşınmazdaki ayıpların mal ve can zararlarına neden olması 762
VI– SATIM SÖZLEŞMELERİNDE ZAMANAŞIMI 763
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 763
2– Taşınır satımında zamanaşımı 764
a) Ayıba karşı iki yıllık zamanaşımı 764
b) Satıcı sorumluluğunu kabul ederse (borcunu ikrar ederse), zamanaşımı iki yıl değil, on yıl olacaktır 765
c) Satıcının ağır kusurlu olması durumunda zamanaşımı 766
d) Hizmet satımında zamanaşımı süreleri 766
e) Borcun yerine getirilmemesinde zamanaşımı 767
f) Zamanaşımının başlangıcı 767
g) Sözleşme ile zamanaşımı süresinin değiştirilmesi 767
h) Zamanaşımı savunması 768
3– Taşınmaz satımında zamanaşımı 768
a) Sözleşmeye aykırılıkta (10) yıllık genel zamanaşımı 768
b) Binaların (yapıların) ayıplı olmasından doğan davalarda zamanaşımı 769
c) Zamanaşımının başlangıcı 771
VII– SATIM SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 773
1– Satış sözleşmelerinde zamanaşımı süresi 773
2– Taşınır satımında ayıplardan sorumlulukta zamanaşımı 776
3– Taşınmaz satımında zamanaşımına ilişkin kararlar 777
4– Tapu dışı satışlarla ilgili yargıtay kararları 781
5– Tapusuz taşınmazların satışıyla ilgili kararlar 784
Ondördüncü Ayrım
ESER SÖZLEŞMESİ (YAPIM, BAKIM, ONARIM VE
YÜKÜMLENİM SÖZLEŞMELERİ)
I– KAVRAM VE TANIM 785
II– SÖZLEŞMENİN KONULARI 786
1– Satın almak yerine “ısmarlamak” ve “yaptırmak” 786
2– Ev ve daire satın almak yerine “inşa ettirmek” 787
3– Bakım, onarım işleri 787
4– Görüş ve rapor alınması 787
5– Bir işin yaptırılması ve düzenletilmesi 787
III– BAŞKA SÖZLEŞMELERLE KARŞILAŞTIRMA 788
1– Eser sözleşmesi ile hizmet sözleşmesi arasında benzerlik ve farklar 788
2– Eser sözleşmesi ile satış sözleşmesi arasında benzerlik ve farklar 797
3– Karma sözleşmeler 799
4– Eser sözleşmesinde, iş sahibi, tüketici haklarından yararlanamaz 802
IV– SORUMLULUKLAR 803
1– Yüklenicinin doğrudan sorumluluğu 803
2– İş sahibinin, yükleniciyle birlikte sorumlu tutulabileceği durumlar 804
3– Yüklenicinin sorumluluğuna ilişkin Yargıtay kararları 804
4– Yüklenici ile birlikte iş sahibinin de sorumlu olduğu durumlara ilişkin kararlar 806
V– İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ 808
1– Ülkemizde kötü ve niteliksiz yapılaşmanın yarattığı sorunlar 808
2– Taşınmazdaki ayıpların mal ve can zararlarına neden olması 809
3– İnşaat sözleşmelerinde anlaşmazlık konuları 809
4– Taşınmazdaki ayıpların neler olabileceği 810
VI– ARSA PAYI KARŞILIĞI BAĞIMSIZ BÖLÜM YAPIMI SÖZLEŞMELERİ 810
1– Tanım 810
2– Sözleşmenin unsurları 811
3– Hukuksal niteliği 812
4– Düzenlenme biçimleri 814
5– Yüklenicinin borçları ve yükümlülükleri 816
6– Arsa sahibinin borçları 816
7– Yüklenicinin inşaattaki ayıplardan sorumluluğu 816
8– İş sahibinin, ayıba karşı seçimlik hakları 817
9– Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin hükümleri 817
10– Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin sona ermesi 818
VII– ESER VE İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE ZAMANAŞIMI 819
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 820
2– Taşınır eserlerdeki ayıptan dolayı zamanaşımı 820
3– Taşınmaz yapılarda ayıptan dolayı zamanaşımı 821
VIII– DEPREM ZARARLARINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 826
Onbeşinci Ayrım
HEKİMLERİN VE HASTANELERİN SORUMLULUĞU
I– KONUYA GENEL BAKIŞ 833
II– SAĞLIK KONUSUNDA YASAL DÜZENLEMELER 834
1– Anayasa hükmü 834
2– Yasal düzenlemeler 835
III– HEKİME BAŞVURMA 837
1– Hasta gözüyle hekim 837
2– Hekime niçin başvurulur 839
IV– HASTA İLE HEKİM–HASTANE İLİŞKİSİNİN KURULMA BİÇİMLERİ 839
