İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Takdim 7
Kısaltmalar Cetveli 33
Birinci Kısım
GENEL BİLGİLER BİREYSEL İŞ HUKUKU
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER
§ 1. İŞ HUKUKUNUN KAPSAMI VE KONUSU 37
§ 2. İŞ HUKUKUNUN DOĞUŞU VE TARİHİ GELİŞİMİ 39
I. Batıda 39
II. Türkiye’de 39
§ 3. İŞ HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 41
I. İşçilerin Korunması İlkesi 41
II. İşçi Yararına Yorum İlkesi 43
III. Özel Bir Yargılama Usulünün Varlığı 43
IV. İş Hukukunun Yeri 44
§ 4. İŞ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 45
I. Genel Kaynaklar 45
A. Ulusal Kaynaklar 45
1. Anayasa 45
2. Kanunlar 46
3. Cumhurbaşkanı Kararnamesi 46
4. Yönetmelikler 46
5. Genelge ve Tebliğler 47
6. Yargısal ve Bilimsel İçtihat (Öğreti) 47
7. Örf ve Adet 47
B. Uluslararası Kaynaklar 47
II. Özel Kaynaklar 48
A. Toplu İş Sözleşmesi 48
B. İş Sözleşmesi ve İş Sözleşmesi Niteliğindeki Diğer Kaynaklar 49
1. İş Sözleşmesi 49
2. İş Sözleşmesi Niteliğindeki Diğer Kaynaklar 50
a. İşyeri İç Yönetmelikleri 50
b. İşyeri Uygulamaları 52
C. İşverenin Emir ve Talimatları (Yönetim Hakkı) 52
§ 5. ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ 53
§ 6. İŞ HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI 54
I. İşçi 54
II. İşveren 54
A. Genel Olarak 54
B. Özel Durumlar 55
1. Holdinglerde veya Şirket Gruplarında (Birden Fazla Tüzel Kişilik Halinde) İşveren Sıfatının Saptanması 55
2. Geçici (Ödünç) İş İlişkisi 56
a. Genel Olarak 56
b. Mesleki Amaçlı Geçici İş İlişkisi 57
c. Mesleki Amaçlı Olmayan Geçici İş İlişkisi 60
III. Alt İşveren 62
A. Genel Olarak 62
B. Asıl İşveren–Alt İşveren İlişkisinin Şartları 64
C. Asıl İşveren–Alt İşveren İlişkisinin Sınırlandırılması ile Muvazaa Sayılan Durumlar ve Sonuçları 66
IV. İşveren Vekili 67
V. İşyeri 68
A. Kapsamı 68
1. Asıl İşyeri 69
2. İşyerine Bağlı Yerler 69
3. Eklentiler 70
4. Araçlar 70
B. İşyerinin Açılması 71
C. İşyerinin Bildirilmesi 71
D. İşyerinin Devri 72
E. İşyerinin Kapatılması 74
VI. İşletme 74
İkinci Bölüm
BİREYSEL İŞ HUKUKU
§ 7. İŞ KANUNUNUN KAPSAMI 75
I. İş Kanununun Kişiler İtibariyle Kapsamı 75
A. Kural 75
B. İstisnalar 76
1. Çırak ve Stajyer 76
2. Sporcular 77
3. Rehabilite Edilenler 77
4. İş İlişkisini Konu Edinen Diğer Kanunlara Tabi Kişiler 77
II. İş Kanununun Faaliyet (İş Türü) İtibariyle Kapsamı 78
A. Kural 78
B. İstisnalar 78
1. İş Kanununun Tamamen Kapsamı Dışında Kalan İşler 78
a. Deniz Taşıma İşleri 78
b. Hava Taşıma İşleri 79
c. Tarım İşleri 79
d. Evlerde Yapılan El Sanatı İşleri 80
e. Ev Hizmetleri 80
2. İş Kanununun Kısmen Kapsamı Dışında Kalan İşler 81
III. İş Kanununun Yer İtibariyle Kapsamı 81
IV. İş Kanununun Zaman İtibariyle Kapsamı 81
§ 8. İŞ SÖZLEŞMESİ 82
I. Tanım ve Unsurları 82
II. Özellikleri 84
III. Çeşitleri 85
A. Sürekli–Süreksiz İş Sözleşmeleri 85
B. Belirli Süreli–Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri 86
C. Tam Süreli–Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri 88
D. Çağrı Üzerine Çalışmayı Öngören İş Sözleşmeleri 91
E. Uzaktan Çalışmayı Öngören İş Sözleşmeleri 91
F. Deneme Süreli İş Sözleşmeleri 93
G. Takım Sözleşmeleri 94
H. Pazarlamacılık Sözleşmeleri 95
I. Evde Hizmet Sözleşmeleri 97
IV. İş Sözleşmesinin Yapılması 97
A. İş Sözleşmesi Yapma Ehliyeti 97
B. İş Sözleşmesi Serbestisi ve Sınırları 98
