İÇİNDEKİLER
İçindekiler
TAKDİM 9
Üçüncü Baskıya Önsöz 11
Önsöz 13
Kısaltmalar 25
İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU
Madde 1 – Kapsam ve Nitelik 27
AÇIKLAMALAR 27
I. İdari Yargının Anayasal Dayanağı 28
II. İdari Yargı Teşkilatı 29
A. Danıştay 29
B. Bölge İdare Mahkemeleri 41
C. İdare ve Vergi Mahkemeleri 42
III. İdari Yargının Görev Alanı 45
A. Genel Olarak 45
B. Adli ve İdari Yargı Yerleri Arasındaki Görev ve Hüküm Uyuşmazlığı 51
IV. Yargılama Usulü 53
Madde 2 – İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı 55
AÇIKLAMALAR 55
I. İdari Dava Türleri 55
A. Genel Olarak 55
B. İptal Davası 57
1. İptal Davasının Özellikleri 57
2. İptal Davasının Konusu 59
3. İptal Davasının Açılma Koşulu Olarak Menfaat İhlali 70
a. Genel Olarak Ehliyet Kavramı 70
b. Taraf Ehliyeti 70
c. Dava Ehliyeti 72
d. Menfaat (Subjektif Ehliyet) 73
i. Menfaatin Meşru Olması 75
ii. Menfaatin Kişisel Olması 75
iii. Menfaatin Güncel Olması 96
4. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 100
a. İdari İşlemin Kesin ve Yürütülebilir Olması Açısından 100
b. Menfaat Açısından 103
C. Tam Yargı Davası 107
1. Tam Yargı Davasının Özellikleri 107
2. Tam Yargı Davasının Konusu 108
a. İdari İşlemler 108
b. İdari Eylemler 109
c. İdari Sözleşmeler 110
3. Tam Yargı Davasının Koşulu Olarak Hak İhlali 111
a. Kişisel Hakkın İhlal Edilmiş Olması 112
i. Maddi Zararlar Bakımından Değerlendirme 112
ii. Manevi Zararlar Bakımından Değerlendirme 115
iii. Zarar Miktarının Belirlenmesi 117
b. Hakkın Doğrudan İhlal Edilmiş Olması 120
c. Güncel Hak İhlali Olması 122
D. İptal ve Tam Yargı Davalarının Farkları 124
E. Tahkim Yolu 125
II. İdari Yargı Yetkisinin Sınırı 127
A. Hukuka Uygunluk Denetimi 127
B. Yerindelik Denetimi Yasağı 128
C. Yürütme Görevinin Yerine Getirilmesini Kısıtlayacak ve İdari Eylem ve İşlem Niteliğinde Karar Verme Yasağı 129
D. Takdir Yetkisini Kaldıracak Biçimde Yargı Kararı Verme Yasağı 133
E. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 140
Madde 3 – İdari Davaların Açılması 142
AÇIKLAMALAR 142
Madde 4 – Dilekçelerin Verileceği Yerler 155
AÇIKLAMALAR 155
Madde 5 – Aynı Dilekçe ile Dava Açılabilecek Haller 157
AÇIKLAMALAR 157
I. Birden Fazla İşleme Karşı Bir Dilekçe ile Dava Açılması 157
II. Birden Fazla Şahsın Müşterek Dilekçe ile Dava Açması 162
III. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 163
Madde 6 – Dilekçe Üzerine Uygulanacak İşlem 165
AÇIKLAMALAR 165
Madde 7 – Dava Açma Süresi 168
AÇIKLAMALAR 168
I. Genel Olarak 168
II. Dava Açma Süresinin Hukuki Niteliği 169
III. Dava Açma Süresinin Başlaması 170
A. Birel İşlemler Bakımından 171
B. Düzenleyici İşlemler Bakımından 175
C. Birel İşlemler ve Düzenleyici İşlemler Bakımından Öğrenme ile Dava Açma Süresinin Başlaması 177
D. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 178
