|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 6
Önsöz 7
Şekiller Listesi 13
Özet 15
Kısaltmalar 17
Giriş 19
1. Bölüm
BLOKZİNCİR TEKNOLOJİSİ
1.1. FELSEFESİ, TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 21
1.1.1. Tarihçe ve Teknolojinin Ardındaki Felsefe 21
1.1.2. Blokzincir Teknolojisinin Tanımı ve İşleyişi 25
1.1.2.1. Mutabakat Mekanizmaları (Consensus Mechanisms) 27
1.1.2.2. Dijital İmza (Digital Signature) ve Kriptografi (ya da Şifreleme) 31
1.1.3. Blokzincir Teknolojisinin Özellikleri 34
1.1.3.1. Dağıtık Veri Tabanı Yapısına Sahip Olması 35
1.1.3.2. Tüm Kayıtların Şeffaf Olması 39
1.1.3.3. Deftere Kaydedilen Verilere Geçmişe Etkili İşlem Yapılamaması 40
1.1.3.4. Üçüncü Kişilere Duyulan İhtiyacı Azaltması 41
1.1.3.5. Edimlerin Otomatik İfasını Mümkün Kılması 42
1.1.4. Blokzincir Teknolojisinin Sağladığı Faydalar ve Taşıdığı Sakıncalar 42
1.1.4.1. Blokzincir Teknolojisinin Sağladığı Faydalar 43
1.1.4.2. Blokzincir Teknolojisinin Taşıdığı Sakıncalar 44
1.2. BLOKZİNCİR SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI 47
1.2.1. Açık (Public) Blokzincir Ağları 47
1.2.2. Özel (Private) Blokzincir Ağları 48
1.2.3. Konsorsiyum (Consortium) Blokzincir Ağları 48
1.2.4. Yarı Özel (Semi–private) Blokzincir Ağları 48
1.2.5. Hibrit (Hybrid) Blokzincir Ağları 49
1.3. BLOKZİNCİR TEKNOLOJİSİNİN KULLANIM ALANLARI, ÖRNEKLERİ VE BAZI ÜLKELERDEKİ HUKUKİ DÜZENLEMELER 49
1.3.1. Blokzincir Sisteminin Dünyadaki Bazı Kullanım Alanları ve Örnekleri 49
1.3.2. Blokzincire Yönelik Dünyadaki Yaklaşımlar 60
1.3.2.1. Bekle–Gör Yaklaşımı 60
1.3.2.2. Düzenleyici Yaklaşım 61
1.3.2.3. Sandbox Yaklaşımı 61
1.3.2.4. Hukuk + Teknoloji Yaklaşımı 61
1.3.3. Blokzincir Teknolojisine Yönelik Bir Kısım Ülkelerdeki Uygulamalara ve Yasal Düzenlemelere İlişkin Örnekler 63
2. Bölüm
AKILLI SÖZLEŞMELER
2.1. TANIMI VE TARİHÇESİ 71
2.1.1. Akıllı Sözleşmelerin Tanımı 73
2.1.2. Akıllı Sözleşmelerin Türleri 78
2.1.2.1. Akıllı Sözleşmelerin Değişik Kullanım Alanları 80
2.1.2.1.1. Gayri Misli Token (veya Jeton) (Non–Fungible Token– NFT) ve Bağlantılı İşletmeler 80
2.1.2.1.2. Dijital Fon Toplama (Digital Fund Raising) 83
2.1.2.1.1.1. Kitlesel Fonlama (Crowd Funding) 83
2.1.2.1.1.2. İlk Para Teklifi/Arzı (Initial Coin Offering– ICO), İlk Borsa Teklifi/Arzı (Initial Exchange Offering– IEO) ve Menkul Kıymet Token (veya Jeton) Teklifi/Arzı (Security Token Offering– STO) 83
2.1.2.1.3. Merkezi Olmayan Özerk Kuruluşlar (Decentralized Autonomous Organisation– DAO) 85
2.1.3. Akıllı Sözleşmelerin İşleyişi ve Kuruluşu 86
2.1.3.1. Aracı Bir Üçüncü Kurum Olarak Oracle (ya da Harici Veri Sağlayıcıları) ve Akıllı Sözleşmelerin İşleyişine Katkıları 86
2.1.3.2. Oracle (ya da Harici Veri Sağlayıcısı) Problemi 88
2.1.3.3. Akıllı Sözleşmelerin Kuruluşu ve İfası 88
2.2. AKILLI SÖZLEŞMELERİN SAĞLADIĞI FAYDALAR VE TAŞIDIĞI SAKINCALAR 91
2.2.1. Akıllı Sözleşmelerin Sağladığı Faydalar 92
2.2.1.1. Kesinlik Sağlaması 92
2.2.1.2. Özerklik Sağlaması 93
2.2.1.3. Daha Hızlı ve Daha Düşük Maliyetli Olması 93
2.2.1.4. Gizlilik ve Üst Düzey Güvenlik Sağlaması 94
2.2.2. Akıllı Sözleşmelerin Taşıdığı Sakıncalar 95
2.2.2.1. Yeni Olması Sebebiyle Yeteri Kadar Güven Telkin Etmemesi 95
2.2.2.2. Esneklik Sağlamaması ve Hatalar Barındırması 96
2.2.2.3. Üçüncü Kişi ve Kurumlara Belli Ölçüde de Olsa Hala İhtiyaç Duyulması 97
