|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 7
Önsöz 9
Kısaltmalar Listesi 37
Bölüm I
İNTERNET HUKUKUNDA TEMEL KAVRAMLAR
A. TEKNİK VE HUKUKİ BAĞLAMDA BİLİŞİM SİSTEMLERİ 39
1. Bilişim Sistemi 39
a. Bilişim Sistemlerine Dair Önemli Alt Kavramlar 40
a.1. Donanım ve Yazılım 40
a.2. Network/Ağ 41
a.3. Veri ve Siber Uzay 42
a.4. IoT, M2M ve Akıllı Cihaz Teknolojileri 43
b. Alt Kavramlar Işığında Bilişim Sistemi Kavramının Açıklanması 46
b.1. Bilişim Sistemlerinin Sıralanması 46
b.2. Bilişim Sistemi Kavramının Fiziksel ve Soyut Unsurların Ayrılmaz Bir Bütünlüğü Olduğu 47
b.3. Bilişim Sistemi ve Veri Kavramlarının Birbirinden Ayrılması 48
b.4. Sanallaştırma Uygulamaları ve Sanal Alanların Bilişim Sistemi Niteliği Sorunu 49
b.5. Kapsayıcı Örnekleme 50
2. Hukuki Metinler, Yargı Kararları ve Doktrin Görüşleri Çerçevesinde Türk Hukukunun Bilişim Sistemi Kavramına Verdiği Anlam 50
a. Hukuki Metinler 50
b. Yargı Kararları 52
c. Doktrin Görüşleri 55
d. Değerlendirme 59
B. SİBER GÜVENLİK VE ADLİ BİLİŞİM 61
1. Siber Güvenlik Faaliyetleri ve Tanımlama 61
a. Siber Güvenlik Faaliyetleri 61
b. Yapılması Gereken Siber Güvenlik Tanımı 66
c. Bilişim Sistemlerinde Güvenlik Açıkları ve Önleyici Çözümler 67
2. Adli Bilişim 71
3. Bilişim Çağında Siber Saldırılar ve Bilişim Suçları/Haksızlıkları 71
a. Siber Saldırılar 71
b. Dar ve Geniş Manada Bilişim Suçları/Siber Saldırılar 72
4. Bilişim Çağında Haksızlıklar ve Siber Güvenlik–Adli Bilişim Faaliyetleri Vasıtasıyla Haksızlıklarla Mücadele 74
a. Ulusal Siber Güvenlik Politikaları 74
b. Türkiye’de Siber Güvenlik–Adli Bilişim Teşkilatı ve İşleyişi 81
b.1. İşleyişe Dair Temel Normlar 84
b.2. Kişisel Verilerin Siber Uzayda Barındırılması Noktasında Siber Güvenlik ve KVKK’nın Konuya Dair Yaklaşımı 89
b.3. Yargı Kararlarının İnfazı Noktasında Adli Bilişime Dair Normatif Gereklilik 98
c. Siber Saldırılarla Mücadelede Yaşanılan Zorluklar ve Uluslararası İşbirliği Zarureti 98
c.1. Siber Saldırılarla Mücadelede Yaşanılan Zorluklar 98
c.1.1. Ulusal Siber Güvenlikte Meşru Savunma ve Diğer Ülkelere Yapılan Siber Müdahalelerin Hukukiliği 101
c.2. Siber Saldırılarla Mücadelede Uluslararası İşbirliği Zarureti 102
d. Bilişim Çağında Güvenlik ve Hürriyet İkilemi 105
C. TEKNİK VE HUKUKİ BAĞLAMDA İNTERNET 106
1. Teknik Bağlamda İnternet, İntranet ve World Wide Web 106
a. İnternet Ağı ve İntranet 106
b. İnternet Sitesi ve World Wide Web 114
b.1. Teknik Bağlamda İnternet Sitesi 114
b.2. World Wide Web 115
c. Surface Web, Deep Web ve Dark Web Kavramları 116
c.1. Surface Web 117
c.2. Deep Web ve Dark Web 118
c.2.1. Deep Web ve Dark Web Ayrımının Önemi 119
c.2.2. Dark Web Gerçeği 120
d. Teknik Bağlamda Alan Adı (Domain Name) ve URL 122
2. Hukuki Bağlamda İnternet 124
a. Bir Hukuk Disiplini Olarak İnternet Hukuku 125
b. Türkiye’de İnternet Hukukunun Gelişimi 127
c. İnternet Kullanımı ve Bu Yöndeki Hizmetlerin Hukuki Niteliği 129
c.1. Evrensel Nitelikte Elektronik Haberleşme Hizmeti 129
c.1.1. Evrensel Elektronik Haberleşme Hizmetinin İlkeleri ve Kamu Hizmeti Niteliği 130
c.1.2. İnsan Hakkı Niteliği 132
c.1.2.1. İnternete Erişim Hakkı 132
c.1.2.1.1. İnternete Erişim Hakkının Sınırlandırılması 134
c.1.2.1.2. Sanal Ortamda Protesto Hakkı Sorunu: Hacktivizm 137
d. İnternet Ağı ve Bu Ağa Erişimin Hukuki Niteliği 139
d.1. 5651 s. Kanun’da Düzenlenen İnternet Ortamının Sınırları 141
d.1.1. Düzenlemelerin İnternet Siteleri ile Sınırlı Olmadığı 141
d.1.2. 5651 s. Kanun’un Alanının İnternet Ağındaki Kamuya Açık ve Haberleşme Teşkil Etmeyen İçerikler ile Sınırlı Olduğu 142
d.1.3. Eleştiri ve Öneri 144
e. Kamuya Açık Olmayan İnternet İçeriklerinin Türk İnternet Hukuku Karşısındaki Durumu 147
e.1. Düzenlemelerin Yetersizliği 147
e.1.1. 5651 s. Kanun Nazarında Değerlendirme 148
e.1.2. Ceza Hukuku Mevzuatı Nazarında Değerlendirme 149
3. Hukuki Bağlamda İnternet Sitesi 151
4. Hukuki Bağlamda Alan Adı (Domain Name) ve URL 152
a. Hak İhlali Dolayısıyla Alan Adının İptali veya Devri 153
a.1. Ülke İçi Yargı Yolları 153
a.2. Uluslararası Tahkim Yolu 155
D. HUKUKİ BAĞLAMDA ONLİNE OYUNLAR VE E–SPOR 158
1. Online Oyunlar 158
a. Kavram 158
b. Hukuken Arz Ettiği Önem 158
c. Mevzuatta Online Oyunlar 159
c.1. 5651 s. Kanun ve Online Oyunlarda Erişim Engeli ve/veya İçeriğin Kaldırılmasının Olanaklılığı 159
c.2. Online Oyunlarda Yaşanan Hak İhlalleri 160
c.3. Fikri Mülkiyet Hukuku Nazarında Online Oyunlar 163
c.4. Miras Hukuku Hükümlerinin Uygulanabilirliği (Dijital Miras) 163
2. E–Spor 166
E. SANAL/KRİPTO PARA BİRİMLERİ VE BİTCOİN 168
1. Sanal Para Kavramı 168
2. Bitcoin Örneği ve Blok–Zincir Temelli Kripto Para Sistemlerinde Temel İşleyiş 171
3. Kripto Para Sistemlerinin Doğurduğu Hukuki Sorunlar 172
a. Merkezi Bir Yapıya Sahip Olmayan Kripto Para Sistemlerinde Resmi Muhatap ve Otorite Yokluğu 172
b. Para Transferinin İki Tarafının Kısmi Anonimliği 173
c. Kara Paranın Aklanmasına Konu Edilme Riski 174
d. Aracı Kripto Para Borsalarının Kısmen Sorunların Önüne Geçtiği 174
F. VPN SERVİSLERİ VE TOR 175
1. Bu Teknolojilerin Mahiyetine Dair 175
a. VPN 175
b. TOR 178
2. Kriptolu Haberleşmeye Dair Düzenlemeler Çerçevesinde Bu Teknolojilerin Hukukiliği 180
a. İnternette Kriptolu Haberleşmenin Gerçekleşme Şekilleri ve Doğurduğu Hukuki Meseleler 180
b. Kriptolu Haberleşmeye Dair Düzenlemeler 182
c. Düzenlemelerdeki Kriptolu Elektronik Haberleşme Cihaz/Sistemleri Kullanımına Dair Sınırlandırıcı Hükümler 184
d. VPN Servisleri–TOR ve Benzeri Teknolojilerin Mevcut Düzenlemeler Kapsamı Dışında Kaldığı 184
3. Türkiye’de VPN’lerin, TOR ve Benzeri Hizmetlerin Erişime Engellenmesinin Hukuki Temelleri 186
a. Belirlilik ve Öngörülebilirlik İlkesi Uyarınca Hukuki Düzenlemelerin Sınırlarının Çizilmesi Gerektiği 188
b. İnternet Teknolojileri Karşısında Erişim Engellerinden Daha Önemli Çözüm Yolları: Toplumun Bilinçlendirilmesi ve Yerlilik 189
G. İNTERNET ORTAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN KİTLE FONLAMA ve YARDIM KAMPANYALARI 190
1. Kitle Fonlama Kampanyası 190
a. İnternet Ortamında Gerçekleştirilen Kitle Fonlama Kampanyalarına Dair Hukuki Düzen 191
b. Bir İnternet Sitesi/Uygulaması İşletmecisi Olarak “Kitle Fonlama Platformu” 193
c. Hukuka Aykırı Kitle Fonlama Kampanyalarına İlişkin Tedbir ve Yaptırımlar 195
2. İnternet Ortamında Gerçekleştirilen Yardım Kampanyaları ve Hukuki Düzen 196
a. Hukuka Aykırı Olarak Yardım Toplanmasına İlişkin Tedbir ve Yaptırımlar 198
3. Sonuç 200
Bölüm II
İNTERNET HUKUKUNUN SÜJELERİ
A. İNTERNET SERVİS SAĞLAYICI (İSS) 201
1. Erişim Sağlayıcı 203
a. Kavram 203
a.1. Erişim Sağlayıcı–Kullanım Sağlayıcı Farkı 206
b. Erişim Sağlayıcıların Yükümlülükleri 207
b.1. Genel Yükümlülükler 207
b.1.1. Yetkilendirilme Şartı ve İstisnaları 210
b.1.2. Faaliyet Belgesi Şartı 211
b.1.3. Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne Üyelik Şartı ve Üyelikten Doğan Yükümlülükler 212
b.2. Özel Yükümlülükler 212
