İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
İDARİ EYLEM OLARAK TIBBİ MÜDAHALELER
§1. BİR KAMU HİZMETİ OLARAK SAĞLIK HİZMETİ 21
I. Sağlık Hakkı 21
II. Sağlık Hizmeti 26
A. Sağlık Hizmetinin Konusu 28
B. Sağlık Hizmetinin Yürütülüşü 32
§2. İDARİ EYLEM OLARAK TIBBİ MÜDAHALE 34
I. Tıbbi Müdahale Kavramı ve İdari Eylem Niteliği 34
II. Tıbbi Müdahalenin Felsefesi 37
III. Tıbbi Müdahalenin Türleri 38
A. Koruma Amaçlı 39
B. Rehabilite Amaçlı 40
C. Tedavi Etme Amaçlı 40
D. Adli Görev Amaçlı 42
E. Deney Amaçlı 42
IV. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluk Şartları 44
A. Tıbbi Müdahalenin Yetkili Kişiler Tarafından İcra Edilmesi 45
B. Tıbbi Müdahalenin Tıbbi Kural ve İlkeler Doğrultusunda Yapılması 52
C. Hastanın Aydınlatılmış Rızasının Olması 59
1. Aydınlatılmış Rıza Kavramı 59
2. Aydınlatılmış Rızanın Verilme Zamanı 60
3. Rızanın Geri Alınması 61
4. Aydınlatılmış Rızanın Şekli 62
5. Aydınlatma Yükümlüğüne Sahip Olan Kişiler 65
6. Aydınlatılacak ve Rızası Alınacak Kişiler 66
7. Aydınlatma Yükümlülüğünün Konusu ve Kapsamı 68
8. Aydınlatma Yükümlülüğünü Ortadan Kaldıran Durumlar 72
V. Hatalı Tıbbi Müdahale Türleri 74
A. Tanı Hatası 76
B. Tedavi Hatası 78
C. Hukuka Uygunluk Şartlarının Olmadığı Tıbbi Müdahaleler 79
VI. Hatalı Tıbbi Müdahalenin Yakın Kavramı Olarak Komplikasyondan Ayrımı 84
İkinci Bölüm
HEKİMLERİN TIBBİ MÜDAHALELERDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUĞUNUN İÇERİĞİ
§1. HEKİMLERİN TIBBİ MÜDAHALELERİNDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUK ÇEŞİTLERİ 89
I. Hukuki Sorumluluk 90
II. Cezai Sorumluluk 92
III. Disiplin Sorumluluğu 94
IV. İdari (Mali) Sorumluluk 97
A. İdari Sorumluluğun Tanımı 97
B. İdari Sorumluluğun Felsefesi 98
§2. HEKİMLERİN TIBBİ MÜDAHALELERİNDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUĞUN NEDENLERİ 104
I. Kişisel Kusurdan Kaynaklanan Sorumluluğu 108
II. Görev Kusuru 115
A. Kamu Görevlisi Hekime Rücu 119
1. Yasal Dayanakları 120
2. Uygulanacak Genel Hükümler 121
3. Görevli Mahkeme 123
4. Kamu Görevlisi Hekim ile Diğer Sağlık Personelinin Birlikte Sorumluluğunda Rücu 125
B. Hatalı Tıbbi Müdahaleye İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 129
III. Hizmet Kusuru 133
A. Hizmet Kusuru Sayılan Haller 138
1. Tıbbi Müdahalenin Geç Yapılması 140
2. Kötü Yapılması 142
3. Hiç Yapılmaması 144
B. Hekimlerin Tıbbi Müdahalelerinden Kaynaklanan Sorumluluğunun Koşulları 146
1. Zararı Doğuran Tıbbi Müdahalenin Kamu Görevlisi Hekim Tarafından Yapılması 147
a. Kamu Görevliliğinin Tanımı ve Türleri 148
b. Kamu Görevlisi Hekimlerin Tanımı, Kapsamı ve Aile Hekimliği 149
2. Tıbbi Müdahaleden Doğan Zararın Meydana Gelmesi 152
a. Zararın Özellikleri 153
aa. Gerçekleşmiş Olması 153
ab. Kesin Olması 154
aba. Muhtemel Zararlar 154
abb. Parayla Ölçülebilen Nitelikte Olması 155
abc. Hukuken Korunan Bir Menfaate Yönelik Olması 156
abd. Özel Olması 156
abe. Olağanüstü Olması 157
b. Zarar Çeşitleri 157
3. Zarar ile Tıbbi Müdahale Arasında İlliyet Bağının Olması 157
a. İlliyet Bağının Tanımı 157
b. Uygun İlliyet Bağı 159
4. Kamu Görevlisi Hekimin Kusuru 160
a. Kusurun Derecesi 161
aa. Hekimin Ağır Kusuru 162
ab. Hekimin Hafif Kusuru (Basit Kusur) 164
b. Kusur Derecesini Etkileyen Unsurlar 167
ba. Sağlık Kamu Hizmetinin Sosyal Önemi 167
bb. Hekimin Maruz Kaldığı Güçlük 168
bc. Tıbbi Müdahale için Kullanılan Araç ve İmkanlar 168
bd. Tıbbi Müdahalenin Yapıldığı Mekan 169
be. Tıbbi Müdahalenin Yapıldığı Zaman 169
bf. Kusurun Derecesinin Yer Aldığı Mevzuat 170
C. Hekimlerin Hizmet Kusuru Nedeniyle Sorumluluğunu Azaltan yahut Ortadan Kaldıran Haller 170
1. Hekimlerin Kusurlu Sorumluluğunu Tamamen Kaldıran Durumlar 170
