İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 29
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI TARIMSAL TİCARET BAĞLAMINDA
ULUSLARARASI TARIM HUKUKU
Dr. Öğr. Üyesi Serdar ÜNVER 33
GİRİŞ 33
I. AVRUPA BİRLİĞİ TARIM VE GIDA DÜZENLEMELERİ – ORTAK TARIM POLİTİKASI 36
II. TARIM VE ULUSLARARASI TİCARET DÜZENLEMELERİ 39
A. DTÖ (Uruguay Turu) Tarım Anlaşması 41
B. TRIPS (Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Antlaşması) ve Biyoteknoloji Alanında
Fikri Haklar 42
C. Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemlerinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma 44
III. GIDA HAKKI VE ULUSLARARASI HUKUK 46
IV. İNSANCIL HUKUK VE TARIM 47
SONUÇ 48
İKİNCİ BÖLÜM
TARIM HUKUKUNUN ANAYASAL BOYUTU
Dr. Öğr. Üyesi Kürşat AKÇA 51
GİRİŞ 51
I. TARIM REFORMU, SOSYAL DEVLET İLKESİ VE MÜLKİYET HAKKI 52
A. Sosyal Devlet İlkesi 52
B. Tarım Reformu 53
C. Mülkiyet Hakkı 54
II. TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASALARINDA TARIM 56
A. 1924 Anayasası’nda Tarım 56
B. 1961 Anayasası’nda Tarım 63
1. Mülkiyet Hakkı (Any. m. 36) 63
12 İçindekiler
2. Toprak Mülkiyeti (Any. m.37) 64
3. Kamulaştırma (Any. m. 38) 68
4. Tarım ve Çiftçinin Korunmasına (Any. m. 52) 71
5. Diğer Hükümler 71
6. 1961 Anayasası Döneminde Tarım Reformu Uygulamaları 72
C. 1982 Anayasası’nda Tarım Hukuku 75
1. Mülkiyet Hakkı (Any. m. 35) 75
2. Toprak Mülkiyeti (Any. m. 44) 77
a) Devletin Tedbir Alma Yükümlülüğü 78
1) Toprağın verimli olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek
amacıyla alınacak tedbirler 78
2) Toprağın erozyonla kaybedilmesini önleme amacıyla alınacak
tedbirler 79
3) Köylüye toprak sağlamaya yönelik tedbirler 80
(a) Genel Olarak 80
(b) Toprak Dağıtımına İlişkin Sınırlandırmalar 82
b) Devletin Toprağın Genişliğini Tespit Etme Yetkisi 84
3. Tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında çalışanların korunması (Any. m. 45) 86
4. Kamulaştırma (Any. m. 38) 88
5. Diğer Hükümler 92
a) Devletin iktisadi ve sosyal ödevlerinin sınırları (Any. m. 65) 92
b) Planlama, Ekonomik ve Sosyal Konsey (Any. m. 166) 92
c) Ormanların korunması ve geliştirilmesi (Any. m. 169) 93
d) Kooperatifçiliğin geliştirilmesi (Any. m. 171) 94
6. 1982 Anayasası’nın Yürürlüğe Girişinden Günümüze Tarım Reformu
Uygulamaları 94
a) Mevzuat 94
1. 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım
Reformu Kanunu 95
2. 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu 96
3. 5488 Sayılı Tarım Kanunu 99
4. Diğer Mevuzat 100
b) Uygulama 101
SONUÇ 103
İçindekiler 13
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TARIMSAL TOPRAK MÜLKİYETİNİN ESASLARI
Dr. Öğr. Üyesi Neslihan AKÇA 105
GİRİŞ 105
I. TARIM ARAZİSİ 107
A. Kavram 107
B. Tarım Arazilerinin Sınıflandırılması 109
1. Genel Olarak 109
2. Türlerine Göre Tarım Arazileri 110
a) Mutlak Tarım Arazisi 110
b) Özel Ürün Arazisi 110
c) Dikili Tarım Arazisi 110
d) Marjinal Tarım Arazisi 111
e) Örtü Altı (Örtülü) Tarım Arazisi 111
3. Niteliğine Göre Tarım Arazileri 112
a) Sulu Tarım Arazisi 112