b.2.1. Bilgilendirme Yükümlülüğü 212
b.2.2. Erişimi Engelleme veya Yavaşlatma Yükümlülüğü 213
b.2.2.1. Yükümlülüğe Aykırılığın Müeyyideleri 215
b.2.2.2 Alternatif Erişim Yollarını Engelleme Yükümlülüğü 216
b.2.3. Kişisel Verilerin Kaydı ve Paylaşımı Yükümlülüğü (Trafik–Konum Bilgileri) 216
b.2.3.1. Trafik Bilgisi ve Konum Bilgisi Kavramları 216
b.2.3.2. Kişisel Verilerin Kaydı ve Paylaşımına Dair Sınırlar 222
b.2.3.2.1. Erişim Sağlayıcıların Kişisel Verilerin İşlenmesinde Uyması Gereken Temel İlke ve Sınırlamalar 224
b.2.3.2.1.1. Erişim Sağlayıcıların Kişisel Verileri İşlemesi Noktasında Alınacak Açık Rızanın Şekli 225
b.2.3.2.1.2. Trafik ve Konum Bilgilerinin Yurt Dışına Aktarılması ve Barındırılması 227
b.2.3.2.2. Trafik ve Konum Bilgilerini Paylaşım Yükümlülüğüne ve Yükümlülüğün Sınırlarına Dair Düzenlemeler 228
b.2.3.2.2.1. Elektronik Haberleşme Hizmetinin Sunumundan Kaynaklanan Kayıt ve Paylaşım Yükümlülüğü ile Sınırları 229
b.2.3.2.2.1.1. Trafik Bilgileri ve Saklama Süreleri 229
b.2.3.2.2.1.2. Konum Bilgileri ve Saklama Süreleri 232
b.2.3.2.3. Siber Güvenlik–Adli Bilişim Faaliyetlerinden Doğan Kayıt ve Paylaşım Yükümlülüğü ile Sınırları 234
b.2.3.2.3.1. Trafik Bilgilerinin Paylaşılmamasına Dair Öngörülen Suç Normu 236
b.2.3.3. Gizliliği Koruma ve Güvende Tutma Yükümlülüğü 237
b.2.3.4. İşlenen Verileri Anonim Hale Getirme/Yok Etme Yükümlülüğü 239
b.2.4. Haberleşme İçeriklerinin İşlenmesi, Kaydı ve Aktarılması Yükümlülüğünün Bulunmadığı 240
b.2.4.1. Yükümlülüğün Bulunmamasının Sebepleri 240
b.2.4.2. Pratikte İnternet Vasıtasıyla Yapılan Haberleşmelerin Dinlenilmesinin/İzlenilmesinin Olanaklılığı Sorunu 243
c. Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluk 247
c.1. Erişimi Engelleme Yükümlülüğü ile Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluğun Farkı 247
c.2. Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumlulukta Muafiyetin Sınırı: Hukuka Uygunluk Denetimi Muafiyeti 247
c.3. Erişim Sağlayıcının Sorumluluğu Bakımından Mevcut Düzenlemelerin Yanlışlığı ve Olması Gereken Yöntem 250
2. Yer Sağlayıcı 251
a. Kavram 251
a.1. Yer Sağlayıcılığın Diğer Bazı İSS Gruplarından ve Sair Durumlardan Ayrılması 254
a.2. Cache/Önbellek Sunucu Kullanımı 254
b. Veri Merkezi Kavramı 255
c. Yer Sağlayıcıların Yükümlülükleri 257
c.1. Yer Sağlayıcıların Elektronik Haberleşme Hizmetinin Sunumundan Kaynaklı Yükümlülükleri Sorunu 257
c.2. Faaliyet Belgesi Alma Yükümlülüğü 258
c.3. Bilgilendirme Yükümlülüğü 259
c.4. İçeriği Kaldırma Yükümlülüğü 259
c.4.1. İçeriği Kaldırma Yükümlülüğüne Aykırılığın Müeyyideleri 261
c.5. Kişisel Verilerin Kaydı ve Paylaşımı Yükümlülüğü (Trafik–Konum Bilgileri) 261
c.6. Yükümlülüklerden Kısmen Muaf Tutulması Gereken Yer Sağlayıcılar 262
d. Trafik Bilgilerinin Paylaşılmamasına Dair Öngörülen Suç Normu 263
e. Haberleşme İçeriklerinin İşlenmesi, Kaydı ve Aktarılması Yükümlülüğünün Bulunmadığı 264
f. Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluk 264
f.1. İçeriği Kaldırma Yükümlülüğü ile Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluğun Farkı 264
f.2. Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumlulukta Muafiyetin Sınırı: Hukuka Uygunluk Denetimi Muafiyeti 265
f.2.1. Muafiyet Getirilen Hukuka Uygunluk Denetiminin Özünde Yer Sağlayıcılar İçin İmkansız Olmadığı 265
f.2.2. Hukuka Uygunluk Denetimi Muafiyetinin Sonuçları 266
f.3. Yer Sağlayıcının Sorumluluğu Bakımından Mevcut Düzenlemelerin Yanlışlığı ve Olması Gereken Yöntem 268
f.3.1. Yanlışlığın Sebepleri 268
f.3.2. Alternatif Çözüm: Sorumsuzluk ve Rıza Kayıtları 270
f.3.3. Olması Gereken Yöntem ve Sorumluluktan Kurtulma Yollarına Dair Öneri 270
f.3.3.1. Olması Gereken Yöntem 270
f.3.3.2 Sorumluluktan Kurtulma Yollarına Dair Öneri 271
f.4. ABD İnternet Hukukundaki Tartışmalı “Section 230–231” Normları ve İSS’lerin Kasıtlı Olarak Yer Sağladıkları/Yayınladıkları İçeriklerden Tamamen Sorumsuz Tutulmasının Neden Mümkün Olmadığı Üzerine Bir Değerlendirme 271
3. İnternet Sitesi/Uygulaması İşletmecisi 273
a. Kavram 273
b. Bilgilendirme Yükümlülüğü 274
c. E–Ticaret Siteleri/Uygulamaları ve Hizmet Sağlayıcılar 276
c.1. E–Ticaret Siteleri/Uygulamalarını İşleten Aracı Hizmet Sağlayıcıların Hukuka Aykırı İçerikten Sorumluluğu ve İçeriği Kaldırma Yükümlülüğü 277
c.2. Yükümlülüğe Aykırılığın Müeyyidesi 279
d. İnternet Sitesi İşletmecilerinin Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluğu 279
d.1. Kusurlu Sorumluluk İlkesi 280
d.1.1. Uyarıda Bulunulmasının Kusurlu Sorumluluğun Ön Şartı Olmadığı 284
d.1.2. Hukuka Uygunluk Denetimi Muafiyetinin Kıyas Yoluyla Uygulanması Gerektiği 285
e. İnternet Sitesi İşletmecisinin Otosansür Uygulaması (Filtreleme) 286
f. Kişisel Verilere Dair Yükümlülükler (Çerez Kullanımı) 287
g. İnternet Sitesi/Uygulaması Kullanıcı Arayüzlerini Kontrol Eden Yayıncıların, Üçüncü Taraf İçeriklerden Sorumluluğu 293
4. Sosyal Medya Platformu İşletmecisi (Sosyal Ağ Sağlayıcı) 295
a. 7253 s. Kanun Öncesi Hukuken Sosyal Medya Kavramına Verilen Anlam 295
b. 5651 s. Kanun’a göre Sosyal Medya ve Sosyal Ağ Sağlayıcı 297
b.1. BTK Kararı Çerçevesinde 5651 s. Kanun Nazarında Değerlendirilecek Sosyal Ağ Sağlayıcılar 298
c. Sosyal Ağ Sağlayıcıların Yükümlülükleri 300
c.1. Genel Olarak 300
c.2. Yükümlülükler ve Müeyyideler 300
c.2.1. Günlük Erişimi Bir ve On Milyondan Fazla Olan Sosyal Ağ Sağlayıcıların Tespiti 301
c.2.2. Temsilci Bulundurma Yükümlülüğü 303
c.2.3. Geri Dönüş ve Raporlama Yükümlülüğü 306
c.2.4. Yazılım ve Algoritmaların İşleyişine Yönelik Yükümlülükler ve BTK Müdahalesi 308
c.2.4.1. Yazılım ve Algoritmaların İşleyişinin Ticari Sırlar ile Bağlantısı 308
c.2.4.2 Yükümlülükler ve Bilgi Paylaşımı 309
c.2.4.3. Katalog Suçlara Yönelik Otosansür ve BTK Müdahalesi 310
c.2.5. BTK’nın Bilgi Talebi ve İnceleme Yetkisine Yönelik Sosyal Ağ Sağlayıcıların Yükümlülükleri 312
c.2.6. Bilişim Verilerini Türkiye’de Saklama Yükümlülüğü 313
c.2.6.1. Türkiye’de Saklama Zorunluluğu Olan Veri Kategorileri 315
c.2.6.2. Bilişim Verilerine Erişebilmenin Devletlerin Egemenlik Gücü ile Bağlantısı 316
c.2.6.3. Yükümlülüğün Yerine Getirilmemesi Durumunda ABD'deki İSS'ler ve Trafik Bilgileri Sorunu 318
c.2.7. Katalog Suçlarda Log Kayıtlarını Paylaşma Yükümlülüğü 323
c.2.8. Daha Yüksek İdari ve Adli Para Cezaları 325
c.2.9. Yargı Kararı ile Hukuka Aykırılığı Tespit Edilen İçerikler Yönünden Hukuki Sorumluluk Düzenlemesi 325
c.2.10. Erişimin Engellenmesi/İçeriğin Kaldırılması Kararlarının Yerine Getirilmemesine Yönelik Ek Yaptırımlar 328
c.2.11. İdari Para Cezalarının Tekerrür Edecek Şekilde Ödenmemesine Dair Ek Reklam Yasağı 328
c.2.12. Uyarıya Rağmen Kaldırılmayan Suça Konu İçerikten Dolayı Sorumluluk 329
c.2.12.1. Genel Hükümlere Göre Doğacak Sorumluluğun Saklı Olduğu 330
c.2.12.2. Sorumluluk Karinesinin Doğamayacağı ve Düzenlemenin Yanlışlığı 330
c.2.13. İhbar Zorunluluğu ve Kriz Planı Oluşturma Yükümlülüğü 330
