|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ YERİNE V
İÇİNDEKİLER IX
KAYNAKÇA LXIX
KISALTMALAR LXXI
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER1
§ 1. BOŞANMA KAVRAMINA GENEL BAKIŞ 1
I. TANIMI 1
II. HUKUKİ NİTELİĞİ 2
A– BOŞANMA DAVASI AÇMA HAKKI 2
1– Bozucu Yenilik Doğuran Hak 2
2– Dava Yolu İle Kullanılabilir 2
B– BOŞANMA KARARI 3
1– Bozucu Yenilik Doğuran Karar 3
2– Kesin Biçimde Geleceğe Etkili 3
3– Mutlak Etkili 3
III. KONUSUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLER 4
A– BİREYCİ GÖRÜŞ 5
B– TOPLUMCU GÖRÜŞ 5
IV. DÜZENLENME BİÇİMLERİ 6
A– BOŞANMAYI REDDEDEN SİSTEM 6
B– BOŞANMAYI KABUL EDEN SİSTEMLER 7
1– Serbest Boşanma Sistemi 8
2– Mahkeme Kararıyla Boşanma Sistemi 12
3– İdari İşlemle Boşanma Sistemi 13
a. Konsolosluk Memurluğunda 13
b. Noterlerde 13
c. Belediye Başkanlıklarında 13
d. Nüfus Müdürlüklerinde 14
e. Valiliklerde 14
V. UNSURLARI 14
A– GEÇERLİ BİR EVLİLİK BULUNMALIDIR 14
1– Genel Olarak 15
aa. Yurt İçinde Yapılan Evlilik 15
bb. Yurt Dışında Yapılan Evlilik 17
2– Farklılıkları Olanlar 20
a. Farklı Dinde Olanlar 20
b. Farklı Mezhepte Olanlar 20
c. Farklı Irkta Olanlar 21
d. Farklı Dilde Olanlar 21
e. Farklı Renkte Olanlar 21
3– Aynı Cinsten Olanlar 22
4– Cinsiyet Değiştirmiş Olanlar 22
5– Çocuk Yaşta Evlenenler 24
6– Birden Çok Kadın veya Erkekle Evlenenler 24
7– Muvazaalı Evlenenler 28
B– EŞLER HAYATTA BULUNMALIDIR 29
C– KANUNDA DÜZENLENEN HALLER BULUNMALIDIR 30
D– MAHKEME KARARI BULUNMALIDIR 30
VI. DAYANDIĞI İLKELER 33
A– İRADE İLKESİ 34
B– KUSUR İLKESİ 34
C– EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI İLKESİ 34
D– ELVERİŞSİZLİK İLKESİ 35
E– EYLEMLİ AYRILIK İLKESİ 36
VII. TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN DAYANDIĞI İLKELER 37
§ 2. BOŞANMA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 39
I. GENEL OLARAK 39
II. MEVZUAT KAYNAKLARI 39
A– ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 39
B– ANAYASA 41
1– Kanun Önünde Eşitlik (TCA m. 10) 41
2– Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı (TCA m. 17 f. I) 41
3– Bilim ve Sanat Hürriyeti (TCA m. 27 f. I) 42
4– Hak Arama Hürriyeti (TCA m. 36 f. I) 43
5– Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları (TCA m. 41) 44
6– Eğitim ve Öğrenim Hakkı (TCA m. 42 f. I) 44
7– Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı (TCA m. 50 f. II) 45
C– KANUNLAR 45
1– 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun 45
2– 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 46
3– 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 47
4– 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun 48
5– 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun 48
D– TÜZÜKLER 48
E– YÖNETMELİKLER (HMK m. 449) 49
1– Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik 49
2– Elektronik Tebligat Yönetmeliği 50
II. İÇTİHAT KAYNAKLARI 50
A– BİLİMSEL İÇTİHAT (İLMÎ İÇTİHAT/ BİLİMSEL GÖRÜŞLER/ DOKTRİN/ ÖĞRETİ) (TMK m. 1 f. II) 50
B– YARGISAL İÇTİHAT (KAZAÎ İÇTİHAT/YARGITAY KARARLARI) (TMK m. 1 f. II) 50
§ 3. BOŞANMA SEBEPLERİNİ SINIFLANDIRMA 51
I. GENEL OLARAK 51
A– SINIRLI SAYIDA DÜZENLENMİŞTİR 52
B– EMREDİCİ NİTELİKTE DÜZENLENMİŞTİR 52
II. SINIFLANDIRMA 52
A– KONULARINA GÖRE 53
1– Özel Boşanma Sebepleri 53
a. Sınırlı Sayıda Öngörülmüştür 54
b. Belli Sebepler Öngörülmüştür 54
2– Genel Boşanma Sebepleri 55
a. Belli Bir Vakıaya Dayalı Değildir 56
b. Önceden Belirlenmesi Olanaksızdır 56
c. Çok Çeşitli Vakıalar Olabilir 56
B– ETKİLERİNE GÖRE 57
1– Mutlak Boşanma Sebepleri 57
2– Nisbî Boşanma Sebepleri 58
İKİNCİ BÖLÜM
ANLAŞMALI BOŞANMA KAVRAMI
§ 4. ANLAŞMALI BOŞANMA KAVRAMI 61
I. GENEL OLARAK 61
II. GENEL BOŞANMA SEBEPLERİNDENDİR 63
III. MUTLAK BOŞANMA SEBEPLERİNDENDİR 64
IV. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI KARİNESİNE DAYANIR 65
V. KUSURA DAYALI BOŞANMA SEBEBİ DEĞİLDİR 66
A– DAVALININ KUSURLU OLMASI GEREKLİ DEĞİLDİR 66
B– KUSUR KIYASLAMASI YAPILAMAZ 67
C– MİRASÇILAR TMK M. 181 HÜKMÜNE GÖRE DAVAYI SÜRDÜREMEZ 67
1– 4721 Sayılı Kanun İle Başlayan Dönem 68
2– 22.4.2011–1.10.2011 Arası Dönem 70
3– 1.10.2011 Sonrası Dönem 74
4– Boşanma Davası Sürdürülebilir Nitelikte Olmalıdır 74
5– Anlaşmalı Boşanma Davasında Uygulanamaz 76
VI. ANLAŞMALI BOŞANMA UYGULANACAK STATÜLER 79
A– EVLİLİK HUKUKEN KURULMUŞSA UYGULANIR (TMK m. 142) 79
1– Ortak Konut Bulunmasa da Uygulanır 82
2– Düğün Yapılmamış Olsa da Uygulanır 82
B– BATIL EVLİLİKLERDE UYGULANIR (TMK m. 156) 83
1– Mutlak Butlan (TMK m. 145–147) 83
2– Nisbi Butlan (TMK m. 148–153) 84
C– AYRILIK KARARI OLSA DA UYGULANIR (TMK m. 170) 87
D– AYRI KONUT EDİNME KARARI OLSA DA UYGULANIR (TMK m. 197 f. I) 87
E– AYRI YAŞAMA HAKKI BULUNSA DA UYGULANIR (TMK m. 197 f. II) 87
F– EVLİLİK TESCİL EDİLMESE DE UYGULANIR (5490 SK m. 23 f. I) 87
VII. ANLAŞMALI BOŞANMA UYGULANMAYACAK STATÜLER 88
A– YOK EVLİLİKLERDE UYGULANMAZ 88
1– Kavram 89
a. Hükümsüzlük Kavramı 89
b. Yokluk Kavramı 91
2– Evlenmenin Yokluğu Sebepleri 92
a. Aynı Cinsten Kişiler Arasında Yapılması 93
b. Evlendirme Memuru Bulunmadan Yapılması 94
aa. Sadece Birbirine İrade Açıklaması 94
bb. Yetkili Olmayan Kişiye İrade Açıklaması 95
c. Taraflar Hazır Bulunmadan Yapılması 96
aa. Aynı Yerde Hazır Olmamak 97
bb. Aynı Zamanda Hazır Olmamak 97
cc. Bizzat Hazır Olmamak 97
3– Evlenmenin Yokluğunun Sonuçları 99
a. Evlenme Kendiliğinden Hükümsüzdür 99
b. Evlenmenin Yokluğunun Tespiti Davası Açılabilir 99
aa. Her İlgili Açabilir 99
bb. Her Zaman Açılabilir 100
cc. Her Türlü Delille Kanıtlanabilir 101
dd. Aile Mahkemesi Görevlidir 101
c. Boşanma Davası Açılmasına Olanak Vermez 102
d. Kayıt Varsa Düzeltilmesi Dava Edilebilir 102
e. Özel Kanun Varsa Evlilik Olarak Tescil Edilebilir 102
f. Uzun Süre Geçmesi Yokluğu Ortadan Kaldırmaz 103
B– NİŞANLILIKTA UYGULANMAZ 104
C– EVLİLİK BENZERİ YAŞAM MODELLERİNDE UYGULANMAZ 105
1– Common Law Evlilik 105
2– Kayıtsız Hayat Ortaklığı 106
a. Özellikleri 106
aa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Kurulur 107
bb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur 107
cc. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine Getirilir 107
dd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır 107
ee. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Sona Erer 108
b. Çeşitleri 108
aa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 108
bb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 108
3– Kayıtlı Hayat Ortaklığı 108
a. Özellikleri 109
aa. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur 109
bb. Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve Yükümlülükler Doğurur 109
cc. Boşanma Söz konusu Değildir 110
b. Çeşitleri 110
aa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 110
bb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 110
4– Homoparental Aile 111
5– Tek Ebeveynli Aile 111
6– Boşanma Sonrası Hayat Arkadaşlığı 111
7– Eş Cinsel Evlilik 112
D– DİNİ NİKÂHLI İLİŞKİDE UYGULANMAZ 113
E– EVLİLİK ÖNCESİ İLİŞKİDE UYGULANMAZ 113
F– EVLİLİĞİN SONLANMASINDAN SONRAKİ İLİŞKİDE UYGULANMAZ 114
G– DUYGUSAL İLİŞKİLERDE (FLÖRT) UYGULANMAZ 114
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANLAŞMALI BOŞANMA KOŞULLARI
§ 5. EVLİLİK EN AZ BİR YIL SÜRMÜŞ OLMALIDIR 115
I. GENEL OLARAK 115
II. ÖZELLİKLERİ 116
A– EVLİLİK SÜRESİ YETERLİ OLMALIDIR 116
1– Bekleme Süresi Bir Yıl Yeterlidir Görüşü 117
2– Bekleme Süresi Bir Yıl Yetersizdir Görüşü 117
3– Bekleme Süresi Olmamalıdır Görüşü 118
B– BİR YILLIK SÜRE DAVA TARİHİNDE DOLMUŞ OLMALIDIR 118
C– BİR YILLIK SÜRE KENDİLİĞİNDEN ARAŞTIRILMALIDIR 120
D– BİR YILLIK SÜRENİN BİRLİKTE GEÇMESİ ARANMAZ 120
E– BİR YILLIK SÜRE DOLMAMIŞSA DAVA ÇEKİŞMELİ BOŞANMA OLARAK SÜRDÜRÜLMELİDİR 121
§ 6. BİRLİKTE BAŞVURU VEYA DİĞER EŞİN KABULÜ GERÇEKLEŞMELİDİR 123
I. GENEL OLARAK 123
II. ÖZELLİKLERİ 123
A– BİRLİKTE BAŞVURMA 123
1– Dava Bizzat Birlikte Açılabilir 124
2– Dava Vekiller Tarafından Açılabilir 127
B– BİR EŞİN DİĞERİNİN DAVASINI KABUL ETMESİ 127
1– Evlilik Birliğinin Sarsılması Davasında Mümkündür 128
2– Diğer Davalarda Mümkün Değildir 129
C– DAVANIN İFLÂS İDARESİNE YÖNELTİLMESİ 130
§ 7. EŞLER BİZZAT DİNLENMELİDİR 131
I. GENEL OLARAK 131
II. ÖZELLİKLERİ 131
A– DAVACI DİNLENMİŞ OLMALIDIR 131
B– DAVALI DİNLENMİŞ OLMALIDIR 132
C– AYNI ANDA DİNLENMELİDİR 135
1– Kamu Düzenine İlişkindir 136
2– Talimatla Dinleme Geçerli Değildir 137
3– Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Dinleme Geçerlidir (HMK m. 149) 137
4– Vekilin Dinlenmesi Geçerli Değildir 137