1. Serbesti 98
2. Sınırları 98
a. İş Sözleşmesi Yapma Serbestisinin Sınırları 99
aa. İş Sözleşmesi Yapma Yasakları 99
aaa. Küçük İşçi Çalıştırma Yasağı 99
bbb. Kadın İşçi Çalıştırma Yasağı 100
ccc. Sağlık Durumu İtibariyle İşe Elverişli Olmayan İşçileri Çalıştırma Yasağı 103
ddd. Yabancı İşçi Çalıştırma Yasağı 103
bb. İş Sözleşmesi Yapma Yükümlülüğü 105
aaa. Engelli ve Eski Hükümlü Çalıştırma Yükümlülüğü 105
bbb. İşyerinden Sakatlanmak Suretiyle Ayrılan İşçileri Çalıştırma Yükümlülüğü 108
ccc. İş Sağlığı ve Güvenliği İçin Belirli Nitelikteki İşçileri Çalıştırma Yükümlülüğü 109
ddd. Toplu İşçi Çıkarma Kapsamında İşten Çıkarılan İşçileri Çalıştırma Yükümlülüğü 109
eee. Askeri veya Kanuni Bir Ödevden Dönen İşçileri Çalıştırma Yükümlülüğü 110
fff. Görevi Biten Sendika Yöneticilerini Çalıştırma Yükümlülüğü 111
b. İş Sözleşmesinin Şeklini Belirleme Serbestisinin Sınırları 112
c. İş Sözleşmesinin İçeriğini Belirleme Serbestisinin Sınırları 112
d. İş Sözleşmesini Sona Erdirme Serbestisinin Sınırları 113
C. İş Sözleşmesinin Geçersizliği 114
1. Kesin Hükümsüzlük (Butlan) 114
2. İptali 115
V. İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Borçlar 116
A. İşçinin Borçları 116
1. İş Görme (Hizmet) Borcu 116
a. İşçinin İşi Bizzat Yapma Borcu 117
aa. Genel Olarak 117
bb. İşin Yapılmasını İşverenin Şahsen İstemesi 118
cc. İfa Edilecek İş 118
dd. İşin veya İşyerinin Değiştirilmesi 119
ee. İşin İfa Edileceği Zaman 120
b. İşçinin İşi Özenle Yapma Borcu 120
2. İşverenin Emir ve Talimatlarına Uyma (İtaat) Borcu 121
3. Sadakat Borcu 122
a. Genel Olarak 122
b. Sır Saklama Borcu 123
c. Rekabet Etmeme Borcu 124
B. İşverenin Borçları 125
1. Ücret Ödeme Borcu 125
a. Genel Olarak 125
b. Unsurları 126
aa. İş Karşılığında Ödenme 126
bb. İşveren veya Üçüncü Kişiler Tarafından Ödenme 127
cc. Para veya Parasal Bir Değeri Olan Çıkarla Ödenme 127
c. Ücret Kavramı 127
aa. Asıl Ücret 127
bb. Ücret Ekleri 128
aaa. İkramiye 128
bbb. Prim 128
ccc. Komisyon 129
ddd. Kârdan Pay Alma 129
d. Ücret Tespit Yöntemleri 129
aa. Zamana Göre Ücret 130
bb. Verime Göre Ücret (Parça Başına Ücret) 130
cc. Yüzde Usulü Ücret 131
e. Ücretin Miktarı 132
aa. Genel Olarak 132
bb. Asgari Ücret 132
f. Ücretin Ödenmesi 133
aa. Ödeme Biçimi 133
bb. Ödeme Zamanı 133
cc. Ödeme Yeri 134
dd. Ödenen Ücretin Belgelendirilmesi 134
g. Ücret Alacağında Zamanaşımı ve Faiz 135
h. Ücretin Korunması 135
aa. Ücretin Dörtte Birinden Fazlasının Haciz, Devir ve Temlik Edilememesi 135
bb. İşçinin Rızası Olmaksızın Takas veya Mahsup Yapılamaması 135
cc. Ücret Kesme Cezasının Sınırlandırılması 136
dd. Kamu Kuruluşlarından İş Alan Müteahhit ve Taşeron İşçilerinin Ücretlerinin İstihkaktan Ödenmesi 136
ee. Haciz ve İflas Halinde Öncelikli Alacak 137
ff. İşverenin Ödeme Aczine Düşmesi Halinde Koruma (Ücret Garanti Fonu) 138
gg. İpotek Hakkı 138
hh. Ücretten İndirim Yapılamaması 138
ıı. İşçilerin Çalışmaktan Kaçınmaları ve Sözleşmeyi Fesih Hakkı 139
aaa. İşçilerin Çalışmaktan Kaçınmaları 139
bbb. Sözleşmeyi Fesih Hakkı 140
2. İşçiyi Koruma (Gözetme) Borcu 140
3. Eşit İşlem Yapma (Eşit Davranma) Borcu 143
a. Genel Olarak 143
b. Hükümleri 144
c. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanununun Getirdiği Düzenleme 145
4. İşverenin Diğer Borçları 147
VI. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi 147
