İÇİNDEKİLER
İçindekiler (Özet)
Önsöz 5
İçindekiler 11
Kararlar 17
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİ (TBK 344)
1. GENEL BİLGİ 23
2. KİRA ARTIŞ ORANININ SÖZLEŞMEDE BELİRLENMİŞ OLMASI (TBK 344/1) 41
3. KİRA ARTIŞ ORANININ SÖZLEŞMEDE BELİRLENMEMİŞ OLMASI (TBK 344/2) 50
4. KİRA ARTIŞINA YÜZDE 25’LİK SINIRLAMA GETİREN 8 HAZİRAN 2022 TARİHLİ KANUN 52
5. KİRA BEDELİNİN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENMESİ (TBK 344/4) 57
İkinci Bölüm
KİRA TESPİT DAVASI (TBK 344/3 – 345)
1. GENEL BİLGİ 69
2. KİRA TESPİT DAVALARINA İLİŞKİN YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARALARI 72
3. KİRA TESPİTİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 76
4. KİRA TESPİT DAVASININ UYGULAMA ALANI 84
5. DAVANIN AÇILMA ZAMANI 86
6. DAVANIN TARAFLARI 96
7. KİRA TESPİT DAVASINDA TALEP 103
8. KİRA TESPİT DAVASINDA BİLİRKİŞİ RAPORU 108
9. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 109
10. VERGİ, HARÇ VE AVUKATLIK ÜCRETİ 111
11. KİRA TESPİT KARARININ ETKİSİ (TBK 345) 115
12. TESPİT EDİLEN KİRA FARKI ALACAĞININ İCRASI 127
13. TARAFLARIN KİRA TESPİT ANLAŞMASI YAPMASI 132
14. KİRANIN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENDİĞİ SÖZLEŞMELERDE KİRA TESPİTİ 138
15. DEVLET İHALE KANUNU’NA GÖRE YAPILAN KİRALAMALARDA KİRA TESPİTİ 141
16. AŞIRI YARARLANMA DAVASINDAN AYIRT EDİLMESİ 143
17. KİRA TESPİT UYUŞMAZLIKLARINDA TAHKİM 146
18. KİRA TESPİT UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 149
Üçüncü Bölüm
KİRA UYARLAMA DAVASI
1. GENEL BİLGİ 155
2. KİRA UYARLAMA DAVASINDA DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 159
3. KİRA SÖZLEŞMESİNDE UYARLAMA (İNTİBAK) KURALININ BULUNMASI 169
4. KİRA UYARLAMA DAVASININ UYGULAMA ALANI 172
5. DAVANIN AÇILMA ZAMANI 173
6. DAVANIN TARAFLARI 174
7. UYARLAMA DAVASINDA TALEP OLUŞTURULURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 176
8. SÖZLEŞMEDE DAVA ÖNCESİ MÜZAKERE ŞARTININ BULUNMASI 179
9. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TBK 138’E GÖRE FESHİ TARTIŞMALARI 181
10. İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ 184
11. KİRA UYARLAMA DAVALARINDA BİLİRKİŞİ RAPORU 190
12. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 191
13. HARÇ VE AVUKATLIK ÜCRETİ 192
14. KİRA UYARLAMA KARARININ ETKİSİ 194
15. KİRANIN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENDİĞİ SÖZLEŞMELERDE UYARLAMA 196
16. TARAFLARIN SONRADAN UYARLAMA ANLAŞMASI YAPMASI 197
17. KİRA UYARLAMA UYUŞMAZLIKLARINDA TAHKİM 198
18. KİRA UYARLAMA UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 199
KARARLAR
1. KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN KARARLAR 201