5– Vasinin Dinlenmesi Geçerli Değildir 139
6– Cezaevi İdaresince Dinlenmesi Geçerli Değildir 142
D– TARAFLARIN İMZALARI ALINMALIDIR 142
1– Beyan Taraflara Okunmalıdır (HMK m. 154, f. III/d) 143
2– İmzadan İmtina Varsa Davaya Çekişmeli Olarak Devam Edilmelidir 144
E– EŞ VESAYET ALTINDA İSE TMK. M. 166 F. I–II HÜKMÜNE GÖRE İNCELEME YAPILMALIDIR 145
§ 8. EŞLER ARASINDA ANLAŞMA SAĞLANMALIDIR 147
I. GENEL OLARAK 147
II. ÖZELLİKLERİ 148
A– BOŞANMANIN MALÎ SONUÇLARI HUSUSUNDA ANLAŞMA SAĞLANMALIDIR 148
1. Maddî Tazminat Konusunda 150
2. Manevî Tazminat Konusunda 151
3. Yoksulluk Nafakası Konusunda 152
B– ÇOCUKLARIN DURUMU HUSUSUNDA ANLAŞMA SAĞLANMALIDIR 154
1. İştirak Nafakası Konusunda 155
2. Kişisel İlişki Konusunda 157
3. Velâyet Konusunda 159
C– MAL REJİMİNİN TASFİYESİ ANLAŞMANIN ZORUNLU KAPSAMINDA DEĞİLDİR 160
§ 9. SERBESTÇE İRADE AÇIKLADIĞINA KANAAT GETİRİLMELİDİR 169
I. GENEL OLARAK 169
II. ÖZELLİKLERİ 169
A– KUSUR ARAŞTIRMASI YAPILMAMALIDIR 170
B– SAİK DİKKATE ALINMAMALIDIR 171
C– KARARIN UZUN SÜRE SONRA TEBLİĞE ÇIKARILMAMIŞ OLMALIDIR 174
§ 10. DÜZENLEME/ANLAŞMA/PROTOKOL UYGUN BULUNMALIDIR 179
I. GENEL OLARAK 179
II. DÜZENLEME AÇIKLANMALIDIR 180
A– İLK DERECE MAHKEMESİNDE AÇIKLANABİLİR 186
B– DÜZENLEME KANUN YOLU AŞAMASINDA AÇIKLANABİLİR 187
1– İstinaf Aşamasında Açıklanabilir 188
2– Temyiz Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir 188
3– Karar Düzeltme Aşamasında Açıklanabilir İdi 192
C– SÖZLÜ OLARAK AÇIKLAMA YAPILABİLİR 193
III. DÜZENLEME UYGUN OLMALIDIR 193
A– DÜZENLEMEDE UYGUN BULUNACAK HUSUSLAR 193
1– Boşanmanın Malî Sonuçları 194
a. Maddî tazminat (TMK m. 174 f. I) 194
b. Manevî tazminat (TMK m. 174 f. II) 196
c. Yoksulluk nafakası (TMK m. 175) 197
2– Çocukların Durumu 198
a. İştirak Nafakası (TMK m. 182 f. II) 199
b. Kişisel İlişki (TMK m. 182 f. I–II) 202
c. Velâyet (TMK m. 336 f. III) 209
B– DÜZENLEMENİN ÜZERİNDE DURAKSAMA OLMAMALIDIR 212
C– DÜZENLEME UYGULANABİLİR OLMALIDIR 213
1– Kayıtlar Getirilmelidir 214
2– Yerine Getirilebilirlik Araştırılmalıdır 214
3– Tescil Kararı Verilmelidir 215
4– Açılmamış Miras Hakkında Mirasbırakanın Katılması veya İzni Olmalıdır 216
D– DÜZENLEME KOŞULA BAĞLANMAMIŞ OLMALIDIR 217
E– DÜZENLEME KANUNA AYKIRI OLMAMALIDIR 218
IV. DÜZENLEMEYE MÜDAHALE EDİLEBİLİR 220
A– DEĞİŞİKLİKTE/MÜDAHALEDE MENFAAT BULUNMALIDIR 221
1– İştirak Nafakasına Müdahale 221
2– Kişisel İlişkiye Müdahale 222
3– Velayete Müdahale 223
4– Maddi Tazminata Müdahale 225
5– Manevi Tazminata Müdahale 225
6– Yoksulluk Nafakasına Müdahale 226
7– Tedbir Nafakasına Müdahale 226
8– Diğer Müdahaleler 226
a. Taraflara Yönelik Diğer Haller 226
b. Çocuklara Yönelik Diğer Haller 226
B– DEĞİŞİKLİK/MÜDAHALE TEKLİF GÖTÜRÜLMEDEN YAPILMAMALIDIR 226
1– Teklif Götürülmeden İştirak Nafakası Düzenlemesine Müdahale Yapılamaz 227
2– Teklif Götürülmeden Kişisel İlişki Düzenlemesine Müdahale Yapılamaz 228
3– Teklif Götürülmeden Velayet Düzenlemesine Müdahale Yapılamaz 233
4– Teklif Götürülmeden Maddi Tazminat Düzenlemesine Müdahale Yapılamaz 234
5– Teklif Götürülmeden Manevi Tazminat Düzenlemesine Müdahale Yapılamaz 235
6– Teklif Götürülmeden Yoksulluk Nafakası Düzenlemesine Müdahale Yapılamaz 235
7– Teklif Götürülmeden Diğer Düzenlemelere Müdahale Yapılamaz 235
C– DEĞİŞİKLİK/MÜDAHALE GEREKÇELERİ AÇIKLANMALIDIR 235
D– DEĞİŞİKLİK/MÜDAHALE HAKKINDA EŞLERDEN GÖRÜŞ ALINMALIDIR 236
1– Değişiklik/Müdahale Eşler Tarafından Uygun Görülürse 236
2– Değişiklik/Müdahale Eşler Tarafından Uygun Görülmezse 237
V. DÜZENLEME DIŞI KARAR VERİLMEMELİDİR 238
A– DÜZENLEME DIŞI FAİZE HÜKMEDİLEMEZ 239
B– DÜZENLEME DIŞI DEVİR KARARI VERİLEMEZ 239
VI. DÜZENLEMEDE YER ALAN ANLAŞMALAR BAĞLAYICIDIR 240
A– KOCANIN SOYADINI KULLANMAMA 240
B– KOCANIN SOYADINI KULLANMA 241
C– KREDİ BORCUNU ÖDEME 241
D– TAŞINMAZA YÖNELİK ANLAŞMALAR 242
1– Taşınmazı Devretme 242
2– Taşınmazdan Yararlanma 246
3– Taşınmaza Ait Ödemeler 246
a. Kira Ödemesi 246
b. Aidat Ödemesi 247
c. Yakıt Ödemesi 247
D– ARAÇ KULLANIM HAKKI 248
VII. DÜZENLENME ONAYLANMIŞ OLMALIDIR 249
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ANLAŞMANIN BOZULMASI
§ 11. ANLAŞMANIN BOZULMASI/DAVANIN ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASINA DÖNÜŞMESİ 251
I. GENEL OLARAK 251
II. ÖZELLİKLERİ 251
A– ÇEKİŞMELİ BOŞANMAYA DÖNÜŞME HALLERİ 251
1– Anlaşmalı Boşanma Koşulları Gerçekleşmezse Dava Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür 252
a. Bir Yıllık Süre Dolmamışsa 252
b. İmzadan İmtina Varsa 253
c. Eş Vesayet Altında İse 254
d. Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülmezse 254
e. Davalı Eş Anlaşmalı Boşanmayı Kabul Etmezse 255
f. Anlaşma Gereken Bir Konuda Anlaşma Olmazsa 255
2– Anlaşma Bozulursa Dava Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür 256
a. Anlaşmayı Bozma Hakkı 258
aa. Anlaşmayı Dava Harcını Yatıran Eş Bozabilir 259
bb. Anlaşmayı Dava Harcını Yatırmayan Eş Bozabilir 261
cc. Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşme Taleplerden Feragat Anlamına Gelmez 262
b. Anlaşmayı Bozma Zamanı 263
aa. İstinaf Aşamasında Anlaşma Bozulabilir 263
bb. Temyiz Aşamasında Anlaşma Bozulabilir 263
cc. Karar Düzeltme Aşamasında Anlaşma Bozulabilir 265
B– ÇEKİŞMELİ BOŞANMA OLARAK DEVAM USULÜ 266
1– Davacıya Mehil Verilmelidir 266
2– Davacının Verdiği Dilekçe Sonrası Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi İşlemi Tamamlanmalıdır 267
3– Ön İnceleme Yapılmalıdır 267
4– Tahkikat ve İzleyen Aşamalar Tamamlanmalıdır 268
VIII. USUL HÜKÜMLERİ 268
A– HÜKÜM USULÜNE UYGUN KURULMALIDIR 268
1– Hüküm, İnfazda Duraksamaya Yer Vermeyecek Şekilde Kurulmalıdır 268
2– Hüküm, Düzenlemenin Tamamını Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır 269
3– Hüküm Eda Emri Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır 269
4– Hüküm, Düzenlemeye Atıf Yapılarak Kurulmamalıdır 271
5– Hüküm, Düzenlemenin Tasdiki Şeklinde Kurulmamalıdır 272
B– DAVADAN FERAGAT EDİLEBİLİR 273
İçindekiler XXIII
C– YARGILAMA GİDERİ 274
D– AYRILIK KARARI VERİLEMEZ 275
E– DÜZENLEMEDE BULUNUP HÜKME ALINMAMIŞ OLAN HUSUSLAR TAVZİH YOLU İLE HÜKME İLAVE EDİLEMEZ 276
F– BİRLİKTE TALEP VARSA ADLİ TATİLDE GÖRÜLEBİLİR 276
G– KONUSUZ KALMASI 277
H– KESİNLEŞME SONRASI DÜZENLEMEYE YÖNELİK İSTEKLERDE BULUNULABİLİR 278
1– Düzenlemenin Değiştirilmesi İstenebilir 278
2– Düzenlemenin İptali İstenebilir 278
3– Düzenlemenin Uygulanması İstenebilir 280
a. Tapu İptal ve Tescil İstemi 280
aa. Onaylanan Düzenlemede 280
bb. Onaylanmayan Düzenlemede 281
b. Alacağın Tespiti İstemi 282
c. Zararın Tazmini İstemi 283
d. Menfi Tespit İstemi 283
e. Edası İstemi 284
f. İcra Takibine İtirazın İptali İstemi 285
BEŞİNCİ BÖLÜM
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA UYGULANACAK İLKELER
§ 12. TASARRUF İLKESİ 287
I. GENEL OLARAK 287
II. TANIMI 287
III. GÖRÜNÜMÜ 288
A– KENDİLİĞİNDEN DAVA AÇILAMAZ/KARAR VERİLEMEZ (HMK m. 24 f. I) 288
1– İlgililer Dava Açabilir/Açmayabilir 289
2– İlgililer Karşı Dava Açabilir/Açmayabilir 289
3– İlgililer Kanun Yoluna Başvurabilir/Başvurmayabilir 289
B– DAVA AÇMAYA ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II) 291
C– HAKKINI TALEP ETMEYE ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II) 291
D– DAVA KONUSUNU SERBESTÇE BELİRLER 292
E– DAVA AÇILDIKTAN SONRA TASARRUF YETKİSİ DEVAM EDER (HMK m. 24 f. III) 292
1– Davasından Feragat Edebilir (HMK m. 307, 309 f. II) 292
2– Davasını Karşı Tarafın Açık Rızası ile Geri Alabilir (HMK m. 123) 292
F– DAVAYI KANUN YOLUNA TAŞIMA 293
IV. İSTİSNALARI 293
A– YARGILAMA GİDERİ KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR 293
B– SEVK VE İDARE KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR 293
§ 13. TARAFLARCA GETİRİLME İLKESİ 295
I. GENEL OLARAK 295
II. DAVA MALZEMESİ KAVRAMI 296
III. DAVA MALZEMESİNİN GETİRİLMESİ 296
A– TARAFLARCA GETİRİLİR 296
B– MAHKEMENIN İŞİ DEĞİLDİR 297
1– Kendiliğinden Dikkate Alınamaz (HMK m. 25 f. I) 297
2– Kendiliğinden Delil Toplanamaz (HMK m. 25 f. II) 297
3– Hatırlatılamaz (HMK m. 25 f. I) 298
§ 14. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ 299
I. GENEL OLARAK 299
II. İLKENİN UYGULANMASI 299
A– TALEP SONUCUNDAN FAZLASINA KARAR VEREMEZ 299
B– TALEP SONUCUNDAN BAŞKA BİR ŞEYE KARAR VEREMEZ 300
1– Islah Yapılmamışsa 300
2– Islah Yapılmışsa 300
3– Bir Sebebe Hasredilmişse 301
4– Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa 301
III. İLKENİN UYGULANMASI 301
§ 15. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI 303
