İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Giriş 17
Birinci Bölüm
SPORCU KAVRAMI VE SPORCULARIN VERGİLENDİRİLMESİ
I. SPORCU KAVRAMI 21
A. Amatör ve Profesyonel Sporcu Ayrımı 21
B. Borçlar Kanunu Kapsamında Sporcular 26
C. İş Kanunu Kapsamında Sporcular 27
D. SGK Kanunu Kapsamında Sporcular 31
E. Türk Vergi Sisteminde Ücretler ve Ücretlerin Vergilendirilmesi 33
1. Ücretin Tanımı 33
2. Ücretlerde Vergiyi Doğuran Olay – “Ücretin Elde Edilmesi” 34
3. Ücretin Özellikleri ve Ücret Sayılan Ödemeler 36
4. Ücretlerin Vergilendirilmesi 38
a. Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesinde “Vergi Adaleti” Kavramı 38
b. Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesinde Usuller 41
aa. Gerçek Usule Tabi Ücretlerin Vergilendirilmesi 42
aaa. Kesinti Yoluyla Vergilendirme 42
bbb. Ücretin Yıllık Beyanname ile Beyan Edilmesi 43
aaaa. Tam Mükellefiyette 43
bbbb. Dar Mükellefiyette 45
F. Sporcu Ücretlerinin Vergilendirilmesi 46
1. Sporculara Yapılan Ödemelerin Niteliği 46
2. Ödeme Türleri İtibariyle Ücretin Unsurları 47
3. Spor Faaliyetlerinin İcrası Sırasında Elde Edilen Gelirlere İlişkin Muafiyetler 49
4. Lig Statüsünün Vergilemeye Etkisi 54
5. Sporculara Yapılan Ödemelerin Vergilendirilmesinin Kronolojik Seyri 56
6. Sporcu Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Güncel Usul ve Esaslar 60
7. Sporculara Yapılan Ücret Ödemelerinin Beyanı ve Tevkif Suretiyle Kesilen Gelir Vergisinin Mahsubu 66
8. Yabancı Sporcuların Vergilendirilmesi 68
a. Sporcular Açısından Mükellefiyet: Dar Mükellef – Tam Mükellef 68
b. OECD Model Anlaşması ve Çifte Vergilendirmeyi Önleme 74
9. Ücret Gelirleri Bakımından Sporcuların Vergilendirilmesinin Değerlendirilmesi 76
10. 7194 Sayılı Kanun İle Düzenlenen Sporculara Gelir Vergisi Beyannamesi Verme Yükümlülüğü Sebebiyle Karşılaşılabilecek Sorunlar 81
a. Sözleşme Dönemi İle Gelir Vergisi Beyanname Döneminin Aynı Kabul Edilmesi ve Vergi Yükünün Hatalı Hesaplanması 81
b. Sözleşmesi Yenilenen Sporcular İçin Sözleşmenin Yenilendiği Yıl İçinde Yapılan Ödemelere Uygulanacak Stopaj Oranının Hatalı Uygulanması 82
c. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Verilmesi Durumunda Sporcu Tarafından Ödenecek Verginin de Kulüp Tarafından Üstlenilmesi, Başka Bir Deyişle Vergiler Hariç Net Ücret Üzerinden Anlaşılması Durumunda Vergi Yükünün Hatalı Hesaplanması 82
d. Yabancı Sporcuların Kendi Ülkelerinde Ödeyecekleri Verginin Kulüp Tarafından Üstlenilmesi 83
İkinci Bölüm
SPOR KULÜPLERİ VE SPOR KULÜPLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ
I. 7405 SAYILI SPOR KULÜPLERİ VE SPOR FEDERASYONLARI KANUNU İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER IŞIĞINDA SPOR KULÜPLERİ VE SPOR ANONİM ŞİRKETLERİ 85
A. Spor Kulüpleri 93
1. Kuruluş ve Tüzel Kişiliğin Kazanılması 94
2. Spor Kulüplerinin Organları 95
3. Spor Kulüplerine Üye Olma 98
4. Spor Kulüplerinin Birleşmesi ve Mal Varlığının Devri 98
5. Spor Kulüplerinin Sona Ermesi, Faaliyetinin Yasaklanması ve Tescilinin İptali 100
6. Kamu Yararına Çalışan Spor Kulüpleri 101
7. Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketlerinin Federasyon ve Konfederasyon Kurması 101
