İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Şekil ve Tablolar Listesi 17
1. BÖLÜM
TEMEL KAVRAMLAR
1.1. TURİZM VE TURİST 21
1.2. TURİZMDE ZAMAN KAVRAMI 29
1.3. TURİZM VE BİLİM 32
1.3.1. Temel Kavramlar 33
1.3.2. Turizmin Diğer Bilimlerle/Disiplinlerle İlişkisi 34
1.3.2.1. Turizm ve Ekonomi 35
1.3.2.2. Turizm ve Psikoloji 36
1.3.2.3. Turizm ve Sosyoloji 36
1.3.2.4. Turizm ve Antropoloji 36
1.3.2.5. Turizm ve Coğrafya 37
1.3.2.6. Turizm ve İşletme Araştırmaları 37
1.3.2.7. Turizm ve Planlama–Politika 38
1.3.2.8. Turizm ve Ekoloji 38
1.3.2.9. Turizm ve Ziraat 39
1.3.2.10. Turizm ve Rekreasyon 39
1.3.2.11. Turizm ve Eğitim 39
1.3.2.12. Turizm ve Hukuk 40
1.3.2.13. Turizm ile Şehir ve Bölge Planlama 40
1.3.2.14. Turizm ile Otel ve Restoran Yönetimi 41
1.3.2.15. Turizm ve Ulaşım 41
Çalışma Soruları 43
Kaynakça 45
2. BÖLÜM
TURİZMİN TARİHİ GELİŞİMİ
2.1. DÜNYADA TURİZM TARİHİ 55
2.1.1. İlk Dönem Medeniyetleri 55
2.1.2. Orta çağ (M.S. 395–1453) 60
2.1.3. Yeni Çağ (1453–1789) 65
2.1.4. Yakın çağ (1789–) 67
2.2. TÜRKİYE’DE TURİZM TARİHİ 71
2.2.1. Cumhuriyet Öncesi Turizm Tarihi (Bizans, Selçuklu, Osmanlı) 71
2.2.2. Cumhuriyet Dönemi Turizm Tarihi 75
2.2.2.1. Planlı Kalkınma Öncesi Dönem (1923–1962) 75
2.2.2.2. Planlı Kalkınma Dönemi (1963–) 78
Çalışma Soruları 83
Kaynakça 85
3. BÖLÜM
SEYAHAT MOTİVASYONLARI VE
TURİZM FAALİYETLERİNİN SINIFLANDIRILMASI
3.1. İNSANLAR NEDEN SEYAHAT EDER? 93
3.2. SEYAHAT MOTİVASYONLARI 95
3.3. İNSANLARI SEYAHATE YÖNELTEN İTME VE ÇEKME FAKTÖRLERİ 97
3.3.1. İtme Faktörleri 99
3.3.2. Çekme Faktörleri 100
3.4. TURİZM FAALİYETLERİNİN SINIFLANDIRILMASI 101
3.4.1. Katılanların Sayısına Göre 101
3.4.1.1. Bireysel Turizm 102
3.4.1.2. Kitle Turizmi 102
3.4.1.3. Grup Turizmi 102
3.4.2. Ziyaret Edilen Yere Göre Turizm 102
3.4.2.1. İç Turizm 103
3.4.2.2. Dış Turizm 103
3.4.3. Katılanların Yaşlarına Göre Turizm 103
3.4.3.1. Gençlik Turizmi 104
3.4.3.2. Yetişkin (Orta Yaş) Turizmi 105
3.4.3.3. Üçüncü Yaş Turizmi 105
3.4.4. Katılanların Gelir Düzeyine Göre Turizm 106
3.4.4.1. Sosyal Turizm 106
3.4.4.2. Lüks Turizm 106
3.4.5. Seyahat Amacı Bakımından Turizm 107
3.4.5.1. Deniz Turizmi 108
3.4.5.2. Kongre Turizmi 108
3.4.5.3. Sağlık Turizmi 108
3.4.5.4. İnanç Turizmi 109
3.4.5.5. Yat Turizmi 110
3.4.5.6. Mağara Turizmi 111
3.4.5.7. Kış Turizmi 112
3.4.5.8. Golf Turizmi 112
3.4.5.9. Yayla Turizmi 113
3.4.5.10. Akarsu Turizmi 113
3.4.5.11. Kültür Turizmi 113
3.4.5.12. Kırsal Turizm 114
3.4.5.13. Spor Turizmi 114
3.4.5.14. Gastronomi Turizmi 115
3.4.5.15. Macera Turizmi 116
3.4.5.16. Kruvaziyer Turizmi 117
3.4.6. Katılım Süresi Bakımından Turizm 117
3.4.6.1. Kısa Süreli Turizm 118
3.4.6.2. Uzun Süreli Turizm 118
Çalışma Soruları 119
Kaynakça 121