b) Kuru Tarım Arazisi 112
II. TARIM ARAZİLERİNİN AMAÇ DIŞI KULLANIMI 112
A. Genel Olarak 112
B. Amaç Dışı Kullanımın Şartları 113
C. Amaç Dışı Kullanım Başvurusu 115
D. Amaç Dışı Kullanım Taleplerinin Değerlendirilmesi ve İtiraz 116
E. Tarım Arazilerinin Amacı Dışında İzinsiz veya Verilen İzne Uygun Kullanılmamasının
Yaptırımı 117
III. TARIM ARAZİLERİNDE MÜLKİYETİN DEVRİ 117
A. Tarım Arazilerinin Mülkiyetinin İradi Olarak Devri 117
1. Genel Olarak 117
2. Tarım Arazilerinin Mülkiyetinin Devrinde Önem Arz Eden Kavramlar 118
a) Asgari Tarım Arazisi Büyüklüğü 118
b) Yeter Gelirli Tarım Arazisi Büyüklüğü 120
c) Ekonomik Bütünlük 122
14 İçindekiler
3. Tarım Arazilerinin Mülkiyetinin Satış vb. Yolla İradi Olarak Devri 124
a) Tarım Arazilerinin Bütünüyle Devri 124
b) Tarım Arazilerinin Mülkiyetinin Bölünmek Suretiyle Devri 126
c) Tarım Arazilerinin Hisselendirilmesi 127
4. Tarım Arazilerinin Mülkiyetinin İradi Olarak Devrinde Uyulması Gereken Usuli
İşlemler 130
B. Tarım Arazilerinin Mülkiyetinin Toplulaştırma Suretiyle Devri 131
1. Uygulanacak Yasal Düzenlemelerin Tespiti 131
2. Tarım Arazilerinin Toplulaştırılması Kavramı 133
3. Toplulaştırma Yapmaya Yetkili Kuruluş 134
4. Arazi Toplulaştırma Türleri 134
a) İsteğe Bağlı Arazi Toplulaştırması 135
b) Zorunlu Arazi Toplulaştırması 136
5. Arazi Toplulaştırma Süreci 136
a) Projenin Hazırlanması 137
b) Cumhurbaşkanı Kararı ve Toplulaştırma Projesinin Duyurulması 137
c) Toplulaştırma Projesinin Uygulanması 138
1) Genel Olarak 138
2) Tapu Siciline Belirtme Konulması 141
3) Derecelendirmenin Yapılması 143
(a) Derecelendirme Komisyonunun Oluşturulması 143
(b) Derecelendirmenin Yapılması 144
(c) Derecelendirmenin İlanı 144
4) Blok Planlarının Oluşturulması, Mülakatların Yapılması ve Ortak
Kullanım ve Kamu Tesislerinin Belirlenmesi 145
(a) Blok Planlarının Oluşturulması 145
(b) Mülakatların Yapılması 146
(c) Ortak Kullanım ve Kamu Tesislerinin Belirlenmesi 147
5) Parselleme İşlemlerinin Yapılması 148
(a) Parsellerin Yeniden Düzenlenmesi 148
(b) Yeni Parselasyon Planlarının Askıya Çıkarılması ve Onaylanması . 149
(c) Yeni Parsellerin Hak Sahiplerine Dağıtılması 150
(d) Tescil 150
6) Parselasyon Planlarının Hukuki Geçerliliği 151
6. Arazi Toplulaştırma Sonuçlarına Karşı Dava 151
SONUÇ 152
İçindekiler 15
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TARIMSAL MİRAS HUKUKU: TOPRAK KORUMA VE
ARAZİ KULLANIMI KANUNU UYARINCA MİRASA KONU TARIMSAL ARAZİLERİN DEVRİ
Dr. Öğr. Üyesi Özkan ÖZYAKIŞIR 157
GİRİŞ 157
I. GENEL OLARAK MİRASIN GEÇMESİ 161
II. MİRASA KONU TARIMSAL ARAZİLERİNİN DEVRİ 164
A. Devir Şartları 165
1. Mirasın Açılması 165
2. Birden Fazla Mirasçı Bulunması 166
3. Terekede En Az Bir Tarım Arazisinin Bulunması 167
B. Devir İşlemleri 168
1. Mirasçılar Tarafından Devir 168
a) Bir veya Birden Fazla Mirasçıya Devir 169
b) Aile Malları Ortaklığına veya Kazanç Paylı Aile Malları Ortaklığına Devir 172
c) Mirasçıların 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre
Kuracakları Limited Şirkete Devir 173