1– Doğrudan hekime başvurma 839
2– Hasta başvurmaksızın hekimin zorunlu tıbbi yardımda bulunması 840
3– Hastane aracılığıyla hekimle buluşma 841
V– HEKİM İLE HASTA ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 842
1– Genel olarak 842
2– Tedavi sözleşmesinin “kendine özgü–sui generis” bir sözleşme olduğu görüşü 843
3– Hizmet sözleşmesi görüşü 844
4– Vekâlet sözleşmesi görüşü 844
5– Eser sözleşmesi sayılabilecek tıbbi işlemler 845
6– Hekimin vekâletsiz işgörme durumunda kalması 845
7– Hekimin haksız eylemi 846
VI– SAĞLIKTA VE HEKİMLİKTE SORUMLULUK KOŞULLARI 848
VII– HEKİM SORUMLULUĞUNUN TÜRÜ 848
1– Hasta ile hekim arasında sözleşme ilişkisi varsa 849
2– Hekim yardımcı kişi kullanmışsa 849
3– Hekim, yardımcı kişi konumunda ise 850
4– Hekim, vekâletsiz iş görmüşse 850
5– Hekim, kamu hastanesi görevlisi ise 851
VIII– SORUMLULUK NEDENLERİ 851
1– Hekimlik mesleğinin gerektirdiği “yüksek özen” gösterilmemiş olması 851
2– En hafif kusurdan tam sorumluluk 851
IX– HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 851
1– Hastalığı belirleme (Tanı–teşhis) yükümlülüğü 852
2– Tedavi yöntemini seçme ve uygulama yükümlülüğü 853
3– Hastayı ve yakınlarını aydınlatma ve onamlarını alma yükümlülüğü 854
4– Aldatmama ve yanıltmama yükümlülüğü 858
5– Sır saklama yükümlülüğü 858
6– Kayıt tutma yükümlülüğü 859
7– Yüksek özen gösterme yükümlülüğü 860
X– SORUMLULUĞUN VE KUSURUN SAPTANMASI 864
1– Sorumluluğun ölçüsü 864
2– Sorumluluk ve kusurun saptanması 864
3– Bilirkişi raporlarının geçerliği 866
XI– ÖZEL HASTANELERİN SORUMLULUĞU 869
1– Konuya genel bakış 869
2– Özel hastane ile hasta arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği 870
a) Sözleşme ilişkisi 870
b) Vekâletsiz işgörme ilişkisi 871
c) Haksız fiil ilişkisi 872
3– Özel hastanelerin sorumlulukları 873
a) Yükümlülükler 873
b) Nedensellik bağı 874
c) Yüksek özen borcu 875
d) En hafif ihmalden tam sorumluluk 876
e) Yardımcı kişilerden sorumluluk 876
XII– KAMU HASTANELERİ 876
1– Yasal düzenlemeler 876
2– Kamu Hastanesi ile hasta arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği 877
3– Kamu hastanelerinin sorumlu tutulabilme koşulları 878
4– Kamu hastanesi hekimlerinin “görevden ayrılabilir” kişisel kusurları 879
5– Kişisel kusurun görevi yapmamaktan kaynaklanması 881
6– Hekimin ve öteki sağlık personelinin “idare” ile birlikte sorumlulukları 881
7– Döner sermaye uygulaması ve sorumluluk 883
XIII– HEKİMLER VE HASTANELER İLE HASTA ARASINDA SORUMSUZLUK ANLAŞMASI YAPILABİLİR Mİ ? 883
XIV– HEKİMLERE VE HASTANELERE KARŞI DAVA AÇILMASI 884
1– Dava konuları 884
2– Dava türleri 884
XV– GÖREVLİ MAHKEMELER 885
1– Bağımsız çalışan hekimlere ve özel hastanelere karşı açılacak davalarda 885
2– Sigortalıları tedavi ile yükümlü hastanelere karşı açılacak davalarda 885
3– Kamu hastanelerinin hizmet kusurları nedeniyle açılacak davalarda 886
4– Kamu görevlilerinin kişisel kusurları nedeniyle açılacak davalarda 886
XVI– ZAMANAŞIMI 887
1– Hasta–Hekim ilişkisinde 887
2– Özel Hastanelerin sorumluluğu ve yardımcı kişilerden sorumlulukta 887
3– Kamu Hastanelerine karşı açılacak tazminat davalarında 887
4– Sigortalıların tedavi gördükleri hastanelere karşı açacakları davalarda 888
XVII– YARGITAY KARARLARI 889
1– Hekim–hasta ilişkisini vekalet ilişkisi kabul eden Yargıtay kararları 889
2– Eser Sözleşmesi kabul edilen tıbbi elatmalar konusunda Yargıtay kararları 891
3– Sorumluluğun ölçüsü konusunda Yargıtay kararları 893
4– En hafif kusurdan tam sorumluluk konusunda Yargıtay kararları 896
5– Kamu görevlisinin kişisel kusuruyla ilgili Yargıtay kararları 901