A. İş Sözleşmesinin Fesih Dışındaki Nedenlerle Sona Ermesi 147
1. Tarafların Anlaşması (İkale) 147
2. Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Süresinin Dolması 148
3. Ölüm 149
B. İş Sözleşmesinin Fesih ile Sona Ermesi 149
1. Fesih Kavramı 149
2. Süreli (Bildirimli) Fesih 151
a. Genel Olarak 151
b. İhbar (Bildirim) Süreleri 152
c. İhbar Süresi İçinde Sözleşmenin Durumu 153
aa. Genel Olarak 153
bb. Yeni İş Arama İzni 153
cc. İhbar Sürelerine Ait Ücretin Peşin Ödenerek Sözleşmenin Sona Erdirilmesi 154
d. İhbar Sürelerine Uyulmaksızın Yapılan Fesihler (Usulsüz Fesih–İhbar Tazminatı) 155
e. Fesih Hakkının Kötüye Kullanıldığı Haller (Kötüniyetli Fesih–Kötüniyet Tazminatı, Sendikal Nedenlerle Fesih–Sendikal Tazminat) 156
f. Süreli (Bildirimli) Feshin Çeşitleri 157
aa. Geçerli Sebebe Dayanmak Zorunda Olmayan Fesihler 158
bb. Geçerli Sebebe Dayanmak Zorunda Olan Fesihler 159
aaa. Kapsam ve Şartları 159
bbb. Geçerli Sebep Sayılan Haller 160
ccc. Fesih Usulü 163
ddd. Feshe İtiraz (İşe İade Davası) 163
eee. Geçersiz Sebeple Yapılan Feshin Sonucu 165
cc. Toplu İşçi Çıkarma Nedeniyle Yapılan Bildirimli Fesihler 167
3. Bildirimsiz (Haklı Nedenle) Fesih 168
a. Genel Olarak 168
b. Haklı Nedenler 169
aa. Sözleşmenin İşçi Tarafından Feshi 171
aaa. Sağlık Sebepleri 171
bbb. Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri 171
ccc. Zorlayıcı Sebepler 172
bb. Sözleşmenin İşveren Tarafından Feshi 173
aaa. Sağlık Sebepleri 173
bbb. Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri 174
ccc. Zorlayıcı Sebepler 176
ddd. Gözaltına Alınma ve Tutuklanma Halinde Devamsızlık 177
c. Bildirimsiz Fesih Hakkını Kullanma Süresi 177
d. Bildirimsiz Feshin Hukuki Sonuçları 177
e. Haksız Feshin Sonuçları 178
C. İş Sözleşmesinin Sona Ermesinin Sonuçları 180
1. Genel Olarak 180
2. Kıdem Tazminatı 182
a. Kavram 182
b. Şartları 183
aa. İş Kanunlarına Tabi Olarak Sürekli Bir İşte Çalışan İşçi Olmak 183
bb. Sözleşmenin Kanunda Belirtilen Sebeplerden Birisi ile Sona Ermesi 183
aaa. Genel Olarak 183
bbb. İş Sözleşmesinin Bildirimsiz Feshi 184
ccc. İş Sözleşmesinin Bildirimli Fesih 185
ddd. Eski İş K.m.14’te Öngörülen Özel Sona Erme Halleri 185
eee. İşçinin Ölümü 186
cc. En Az Bir Yıl Çalışmış Olmak 186
aaa. Genel Olarak 186
bbb. Kıdem Süresinin Hesaplanması 187
c. Miktarı 191
aa. Asgari Miktarı 191
bb. Azami Miktarı 191
d. Hesaplanması 192
e. Alacaklısı, Borçlusu, Faiz ve Zamanaşımı 192
§ 9. İŞİN DÜZENLENMESİ 193
I. Çalışma Süreleri 193
A. Genel Olarak 193
B. Normal Çalışma Süresi 194
1. Genel Olarak 194
2. Özellik Gösteren Durumlar 195
a. Denkleştirme Durumunda Çalışma Süresi 195
b. Günlük Çalışma Süresinin Haftalık Çalışma Günlerine Bölünerek Tespitinin Mümkün Olmaması Durumunda Çalışma Süresi 196
c. Günde En Fazla Yedi buçuk veya Daha Az Çalışılması Gereken İşlerde Çalışma Süresi 197
d. Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Süreleri 197
e. Gebe, Yeni Doğum Yapmış ve Emziren İşçilerin Çalışma Süreleri 197
C. Normal Çalışma Süresinin Aşılması: Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma 198
1. Genel Olarak 198
2. Fazla Çalışma Çeşitleri 199
a. Normal (Genel Sebeplerle) Fazla Çalışma 199
aa. Genel Olarak 199
bb. Fazla Çalışma Yasakları 200
b. Zorunlu Sebeplerle Fazla Çalışma 201
