İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 19
Birinci Bölüm
GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTAYA İLİŞKİN
GENEL ESASLAR
§ 1. TARİHSEL GELİŞİM 23
§ 2. TERMİNOLOJİ 30
§ 3. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN TANIMI VE AMACI 33
I. TANIMI 33
II. AMACI 34
§ 4. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 35
I. TÜRK HUKUKUNDA 35
A. 865 sayılı Ticaret Kanunu’nda Geçmişe Etkili Sigorta 35
B. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Geçmişe Etkili Sigorta 39
C. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Geçmişe Etkili Sigorta 42
D. Sigorta Genel Şartlarında 44
II. ALMAN HUKUKUNDA 46
A. 2008 tarihli Reform Öncesi Dönem 46
B. 2008 tarihli Reform Sonrası Dönem 47
III. İSVİÇRE HUKUKUNDA 48
A. 2020 Tarihli Değişiklik Öncesi Dönem 48
B. 2020 Tarihli Değişiklik Sonrası Dönem 51
IV. AVRUPA SİGORTA SÖZLEŞMESİ HUKUKU İLKELERİNDE 52
§ 5. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTAYA İLİŞKİN HÜKMÜN EMREDİCİ NİTELİĞİ 53
§ 6. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA – SÖZLEŞME ÖNCESİ SORUMLULUK 54
§ 7. SİGORTA SÜRELERİ VE GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA İLE İLİŞKİSİ 57
I. SİGORTA SÜRELERİ 57
A. Şekli Sigorta Süresi 58
B. Maddi Sigorta Süresi 59
C. Teknik Sigorta Süresi 61
II. SİGORTA SÜRELERİNİN GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA İLE İLİŞKİSİ 61
§ 8. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ 64
I. TÜRLERİ 64
A. Gerçek Geçmişe Etkili Sigorta 64
B. Gerçek Olmayan Geçmişe Etkili Sigorta 65
II. HEM GEÇMİŞE HEM GELECEĞE ETKİLİ SİGORTA 68
§ 9. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 70
I. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA – GEÇİCİ SİGORTA KORUMASI 70
A. Geçici Sigorta Koruması Hakkında Genel Bilgiler 70
B. Benzerlikleri 79
C. Farklılıkları 80
D. Sözleşmenin Kurulmasından Önce Sigorta Korumasının Talep Edilmesinin Geçmişe Etkili Sigorta Olarak Yorumlanması 84
E. Geçmişe Etkili Sigorta ve Geçici Sigorta Korumasının Birlikte Yapılması 86
II. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA – GEÇMİŞ TARİHLİ SİGORTA 87
III. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA – SİGORTA İLMÜHABERİ DÜZENLENMESİ 93
§ 10. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN UYGULANMA ALANI 96
§ 11. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN RİZİKO İLE İLİŞKİSİ VE SİGORTA SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ 99
I. RİZİKO KAVRAMI 99
A. Kavram ve Tanım 99
B. Rizikonun Belirsiz Olması 103
II. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN SİGORTA SİSTEMİNE AYKIRI OLUP OLMADIĞI SORUNU 105
§ 12. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA İLE SİGORTANIN BAŞLANGICI ARASINDAKİ İLİŞKİ 106
I. TÜRK HUKUKUNDA 106
II. ALMAN HUKUKUNDA 111
İkinci Bölüm
GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN ŞARTLARI
§ 13. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN OLUMLU ŞARTLARI 113
I. ANLAŞMA (VEREINBARUNG) 113
A. Sigorta Sözleşmesinin Kurulmasından Önceki Aşamada Tarafların Anlaşması 113
1. Sigorta Ettirenin Önerisiyle 113
2. Sigortacının Önerisiyle 118
B. Sigorta Sözleşmesinin Kurulmasından Sonraki Aşamada Anlaşma Sağlanması 121
II. GEÇERLİ BİR SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN VARLIĞI 122
A. Genel Olarak 122
B. Sigorta Sözleşmesinin Kurulma Anı 124
1. Hazırlar Arasında 124
2. Hazır Olmayanlar Arasında 124
3. Geçmişe Etkili Sigortada Sigorta Korumasının Başlangıç Anı 127
C. Sigorta Sözleşmesinin Susma Yoluyla Kurulması 127
1. Genel Olarak 127
2. Sigorta Sözleşmesinin Susma Yoluyla Kurulmasında Geçmişe Etkili Sigorta 131
a. Taraflar Arasında Anlaşma Bulunuyorsa 131
b. Taraflar Arasında Anlaşma Bulunmuyorsa 132
D. Sigorta Sözleşmesinin Yetkisiz Temsilci Tarafından Yapılması 133
1. Genel Olarak 133
2. Adına Sözleşme Yapılan Kişinin İcazet Vermesi 134
3. Adına Sözleşme Yapılan Kişinin İcazet Vermemesi 135
§ 14. OLUMSUZ ŞART: RİZİKOYA İLİŞKİN BİLGİ SAHİBİ OLUNMAMASI 136
A. Genel Olarak 136
B. Rizikoya İlişkin Bilgisine Sonuç Bağlanan Kişiler 140
1. Sigortacı 140
2. Sigorta Ettiren 142
3. Sigorta Sözleşmesinden Haberdar Olan Sigortalı 143
a. Zarar Sigortalarında Sigortalı 143
b. Hayat Sigortalarında Sigortalı 143
4. Temsilcinin ve Lehtarın Bilgisinin Dikkate Alınıp Alınmayacağı Sorunu 144
a. Temsilcinin Bilgisi 144
b. Lehtarın Bilgisi 147
C. Sadece Bilmeye Sonuç Bağlanmış Olması 148
D. Bilme Anı 150
1. Genel Olarak 150