d) Üçüncü Kişilere Devir 174
2. Mahkeme Tarafından Devir 175
a) Mirasçıların Açtığı Dava Yoluyla Mahkeme Tarafından Devir 175
b) Bakanlığın Açtığı Dava Yoluyla Mahkeme Tarafından Devir 178
3. Diğer Mirasçıların Paylarının Ödenmesi 180
SONUÇ 182
BEŞİNCİ BÖLÜM
TARIMSAL KİRALAMA HUKUKU
Dr. Öğr. Üyesi Azim ÖNCÜ 185
GİRİŞ 185
I. TERMİNOLOJİ 186
A. Tarımsal Kiralama ve Tarımsal Kira Sözleşmesi Kavramları 186
B. Tarımsal Kiralama ve Ortakçılık Kavramlarının Karşılaştırılması 189
II. TARIMSAL KİRA SÖZLEŞMELERİNİ OLUŞTURAN UNSURLAR 190
A. Genel Olarak 190
16 İçindekiler
B. Tarımsal İşletme – Tarım Arazisi 192
C. Kira Bedeli 193
D. İrade Beyanlarının Uyuşması 194
III. TARIMSAL KİRA SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ VE UYGULANACAK HÜKÜMLER 195
IV. TARIMSAL KİRA SÖZLEŞMELERİNİN KURULMASI 197
A. Sözleşmenin Tarafları 197
1. Hazine Arazilerini Konu Alan Tarımsal Kiralamalarda 197
2. Kiralananın Gerçek Kişilere Ait Olduğu Tarımsal Kiralamalarda 198
B. Sözleşmenin Şekli 199
C. Kira Süresi 201
D. Hazine Arazilerinin Kiralanmasında Kiralama Usûlü 202
V. TARIMSAL KİRA SÖZLEŞMELERİNDE TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 203
A. Kiracının Yükümlülükleri 203
1. Tahsis Amacına Uygun ve Verim Esasını Gözeterek İşletme Borcu 203
2. Arazinin Üretime Uygun Durumda Bulundurulması İçin Önlem Alma ve
Aksaklıkları Bildirme Borcu 204
3. Kira Bedelini Ödeme Borcu 205
B. Kiraya Verenin Yükümlülükleri 207
1. Kiralananı Akde Uygun Teslim ve Sözleşme Süresince Kullanmaya Elverişli
Hâlde Bulundurma Borcu 207
2. Esaslı Onarım Borcu 209
3. Zapta Karşı Tekeffül Borcu 211
4. Vergi ve Benzeri Yükümlülüklere Katlanma Borcu 211
C. Tarımsal Kira Sözleşmelerinin Sona Ermesi 212
1. Belirli Süreli Sözleşmelerde Sürenin Dolmasıyla Sona Erme 212
2. Belirsiz Süreli Sözleşmelerde Olağan Fesih Bildirimiyle Sona Erme 214
3. Olağanüstü Fesih Bildirimi Yoluyla Sona Erme 215
a) Önemli Sebeplerin Varlığı (Çekilmez Hâle Gelme) 215
b) Kiracının Temerrüdü 218
c) Kiracının İflası 220
d) Kiracının Ölümü 221
VI. TARIMSAL KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 223
A. Kiralananın İadesi 223
B. Değer Artış Tazminatı Talep Edebilme 224
SONUÇ 226
İçindekiler 17
ALTINCI BÖLÜM
BİREYSEL İŞ HUKUKU BAKIMINDAN TARIMDA ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ
Dr. Öğr. Üyesi Sevgi DURSUN ATEŞ 231
GİRİŞ 231
I. TARIM KAVRAMI 233
A. İş Kanunlarında Tarım İşi Kavramı 234
1. 1475 sayılı İş Kanununda 234
2. 4857 sayılı İş Kanununda 237
a) İş Kanunu Kapsamına Girmeyen Tarım İşleri 244
b) İş Kanunu Kapsamına Giren Tarım İşleri 251
B. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda 256
C. 2926 Sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar
Kanununda 257
D. Tarım Kanununda 257
E. Gelir Vergisi Kanununda 258
F. Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu ile Çiftçi Kayıt Sistemi
Yönetmeliğinde 259
II. TARIMDA ÇALIŞANLAR 259
A. Genel Olarak 259
B. Tarım İşverenleri 260
C. Tarım İşçileri 264
1. Süreksiz İşlerde Çalışanlar 266