I. GENEL OLARAK 303
II. OLAN BİTENİ BİLME/BİLGİLENME HAKKI (HMK m. 27 f. II/a) 304
A– DAVAYI BİLME HAKKI 304
B– DURUŞMA GÜNÜNÜ BİLME HAKKI 304
1– Ön İnceleme Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 139) 305
2– Tahkikat Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 147 f. I) 306
3– Sözlü Yargılama Duruşmasını Bilme Hakkı Var İdi (HMK m. 147 f. I, 186 f. I) 307
C– DELİLLERİ BİLME HAKKI 308
D– GEREKÇEYİ BİLME HAKKI 309
E– İŞLEMLERİ BİLME HAKKI 309
1– Tarafların İşlemlerini Bilme Hakkı 309
2– Mahkemenin İşlemlerini Bilme Hakkı 309
III. OLAN BİTENİ AÇIKLAMA VE İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b) 310
A– AÇIKLAMA HAKKI 310
1– Açıklayan Tarafın Göstereceği Davranış 312
a. Adap Dışı Açıklama Yapılamaz 312
b. Konu Dışı Açıklama Yapılamaz 312
2– Hâkimin Göstereceği Davranış 312
a. Şefkatle Dinlemelidir 312
b. Sabırla Dinlemelidir 312
c. Anlayışla Dinlemelidir 313
B– İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b) 313
IV. DEĞERLENDİRTME VE GEREKÇELENDİRTME HAKKI (HMK m. 27 f. II/c) 313
A– AÇIKLAMALARI DEĞERLENDİRTME HAKKI 313
B– KARARLARI GEREKÇELENDİRTME HAKKI 314
1– Gerekçe Dosya Kapsamı İle Bağdaşmalıdır 314
2– Gerekçe Pozitif Hukuk İle Bağdaşmalıdır 314
3– Gerekçe, Sebebi Gösterilmedikçe Yerleşik İçtihatlar İle Bağdaşmalıdır 315
§ 16. USUL EKONOMİSİ İLKESİ 317
I. GENEL OLARAK 317
I. UNSURLARI 317
A– BASİTLİK İLKESİ (DÜZENLİ BİÇİMDE YARGILAMA) (HMK m. 30) 317
B– ÇABUKLUK İLKESİ (MAKUL SÜRE İÇİNDE YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I) 318
C– UCUZLUK İLKESİ (EN AZ GİDERLE YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I) 319
II. YANSIMASI 319
A– DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166) 319
B– DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167) 320
C– DAVA SONUCUNUN BEKLENİLMESİ 320
D– ÖN SORUN İNCELEMESİ 320
E– USULİ KAZANILMIŞ HAK KURALI 320
III. DEĞERLENDİRİLMESİ 321
§ 17. HÂKİMİN DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ 323
I. GENEL OLARAK 323
II. AYDINLATMA ÖDEVİNİN TÜRÜ 324
A– MADDİ AYDINLATMA 324
B– HUKUKİ AYDINLATMA 324
III. AYDINLATMA ÖDEVİNİN KONUSU 325
A– BELİRSİZ HUSUSLAR 325
B– ÇELİŞKİLİ HUSUSLAR 325
IV. AYDINLATMA ÖDEVİNİN USULÜ 325
A– AÇIKLAMA YAPTIRMA 325
B– SORU SORMA 326
C– DELİL GÖSTERİLMESİNİ İSTEME 326
D– TARAFIN KENDİSİNİ DİNLEME 326
V. AYDINLATMA ÖDEVİNİN SINIRLARI 326
A– SÖYLENMEYEN ŞEYLERİ KAPSAMAZ 326
B– SÖYLENMEYEN VAKIALARI KAPSAMAZ 327
C– SÖYLEMEYENE YOL GÖSTERMEYİ KAPSAMAZ 327
D– SÖYLEMEYENE İSTİCVABI KAPSAMAZ 327
§ 18. HUKUKUN KENDİLİĞİNDEN UYGULANMASI İLKESİ 329
I. GENEL OLARAK 329
II. TARAFLARCA DAVA MALZEMESİ GETİRİLİR (HMK m. 25) 329
III. TARAFLARCA HUKUKİ SEBEP GÖSTERİLMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR 329
A– DAVA DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR (HMK m. 119 f. I/g) 330
B– CEVAP DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR (HMK M. 129 F. I/F) 330
IV. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP DEĞİŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 141) 331
V. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP HÂKİMİ ETKİLEMEZ 331
A– YANLIŞ GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 331
B– EKSİK GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 331
C– BİRKAÇ SEBEP GÖSTERME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 332
D– HİÇ GÖSTERMEME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 332
VI. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HUKUKİ NİTELENDİRİLMESİNİ HÂKİM YAPAR 332
VII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HANGİSİNİN SABİT OLDUĞUNU HÂKİM BELİRLER 332
VIII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARA UYAN HUKUK NORMUNU HÂKİM UYGULAR 333
A– TÜRK HUKUKUNU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR 333
B– YETKİLİ OLAN YABANCI HUKUKU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR (5718 SK m. 2) 333
§ 19. TEKSİF İLKESİ 335
I. GENEL OLARAK 335
II. KURAL: BELİRLİ AŞAMAYA KADAR DAVA MALZEMESİ İLERİ SÜRÜLEBİLİR 335
A– DAVACI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I) 336
1– Kural Olarak 336
2– Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse 336
B– DAVALI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I) 336
1– Kural Olarak 336
2– Cevaba Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse 337
3– Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse 337
III. TEKSİF İLKESİNİN İSTİSNALARI 337
A– ISLAH (HMK m. 141 f. II) 337
B– KARŞI TARAFIN AÇIK MUVAFAKATİ (HMK m. 141 f. II) 337
C– ESKİ HÂLE GETİRME (HMK m. 95–101) 338
D– YARGILAMAYI GECİKTİRME AMACI TAŞIMAMAK (HMK m. 145) 338
E– SÜRESİNDE İLERİ SÜRÜLEMEMESİNİN İLGİLİ TARAFIN KUSURUNDAN KAYNAKLANMAMASI (HMK m. 145) 338
ALTINCI BÖLÜM
ANLAŞMALI BOŞANMANIN SONUÇLARI
§ 20. ANLAŞMALI BOŞANMANIN SONUÇLARI 341
I. GENEL OLARAK 341
II. ÖZELLİKLERİ 342
A– MADDİ TAZMİNAT (TMK m. 174 f. I) 342
1– Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 342
2– Davalıya Maddi Tazminat Verilebilir 344
B– MANEVÎ TAZMİNAT (TMK m. 174 f. II) 345
1– Davacıya Manevî Tazminat Verilebilir 348
2– Davalıya Manevî Tazminat Verilebilir 348
C– YOKSULLUK NAFAKASI (TMK m. 175) 348
1– Genel Olarak 349
2– Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 352
3– Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 352
D– VELÂYET (TMK m. 336 f. III) 352
1– Genel Olarak 353
2– Davacıya Velayet Verilebilir 353
3– Davalıya Velayet Verilebilir 354
E– TEDBİR NAFAKASI (TMK m. 169) 355
1– Genel Olarak 355
2– Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 358
3– Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 358
F– İŞTİRAK NAFAKASI (TMK. m. 182 f. III, 329) 363
1– Genel Olarak 363
2– Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir 366
3– Davalı İştirak Nafakası İsteyebilir 366
G– KİŞİSEL İLİŞKİ (TMK m. 323) 367
1– Genel Olarak 367
2– Davacı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir 369
3– Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir 370
4– Kişisel İlişkinin Kaldırılması İstenebilir 371
§ 21. ANLAŞMALI BOŞANMANIN MAL REJİMİNİN TASFİYESİNE YÖNELİK SONUÇLARI 373
I. GENEL OLARAK 373
A– EŞLERİN BAĞLI OLDUĞU REJİME İLİŞKİN HÜKÜMLER UYGULANIR (TMK m. 179) 374
B– SÖZLEŞMEYLE SEÇİLEN REJİM VARSA (TMK. m.202 f.II, 242–281) 374
C– SÖZLEŞMEYLE SEÇİLEN REJİM YOKSA 375
1– Evlilik Tarihinden 01.01.2002 Tarihine Kadar Mal Ayrılığı Rejimi Kuralları Uygulanır 375
2– 01.01.2002 Tarihinden Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihe Kadar Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Kuralları Uygulanır 376
II. 743 SAYILI TÜRK KANUNU MEDENÎSİNE GÖRE TASFİYE UYGULAMASI 376
A– TKM DÖNEMİNDE TASFİYE UYGULAMASI 376
1– Kural Rejiminin Özellikleri 377
a. Kendi Malında Tasarruf Yetkisinin Bulunması (TKM m. 186 f. I) 377
b. Kendi Malında İntifa Hakkı Sahipliğinin Bulunması (TKM m. 186 f. I) 377
c. Kendi Malını İdare Hakkının Bulunması (TKM m. 186 f. I) 377
d. Kendi Malı, Geliri ve Kazancının Kişisel Mal Sayılması (TKM m. 189) 377
2– Mal Rejiminin Tasfiyesine İlişkin Düzenleme Yoktur 377
3– Mal Rejiminin Tasfiyesinde Borçlar Kanunu Genel Hükümleri Uygulanır (TMK m. 5, TBK m. 646) 382
B– TMK DÖNEMİNE SARKMA VARSA TASFİYE UYGULAMASI 382
III. MAL REJİMİNİN SÖZLEŞME İLE TASFİYESİ 384
A– GENEL OLARAK 384
1– Tasfiye Sözleşmesi Yapılabilir 384
2– Tasfiye Sözleşmesi Konusunda Borçlar Kanunundaki Genel Hükümler Uygulanır 384
3– Tasfiye Sözleşmesi Emredici Hükümlere Aykırı Yapılamaz 385
IV. MAL REJİMİNİN ANLAŞMALI BOŞANMA/PROTOKOL İLE TASFİYESİ 385
A– GENEL OLARAK 385
B– MAL REJİMİNİN TASFİYESİ ANLAŞMALI BOŞANMANIN FERİ HÜKÜMLERİ ARASINDA YER ALMAMAKTADIR 403
C– TASFİYEDE ANLAŞAMAMA ANLAŞMALI BOŞANMAYA ENGEL DEĞİLDİR 404
D– MAHKEME İÇİ İKRAR DİKKATE ALINMALIDIR 407
V. ANLAŞMALI BOŞANMADA TASFİYE KONUSU 409
A– TASFİYE KONUSU OLAN MALVARLIĞI 409
1– Rejim Süresince Edinilen Malvarlığı 409
2– Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihte Var Olan Edinilmiş Mallar (TMK m. 235 f. I) 410
3– Ayni Taksime Konu Olan Malvarlığı 410
4– Miras Paylaşım Sözleşmesine Konu Olan Malvarlığı 411
B– TASFİYE KONUSU OLMAYAN MALVARLIĞI 411
1– Evlilik Öncesi Edinilen Malvarlığı 411
a. Tamamı Evlilik Öncesi Edinilmişse 411
b. Bir Kısmı Evlilik Öncesi Edinilmişse 413
2– Mal Rejimi Sonlandıktan Sonra Edinilen Malvarlığı 414
a. Mal Rejimi Sonlandıktan Sonra Edinilen Malvarlığı Tasfiye Konusu Yapılamaz 415