2. KİRA TESPİT DAVASINA İLİŞKİN KARARLAR 209
3. KİRA UYARLAMA DAVASINA İLİŞKİN KARARLAR 335
Kaynakça 391
Kavramlar Dizini 397
İçindekiler
Önsöz 5
İçindekiler (Özet) 9
Kararlar 17
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİ (TBK 344)
1. GENEL BİLGİ 23
1.1. Kira Bedeli Anlaşmalarına Müdahale Edilmesinin Sebepleri 23
1.2. Kira Bedeline Başlangıçta Müdahale Edilmesi 24
1.3. Türk Hukukunda Kira Bedelinin Belirlenmesi 25
1.3.1. Genel Bilgi 25
1.3.2. TBK 344’ün Yürürlük Serüveni 26
1.4. İsviçre Hukukunda 30
1.5. Alman Hukukunda 35
1.6. Diğer OECD Ülkelerinde 40
2. KİRA ARTIŞ ORANININ SÖZLEŞMEDE BELİRLENMİŞ OLMASI (TBK 344/1) 41
2.1. Kira Artışında TÜFE Sınırlaması 41
2.2. TÜFE’nin Altında Artış Anlaşması Yapılmış Olması 43
2.3. TÜFE Sınırlamasının Uygulama Alanı 45
2.4. Hangi TÜFE? 45
2.5. TEFE/TÜFE Ortalaması Şeklindeki Anlaşmaların Geçersizliği 47
2.6. Bir Yıldan Uzun Süreli Sözleşmelerde Sözleşme Süresi İçindeki Artış Anlaşmaları 49
3. KİRA ARTIŞ ORANININ SÖZLEŞMEDE BELİRLENMEMİŞ OLMASI (TBK 344/2) 50
4. KİRA ARTIŞINA YÜZDE 25’LİK SINIRLAMA GETİREN 8 HAZİRAN 2022 TARİHLİ KANUN 52
4.1. Genel Olarak 52
4.2. Artış sınırlamasının kapsamı 53
4.3. Artış Sınırlamasının Yürürlüğü 53
4.4. Kira Tespit Davalarına Etkisi 54
4.5. Hükmün Anayasa’ya Aykırılığı Tartışması 55
5. KİRA BEDELİNİN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENMESİ (TBK 344/4) 57
5.1. Genel Bilgi 57
5.2. Dövizle Kira Sözleşmesi Yapma Yasağı ve Yasağa Aykırılığın Yaptırımı 59
5.2.1 Genel Bilgi 59
5.2.2. Karara Uymamanın Yaptırımı 60
5.2.2.1. Kararın Dayanağı Olan Kanun Hükmü 60
5.2.2.2. Dayanak Kanun Hükmünün Anayasa’ya ve İlgili Kararın Normlar Hiyerarşisi İlkesine Aykırılığı Tartışması 61
5.2.2.3. Yaptırımın Türüne İlişkin Tartışma 63
5.2.2.3.1. Genel Bilgi 63
5.2.2.3.2. Kesin Hükümsüzlük Tartışması 64
5.2.2.3.3. İdari Para Cezası 65
5.2.2.3.4. Bakanlığın Yaptırım Sorusuna Cevabı 66
5.2.2.3.5. Atipik Kira Sözleşmeleri Bakımından 67
5.2.3. Sonuç 67
İkinci Bölüm
KİRA TESPİT DAVASI (TBK 344/3 – 345)
1. GENEL BİLGİ 69
2. KİRA TESPİT DAVALARINA İLİŞKİN YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARALARI 72
2.1. 18.11.1964 Tarihli ve 2/4 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 73
2.2. 07.07.1965 Tarihli ve 5/5 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 74
2.3. 21.11.1966 Tarihli ve 19/10 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 74
2.4. 12.11.1979 Tarihli ve 1/3 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 75
2.5. 24.11.1995 Tarihli ve 1994/2 E. 1995/2 K. Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 76
3. KİRA TESPİTİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 76