2. Sürekli İşlerde Çalışanlar 268
3. Mevsimlik İşlerde Çalışanlar 269
4. Çocuk ve Genç Tarım İşçileri 273
5. Kadın Tarım İşçileri 276
D. Tarımda Kiracılık ve Ortakçılık Sözleşmeleri ile Çalışanlar 279
E. Ücretsiz Aile İşçileri 283
F. Tarımda Bağımsız Çalışanlar 284
III. TARIMDA İŞ SÖZLEŞMELERİ 287
A. Genel Olarak 287
B. Tarım Aracıları Aracılığı ile Yapılan İş Sözleşmeleri 290
18 İçindekiler
C. Takım Sözleşmeleri 292
D. Özel İstihdam Büroları (Meslek Edinilmiş Geçici İş İlişkisi) 298
IV. TÜRKİYE İŞ KURUMU 303
V. TARIM ÇALIŞANLARININ HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 305
A. Tarım İşçisinin Borçları 306
1. İş Görme Borcu 306
2. Talimata Uyma Borcu 307
3. Sadakat Borcu 308
B. Tarım İşvereninin Borçları 309
1. Ücret Ödeme Borcu 309
a) Ücretin Belirlenmesi 311
b) Ücret Belirleme Sistemleri 312
2. İşçiyi Gözetme ve Koruma Borcu 314
3. Eşit Davranma Borcu 315
VI. TARIM İŞYERLERİNDE ÇALIŞMA VE DİNLENME SÜRELERİ 317
A. İş Kanunu Kapsamında Çalışma Süreleri 317
1. Haftalık Çalışma Süresi, Denkleştirme Süresi ve Günlük Çalışma Süresi 317
2. Fazla Çalışma ve Çeşitleri 319
3. Gece Çalışması 321
B. Türk Borçlar Kanunu Kapsamında Çalışma Süreleri 323
C. Tarım İşyerlerinde Çalışma Sürelerine İlişkin Uygulama 324
D. Dinlenme Süreleri 325
SONUÇ 332
YEDİNCİ BÖLÜM
TARIM SEKTÖRÜNDE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU
Dr. Öğr. Üyesi Aslıhan KAYIK AYDINALP 335
GİRİŞ 335
I. TARIM SEKTÖRÜNDE SİGORTALI SAYILANLAR 336
A. Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 336
1. Genel Olarak 336
2. Sigortalılığın Başlangıcı 338
İçindekiler 19
a) Genel Olarak 338
b) 18 Yaşını Doldurmuş Olmak Şartı 338
c) Kanunun 4. Maddesinin 1. Fıkrası Kapsamında Çalışmamış Olmak 339
d) Muafiyet Durumunun Ortadan Kaldırılması Durumunda Sigortalılığın
Başlaması 339
3. Sigortalılığın Bildirilmesi 340
4. Sigortalılığın Sona Ermesi 340
5. Sigorta Primi 342
B. Tarımda İş Sözleşmesi ile Sürekli ve Süreksiz İşlerde Çalışanlar 342
1. Genel Olarak 342
2. Sigortalılığın Başlangıcı 347
3. Sigortalılığın Bildirilmesi ve Sona Ermesi 348
4. Sigorta Primi 350
III. TARIM SEKTÖRÜNDE SİGORTALILARA SAĞLANAN HAKLAR 351
A. Kısa Vadeli Sigorta Kolları 351
1. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası 351
a) İş Kazası 351
b) Meslek Hastalığı 354
c) Tarım Sektöründe İş Kazası ve Meslek Hastalığının Bildirilmesi 355
d) Bildirimin Yapılmaması 356
2. Sigorta Yardımları ve Koşulları 357
a) Genel Olarak 357
b) Geçici İş Göremezlik Ödeneği 357
c) Sürekli İş Göremezlik Geliri 358
d) Sigortalının Ölümü Halinde Hak Sahiplerine Gelir Bağlanması 358
e) Evlenme Ödeneği 359
f) Cenaze Ödeneği 360
3. Hastalık Sigortası 360
a) Genel Olarak 360
b) Sigorta Yardımları ve Yararlanma Koşulları 361
4. Analık Sigortası 361
a) Genel Olarak 361
b) Geçici İşgöremezlik Ödeneği 362
20 İçindekiler
c) Emzirme Ödeneği 363
B. Uzun Vadeli Sigorta Kolları 364
1. Genel Olarak 364
2. Malullük Sigortası 367
a) Genel Olarak 367
b) Yararlanma Koşulları 368