c.2.14. Kullanıcı Haklarına İlişkin Düzenlemelere Uyma Yükümlülüğü 332
5. İnternet Yayın Platform İşletmecileri ve Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar 332
a. Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik Kapsamı Haricinde Tutulanlar 332
b. Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik’te Altyapı İşletmecisi Sayılan Erişim Sağlayıcılara Yapılan Yollamalar ve Erişimin Engellenmesi 335
c. İnternet Yayın Platform İşletmecisi 337
c.1. Yetkilendirilme Şartı 337
c.2. Yükümlülükler 339
c.3. Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluk ve Cezai Yaptırımlar 341
d. Medya Hizmet Sağlayıcı 342
d.1. 6112 s. Kanun’a ve Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik’e Tabi Olan Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar 343
d.2. Yayın Lisansı Şartı 344
d.2.1. Lisans Almadan Yapılan Yayınların Akıbeti 347
d.2.2. Ceza Normu 348
d.3. Yayın Hizmeti İlkeleri 348
d.4. Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişime Dair Esaslar 350
d.5. Yükümlülükler 352
d.5.1. Genel Yükümlülükler 352
d.5.2. İçeriği Kaldırma Yükümlülüğü 353
d.6. Düzeltme ve Cevap Hakkı 355
d.7. Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluk 357
6. Şebekeler Üstü(OTT) Hizmet Sağlayıcı 357
a. Kavram 357
a.1. Düzenlemelerin Whatsapp–Skype ve Benzeri Hizmet Türleri ile İlgili Olduğu 358
a.2. Düzenlemelerin İntranet Sistemlere Uygulanamayacağı 359
b. Yükümlülükler 360
b.1. Temsilcilik Kurma, Yetkilendirilme ve Belirlenen Yükümlülüklere Uyma Zorunluluğu 360
b.2. Diğer İSS Tiplerine Dair Yükümlülüklerden Şebekeler Üstü Hizmet Sağlayıcı Tipine Uygun Düşenlerin De Uygulanacağı 361
b.3. Şebekeler Üstü Hizmetlere İlişkin Eksik Kalmış Yükümlülükler ve Yapılması Gereken Düzenlemeler 362
7. Toplu Kullanım Sağlayıcı 363
a. Kavram 363
b. Yükümlülükler 364
b.1. İzin Belgesi Alma Yükümlülüğü 364
b.2. Filtreleme Yükümlülüğü 366
b.3. Sistem+Trafik Bilgilerini Kayıt ve Bildirim Yükümlülüğü 367
b.4. Kullanıcıları Tanımlayacak Sistemleri Kurma Yükümlülüğü 368
c. İşyerlerinde Uyulması Gereken Kurallar 369
d. İdari Yaptırımlar 370
e. İnterneti Kullandırdıkları Üçüncü Kişilerin Fiillerinden Sorumluluk 371
B. KULLANICI 372
C. İÇERİK SAĞLAYICI 373
1. Kavram 373
a. İçerik Sağlayıcı Kavramının İSS’lerden Ayrılması 374
2. İçerik Sağlayıcının Çeşitli Görünümleri 375
3. İçerik Paylaşımında Uyulması Gereken Temel İlkeler 379
4. Ticari–Ekonomik Amaçlı İçerik Sağlayıcılar 379
a. Kavram 379
b. Genel Bilgilendirme Yükümlülüğü 380
c. E–Ticaret Siteleri/Uygulamaları ve Hizmet Sağlayıcılar 381
c.1. Temel Kavramlar 381
c.2. Yükümlülükler 384
c.2.1. E–Ticaret Lisansına Dair Yükümlülükler 384
c.2.2. ETBİS’e Kayıt ve Bildirim Yükümlülüğü 386
c.2.3. Bilgilendirme Yükümlülüğü 389
c.2.4. E–Ticaret Ortamının İçeriğine ve Siparişlere Dair Esaslar 391
c.2.5. Ticari Elektronik İletilere Dair Esaslar ve İYS Kayıt Yükümlülüğü 393
c.2.6. Kişisel Verilerin Kaydı ve Paylaşımına Dair Esaslar 395
c.2.7. Bildirim Yükümlülüğü 397
c.2.8. Reklam, Hediyeler, Kupon ve Diğer Benzer Hususlara Dair Sınırlamalar 397
c.2.9. Yasak Faaliyetler 399
c.3. Elektronik Ticarette Haksız Ticari Uygulamalar 400
c.4. Veri Trafiğinin/Verilerin Güvenliği ve Güven Damgası Uygulaması 402
c.5. Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluk, Şikayetler, Denetim, Uyar Kaldır Yöntemi ve İdari Yaptırımlar 402
c.5.1. E–Ticaret Siteleri/Uygulamalarını İşleten Aracı Hizmet Sağlayıcıların Hukuka Aykırı İçerikten Sorumluluğu 402
c.5.2. Şikayetler, Denetim ve İdari Yaptırımlar 403
c.5.3. Fikri ve Sınai Haklara Dair Uyar–Kaldır Yöntemi 404
c.5.4. İdari Para Cezası, Erişimin Engellenmesi ve İçeriğin Kaldırılmasına Dair Özel Düzenleme 406
d. Ticari Reklam Yapan İçerik Sağlayıcılar ve Yükümlülükleri 409
d.1. Reklam–Mecra Kuruluşu Kavramları ve Influencerlar 409
d.2. Ticari Reklam Yapan İçerik Sağlayıcıların Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’dan Doğan Yükümlülükleri, Müeyyideler ve Erişimin Engellenmesi 410
d.2.1. Influencerlar ve Reklam Verenler İçin Öngörülen Özel Yükümlülükler 415
d.3. Reklam Kurulu’na Yapılacak Şikayetler 420
d.4. Ticari Reklamlar Sebebiyle Haksız Rekabet Hükümlerinden Doğan Sorumluluk 420
e. TTK md. 1524’e göre Oluşturulan İnternet Sitelerine Dair İçerik Sağlayıcıların ve MTHS’lerin Yükümlülükleri 421
e.1. Şirketlerin İçerik ve Yer Sağlayıcı Konumlarına göre 5651 s. Kanun Nazarında Ayrı Yükümlülüklerinin Bulunduğu 427
5. 5651 s. Kanun’da Tüm İçerik Sağlayıcılar Bakımından Mevcut Olan Ceza Normu 427
6. Tüm İçerik Sağlayıcılar Bakımından Mevcut Olan “İçeriği Kaldırma” Yükümlülüğü 428
a. Değerlendirme 430
7. Genel Olarak İçerik Sağlayıcının Hukuka Aykırı İçeriklerden Sorumluluğu 430
a. Bağlantı Sağlanan İçerikten Sorumluluk 431
a.1. İçeriği Benimseme–Yaymayı Amaçlama ve Bunun Açıkça Anlaşılması Şartı 432
a.2. Düzenlemenin Bağlayıcılığı Sorunu 434
b. İçerik Sağlayıcının Çeşitli Görünümlerine göre “Oluşturulan İçerikten” Sorumluluk 436
b.1. İçerik Denetiminde Yapay Zeka Kullanılması ve İçerik Sağlayıcının Yapay Zeka Olduğu Durumlarda Hukuka Aykırı İçerikten Sorumluluk 438
b.1.1. Kavramsal Açıdan Yapay Zeka 438
b.1.2. Yapay Zekanın Klasik Hukuk Sistemleri İçin Ciddi Bir Sorun Olduğu 440
b.1.3. Yapay Zekanın Filtrelediği İçerikler Bakımından Sorumluluk 441
b.1.4. Yapay Zeka İçerik Sağlayıcı ve Hukuka Aykırı İçerikten Sorumluluk 442
b.1.4.1. Konuya Dair Teorik Tartışmalar 1: Gerçek/Tüzel Kişilerin Hukuka Aykırılıklardan Sorumlu Tutulmasının Mümkün Olup Olmadığı 442
b.1.4.2. Konuya Dair Teorik Tartışmalar 2: Gerçek/Tüzel Kişiler Sorumlu Tutulacaksa Hangi Sorumluluk Teorisinin Gündeme Geleceği Sorunu 447
D. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU (BTK) 450
1. Kurumun Genel Yapısı 450
2. Kurumun Görev ve Yetkileri 451
a. Kurumun İnternet ile İlgili Görev ve Yetkileri 452
a.1. BTK’nın İnternet Ağına Dair İşleyişin Hukuk Çerçevesinde Olması İçin Müeyyide ve Tedbirler Tatbik Etmesinin İdare Hukukunun Temel İşleyişi Dahilinde Olduğu 452
a.2. Siber Güvenlik ile İlgili Görev ve Yetkiler 453
a.2.1. BTK’nın Önleyici Kolluk Görevi ve Bu Uğurdaki Yetkilerin Sınırı 453
a.2.2. Siber Güvenlik ile İlgili Görev ve Yetkiler (Genel Olarak) 456
a.3. Elektronik Haberleşme Sektörüne Dair Düzenleme–Denetleme Hususundaki Görev ve Yetkiler 458
a.4. Denetim Faaliyetleri ile İdari Müeyyidelere Esas Alınacak Delilleri Toplamaya Dair Görev ve Yetkiler 462
3. Kurul’un Görev ve Yetkileri 463
E. ERİŞİM SAĞLAYICILARI BİRLİĞİ (ESB) 464
1. Birliğin Genel Yapısı 464
2. Birliğin Görev ve Yetkileri 466
a. Genel Olarak 466
b. İstisnai Bir Yetki Olarak Erişim Engeli Kararı Vermek ve Bu Kararı İSS’lere Tatbik Ettirmek 466
c. Arama Motorlarına Yapılacak Bildirime Dair Görev 468
F. CUMHURBAŞKANLIĞI DİJİTAL DÖNÜŞÜM OFİSİ 468
G. İNTERNET GELİŞTİRME KURULU 470
H. DİJİTAL MECRALAR KOMİSYONU 472
Bölüm III
ERİŞİMİN ENGELLENMESİ
A. ERİŞİMİN ENGELLENMESİ KAVRAMI 473
1. Genel Olarak Erişimin Engellenmesi Kavramı ve Dünyadaki Durum 473