Madde 8 – Sürelerle İlgili Genel Esaslar 184
AÇIKLAMALAR 184
Madde 9 – Görevli Olmayan Yerlere Başvurma 191
AÇIKLAMALAR 191
Madde 10 – İdari Makamların Sükutu 195
AÇIKLAMALAR 195
Madde 11 – Üst Makamlara Başvurma 201
AÇIKLAMALAR 201
Madde 12 – İptal ve Tam Yargı Davaları 215
AÇIKLAMALAR 215
I. İdari İşlem Dolayısıyla Tam Yargı Davası 215
II. İdari İşlemin İcra Edilmesi Nedeniyle Tam Yargı Davası 218
Madde 13 – Doğrudan Doğruya Tam Yargı Davası Açılması 220
AÇIKLAMALAR 220
Madde 14 – Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme 223
Madde 15 – İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar 224
AÇIKLAMALAR 224
I. Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme 224
A. Genel Olarak 224
B. İlk İnceleme Konuları 225
C. İlk İnceleme Usulü 226
II. İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar 227
A. Görev ve Yetki 227
B. İdari Merci Tecavüzü 228
C. Ehliyet 230
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem 231
E. Süre Aşımı 231
F. Husumet 231
G. Dilekçelerin 3 ve 5. Maddelere Uygun Olup Olmadıkları 236
Madde 16 – Tebligat ve Cevap Verme 238
AÇIKLAMALAR 238
Madde 17 – Duruşma 251
AÇIKLAMALAR 251
Madde 18 – Duruşmalara İlişkin Esaslar 258
AÇIKLAMALAR 258
Madde 19 – Duruşmalı İşlerde Karar Verilmesi 261
AÇIKLAMALAR 261
Madde 20 – Dosyaların İncelenmesi 262
AÇIKLAMALAR 262
Madde 20/A – İvedi Yargılama Usulü 274
AÇIKLAMALAR 275
Madde 20/B – Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulü 279
AÇIKLAMALAR 279
Madde 20/C – Askerî Hizmete İlişkin İdari İşlem ve Eylemlerden Doğan Uyuşmazlıklara Dair Hükümler 282
AÇIKLAMALAR 282
Madde 21 – Sonradan İbraz Olunan Belgeler 284
AÇIKLAMALAR 284
Madde 22 – Davaların Karara Bağlanması 286
AÇIKLAMALAR 286
Madde 23 – Tutanaklar 287
AÇIKLAMALAR 287
Madde 24 – Kararlarda Bulunacak Hususlar 288
AÇIKLAMALAR 288
Madde 25 – Kararların Saklanması ve Tebliği 289
Madde 26 – Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik 289
AÇIKLAMALAR 289
I. Genel Olarak 289
II. Gerçek Kişinin Ölümü ile Kişiliğinde veya Niteliğinde Değişiklik Halinde Verilecek Karar 291
A. Davanın Tarafının Ölümü 291
1. İptal Davalarında 291
2. Tam Yargı Davalarında: 293
B. Davanın Tarafının Kişiliğinde Değişiklik 295
C. Davanın Tarafının Niteliğinde Değişiklik 295
III. Tüzel Kişinin Kişiliğinde veya Niteliğinde Değişiklik Halinde Verilecek Karar 296
A. Özel Hukuk Tüzel Kişileri Açısından 296
B. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri Açısından 299
IV. Usule İlişkin Açıklamalar 300
V. Adrese Tebligat Yapılamaması Halinde Verilecek Karar 302
Madde 27 – Yürütmenin Durdurulması 306
AÇIKLAMALAR 307
I. Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Hukuki Niteliği 307
II. Yürütmenin Durdurulması Kararı Verilebilmesi İçin Gereken Şartlar 307
A. Genel Olarak 307
B. Esasa İlişkin Şartlar 308
