İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE SANIKLIK STATÜSÜ VE SAVUNMA HAKKI
I. GENEL AÇIKLAMALAR 19
II. CEZA MUHAKEMESİNDE SANIKLIK STATÜSÜ 20
A. Ceza Muhakemesinde Şüpheli ve Sanık Kavramları 20
B. Sanık Olmanın Şartları 23
1. Gerçek Kişi Olma 23
2. Belli Olma 24
3. Duruşma Ehliyeti 25
C. Sanığın Konumu 28
III. SAVUNMA HAKKI 30
A. Savunma Hakkının Kavramsal Çerçevesi 30
B. Savunma Hakkının Tarihi Gelişimi 32
1. Savunma Hakkının Batı Hukukundaki Gelişimi 33
a. Antik Yunan Hukukunda Savunma Hakkı 33
b. Roma Hukukunda Savunma Hakkı 35
c. Orta Çağ ve Yeni Çağ Avrupa Hukukunda Savunma Hakkı 38
d. Yakın Çağ Avrupa Hukukunda Savunma Hakkı 39
2. Savunma Hakkının İslam ve Türk Hukukundaki Gelişimi 42
a. İslam Hukukunda Savunma Hakkı 42
b. Osmanlı Dönemi Türk Hukukunda Savunma Hakkı 43
(1) Tanzimat Öncesi Dönem 44
(2) Tanzimat Sonrası Dönem 46
c. Cumhuriyet Dönemi Türk Hukukunda Savunma Hakkı 49
C. Savunma Hakkının Önemi 53
D. Savunma Hakkının Kapsamı 56
1. Genel Olarak 56
2. Savunma Hakkının Bir Gereği Olarak Adil Yargılanma Hakkı 58
3. Ceza Muhakemesinde Sanığa Tanınan Asgari Haklar 62
a. Suç İsnadını Öğrenme Hakkı 62
b. Savunmasını Hazırlamak İçin Gerekli Zaman ve Kolaylıklara
Sahip Olma Hakkı 69
c. Kendisini Bizzat Savunma veya Seçeceği Bir Müdafinin
Yardımından Faydalanma Hakkı 75
d. Tanık Dinletebilme ve Tanıkları Sorguya Çekme Hakkı 83
e. Tercüman Yardımından Faydalanma Hakkı 88
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE SANIĞIN DURUŞMADA HAZIR BULUNMA HAKKI
I. GENEL AÇIKLAMALAR 91
II. KAVRAM, FELSEFİ TEMELLER VE HUKUKİ NİTELİK 92
A. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkının Kavramsal Çerçevesi 92
B. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkının Felsefi Temelleri ve Tarihi
Gelişimi 94
C. Duruşmada Hazır Bulunmanın Mahiyeti ve Hukuki Niteliği 98
III. SANIĞIN DURUŞMADA HAZIR BULUNMA HAKKINA İLİŞKİN MEVZUAT 102
A. Uluslararası Belgelerde Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı 102
1. Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme 102
2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 103
B. Anayasa ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Sanığın Duruşmada Hazır
Bulunma Hakkı 104
1. Anayasa 104
2. Ceza Muhakemesi Kanunu 106
IV. SANIĞIN DURUŞMADA HAZIR BULUNMA HAKKININ KAPSAMI 107
A. İlk Derece Yargılamasında Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı 113
1. Duruşma Hazırlığı 116
2. Duruşma 118
3. Hüküm 124
B. Kanun Yolu Yargılamasında Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı 124
1. İtiraz 128
2. İstinaf 130
3. Temyiz 133
V. SANIĞIN DURUŞMADA HAZIR BULUNMA HAKKININ ÖNEMİ 136
A. Adil Yargılanma Hakkı Bakımından 136
B. Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılması, Cezanın Belirlenmesi ve
Bireyselleştirilmesi Bakımından 138
C. Diğer Muhakeme Süjeleri Bakımından 153