a. İSS’lerin Hukukun Gereği Olarak Doğrudan Erişimi Engellediği Katı Sistemler 473
b. İSS’lerin Doğrudan Erişimi Engellemelerinin Esas Olduğu, Erişimin Engellenmesi Yönünde Yargı Kararlarının ise İstisnai Olduğu Katı Olmayan Sistemler 474
b.1. Avrupa 474
b.2. ABD 476
c. Karma Nitelikteki Sistemler 477
d. İstisnai Bir Uygulama: Alan Adının El Konularak Müsaderesi 478
2. Türk Hukukunda Erişimin Engellenmesi Kavramı 478
B. 5651 S. KANUN SİSTEMATİĞİ DAHİLİNDE ERİŞİMİN ENGELLENMESİNİN TEKNİK YÖNTEMLERİ 479
1. Tüm Sitenin/Uygulamanın Erişime Engellenmesi Yöntemleri 480
2. İçeriğin/URL’nin Erişime Engellenmesi Yöntemleri ve DPI Teknolojileri 482
C. TÜRK HUKUKUNDA ERİŞİMİN ENGELLENMESİ KARARLARI 486
1. Erişimin Engellenmesi Kararlarının Hukuki Niteliği 486
a. Tedbir Kararı Niteliği ve Kararların Geçici Etki Yaratacağı 486
b. Tedbir Kararı Niteliği Gereğince, 5651 s. Kanun’da Düzenlenmemiş Durumlarda da Hukuka Aykırı Durum Ortadan Kalktığında Erişim Engellerinin Kaldırılması Gerektiği 488
c. Hukuk Mahkemelerinin Verdiği Erişimin Engellenmesi Kararlarının Hukuki Niteliği Sorunu 489
c.1. Eda Hükümleri ve İhtiyati Tedbirler 489
c.2. Hüküm Niteliğindeki Erişimin Engellenmesi Kararlarının Tedbir Niteliğinde Olmadığı 491
c.3. Eda Hükmü Niteliğindeki Erişimin Engellenmesi Kararların Yaratacağı Sorunlar ve Çözüm Yolları 491
c.3.1. Sorunlar 491
c.3.2. Mevcut Çözüm Yöntemi (Erişim Engelinin Kaldırılmasının Dava Edilmesi) 492
c.3.3. Olması Gereken Çözüm Yöntemleri 493
2. Erişimin Engellenmesi Kararı Verilebilmesi İçin İnternet İçeriğinin Hukuka Aykırılığının Yeterli Olduğu 493
3. Erişimin Engellenmesi Kararlarına Konu Olabilecek İçerikler ve Bu Yönde Karar Vermeye Yetkili Olanlar 494
D. 5651 S. KANUN’UN ERİŞİMİN ENGELLENMESİNE DAİR BENİMSEDİĞİ TEMEL FELSEFE 501
1. Öncelikle İçerik/URL Tabanlı Engelleme Kararı Verilmesi Gerektiği 501
2. Hukuka Aykırılıklar ile Mücadele İçin Zaruri ve Hakkaniyetli Olması Durumunda Bütün Sitenin/Uygulamanın Erişime Engellenebileceği 502
a. Son Çare ve Zaruret Noktasında Somut Örnek: S 504
b. Karantina Örneği 507
c. Tüm Siteye/Uygulamaya Erişimin Engellenmesi Konusunda Doktrindeki Eleştiriler ve Anayasa Mahkemesi Kararları 507
c.1. Engellemenin Cezaların Şahsiliği İlkesine Aykırı Olduğu Görüşü 507
c.1.1. Görüşün Değerlendirilmesi 507
c.2. Engellemenin Ölçülülük İlkesine Aykırı Olduğu Görüşü 508
c.2.2. Görüşün Değerlendirilmesi 511
d. Konuya Dair Genel Değerlendirme 511
d.1. Yürürlükteki 5651 s. Kanun Hükümlerinin ve Bu Hükümlere Dayanılarak Verilen Kararların Tatbikinin Hukuk Devletinin Gereği Olduğu 511
d.2. Adaletin Terazisi Karşısında, “Toplumun İnternete Erişim Hakkı” ve “Mağdurun Hukuka Aykırı İçerikler Nedeniyle İhlal Edilen Hakları–Kamu Düzeni–Milli Güvenlik” Hususlarından Hangisinin Daha Üstün Tutulacağı Sorunu 512
d.2.1. Sorunun Kaynağı 512
d.2.2. Adaletin Terazisinin Yalnızca Hukuka göre Karar Vereceği 514
d.2.2.1. Sorunun Anayasa’nın Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılmasına Dair Benimsediği Temel Felsefe Işığında Değerlendirilmesi 514
E. 5651 S. KANUN SİSTEMATİĞİNDE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ UYGULAMALARI 516
1. Erişimin Engellenmesi Uygulamaları Yönünden Uyarı Yöntemi 516
a. Uyar–Engelle Yönteminin Mümkün Olmadığı 516
a.1. İstisna: Sorumluluktan Kurtulma ve/veya Meşru Savunma Amaçlı Erişimin Engellenmesi 517
b. 5651 s. Kanun Çerçevesinde Erişimin Engellenmesine Karar Verilebilmesi İçin Uyar–Kaldır Yönteminin İşletilmesinin Zorunlu Olmadığı 518
c. Erişimin Engellenmesi Kararları Sonrası Yer Sağlayıcı/İnternet Sitesi İşletmecisi İSS’lerin Filtreleme Uygulamalarının Uyar–Kaldır Niteliğinde Olduğu 519
2. İdari İşlem Neticesinde Erişimin Engellenmesi Uygulamaları 520
a. 5651 s. Kanun’daki Katalog Suçlar Yönünden Verilecek Kararlar (Md. 8) 522
a.1. Katalog Suçlar 522
a.1.1. Katalog Suçların Mantığı ve Eksiklikler 522
a.2. Madde 8 Uygulaması 523
a.2.1. Yeterli Şüphe Sebebi Bulunuyorsa Erişimin Engellenmesi Kararı Verme Gereği 523
a.2.2. Erişimin Engellenmesi Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 523
a.2.2.1. Madde 8’e göre BTK’nın Cebren Erişim Engeli Tatbik Etmesinin Olanaklılığı Sorunu 524
a.2.3. BTK’nın İdari Tedbir Kararının “Ön Tedbir” Niteliği 525
a.2.4. Tedbir Niteliğinin Gereği Olarak Kararların Daha Sonra Hükümsüz Kalacağı 526
a.2.5. Erişimin Engellenmesine Dair Verilen İdari Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 527
a.2.6. Mağdur veya Üçüncü Kişilerin Yapacağı İhbarlara Dair Oluşturulmuş Portallar 527
b. Erişimin Engellenmesinin Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallere Dair Madde 8/A Uygulaması 528
b.1. Erişimin Engellenmesinin Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerin Kapsamı ve Karar Vermeye Yetkili Olanlar 529
b.2. Erişimin Engellenmesi Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 530
b.3. Sulh Ceza Hakimliği Onayı 531
b.4. Erişimin Engellenmesine Dair Verilen İdari Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 531
b.5. Madde 8/A’da Geçen Kamu Düzeni ve Milli Güvenlik Kavramlarının İçeriği ile Sınırları 531
c. Kişilik Hakkı İhlaline Dair Kararlara Konu İçeriklerin Başka İnternet Adreslerinde de Yayınlanması Durumunda ESB’ye Başvuru–Madde 9 Uygulaması 533
c.1. Erişimin Engellenmesine Dair Verilen İdari Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 535
d. Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali Nedeniyle Erişimin Engellenmesi–Md. 9/A Uygulaması 536
d.1. Uygulamanın Temel Mantığı 536
d.2. Erişimin Engellenmesi Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 537
d.2.1. İlgililerin BTK’ya Başvurusu ve Kararların Tatbiki Usulü 537
d.2.1.1. İlgililerin Talebi Ayrıca Sulh Ceza Hakimliği Onayına Sunmaları Gereği 538
d.2.1.2. Hakimlik Kararına İtiraz 539
d.2.2. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde BTK’nın Re’sen Harekete Geçmesi ve Kararların Tatbiki Usulü 539
d.2.2.1. Sulh Ceza Hakimliği Onayı Şartı ve Hakimlik Kararına İtiraz 540
d.2.3. Erişim Engeli Yönteminin Yalnızca İçerik/URL Tabanlı Olması Şartı 540
d.2.4. Tedbir Niteliğinin Gereği Olarak Kararların Daha Sonra Hükümsüz Kalacağı 540
e. İdari İşlem Niteliğindeki Erişimin Engellenmesi Kararlarına Dair Mevzuattaki Diğer Hükümler 541
e.1. Önemli Bir Düzenleme: Elektronik Haberleşme Kanunu md. 60/10 543
f. İdarenin Verdiği Erişimin Engellenmesi Kararlarına Karşı Kanun Yolları 544
f.1. CMK Hükümlerine göre İtiraz ve Kanun Yararına Bozma 544
f.1.1. İtiraz Kanun Yolunun İşleyişi ve Başvuruda Bulunabilecekler 545
f.1.2. Kanun Yararına Bozma Kanun Yolunun İşleyişi ve Başvuruda Bulunabilecekler 546
f.2. Sulh Ceza Hakimliği Onayına Sunulan İdari Kararların/İşlemlerin De İdari Yargıya Götürülebileceği 546
f.3. İdareye Başvuru (İYUK md. 11) 547
f.4. İptal Davası 549
f.4.1. İptal Davasının Unsurları ve İptal Gerekçeleri 549
f.4.2. Davacı Olabilecek Kişiler ve Menfaat İhlali Şartı 550