1. Açıkça Hukuka Aykırılık Şartı 308
2. Telafisi Güç veya İmkânsız Zararların Doğması Şartı 309
3. Usule İlişkin Şartlar ile Karar Vermede Uygulanacak Usul 309
II. Yürütmenin Durdurulması Talebi Üzerine Verilebilecek Kararlar 311
A. Ret Kararı 311
B. Savunma Alınıncaya Kadar Kabul Kararı 311
C. Kabul Kararı 312
III. Olumsuz İşlemlerde Yürütmenin Durdurulması 314
IV. Vergi Uyuşmazlıklarında Yürütmenin Durdurulması 315
V. Yürütmenin Durdurulması Kararlarına Karşı İtiraz 317
Madde 28 – Kararların Sonuçları 323
AÇIKLAMALAR 323
I. Kararların Sonuçları 323
A. İptal Davası Açısından 323
1. Kendiliğinden Hukuksal Sonuç Doğuran İptal Kararları 325
2. İdarenin İşlem Yapma Zorunda Kaldığı İptal Kararları 327
3. Üçüncü Kişilerin Hukuksal Durumlarında Değişiklik Yapılmasını Gerektiren İptal Kararları 327
4. İptal Kararı Üzerine Aynı Yönde Bir Karar Alınmasını Engellemeyen İptal Kararları 328
5. Hukuken veya Fiilen Yerine Getirilmesi İmkânı Bulunmayan İptal Kararları 328
B. Tam Yargı Davası Açısından 329
C. İhalenin İptali Kararları Açısından 329
II. Kararın Yerine Getirilme Zorunluluğu ve Süresi 330
III. Kararın Yerine Getirilmemesinin Doğuracağı Hukuksal Sonuçlar 331
A. İdare Açısından 331
B. Kamu Görevlileri Açısından 334
IV. Dava Açma Süresi 335
V. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 338
Madde 29 – Açıklama 340
AÇIKLAMALAR 340
Madde 30 – Yanlışlıkların Düzeltilmesi 342
AÇIKLAMALAR 342
Madde 31 – Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun Uygulanacağı … 343
AÇIKLAMALAR 343
I. Hakimin Davaya Bakmaktan Yasaklılığı ve Reddi 343
A. Genel Olarak 343
B. Hakimin Yasaklılık Halleri 345
C. Hakimin Reddi Sebepleri 347
D. Yasaklılık Halinde Takip Edilecek Usul 348
E. Ret veya Çekilme Halinde Takip Edilecek Usul 349
II. Ehliyet 351
III. Davaya Katılma 351
A. Asli Müdahale 351
B. Fer’i Müdahale 352
IV. Davanın İhbarı 358
V. Taraf Vekilleri 359
VI. Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 362
A. Feragat 362
B. Kabul 367
VII. Teminat 369
VIII. Karşı Dava 371
IX. Bilirkişi 372
A. Bilirkişilik Kavramı ve Bilirkişiye Başvurulması Gereken Haller 372
B. Bilirkişi Görevlendirilmesi 373
C. Bilirkişinin Görevi, Yetkileri ve Yükümlülükleri 378
D. Bilirkişi Raporu ve Rapora İtiraz 380
E. Bilirkişinin Sorumluluğu 382
X. Keşif 384
XI. Delillerin Tespiti 386
XII. Yargılama Giderleri 389
A. Yargılama Giderlerinin Kapsamı 389
B. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 392
XIII. Adli Yardım 394
A. Adli Yardımdan Yararlanma Şartları 395
B. Adli Yardımdan Yararlanabilecek Kişiler 396
C. Adli Yardımın Kapsamı 397
D. Adli Yardım Talebinin İncelenmesi 398
E. Adli Yardım Kapsamında Ertelenen Yargılama Giderlerinin Yargılama Sonunda Tahsili 400
XIV. Duruşmanın Düzeni ile Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası 401