b. Mal Rejimi Sonlandıktan Sonra Edinilen Malvarlığı Uyuşmazlığı Aile Mahkemesinde İncelenemez 415
c. Mal Rejiminin Sona Ermesinden Sonra Yapılan Ödemelerden Doğan Uyuşmazlıklarda Genel Mahkemeler Görevlidir 416
d. Mal Rejimi Sonlandığında Ödenmemiş Kredi Borcu Varsa Oranlama Yapılır 416
C– TASFİYE KONUSU ALACAKLAR 417
1– Ayni Nitelikte Olanlar 417
a. Diğer Eşte Olan Malların Geri Alınması (TMK m. 226 f. I) 417
aa. Eşya Talep Edilebilir 417
bb. Ziynet Talep Edilebilir 419
b. Paylı Mülkiyete İlişkin Talep (TMK m. 226 f. II) 420
c. Tarımsal İşletmeye İlişkin Talep (TMK m. 233) 420
d. Aile Konutuna İlişkin Talep (TMK m. 240) 421
2– Nakdi Nitelikte Olanlar 421
a. Katkı Payı Alacağı 422
b. Değer Artış Payı Alacağı (TMK m. 227) 424
c. Katılma Alacağı (TMK m. 231) 425
V. ANLAŞMALI BOŞANMADA TASFİYE TALEBİ 426
A– TASFİYE TALEBİ AÇIK OLMALIDIR 426
1– Alacak Miktarı Gösterilmelidir (HMK m. 119 f. I/d) 426
2– Duraksama Varsa Açıklama Yaptırılmalıdır (HMK m. 31) 427
3– Her Bir Malvarlığı İçin Talep Ayrı Gösterilmelidir 428
a. Her Mal İçin Ayrı Talep Miktarı Gösterilmelidir 428
b. Gösterilen Miktara Göre Karar Verilir 430
c. Miktar Gösterilmemişse Eşit Talep Var Kabul Edilir 430
B– TASFİYE TALEBİNE AYKIRI KARAR VERİLEMEZ (HMK m. 26) 431
VII. MAL REJİMİNİN BAĞIMSIZ DAVA İLE TASFİYESİ 431
A– GENEL OLARAK 432
B– DAVA USULÜNE UYGUN ŞEKİLDE AÇILMALIDIR 432
1– Dava ya da Karşı Dava İle İstenebilir 432
2– Dava Aile Mahkemesine Açılmalıdır 433
3– Usulüne Uygun Şekilde İstem Yoksa Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Ret Kararı Verilemez 434
4– Kural Olarak Alacak Davası Açılır 434
a. Nakdi Alacak Yerine Ayın Talep Edilmişse 434
b. Nakdi Alacak Terditli Talep Edilmişse (HMK m. 111) 435
5– Hukuki Nitelendirme Hakime Aittir (HMK m. 33) 436
C– KÜLLİ/İKİ TARAFLI TASFİYE 436
1– Kendiliğinden Yapılamaz 437
2– Karşı Dava Açılması Gerekir 437
D– TEREKE TASFİYESİ AYRI YAPILIR 437
1– Tasfiye Sonucunda Belirlenecek Alacak Terekenin Borcu Sayılır 438
2– Tasfiye Alacağı Miras Paylaşımından Önce Ödenmelidir 438
3– Tasfiye Alacağı Ödendikten Sonra Kalan Miktar, Mirasçılar Arasında Miras Payları Oranında Paylaşılır 440
4– Tasfiye Alacağından Bu Sıfatını Kaybetmemiş Tüm Mirasçılar Üçüncü Kişilere Karşı Sorumludur 440
a. Kişisel Olarak Sorumludur (TMK m. 599 f. II) 440
b. Müteselsilen Sorumludur (TMK m 641) 441
5– Tasfiye Alacağından Davacının Da Miras Payı Oranında Sorumlu Olduğu Gözetilerek Mirasçı Davalılardan Tahsiline Karar Verilecek Miktar Hüküm Fıkrasında Gösterilmelidir 441
E– MAL REJİMİNİN SONRA ERMESİ ANINDAKİ DURUMLARINA GÖRE TASFİYE EDİLİR (TMK. m. 228 f I) 442
1– Malvarlığı Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihteki Niteliğine Göre Tasfiye Edilir 443
2– Malvarlığı Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihteki Seviyesine Göre Tasfiye Edilir 443
3– Malvarlığı Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihteki Aşamasına Göre Tasfiye Edilir 443
§ 22. ANLAŞMALI BOŞANMANIN KENDİLİĞİNDEN OLUŞAN SONUÇLARI 445
I. GENEL OLARAK 445
II. ÖZELLİKLERİ 445
A– VATANDAŞLIK 446
B– ERGİNLİK 447
C– KAYIN HISIMLIĞI 449
D– SOYADI 450
1– Boşanma Sonrası Kadının Soyadı (TMK. m. 173) 450
a. Evlenmeden Önce Bekâr İdiyse Soyadı (TMK. m. 173 f. I) 450
b. Evlenmeden Önce Dul İdiyse Soyadı (TMK. m. 173 f. I) 450
aa. Kural Olarak 450
bb. Evlenmeden Önce Dul Olup Bekârlık Soyadını Kullanması 451
2– Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanması 451
a. Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Verilmesi Davası (TMK. m. 173 f. II) 452
aa. Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Koşulları 452
aaa. Usulüne Uygun Dava Açılmış Olmalıdır 452
bbb. Kadın Eşin Menfaati Bulunmalıdır 454
ccc. Erkek Eşe Zarar Vermemelidir 456
bb. Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Usulü 456
aaa. Görevli Mahkeme 456
bbb. Erkek Eşe Husumet Yöneltilmelidir 458
ccc. Erkek Eşin Kabulü 459
ddd. Zamanaşımı 459
b. Kocanın Soyadını Kullanma İznini Kaldırma Davası (TMK. m. 173 f. III) 460
aa. Görevli Mahkeme 460
bb. Dava Koca Tarafından Açılabilir 461
cc. Dava Kadın Tarafından Açılabilir İdi 462
dd. Nüfus Müdürlüğü Temyiz Edemez 464
ee. Koca, Koşulların Değiştiğini İspat Etmelidir 464
3– Boşanan Kadının Hanesi (NHUY m. 28) 467
a. Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi 467
aa. Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmemişse (TMK m. 173, f. I) 467
bb. Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmişse (TMK m. 173, f. II) 468
b. Dul Olarak Evlenip Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi 468
aa. Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Aile Mahkemesinden İsteyebilir 469
bb. Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Yazılı Olarak veya E–Başvuru İle Talep Edebilir 469
c. Boşandığı Eşinin Soyadını Kullanmasına İzin Verilen Kadının Soyadı ve Hanesi 470
aa. Evlenmeden Önceki Soyadıyla Eşinin Soyadını Birlikte Kullanmak İstemişse 470
bb. Evlenmeden Önceki Soyadını Kullanmak İstemişse 470
d. Evlenmeyle Türk Vatandaşlığını Kazanıp Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi 470
e. Boşanma Kararında Soyadı Belirtilmeden Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi 471
f. Tanıma/Tenfiz Kararı Verilerek Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi 471
g. Yetkili Kurumlar Tarafından Aile Kütüklerine Tesciline Karar Verilerek Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi 471
4– Boşanma Halinde Çocuğun Hanesi 472
E– YENİDEN EVLENME OLANAĞI 474
1– Kadın Eş Yönünden Yeniden Evlenme Olanağı 474
a. Bekleme Süresi Geçmiş Olmalıdır 475
b. Bekleme Süresinde Nişanlanmaya Engel Yoktur 475
c. Bekleme Süresi Kesin Olmayan Evlenme Engelidir 475
d. Bekleme Süresinin Sona Ermesi 476
e. Bekleme Süresinin Kaldırılması 476
aa. Kadının Önceki Evliliğinden Gebe Olmadığının Anlaşılması 477
bb. Evliliği Sona Eren Eşlerin Yeniden Birbiriyle Evlenmek İstemeleri 477
2– Erkek Eş Yönünden Yeniden Evlenme Olanağı 478
F– CEBRÎ İCRA YOLUNA GİDİLEBİLMESİ 478
G– ZAMANAŞIMININ İŞLEMEYE BAŞLAMASI 478
H– YASAL MİRASÇILIK SIFATININ KAYBI 479
I– ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARLA SAĞLANAN HAKLARIN KAYBI 480
1– Atanmış Mirasçı Olma Hakkının Kaybı 480
2– Vasiyet Alacaklısı Olma Hakkının Kaybı 481
İ– BOŞANMA KARARININ NÜFUSA BİLDİRİLMESİ 481
1– Genel Olarak 481
2– Boşanma Kararlarında Bulunması Gerekli Hususlar (NHK m. 27) 483
3– Boşanma Tarihi (NHUY m. 27) 483
a. Türk Mahkemesinden Verilen Boşanma Kararı 484
b. Yabancı Ülke Makamlarınca Verilen Boşanma Kararı 484
aa. Tanıma/Tenfiz Kararı Verilmesi 484
bb. Yetkili Kurumlar Tarafından Aile Kütüklerine Tesciline Karar Verilmesi 484
4– Boşanma Kararlarının Bildirimi ve Tescili 485
a. Bildirim Süresi ve Yükümlülüğü 485
b. Bildirimin Tescili 485
aa. 20.01.1986 Tarihli Genelgeden Önce Kesinleşmiş Mahkeme Kararları 485
bb. Boşanma Kararı Kesinleşmeden Eşlerden Birinin Ölümü 486
5– Boşanmanın İptali Kararları (NHUY m. 29) 486
6– Yabancı Devlet Makamlarınca Verilmiş Boşanma Kararları (NHUY m. 60) 486
J– KADIN İÇİN BEKLEME SÜRESİ (TMK m. 132) 488
YEDİNCİ BÖLÜM ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA YARGILAMA USULÜ
§ 23. HMK HÜKÜMLERİNE TÂBİ TUTULMAYAN YARGILAMA KURALLARI 491
I. GENEL OLARAK 491
II. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNA TÂBİ TUTULMAYAN YARGILAMA KURALLARI 496
A– HÂKİM, VİCDANEN KANAAT GETİRMELİDİR 497
B– HÂKİM, OLGULAR HAKKINDA TARAFLARA YEMİN ÖNEREMEZ 497
C– HÂKİM, TARAFLARIN İKRARI VE KABULÜ İLE BAĞLI DEĞİLDİR 498
Ç– HÂKİM, KANITLARI SERBESTÇE TAKDİR EDER 500
D– HÂKİM, BOŞANMANIN FER'Î SONUÇLARINA İLİŞKİN ANLAŞMALARI ONAYLAMIŞ OLMALIDIR 501
E– HÂKİM, DURUŞMANIN GİZLİ YAPILMASINA KARAR VEREBİLİR 501
§ 24. GÖREVLİ MAHKEME 503
I. GÖREVİN BELİRLENMESİ (HMK m. 1, c. 1) 503
A– GÖREVLİ MAHKEME 4787 SAYILI KANUNLA BELİRLENMİŞTİR 503
B– GÖREV SÖZLEŞMESİ YAPILAMAZ 505
II. GÖREV KURALLARININ NİTELİĞİ 505
A– KAMU DÜZENİNDENDİR (HMK m. 1, c. 2) 505
B– DAVA ŞARTLARINDANDIR (HMK m. 114/c) 506
C– KENDİLİĞİNDEN ARAŞTIRILIR (HMK m. 115 f. I) 506
D– HER ZAMAN İLERİ SÜRÜLEBİLİR (HMK m. 115 f. I) 507
E– TARAFLAR İTİRAZDA BULUNABİLİR 507
F– USULÎ KAZANILMIŞ HAK OLUŞTURMAZ 507
G– HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA İLERİ SÜRÜLEMEZ 507
III. GÖREVLİ MAHKEME 507
A– DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE GEÇMEDEN ÖNCE AÇILMIŞSA 508
1– Aile Mahkemesi Davadan Sonra Karardan Önce Faaliyete Geçmişse 508