f.4.3. İptal Davasında Hasım Gösterilecek Olan İdarenin Belirlenmesi 551
f.4.4. Yetkili İdare Mahkemesi 551
f.4.5. Dava Açma Süresinin Başlangıcı 551
f.4.6. Yürütmenin Durdurulması 552
f.4.7. İptal Kararının Sonuçları 553
f.5 Zararların Tazmini–Tam Yargı Davaları 554
f.5.1. Tam Yargı Davalarının Yapısı ve Hizmet Kusuru Kavramı 554
f.5.2. Davacı Olabilecek Kişiler ve Hak İhlali Şartı 555
f.5.3. Davada Hasım Gösterilecek Olan İdarenin Belirlenmesi 556
f.5.4. Yetkili İdare Mahkemesi 558
f.5.5. Dava Açma Süresinin Başlangıcı 558
3. Sulh Ceza Hakimliği ve Ceza Mahkemesi Kararları Neticesinde Erişimin Engellenmesi Uygulamaları 559
a. Sulh Ceza Hakimliklerinin Yapısı ve Görevleri 559
b. Sulh Ceza Hakimliklerinin Erişimin Engellenmesi Kararı Verebilmesi İçin Bazı Ön Şartlar Bulunduğuna Dair Görüşler 561
b.1. Hak İhlalinin İlk Bakışta Anlaşılabilir Olması ve Erişimin Engellenmesinin Gecikmesinde Sakınca Bulunması Gerektiği Görüşü 561
b.1.1. Görüşlerin Değerlendirilmesi 564
b.1.1.1. 5651 s. Kanun’a göre Tedbir Niteliğindeki Erişimin Engellenmesi Kararları Yönünden Hak İhlalinin İlk Bakışta Anlaşılabilir Olmasının Gerekmediği 564
b.1.1.2. İnternet Ortamının Yapısı Gereğince, Bu Ortamdaki Çoğu İçeriğin Erişime Engellenmesinin Gecikmesinde Her Daim Sakınca Bulunacağı 565
b.1.1.3. Erişimin Engellenmesinin Gecikmesinde Sakınca Bulunması Gerektiği Görüşünün Unutulma Hakkına Dair Uyuşmazlıklarda Sulh Ceza Hakimliklerini Görev Yönünden Tamamen Yetkisiz Bırakacağı 566
b.1.1.4. Tedbir Niteliğindeki Erişimin Engellenmesi Kararlarının “Çekişmeli” Yargılamanın Yapısı ile Bağdaşmadığı ve Bunun Uygulamada Yaratacağı Büyük Külfetler 567
c. 5651 s. Kanun’daki Katalog Suçlar Yönünden Verilecek Kararlar (Md. 8) 569
c.1. Katalog Suçlar 569
c.1.1. Katalog Suçların Mantığı ve Eksiklikler 570
c.2. Madde 8 Uygulaması 570
c.2.1. Yeterli Şüphe Sebebi Bulunuyorsa Erişimin Engellenmesi Kararı Verme Gereği 570
c.2.1.1. Yeterli Şüphe Sebebi Kavramı 570
c.2.1.2. Erişimin Engellenmesi Kararı Verme Gereği 571
c.2.2. Erişimin Engellenmesi Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 572
c.2.2.1. Madde 8’e göre Verilecek Erişimin Engellenmesi Kararlarında Belirtilecek Hususlar 573
c.2.3. Erişimin Engellenmesi Kararlarının Koruma Tedbiri Değil, Kendine Özgü Tedbir Kararı Niteliğinde Olduğu 575
c.2.4. Tedbir Niteliğinin Gereği Olarak Kararların Daha Sonra Hükümsüz Kalacağı 575
c.2.4.1. Erişimin Engellenmesine Dair Kararların Ne Zaman Hükümsüz Hale Gelmemesi Gerektiği Sorunu 577
c.2.5. Erişimin Engellenmesine Dair Verilen Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 578
c.2.6. Mağdur veya Üçüncü Kişilerin Yapacağı İhbarlara Dair Oluşturulmuş Portallar 579
c.2.7. Ceza Muhakemesi Sonucunda Sunuculara Dair Müsadere Gerçekleşirse Alan Adına Dair Erişim Engelinin Kaldırılması Gerektiği 579
c.2.7.1. Ceza Muhakemesinde Alan Adına El Konulmasının ve Müsaderesinin Olanaklılığı Sorunu ile Bunun Erişimin Engellenmesi Kararlarına Etkisi 579
d. Madde. 8/A Uygulaması 580
d.1. Erişimin Engellenmesi Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 581
d.2. Sulh Ceza Hakimliklerine Kimin Başvuracağı Sorunu 581
d.3. Erişimin Engellenmesine Dair Verilen Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 582
e. Kişilik Hakkı İhlaline Dair Başvurular–Madde 9 Uygulaması 582
e.1. Başvuruda Bulunabilecekler 583
e.2. Sulh Ceza Hakimliğine Başvuru Süreci 584
e.3. Yetkili Sulh Ceza Hakimliği 585
e.4. Erişimin Engellenmesi Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 586
e.5. Tedbir Niteliğinin Gereği Olarak Kararların Daha Sonra Hükümsüz Kalacağı 588
e.6. Erişimin Engellenmesine Dair Verilen Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 588
e.7. Adın İlişkilendirilmemesi Kararı 588
e.8. Madde 9’a göre Tekzip/Düzeltme Amaçlı Başvuru Yapılmasının Olanaklılığı Sorunu 589
f. Sulh Ceza Hakimliklerinin Başvuru Üzerine Erişim Engeli Kararı Verebilmelerine Dair Mevzuattaki Diğer Hükümler 590
g. Sulh Ceza Hakimliği Kararlarının Maddi Anlamda Kesin Hüküm Niteliğinin Bulunmaması ve Sonuçları 593
g.1. Hüküm ve Maddi Anlamda Kesin Hüküm Kavramları 593
g.2. Sulh Ceza Hakimliği Kararlarının Maddi Anlamda Kesin Hüküm Teşkil Etmediği ve Bunun Sonuçları 594
h. Sulh Ceza Hakimliği Kararlarına Karşı Kanun Yolları 597
h.1. CMK Hükümlerine göre İtiraz ve Kanun Yararına Bozma 597
h.1.1. İtiraz Kanun Yolunun İşleyişi ve Başvuruda Bulunabilecekler 597
h.1.2. Kanun Yararına Bozma Kanun Yolunun İşleyişi ve Başvuruda Bulunabilecekler 598
h.2. Zararların Tazmini ve Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davası 600
F. HUKUK MAHKEMESİ KARARLARI NETİCESİNDE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ 601
1. Hukuk Mahkemelerinin Erişimin Engellenmesine Karar Verebilmesi Konusunda Doktrin Görüşleri ve Yargı Kararları 601
a. Hukuk Mahkemelerinin Erişimin Engellenmesi Kararı Verebilmesinin Teorik Açıdan Doğru Olduğu 604
a.1. Maddi Anlamda Kesin Hüküm Teşkil Etmeyen Kararların Hukuk Mahkemelerini Bağlamayacağı 606
a.2 Mevzuatta Sulh Ceza Hakimliğine Verilmiş Görevlerin Genel Yetkili Mahkemeler Karşısında Görev Yönünden Özel Hüküm Sayılamayacağı 606
2. Hukuk Mahkemelerinin Vereceği Erişimin Engellenmesine Dair Kararların Hukuki Niteliği Sorunu 607
a. Kesinleşmiş Hukuk Mahkemesi Kararlarına Rağmen Sulh Ceza Hakimliklerinin Erişimin Engellenmesine Karar Verip Veremeyeceği Sorunu 607
a.1. Farklı Kararlar Arasındaki Çelişkilerin Giderilmesi 608
3. Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar Vasıtasıyla Erişimin Engellenmesi 608
a. Önleme Davası 609
b. Haksız Saldırının Sonlandırılması Davası 610
b.1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 611
b.2. Haksız Saldırının Sonlandırılması Davaları Yönünden Yürütülmesi Gereken Sistem 613
b.2.1. Haksız Saldırının Sonlandırılması İçin Yapılması Gereken Talepler ve Kurulması Gereken Hüküm 613
b.2.2. Davalının Kimliğinin Tespitine, Husumetin Kime Yöneltileceğine ve Birden Çok Faile Dair Usul Sorunları 615
b.2.2.1. Davalının Kimliğinin Tespitine Dair Sorunlar ve Öneriler 615
b.2.2.2. Husumetin Kime Yöneltileceğine Dair Usul Sorunları ve Öneriler 618
b.2.2.2.1. Doktrin ve İçtihatlardaki Görüşler 618
b.2.2.2.2. Konuya Dair Görüş ve Öneri 621
b.2.2.3. Dava Sürecinde Pasif Husumet Ehliyetinin Doğruluğunun Araştırılması–Adli Bilişim Sorunları ve İspat Hakkı 624
b.2.2.3.1. Dava Sürecinde Pasif Husumet Ehliyetinin Doğruluğunun Araştırılması 624
b.2.2.3.2. Adli Bilişim Sorunları (Araştırmalar–Bilirkişi İncelemesi–Keşif) 627
b.2.2.3.2.1. İnternet Ağı ve Bilişim Sistemlerinde Keşif 630
b.2.2.4. Birden Çok Faile Dair Usul Sorunları ve Öneriler 631
b.3. Hukuk Mahkemelerince Verilen Erişimin Engellenmesi Kararlarının Erişim Sağlayıcılar Tarafından Tatbik Edilmemesi İhtimali 633
Bölüm IV
İÇERİĞİN KALDIRILMASI
A. İÇERİĞİN KALDIRILMASI KAVRAMI 635
B. TÜRK HUKUKUNDA İÇERİĞİN KALDIRILMASI KARARLARI 636