c. Olağanüstü Sebeplerle Fazla Çalışma 201
3. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Ücreti ile Serbest Zaman 202
4. Fazla Çalışmanın Tespiti ve İspatı 204
D. Günlük Çalışmanın Gece Yapılması: Gece Çalışmaları 204
E. Hazırlama Tamamlama ve Temizleme İşlerinde Çalışma 205
F. Telafi Çalışması 207
G. Kısa Çalışma 208
II. Dinlenme Süreleri 209
A. Genel Olarak 209
B. Ara Dinlenmesi 210
C. Hafta Tatili 211
1. Genel Olarak 211
2. Hafta Tatili Ücreti 212
D. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri 214
1. Genel Olarak 214
2. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti 215
E. Yıllık Ücretli İzin 215
1. Genel Olarak 215
2. Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma Şartları 216
a. İşçinin En Az Bir Yıl Çalışması 216
aa. Bekleme Süresi 216
bb. Bekleme Süresinin Hesaplanması 217
b. Yapılan İşin ve İşyerinin Niteliğinin Yıllık Ücretli İzne Elverişli Olması 218
3. Yıllık Ücretli İznin Hükümleri 218
a. İzin Süreleri 218
b. İznin Uygulanması 220
aa. Genel Olarak 220
bb. Yıllık İzin Ücreti ve Zamanaşımı 221
cc. Yıllık İzinde Çalışma Yasağı 222
İkinci Kısım
TOPLU İŞ HUKUKU
Birinci Bölüm
SENDİKALAR HUKUKU
§ 10. GENEL BİLGİLER 225
I. Kuruluş Kavramı 225
A. Sendika Kavramı 225
1. Tanım 225
2. Unsurları 226
a. Ortak Amaç 226
b. Serbestçe Kurulabilme 227
c. Bağımsızlık 227
d. Demokratik Esaslara Uygunluk 228
e. Özel Hukuk Tüzel Kişiliği 229
B. Konfederasyon Kavramı 229
II. Sendika Özgürlüğü 229
A. Genel Olarak 229
B. Sınırlandırılması 231
§ 11. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN KURULUŞLARI, BİRLEŞME VE KATILMALARI 231
I. Kuruluş İlkeleri 231
A. İşkoluna Göre Sendikalaşma 232
B. Serbest Kuruluş Sistemi 235
C. Sendika Çokluğu 235
II. Kurucu Olabilme Şartları 235
A. İşçi Sendikası İçin İşçi, İşveren Sendikası İçin İşveren Niteliğine Sahip Olmak 236
B. Bazı Suçlardan Hüküm Giymemiş Olmak 237
C. Fiilen Çalışan Olmak 237
D. En Az Yedi Kişinin Bir Araya Gelmesi 238
III. Kuruluş Usulü 238
IV. Birleşme ve Katılmaları 239
§ 12. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN ORGANLARI 240
I. Genel Olarak 240
II. Genel Kurul 241
A. Genel Olarak 241
B. Oluşumu 243
C. Toplantının Yapılması ve Kararları 243
II. Yönetim Kurulu 246
III. Disiplin Kurulu 246
IV. Denetleme Kurulu ve Denetçiler 246
§ 13. ÜYELİK 247
I. Genel Olarak 247
II. Üyeliğin Kazanılması 248
III. Üyelikten Doğan Hak ve Borçlar 249
A. Haklar 249
1. Sendikanın Faaliyet ve Yönetimine Katılma Hakkı 249
2. Sendikanın Faaliyetlerinden ve Tesislerinden Yararlanma Hakkı 249
3. Üyenin Korunmasına İlişkin Hakları 249
B. Borçlar 250
1. Aidat Ödeme Borcu 250
2. Sendika Düzenine Uyma Borcu 251
IV. Sendika Üyeliğinin Devamı ve Askıya Alınması 251
V. Sendika Üyeliğinin Sona Ermesi 251
A. Kendiliğinden Sona Erme 251
B. Çıkma 252
C. Çıkarılma 253
VI. Uluslararası İşçi ve İşveren Kuruluşlarına Üyelik 254
§ 14. SENDİKAL GÜVENCELER 255
I. Sendika Üyeliğinin Güvencesi 255
A. Genel Olarak 255
B. Sonuçları 257
II. Sendika Yöneticiliğinin Güvencesi 259
III. İşyeri Sendika Temsilciliğinin Güvencesi 260
A. Genel Olarak 260
B. Sonuçları 262
§ 15. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN FAALİYETLERİ, GELİR VE GİDERLERİ İLE FAALİYETLERİNİN DURDURULMASI VE SONA ERMESİ 263
I. Faaliyetleri 263
A. Serbest Faaliyetleri 263