a. Devir Kararı Yerine Görevsizlik Kararı Verilemez 508
b. Devir Kararı Temyiz Edilemez 509
c. Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından Yargılama Sürdürülür 509
2– Aile Mahkemesi Karardan Sonra Hüküm Kesinleşmeden Önce Faaliyete Geçmişse 510
a. Devir Kararı Verilmelidir 510
b. Devir Kararı Temyiz Edilemez 512
c. Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından İşlemler Sürdürülür 512
B– DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE GEÇTİKTEN SONRA AÇILMIŞSA 513
C– AİLE MAHKEMESİ KURULMAYAN YERLERDE GÖREVLİ MAHKEME (4787 sayılı Kanun m. 4/1) 514
D– ANLAŞMALI BOŞANMA SEBEBİYLE BOŞANMA İLE İLİNTİLİ DAVALARDA GÖREVLİ MAHKEME 516
1– Boşandığı Eşin Soyadını Kullanmaya İzin Davasında Görevli Mahkeme 516
2– Evliliğin Tespitine İlişkin Davada Görevli Mahkeme 517
3– Boşanma Davasından Sonra Açılan Boşanma Sebebiyle Manevi Tazminat İsteğine İlişkin Davada Görevli Mahkeme 517
4– Boşanma Davası Bulunmadan İleri Sürülen Manevi Tazminat Davası 518
5– Çocuğun Mallarını Geri Verme Yükümlülüğünden Kaynaklanan Alacak Davası 518
6– Aile Hukuku Hükümlerine Göre İncelenemeyen Haksız Fiil Sorumluluğundan Kaynaklanan Manevi Tazminat Davası 519
7– 6284 Sayılı Kanun Hükümlerine Göre Verilen Tedbir Kararlarına İtiraz 520
8– Velayetin Kaldırılması Davası 521
9– Velayetin Değiştirilmesi Davası 522
10– Çocuğun Soyadının Değiştirilmesi Davası 524
11– Çocuğun Mutad Meskeni Olan Ülkeye İadesi Davası 529
12– Nafaka Alacağı İle İlgili Menfi Tespit Davası 530
13– Nafakanın İstirdadı Davası 531
14– Evlilik Öncesi Alacak Davası 532
IV. GÖREVE YÖNELİK KANUN YOLU 532
§ 25. YETKİLİ MAHKEME 535
I. YETKİ KURALININ NİTELİĞİ 535
A– DİĞER KANUNLARDA YER ALAN YETKİYE İLİŞKİN HÜKÜMLER SAKLI TUTULMUŞTUR (HMK m. 5) 535
B– İLK İTİRAZ NİTELİĞİNDEDİR (HMK m. 116 f. I/a) 536
C– KESİN YETKİ KURALI ÖNGÖRÜLMEMİŞTİR (TMK m. 168) 537
D– KENDİLİĞİNDEN YETKİSİZLİK KARARI VERİLEMEZ (HMK m. 19 f. II, IV) 538
E– ASIL DAVAYA BAKAN MAHKEME KARŞI DAVAYA BAKMAYA YETKİLİDİR (HMK m. 13) 539
F– YETKİ HUSUSUNDA TERCİH HAKKI DAVACIYA AİTTİR 539
G– DAVA TARİHİNDEKİ YERLEŞİM YERİ MAHKEMESİNE GÖRE BELİRLENİR 541
H– DAVADAN SONRA YERLEŞİM YERİNİN DEĞİŞMESİ ETKİLİ DEĞİLDİR 541
II. YETKİLİ MAHKEMELER (TMK m. 168) 542
A– EŞLERDEN BİRİNİN YERLEŞİM YERİ 543
1– Kadın Eşin Yerleşim Yeri 543
a. Ayrı Ev Açma Olanağı Olmayan Kadının Yerleşim Yeri 543
aa. Baba Evinin Bulunduğu Yerde Dava Açılabilir 543
bb. Yakınlarının Bulunduğu Yerde Dava Açılamaz 551
b. Ayrı Ev Açma Olanağı Olan Kadının Yerleşim Yeri 552
c. Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer Yerleşim Yerine Karine Değildir 554
d. Kadın Seçimlik Hakkını Kullanabilir 555
2– Erkek Eşin Yerleşim Yeri 555
a. Kural Olarak 555
b. Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer Yerleşim Yerine Karine Değildir 557
c. Yurtdışında İşçi Olarak Çalışan Erkek Eş 557
d. Emekli Olan Erkek Eş 558
3– Eşlerden Birinin Yerleşim Yerinin Belirlenmesi 559
a. Muhtarlık Belgesi 559
b. Çalışılan Yer 559
aa. Memuriyet Sebebiyle Çalışılan Yer 561
bb. Serbest Olarak Çalışılan Yer 562
c. Oturulan Yer 564
aa. Kural Olarak 564
bb. Varsayılan Yerleşim Yeri 564
cc. Uzun Süre Yurt Dışında Oturulan Yer 565
dd. Uzun Süre Yurt İçinde Oturulan Yer 565
d. Kurumlarda Bulunulan Yer (TMK. m. 22) 566
aa. Eğitim Kurumunda Bulunma 566
bb. Sağlık Kurumunda Bulunma 567
cc. Bakım Kurumunda Bulunma 567
dd. Ceza Kurumunda Bulunma 571
e. Adres Beyan Formundaki Bildirim 571
f. İkamet Tezkeresi İle Bulunan Yabancılar 573
B– SON DEFA ALTI AY BİRLİKTE OTURULAN YER 575
C– YURT DIŞINDA YAŞAYAN TÜRK VATANDAŞLARI (5718 SK m. 41) 577
III. YETKİYE YÖNELİK KANUN YOLU 578
§ 26. YARGILAMA GİDERLERİ 581
I. GENEL OLARAK 581
II. YARGILAMA GİDERLERİNİN KAPSAMI 581
A– HARÇLAR (HMK m. 323 f. I/a) 581
1– Başvurma Harcı (HK m. 27) 582
2– Karar ve İlam Harcı (HMK m. 323 f. I/a) 582
B– MASRAFLAR (HMK m. 323 f. I/b–g) 583
1– Tebliğ ve Posta Giderleri (HMK m. 323 f. I/b) 583
2– Dosya ve Sair Evrak Giderleri (HMK m. 323 f. I/c) 583
3– Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri ve Protesto, İhbar, İhtarname ve Vekâletname Düzenlenmesine İlişkin Giderler (HMK m. 323 f. I/ç) 583
4– Resmî Dairelerden Alınan Belgeler İçin Ödenen Harç, Vergi, Ücret ve Sair Giderler (HMK m. 323 f. I/f) 584
5– Vekil İle Takip Edilmeyen Davalarda Tarafların Hazır Bulundukları Günlere Ait Gündelik, Seyahat ve Konaklama Giderleri (HMK m. 323 f. I/g) 584
6– Vekili Bulunduğu Hâlde Mahkemece Çağrılan Taraf İçin Gündelik, Yol ve Konaklama Giderleri (HMK m. 323 f. I/g) 584
7– Yargılama Sırasında Yapılan Diğer Giderler (HMK m. 323 f. I/h) 585
8– Resen Yapılması Gereken İşlemlere İlişkin Giderler (HMK m. 325) 585
C– VEKÂLET ÜCRETİ (HMK m. 323 f. I/ğ, 330) 585
1– Kararın Niteliği Dikkate Alınmalıdır 587
a. Dava Kabul Edilmişse 588
aa. Asıl Dava Kabul Edilmişse 588
bb. Karşı Dava Kabul Edilmişse 589
cc. Birleşen Dava Kabul Edilmişse 589
dd. Terditli Dava Kabul Edilmişse 590
b. Dava Ret Edilmişse 590
c. Davanın İşlemden Kaldırılmasına Karar Verilmişse 591
ç. Davadan Feragat Edilmişse (AAÜT m. 6 f. I) 591
d. Görevsizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I) 591
e. Yetkisizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I) 592
f. Davanın Açılmamış Sayılmasına Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I) 592
g. Gönderme Kararı Varsa (AAÜT m. 7 f. III) 592
ğ. Karşı Dava Varsa (AAÜT m. 8) 592
h. Davanın Birleştirilmesi Kararı Varsa (AAÜT m. 8) 593
ı. Davanın Ayrılması Kararı Varsa (AAÜT m. 8) 593
i. İştirak Nafakası davalarında (AAÜT m. 9) 594
j. Dava Birden Çok İse 594
2– Vekâlet Ücreti İstenilmediği Açıklanmışsa 595
3– Katma Değer Vergisine Hükmedilemez 596
4– Kesinleşen Yönler Dikkate Alınmalıdır 597
5– Taraf Lehine Hükmedilir (HMK m. 330) 597
6– İstifa Etme Engel Değildir 597
7– Miktarı Hâkim Takdir Eder 597
8– Baro Görevlendirmişse Verilemez 598
9– Boşanmanın Eki İsteklerde Verilemez 598
10– Kararın Verildiği Tarihte Yürürlükte Bulunan Tarife Gereğince Karar Verilir 599
11– Birden Fazla Sebeple Açılan Davada Tek Vekâlet ücreti Verilir 599
III. YARGILAMA GİDERLERİ İÇİN AVANS YATIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 599
A– GENEL OLARAK 599
B– DELİL AVANSI (HMK m. 324) 600
1– Kavram (HMK m. 324 f. I) 600
2– Taraflarca Getirilme İlkesinin Uygulandığı Davalarda (HMK m. 25) 602
a. Verilen Kesin Süre Usulüne Uygun Olmalıdır 602
b. Verilen Kesin Süre İçinde Delil Avansı Yatırılmalıdır (HMK m. 324 f. I) 603
aa. Yatırılmazsa Delilin İkamesinden Vazgeçilmiş Sayılır (HMK m. 324 f. II) 603
bb. Diğer Taraf Bu Avansı Yatırabilir (HMK m. 324 f. II) 605
c. Aynı Delilin İkamesinde Yarı Yarıya Avans Olarak Ödenir (HMK m. 324 f. I) 605
3– Kendiliğinden Araştırma İlkesinin Uygulandığı Davalarda (HMK m. 325) 605
C– GİDER AVANSI (HMK m. 114/g, 120) 605
D– AVANSIN İADESİ (HMK m. 333) 606
IV. YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLMESİ 607
A– MAHKEMECE RESEN HÜKMEDİLİR (HMK m. 332 f. I) 607
B– HÜKÜM ALTINDA GÖSTERİLİR (HMK m. 332 f. II) 608
1– Tutarı 608
2– Hangi Tarafa Yükletildiği 608
3– Hangi Oranda Yükletildiği 608
4– Dökümü 608
5– Hükümden Sonraki Yargılama Giderlerinin Ödenme Şekli 609
C– ESASTAN SONUÇLANMAYAN DAVADA HÜKMEDİLMESİ (HMK m. 331) 609
1– Davanın Konusuz Kalması (HMK m. 331 f. I) 610
2– Görevsizlik ve Yetkisizlik Verilmesi (HMK m. 331 f. II) 610
a. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmişse 610
b. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmemişse 611
3– Davanın Açılmamış Sayılması (HMK m. 331 f. III) 611
D– KESİNLEŞEN GİDERLER DİKKATE ALINMALIDIR 612
V. YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK 613
§ 27. DAVADAN FERAGAT 615
I. FERAGAT KAVRAMI 615
A– TALEP SONUCUNDAN KISMEN VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307, 308 f. III) 616
B– TALEP SONUCUNDAN TAMAMEN VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307) 617
II. FERAGAT EDEBİLECEK KİŞİ 617
A– DAVACI 618
B– DAVACI VEKİLİ 619
C– YASAL TEMSİLCİ 620
D– BİRLİKTE BAŞVURUDA EŞLERDEN BİRİ 620
III. FERAGAT ŞEKLİ 624
A– FERAGAT YAZILI OLARAK YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I) 624
1– Kimlik Tespiti Bulunmalıdır 624
2– İmza Bulunmalıdır 625
B– FERAGAT SÖZLÜ OLARAK YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I) 626
1– Feragat Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç) 626
2– Beyanda Bulunana Okunmalıdır 627
3– Beyanda Bulunanın İmzası Alınmalıdır 627