a. Mücbir Sebep (Zorlayıcı Nedenler) 171
b. Beklenmeyen Hal (Kaza) 172
c. Tıbbi Müdahaleden Zarar Görenin Kusuru 173
d. Üçüncü Kişinin Kusuru 173
2. Hekimlerin Kusurlu Sorumluluğunu Azaltan Durumlar 174
a. Tıbbi Müdahaleden Zarar Görenin Kusuru 174
b. Üçüncü Kişinin Kusuru 175
IV. Kamu Görevlisi Hekimlerin Kusursuz Sorumluluğu 176
Üçüncü Bölüm
KAMU GÖREVLİSİ HEKİMLERİN TIBBİ MÜDAHALELERİNDEN KAYNAKLANAN TAM YARGI DAVALARI
§1. TAM YARGI DAVALARININ USULÜ 183
I. Genel Olarak Tam Yargı Davaları 183
II. Kamu Görevlisi Hekimin Bağlı Olduğu İdareye Zorunlu Başvuru 184
A. İdareye Zorunlu Başvuru Gereken Durumlar 184
1. Zorunlu Başvurulacak İdare 187
2. Zorunlu Başvurunun Konusu ve Şekli 188
B. İdareye Zorunlu Başvuru Gerekmeyen Durumlar 189
III. Görevli ve Yetkili Mahkeme 190
A. Görevli Mahkeme 190
B. Görev Yönünden İnceleme 192
C. Anayasa Mahkemesi’nin HMK. m.3 Kararı ve Adli–İdari Yargı Görev Ayrımı 192
D. Yetkili Mahkeme 193
E. Yetki Yönünden İnceleme 194
IV. Dava Açma Ehliyeti 195
A. Genel Ehliyet 196
B. Sübjektif Ehliyet 197
1. Kişilik Haklarının İhlalinden Doğan Tam Yargı Davalarında Sübjektif Ehliyet 198
2. Bedensel Zarardan Doğan Tam Yargı Davalarında Sübjektif Ehliyet 199
3. Ölümden Doğan Tam Yargı Davalarında Sübjektif Ehliyet 200
C. Davacının Kişiliğinin Sona Ermesinin Davaya Etkisi 202
V. Süreler 205
A. Ön Karar 206
1. Ön Karar Alınması için Bir Yıllık Süre 206
2. Ön Karar Alınması için Beş Yıllık Süre 210
B. Yargı Yoluna Başvurma Süresi 211
VI. Husumet 213
A. Hekimin Tıbbi Müdahalesinden Kaynaklanan Tam Yargı Davasında Husumet 214
B. Davalının Kişiliğinin Sona Ermesinin Davaya Etkisi 216
VII. Tek Dilekçe ile Dava Açılması 218
A. Birden Fazla Tıbbi Müdahale Aleyhine Bir Dilekçeyle Dava Açılması 218
B. Birden Fazla Kişinin Bir Tıbbi Müdahale Aleyhine Bir Dilekçeyle Dava Açması 220
§2. TALEP EDİLEBİLECEK TAZMİNATIN KAPSAMI 223
I. Tıbbi Müdahaleden Doğan Maddi Tazminat 223
A. Maddi Tazminatın Tanımı 223
B. Maddi Tazminatın Kapsamı 224
1. Mala İlişkin Maddi Tazminat 225
2. Tıbbi Müdahale Sonucu Bedensel Bütünlüğün İhlali Nedeniyle Maddi Tazminat 225
a. Tedavi Giderleri 226
b. Çalışma Gücünün Azalması ya da Yitirilmesi 227
c. Ekonomik Geleceğin Sarsılması 229
3. Ölüm Nedeniyle Maddi Tazminat 229
a. Ölümden Önceki Döneme İlişkin Tedavi Giderleri 230
b. Cenaze ve Defin Giderleri 230
c. Ölenin Yardımından Yoksun Kalma Tazminatı 231
II. Tıbbi Müdahaleden Doğan Manevi Tazminat 233
A. Manevi Tazminatın Tanımı 233
B. Manevi Tazminatın Kapsamı 234
1. Tıbbi Müdahale Sonucu Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle Manevi Tazminat 235
2. Bedensel Bütünlüğün İhlali Nedeniyle Manevi Tazminat 236
3. Ölüm Nedeniyle Manevi Tazminat 236
III. Tıbbi Müdahaleden Doğan Tazminatlara İlişkin AİHM’nin Yaklaşımı 237
§3. TAZMİNATIN HESAPLANMASI 241
I. Tıbbi Müdahaleden Doğan Zararın Değerlendirilme Tarihi 241
II. Tıbbi Müdahaleden Doğan Zararın Hesaplanma Usulü 243
A. Manevi Zararın Mahkemece Takdiri 244
B. Maddi Zararın Hesaplanmasına Dair Usul ve Esaslar 246
1. Genel Olarak 246
2. İspat 246
a. İspat Yükümlüsü 247
b. Delil Türleri 250
ba. İnandırıcı Belgeler 251
bb. Bilirkişi İncelemesi 252
bba. Adli Tıp Kurumu 256
bbb. Yüksek Sağlık Şurası 257
bbc. Tabip Odaları Onur Kurulları 259
bbd. Üniversitelerdeki İlgili Anabilim Dalı 260
bbe. Özel Bilirkişiler 261
C. Tıbbi Müdahaleden Doğan Zarardan Yapılabilecek İndirimler 261
III. Faiz 263
A. Maddi Zarar Nedeniyle Açılan Tam Yargı Davalarında Faiz 264
B. Manevi Zarar Nedeniyle Açılan Tam Yargı Davalarında Faiz 265
C. Faizin Başlangıç Tarihi 266
D. Yabancı Para Cinsinden Tazminatın İstenememesi 268
E. Faiz Oranı 268
Sonuç 271
Kaynakça 275
Kavramlar Dizini 309 |