8. Denetim ve Beyanname Usulü 102
B. Spor Anonim Şirketleri 104
1. Spor Anonim Şirketi Vasfının Kazanılması ve Kaybedilmesi 105
2. Spor Anonim Şirketlerinde Hissedarlık Yapısı 106
3. Spor Anonim Şirketlerinde Yönetim 107
C. Mali Hükümler 108
1. Temel İlkeler 108
2. Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketlerinin Gelir ve Giderleri 108
3. Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketlerinin Bütçe ve Harcama İlkeleri 110
4. Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketlerine Yardım Şekilleri 114
D. Çeşitli Hükümler 115
1. Davanın İhbarı ve Ferî Müdahale 115
2. Profesyonel Faaliyet 115
3. Alacakların Önceliği 116
4. Uygulanacak Hükümler 116
II. TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNDA FUTBOL KULÜPLERİ 116
III. SPOR KULÜPLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 118
A. 7405 Sayılı Kanun ile Getirilen “Spor Kulübü” Kavramının Vergi Kanunlarındaki Karşılığı ve Uygulamada Yaşanacak Sorunlar 118
B. Amatör – Profesyonel Spor Faaliyeti Ayrımının Vergilendirmeye Etkisi 122
C. Spor Kulüpleri Tarafından Tutulacak Defter ve Kayıtlar 132
1. Tutulacak Defterler 133
2. Kayıt Usulü 134
3. Kayıt Zamanı 135
4. Hesap Dönemi 135
5. Defterlerin Tasdiki 136
6. Gelir ve Gider Belgeleri 136
7. Saklama Süresi 137
8. Belgelerin Korunması 137
9. Defterlerin Kaybolması 138
10. İşletme Hesabı Tablosu 138
11. Bilanço Esasına Göre Raporlama 138
12. Alındı Belgeleri 139
13. Yetki Belgesi 140
14. Gelirlerin Teslim Edilmesi 141
15. Ödeme ve Tahsilatın Banka Aracılığıyla Yapılması Zorunluluğu 141
D. Vergi Kanunlarında Yer Alan Düzenlemeler 141
1. 7405 Sayılı Kanun’a İstinaden Tescil Edilen Spor Kulüplerinin Vergilendirilmesi 141
a. Cumhurbaşkanı Kararıyla Spor Kulüplerine “Kamuya Yararlı” Statüsü Tanınması 142
b. Kamuya Yararlı Derneklere (7405 Sayılı Kanun ile Spor Kulüplerine) Vergi Kanunlarında Sağlanan Avantajlar 143
aa. Katma Değer Vergisi İstisnası 143
bb. Veraset ve İntikal Vergisi Muafiyeti 144
cc. Emlak Vergisi Muafiyeti 145
dd. Damga Vergisi Muafiyeti 145
ee. Harç İstisnası 146
ff. Kamuya Yararlı Derneklere (Spor Kulüplerine) Yapılacak Bağış ve Yardımların İndirilmesi 147
c. Kamuya Yararlı Spor Kulübü Vasfının Kaybedilmesi 147
d. Spor Kulüplerinin Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu 147
aa. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti 147
bb. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) Yapacakları Ödemeler Üzerinden Gelir Vergisi Kesintisi 149
cc. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) Elde Ettikleri Gayrimenkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi 149
dd. Spor Kulüplerine (Derneklere) Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının KDV Karşısındaki Durumu 150
ee. Gayrimenkul Dışındaki Diğer Mal ve Hakların Kiralanması İşlemlerinin Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu 151
ff. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) Gayrimenkul Satışlarının Vergilendirilmesi 152
gg. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) Gayrimenkul Satışlarının Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu 154
