İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
TEŞEKKÜR 7
İÇİNDEKİLER 9
ŞEKİLLER LİSTESİ 16
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 23
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE KAYIT DIŞI EKONOMİ VE SUÇ EKONOMİSİYLE MÜCADELENİN GENEL ÇERÇEVESİ
I. TÜRKİYE’DE KAYIT DIŞI EKONOMİNİN BOYUTLARI VE KAYIT DIŞILIKLA
MÜCADELE 31
A. Türkiye’de Kayıt dışı Ekonominin Boyutları 31
B. Türkiye’de Kayıt dışı Ekonominin Nedenleri 35
C. Türkiye’de Kayıt dışı Ekonomi ile Mücadelenin Genel Çerçevesi 38
II. TÜRKİYE’DE SUÇ EKONOMİSİNİN BOYUTLARI VE SUÇ EKONOMİSİYLE
MÜCADELE 42
A. Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Narko–Terör İle Mücadele 48
1. Uyuşturucu kaçakçılığı ve narko–terörizmin boyutları 48
2. Uyuşturucu kaçakçılığı ve narko–terörle mücadele 60
B. Diğer Kaçakçılık Suçları, Mali Suçlar ile Kara Para Aklamanın Boyutları
ve Mücadele Süreci 66
1. Silah–mühimmat kaçakçılığı 67
2. Akaryakıt kaçakçılığı 68
3. Tütün mamulleri ve alkollü içkiler kaçakçılığı 70
4. Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti 72
5. Muhtelif kaçakçılık türleri 73
6. Yolsuzluk 73
7. Sahtecilik ve dolandırıcılık 77
C. Terörün Finansmanıyla Mücadele 84
1. Terörizmin finansman biçimi ve terör örgütlerinin finans kaynakları 84
a. PKK/KCK terör örgütünün finansmanı 84
b. DHKP/C vb. sol tandanslı terör örgütlerinin finansmanı 92
c. DEAŞ (IŞİD) vb. radikal dini terör örgütlerinin finansmanı 93
d. FETÖ/PDY terör örgütünün finansmanı 94
2. Terörün finansmanıyla mücadelenin genel çerçevesi 95
D. Türkiye’nin Suç Ekonomisiyle Mücadele Karnesi 96
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE MALİ İSTİHBARAT YAPILANMASI: MEVCUT DURUM ANALİZİ
I. TÜRKİYE MALİ İSTİHBARAT YAPILANMASI: HUKUKİ ÇERÇEVE 105
A. Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele (AML/CFT) Hukuki
Çerçeve ve Müsadere Mekanizması 105
1. AML/CFT ceza hukuku hükümleri 106
a. Kara para aklama suçuna ilişkin hukuki çerçeve 106
b. Terörün finansmanı suçuna ilişkin hukuki çerçeve 113
c. Kitle imha silahlarının yaygınlaşmasının finansmanı ile
mücadeleye ilişkin hukuki çerçeve 123
2. Müsadere, el koyma ve diğer koruma tedbirleri 125
a. 5237 sayılı TCK kapsamında müsadere ve diğer güvenlik
tedbirleri 125
b. 5271 sayılı CMK kapsamında el koyma ve diğer koruma
tedbirleri 130
c. 6415 sayılı Terörün Finansmanı Kanunu kapsamında
malvarlıklarının dondurulması 133
d. 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Finansmanının Önlenmesi
Kanunu kapsamında malvarlığının dondurulması 140
e. El konulan ve/veya müsadere edilen malvarlıklarının yönetimi 143
B. Türk Hukukunda AML/CFT Önleyici Tedbir Mekanizması 147
1. Kimlik tespiti yükümlülüğü ve ‘müşterinin tanınmasına ilişkin
esaslar’ kapsamında getirilen diğer yükümlülükler 154
2. Şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğü 159
3. “Devamlı bilgi verme” ve “bilgi ve belge verme” yükümlülüğü 163
4. Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü 168
5. İşlemlerin ertelenmesi 169
6. Elektronik tebligat 172
7. Yükümlülük ihlallerinin cezalandırılması 173
II. TÜRKİYE MALİ İSTİHBARAT YAPILANMASI: KURUMSAL ÇERÇEVE 178
A. Mali İstihbarat Birimi: Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı
(MASAK) 178
1. MASAK’ın tarihçesi 178
2. MASAK’ın temel fonksiyonları, vizyon ve misyonu 178
3. MASAK’ın görev ve yetkileri 179
4. MASAK’ın hedefleri 187
5. MASAK’ın organizasyon yapısı 189
B. Mali İstihbarat Koordinasyon Mekanizması 190
1. Mali istihbarat temin, analiz ve paylaşım süreci 190
a. MASAK tarafından bilgi–belge temini 192
aa. 5549 sayılı Kanun kapsamında yer alan “bilgi ve belge
verme yükümlülüğü” ve “erişim sistemleri kurulması”
düzenlemeleri çerçevesinde bilgi–belge temini 196
bb. 5549 saylı Kanun’da yer alan “devamlı bilgi verme
yükümlülüğü” kapsamında bilgi–belge temini 197
cc. MASAK ile yargı makamları arasında bilgi paylaşımının
hukuki temelleri 199
dd. 6415 sayılı kanun ve ikincil düzenlemeler kapsamında
MASAK tarafından bilgi–belge temini 199
ee. 7262 sayılı kanun ve ikincil düzenlemeler kapsamında
MASAK tarafından bilgi–belge temini 200
ff. MASAK ile diğer kurumlar arasında düzenlenen bilgi
paylaşım protokolleri 200
gg. MASAK’a ulaşan şüpheli işlem bildirimleri (ŞİB’ler) ve diğer
bildirimler 201
b. Analiz ve inceleme süreci 214
aa. Analiz ve değerlendirme süreci 221
bb. Araştırma ve inceleme süreci 227
c. Mali istihbarat paylaşım ve koordinasyon süreci 237
aa. MASAK, kolluk ve istihbarat birimleri ve diğer kurumlar
arası mali istihbarat paylaşımı ve koordinasyon çalışmaları 238
bb. MASAK ve diğer kolluk ve istihbarat birimler ve ilgili
kurumlarla birlikte “ortak operasyonlar” gerçekleştirilmesi 250
d. Bilgi teknolojileri altyapısı 254
2. Yükümlülük denetimi koordinasyonu 262
3. Koordinasyon kurulu, komisyonlar, ortak eylem planları, ortak
çalışma grupları ve ortak görev gücü (joint task force) şeklinde
oluşturulan özel koordinasyon grupları 271
a. Koordinasyon kurulu ve komisyonlar 271
aa. Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu yapılanması 271
bb. Değerlendirme Komisyonu yapılanması 273
cc. Denetim ve İş birliği Komisyonu yapılanması 275
dd. Kaçakçılık İstihbarat Koordinasyon Kurulu (KİKK)
yapılanması 278
ee. Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu (MİKK) yapılanması 280
b. Ortak eylem planları 281
aa. Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin
Güçlendirilmesi Eylem Planı 282
bb. Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planları 286
cc. Organize Suçlarla Mücadele Eylem Planı 288
dd. MASAK ile BDDK arasında Ortak Eylem Planı 289
ee. Uyuşturucu ile Mücadele Strateji Belgesi ve Eylem Planı 290
ff. Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı 292
gg. Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanı ile
Mücadelede ve Müsadere Uygulamalarında Etkinliğin
Artırılması Strateji Belgesi ve Eylem Planı 296
c. Ortak görev gücü (Joint task force) yapılanmaları 297
d. Ortak eylem planları dışında MASAK ile diğer kurumlar arası
ortak çalışma grubu yapılanmaları 299
4. Özel sektör yükümlülerin iç koordinasyonu: Uyum Görevlisi ve
uyum programı mekanizması 301
a. Uyum görevlisi atanması 305
b. Uyum programı hazırlanması 309
c. İç denetim 313
5. Eğitim ve rehberlik koordinasyonu 314
a. Paydaş kurumlara ve ilgili diğer kurum çalışanlarına yönelik
eğitim faaliyetleri 317
b. Özel sektör yükümlülerine yönelik eğitim faaliyetleri 318
