İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
ISRARLI TAKİBİN ULUSLARARASI ALANDA VE TÜRK CEZA HUKUKUNDA GELİŞİM SÜRECİ
I. ISRARLI TAKİP OLGUSUNA GENEL BAKIŞ 27
A. Israrlı Takip: Kavramsal Açıklamalar 27
1. Israrlı Takip Kavramının Kökeni 27
2. Israrlı Takip ve Taciz Kavramları İlişkisi 31
3. Israrlı Takip ve Şiddet Kavramları İlişkisi 33
a. Genel Olarak 33
b. Israrlı Takibin Kadına Karşı Şiddet Türü Olarak Kabul Edilmesi 37
4. Israrlı Takip ve Siber Israrlı Takip Kavramları İlişkisi 41
5. Israrlı Takip, Zorbalık ve Siber Zorbalık Kavramları İlişkisi 44
6. Siber Israrlı Takip, Siber Taciz, Siber Zorbalık, Siber Şiddet Kavramları İlişkisi 49
7. Israrlı Takip Kavramının Tanımlanma Sorunu 54
a. Genel Olarak 54
b. Israrlı Takibin Taciz Ağırlıklı Tanımlanması 56
c. Israrlı Takibin Sosyolojik ve Psikolojik Açıdan Tanımlanması 58
d. Israrlı Takibin Ceza Hukuku Açısından Tanımlanması 60
B. Israrlı Takip Olgusunun Ortaya Çıkışı 62
1. Tarihsel Süreçte Israrlı Takip 62
a. 15. ve 18. Yüzyıllar: İlk İzler 62
b. 19. Yüzyıl: Yasal Gelişim Süreci 63
2. Israrlı Takibin Suç Olarak Kabul Edilmeye Başlanması 66
C. Israrlı Takip ve Siber Israrlı Takip Sayılan Hareketlerin Özellikleri 69
1. Çeşitlilik 69
2. Sınırlı Olarak Sayılamama 72
3. Tekrarlanma ve Süreklilik 73
4. Bilerek ve İsteyerek Yapılma 74
5. Hareketin Yöneldiği Kişinin Rızasının Bulunmaması 74
6. Hareketin Rahatsızlık Verici Sonuçlarının Olması 75
D. Israrlı Takipçi ve Israrlı Takibin Yöneldiği Kişi Profillerine Bakış 76
1. Israrlı Takipçi ve Siber Israrlı Takipçi Profili 76
a. Genel Olarak 76
b. Israrlı Takipçi ve Siber Israrlı Takipçi Sınıflandırmaları 79
2. Israrlı Takibin Yöneldiği Kişi Profili 84
II. ULUSLARARASI HUKUKTA ISRARLI TAKİP 87
A. Genel Olarak 87
B. Avrupa Konseyi’nde Israrlı Takip 89
1. Israrlı Takip Konusuna Yaklaşım 89
2. İstanbul Sözleşmesi’nin Israrlı Takip Açısından Önemi 92
a. Sözleşme’de Şiddet ve Israrlı Takip Kavramları 92
b. Sözleşme’de Israrlı Takip Tanımı 94
c. Sözleşme’de Israrlı Takibin Suç Olarak Kabulü 96
C. Avrupa Birliği Hukukunda Israrlı Takip 97
1. Israrlı Takip Açısından Birlik Hukukunun Önceliği İlkesinin Önemi 97
2. Birliğin İstanbul Sözleşmesi’ne Katılımı 100
3. Israrlı Takip Alanında Düzenleme Hazırlıkları 101
4. Birlik Hukukunun Yeni Direktifi 102
D. Muhtelif Ülke Ceza Hukuklarında Israrlı Takip 105
1. Genel olarak 105
2. Israrlı Takip Kavramı Altında Düzenleme Yapan Ülke Örnekleri 106
a. Almanya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 106
b. Amerika Birleşik Devletleri Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 110
c. Avusturya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 112
d. Birleşik Krallık Ceza Hukukunda Israrlı Takip 113
aa. İngiltere ve Galler 113
bb. İskoçya 115
e. Çekya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 116
f. Danimarka Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 116
g. Finlandiya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 118
h. Hollanda Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 119
ı. Japonya Ceza Hukukunda Israrlı Takip 119
3. Taciz Kavramı Altında Düzenleme Yapan Ülke Örnekleri 120
a. Belçika Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 120
b. Fransa Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 121
c. İrlanda Ceza Hukukunda Israrlı Takip 122
d. İspanya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 123
e. İsveç Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 124
f. İtalya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 125