hh. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) Gayrimenkul Satışlarının Tapu Harcı Karşısındaki Durumu 154
ıı. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) Tasarruflarını Bankada Değerlendirmesi Sonucunda Elde Ettiği Menkul Sermaye İratlarından Tevkifat Yapılması 154
e. Spor Kulüpleri (Dernek) Yönetim Kurullarının Vergi Borçları Karşısındaki Sorumluluğu 156
f. Spor Kulüplerine (Derneklere) Ait İktisadi İşletmelerin Vergilendirilmesi 157
aa. Mükellefiyet 157
bb. Yükümlülükler 158
aaa. Tacir Sayılma ve Türk Ticaret Siciline Kayıt Yaptırma Zorunluluğu 158
bbb. Defter Tutma Zorunluluğu 158
ccc. İflasa Tabi Olma 159
ddd. Beyanname Verme ve Verginin Ödenmesi 160
cc. Spor Kulüplerine (Derneklere) Ait İktisadi İşletmelerin Özellikleri 160
aaa. Devamlılık 160
bbb. Bağlılık 163
ccc. Faaliyetin Ticari, Sınai ve Zirai Nitelik Arz Etmesi 164
ddd. Ekonomik Faaliyetin Ticari Organizasyonu Gerektirmesi 167
dd. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) ve İktisadi İşletmelerin Kurumlar Vergisi Karşısındaki Durumu 167
ee. Spor Kulüplerinin (Derneklerin) ve İktisadi İşletmelerinin Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu 171
ff. İktisadi İşletmelerin Kârlarının Spor Kulüplerine (Derneğe) Aktarımı 174
gg. Spor Kulüpleri (Dernek) Lokallerinin Vergisel Durumu 176
aaa. Lokal Faaliyetlerinin Dernek Öz Kaynaklarından Finansmanı Halinde 177
bbb. Lokal Faaliyetlerinin Ücret Karşılığı Sunumu Halinde 177
hh. Yabancı Spor Kulüplerine (Derneklere) Ait iktisadi İşletmelerin Vergilendirilmesi 179
2. Anonim Şirket Şeklinde Örgütlenen Spor Kulüplerinin Vergilendirilmesi 180
a. Anonim Şirket Şeklinde Örgütlenen Spor Kulüplerinin Kurumlar Vergisi Karşısındaki Durumu 180
b. Anonim Şirket Şeklinde Örgütlenen Spor Kulüplerinin KDV Karşısındaki Durumu 183
3. Spor Kulüplerinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu ve Sporcu Sözleşmelerinde Damga Vergisi Sorunu 184
4. Spor Kulüplerine Amatör Spor Faaliyetlerinin Desteklenmesi Amacıyla Yapılan Gelir Vergisi Stopaj İadesi 197
Üçüncü Bölüm
SPORUN DİĞER PAYDAŞLARI VE VERGİLENDİRİLMESİ
I. SPOR FEDERASYONLARININ VERGİLENDİRİLMESİ 203
A. Giriş 203
B. Spor Federasyonlarının Gelirleri 204
C. Spor Federasyonunun Malları ve Tahsis 205
D. Harcama ve Belge Düzeni 205
E. Spor Federasyonlarının Bütçe ve Harcama İlkeleri 206
F. Spor Elemanlarının Belgelendirilmesi 207
G. Spor Federasyonlarının Vergilendirilmesi 207
1. Kurumlar Vergisi Yönünden 207
2. Katma Değer Vergisi Yönünden 210
3. Damga Vergisi ve Harçlar Yönünden 213
4. Spor Federasyonları Tarafından Spor Faaliyetlerine Katılan Sporcu, Antrenör, Hakem ve Görevli Yollukları ile Yarışmalara Katılan ve Dereceye Giren Sporculara ve Antrenörlere Verilecek Ödül ve İkramiyelerin Vergilendirilmesi 214
II. E–SPORUN VERGİLENDİRİLMESİ 217
A. Giriş 217
B. E–Spor Oyunları Üreticisi Firmalar ve E–Spor Müsabakalarını Düzenleyen Organizatörlerin Vergilendirilmesi 219
1. Gelir Vergisi/Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından 219
2. Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından 220