4. BÖLÜM
TURİZM TALEBİ VE ARZI
4.1. TURİZM TALEBİ 131
4.1.1. Talep ve Turizm Talebi 131
4.1.2. Turizm Talebinin Özellikleri 133
4.1.3. Turizm Talebini Etkileyen Faktörler 134
4.1.4. Ekonomi Dışı Faktörler 137
4.2. TURİZM ARZI 143
4.2.1. Arz ve Turizm Arzı 143
4.2.2. Turizm Arzının Özellikleri 146
4.2.3. Turizm Arzının Unsurları 147
Çalışma Soruları 149
Kaynakça 151
5. BÖLÜM
TURİZMİN EKONOMİK SOSYAL VE ÇEVRESEL ETKİLERİ
5.1. TURİZMİN EKONOMİK ETKİLERİ 155
5.1.1. Turizmin Moneter (Parasal) Karakterli Ekonomik Etkileri 155
5.1.1.1. Turizmin Dış Ödemeler Dengesine Etkisi 155
5.1.1.2. Turizmin Gelir Etkisi 156
5.1.1.3. Turistik Yatırımların Gelir Etkisi 158
5.1.1.4. Turizmin Devlet Gelir ve Harcamalarına Etkisi 159
5.1.2. Turizmin Reel Karakterli Ekonomik Etkileri 161
5.1.2.1. Turizmin İstihdam Etkisi 161
5.1.2.2. Turizmin Diğer Ekonomik Sektörlere Etkisi 163
5.1.2.3. Turizmin Alt ve Üst Yapıya Etkisi 165
5.1.2.4. Turizmin Bölgelerarası Dengesizliği Giderici Etkisi 166
5.2. TURİZMİN SOSYAL ETKİLERİ 168
5.2.1 Turizmin Olumlu Sosyal Etkileri 169
5.2.2. Turizmin Olumsuz Sosyal Etkileri 169
5.2.2.1. Toplumsal Değişim 170
5.2.2.2. Ahlaki Davranış 170
5.2.2.3. Din 171
5.2.2.4. Dil 172
5.2.2.5. Sağlık 172
5.3. TURİZMİN ÇEVRESEL ETKİLERİ 173
5.3.1. Turizmin Çevreye Olumlu Etkileri 175
5.3.2. Turizmin Çevreye Olumsuz Etkileri 176
Çalışma Soruları 179
Kaynakça 181
6. BÖLÜM
TURİZM İŞLETMELERİ
6.1. TURİZM SEKTÖRÜNÜ OLUŞTURAN İŞLETMELER 189
6.2. KONAKLAMA İŞLETMELERİ 191
6.2.1. Konaklama İşletmelerinin Sınıflandırılması 192
6.2.1.1. Oteller 192
6.2.1.2. Moteller 195
6.2.1.3.Tatil Köyleri 195
6.2.1.4. Pansiyonlar 195
6.2.1.5. Apart Oteller 195
6.2.1.6. Kampingler 196
6.2.1.7. Hosteller 196
6.2.1.8. Butik Oteller 196
6.2.1.9. Oberjler 196
6.2.1.10. Termal Konaklama Tesisleri 196
6.2.1.11. Turizm Kentleri 197
6.2.1.12. Turizm Kompleksleri 197
6.2.1.13. Tatil Merkezleri 197
6.2.1.14. Zincir Tesisler 197
6.3. YİYECEK–İÇECEK İŞLETMELERİ 198
6.3.1. Ticari Yiyecek–İçecek İşletmeleri 200
6.3.1.1. Geleneksel Restoranlar (Lokantalar) 200
6.3.1.2. Lüks Restoranlar 200
6.3.1.3. Özellikli Restoranlar 200
6.3.1.4. Çabuk Yemek Sunan Restoranlar (Fast Food) 200
6.3.1.5. Temalı Restoranlar 201
6.3.1.6. Kafeteryalar ve Kafeler 201
6.3.1.7. Kulüpler 201
6.3.1.8. Endüstriyel (Catering) Yiyecek–İçecek İşletmeleri 202
6.3.2. Ticari Olmayan Yiyecek İçecek İşletmeleri 202
6.4. SEYAHAT İŞLETMELERİ 203
6.4.1. Tur Operatörleri 203
6.4.2. Seyahat Acenteleri 204
6.4.2.1. A Grubu Seyahat Acenteleri 206
6.4.2.2. B Grubu Seyahat Acenteleri 206
6.4.2.3. C Grubu Seyahat Acenteleri 206
6.5. ULAŞTIRMA İŞLETMELERİ 206
6.5.1. Havayolu İşletmeleri 208
6.5.2. Karayolu İşletmeleri 209
6.5.3. Demiryolu İşletmeleri 211