g. Kanada Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 127
h. Macaristan Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 128
ı. Polonya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 129
i. Portekiz Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip 129
4. Tedbir Kararının İhlali Kapsamında Düzenlendiği Ülke Örneği: İsviçre 130
III. TÜRK HUKUKUNDA ISRARLI TAKİP: SINIRLI KORUMA DÖNEMİ 132
A. Ceza Hukuku Kapsamında Koruma Sağlanamaması 132
B. Benzer Suçlarla Israrlı Takibin Karşılaştırılması 133
1. Kişilerin Huzur ve Sükûnunu Bozma Suçu 133
a. Kanuni Tarif ve Suçla Korunan Hukuki Yarar 133
b. Maddi ve Manevi Unsurlara Genel Bakış 134
c. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikler 140
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme 142
2. Cinsel Taciz Suçu 143
a. Kanuni Tarif ve Suçla Korunan Hukuki Yarar 143
b. Maddi ve Manevi Unsurlara Genel Bakış 144
c. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikler 146
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme 147
3. Tehdit Suçu 148
a. Kanuni Tarif ve Suçla Korunan Hukuki Değer 148
b. Maddi ve Manevi Unsurlara Genel Bakış 150
c. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikler 151
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme 152
4. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu 153
a. Kanuni Tarif ve Suçla Korunan Hukuki Yarar 153
b. Maddi ve Manevi Unsurlara Genel Bakış 155
c. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikler 155
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme 157
5. Eziyet Suçu 157
a. Suçun Kanuni Tarifi ve Suçla Korunan Hukuki Yarar 157
b. Suçun Maddi ve Manevi Unsurlarına Genel Bakış 159
c. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikleri 160
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme 161
C. Özel Hukuk Kapsamında Koruma 161
1. 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun 161
a. Kapsamı 161
b. Koruma Tedbirleri 162
c. Israrlı Takip Açısından Değerlendirme 163
2. Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Koruma 164
a. Genel Olarak 164
b. Israrlı Takibin Kişilik Haklarıyla Bağlantısı 165
c. Israrlı Takipte Kişilik Haklarının İhlaline Dayalı Koruma Yolları 166
IV. TÜRK CEZA HUKUKUNDA ISRARLI TAKİBİN DÜZENLENME İHTİYACI 171
A. Genel Olarak 171
B. Uluslararası Etkenler 172
1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı: Opuz–Türkiye 172
a. Dava Konusu Olay ve AİHM değerlendirmesi 172
b. Kararın Israrlı Takip Alanındaki Hukuki Sürece Etkisi 176
2. İstanbul Sözleşmesi’nin Yürürlük Kazanması 177
a. Israrlı Takip Alanında Duyarlılık ve Farkındalık Artışı 177
b. Sözleşme’nin Ulusal Hukuka Etkisi 178
c. Sözleşme Bünyesindeki Takip Mekanizmalarının Önemi 180
3. Uluslararası Etkenlerin Değerlendirilmesi 181
C. Ulusal Etkenler 182
1. 6284 Sayılı Kanun: Kavramsal Olarak Hukukumuza Giriş 182
a. Kanun ve Uygulama Yönetmeliği’nin Genel Olarak Kapsamı 182
b. Tek Taraflı Israrlı Takip Tanımı 184
c. Tek Taraflı Israrlı Takibin Şiddet Kavramı ile İlişkilendirilmesi 186
d. Tek Taraflı Israrlı Takip Kavramının Yerindeliği 187
e. Tek taraflı Israrlı Takip Mağdurları için Tedbir Kararları 188
f. 6284 Sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği’nin Israrlı Takip Alanına Katkısı 193
2. İnsan Hakları Eylem Planı’nda Israrlı Takip Vurgusu ve Kamuoyu Farkındalığı 194
İkinci Bölüm
TÜRK CEZA KANUNU’NDA YENİ BİR SUÇ: ISRARLI TAKİP
I. ISRARLI TAKİP SUÇU DÜZENLEMESİ 199
A. Genel Olarak Kapsam 199
B. Uygulama Dönemi 203