1. İçeriğin Kaldırılması Kararlarının Hukuki Niteliği: Kararın Tedbir Niteliğinde Olmadığı 636
2. İçeriğin Kaldırılması Kararı Verilebilmesi İçin İnternet İçeriğinin Hukuka Aykırılığının Yeterli Olduğu 637
3. İçeriğin Kaldırılmasının Cebren Tatbiki Sorunu 638
a. Soruna Genel Bakış 638
b. Türk Hukuk Pratiğinde Sorunun Yansımaları 639
C. İÇERİĞİN KALDIRILMASI KARARLARINA KONU OLABİLECEK İÇERİKLER VE BU YÖNDE KARAR VERMEYE YETKİLİ OLANLAR 640
D. 5651 S. KANUN SİSTEMATİĞİNDE İÇERİĞİN KALDIRILMASI UYGULAMALARI 643
1. Uyar–Kaldır Yöntemi 643
a. Yöntemin Genel Yapısı 643
b. Uyar–Kaldır Yönteminin Demokratik Hukuk Devletlerindeki Konumu 644
c. Uyar–Kaldır Yönteminin Uygulamadaki Görünümü 645
c.1. Twitter Uygulaması 645
c.2. Facebook Uygulaması 648
c.3. Google Uygulaması 652
d. 5651 s. Kanun’da Uyar–Kaldır Uygulamaları 654
d.1. İçeriğin Kaldırılmasına Karar Verilebilmesi İçin Uyar–Kaldır Yönteminin İşletilmesinin Zorunlu Olmadığı 654
d.2. Uyarının Şekline ve Uyarılacak Kişiye Dair Serbestlik 655
d.3. Uyarıya Cevap Zorunluluğu 656
d.4. Kötü Niyetli Uyarılar ve Uyar–Kaldırın Yanlış Tatbik Edilmesi 656
d.4.1. Dava Hakkı 657
2. İdari İşlem Neticesinde İçeriğin Kaldırılması Uygulamaları 658
a. 5651 s. Kanun’daki Katalog Suçlar Yönünden Verilecek Kararlar (Md. 8) 658
a.1. Katalog Suçlar 658
a.1.1. Katalog Suçların Mantığı ve Eksiklikler 658
a.2. Madde 8 Uygulaması 658
a.2.1. Yeterli Şüphe Sebebi Bulunuyorsa İçeriğin Kaldırılması Kararı Verme Gereği 658
a.2.2. İçeriğin Kaldırılması Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 659
a.2.2.1. Madde 8’e göre BTK’nın Cebren İçeriği Kaldırmasının Olanaklılığı Sorunu 660
a.2.3. BTK’nın Vereceği İçeriğin Kaldırılması Kararlarının Tedbir Niteliğinde Olmadığı 660
a.2.4. İçeriğin Kaldırılmasına Dair Kararların Hükümsüzlüğünün Sonuçları 660
a.2.5. İçeriğin Kaldırılmasına Dair Verilen İdari Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 661
a.2.6. Mağdur veya Üçüncü Kişilerin Yapacağı İhbarlara Dair Oluşturulmuş Portallar 661
b. İçeriğin Kaldırılmasının Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallere Dair Madde 8/A Uygulaması 662
b.1. İçeriğin Kaldırılmasının Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerin Kapsamı ve Karar Vermeye Yetkili Olanlar 662
b.2. İçeriğin Kaldırılması Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 663
b.3. Sulh Ceza Hakimliği Onayı 664
b.4. İçeriğin Kaldırılmasına Dair Verilen İdari Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 664
b.5. Madde 8/A’da Geçen Kamu Düzeni ve Milli Güvenlik Kavramlarının İçeriği ile Sınırları 664
c. Kişilik Hakkı İhlaline Yönelik Kararlara Konu İçeriklerin Başka İnternet Adreslerinde de Yayınlanması Durumunda ESB’ye Başvuru–Madde 9 Uygulaması 664
d. Madde 9/A Uygulaması 666
e. Önemli Bir Düzenleme: Elektronik Haberleşme Kanunu md. 60/10 666
f. İdarenin Verdiği İçeriğin Kaldırılması Kararlarına Karşı Kanun Yolları 667
f.1. CMK Hükümlerine göre İtiraz ve Kanun Yararına Bozma 667
f.1.1. İtiraz Kanun Yolunun İşleyişi ve Başvuruda Bulunabilecekler 667
f.1.2. Kanun Yararına Bozma Kanun Yolunun İşleyişi ve Başvuruda Bulunabilecekler 667
f.2. Sulh Ceza Hakimliği Onayına Sunulan İdari Kararların/İşlemlerin De İdari Yargıya Götürülebileceği 667
f.3. İdareye Başvuru (İYUK md. 11) 667
f.4. İptal Davası 667
f.4.1. İptal Davasının Unsurları ve İptal Gerekçeleri 667
f.4.2. Davacı Olabilecek Kişiler ve Menfaat İhlali Şartı 668
f.4.3. İptal Davasında Hasım Gösterilecek Olan İdarenin Belirlenmesi 668
f.4.4. Yetkili İdare Mahkemesi 668
f.4.5. Dava Açma Süresinin Başlangıcı 668
f.4.6. Yürütmenin Durdurulması 668
f.4.7. İptal Kararının Sonuçları 669
f.5. Zararların Tazmini–Tam Yargı Davaları 669
3. Sulh Ceza Hakimliği ve Ceza Mahkemesi Kararları Neticesinde İçeriğin Kaldırılması Uygulamaları 669
a. Sulh Ceza Hakimliklerinin Yapısı ve Görevleri 669
b. Sulh Ceza Hakimliklerinin Erişimin Engellenmesine Karar Verebilmesi İçin Bazı Ön Şartlar Bulunduğuna Dair Görüşlerin İçeriğin Kaldırılması Konusunda Uygulanabilirliği 669
b.1. Ön Şartlar Hakkındaki Görüşler 669
b.2 Bu Görüşlerin İçeriğin Kaldırılması Kararları Konusunda Uygulanabilirliği ve İçeriğin Kaldırılması Kararlarında Olması Gereken Sistem 670
c. 5651 s. Kanun’daki Katalog Suçlar Yönünden Verilecek Kararlar (Md. 8) 671
c.1. Katalog Suçlar 671
c.1.1. Katalog Suçların Mantığı ve Eksiklikler 671
c.2. Madde 8 Uygulaması 671
c.2.1. Yeterli Şüphe Sebebi Bulunuyorsa İçeriğin Kaldırılması Kararı Verme Gereği 671
c.2.1.1. Yeterli Şüphe Sebebi Kavramı 671
c.2.1.2. İçeriğin Kaldırılması Kararı Verme Gereği 671
c.2.2. İçeriğin Kaldırılması Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 672
c.2.2.1. Madde 8’e göre Verilecek İçeriğin Kaldırılması Kararlarında Belirtilecek Hususlar 672
c.2.3. İçeriğin Kaldırılması Kararının Tedbir Niteliğinde Olmadığı 673
c.2.4. İçeriğin Kaldırılmasına Dair Kararların Hükümsüzlüğünün Sonuçları 673
c.2.5. İçeriğin Kaldırılmasına Dair Verilen Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 674
c.2.6. Mağdur veya Üçüncü Kişilerin Yapacağı İhbarlara Dair Oluşturulmuş Portallar 674
c.2.7. İçeriğin Kaldırılmamasının Cezai Müeyyidelere Bağlanması Sorunu 674
d. Madde. 8/A Uygulaması 675
d.1. İçeriğin Kaldırılması Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 676
d.2. Sulh Ceza Hakimliklerine Kimin Başvuracağı Sorunu 677
d.3. İçeriğin Kaldırılmasına Dair Verilen Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 677
e. Kişilik Hakkı İhlaline Dair Başvurular–Madde 9 Uygulaması 677
e.1. Başvuruda Bulunabilecekler 678
e.2. Sulh Ceza Hakimliğine Başvuru Süreci 678
e.3. Yetkili Sulh Ceza Hakimliği 678
e.4. İçeriğin Kaldırılması Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 678
e.5. İçeriğin Kaldırılmasına Dair Verilen Kararlara Karşı Öngörülen Kanun Yolu 679
e.6. Adın İlişkilendirilmemesi Kararı 679
e.7. Madde 9’a göre Tekzip/Düzeltme Amaçlı Başvuru Yapılmasının Olanaklılığı Sorunu 679
E. HUKUK MAHKEMESİ KARARLARI NETİCESİNDE İÇERİĞİN KALDIRILMASI 679
1. Hukuk Mahkemelerinin İçeriğin Kaldırılması Kararı Vermesi Konusundaki Doktrin Görüşleri ve Yargı Kararları 679
a. Hukuk Mahkemelerinin İçeriğin Kaldırılması Kararı Verebilmesinin Teorik Açıdan Doğru Olduğu 680
a.1. Maddi Anlamda Kesin Hüküm Teşkil Etmeyen Kararların Hukuk Mahkemelerini Bağlamayacağı 681
a.2. Mevzuatta Sulh Ceza Hakimliğine Verilmiş Görevlerin Genel Yetkili Mahkemeler Karşısında Görev Yönünden Özel Hüküm Sayılamayacağı 681
2. Hukuk Mahkemelerinin Vereceği İçeriğin Kaldırılmasına Dair Kararların Tedbir Niteliğinde Olmadığı 681
a. Kesinleşmiş Hukuk Mahkemesi Kararlarına Rağmen Sulh Ceza Hakimliklerinin İçeriğin Kaldırılmasına Karar Verip Veremeyeceği Sorunu 682
3. Kişilik Haklarını Koruyucu Davalar Vasıtasıyla İçeriğin Kaldırılması 682
a. Önleme Davası 682
b. Haksız Saldırının Sonlandırılması Davası 682
b.1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 683