Onaltıncı Ayrım
ÇEVRE ZARARLARI VE SORUMLULARI
I– TANIMLAR 907
1– Genel olarak çevre ve Çevre Hukuku 907
2– Çevre kavramı ve çeşitli tanımları 907
3– Yasa’da çevre tanımı 908
4– Çevre hakkı 908
5– Çevre türleri 908
II– ÇEVRE SORUNLARI 909
1– Genel olarak çevre sorunları 909
2– Başlıca çevre sorunları 910
a) Hava kirliliği 911
b) Su kirliliği 912
c) Toprak kirliliği 913
d) Bitki ve hayvan türlerinin azalması 914
e) İklim değişikliği, küresel ısınma 915
f) Ozon tabakasına verilen zararlar ve canlılar üzerindeki etkileri 916
g) Ormanların ve ağaçlık alanların azalması 919
h) Çölleşme 921
i) Endüstriyel kirlilikler 921
j) Gürültü kirliliği 923
k) Kentsel, tarihsel ve kültürel kirlenme 924
III– ÇEVRENİN KORUNMASI 926
1– Yasal düzenlemeler 926
2– Uluslararası sözleşmeler 927
3– Çevre korumada temel ilkeler 927
a) Sürdürülebilir kalkınma ilkesi 928
b) Önleme ilkesi 929
c) İhtiyat (sakınma) ilkesi 932
d) Kirleten öder ilkesi 932
e) Katılım ve işbirliği ilkesi 933
f) Entegrasyon (bütünleşme) ilkesi 934
IV– ÇEVRE ZARARLARINDAN SORUMLULUK VE SORUMLULAR 935
A) Hukuki sorumluluk 936
1– Yasal düzenlemeler 936
2– Sorumluluğun hukuki niteliği 937
3– Sorumluluk koşulları 939
B) İdari sorumluluk 953
C) Ceza sorumluluğu 954
V– ÇEVRE ZARARLARI NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARI 956
1– Genel olarak dava konuları 956
2– Çevre kirliliğinden kaynaklanan can zararları nedeniyle tazminat istemleri 958
3– Çevre kirliliğinden kaynaklanan malvarlığı (ürün) zararları nedeniyle tazminat istemleri 960
4– Davacılar (zarar görenler) 961
5– Davalılar (kirleten ve bozanlar) 962
VI– GÖREVLİ MAHKEMELER 963
1– Asliye hukuk mahkemeleri 963
2– Tüketici mahkemeleri 963
VII– ÇEVRE ZARARLARINDA ZAMANAŞIMI 964
1– Çevre Kanunu’na göre zamanaşımı 964
2– Genel hükümlere göre zamanaşımı 965
Onyedinci Ayrım
TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK VE ZAMANAŞIMI
I– TRAFİK KAZALARI 967
1– Tanım 967
2– Oluş biçimlerine göre trafik kazası türleri 967
3– Uygulanan yasalara göre trafik kazası türleri 968
II– TRAFİK KAZASI NEDENİYLE DAVA TÜRLERİ 968
1– Ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat (TBK. m. 53, 56) 968
2– Bedensel zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat (TBK. m. 54, 56) 969
3– Kaza geçiren kişinin yakınlarının maddi ve manevi zararları 970
4– Araç ve eşya hasarı nedeniyle tazminat 970
III– TRAFİK KAZALARINDAN SORUMLU OLANLAR 971
1– İşletenler 971
2– İşleten gibi sorumlu olanlar 972
3– Sürücü ve yardımcıları 973
4– Taşımacılar 974
5– İşverenler 975
6– Sigortacılar 976
IV– TRAFİK KAZALARINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 982
1– Yasa hükmü 982
2– Ölümlerde ve bedensel zararlarda zamanaşımı süreleri 982
3– Maddi hasarlarda zamanaşımı süresi 983
4– Manevi tazminat isteklerinde zamanaşımı 983
5– Yükümlülerin birbirlerine dönme haklarında süre 983
V– UZAMIŞ CEZA ZAMANAŞIMI 984
1– Trafik kazalarında ceza zamanaşımı tüm sorumlulara uygulanır 984
2– Ceza zamanaşımı sigortacıya da uygulanır 984
3– Ceza zamanaşımı dolduktan sonraki dava süresi 985
4– Ceza zamanaşımının uygulanma koşulları 985
5– Ceza zamanaşımının uygulanamayacağı durumlar 987
6– Teknik arızadan kaynaklanan kazalarda ceza zamanaşımı uygulanacak mıdır? 988
VI– TRAFİK–İŞ KAZALARINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 990
VII– YOLCU TAŞIMADA ZAMANAŞIMI 990
VIII– ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 991
1– Tazminat sorumlularının öğrenilmesi 991
2– Zararın öğrenilmesi 992