II. ISRARLI TAKİP SUÇUYLA KORUNAN HUKUKİ YARAR 206
A. Genel Olarak Suçun Hukuki Konusuna Bakış 206
B. Israrlı Takip Suçu Açısından Değerlendirme 209
III. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN MADDİ UNSURLARI 214
A. Konu 214
1. Genel Olarak 214
2. Suçun Konu Unsurunun Özellikleri 215
3. Suç Konusu Açısından Zarar Suçu–Tehlike Suçu Ayrımına Genel Bakış 217
4. Suçun Konusuna Göre Tasnifi: Zarar Suçu 219
B. Fail 224
1. Genel Olarak 224
2. Suçun Temel Şeklindeki Fail Özellikleri 226
3. Suçun Nitelikli Hallerindeki Fail Özellikleri 228
4. Failin Tipte Belirtilişine Göre Suçun Değerlendirilmesi 229
C. Mağdur 230
1. Genel Olarak Suç Mağduru 230
2. Israrlı Takip Suçunun Mağduruna Dair Özellikler 232
3. Mağdurun Tipte Belirtilişine Göre Suçun Değerlendirilmesi 234
4. Suçta Mağdur Açısından Esas Alınması Gereken Ölçüt 234
D. Hareket 236
1. Israrlı Şekilde Fiziken Takip Etmek 236
a. Fiziki Takip Hareketinin Kapsamı 236
b. Fiziki Takip Hareketinin Israrlı Olması Koşulu 239
c. Gözetleme Hareketinin Fiziki Takip Sayılıp Sayılmayacağı Sorunu 241
d. Bilişim Sistemleri ve Teknolojik Araçlarla Takiplerin Kapsam Dışılığı Sorunu 244
e. Fiziki Takip Hareketi Kapsamına Dair Değerlendirme ve Öneri 246
2. Israrlı Şekilde Temas Kurmaya Çalışmak 248
a. Haberleşme, İletişim Araçları ile Bilişim Sistemleri Kullanılarak Temas Kurmaya Çalışmak 248
b. Üçüncü Kişiler Kullanılarak Temas Kurmaya Çalışmak 255
c. Temas Kurmaya Çalışmak Hareketinin Israrlı Şekilde Yapılması 256
d. Temas Kurmaya Çalışma Hareketi Kapsamına Dair Değerlendirme ve Öneri 257
3. Suç Hareketlerindeki Israr Ortak Koşulu 258
4. Suçun Hareket Unsurunun Özellikleri 263
a. Genel Olarak 263
b. Tipteki Hareketin Sayısı Açısından: Seçimlik ve Çok Hareketli Suç 266
c. Tipteki Hareketin Düzenlenişine Göre: Bağlı Hareketli Suç 268
d. Tipteki Hareketin Şekline Göre: İcrai Hareketli Suç 269
e. Tipteki Hareketin İcrasının Sürekliliğine Göre: Kesintisiz Suç 270
5. Karşılaştırmalı Hukuktaki Bazı Örnekler Işığında Değerlendirme 274
E. Netice 278
1. Genel Olarak 278
2. Suçun Netice Unsurunun Özellikleri 281
3. Suçun Temel Halinde Netice 286
a. Ciddi Huzursuzluk Oluşması 286
b. Güvenlik Endişesi Duyulması 288
4. Suçun Nitelikli Hallerinde Netice 290
5. Karşılaştırmalı Hukuktaki Bazı Örnekler Işığında Değerlendirme 293
F. Nedensellik Bağı 295
1. Genel Olarak 295
2. Israrlı Takip Suçu Açısından Değerlendirme 297
IV. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN MANEVİ UNSURU 299
A. Kasta Genel Bakış 299
B. Suçun Kast Unsurunun Özellikleri 305
1. Tipiklikte Düzenleniş Açısından 305
2. Suçun Temel Halinde Kast 308
3. Suçun Nitelikli Hallerinde Kast 312
a. Suçun Çocuğa Karşı İşlenmesinde Kast 313
b. Suçun Ayrılık Kararı Bulunan veya Boşanılan Eşe Karşı İşlenmesinde Kast 313
c. Hakkında Belirli Tedbir Kararları Bulunan Failin Suçu İşlemesi Halinde Kast 314
d. Mağdurda Oluşan Ağır Neticeler Açısından Kast 314
C. Kastı Kaldıran Hata Halleri 315
1. Genel Olarak 315
2. Suçun Temel Şekli Açısından 316
3. Suçun Nitelikli Halleri Açısından 318
a. Genel Olarak 318
b. Mağdurun Sıfatı Bakımından Hata 319
c. Suç Neticesinin Artması Haline İlişkin Hata 321
V. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 321
A. Genel Olarak 321
1. Hukuka Aykırılık Kavramı ve Tipiklikle İlişkisi 321
2. Hukuka Aykırılık ile Hukuka Uygunluk Nedenleri İlişkisi 324
B. Suçun Hukuka Aykırılık Unsurunun Değerlendirilmesi 327
C. Suçta Hukuka Aykırılığı Kaldıran Hukuka Uygunluk Nedenleri 328
1. Genel olarak 328
2. Kanunun Hükmü ve Amirin Emri 330