1. Çalışma Hayatına İlişkin Faaliyetleri 263
2. Sosyal Faaliyetleri 264
B. Yasak Faaliyetleri 265
II. Gelir ve Giderleri 266
III. Faaliyetlerinin Durdurulması ve Kapatma 266
IV. Sona Ermesi 267
A. Sona Erme Halleri 267
1. Kendiliğinden Sona Erme (İnfisah) 268
2. Fesih (Kapatma–Dağıtma) 268
3. Kapatılma 268
B. Sona Ermenin Hükümleri 269
İkinci Bölüm
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
§ 16. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 271
I. Tanımı ve Kapsamı 271
A. Tanımı 271
B. Kapsamı 271
1. Düzenleyici (Normatif) Kısmı 272
2. Borç Doğurucu (Borçlar Hukukuna İlişkin) Kısmı 273
II. Hukuki Niteliği 274
III. Toplu İş Sözleşmesi Hakkı ve Özerkliği 275
A. Toplu İş Sözleşmesi Hakkı 275
B. Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği 275
IV. Çeşitleri 276
A. Çerçeve Sözleşme 276
B. İşyeri veya İşyerleri (Grup) Toplu İş Sözleşmesi 278
C. İşletme Toplu İş Sözleşmesi 279
§ 17. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI 280
I. Toplu İş Sözleşmesi Yapma Ehliyeti 280
II. Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi 281
A. Genel Olarak 281
B. Yetkinin Tespiti 283
1. Yetki Tespiti İçin Bakanlığa Başvuru 283
a. Genel Olarak 283
b. İşçi Sendikasının Başvurusu 284
c. İşveren veya İşveren Sendikasının Başvurusu 285
2. Yetki Tesbitinin İlgililere Bildirilmesi 285
3. Yetki Tesbitine İtiraz 286
4. Yetki Belgesinin Verilmesi 287
III. Toplu Görüşme 288
A. Toplu Görüşmeye Çağrı 288
B. Toplu Görüşmenin Başlaması 289
C. Toplu Görüşmenin Sonuçları 290
1. Toplu İş Sözleşmesinin İmzalanması 291
2. Toplu İş Sözleşmesinin Şekli 291
3. Toplu İş Sözleşmesinin Resmi Makamlara Verilmesi ve İlanı 291
4. Toplu İş Sözleşmesi Taraflarının Değişmesinin Etkisi 291
§ 18. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ 292
I. Toplu İş Sözleşmesinin Doğrudan Etkisi 292
II. Toplu İş Sözleşmesinin Emredici Etkisi 292
III. Sona Eren Toplu İş Sözleşmesinin Etkisi (Ard Etki) 293
§ 19. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN UYGULANMASI 295
I. Yer Bakımından Uygulanması 295
II. Kişiler Bakımından Uygulanması 296
A. İşveren (veya İşverenler) Bakımından Uygulanması 296
B. İşçiler Bakımından Uygulanması 297
1. Genel Olarak 297
2. Taraf İşçi Sendikasına Üye Olan İşçilerin Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanması 297
a. Genel Olarak 297
b. Yararlanmanın Sona Ermesi 298
c. Yararlanmanın Daraltılması 299
3. İşçilerin Dayanışma Aidatı Ödemek Suretiyle Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanması 300
a. Genel Olarak 300
b. Yararlanmanın Sona Ermesi 302
4. Yararlanma Şartları Olmamasına Karşın İşçilerin Sözleşmeden Yararlandırılması 303
III. Toplu İş Sözleşmesinin Zaman Bakımından Uygulanması 304
A. Toplu İş Sözleşmesinin Süresi 304
B. Toplu İş Sözleşmesinin Yürürlüğe Girmesi 304
IV. Toplu İş Sözleşmesinin Uygulanma Alanının Kararname ile Genişletilmesi (Teşmil) 305
V. Toplu İş Sözleşmesinin Uygulanma Sorunları 307
§ 20. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI 308
I. Sona Erme Sebepleri 308
A. Sürenin Dolması 308
B. Geçersizliği 309
1. Toplu İş Sözleşmesinin Kesin Hükümsüzlüğü 309
2. Toplu İş Sözleşmesinin İptali 309
II. Sona Ermenin Sonuçları 310
Üçüncü Bölüm
TOPLU İŞ UYUŞMAZLIKLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI
§ 21. GENEL BİLGİLER 311