IX– ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 993
1– Dava açılmasıyla, zararın tümü için zamanaşımının kesilmesi 993
2– Ortaklaşa sorumlulardan biri hakkında kesilen zamanaşımının, tümü hakkında kesilmesi 993
X– YARGITAY KARARLARI 995
1– İşleten hakkında ceza zamanaşımı uygulanacağına ilişkin kararlar 995
2– Sigortacı hakkında da uzamış ceza zamanaşımı uygulanacağına ilişkin kararlar 999
3– Manevi tazminat isteklerinde ceza zamanaşımı uygulanacağına ilişkin kararlar 1001
4– Ölüm, yaralanma, araç hasarı bir arada ise, araç hasarına da ceza zamanaşımı uygulanacağına ilişkin kararlar 1004
Onsekizinci Ayrım
SİGORTALARDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
I– TRAFİK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 1007
1– Yasa hükmü 1007
2– Sigorta Genel Şartları 1008
3– Sigortacıya uygulanacak zamanaşımı süreleri 1008
4– Dönme (rücu) davalarında süre 1009
II– İSTEĞE BAĞLI SİGORTADA ZAMANAŞIMI 1009
III– TAŞIMA SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 1009
IV– KOLTUK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 1010
V– GÜVENCE HESABINDA ZAMANAŞIMI 1010
VI– ÖZEL SİGORTALARDA ZAMANAŞIMI 1011
Ondokuzuncu Ayrım
NOTERLERİN SORUMLULUĞU
I– NOTER VE NOTERLİK 1013
1– Bir kamu hizmeti olarak noterlik 1013
2– Noterliğin ve noterlerin çalışma koşulları ve özellikleri 1013
3– Hukuk ve Ceza sorumlulukları 1014
4– Noterlerin yaptıkları işler 1015
5– Noterlik işlemlerinin nasıl yapılacağı 1017
6– Noter tutanaklarının düzenlenme şekli 1019
7– Onaylama 1020
8– Noterlik işlemlerinin niteliği ve geçerliği 1021
II– NOTERLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 1021
1– Yasa hükmü 1021
2– Yargıtay kararlarında sorumluluğun hukuki niteliği 1022
3– Noterlerin iki tür sorumluluğu 1025
a) Noterlerin doğrudan kendi işlemlerinden sorumluluğu 1026
b) Noterlerin çalıştırdığı kişilerden sorumluluğu 1026
4– Zarar gören kişilerle noterler arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği 1028
a) Noterler ile iş sahipleri arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği 1028
b) Noterlerin üçüncü kişilere karşı sorumluluğunun hukuksal niteliği 1029
III– NOTERİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI 1029
1– Bir işlemin hiç yapılmamış veya hatalı ya da eksik yapılmış olması 1029
a) Bir işlemin hiç yapılmamış olması 1029
b) Hatalı işlemler yapılmış olması 1030
c) Eksik işlem yapılmış olması 1033
2– İşlem ve eylemin hukuka aykırı olması 1033
3– Noterin veya çalışanların işlemlerinden bir zarar doğmuş olması 1034
4– Hukuka aykırı işlem ile zarar arasında nedensellik bağının bulunması 1035
5– Noterlerin sorumluluktan kurtulma olanakları 1038
a) Zarar görenin kusuru 1038
b) Üçüncü kişinin kusuru 1039
c) Mücbir sebep 1040
6– Sorumluluk (kusur) oranı belirlenmesinin gerekli olduğu haller 1040
IV– NOTERLERİN CEZA SORUMLULUĞU 1041
1– Ceza Kanunu yönünden kamu görevlisi sayılma 1041
2– Kovuşturma usulü 1042
3– Noterlerin ceza sorumluluğu 1042
4– Ceza sorumluluğunun koşulları 1042
V– NOTERE KARŞI DAVA AÇILMASI 1044
1– Davacılar 1044
2– Davalılar 1044
3– Görevli mahkeme 1045
4– Yetkili mahkeme 1045
5– Dava türü 1045
VI– RÜCU DAVALARI 1046
1– Noterin çalıştırdığı kişilere rücu hakkı 1046
2– Noterin üçüncü kişilere rücu hakkı 1046
VII– ZAMANAŞIMI 1047
1– Noterde işlem yaptıranların açacakları davalarda 1047
2– Üçüncü kişilerin açacakları davalarda 1047
3– Notere uzamış ceza zamanaşımının uygulanması 1047
Yararlanılan Kitaplar ve Yazılar 1049
Kavramlara Göre Arama Dizini 1053 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