3. Hakkın Kullanılması 333
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarında Hata 335
D. Suç Açısından Hukuka Uygunluk Nedeni Sayılamayacak Haller 336
1. İlgilinin Rızası 336
2. Meşru Savunma Hali 339
E. Suçta Hukuka Aykırılık ve Kusurluluk İlişkisi 341
VI. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ 343
A. Genel Olarak 343
B. Sadece Mağdurun Özelliğine Göre Nitelikli Hal 344
C. Fail ve Mağdurun Ortak Özelliklerine Göre Nitelikli Haller 347
1. Ayrılık Kararı veya Boşanma Hukuki İlişkisi 347
2. Belirli Tedbir Kararları Bulunma Hukuki İlişkisi 349
D. Mağdur Üzerindeki Etkiye Göre Nitelikli Hal 352
E. Nitelikli Hallerin Değerlendirilmesi 353
VII. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 356
A. Teşebbüs 356
1. Genel Olarak Suça Teşebbüs 356
2. Suçun Teşebbüse Elverişliliği Sorunu 361
a. Suçun Tipteki Düzenlenişine Göre İnceleme 361
b. Suçun Manevi Unsuru Yönünden İnceleme 366
3. Suça Teşebbüsün Koşulları 368
a. Suç İşleme Kastının Varlığı 368
b. Elverişli Hareketlerle Suçun İcra Hareketlerine Başlanması 369
c. Elde olmayan Nedenlerle Suçun Tamamlanamaması 370
4. Suçun Nitelikli Şeklinde Teşebbüsün Değerlendirilmesi 370
5. Suçun Teşebbüs Halinde Kalmasının Etkisi 371
6. Gönüllü Vazgeçme Açısından Değerlendirme 372
B. İştirak 373
1. Genel Olarak 373
2. Suçun Kanuni Tipte Düzenlenişine Göre İştirake Elverişlilik 375
3. Suçun Temel Haline Faillik Şeklinde İştirak 377
a. Müşterek Faillikte İştirak 377
b. Dolaylı Faillikte İştirak 379
4. Suçun Temel Haline Şeriklik Şeklinde İştirak 380
5. Suçun Nitelikli Şeklinde İştirak 382
6. Bağlılık Kuralına Göre İştirakten Sorumluluk 383
7. Suça İştirak Halinde Gönüllü Vazgeçmenin Değerlendirilmesi 385
C. İçtima 386
1. Genel Olarak 386
2. Bileşik Suç Açısından Israrlı Takip Suçunun Değerlendirilmesi 388
3. Suçta Zincirleme Suç Uygulaması 388
a. Birden Fazla Kez Aynı Mağdura Karşı Aynı Suçun İşlenmesi 388
b. Zincirleme Suç Uygulamasının Sonuçları 392
4. Suçta Fikri İçtima Uygulaması 394
a. Aynı Neviden Fikri İçtima 394
b. Farklı Neviden Fikri İçtima 396
5. Suçta Asli–Tali Norm İlişkisi 399
VIII. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN MUHAKEME USULÜ 401
A. Muhakeme Koşulu 401
1. Suçta Uygulanabilecek Muhakeme Koşulları 401
2. Suçta Şikâyet Muhakeme Koşulu 404
a. Şikâyet Koşulunun Kapsamı ve Özellikleri 404
b. Suçta Şikâyet Hakkının Kullanımı 406
c. Şikâyetin Şekli 407
d. Şikâyet Süresinin Suç Yönünden Özellikleri 408
B. Israrlı Takip Suçu Mağduruna Tanınan Avukat İsteme Hakkı 410
C. Suçun Yargılamasında Görevli ve Yetkili Mahkeme 411
1. Görev Yönünden Yetkili Mahkeme 411
2. Yer Bakımından Yetkili Mahkeme 412
D. Israrlı Takip Suçunda Kanun Yolu 416
1. Genel Olarak 416
2. Israrlı Takip Suçunda Kanun Yoluna Başvuru Hakkı 416
3. İstinaf Kanun Yolu 418
4. Temyiz Kanun Yolu 421
IX. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN CEZASI 422
A. Öngörülen Ceza ve Belirlenmesi 422
1. Temel Hal Açısından 422
2. Nitelikli Hal Açısından 425
B. Suçun Cezasına Göre Bazı Ceza ve Usul Hukuku Kurumlarının Uygulanışı 426
1. Basit Yargılama Usulü Uygulaması 426
2. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Uygulaması 429
3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Uygulaması 432
4. Hapis Cezasının Ertelenmesi Uygulaması 433
5. Suçta Hükmedilen Cezanın Seçenek Yaptırımlara Çevrilebilmesi 434
X. SUÇTA DAVA ve CEZA İLİŞKİSİNİ SONLANDIRAN HALLER 434
A. Dava ve Ceza Zamanaşımı 434
B. Ölüm, Af ve Şikâyetten Vazgeçme 436
Sonuç 441
Kaynakça 469
Kavram Dizini 501 |