b.2. Haksız Saldırının Sonlandırılması Davaları Yönünden Yürütülmesi Gereken Sistem 683
b.3. Hukuk Mahkemelerince Verilen İçeriğin Kaldırılması Kararlarının Muhataplar Tarafından Tatbik Edilmemesi İhtimali ve İİK md. 30 Uygulaması 684
b.4. Kararların Yurt Dışında Tenfizi Sorunu 685
Bölüm V
TELİF VE MARKA HAKLARI İHLALLERİNDE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ VE İÇERİĞİN KALDIRILMASI UYGULAMALARI
A. FSEK EK MADDE 4/3 UYGULAMASI 687
1. Servis Sağlayıcı ve Bilgi İçerik Sağlayıcı Kavramları 688
2. Uyarı Zorunluluğu 690
3. Erişimin Engellenmesi ve/veya İçeriğin Kaldırılması Kararı Verilmesi ve Kararın Tatbiki 691
4. İçeriğin Aynı Zamanda Kişilik Haklarını İhlal Ediyor Olması İhtimali 692
5. FSEK Ek md. 4/3’ün Dava Açma Hakkını Ortadan Kaldırmayacağı 692
6. FSEK Ek md. 4/3 Uygulamasının Dava Şartı Olmadığı 692
B. TECAVÜZÜN MEN’İ VE REF’İ DAVALARI NETİCESİNDE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ VE/VEYA İÇERİĞİN KALDIRILMASI UYGULAMALARI 693
1. Genel Olarak 693
2. Uygulamadaki Durum 694
3. Davalarda Olması Gereken Sistem 697
C. UYAR–KALDIR UYGULAMASI YÖNÜNDEN YOUTUBE ÖRNEĞİ 699
1. Genel Olarak İşleyiş 699
2. Uyarının Yapılışı 700
a. İnternet Üzerinden Gerçekleştirilen Uyarılar 700
b. Fiziki Başvurular/İhtarname ve Youtube Türkiye Temsilcisi 701
3. Uyarılara Dair Alternatifli Yapı: Content–ID 702
Bölüm VI
HAKSIZ REKABET TEŞKİL EDEN HALLERDE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ VE İÇERİĞİN KALDIRILMASI UYGULAMALARI
A. HAKSIZ REKABET TEŞKİL EDEN HALLER 705
B. HAKSIZ REKABETİN SONLANDIRILMASINA DAİR DAVALAR VASITASIYLA ERİŞİMİN ENGELLENMESİ VE/VEYA İÇERİĞİN KALDIRILMASI 706
1. Genel Olarak 706
2. Dava Açma Hakkı Bulunanlar ve Yapılabilecek Talepler 707
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme 708
4. İSS’lerin Davalı Sıfatına Dair TTK md. 58’deki Özel Düzenlemeler 709
5. Davalarda Olması Gereken Sistem 710
C. 5651 S. KANUN’UN HAKSIZ REKABET TEŞKİL EDEN İÇERİKLERE UYGULANABİLİRLİĞİ 710
Bölüm VII
MEŞRU SAVUNMA YOLUYLA İÇERİĞİN KALDIRILMASI VE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ
A. BİR HUKUKA UYGUNLUK SEBEBİ OLARAK MEŞRU SAVUNMA KAVRAMI 713
1. Meşru Savunmanın Kapsamı 715
B. MEŞRU SAVUNMA YOLUYLA ERİŞİMİN ENGELLENMESİNİN VE İÇERİĞİN KALDIRILMASININ OLANAKLILIĞI SORUNU 716
1. Erişim Sağlayıcıların Fiili 716
2. Yer Sağlayıcıların ve İnternet Sitesi İşletmecilerinin Fiili 717
3. Mağdurların ve Üçüncü Kişilerin Fiili 717
Bölüm VIII
İNTERNET ORTAMINDA KİŞİLİK HAKLARI İLE HÜRRİYETLERİN SINIRLARI VE ÇATIŞMASI
A. BÖLÜMÜN TAKDİMİ 719
B. KİŞİLİK HAKLARI 720
1. Kavram 720
2. Kapsam 721
3. Başat Kişilik Hakları 723
a. Özel Hayatın ve Kişisel Verilerin Gizliliği Hakkı 723
a.1. Özel Alan–Kamuya Açık Alan Kavramları ve Özel Hayatın Gizliliğine Dair Hak Arasındaki İlişki 724
a.2. Özel Hayatın Gizliliğine Dair Hakkın Koruma Alanı: Özel Hayat Alanı 726
a.3. İnternet Ortamında Özel Hayat Alanının Boyutu 727
b. Şeref ve Haysiyetin Korunmasına Dair Hak 728
c. Mesleki ve Ticari İtibarın Korunmasına Dair Hak 730
4. Kişilik Haklarının Korunması ve Bu Korumanın Sınırları 731
a. Kişilik Haklarının Kişinin Kendisine Karşı Korunması ve Sınırları 731
b. Kişilik Haklarının Dışarıdan Yapılacak Müdahalelere Karşı Korunması ve Sınırları 734
C. HÜRRİYETLER VE İNTERNET ORTAMINDA HÜRRİYETLERİN KİŞİLİK HAKLARI KARŞISINDA SINIRLARI 735
1. Sınırları Dahilinde Kullanılan Hürriyetlerin Hukuka Uygunluk Sebebi Teşkil Edeceği 735
a. Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Temel Mantığı 735
b. Hukuka Uygunluk Sebepleri 736
c. Hürriyetler Bakımından Önemli Bir Hukuka Uygunluk Sebebi Olarak “Daha Üstün” Nitelikte Özel veya Kamusal Yarar 737
c.1. Genel Olarak 737
c.2. İki Özel Yararın Çatışması 739
c.3. Özel Yarar ile Kamusal Yararın Çatışması 741
d. Hürriyetlerin Kullanılması ve Hukuka Uygunluk Sebepleri Bağı 745
2. Başat Hürriyetler ve Sınırları 745
a. Din ve Vicdan Hürriyeti ve Hürriyetin Sınırları 745
b. İfade Hürriyeti ve Hürriyetin Sınırları 746
b.1. Düşünce ve Kanaat Hürriyeti ile Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti Ayrımı 746
b.2. İfade Hürriyetinin Özü ve Sınırları 747
c. Bilim ve Sanat Hürriyeti ve Hürriyetin Sınırları 751
d. Basın Hürriyeti ve Bu Hürriyetin Sınırları 753
d.1. Basın Hürriyeti ve Sınırları 753
d.2. Haberciliğin Hukuka Uygun veya Aykırı Şekilde İfa Edilmesi Konusunda Uygulamadan Örnekler 762
3. Başat Kişilik Haklarının İnternet Ortamında İhlali 784
a. Özel Hayatın ve Kişisel Verilerin Gizliliğine Dair Hakkın İnternet Ortamında İhlali 784
a.1. Uygulamadan Örnekler 785
b. Şeref ve Haysiyetin Korunmasına Dair Hakkın İnternet Ortamında İhlali 796
b.1. Uygulamadan Örnekler 798
c. Mesleki ve Ticari İtibarın Korunmasına Dair Hakkın İnternet Ortamında İhlali 809
c.1. Uygulamadan Örnekler 811
Bölüm IX
İNTERNET HABERCİLİĞİ
A. HUKUK NAZARINDA İNTERNET HABERCİLİĞİ 815
1. İnternet Haber Sitesi Kavramı ve Basın Kanunu’na Tabi Olan İnternet Haber Platformları 816
a. İnternet Haber Sitesi ve Habercilik Faaliyetinde Bulunanlara Dair Hukuki Düzen 816
a.1. İnternet Haber Sitesi 816
a.2. Habercilik Faaliyetinde Bulunanlar ve Sorumlulukları 818
a.2.1. Faaliyette Bulunanlar 818
a.2.1.1. Medya Mensubu ve Eser Sahibi 818
a.2.1.2. Sorumlu müdür 819
a.2.1.3. Yayın Sahibi 820
a.2.2. Sorumluluklar 820
a.2.2.1. Usul Hükümleri 820
a.2.2.2. Cezai Sorumluluk 821
a.2.2.3. Hukuki Sorumluluk 822
b. İnternet Haber Sitesinin Faaliyetlerinde Uyması Gereken Yükümlülükler 822
b.1. 5651 s. Kanun ve Diğer Genel Hükümlere Uymak 822
b.2. Bilgi Paylaşımı Yükümlülüğü 823
b.3. Haberlerde Şeffaflık Sağlama Yükümlülüğü 824
b.4. Beyanname Verme Yükümlülüğü 824
b.5. İkiz Site/Platform Oluşturma ve Log Kayıtlarını Saklama Yükümlülüğü 826
b.6. Düzeltme ve Cevap Hakkına Yönelik Yükümlülükler ve Mağdurların Başvurusuna Dair Usul 827
b.7. Cinsel Saldırı, Cinayet ve İntihar Olayları Hakkında Haber Yapma Sınırı 829
b.8. Bir Kısım Haber Süjesinin Kimliğini Açıklamama Yükümlülüğü 830
2. Basın Kanunu’na Tabi Olmayan İnternet Haber Platformları ve Bunlara Dair Hukuki Düzen 830
3. İnternet Haberciliği ve Basın Hürriyeti 831
4. Herkesin Medya Mensubu Olabildiği Teknoloji Çağında, İnternet Medyasında Kullanılan Teyide Muhtaç Bilgilerin Yaratabileceği Küresel Riskler 832
a. Misenformasyon–Dezenformasyon–Manipülasyon Kavramları 832
b. Teyide Muhtaç Bilgiler ve Yaratabileceği Küresel Riskler 833
c. İnternet Haberciliğinin Sosyal Medya ve Teyit Boyutu (Dezenformasyon–Manipülasyon) 836
c.1. Yabancı Ülke Hukuklarında Sosyal Medyadaki Dezenformasyon–Manipülasyon ile Mücadeleye Yönelik Düzenlemeler 838
c.1.1. Örnek AB Ülkeleri Düzenlemeleri 838
c.1.2. Örnek Asya Ülkeleri Düzenlemeleri 839
c.1.3. ABD Düzenlemeleri 841
c.1.4. Mısır 842
d. Sosyal Ağ Sağlayıcı İSS’lerin Dezenformasyon–Manipülasyon ile Mücadeleye Yönelik Yöntemleri 843
e. Türk Hukuk Sisteminde Dezenformasyon–Manipülasyon ile Mücadele 849