IV. FERAGATİN ÖZELLİKLERİ 627
A– FERAGAT MUVAFAKATE BAĞLI DEĞİLDİR 627
1– Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Değildir (HMK m. 309 f. II) 628
2– Mahkemenin Muvafakatine Bağlı Değildir (HMK m. 309 f. II) 628
B– FERAGAT KAYITSIZ VE ŞARTSIZ OLMALIDIR (HMK m. 309 f. IV) 628
C– FERAGAT AÇIK OLMALIDIR 629
1– Boşanmak İstemediğini Açıklamak 633
2– Eşini Müşterek Haneye Kabul Edeceğini Açıklamak 633
3– Eşi İle Barıştığını Açıklamak 634
4– Bir Şans Daha Verdiğini Açıklamak 634
D– FERAGAT KISMEN OLABILIR 635
E– FERAGATİN İPTALİ İRADE SAKATLANMASINDA İSTENEBİLİR 635
V. FERAGATİN ZAMANI (HMK m. 310) 635
A– 7251 SAYILI KANUN ÖNCESİ FERAGAT 637
1– Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I) 637
2– Karardan Sonra Temyizden Önce Feragat 638
a. Derece Mahkemesi Kendi Kararını Kaldıramaz 638
b. Dosyadan El Çeken Mahkemece Yapılacak İşlemler 641
aa. Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından Yapılacak İşlem 643
bb. Yargıtay Tarafından Yapılacak İşlem 643
3– Temyizden Sonra Karar Düzeltmeden Önce Feragat 644
4– Yargıtay’da Duruşmada Feragat 644
5– Karar Düzeltme Aşamasında Feragat 645
B– 7251 SAYILI KANUN SONRASI FERAGAT 646
1– Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I) 646
2– Feragatin Hükmün Verilmesinden Sonra Adliye Mahkemelerinde Yapılması (HMK m. 310 f. II) 646
a. İlk Derece Mahkemesinde Yapılması 647
b. Bölge Adliye Mahkemesinde Yapılması 647
3– Feragatin Dosyanın Temyiz İncelemesine Gönderilmesinden Sonra Yapılması (HMK m. 310 f. III) 647
VI. FERAGAT HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ (HMK m. 312) 648
VII. FERAGATİN SONUÇLARI (HMK m. 311) 648
A– UYUŞMAZLIĞI SONLANDIRIR 649
B– KURAL OLARAK MAHKEMEYE ULAŞTIĞINDA SONUÇ DOĞURUR 649
1– Mahkemenin Yetkisi Kesinleşmişse Feragat Karara Bağlanır 650
2– Feragat Yetki İtirazı Olan Mahkemeye Ulaşmışsa Önce Yetki İtirazı Karara Bağlanır İdi 651
C– KESİN HÜKÜM GİBİ HUKUKİ SONUÇ DOĞURUR 654
D– İRADE BOZUKLUĞU HÂLLERİNDE FERAGATİN İPTALİ İSTENEBİLİR 655
E– FERAGATTEN DÖNÜLEMEZ 656
F– KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR 659
G– KESİNLEŞMEYEN YÖNLERDEN SONUÇ DOĞURUR 659
H– HÜKÜM TEBLİĞ EDİLMEDEN KANUN YOLLARINDAN FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ 661
I–OLMAYAN/AÇILMAMIŞ BİR DAVADAN FERAGAT EDİLEMEZ 661
İ–HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ 662
VIII. FERAGATİN BENZERİ KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 662
A– DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI (HMK m. 150) KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA 663
B– DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123) KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA 663
IX. KARAR VERİLMEDEN ÖNCE FERAGAT HALİNDE KARAR 664
§ 28. DAVANIN KONUSUZ KALMASI 667
I. DAVANIN KONUSUZ KALMASI SEBEPLERİ 667
A– TEMYİZ EDİLMEYEN DİĞER BOŞANMA KARARI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 161–184) 667
B– KESİNLEŞEN BOŞANMA KARARI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 161–184) 668
C– KESİNLEŞEN EVLENMENİN İPTALİ DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 145–160) 671
D– EŞLERDEN BİRİNİN ÖLÜMÜ DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 28 f. I) 671
E– TANIMA–TENFİZ KARARI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR 672
F– EVLİLİĞİN FESİH KARARIYLA SONLANMASI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 32 f. I, 131) 674
1– Gaiplik Kararı İle Eş Ölmüş Gibi Kabul Edilir (TMK m. 35) 676
2– Gaiplik Kararı Evliliği Ortadan Kaldırmaz 677
3– Gaiplik Kararı Alan Fesih Kararı Almayabilir 677
4– Evliliğin Feshi Kararı Evliliği Ortadan Kaldırır 678
5– Evliliğin Feshi Kararı Alan Eş Yeniden Evlenebilir 678
a. Fesih Kararı Almadan Yeniden Evlenme (TMK m. 145 b. 1) 678
b. Fesih Kararı Aldıktan Sonra Yeniden Evlenme (TMK m. 131 f. 1) 679
G– EVLİLİĞİN ÖLÜM KARİNESİYLE SONLANMASI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 31, 44 f. I) 679
H– EVLİLİĞİN DE FACTO CİNSİYET DEĞİŞTİRMEYLE SONLANMASI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR 681
II. DAVANIN KONUSUZ KALMASINDA UYGULANACAK USUL HÜKÜMLERİ 681
A– NÜFUS KAYDI İNCELENMELİDİR 681
B– DİĞER BOŞANMA DAVASININ SONUCU ARAŞTIRILMALIDIR 681
C– KARAR VERİLMEYEREK DAVA KONUSUZ BIRAKILMAZ 682
D– YARGILAMA GİDERİNDE SORUMLULUK VARSA ANLAŞMAYA GÖRE BELİRLENİR 682
E– HÜKÜM VERİLEMEZ 682
F– DAVANIN KONUSU KALMADIĞI AÇIKLANARAK DAVAYA SON VERİLİR 683
G– MADDİ HATAYA DAYALI TEMYİZ VE KARAR DÜZELTME KARARI KALDIRILABİLİR 684
§ 29. ADLİ TATİL 687
I. ADLİ TATİL SÜRESİ (HMK m. 102) 687
II. ADLİ TATİLDE GÖRÜLECEK BOŞANMAYLA İLİŞKİLİ DAVA VE İŞLER (HMK m. 103) 687
A– ADLİ TATİLDE GÖRÜLEBİLECEK DAVA VE İŞLER (HMK m. 103, f. I) 688
1– İhtiyati Tedbir, İhtiyati Haciz ve Delillerin Tespiti Gibi Geçici Hukuki Koruma Talepleri İle Bunlara Karşı Yapılacak İtirazlar ve Diğer Başvurular Hakkında Karar Verilmesi 688
2– Her Çeşit Nafaka Davaları İle Soybağı, Velayet ve Vesayete İlişkin Dava ya da İşler 688
a. Her Çeşit Nafaka Davaları 688
b. Soybağı Davaları 689
c. Velayet Davaları 689
d. Vesayet Davaları 690
3– Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi İşleri ve Davaları 690
4– Adli Tatilde Yapılmasına Karar Verilen Keşifler 691
5– Çekişmesiz Yargı İşleri 691
6– Kanunlarda İvedi Olduğu Belirtilen veya Taraflardan Birinin Talebi Üzerine, Mahkemece İvedi Görülmesine Karar Verilen Dava Ve İşler 691
B– KOŞULLARI VARSA DAVA VE İŞ ADLİ TATİLDEN SONRAYA BIRAKILABİLİR (HMK m. 103, f. II) 692
C– DİĞER DAVA VE İŞLERLE İLGİLİ ADLİ TATİLDE YAPILABİLECEK İŞLER (HMK m. 103, f. III) 692
D– BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ İLE YARGITAY İNCELEMELERİNDE ADLİ TATİL HÜKÜMLERİ UYGULANIR (HMK m. 103, f. IV) 693
III. ADLİ TATİLİN SÜRELERE ETKİSİ (HMK m. 104) 693
§ 30. ISLAH 697
I. ISLAHIN KAPSAMI 697
A– GENEL OLARAK (HMK m. 176 f. I, 194) 697
1– Vakıalar Değiştirilebilir 697
2– Davanın Konusu/Sebebi Değiştirilebilir 698
3– Talep Sonucu Değiştirilebilir 699
4– Vakıa Eklenebilir 699
5– Ek/Yeni Talep Eklenebilir 700
B– ISLAHI GEREKTİRMEYEN DURUMLAR 700
1– Yasak Kapsamında Kalmayan Durumlarda 700
2– Karşı Tarafın Rıza Gösterdiği Durumlarda 700
3– Daraltma Kapsamında Kalan Durumlarda 701
4– Maddi Hatanın Düzeltildiği Durumlarda (HMK m. 183) 701
C– ISLAH YOLUNA BAŞVURULAMAYACAK DURUMLAR 701
1– Tarafın Değiştirilmesi 702
2– İkinci Tanık Listesi Verilmesi (HMK m. 240 f. II) 702
3– Süresi Geçen İlk İtirazın İleri Sürülmesi 703
4– İkinci Dava Açılaması 703
5– Bozma veya Kaldırma Kararından Sonra Tahkikata İlişkin İşlem Yapılmamış Olması (HMK m. 177 f. II) 703
6– Feragatin Geçersiz Kılınması 704
7– Kabulün Geçersiz Kılınması 705
D– ISLAH YOLUNA BAŞVURULABİLECEK DURUMLAR 705
1– Terditli Dava Açılabilir (HMK m. 111) 705
2– Cevap Dilekçesi Verilebilir (HMK m. 128) 706
3– Zamanaşımı Defi İleri Sürülebilir 706
4– Dava Yığılması/Objektif Dava Birleşmesi Yapabilir (HMK m. 110) 706
5– Bozma veya Kaldırma Kararından Sonra Tahkikata İlişkin İşlem Yapılmışsa Verilebilir (HMK m. 177 f. II) 706
II. ISLAHIN USULÜ 707
A– ISLAHIN ZAMANI 707
1– Kural Olarak (HMK m. 177 f. I) 707
2– Bölge Adliye Mahkemesinde Islah İstenemez (HMK m. 357 f. I) 708
3– Yargıtay’da Islah İstenemez (HMK m. 177 f. I) 708
B– ISLAHIN SAYISI (HMK m. 176 f. II) 708
C– ISLAHIN ŞEKLİ 708
1– Yapılışı Açısından 709
a. Sözlü Olarak (HMK m. 177 f. II) 709
b. Yazılı Olarak (HMK m. 177 f. II) 709
c. Kötüniyetli Olarak (HMK m. 182) 709
2– Kapsamı Açısından 710
a. Davanın Tamamen Islahı (HMK m. 180) 710
b. Kısmen Islah (HMK m. 181) 711
3– Teminat Açısından (HMK m. 178) 711
4– Yetki Açısından (HMK m. 74 f. I) 711
5– Harç Açısından 712
6– İzin Açısından 714
7– Delil Bildirme Açısından 714
D– ISLAHIN SONUÇLARI (HMK m. 179) 714
III. ISLAHIN ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINA ETKİSİ 716
§ 31. ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA HÜKÜM 719
I. GENEL OLARAK 719
A– ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA ARA KARARLARI 720
B– ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA NİHAİ KARAR 720
1– Esasa İlişkin Nihai Karar/Hüküm (HMK m. 294 f. I , cümle 2) 720
2– Usule İlişkin Nihai Karar 722
III. ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA HÜKÜM 722
A– ANLAŞMALI BOŞANMA HÜKMÜNÜN VERİLMESİ VE TEFHİMİ (HMK m. 294) 723
1– Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada Verilir (HMK m. 294 f. II) 723
2– Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada Tefhim Olunur (HMK m. 294 f. II) 723
a. Hükmün Tefhimini, Duruşmada Bulunanlar Ayakta Dinlemelidir (HMK m. 294 f. V) 723
b. Hükme İlişkin Hususlar, Niteliğine Aykırı Düşmedikçe, Usule İlişkin Nihai Kararlar Hakkında Da Uygulanmalıdır (HMK m. 294 f. VI) 723
3– Hükmün Tefhimi Hüküm Sonucunun Duruşma Tutanağına Geçirilerek Okunması Suretiyle Yapılmalıdır (HMK m. 294 f. III) 724
4– Gerekçeli Kararın Tefhim Tarihinden Başlayarak Bir Ay İçinde Yazılması Gerekir (HMK m. 294 f. IV) 724
5– Usulüne Uygun Açılmış Tüm Davalar Hakkında Ayrı Hüküm Kurulması Gerekir 724
B– ANLAŞMALI BOŞANMA HÜKMÜNÜN KAPSAMI (HMK m. 297) 725
1– Hükmün Hangi Millet Adına Verildiği İbaresi (HMK m. 297 f. I) 725
2– Hükmü Veren Mahkeme (HMK m. 297 f. I/a) 726
4– Hükmün Hangi Sıfatla Verildiği (HMK m. 297 f. I/a) 728
5– Tarafların Kimlikleri ve Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (HMK m. 297 f. I/b, 5490 sayılı Kanun m. 27) 728
a. Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre 728
b. Nüfus Hizmetleri Kanununa Göre 729
aa. Tarafların Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası 729
bb. Tarafların Adı, Soyadı 730
cc. Tarafların Doğum Yeri ve Tarihi 731
dd. Tarafların Baba ve Ana Adları 731
ee. Kadının Evlenmeden Önceki Soyadı ve Aile Kütüğünde Kayıtlı Olduğu Yer Bilgileri 732
ff. Evlilik İçinde Doğmuş Çocuklar ve Bunların Kimlik Bilgileri 732
6– Varsa Tarafların Kanuni Temsilci ve Vekillerinin Ad ve Soyadları İle Adresleri (HMK m. 297 f. I/b) 733
7– Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti (HMK m. 297 f. I/c) 733
8– Tarafların Anlaştıkları ve Anlaşamadıkları Hususlar (HMK m. 297 f. I/c) 734
9– Tarafların Çekişmeli Vakıalar Hakkında Toplanan Delilleri (HMK m. 297 f. I/c) 734
10– Delillerin Tartışılması ve Değerlendirilmesi (HMK m. 297 f. I/c) 735
a. Gerekçenin Yazılmaması 735
b. Gerekçenin Doğru Olmaması 736
c. Gerekçenin Çelişkili Olması 736
aa. Kendi İçinde Çelişkili 737
bb. Hüküm Fıkrası İle Çelişkili 737
11– Sabit Görülen Vakıalarla Bunlardan Çıkarılan Sonuç ve Hukuki Sebepleri (HMK m. 297 f. I/c) 738
a. Sabit Görülen Vakıalar Açıklanmalıdır 738
b. Sabit Görülen Vakıalardan Çıkarılan Sonuç ve Hukuki Sebepleri Açıklanmalıdır 739
12– Hüküm sonucu (HMK m. 297 f. I/ç) 739
13– Yargılama Giderleri (HMK m. 297 f. I/ç) 739
14– Taraflardan Alınan Avansın Harcanmayan Kısmının İadesi (HMK m. 297 f. I/ç) 740
15– Kanun Yolları ve Süresi (HMK m. 297 f. I/ç) 740
16– Hükmün Verildiği Tarih (HMK m. 297 f. I/d) 740
17– Hâkim ve Zabıt Kâtibinin İmzaları (HMK m. 297 f. I/d, 298 f. IV, 299) 740
18– Gerekçeli Kararın Yazıldığı Tarih (HMK m. 297 f. I/e) 741
19– Hükmün Sonuç Kısmı (HMK m. 297 f. II) 741
a. Gerekçeye Ait Herhangi Bir Söz Tekrar Edilmemelidir 742
b. Sıra Numarası Altında; Açık, Şüphe ve Tereddüt Uyandırmayacak Şekilde Yazılmalıdır 742
aa. Taleplerden Her Biri Hakkında Verilen Hüküm 742
bb. Taraflara Yüklenen Borç ve Tanınan Haklar 743
c. Hüküm Eda Emri Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır 744
d. Hüküm, Düzenlemeye Atıf Yapılarak Kurulmamalıdır 745
e. Hüküm, Düzenlemenin Tasdiki Şeklinde Kurulmamalıdır 746
f. Düzenleme Hüküm Fıkrasında Yer Almalıdır 747
C– BOŞANMA HÜKMÜNÜN YAZILMASI (HMK m. 298) 748
1– Hükmü Veren Hâkim Tarafından Yazılmalıdır (HMK m. 298 f. I) 749
2– Gerekçeli Karar Tefhim Edilen Hüküm Sonucuna Aykırı/ Gerekçeli Kararla Kısa Karar Arasında Çelişki Olmamalıdır (HMK m. 298 f. II) 749
a. Tefhim Edilende Hüküm Varken Gerekçeli Kararda Hüküm Kurulmaması 750
b. Tefhim Edilende Hüküm Yokken Gerekçeli Kararda Hüküm Kurulması 751
c. Tefhim Edilenle Gerekçeli Kararda Hukuki Sebebi Değiştirerek Hüküm Kurulması 752
d. Tefhim Edilenle Gerekçeli Karar Arasında Farklı Hüküm Kurulması 753
3– Kararın Yazılan Gerekçesi Yazılan Hüküm Sonucuna Aykırı Olmamalıdır 753
a. Hüküm Fıkrasında Yazılmayanın Gerekçe Bölümünde Yazılmış Olması Çelişkiyi Ortadan Kaldırmaz 754
b. Tarafların Çelişkiyi Temyiz Sebebi Yapıp Yapmamış Olması Etkili Değildir 755
D– ANLAŞMALI BOŞANMA HÜKMÜ HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER 756
1– Boşanma Hükmünün Aslı Hakkında Yapılacak İşlemler (HMK m. 300) 756
2– Boşanma Hükmünün Nüshası Hakkında Yapılacak İşlemler 756
a. Nüshalar/İlam Yazı İşleri Müdürü Tarafından Taraflardan Her Birine Makbuz Karşılığında Verilir (HMK m. 301 f. I) 756
b. Kendisine Nüsha/İlam Verilmeyene Gecikmeksizin Tebliğ Edilir (HMK m. 301 f. I) 757
c. Hükmün Bir Nüshası Dosyasında Saklanır (HMK m. 301 f. I) 757
d. Hüküm Nüshalarının Farklı Olması Hâlinde Karar Kartonundaki Esas Alınır (HMK m. 301 f. III) 757
e. Taraflar, Harcının Ödenmiş Olup Olmamasına Bakılmaksızın İlamı Her Zaman Alabilir (HMK m. 302 f. I) 757
3– Boşanma Hükmüne Kesinleşme Şerhi Verilmesi 758
E– ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA BOZMA SONRASI HÜKÜM 762
F– ANLAŞMALI BOŞANMAYA İLİŞKİN KESİNLEŞEN İLAMLAR ZAMANAŞIMINA UĞRAMAZ 763
IV. ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA AYRILIK KARARI VERİLEMEZ 763
§ 32. ANLAŞMALI BOŞANMA HÜKMÜNÜN TAVZİHİ 765
I. TAVZİHİN KONUSU (HMK m. 305) 765
A– HÜKMÜN YETERİNCE AÇIK OLMAMASI 765
B– HÜKMÜN İCRASINDA TEREDDÜT UYANDIRMASI 768
C– HÜKMÜN BİRBİRİNE AYKIRI FIKRALAR İÇERMESİ 768
II. TAVZİHİN ZAMANI (HMK m. 305) 769
III. TAVZİHİN ŞEKLİ (HMK m. 305) 769
A– HÜKMÜN AÇIKLANMASI İSTENEBİLİR 769
B– TEREDDÜDÜN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR 769
C– AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR 769
IV. TAVZİH İLE YAPILAMAYACAKLAR 769
A– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR SINIRLANDIRILAMAZ 770
B– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR GENİŞLETİLEMEZ 770
C– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR DEĞİŞTİRİLEMEZ 771
V. TAVZİH USULÜ (HMK m. 306) 773
A– TAVZİH DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 773
B– TAVZİH HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 774
C– TAVZİH DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 775
D– TAVZİHE CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 776
E– TAVZİH TALEBİ KARARA BAĞLANIR (HMK m. 306 f. II) 776
F– TAVZİH KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III) 777
§ 33. ANLAŞMALI BOŞANMA HÜKMÜNÜN TASHİHİ 779
I. GENEL OLARAK 779
II. BOŞANMA HÜKMÜNÜN TASHİHİ 779
A– TASHİHİN KONUSU (HMK m. 304 f. I) 779
1– Yazı Hataları 780
a. Tarihlerde 780
b. Tarafların İsimlerinde 780
c. Tarafların Sıfatlarında 781
d. Diğer Yazım Hatalarında 781
2– Hesap Hataları 781
3– Diğer Benzeri Açık Hatalar 781
B– TASHİH USULÜ 782
1– Mahkemece Resen Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 782
2– Taraflardan Birinin Talebi Üzerine Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 782
3– Hüküm Tebliğ Edilmişse Taraflar Dinlenerek Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 782
4– Hüküm Tebliğ Edilmemişse Taraflar Dinlenmeden Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 782
5– Tashih Yazılır, İmzalanır ve Mühürlenir (HMK m. 304 f. II) 782
§ 34. ANLAŞMALI BOŞANMA HÜKMÜNÜN TAMAMLANMASI 783
I. GENEL OLARAK 783
II. KONUSU (HMK m. 305/A f. I) 784
A– YARGILAMADA İLERİ SÜRÜLEN HUSUSUN TAMAMLANMASI 784
B– KENDİLİĞİNDEN HÜKME GEÇİRİLMESİ GEREKLİ HUSUSUN TAMAMLANMASI 784
III. GÖREVLİ MAHKEME 784
A– İLK DERECE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR 784
B– BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR 785
C– YÜKSEK MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR 785
IV. TALEP 786
V. SÜRE 786
VI. TAMAMLAMA USULÜ (HMK m. 306) 786
A– TAMAMLAMA DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 787
B– TAMAMLAMA HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 787
C– TAMAMLAMA DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 787
D– TAMAMLAMAYA CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 787
E– TAMAMLAMA TALEBİ KARARA BAĞLANIR (HMK m. 306 f. II) 787
F– TAMAMLAMA KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III) 788
VII. KANUN YOLU 788
A– İSTİNAF YOLU 788
B– TEMYİZ YOLU 789
§ 35. ANLAŞMALI BOŞANMA SONRASI DAVALAR 791
I. GENEL OLARAK 791
II. DÜZENLEMENİN DEĞİŞTİRİLMESİ/KALDIRILMASI DAVASI 791
A– VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ 791
B– KİŞİSEL İLİŞKİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ/KALDIRILMASI 792
C– İŞTİRAK NAFAKASININ DEĞİŞTİRİLMESİ/KALDIRILMASI 796
D– YOKSULLUK NAFAKASININ DEĞİŞTİRİLMESİ/KALDIRILMASI 800