3.1. Genel Olarak 76
3.2. TÜFE Kriteri 76
3.3. Konut ya da İş Yerinin Durumu 77
3.4. Emsal Kira Bedelleri 77
3.5. Hakkaniyet İndirimi 80
3.5.1. Genel Bilgi 80
3.5.2. Hakkaniyet İndiriminde Taleple Bağlılık İlkesine İlişkin Yargıtay Kararı 82
4. KİRA TESPİT DAVASININ UYGULAMA ALANI 84
5. DAVANIN AÇILMA ZAMANI 86
5.1. Genel Olarak 86
5.2. Beş Yıldan Uzun Süreli Sözleşmelerde 88
5.3. Beş Yıldan Önce Açılan Davaların Akıbeti 92
5.4. Mevcut Kiracıyla Yeniden Sözleşme İmzalanması Hâlinde 94
6. DAVANIN TARAFLARI 96
6.1. Genel Bilgi 96
6.2. Kira Sözleşmesine Taraf Olmayan Malikin Davacı Olması 97
6.3. Yeni Malikin Davacı Olması 97
6.4. Paylı Mülkiyet Hâlinde 98
6.5. Elbirliğiyle Mülkiyet Hâlinde 99
6.6. Kiracının Davacı Olması 101
7. KİRA TESPİT DAVASINDA TALEP 103
7.1. Genel Olarak 103
7.2. Talebin Islah Edilememesi 103
7.3. Kararın Uygulama Tarihinin Kararda Gösterilebilmesi İçin Talep Şartı 105
7.4. Tespit ve Uyarlama Davalarındaki Talep Farkına İlişkin Uygulama 106
8. KİRA TESPİT DAVASINDA BİLİRKİŞİ RAPORU 108
9. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 109
9.1. Yetkili Mahkeme 109
9.2. Görevli Mahkeme 111
10. VERGİ, HARÇ VE AVUKATLIK ÜCRETİ 111
10.1. Kira Tespit Kararında Vergi Konusu 111
10.2. Harç 112
10.3. Avukatlık Ücreti 114
11. KİRA TESPİT KARARININ ETKİSİ (TBK 345) 115
11.1. Genel Olarak 115
11.2. Kira Artış Anlaşması Bulunan Sözleşmelerde (TBK 345/3) 117
11.3. Kira Artış Anlaşması Bulunmayan Sözleşmelerde (TBK 345/2) 119
11.3.1. Genel Olarak 119
11.3.2. Davanın Açılma Tarihini Dikkate Alan Kural 122
11.4. Kira Sözleşmesinin Sona Ermiş Olması Hâlinde 124
11.5. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde 125
12. TESPİT EDİLEN KİRA FARKI ALACAĞININ İCRASI 127
12.1. Kesinleşme Şartı 127
12.2. Temerrüt İçin Ayrıca İhtar Gerekmemesi 128
12.3. Uygulanacak Temerrüt Faizi 129
13. TARAFLARIN KİRA TESPİT ANLAŞMASI YAPMASI 132
13.1. Kira Başlangıcında Yapılan Anlaşmalar 132
13.2. Sonradan Yapılan Anlaşmalar 132
13.3. Örtülü (Zımni) Anlaşmalar ve Yargıtay Uygulaması 133
13.4. Eski Malikle Yapılan Anlaşma 138
14. KİRANIN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENDİĞİ SÖZLEŞMELERDE KİRA TESPİTİ 138
15. DEVLET İHALE KANUNU’NA GÖRE YAPILAN KİRALAMALARDA KİRA TESPİTİ 141
16. AŞIRI YARARLANMA DAVASINDAN AYIRT EDİLMESİ 143
17. KİRA TESPİT UYUŞMAZLIKLARINDA TAHKİM 146
17.1. Tahkime Elverişlilik Tartışması 146
17.2. 3533 Sayılı Kanun’a Göre Zorunlu Tahkim Uygulaması 148
18. KİRA TESPİT UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 149
18.1. Genel Bilgi 149
18.2. Uygulama Alanı 151
18.3. Yüzde 25 Artış Sınırlamasını Aşmanın Yolu Arabuluculuk mu? 152