1) 5510 Sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 368
2) 5510 Sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 371
3) Genel Yardımlar 371
3. Yaşlılık Sigortası 372
a) Genel Olarak 372
b) Yararlanma Koşulları 372
1) 30.04.2008 Sonrası Dönem 373
2) 30.04.2008 Tarihinden Önceki Dönem 375
(a) 08.09.1999 Tarihinden Önceki Dönem 375
(b) 08.09.1999–30.04.2008 Arası Dönem 377
c) Sigorta Yardımları 379
4. Ölüm Sigortası 380
a) Genel Olarak 380
b) Yararlanma Şartları 381
c) Sigortadan Sağlanan Haklar 381
1) Genel Olarak 381
2) Ölüm Aylığı 382
3) Evlenme Ödeneği 385
4) Cenaze Ödeneği 386
5) Toptan Ödeme ve İhya 387
C. Genel Sağlık Sigortası 387
1. Genel Olarak 387
2. Kanunun Kapsamı 388
3. Genel Sağlık Sigortalılığının Başlangıcı, Bildirimi ve Tescili 390
4. Genel Sağlık Sigortasından Sağlanan Haklar ve Yararlanma Koşulları 390
İçindekiler 21
SEKİZİNCİ BÖLÜM
TARIMSAL SİGORTA HUKUKU
Dr. Öğr. Üyesi Serdar DEMİRCİ 393
GİRİŞ 393
I. TARIMSAL RİSK VE BELİRSİZLİKLER 396
A. Doğal Risk ve Belirsizlikler 397
B. Ekonomik Risk ve Belirsizlikler 399
C. Sosyal Risk ve Belirsizlikler 400
II. TARIMSAL RİSK YÖNETİMİ VE SİGORTA 401
A. Tarımda Risk Yönetimi 401
B. Risk Yönetim Aracı Olarak Sigorta 404
III. TARIM SİGORTASI, TARİHSEL GELİŞİMİ VE ÇEŞİTLERİ 405
A. Genel Değerlendirme 405
B. Tarım Sigortasının Tarihsel Gelişimi 406
C. Tarım Sigortası Ürün Çeşitleri 411
1. Bitkisel Ürün Sigortaları (Crop Agricultural Insurance) 412
a) Tek Risk Sigortaları 412
b) Birleşik veya Çoklu Risk Sigortası (MPCI) 412
c) Fiyat Sigortası (Price Insurance) 413
d) Verim Sigortası (Yield Insurance) 413
e) Endeks Esaslı Sigortalar (Index Based Insurance) 415
f) Gelir Sigortaları (Revenue Insurance) 417
g) Tüm Çiftlik Sigortaları (All Farm/Ranch Insurance) 417
2. Hayvan Hayat Sigortası (Livestock Insurance) 418
3. Diğer Tarım Sigortası Çeşitleri 420
IV. DÜNYADA TARIM SİGORTACILIĞI 424
A. İspanya 424
B. Amerika Birleşik Devletleri 430
C. Meksika 436
D. Avrupa Birliği 438
V. TÜRKİYE’DE TARIM SİGORTACILIĞI VE TARSİM 440
22 İçindekiler
A. Tarım Sigortacılığının Ülkemizdeki Gelişimi 440
B. 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu Çerçevesinde Öngörülen Tarım Sigorta Sistemi 445
C. Tarım Sigortacılığında Devlet Desteği 449
D. Sistemin Sağladığı Faydalar 453
E. Sözleşme Hukuku Zemininde Tarım Sigortası 454
F. Tarım Sigortası Uyuşmazlıklarında Çözüm Yolları 460
G. Tarsim Tarafından Sunulan Sigorta Ürünleri 469
1. Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası 471
2. Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası 476
3. Devlet Destekli Sera Sigortası 478
4. Devlet Destekli Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası 479
5. Devlet Destekli Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortası 482
6. Devlet Destekli Kümes Hayvanları Hayat Sigortası 483
7. Devlet Destekli Su Ürünleri Hayat Sigortası 484
8. Devlet Destekli Arıcılık Sigortası 486
9. Devlet Destekli Gelir Koruma Sigortası 487
SONUÇ 487
DOKUZUNCU BÖLÜM
ISLAHÇI HAKLARI
Arş. Gör. Aybike KARAHAN GÖKDERE 491