I. Toplu İş Uyuşmazlığı Kavramı ve Çeşitleri 311
II. Çözüm Yolları 312
§ 22. BARIŞÇI ÇÖZÜM YOLLARI: ARABULUCULUK VE TAHKİM 314
I. Arabuluculuk 314
II. Tahkim 316
§ 23. MÜCADELECİ ÇÖZÜM YOLLARI: GREV VE LOKAVT 318
I. Grev 318
A. Genel Olarak 318
B. Kanuni Grev 319
1. Tanımı ve Unsurları 320
a. Menfaat Grevi 320
b. Mesleki Amaç 320
c. Kanunda Öngörülen Prosedüre Uygunluk 320
aa. Barışçı Çözüm Yollarının Tüketilmesi 320
bb. Grev Kararının Alınması 321
cc. Grev Kararının Tebliğ ve İlanı 321
dd. Grev Kararının Uygulanması 321
d. Grev Yasağı veya Engelinin Bulunmaması 322
aa. Grev Yasakları 322
aaa. Sürekli Grev Yasakları 322
bbb. Geçici Grev Yasakları 323
bb. Grev Engelleri 323
aaa. Cumhurbaşkanının Grevi Ertelemesi 324
bbb. Grev Oylaması 325
ccc. Grevin Mahkeme Kararı ile Durdurulması 326
ddd. Tarafların Tahkim Anlaşması Yapmaları 327
2. Grevin Sonuçları 327
a. İşçiler Bakımından Sonuçları 328
aa. Greve Katılan İşçiler Bakımından 328
aaa. İş Sözleşmesinin Askıda Kalması 328
bbb. İşyerinden Ayrılma 330
ccc. Greve Katılan İşçilerin Başka İşte Çalışma, İşverenin de Bu İşçilerin Yerine Başkasını Çalıştırma Yasağı 330
bb. Greve Katılmayan İşçiler Bakımından 330
cc. Greve Katılamayan İşçiler Bakımından 331
b. Grev Kararı Alan Sendika Bakımından 332
aa. Grev Gözcüsü Koyma Yetkisi 332
bb. Grevi Sona Erdirme Kararı Alma Yetkisi 333
cc. Zararlardan Sendikanın Sorumluluğu 333
3. Grevin Sona Ermesi 333
a. Sebepleri 334
aa. Tarafların Anlaşması ile Sona Ermesi 334
bb. İşçi Sendikasının Kararı ile Sona Erdirilmesi 334
cc. Grevin Kendiliğinden Sona Ermesi 334
dd. Üye Kaybı Neden ile Sona Erme 334
b. Sonuçları 334
C. Kanun Dışı Grev 335
1. Tanımı ve Unsurları 335
2. Sonuçları 336
II. Lokavt 337
A. Genel Olarak 337
B. Kanuni Lokavt 338
1. Tanımı ve Unsurları 339
a. Menfaat Lokavtı 339
b. Mesleki Amaç 339
c. Kanunda Öngörülen Prosedüre Uygunluk 339
aa. Lokavt Kararının Alınması 339
bb. Lokavt Kararının Tebliğ ve İlanı 339
cc. Lokavt Kararının Uygulanması 340
d. Lokavt Yasağı ve Engelinin Bulunmaması 340
2. Lokavtın Sonuçları 341
3. Lokavtın Sona Ermesi 341
a. Sebepleri 342
b. Sonuçları 342
C. Kanun Dışı Lokavt 342
1. Tanımı ve Unsurları 342
2. Sonuçları 343
Üçüncü Kısım
SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER VE PRİMSİZ SOSYAL GÜVENLİK REJİMİ
§ 24. GENEL BİLGİLER 347
I. Sosyal Güvenlik Kavramı 347
II. Tarihsel Gelişim 349
A. Sosyal Güvenlik Teknikleri 349
B. Batıdaki Gelişim 350
C. Türkiye’deki Gelişim 351
§ 25. PRİMSİZ SOSYAL GÜVENLİK REJİMİ 354
I. Sosyal Yardımlar 354
II. Sosyal Hizmetler 355
İkinci Bölüm
PRİMLİ SOSYAL GÜVENLİK REJİMİ: SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI
§ 26. SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KAVRAMI 357
I. Sosyal Sigortalar Kavramı 357
II. Genel Sağlık Sigortası Kavramı 359
§ 27. KİŞİLER İTİBARİYLE UYGULAMA 360
I. Sigortalı 360
A. Kapsamda Yer Alanlar 361
1. Hizmet Akdi ile Çalıştırılanlar 361
2. Bağımsız Çalışanlar 362
3. Kamu İdarelerinde Çalıştırılanlar (Kamu Görevlileri) 363
B. Kapsamda Yer Almayanlar 364
1. Bazı Sigorta Kolları Açısından Sigortalı Sayılmayanlar (Kısmen Kapsamda Yer Alanlar) 364
2. Sigortalı Sayılmayanlar (Tamamen Kapsamda Yer Almayanlar) 366
II. İsteğe Bağlı Sigortalı 367
III. Genel Sağlık Sigortalısı 368
IV. Sigortalının Yakınları (Hak Sahipleri) 369