D. Koruma Tedbirleri Bakımından 156
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SANIĞIN DURUŞMADA HAZIR BULUNMA HAKKININ İSTİSNALARI
I. GENEL AÇIKLAMALAR 161
II. DURUŞMADA HAZIR BULUNMA HAKKINDAN FERAGAT 163
III. CEZA MUHAKEMESİNDE SANIĞIN YOKLUĞUNDA DURUŞMA 169
A. Sanık Hakkında Mahkûmiyet, Ceza Verilmesine Yer Olmadığı ve Güvenlik
Tedbirine Hükmedilmesi Dışında Bir Karar Verilmesi Gerektiğinin
Anlaşılması (CMK m. 193/2) 171
B. Sanığın Duruşma Sırasında Mahkemeden Uzaklaşması (CMK m. 194) 177
C. Suçun Yalnız veya Birlikte Adli Para Cezası veya Müsadereyi
Gerektirmesi (CMK m. 195) 180
D. Sanığın Duruşmadan Bağışık Tutulması (CMK m. 196/1, 196/5) 186
1. İradi Bağışık Tutulma (CMK m. 196/1) 186
2. Zorunlu Bağışık Tutulma (CMK m. 196/5) 189
E. Sanığın Duruşmadan Çıkarılabileceği Hâller (CMK m. 200, 204) 193
1. Tanık veya Sanığın Suç Ortağının Gerçeği Söyleyemeyeceği Endişesi
Nedeniyle (CMK m. 200) 194
2. Duruşmanın Düzeni Nedeniyle (CMK m. 204) 197
F. Sanığın Tebligata Rağmen Mazeretsiz Olarak Gelmemesi Durumunda
Delillerin Ortaya Konulabilmesi (CMK m. 206/1) 203
G. Basit Yargılama Usulünün Uygulandığı Durumlar (CMK m. 251, m.
252/2) 206
H. İstinaf Mahkemesindeki Duruşmada Tebligata Rağmen Sanığın Hazır
Bulunmaması (CMK m. 282/1–f) 211
İ. Yargıtay’ın Bozma Kararı Üzerine Davaya Yeniden Bakılması
Aşamasında, Sanığa Tebligat Yapılamaması veya Tebligata Rağmen
Sanığın Duruşmaya Gelmemesi (CMK m. 307/2) 214
IV. SANIĞIN YOKLUĞUNDA DURUŞMANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI 216
A. Eski Hâle Getirme 216
B. Sanığın Yokluğunda Verilen Hükmün Hukuka Kesin Aykırılık Nedeniyle
Bozulması 218
V. CEZA MUHAKEMESİNDE SANIĞIN YOKLUĞU HÂLLERİNE BENZER
DURUMLAR 223
A. Gaiplik 223
B. Kaçaklık 224
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE SANIĞIN DURUŞMADA HAZIR BULUNDURULMASINA ALTERNATİF YÖNTEMLER
I. GENEL AÇIKLAMALAR 229
II. İSTİNABE 230
A. İstinabe Kavramı 230
B. Ceza Muhakemesinde İstinabe Yönteminin Kullanımı 231
C. İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı
Bağlamında Değerlendirilmesi 235
1. Sanığın Sorgusunun İstinabe Yoluyla Yapılması 236
2. Tanığın İstinabe Yoluyla Dinlenmesi 240
III. SES VE GÖRÜNTÜLÜ BİLİŞİM SİSTEMİ (SEGBİS) 246
A. SEGBİS’in Kavramsal Çerçevesi ve Teknik Özellikleri 246
B. SEGBİS’in Amacı ve Sistemin Sunduğu Olanaklar 249
C. Ceza Muhakemesinde SEGBİS’in Kullanımı ile İlgili Mevzuat 252
D. Ceza Muhakemesinde Sanığın SEGBİS Vasıtasıyla Duruşmaya Katılımı 255
E. SEGBİS Kullanımının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı
Bağlamında Değerlendirilmesi 257
1. Mahkemelerin SEGBİS Kullanımına İlişkin Yaklaşımı 258
a. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yaklaşımı 258
b. Anayasa Mahkemesinin Yaklaşımı 263
c. Yargıtay’ın Yaklaşımı 269
2. Değerlendirme 272
3. Öneriler 283
SONUÇ 287
KAYNAKÇA 301 |