GİRİŞ 491
I. ISLAHÇI HAKKININ KORUNMASINA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER 493
A. Islahçı Hakkı ve Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS) ile
ABD, AB ve Türkiye’de Durum 493
1. TRIPS 493
2. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve Türkiye’de Durum 496
a) Amerika Birleşik Devletleri 496
b) Avrupa Ülkeleri 497
c) Türkiye 499
B. Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Hakkında Uluslararası Sözleşme
(UPOV Sözleşmesi) 501
1. UPOV’a Üyelik, UPOV Sözleşmesi’nin Gelişimi ve Amacı 501
İçindekiler 23
2. UPOV Sözleşmesi’nin Kapsamı ve Başlıca Hükümleri 504
3. Diğer Düzenlemeler ve UPOV ile İlişkileri 508
a) Topluluk Bitki Çeşidi Haklarına İlişkin Konsey Tüzüğü (CPVR) 508
b) Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ve Gıda ve Tarım İçin Bitki Genetik
Kaynakları Uluslararası Anlaşması 509
II. 5042 SAYILI YENİ BİTKİ ÇEŞİTLERİNE AİT ISLAHÇI HAKLARININ KORUNMASINA İLİŞKİN
KANUN ÇERÇEVESİNDE ISLAHÇI HAKKI 512
A. Koruma Şartları 512
1. Yenilik 512
2. Farklılık 515
3. Yeknesaklık 516
4. Durulmuşluk 517
5. İsimlendirme 518
B. Başvuru Süreci ve Tescil 520
1. Islahçı Hakkı Sahibi 520
2. Tescil Başvurusu 522
3. Rüçhan Hakkı 523
4. Başvurunun İncelenmesi 524
5. Başvuruya İtiraz 525
6. Teknik İnceleme, Tescil ve İlan 526
a) Teknik İnceleme 526
b) Tescil ve İlan 527
III. ISLAHÇI HAKKININ KAPSAMI VE SINIRLARI 528
A. Hakkın Kapsamı 528
B. Hakkın Sınırları 530
1. Genel Sınırlandırma Halleri 531
2. Çiftçi İstisnası 532
C. Hakkın Tükenmesi 533
IV. ISLAHÇI HAKKININ KONU OLABİLECEĞİ HUKUKİ İŞLEMLER 536
A. Hakkın Devri 536
B. Hakkın Rehni 538
C. Hakkın Haczi 539
D. Lisans Hakkı 539
24 İçindekiler
1. Sözleşmeye Dayalı Lisans 540
a) Türleri 540
b) Şekli 541
c) Lisansın Devri ve Alt Lisans 542
2. Zorunlu Lisans 542
a) Yasal Düzenleme 543
b) Veriliş Nedenleri ve Usulleri 543
1) 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunması
Hakkında Kanun’da Yer Alan Düzenleme 543
2) 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda Yer Alan Düzenleme 545
3. Sözleşmeye Dayalı Lisans ile Zorunlu Lisansa Dair Ortak Hususlar 545
a) Lisansın Kullanılması 545
b) Çoğaltım Materyalini Verme 546
c) Lisans Bedelinin Ödenmesi 546
d) Dava Açma 547
e) Lisans Verilmesinden Doğan Sorumluluk 548
f) Sona Erme 548
V. HAKKIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ, İPTALİ, SONA ERMESİ 551
A. Hakkın Hükümsüzlüğü 551
B. Hakkın İptali 552
C. Hakkın Kendiliğinden Sona Ermesi 554
VI. ISLAHÇI HAKKINA TECAVÜZ 555
A. Hak Sahibinin Talepleri 558
1. Tecavüzün Tespiti 558
2. İhtiyati Tedbir 558
3. Tecavüzün Durdurulması 559
4. Tecavüzün Giderilmesi 560
5. Tazminat 560
a) Maddi Tazminat 560
b) Manevi Tazminat 562
6. Bedel Davası 562
7. El Koyma 563
8. El Konulan Araçlar Üzerinde Hak Sahibine Mülkiyet Hakkı Tanınması 563
İçindekiler 25
9. Tecavüzün Devamını Önleyici Tedbirlerin Alınması 563
B. Kararın Tebliği ve Hükmün İlanı 564
C. Ceza Davaları 564
D. Görevli ve Yetkili Mahkeme 564
E. Zamanaşımı 565
SONUÇ 565