Üçüncü Bölüm
KİRA UYARLAMA DAVASI
1. GENEL BİLGİ 155
2. KİRA UYARLAMA DAVASINDA DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 159
2.1. Öngörülemezlik 159
2.2. Mağdurdan Kaynaklanmayan Olağanüstü Gelişme 161
2.3. Borçluyu İfaya Zorlamanın Dürüstlük Kuralına Aykırı Olması 162
2.4. Borcun İfa Edilmemiş Olması 165
2.5. İhtirazi Kayıt (Çekince) 166
2.5.1. Genel Olarak 166
2.5.2. Peşin Ödenen Kiralar Bakımından 167
2.6. Yargıtay’ın ‘Uzun Süreli Sözleşme’ Kriteri 168
3. KİRA SÖZLEŞMESİNDE UYARLAMA (İNTİBAK) KURALININ BULUNMASI 169
3.1. Uyarlama Yöntemini Gösteren (Olumlu) Kural Bulunması 169
3.2. Uyarlamayı Yasaklayan (Olumsuz) Kural Bulunması 170
4. KİRA UYARLAMA DAVASININ UYGULAMA ALANI 172
5. DAVANIN AÇILMA ZAMANI 173
6. DAVANIN TARAFLARI 174
6.1. Kiraya Verenin Uyarlama Talep Etmesi 174
6.2. Kiracının Uyarlama Talep Etmesi 175
7. UYARLAMA DAVASINDA TALEP OLUŞTURULURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 176
7.1. Kira Tespit Davasından Ayırt Etmek 176
7.2. Terditli Talepler İleri Sürmek 177
7.3. Talebin Islah Edilememesi 178
8. SÖZLEŞMEDE DAVA ÖNCESİ MÜZAKERE ŞARTININ BULUNMASI 179
9. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TBK 138’E GÖRE FESHİ TARTIŞMALARI 181
9.1. Genel Olarak 181
9.2. TBK 331 ile TBK 138 Arasındaki İlişki Bağlamında 182
10. İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ 184
10.1. Genel Bilgi 184
10.2. Karar İncelemesi 185
10.2.1. Bursa BAM Kararı 185
10.2.1.1. Olayın Özeti 185
10.2.1.2. Yerel Mahkemenin Tedbir Talebine İlişkin Kararı 185
10.2.1.3. Bursa BAM Kararı ve Gerekçesi 185
10.2.2. Ankara BAM Kararı 186
10.2.2.1. Olayın Özeti 186
10.2.2.2. Yerel Mahkemenin Tedbir Talebine İlişkin Kararı 187
10.2.2.3. Ankara BAM Kararı ve Gerekçesi 187
10.2.3. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin Kararı 187
10.2.3.1. Kararın Özeti 187
10.2.3.2. Karara İlişkin Değerlendirme 188
11. KİRA UYARLAMA DAVALARINDA BİLİRKİŞİ RAPORU 190
12. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 191
12.1. Yetkili Mahkeme 191
12.2. Görevli Mahkeme 192
13. HARÇ VE AVUKATLIK ÜCRETİ 192
13.1. Harç 192
13.2. Avukatlık Ücreti 193
14. KİRA UYARLAMA KARARININ ETKİSİ 194
15. KİRANIN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENDİĞİ SÖZLEŞMELERDE UYARLAMA 196
16. TARAFLARIN SONRADAN UYARLAMA ANLAŞMASI YAPMASI 197
17. KİRA UYARLAMA UYUŞMAZLIKLARINDA TAHKİM 198
18. KİRA UYARLAMA UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 199
KARARLAR
1. KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN KARARLAR 201
2. KİRA TESPİT DAVASINA İLİŞKİN KARARLAR 209
3. KİRA UYARLAMA DAVASINA İLİŞKİN KARARLAR 335
Kaynakça 391
Kavramlar Dizini 397 |