2.2.2.4. Verilerin Mahremiyeti Sorunu 97
3. Bölüm
AKILLI SÖZLEŞMELERİN
GELENEKSEL SÖZLEŞMELER İLE KARŞILAŞTIRILMASI
3.1. GELENEKSEL SÖZLEŞMELERİN KURULMASI 99
3.1.1. Geleneksel Sözleşmelerin Kurucu Unsurları 100
3.1.1.1. İrade Açıklamaları 100
3.1.1.2. (Birbirine) Uygunluk 100
3.1.1.3. Karşılıklılık 101
3.1.2. Geleneksel Sözleşmenin Kurulma Aşamaları 102
3.1.2.1. Öneri (İcap) 102
3.1.2.1.1. Önerinin Özellikleri 102
3.1.2.1.2. Önerinin Hüküm ve Sonuçları 104
3.1.2.2. Kabul 105
3.1.2.2.1. Kabulün Özellikleri 106
3.1.2.2.2. Kabulün Hüküm ve Sonuçları 107
3.1.2.3. Öneri veya Kabulün Geri Alınması 107
3.1.2.4. Öneride Bulunanın veya Kabul Edenin Ölmesi yahut Ehliyetini Kaybetmesi 108
3.1.2.5. Genel İşlem Şartlarına İlişkin Hususlar 108
3.1.3. Geleneksel Sözleşmelerin Kurulduğu An 110
3.1.4. Geleneksel Sözleşmelerin Hüküm ve Sonuç Doğurduğu An 111
3.2. AKILLI SÖZLEŞMELERİN KURULMASININ TÜRK BORÇLAR KANUNU KARŞISINDA DEĞERLENDİRİLMESİ 112
3.2.1. Akıllı Sözleşmelerin Türk Hukuku Kapsamında Hukuki Niteliği 112
3.2.2. Akıllı Sözleşmelerin Kurulduğu An ile Hüküm ve Sonuçlarını Doğurduğu An 114
3.3. GELENEKSEL SÖZLEŞMELERİN GEÇERLİLİĞİ 117
3.3.1. Genel Olarak 117
3.3.2. Geçerlilik Şartları ve Geçerliliğe İlişkin Diğer Hukuki Kurumlar 118
3.3.2.1. Tarafların Ehil Olması 118
3.3.2.2. Sözleşmenin Konusunun Hukukun Emredici Kurallarına, Kamu Düzenine, Genel Ahlak ve Adap ile Kişilik Haklarına Aykırı Olmaması 119
3.3.2.3. Sözleşmenin Konusunun İmkânsız Olmaması 120
3.3.2.4. İrade Beyanlarında Sakatlık Olmaması 120
3.3.2.4.1. Yanılma (Hata) 121
3.3.2.4.2. Aldatma (Hile) 122
3.3.2.4.3. Korkutma (İkrah) 123
3.3.2.4.4. İrade Sakatlıklarının Giderilmesi 124
3.3.2.5. Sözleşme Muvazaalı Olmamalıdır 126
3.3.2.6. Yasada Şekil Şartı Öngörülmüş Olan Sözleşmelerin Şekle Uygunluğu 127
3.3.2.7. Gabin (Aşırı Yararlanma) Olmaması 128
3.4. AKILLI SÖZLEŞMELERİN TÜRK HUKUKU KAPSAMINDA GEÇERLİLİĞİ 129
3.4.1. Tarafların Ehil Olup Olmadığının Tespiti Sorunu 129
3.4.2. Sözleşmenin İçeriğine İlişkin Denetim Sorunu 130
3.4.3. İrade Sakatlığına İlişkin Sorunlar 134
3.4.4. Şekil Şartına İlişkin Sorunlar 136
3.5. AKILLI SÖZLEŞMELERİN UYGULAMASINA İLİŞKİN DİĞER SORUNLAR 137
3.5.1. Çift Sözleşme Sorunu 138
3.5.2. Sözleşmenin Uyarlan(ama)ması Sorunu 140
3.5.3. Borca Aykırılıktan Kaynaklanacak Sorunlar 142
3.5.4. Sözleşmenin Yorumlan(ama)masına İlişkin Sorunlar 146
3.5.5. Sözleşmeden Doğan Uyuşmazlıkların Halli İçin Başvurulan Yargı Mercilerinin Vermiş Olduğu Kararların İcra Edilmesi İlişkin Sorunlar 148
3.5.6. Uyuşmazlıkların Halli İçin Uluslararası Yeknesak Hukuk Kurallarının Olmamasından Doğan Hukuki Belirsizlik ve Öngörülemezlik 150
3.6. GELENEKSEL SÖZLEŞMELERİN VE AKILLI SÖZLEŞMELERİN SONA ERMESİ 151
3.6.1. Geleneksel Sözleşmeleri Sona Erdiren Sebepler 152
3.6.1.1. Sözleşmenin İfası 152
3.6.1.2. İkale (Bozma Sözleşmesi) 152
3.6.1.3. Sözleşmenin Feshi 153
3.6.1.4. Sözleşmeden Dönme 154
3.6.1.5. Geri Alma 155
3.6.1.6. İptal 155
3.6.2. Akıllı Sözleşmelerin Sona Ermesi 155
Sonuç 159
EKLER 161
EK 1: AKILLI SÖZLEŞMELER MARİFETİYLE SÖZLEŞME İLİŞKİSİNE GİRMEK İSTEYEN TARAFLARA BİR KISIM ÖNERİLER 161
EK 2: SİBER–ÖZGÜRLÜKÇÜLÜĞÜN ZAMAN ÇİZELGESİ 163
Kaynakça 165
Kavramlar Dizini 177 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