ONUNCU BÖLÜM
MEDENÎ USUL HUKUKU BAĞLAMINDA TARIM HUKUKU
Dr. Bünyamin KARTAL 569
GİRİŞ 569
I. KADASTRO DAVALARI ÇERÇEVESİNDE TARIM HUKUKU 570
A. Genel Olarak Kadastro Faaliyetleri 570
B. Kadastro Tespitinin Yapılması 571
C. Kadastro Yargılamasındaki Ayrık/Özel Durumlar 578
1. Kadastro Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevi 578
2. Kadastro Mahkemesinde Dava Yolları 579
a) Genel Mahkemelerden Kadastro Mahkemelerine Aktarılan Davalar 579
b) Kadastro Komisyonu Tarafından Kadastro Mahkemesine Gönderilen
Dosyalar 581
c) Kadastro Mahkemesinde Doğrudan Doğruya Dava Açılması 583
3. Kadastro Yargılamasına Hâkim Olan İlkeler 584
4. Kadastro Yargılamasında Deliller 586
5. Yargılama Usulü 588
6. Kadastro Mahkemesi Kararlarının Kesin Hüküm Etkisi 592
II. TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI KANUNU BAKIMINDAN
MEDENİ USUL HUKUKUNUN UYGULANMA ALANI 593
A. Genel Olarak Mülkiyetin Devri Sistemi 593
B. Kazaî Devir Halinde Ortaklar veya Bakanlık Tarafından Açılan Davanın
Hukukî Niteliği 595
C. Kazaî Devir Halinde Açılacak Davada Yetkili Mahkemenin Tespitine İlişkin Sorunlar . 599
D. Mülkiyetin Devrine İlişkin Yargılamada Hâkimin Takdir Yetkisi Bakımından Ortaya
Çıkabilecek Sorunlar 603
26 İçindekiler
1. Mülkiyetin Devrine İlişkin Düzenlemenin Emredici Niteliği 603
2. Hâkimin Takdir Yetkisi Bakımından Muhtemel Sorunlar 604
3. Ölüme Bağlı Tasarrufların Yargılamaya Etkileri 606
4. Tasarruf İlkesinin ve Taleple Bağlılık İlkesinin Mülkiyetin Devrine İlişkin
Yargılamada Uygulanması 607
a) Tasarruf İlkesi 607
b) Taleple Bağlılık İlkesi 609
5. Mülkiyetin Devrine İlişkin Yargılamada Delillerin Değerlendirilmesi
Bakımından Karşılaşılabilecek Muhtemel Sorunlar 611
6. Bakanlık Tarafından Mülkiyetin Devri İçin Açılan Davada Bakanlığın Durumu 614
E. Tarım Hukukunda Uyuşmazlıkların Arabuluculuk ve Tahkim Yolları ile Çözülmesi 616
SONUÇ 625
ON BİRİNCİ BÖLÜM
İCRA VE İFLAS HUKUKUNUN
TARIM HUKUKUNA YANSIMALARI
Prof. Dr. İbrahim ERMENEK 627
GİRİŞ 627
I. TARIM HUKUKU BAĞLAMINDA HACZE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 628
II. PARAYA ÇEVİRME 638
III. TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİ KANUNU KAPSAMINDA ÇOK YILLIK ÜRÜN VEREN
AĞAÇLARIN, HAYVANLARIN VE TARIMSAL ÜRÜNLERİN REHNİ VE PARAYA ÇEVRİLMESİ 642
A. Rehinli Malın Mülkiyetinin Devri 646
B. Alacağın Varlık Yönetim Şirketlerine Devri veya Zilyetliğin Devrine Konu Olmayan
Varlıklarda Kiralama ve Lisans Hakkını Kullanılması 651
C. Genel Hükümler Çerçevesinde Takip Yapılması 651
SONUÇ 652
ON İKİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE TARIMSAL FAALİYETLERE YÖNELİK VERGİ UYGULAMALARI
Prof. Dr. Hilmi ÜNSAL / Prof. Dr. Iraz Haspolat KAYA 657
GİRİŞ 657
I. TÜRKİYE’DE TARIM SEKTÖRÜNÜN GENEL YAPISI 658
İçindekiler 27
II. GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE TARIMSAL KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ 659
A. Gelir Vergisi Uygulamasına İlişkin Genel Açıklamalar 659
B. Zirai Kazançlar ve Vergilendirme Rejimi 660