6.5.4. Denizyolu İşletmeleri 212
6.6. REKREASYON İŞLETMELERİ 213
6.7. YAT VE MARİNA İŞLETMELERİ 214
6.8. HEDİYELİK EŞYA SATAN İŞLETMELER 215
6.9. DİĞER TURİZM İŞLETMELERİ 215
6.9.1. Turizme Hizmet Eden Ticaret İşletmeleri 215
6.9.2. Turizmle İlgili Özel Hizmetleri Üreten İşletmeler 215
6.9.3. Turizm Tanıtma ve Reklamı Yapan İşletmeler 216
Çalışma Soruları 217
Kaynakça 219
7. BÖLÜM
TURİZMDE PAZARLAMA
7.1. PAZARLAMANIN TANIMI 225
7.2. TURİZM PAZARLAMASI KAVRAMI 225
7.3. TURİZM PAZARLAMA KARMA ELAMANLARI 227
7.3.1. Pazarlama Karmasının Tanımları 227
7.3.2. Ürün 228
7.3.2.1. Turistik Ürünün Özellikleri 230
7.3.2.2. Ürün Yaşam Döngüsü ve Ürün Politikası 233
7.3.3. Fiyat 235
7.3.3.1. Fiyat Kararları 235
7.3.3.2. Turizm Sektöründe Fiyatlandırma 236
7.3.3.3. Turizmde Fiyatlandırma Kararını Etkileyen Faktörler 236
7.3.4. Dağıtım 238
7.3.4.1. Dağıtım Sisteminin Hedefleri 238
7.3.4.2. Dağıtım Politikasını Belirleyen Faktörler 238
7.3.4.3. Turizmde Dağıtım Sistemi 239
7.3.4.4. Pazarlama Karmasında Dağıtımın Rolü 239
7.3.5. Tutundurma 240
7.3.5.1. Turizmde Tutundurma Karması Elemanları 241
7.3.6. İnsan 246
7.3.7. Fiziksel Kanıtlar 247
7.3.8. Süreçler 248
Çalışma Soruları 249
Kaynakça 251
8. BÖLÜM
TURİZM VE HUKUK
8.1. HUKUK VE TURİZM HUKUKU 259
8.2. TÜRKİYE’DE TURİZM ALANINDAKİ HUKUKİ DÜZENLEMELERİN TARİHSEL GELİŞİMİ 261
8.3. ULUSAL VE ULUSLARARASI TURİZM ÖRGÜTLERİ 263
8.3.1. Ulusal Turizm Örgütleri 263
8.3.1.1. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı 263
8.3.1.2. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) 265
8.3.1.3. Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) 265
8.3.1.4. Turist Rehberleri Birliği (TUREB) 266
8.3.1.5. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) 267
8.3.2. Uluslararası Turizm Örgütleri 268
8.3.2.1. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO–United Nations World Tourism Organization) 268
8.3.2.2. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC–World Travel & Tourism Council) 269
8.3.2.3. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA–International Air Transport Association) 269
8.3.2.4. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO–International Civil Aviation Organization) 270
8.3.2.5. Seyahat Acentaları Birlikleri Evrensel Federasyonu (UFTAA–Universal Federation of Travel Agents’ Association) 270
8.3.2.6. Dünya Turist Rehberleri Birlikleri Federasyonu (WFTGA) 270
8.4. TURİZM HUKUKUNUN ULUSAL KAYNAKLARI 271
8.4.1. 1982 Anayasasında Seyahat ve Turizm 271
8.4.2. Kanunlar 272
8.4.2.1. 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu 272
8.4.2.2. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu 272
8.4.2.3. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 273
