İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR 11
GİRİŞ 13
I. CAYDIRICI ETKİ KAVRAMININ ANLAMI, DOĞUŞU VE İLGİLİ DİĞER KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ 19
A. GÜNÜMÜZ DEMOKRASİLERİNDE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN ANLAMI VE CAYDIRICI ETKİ 20
1. Günümüz Demokrasilerinde İfade Özgürlüğünün Anlamı 23
a. Devlet ve İfade Özgürlüğü İlişkisi 27
b. Birey ve İfade Özgürlüğü İlişkisi 30
c. Toplum ve İfade Özgürlüğü İlişkisi 32
2. Caydırıcı Etki Doktrini 34
a. Caydırıcı Etki Kavramının Anlamı 34
b. Çeviri Sorunu 40
c. İlgili Diğer Kavramlarla İlişkisi 44
i. Otosansür 44
ii. Ceza Hukuku Bağlamında Caydırıcılık 51
iii. SLAPP 54
B. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NDE CAYDIRICI ETKİ DOKTRİNİNİN DOĞUŞU VE İLK UYGULAMALARI 60
1. İki Dünya Savaşı Arası Dönemde Siyasi Atmosfer ve Amerikan Federal Yüksek Mahkemesi’nin İfade Özgürlüğü Yaklaşımı 60
a. Dönemin Siyasi Atmosferi: Birinci Dünya Savaşı ve I. Kızıl Korku 62
b. Amerikan Federal Yüksek Mahkemesi’nin İfade Özgürlüğü Yaklaşımı 65
2. İkinci Dünya Savaşı Döneminde Siyasi Atmosfer ve Yüksek Mahkeme’nin İfade Özgürlüğü Yaklaşımı 70
a. Dönemin Siyasi Atmosferi: II. Kızıl Korku ve McCarthycilik 70
i. II. Kızıl Korku ve Alınan Önlemler 70
ii. McCarthycilik 73
b. Amerikan Federal Yüksek Mahkemesi’nin Değişen İfade Özgürlüğü Yaklaşımı ve Caydırıcı Etki Doktrini 76
i. Mahkemenin Uyguladığı İfade Özgürlüğü Doktrinleri 77
ii. Caydırıcı Etki Doktrini 79
II. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ VE TÜRK ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA CAYDIRICI ETKİ DOKTRİNİ 85
A. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ VE ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA CAYDIRICI ETKİ DOKTRİNİNİN GENEL GÖRÜNÜMÜ 87
1. Caydırıcı Etki Doktrinin Kapsamı 87
a. Caydırıcı Etki Doktrininin Ortaya Çıkışı ve İlk Uygulamaları 87
i. Caydırıcı Etki Doktrininin Uygulanmasına Dair Genel Tespitler 89
ii. Caydırıcı Etki Doktrininin Uygulanmasında Ortaya Çıkan Tutarsızlıklar 92
b. Caydırıcı Etki Doktrininin Uygulandığı Diğer Hak ve Özgürlükler 94
i. Özel Hayata Saygı Hakkı 95
ii. Mahkemeye Başvuru Hakkı 96
iii. Din ve Vicdan Özgürlüğü 98
iv. Haklara Getirilecek Kısıtlamaların Sınırlanması 98
c. Yasalardan Kaynaklanan Caydırıcı Etki ve Norm Denetimi Kararlarında Caydırıcı Etki Doktrininin Yetersiz Kullanımı 100
i. Yasalardan Kaynaklanan Caydırıcı Etki 101
aa. Lafzı ve Uygulama Kapsamı İtibarıyla Belirsiz Yasalar 101
bb. Yeknesak Düzenleme Yokluğunun Sebep Olduğu Belirsizlik 104
ii. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Yasalardan Kaynaklanan Caydırıcı Etkinin Değerlendirilmesi 105
iii. Norm Denetimi Kararlarında Caydırıcı Etki Doktrininin Yetersiz Kullanımı 109
2. Kabul Edilebilirlik Kriterlerinde Caydırıcı Etki 114
a. Mağdurluk Statüsü ve Caydırıcı Etki 116
i. Doğrudan Mağdurluk 117
ii. Potansiyel Mağdurluk 119
b. Önemli Zarar Ölçütü ve Caydırıcı Etki 121
B. TÜRK HUKUKUNDA CAYDIRICI ETKİ DOKTRİNİNİN GÖRÜNÜMÜ 123
1. İfade Özgürlüğünde Caydırıcı Etki 125
a. Basın Özgürlüğü ve Caydırıcı Etki 125
i. Basın Özgürlüğü ve İnsan Hakları Raporlarında Basın Özgürlüğünün Genel Durumu 127
ii. Mahkeme Kararlarında Basın Özgürlüğü ve Caydırıcı Etki 130
aa. Gazetecilerin Fiziki Bütünlüğünün Korunması 131
bb. Gazeteciler Hakkında Yürütülen Cezai Süreçler ve Caydırıcı Etki 133
cc. Özel Hukuk Yaptırımları ve Caydırıcı Etki 137
dd. Haber Kaynağını Açıklamaya Zorlama 138
b. Akademik İfade Özgürlüğü ve Caydırıcı Etki 143
i. İnsan Hakları Raporlarında Türkiye’de Akademik İfade Özgürlüğü 145
ii. Mahkeme Kararlarında Akademik Özgürlükler ve Caydırıcı Etki 148
c. Yargılama Öznelerinin İfade Özgürlüğü ve Caydırıcı Etki 153
i. Avukatların İfade Özgürlüğü 153
aa. Avukatların İfade Özgürlüğünün Genel Görünümü 153
bb. Mahkeme Kararlarında Avukatların İfade Özgürlüğü 156
ii. Hâkim ve Savcıların İfade Özgürlüğü 160
2. Toplu Eylem Özgürlüklerinde Caydırıcı Etki 164
a. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Özgürlüğü ve Caydırıcı Etki 165
i. İnsan Hakları Raporlarında Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Özgürlüğü 166
ii. Hak Kullanımına Yönelik Müdahaleler ve Caydırıcı Etki 168
iii. Sendikal Haklar ve Caydırıcı Etki 172
b. Sivil Toplum Örgütleri ve Caydırıcı Etki 174
i. İnsan Hakları Raporlarında Sivil Toplumun Genel Durumu 177
ii. Mahkeme Kararlarında Sivil Toplum ve Caydırıcı Etki 179
SONUÇ 181
KAYNAKÇA 187 |