1. Zirai Faaliyet Kavramı ve Kapsamı 661
a) Genel Olarak Zirai Faaliyet 661
b) Zirai Ürünlerin Satışlarının Mağaza veya Dükkân Açılarak Yapılması
Halinde Zirai Faaliyet 662
c) Zirai Faaliyetin İşletme Kurularak Gerçekleştirilmesi Halinde Zirai Faaliyet 662
d) Zirai İşletmenin veya Arazinin Kiralanması Halinde Zirai Faaliyet 662
2. Zirai Kazançlarda Vergilendirme Yöntemleri 662
a) Zirai Kazançlarda Tevkifat Usulüyle Vergilendirme 663
b) Zirai Kazançlarda Gerçek Usulde Vergilendirme 664
c) İşletme Büyüklüğü Ölçüleri 665
d) İşletme Büyüklüğü Ölçüsü Şartına İlişkin Özel Kurallar 667
e) İsteğe Bağlı Olarak Gerçek Usule Geçiş 667
f) Faaliyet Devam Ederken Gerçek Usul Şartlarının Taşınması veya
Kaybedilmesi 667
g) Çiftçilerin Belge Düzenine Uymaması Halinde Öngörülmüş Özel Müeyyide 667
3. Gerçek Usulde Net Zirai Kazancın Tespiti 667
a) Zirai Kazancın Zirai İşletme Hesabı Usulünde Tespiti 668
1) Zirai İşletme Hesabı Esasına Göre Hasılatın Kapsamı 668
2) Zirai İşletme Hesabı Esasında Giderler 668
3) İndirilmeyecek Giderler 669
b) Zirai Kazancın Bilanço Esasına Göre Tespiti 671
4. Zirai Ürün Teslimlerinde Düzenlenecek Belgeler 671
5. Zirai Kazançlarda Muafiyet ve İstisna Uygulamaları 672
a) Esnaf Muaflığı 672
b) Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası 672
c) Tarımsal Destekleme Ödemelerinde Kazanç İstisnası 673
d) Tarımsal Teşvik İkramiyesi ve Mükâfata Dair İstisna 673
6. Zirai Kazançlarda Beyan, Vergi Oranları ve Verginin Ödenmesi 673
III. KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE TARIMSAL KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ 674
IV. KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU’NA GÖRE TARIMSAL FAALİYETLERİN
VERGİLENDİRİLMESİ 674
28 İçindekiler
V. EMLAK VERGİSİ KANUNUNA GÖRE TARIM ARAZİLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 676
VI. SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 676
SONUÇ 678
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TARIMSAL AMAÇLI ARAZİ KULLANIM PLAN VE
PROJELERİNE AYKIRILIK İLE TARIM ARAZİLERİNİN AMACI DIŞINDA KULLANILMASI VE
TOPRAK PROJELERİNE UYULMAMASI KABAHATLERİ
Arş. Gör. Burak BİLGE 679
GİRİŞ 679
I. 5403 SAYILI TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI KANUNU’NA GÖRE
KABAHAT TEŞKİL EDEN HAKSIZLIKLAR 680
II. KABAHATLERLE KORUNAN HUKUKİ DEĞER 684
III. KABAHATLERİN MADDİ UNSURLARI 686
A. Kabahetlerin Konusu 686
B. Kabahatlerin Faili ve Mağduru 687
C. Hareket 688
1. Tarımsal Amaçlı Arazi Kullanım Plan ve Projelerine Aykırılık 688
2. Tarım Arazilerinin Amacı Dışında Kullanılması ve Toprak Koruma Projelerine
Uyulmaması 691
D. Netice 696
E. İlliyet Bağı 697
F. Kabahatlerin Manevi Unsuru 697
IV. KABAHATLER BAKIMINDAN HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ 698
V. KABAHATLERE İLİŞKİN ÖZEL GÖRÜNÜŞ HALLERİ 700
A. Teşebbüs 700
B. İştirak 701
C. İçtima 701
VI. KABAHATLERDE KUSURLULUĞU KALDIRAN HALLER 703
VII. İDARİ YAPTIRIMA KARAR VERECEK MERCİİ VE KARARA KARŞI KANUN YOLU 704
SONUÇ 705
KAYNAKÇA 707
İNTERNET KAYNAKLARI 745 |