e.1. Sakıncalı Bir Düzenleme: Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu 851
e.2. Değerlendirme ve Öneriler 856
B. BASIN İLAN KURUMU İLE İLİŞKİLİ OLARAK İNTERNET HABER SİTELERİNDEKİ RESMİ İLAN VE REKLAMLARA DAİR DÜZEN 858
1. Resmi İlan ve Reklamlar 858
2. Resmi İlan ve/veya Reklam Yayınlayabilecek İnternet Haber Siteleri 860
a. Başvuru, Bekleme Süresi ve Hak Kazanma 860
b. Hak Kaybına Yönelik Kararlara Karşı Başvuru Yolları 863
c. Yükümlülükler 866
c.1. Çalışma Koşullarına Dair Yükümlülükler 866
c.2. İnternet İçerikleri ve Alan Adına Dair Yükümlülükler 868
c.3. Resmi İlan ve/veya Reklamlara Yönelik Asgari Haber, İçerik ve Ziyaretçi Sayısı Şartları 871
Bölüm X
İNTERNET ORTAMINDAKİ HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARI
A. HUKUKA AYKIRI İNTERNET İÇERİKLERİ VE SİBER SALDIRILAR YÖNÜNDEN AÇILACAK TAZMİNAT DAVALARINDA GENEL ESASLAR 873
1. Dar Manada Haksız Fiil Kavramı ve Unsurları 873
a. Kavram 873
b. Unsurlar (Sorumluluk Teorisi) 874
b.1. Hukuka veya Ahlaka Aykırı Fiil 874
b.2. Zarar Doğuran Netice 875
b.3. İlliyet Bağı 876
b.4. Sübjektif Sorumluluk/Kusur Şartı 878
2. Maddi ve Manevi Tazminat Davalarına Dair Ortak Özellikler 879
3. Maddi Tazminat Davaları 880
4. Manevi Tazminat Davaları 881
a. Kusur Şartı 882
b. Manevi Zararların Unsurları 882
5. Görev ve Yetki 883
6. Yabancılık Unsuru İçeren Uyuşmazlıklarda Uygulanacak Hukuk 884
7. Ortak İlliyet ve İçerik Sağlayıcı ile İSS’lerin Zarardan Müteselsilen Sorumluluğu 887
a. Kusurlu (Sübjektif) Sorumluluk ve İnternet Hukukunun Sorumluluğu Sınırlandırıcı Özel Hükümleri 888
a.1. İçerik Sağlayıcı, Bağlantı Sağlayan İçerik Sağlayıcı ve İSS’lerin Kusurlarının Doğumu 889
a.2. Alan Adı Tahsis Eden Kuruluşların Kusurunun Doğumu 889
b. Kusursuz (Objektif–Kolektif) Sorumluluk Durumları 890
b.1. Ayırt Etme Gücü Bulunmayan İnternet Kullanıcılarının Verdiği Zararlardan Sorumluluk 890
b.2. İnternet Kullanıcısı Çalışanların Verdiği Zararlardan Adam Çalıştıranın Sorumluluğu 891
b.3. Sınırlandırılmamış Yapay Zeka Yazılımların Verdiği Zararlardan Sorumluluk 892
b.4. İnternet Kullanıcısı Küçüğün veya Kısıtlının Verdiği Zararlardan Ev Başkanının Sorumluluğu 893
8. Zamanaşımı 893
Bölüm XI
UNUTULMA HAKKI
A. UNUTULMA HAKKININ VARLIK GEREKÇELERİ 895
1. Felsefi Dayanaklar 895
a. Unutulma Hakkının, Özü İnternet Öncesi Çağlara Dayanan Bir İnsan Hakkı Olduğu 895
a.1. Onurlu Bir Yaşam İçerisinde Maddi ve Manevi Varlığını Geliştirebilme Hakkı 896
b. Dışarıdan Müdahale Olmaz ise İnternetin Asla Unutmadığı 898
c. İnternet İçeriklerinin Yarattığı Toplumsal Önyargılar ve Bunların Bireylerin Yaşamı Üzerine Etkileri 900
2. Türk Hukukunda Unutulma Hakkının Normatif Temelleri 901
a. Normatif Düzenlemelere Dair İhtiyaç 901
b. Anayasal Temeller ve Kişilik Hakları İçerisinde Unutulma Hakkının İki Boyutu 902
c. Kişisel Verilere Dair Haklar ve Unutulma Hakkı İlişkisi 904
c.1. Unutulma Hakkının Sildirme Hakkından Farkı 906
3. Unutulma Hakkının Varlık Gerekçelerinden Ortaya Çıkan Sonuçlar 907
a. İnsanın Onurlu Yaşama Hakkının Elinden Alınamayacağı ve Bundan Vazgeçilemeyeceği 907
b. Unutulma Hakkının Sahibi ve Muhatabının Gerçek ve Tüzel Kişiler Olduğu 908
c. Unutulma Hakkına Konu Olabilecek İçerikler 909
c.1. Meşruluğunu Sürdüren Ancak Unutulmasında Daha Üstün Özel Yarar Bulunan İçerikler 909
c.1.1. İfade Hürriyeti–Unutulma Hakkı Çatışması 912
c.1.2. Basın Hürriyeti–Unutulma Hakkı Çatışması 913
c.1.2.1. Basın Hürriyetine Konu İnternet İçeriklerinin Ne Zaman Güncelliğini Yitireceği Sorunu 915
c.1.2.1.1. Güncellik Konusunda Anayasa Mahkemesi Uygulaması 916
c.1.2.1.2. Güncellik Konusunda Yargıtay Uygulaması 917
B. UNUTULMA HAKKININ TECELLİSİ (UNUTULMA HAKKINA DAİR HUKUKİ BAŞVURU YÖNTEMLERİ) 920
1. Anonimleştirilmiş İçerikler Yönünden Unutulma Hakkı Sorunu 920
2. Uyar–Kaldır Yöntemi ve Google Uygulaması 920
a. Unutulma Hakkı Konusunda Arama Motorlarını İşleten İSS’lerin Hem Kanun Koyucu Hem de Hakim Görevi Görüyor Oluşu Üzerine 921
b. Google Uygulaması 922
3. Unutulma Hakkının Yargı Kararları Neticesinde Tecellisi 923
a. Üçüncü Kişilerin ve Mirasçıların Unutulma Hakkına Konu Başvuruları 923
b. Unutulma Hakkının Sulh Ceza Hakimliği Kararı Aracılığıyla Tecellisi 924
b.1. 5651 s. Kanun’un Unutulma Hakkı Yönünden Uygulanması 924
b.2. Kişilik Hakları İhlaline Konu İçeriklerin “Mağdurun Adı ile İlişkilendirilmemesi” Kararı 925
b.3. Unutulma Hakkına Dair Uyuşmazlıkların Hukuk Mahkemelerinde Görülmesinin Daha Doğru Olacağı 926
c. Unutulma Hakkının Hukuk Mahkemesi Kararı Aracılığıyla Tecellisi 927
C. MUKAYESELİ HUKUKTA UNUTULMA HAKKI UYGULAMALARI 928
1. AB Hukuku 928
2. ABD Hukuku 929
Bölüm XII
ÖZEL KİŞİLERİN İNTERNET ORTAMINDA DELİL TOPLAMASI VE TNB E–TESPİT UYGULAMASI
A. BÖLÜMÜN TAKDİMİ VE ÖZEL KİŞİLERİN DELİL TOPLAMASINDA YAŞANAN SORUNLAR 933
1. Bölümün Takdimi 933
2. Özel Kişilerin Delil Toplamasında Yaşanan Sorunlar 933
B. DELİLLERİN MUHAKEMEDEKİ TEMEL İŞLEVİ 935
C. UYUŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜNÜN VE GERÇEĞİN ORTAYA KONULMASININ ANCAK HUKUKA UYGUN DELİLLER İLE YAPILABİLECEĞİ 938
1. Özel Kişilerin Topladığı Delillerin Hukukiliği 939
a. Delil Yasaklarının Özel Kişileri De Kapsadığı 939
b. Delilin Elde Edilişi ve Muhakemeye Sunuluşunun Hukuka Uygun Olması Gerektiği 940
c. Özel Kişilerin Topladığı Delillerde Mevcut Olabilecek Hukuka Uygunluk Sebepleri 941
c.1. Konuya Dair Doktrin Görüşleri ve İçtihatlar 941
D. E–TESPİT UYGULAMASI VE UYGULAMA VASITASIYLA BİLİŞİM DELİLLERİNİN TOPLANMASI 943
1. Genel Olarak Uygulamanın Mahiyeti ve Kullanımı 943
2. Uygulamanın Hukuka Aykırı Kullanımı 944
Bölüm XIII
TÜRK İNTERNET HUKUKUNDA İDARİ YAPTIRIMLAR
A. İDARİ YAPTIRIMLARI TATBİK ETMEKLE GÖREVLİ/YETKİLİ OLANLAR VE DENETİM FAALİYETLERİ 947
1. İdari Yaptırım Kararı Verme Yetkisi 947
2. Denetim Faaliyetleri 948
a. Denetim Faaliyetleri Kapsamında Getirilen Yükümlülüklerin İhlali 951
B. İDARİ YAPTIRIMLARA DAİR GENEL VE ÖZEL ESASLAR 952
1. Genel Esaslar (Kabahatler Kanunu’nun Genel Hükümlerinin Tatbiki) 952
a. İdari Yaptırımların Tatbikinde Temel İlkeler 953
a.1. Kanunilik İlkesi 953
a.2. Zaman ve Yer Bakımından Uygulama 954
a.3. Teşebbüs, İştirak ve İçtima 955
a.4. İdari Para Cezalarında Temel İlkeler 956
a.5. Zamanaşımı 956
b. Karşılığında İdari Yaptırım Öngörülen Haksız Fiillerin Unsurları 958
b.1. Tipiklik 958
b.1.1 Objektif Tipiklik 958
b.1.2 Sübjektif Tipiklik ve Sübjektif Sorumluluk Esası 959
b.1.3 Kabahatlerde Kolektif Sorumluluk Sorunu 960
b.2. Hukuka Aykırılık 961
b.3. Kınanabilirlik 962
2. Özel Esaslar 963
a. Uyarı Ön Şartı 963
b. Hakkaniyetli Cezalandırma İlkesi 965
c. İdari Para Cezalarına ve Sair Yaptırımlara Dair Esaslar 967
d. İçtima, Tekerrür ve Zaman Bakımından Uygulama 968
e. Kanunilik İlkesi Sorunu 968
3. İdari Yaptırımlara Karşı Başvurulacak Kanun Yolları 969
4. Uzlaşma 971
a. Süreç 971
b. Başvuru Süresi 974
c. Sonuçları 974
Kaynakça 977 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