E– DİĞER ANLAŞMA HÜKÜMLERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ/KALDIRILMASI 801
1– Kira Yardımına Yönelik Düzenlemenin Değiştirilmesi/Kaldırılması 802
2– Çocuğun Soyadına Yönelik Düzenlemenin Değiştirilmesi/Kaldırılması 802
3– Yakıt Giderine Yönelik Düzenlemenin Değiştirilmesi/Kaldırılması 807
4– Kadının Erkeğin Soyadını Kullanmasının Kaldırılması 809
III. DÜZENLEMENİN İPTALİ DAVASI 813
IV. DÜZENLEMENİN UYGULANMASI DAVASI 816
A– TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI 818
1– Onaylanan Düzenlemede 818
2– Onaylanmayan Düzenlemede 818
B– ZARARIN TAZMİNİ DAVASI 820
C– TESPİT DAVASI 824
1– Menfi Tespit Davası 824
2– Müsbet Tespit Davası 825
D– EDA DAVASI 826
1– Yapma 829
2– Yapmama/Kaçınma 830
3– Verme 831
E– İCRA TAKİBİNE İTİRAZIN İPTALİ DAVASI 831
F– CEZAİ ŞARTA BAĞLI ALACAĞIN TAHSİLİ DAVASI 832
SEKİZİNCİ BÖLÜM
EVLENMENİN BUTLANI İLE KARŞILAŞTIRMA
§ 36. EVLENMENİN BUTLANI İLE KARŞILAŞTIRMA 837
I. GENEL OLARAK 837
II. BENZERLİKLER 837
A– EVLİLİĞE SON VERMEK 837
B– HÂKİM KARARI İLE SONLANMA 838
C– BİTİRİCİ SAYIM 838
III. FARKLAR 838
A– DAVA AÇMADA TERCİH OLANAĞI 839
B– DAVA TÜRÜNDE TERCİH OLANAĞI 839
1– Sadece İptal Davası Açılmışsa 839
2– İptal Olmazsa Boşanma Davası Açılmışsa 840
3– Sadece Boşanma Davası Açılmışsa 840
§ 37. KANUN YOLU 841
I. GENEL OLARAK 841
II. İSTİNAF YOLU 842
III. TEMYİZ YOLU 844
§ 38. YARGILAMANIN İADESİ 847
I. GENEL OLARAK 847
II. YARGILAMANIN İADESİ 848
A– YARGILAMANIN İADESİNE KONU KARARLAR (HMK m. 374) 848
1– Kesin Olarak Verilen Kararlar 848
2 Kesinleşmiş Olan Hükümler 848
B– YARGILAMANIN İADESİ SEBEPLERİ (HMK m. 375) 849
1– Mahkemenin Uygunsuz Teşekkül Etmiş Olması 849
2– Bakamayacak Hâkimin Karar Vermiş veya Karara Katılmış Bulunması 849
3– Vekil veya Temsilci Olmayanla Davanın Görülüp Karara Bağlanması 849
4– Elde Edilemeyen Belgenin Ele Geçirilmiş Olması 850
a. Belge Kararı Etkileyecek Nitelikte Olmalıdır 850
b. Belge Karar Kesinleştikten Sonra Ele Geçirilmiş Olmalıdır 850
c. Belge Karardan Önce Düzenlenmiş Olmalıdır 850
d. Belge Elde Olmayan Nedenlerle Verilememiş Olmalıdır 850
5– Karara Dayanak Senedin Sahte Olduğunun Anlaşılması 851
6– Yalan Tanıklık Yapıldığının Sabit Olması 851
7– Bilirkişi veya Tercümanın Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunduğunun Sabit Olması 851
8– Tarafın Karara Dayanak Yemini Yalan Yere Ettiğinin Sabit Olması 852
9– Karara Esas Hükmün, Kesinleşmiş Başka Bir Hükümle Ortadan Kalkmış Olması 852
10– Lehine Karar Verilen Tarafın Hileli Bir Davranışta Bulunmuş Olması 852
11– İkinci Davada, Öncekine Aykırı Verilen Hükmün Kesinleşmiş Olması 853
12– Kararın Aykırılığının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararıyla Tespit Edilmiş Olması 853
C– YARGILAMANIN İADESİ USULÜ 854
1– İnceleyecek Mahkeme 854
a. Bir Dava Olarak Açılır 855
b. Yeni Esas Numarası Verilir 856
c. Kararı Veren Mahkemece İncelenir 857
d. Talep, Varsa Yerine Geçen Mahkemeye Yapılır 858
e. Kurulmuşsa Dava Aile Mahkemesine Devredilmelidir 859
f. İlk Davanın Devamı Sayılır 860
2– Teminat 860
3– Taraflar 860
4– Süre 861
5– Talebin Ön İncelemesi 862
6– Yeniden Yargılama veya Hükmün İptali 863
7– İcranın Durdurulması 863
C– ANLAŞMALI BOŞANMADA YARGILAMANIN İADESİ 864
DOKUZUNCU BÖLÜM
NÜFUS İŞLEMLERİ
§ 39. NÜFUS İŞLEMLERİ 871
I. GENEL OLARAK 871
A– İŞLENECEK KİŞİSEL BİLGİLER (NHK m. 7) 872
B– BOŞANMA KÜTÜĞÜ (NHK m. 7/d) 872
C– YABANCI MUAMELESİNE TABİ TUTULAMAYACAKLAR 873
D– YERSEL YAZIMDAN ÖNCE OLUŞAN SEBEPLERİN VARLIĞI 877
E– NÜFUS KAYDININ KAPATILMASI 878
F– YANLIŞ ŞERHİN KALDIRILMASI İSTENEBİLİR 881
G– BOŞANMADAKİ KUSUR AD DEĞİŞTİRMEYE SEBEP OLUŞTURMAZ 882
II. BOŞANMA KARARLARINDA BULUNMASI GEREKLİ HUSUSLAR (NHK m. 27) 883
III. BOŞANMA TARİHİ (NHUY m. 27) 884
A– TÜRK MAHKEMESİNDEN VERİLEN BOŞANMA KARARI 884
B– YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN BOŞANMA KARARI 884
1– Tanıma/Tenfiz Kararı Verilmesi 884
2– Yetkili Kurumlar Tarafından Aile Kütüklerine Tesciline Karar Verilmesi 885
IV. BOŞANMA KARARLARININ BİLDİRİMİ VE TESCİLİ 885
A– BİLDİRİM SÜRESİ VE YÜKÜMLÜLÜĞÜ 885
B– BİLDİRİMİN TESCİLİ 886
1– 20.01.1986 Tarihli Genelgeden Önce Kesinleşmiş Mahkeme Kararları 886
2– Boşanma Kararı Kesinleşmeden Eşlerden Birinin Ölümü 886
V. BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ (NHUY m. 28) 887
A– BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 887
1– Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmemişse (TMK m. 173, f. I) 887
2– Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmişse (TMK m. 173, f. II) 889
B– DUL OLARAK EVLENİP BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 889
1– Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Aile Mahkemesinden İsteyebilir 889
2– Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Yazılı Olarak veya E–Başvuru İle Talep Edebilir 890
C– BOŞANDIĞI EŞİNİN SOYADINI KULLANMASINA İZİN VERİLEN KADININ SOYADI VE HANESİ 890
1– Evlenmeden Önceki Soyadıyla Eşinin Soyadını Birlikte Kullanmak İstemişse 890
2– Evlenmeden Önceki Soyadını Kullanmak İstemişse 891
D– EVLENMEYLE TÜRK VATANDAŞLIĞINI KAZANIP BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 891
E– BOŞANMA KARARINDA SOYADI BELİRTİLMEDEN BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 891
F– TANIMA/TENFİZ KARARI VERİLEREK BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 892
G– YETKİLİ KURUMLAR TARAFINDAN AİLE KÜTÜKLERİNE TESCİLİNE KARAR VERİLEREK BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 892
VI. BOŞANMA HALİNDE ÇOCUĞUN HANESİ 892
VII. BOŞANMANIN İPTALİ KARARLARI (NHUY m. 29) 893
VIII. YABANCI DEVLET MAKAMLARINCA VERİLMİŞ BOŞANMA KARARLARI (NHUY m. 60) 894
IX. ÇOK UYRUKLU VATANDAŞLARIMIZIN BOŞANMA OLAYLARININ TESCİLİ 898
ONUNCU BÖLÜM
KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI
§ 40. KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI 901
I. GENEL OLARAK 901
II. KAPSAMI 902
A– UYGULANACAĞI HALLER 902
1– Boşanma (TMK m. 161–184) 902
2– Ayrılık (TMK m. 170–172) 903
3– Ölüm (TMK m. 28 f. I) 904
4– Ölüm Karinesi (TMK m. 31, 44 f. I) 905
5– Fesih (TMK m. 32 f. I, 131) 907
B– UYGULANMAYACAĞI HALLER 908
1– Vatandaşlık 908
2– Geçersiz Evlilik 908
3– Geçici Tedbir Talepleri (MÖHUK m. 14, f. IV) 908
III. BAĞLAMA KURALI (MÖHUK m. 14) 909
A– BASAMAKLI OLARAK DÜZENLENMİŞTİR 909
1– MÜŞTEREK BAĞLAMA NOKTASI 909
a. Eşlerin Müşterek Millî Hukuku 909
b. Müşterek Mutad Mesken Hukuku 912
2– TÜRK HUKUKUNUN BAĞLAMA NOKTASI OLUŞU 914
B– DEĞİŞKEN OLARAK DÜZENLENMİŞTİR 915
IV. UYGULAMA ALANI 916
A– BOŞANMA VE AYRILIK SEBEPLERİ 916
1– Boşanmaya Sebebiyet Veren Vakıalar 916
2– Boşanmada Kusur 916
3– Boşanmada Çekilmezlik 917
B– BOŞANMA VE AYRILIĞIN HÜKÜMLERİ 917
1– Yasal Bekleme Süresi (TMK m. 132) 917
2– Boşanan Kadının Soyadı (TMK m. 173) 918
3– Maddi Tazminat (TMK m. 174 f. I) 919
4– Manevi Tazminat (TMK m. 174 f. II) 920
5– Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175, MÖHUK m. 14 f. II) 921
6– Velayet (TMK m. 336 f. III) 922
7– Kişisel İlişki (TMK m. 182, f. I) 924
V. UYGULAMA ALANI DIŞINDA KALANLAR 926
ONBİRİNCİ BÖLÜM
YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN BOŞANMA KARARLARININ NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ
§ 41. YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN BOŞANMA KARARLARININ NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ (NHK m. 27/A) 927
I. BAŞVURU KONUSU KARARLAR 927
II. BAŞVURU YAPILACAK MERCİLER 928
A– YURT DIŞINDA BAŞVURU 928
B– YURT İÇİNDE BAŞVURU 929
1– Türkiye’de Yerleşim Yeri Varsa 929
2– Türkiye’de Yerleşim Yeri Yoksa 929
III. BAŞVURU USULÜ 930
A– TARAFLARCA BAŞVURU 930
1– Bizzat Başvuru 930
2– Kanuni Temsilcileri Aracılığıyla Başvuru 931
3– Vekilleri Aracılığıyla Başvuru 931
4– Tek Başına Başvuru 931
a. Taraflardan Birinin Ölmüş Olması 931
b. Taraflardan Birinin Yabancı Olması 931
B– HUKUKİ YARARI BULUNANLARIN BAŞVURUSU 932
IV. BAŞVURUDA GEREKLİ BELGELER 932
V. BAŞVURU İNCELEME KOMİSYONU 934
A– KOMİSYONUN TÜRKİYE’DE OLUŞTURULMASI 934
B– KOMİSYONUN DIŞ TEMSİLCİLİKLERDE OLUŞTURULMASI 935
VI. KOMİSYONUN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI 935
VII. AİLE KÜTÜĞÜNE TESCİL 937
VIII. TESCİLİ REDDEDİLEN KARARLARIN TANINMASI 938
KAVRAM DİZİNİ 939
ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN YAŞAM ÖYKÜSÜ 973
ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN ÇALIŞMALARINDAN “BİR KISMI” 975 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