c. MASAK personeline yönelik eğitim faaliyetleri 320
d. Rehber, broşür, kitap, makale vb. yayınlar suretiyle
bilgilendirme 321
e. Özel sektör temsilcileri tarafından bünyelerinde
gerçekleştirilen eğitim faaliyetleri 322
6. Personel istihdamı ve kurumlar arası geçici görevlendirme 324
7. Uluslararası koordinasyon 330
a. FATF ile ilişkiler 331
b. EGMONT Group üyeliği kapsamında karşılıklı iyi niyet
anlaşmaları (MOU’lar) çerçevesinde yabancı mali istihbarat
birimleriyle iş birliği 344
c. Diğer uluslararası kuruluşlarla AML/CFT alanında iş birliği
çalışmaları 348
d. Uluslararası proje faaliyetleri 350
e. Uluslararası adli yardımlaşma kapsamında iş birliği 352
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE MALİ İSTİHBARAT YAPILANMASININ FATF TAVSİYELERİNE UYUM
VE ÖRNEK ÜLKE UYGULAMALARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER
I. HUKUKİ ÇERÇEVE 366
A. Suç Tanımları 366
1. Kara para aklama suçu tanımı 366
2. Terörün finansmanı suç tanımı 378
3. Kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı suçu 383
B. Soruşturma ve Kovuşturma Süreçleri ile Koruma Tedbirleri 386
1. Soruşturma ve kovuşturma sürecinin genel işleyiş süreci ve
malvarlığına ilişkin tedbir mekanizması 386
2. 6415 sayılı Kanun çerçevesinde malvarlığının dondurulması
mekanizması 394
3. 7262 sayılı Kanun çerçevesinde malvarlığının dondurulması
mekanizması 401
4. Malvarlıklarının geri alınması ofisleri (ARO’lar) 405
C. Önleyici Tedbir Mekanizmasının İşleyişi 410
1. Risk anlayışı ve risk yönetimi 411
2. Müşterinin tanınması 415
3. NPO’lar 424
4. Gelişen Teknolojiler 429
5. Kayıt tutma ve kayıtların muhafazası 432
6. Muhabir bankacılık, üçüncü tarafa güven ve finansal grup arası
ilişkiler 433
7. Bildirim yükümlülüğü 434
8. Risk yönetim tabanlı AML/CFT uyum politikaları ve iç kontrol
mekanizması 447
9. İdari yaptırımlar 450
10. İşlemin ertelenmesi 453
II. KURUMSAL ÇERÇEVE 455
A. Mali istihbarat Birimi: Kurumsal Yapılanma 455
B. MASAK ile Kamu ve Özel Sektör Kuruluşları Arası Mali İstihbarat İş
Birliği ve Koordinasyon Yapılanması 473
1. Genel itibariyle kamuda bilgi paylaşım düzeyi ve yaşanan hukuki
sorunlar 476
2. MASAK ile diğer kurumlar arası stratejik iş birliği ve politika
koordinasyonu 480
3. ŞİB’lerin ve diğer istihbari bilgilerin temin–analiz ve ilgili kurumlarla
paylaşım kapasitesi 489
4. Bilişim teknolojileri ve dijital koordinasyon 504
5. Adli süreç öncesi MASAK ile kamu ve özel sektör kuruluşları
arasında önleyici iş birliği ve koordinasyon 516
6. Adli soruşturma aşamasında MASAK ile kamu ve özel sektör
kuruluşları arasında iş birliği ve koordinasyon 530
7. Ortak çalışma grubu (teams), Ortak görev gücü (joint task force)
yapılanmaları ve füzyon merkezleri (fusion centers)) oluşturulması 541
8. Yükümlülük denetimlerinde MASAK ile kamu ve özel sektör
kuruluşları arasında iş birliği ve koordinasyon 559
9. Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör yükümlü kuruluşlara
yönelik eğitim ve rehberlik koordinasyonu 577
10. Personel istihdam politikası ve eğitim ve rehberlik koordinasyonu 586
11. MASAK ile diğer kurumlar arası koordinasyonda görünmeyen
engeller 596
C. Uluslararası Adli ve İstihbari İş Birliği ve Koordinasyon 598
SONUÇ 609
KAYNAKÇA 645
DİZİN 671 |