XV. Elektronik İşlemler 402
Madde 32 – İdari Davalarda Genel Yetki 404
AÇIKLAMALAR 404
Madde 33 – Kamu Görevlileri ile İlgili Davalarda Yetki 406
AÇIKLAMALAR 406
Madde 34 – Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki 411
AÇIKLAMALAR 411
I. Taşınmaz Mallara İlişkin Davalar 411
II. Mahalli İdarelere İlişkin Davalar 412
Madde 35 – Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 413
AÇIKLAMALAR 413
Madde 36 – Tam Yargı Davalarında Yetki 414
AÇIKLAMALAR 414
Madde 37 – Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 417
AÇIKLAMALAR 417
Madde 38 – Bağlantılı Davalar 418
AÇIKLAMALAR 418
I. Bağlantılı Dava Kavramı 418
II. Bağlantı Kararının Verilebilmesi İçin Kanunda Açıkça Belirtilen Koşullar 420
III. Bağlantı Kararının Verilebilmesi İçin Kanunda Açıkça Belirtilmeyen Koşullar 422
IV. Bağlantı Kararının Alınması Usulü 423
Madde 39 – Bağlantının Danıştayca İncelenmesi 425
AÇIKLAMALAR 425
Madde 40 – Bağlantının Bölge İdare Mahkemesince İncelenmesi 426
AÇIKLAMALAR 426
Madde 41 – Bağlantının Mahkemelerce Kabul Edilmemesi 427
AÇIKLAMALAR 427
Madde 42 – Bağlantılı Davalarla İlgili Diğer Esaslar 428
AÇIKLAMALAR 428
Madde 43 – Görevsizlik ve Yetkisizlik Hallerinde Yapılacak İşlem 430
AÇIKLAMALAR 430
Madde 44 – Merci Tayini 433
AÇIKLAMALAR 433
Madde 45 – İstinaf 434
AÇIKLAMALAR 434
Madde 46 – Temyiz 448
AÇIKLAMALAR 449
Madde 47 – Temyiz Edilemeyecek Kararlar 453
Madde 48 – Temyiz Dilekçesi 453
AÇIKLAMALAR 454
Madde 49 – Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar 456
AÇIKLAMALAR 456
Madde 50 – Temyizen Verilen Karar Üzerine Yapılacak İşlem 462
AÇIKLAMALAR 462
Madde 51 – Kanun Yararına Temyiz 467
AÇIKLAMALAR 467
Madde 52 – Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması 469
AÇIKLAMALAR 469
Madde 53 – Yargılamanın Yenilenmesi 472
AÇIKLAMALAR 472
Madde 54 – Kararın Düzeltilmesi 478
AÇIKLAMALAR 478
Madde 55 – Yargılamanın Yenilenmesi Usulü 479
AÇIKLAMALAR 479
Madde 56 – Danıştayda Çekinme ve Ret 480
AÇIKLAMALAR 480
Madde 57 – Mahkemelerde Çekinme ve Ret 481
AÇIKLAMALAR 481
Madde 58 – İdari Davalarda Delillerin Tespiti 482
AÇIKLAMALAR 482
Madde 59 – Yol Giderleri, Tazminat ve Gündelikler 483
Madde 60 – Tebliğ İşleri ve Ücretler 483
Madde 61 – Çalışmaya Ara Verme 483
Madde 62 – Nöbetçi Mahkemenin Görevleri 483
Madde 63 – Kaldırılan Hükümler 484
Ek Madde 2 – 484
Ek Madde 3 – 484
Geçici Madde 1 – 484
Geçici Madde 2 – 484
Geçici Madde 3 – 484
Geçici Madde 4 – 484
Geçici Madde 5 – 484
Geçici Madde 6 – 485
Geçici Madde 7 – 485
Geçici Madde 8 – 485
Geçici Madde 9 – 485
Madde 64 – Yürürlük 486
Madde 65 – Yürütme 486
DANIŞTAY KANUNU, 487
BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ, İDARE MAHKEMELERİ VE VERGİ MAHKEMELERİNİN KURULUŞU VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN 525
Kaynakça 541
Kavram Dizini 551 |