8.4.2.4. 2872 sayılı Çevre Kanunu 274
8.4.2.5. 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu 275
8.4.2.6. 3621 sayılı Kıyı Kanunu 275
8.4.2.7. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 276
8.4.2.8. 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun 277
8.4.2.9. 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu 277
8.4.2.10. 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun: 278
8.4.3. Turizm Sektörü ile Doğrudan İlgili Tüzükler ve Yönetmelikler 279
8.4.3.1. Dünya Turizm Örgütü (DTÖ) Tüzüğü 279
8.4.3.2. Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü 279
8.5. TURİZM HUKUKUNUN ULUSLARARASI KAYNAKLARI 281
8.5.1. Uluslararası Antlaşmalar 281
8.5.2. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 281
8.5.3. Turizmde Küresel Etik İlkeler 282
Çalışma Soruları 284
Kaynakça 286
9. BÖLÜM
TURİZM SOSYOLOJİSİ
9.1. SOSYOLOJİ KAVRAMI 291
9.1.1. Sosyolojinin Tarihçesi 292
9.2. SOSYOLOJİNİN KAPSAMI 295
9.2.1. Sosyolojiye Yön Veren Teorik Perspektifler 297
9.2.1.1. Makro Sosyoloji Teorileri 297
9.2.1.1.1. Yapısal İşlevsellik 297
9.2.1.1.2. Çatışma Teorisi 298
9.2.1.2. Orta Çaplı Teoriler 298
9.2.1.3. Mikro Sosyoloji Teorileri 298
9.2.1.3.1. Akılcı Tercih Teorisi 298
9.2.1.3.2. Sembolik Etkileşimcilik 299
9.2.2. Sosyolojinin Temel Konuları 299
9.2.2.1. Küreselleşme 300
9.2.2.2. Modernleşme 300
9.2.2.3. Endüstrileşme ve Kentleşme 300
9.2.2.4. Göç 300
9.2.2.5. Cinsiyet 301
9.2.2.6. Toplumsal Katmanlaşma 301
9.2.2.7. Etnik Kimlik 301
9.2.2.8. Aile 302
9.2.2.9. Sosyalleşme 302
9.3. TURİZM SOSYOLOJİSİ 302
9.3.1. Sosyolojinin Turizm Alanındaki Konumu 303
9.3.2. Turizmin Sosyal ve Kültürel Etkileri 305
9.3.3. Otantizm 309
9.3.4. Ticarileşme 310
9.3.5. Gösterim Etkisi 311
Çalışma Soruları 314
Kaynakça 316
10. BÖLÜM
TURİZM POLİTİKASI
10.1. PLAN VE POLİTİKA KAVRAMI 323
10.2. TURİZM PLANLAMASI KAVRAMI 324
10.2.1. Turizm Planlamasının Türleri 325
10.2.1.1. Dönemsel Turizm Planlaması 326
10.2.1.2. Örgütsel Turizm Planlaması 326
10.2.1.3. Mekânsal Turizm Planlaması 326
10.3. TURİZM POLİTİKASI KAVRAMI 327
10.3.1. Turizm Politikasının Hedefleri 329
10.3.2. Turizm Politikasının Özellikleri 330
10.4. TÜRKİYE TURİZM PLAN VE POLİTİKALARININ GELİŞİMİ 331
10.5. SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM GELİŞİMİNDE PLAN VE POLİTİKALAR 334
10.6. SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM PLANLARI VE TAŞIMA KAPASİTESİ 336
Çalışma Soruları 338
Kaynakça 340
11. BÖLÜM
TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA TURİZM HAREKETLERİ VE
YENİ EĞİLİMLER
11.1. TÜRKİYE’DE TURİZM HAREKETLERİ 347
11.2. DÜNYA’DA TURİZM HAREKETLERİ 356
11.3. TURİZMDE YENİ EĞİLİMLER 363
Çalışma Soruları 371
Kaynakça 373
Kavram Dizini 377 |