2. Sigorta Sözleşmesinin Yenilenmesinde veya Değiştirilmesinde 155
3. Sözleşmenin Susma Yoluyla Kurulmasında 157
4. Yetkisiz Temsil Hâlinde 158
E. Sigortacı, Sigorta Ettiren, Sigortalının ve Temsilcinin Rizikoya İlişkin Bilgisi 160
1. Sadece Sigortacının Bilgisi 161
2. Sadece Sigorta Ettirenin Bilgisi 164
3. Sadece Sigortalının Bilgisi 167
4. Sigorta Ettiren ve Sigortacının Bilgisi 169
5. Sigorta Ettiren ve/veya Sigortalının Bilgisine Karşın Sigortacının Bilgisizliği 171
a. Geçmişe Etkili Sigorta Sözleşmesinin Geçersiz Olması 171
b. Sigortacının Prime Hak Kazanması 173
6. Temsilcinin Bilgisi 174
a. Sigorta Ettirenin Temsilcisi 174
b. Sigortacının Temsilcisi 176
Üçüncü Bölüm
GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN
HÜKÜMLERİ VE GEÇERSİZLİĞİ
§ 15. TARAFLARIN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTADA GÖRÜNÜMÜ 179
I. SİGORTACININ BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 179
A. Sigortacının Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğü 179
1. Türk Hukukundaki Durum 179
2. Alman Hukukundaki Durum 184
B. Sigortacının Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğü 187
C. Sigortacının Koruma ve Kurtarma Yükümlülüğü 189
II. SİGORTA ETTİRENİN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 191
A. Sigorta Ettirenin Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğü 191
B. Sigorta Ettirenin Prim Ödeme Borcu 194
C. Sigorta Ettirenin Rizikoyu Ağırlaştırmama Yükümlülüğü 197
D. Sigorta Ettirenin Rizikoyu İhbar Yükümlülüğü 199
1. Genel Olarak 199
2. Sigorta Ettirenin Rizikonun Gerçekleşmesinde Kusuru 199
§ 16. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN GEÇERSİZLİĞİ 201
I. GENEL OLARAK 201
II. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN GEÇERSİZLİĞİNE NEDEN OLAN HÂLLER 202
A. Rizikonun Gerçekleşmesi 202
B. Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Kalmaması 203
III. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN GEÇERSİZLİĞİNE NEDEN OLAN HÂLLER VE MENFAAT EKSİKLİĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİ 203
A. Genel Olarak Menfaat Eksikliği 203
B. Menfaat Eksikliğine İlişkin Hükmün Geçmişe Etkili Sigorta Bakımından Uygulanması 207
IV. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN GEÇERSİZLİĞİNE NEDEN OLAN HÂLLER VE RİZİKOYA İLİŞKİN İMKÂNSIZLIK ARASINDAKİ İLİŞKİ 208
V. KISMİ BİLGİNİN SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİNE ETKİSİ 210
A. Rizikonun Gerçekleşmesi Durumunda 210
B. Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Kalmaması Durumunda 211
VI. TARAFLARIN ZARARIN KARŞILANMASINA YÖNELİK SÖZLEŞME YAPMASI 213
A. Öğretide İleri Sürülen Görüşler 213
1. Türk Hukukunda 213
2. Alman Hukukunda 213
B. Sözleşmenin Geçersizliğine Yönelik İleri Sürülen Gerekçeler 214
C. Değerlendirme 216
§ 17. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN İSPATA İLİŞKİN ESASLAR 219
I. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTAYA İLİŞKİN ANLAŞMANIN İSPATI 221
II. RİZİKONUN GERÇEKLEŞTİĞİNİN VEYA GERÇEKLEŞMESİNİN İMKÂNSIZ HÂLE GELDİĞİNİN İSPATI 222
III. RİZİKOYA İLİŞKİN BİLGİ SAHİBİ OLUNDUĞUNUN İSPATI 223
Dördüncü Bölüm
GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN
SİGORTA TÜRLERİNE UYGULANMASI
§ 18. ZORUNLU TRAFİK SİGORTASINDA 227
§ 19. KASKO SİGORTALARINDA 231
§ 20. HAYAT SİGORTALARINDA 234
I. GERÇEK GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA YAPILMASI 234
II. GERÇEK OLMAYAN GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA YAPILMASI 235
III. GEÇMİŞE VE GELECEĞE ETKİLİ SİGORTANIN BİRLİKTE YAPILMASI 237
§ 21. TAŞIMA SİGORTALARINDA 238
§ 22. SORUMLULUK SİGORTALARINDA 239
I. GENEL OLARAK 239
II. RİZİKONUN GERÇEKLEŞTİĞİ ANIN TESPİT EDİLMESİ 240
A. Sebep Olayı Teorisi 240
B. Zarar Olayı Teorisi 242
C. Tazminat İsteminin İleri Sürülmesi Teorisi 244
D. Zararın Tespiti Teorisi 247
E. Talebin Kesinleşmesi Teorisi 247
F. Yaygın Sigorta Olay Teorisi 248
III. TTK’DA BENİMSENEN ESAS 248
IV. RİZİKONUN GERÇEKLEŞTİĞİ ANIN TESPİTİ İLE GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA ARASINDAKİ İLİŞKİ 250
V. MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASINDA 251
A. Genel Olarak 251
B. Mesleki Sorumluluk Sigortasında Geçmişe Etkili Kloz 253
VI. TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASINDA 259
A. Genel Olarak 259
B. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Geçmişe Etkili Olarak Yapılması 265
§ 23. ABONMAN SİGORTA SÖZLEŞMELERİNDE 266
Sonuç 269
Kaynakça 275
Kavram Dizini 293 |