V. İşveren, İşveren Vekili, Geçici İş İlişkisi Kurulan İşveren ve Alt İşveren 369
§ 28. ZAMAN VE YER İTİBARİYLE UYGULAMA 370
I. Zaman İtibariyle Uygulama 370
A. Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim 370
B. Sigortalılık Niteliğinin Sona Ermesi 372
II. Yer İtibariyle Uygulama 374
§ 29. FİNANSMAN VE PRİMLER İTİBARİYLE UYGULAMA 375
I. Sosyal Sigortaların Finansmanı 375
II. Primler 376
A. Prim Miktarının Hesaplanması 376
1. Günlük Kazancın Hesaplanması 376
2. Aylık Kazancın Hesaplanması 377
B. Prim Oranları, İndirim ve İstihdamın Teşviki 379
C. Prim Belgesi 381
1. Aylık Prim ve Hizmet Belgesi 381
2. Prim Belgelerinin Re’sen Düzenlenmesi ve Asgari İşçilik Uygulaması 382
3. Sigortalılığın Mahkemece Tespiti (Hizmet Tespiti Davası) 383
D. Primlerin Ödenmesi 384
E. Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması 385
§ 30. RİSKLER İTİBARİYLE UYGULAMA 385
I. Kısa Vadeli Sigorta Kolları (4/A ve 4/B’liler İçin) 386
A. İş Kazası ve Meslek Hastalığı 386
1. İş Kazası 386
2. Meslek Hastalığı 388
3. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası Yardımları 389
a. Sigortalıya Yapılan Yardımlar 390
b. Geride Kalan Hak Sahiplerine Yapılan Yardımlar 392
B. Hastalık Sigortası 393
C. Analık Sigortası 394
D. Kurumun Rücu Hakkı 396
II. Uzun Vadeli Sigorta Kolları 396
A. Malullük Sigortası 396
1. Malullük Sigortasından Yararlanma Şartları 396
2. Malullük Sigortası Yardımları 399
B. Yaşlılık Sigortası 399
1. Yaşlılık Sigortasından Yararlanma Şartları 400
2. Yaşlılık Sigortası Yardımları 404
C. Ölüm Sigortası 406
1. Ölüm Sigortasından Yararlanma Koşulları 406
2. Ölüm Sigortası Yardımları 409
III. Ortak Esaslar ile 4/C’liler İçin Özel Hükümler 409
A. Ortak Esaslar 409
1. Sigortalılık Hallerinin, Tiplerinin ve Sürelerinin Birleşmesi 409
a. Sigortalılık Hallerinin Birleşmesi 409
b. Sigortalılık Tiplerinin Birleşmesi 410
c. Sigortalılık Sürelerinin Birleşmesi 411
2. Aylık ve Gelir Bağlanmayacak Haller 411
3. Hizmet Borçlanması 412
a. Yurt İçi Hizmet Borçlanması 412
b. Yurt Dışı Hizmet Borçlanması 413
B. 4/C’liler İçin Özel Hükümler 414
1. Emekli İkramiyesi Verilmesi 414
2. Vazife ve Harp Malullüğü 415
a. Vazife Malullüğü 415
b. Harp Malullüğü 416
IV. Genel Sağlık Sigortası 417
A. Kapsam 418
1. Genel Sağlık Sigortalısı Sayılanlar 418
2. Bakmakla Yükümlü Olunan Kişiler 421
3. Genel Sağlık Sigortalısı Sayılmayanlar 423
B. Genel Sağlık Sigortalılığının Başlangıcı ve Sona Ermesi 425
1. Başlangıcı ve Bildirimi 425
a. Bildirimsiz Tescil 425
b. Bildirimli Tescil 426
2. Sona Ermesi 427
C. Genel Sağlık Sigortası Primine İlişkin Hususlar 429
1. Prime Esas Kazançlar 429
2. Prim Oranı 430
3. Prim Ödeme Yükümlüsü 431
4. Primlerin Ödenmesi 432
5. Prim Alınmayacaklar 433
D. Genel Sağlık Sigortasından Yararlanma Şartları 433
1. Genel Sağlık Sigortalısı ya da Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişi Olma 433
2. Son Bir Yıl İçinde Otuz Gün Genel Sağlık Sigortası Primi Ödeme 434
3. Prim Borcu Olmama 436
4. Belirli Nitelikteki Kimlik Belgesini İbraz Etme 437
5. Katılım Payı Ödenmesi 437
a. Katılım Payı Alınacak Durumlar 437
aa. Genel Olarak 437
bb. Muayene Katılım Payı 439
cc. Tıbbi Malzeme Katılım Payı 440
dd. İlaç Katılım Payı 440
ee. Yatarak Tedavide Katılım Payı 440
ff. Yardımcı Üreme Yöntemi Tedavilerinde Katılım Payı 441
b. Katılım Payı Alınmayacak Durumlar 441
aa. Katılım Payı Alınmayacak Haller 441
bb. Katılım Payı Alınmayacak Sağlık Hizmetleri 441
cc. Katılım Payı Alınmayacak Kişiler 442
6. Sevk Zincirine Uyulması 443
E. Genel Sağlık Sigortası Yardım ve Hizmetleri 444
1. Sağlık Hizmetleri 444
a. Kurum Tarafından Karşılanan Hizmetler 444
b. Kurum Tarafından Karşılanmayan Hizmetler 446
c. Sağlık Hizmetlerinin Sağlanması Yöntemi ve Sağlık Giderlerinin Ödenmesi 446
aa. Sağlık Hizmeti Sunucuları 446
bb. Sözleşmeli Sağlık Hizmeti Sunucularının Alabileceği Fark Ücretler 448
aaa. Genel Olarak 448
bbb. İlave Ücret Alınmayacak Haller 449
ccc. İlave Ücret Alınamayacak Kişiler 450
d. Yurt Dışında Tedavi 450
2. Yol Gideri, Gündelik ve Refakatçi Giderlerinin Karşılanması 452
F. Genel Sağlık Sigortası Açısından Kurumun Sorumluluğu Bulunanlara Rücu Hakkı 453
1. İşverene Rücu 454
a. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Halinde 454
b. Sağlık Raporu Almadan Çalıştırma Halinde 454
2. Genel Sağlık Sigortalısına Rücu 455
3. Üçüncü Kişiye Rücu 456
4. Sağlık Hizmeti Sunucularına Rücu 456
V. Devir, Temlik ve Haciz Yasağı ile İdari Para Cezaları 457
A. Devir, Temlik ve Haciz Yasağı 457
B. İdari Para Cezaları 458
1. Genel Olarak 458
2. İdari Para Cezalarının Uygulanışı 464
VI. İşsizlik Sigortası 465
A. 4/A’lılar İçin İşsizlik Sigortası 465
1. Kapsam 465
2. Primler 466
3. İşsizlik Sigortasından Yararlanma Şartları 467
a. Belirli Bir Süreden Beri Sigortalı Olarak Çalışma ve Belirli Bir Süre Prim Ödeme 468
b. İş Sözleşmesinin Kanunda Öngörülen Biçimde Sona Ermesi 468
c. İş Sözleşmesinin Askıya Alınmamış Olması 470
d. Türkiye İş Kurumuna Başvuru 470
4. İşsizlik Sigortası Hizmet ve Yardımları 471
a. İşsizlik Ödeneği 472
b. 5510 sayılı Kanun Çerçevesinde Sigorta Primlerinin Ödenmesi 474
c. Yeni Bir İş Bulma, Aktif İşgücü Hizmetleri Kapsamında Kurs ve Programlar 474
5. İşsizlik Sigortası Fonu 475
a. Fon Oluşturulması, Gelir ve Giderleri 475
b. Ücret Garanti Fonunun Oluşturulması ve Kısa Çalışmanın Finansmanı 476
aa. Ücret Garanti Fonu 476
bb. Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği 477
6. Koronavirüs Nedeniyle Nakdi Ücret Desteği 482
7. İşsizlik Sigortası Kanununa Aykırılığın Müeyyidesi 483
B. 4/B’liler İçin İşsizlik Sigortası 484
1. Kapsam 484
2. Primler 485
3. Esnaf Ahilik Sandığından Yararlanma Şartları 486
4. Esnaf Ahilik Sandığı Hizmet ve Yardımları 487
5. Esnaf Ahilik Sandığı 489
Üçüncü Bölüm
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ
§ 31. GENEL BİLGİLER VE TEŞKİLAT YAPISI 491
I. Genel Olarak 491
II. Bireysel Emeklilik Sisteminin Teşkilat Yapısı 492
A. Bireysel Emeklilik Şirketi 492
B. Bireysel Emeklilik Yatırım Fonları 493
C. Bireysel Emeklilik Aracıları 494
D. Bireysel Emeklilik Gözetim Merkezi 494
E. Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu 495
§ 32. BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN ESASLARI 495
I. Bireysel Emeklilik Sisteminin İşleyişi 495
A. Bireysel Emeklilik Sistemine Giriş Yapılması 495
B. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri 496
1. Katılımcının Hak ve Yükümlülükleri 496
2. Şirketin Hak ve Yükümlülükleri 497
II. Bireysel Emeklilik Sisteminden Sağlanan Yardımlar 498
III. Bireysel Emeklilik Sistemine Devlet Katkısı 498
Kaynakça 501
Kavramlar Dizini 515 |