C. E–Spor Kulüplerinin Hukuki Statüsü ve Vergilendirilmesi 223
1. Gelir Vergisi/ Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından 223
2. Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından 227
D. E–Sporcuların Vergilendirilmesi 229
1. E–Sporcular Sporcu Mudur? 229
2. E–Sporcuların Gelir Vergisi Karşısındaki Durumu 233
3. Uluslararası Turnuvalardan Elde Edilen Kazançlar 237
a. Türkiye’de Yerleşik Olup Yurt Dışındaki Turnuvalara Katılım Gösterenler 237
b. Yurt Dışında Yerleşik Olup Türkiye’deki Turnuvalara Katılım Gösterenler 239
4. Ayni Ödemelerin Durumu 241
5. Çocuk Sporcuların Durumu 242
III. YARIŞ ATI SAHİPLERİ, JOKEY, JOKEY YAMAKLARI VE ANTRENÖRLERE YAPILAN ÜCRET ÖDEMELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 242
A. Yarış Atı Sahiplerinin Gelir Vergisi Karşısındaki Durumu 242
B. Jokey, Jokey Yamakları ve Antrenörlerin Vergilendirilmesi 247
1. Jokey, Jokey Yamakları ve Antrenörlerin Gelirleri 247
2. Jokey, Jokey Yamakları ve Antrenörlerin Gelir Vergisi Karşısındaki Durumu 249
IV. SPOR HAKEMLERİNE VE GÖZLEMCİLERE YAPILAN ÜCRET ÖDEMELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 251
V. TEKNİK ADAM, ANTRENÖR, MASÖR, DOKTOR VE DİĞER KULÜP ÇALIŞANLARINA YAPILAN ÖDEMELERİN VERGİLENDİRİLMESİ 255
VI. MENAJER ÜCRETLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 261
A. 7405 Sayılı Kanun Kapsamında Menajer Ücretleri 261
B. Menajer Ücretlerinin Vergisel Niteliği 263
C. Spor Kulüpleri Tarafından Menajerlere Yapılan Ödemelerin Vergilendirilmesi 265
1. Türkiye Mukimi Menajerlere Yapılan Ödemelerin Vergilendirilmesi 265
a. Menajerlik Faaliyetinin Kendi Nam ve Hesabına – Serbest Meslek Faaliyeti – Kapsamında İcra Edilmesi 266
b. Menajerlik Faaliyetinin Ticari Bir Organizasyon (Şirket) Kapsamında İcra Edilmesi 267
c. Menajerlik Faaliyetinin KDV Kapsamında Değerlendirilmesi 268
2. Yabancı Ülke Mukimi Menajerlere Yapılan Ödemelerin Vergilendirilmesi 270
a. Menajerlik Faaliyetinin Yabancı Ülke Mukimi Menajer Tarafından Kendi Nam ve Hesabına – Serbest Meslek Faaliyeti – Kapsamında İcra Edilmesi 270
b. Menajerlik Faaliyetinin Yabancı Ülke Mukimi Menajerlik Şirketi Tarafından İcra Edilmesi 274
c. Menajerlik Faaliyetinin Yabancı Ülke Mukimi Gerçek veya Tüzel Kişi Tarafından İcra Edilmesinin KDV Karşısındaki Durumu 281
Dördüncü Bölüm
SPORUN VERGİLENDİRİLMESİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR
I. SPORCU TRANSFERLERİNDE ÖDENEN BONSERVİS BEDELLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 283
A. Bonservis ve Transfer Bedellerinin Hukuki Niteliği 283
1. Fesih Tazminatı veya Cezai Şart Niteliğindeki Bonservis Bedelleri 287
2. Gayrimaddi Hak Niteliğindeki Bonservis Bedelleri 293
3. Farklı Bir Bakış: Ticari Kazanç Niteliğindeki Bonservis Bedelleri 299
4. Sporcu Kiralama Bedelleri 301
B. Bonservis ve Kiralama Bedellerinin Vergilendirilmesi 302
1. Yurt İçinden Yapılan Sporcu Transferlerinde Ödenen Bonservis ve Kiralama Bedellerinin Vergilendirilmesi 302
a. Gelir ve Kurumlar Vergisi Yönünden 302
b. Katma Değer Vergisi Yönünden 304
aa. Derneklerin (7405 Sayılı Kanun ile Spor Kulüplerinin) Sporcu Bonservis Gelirleri ve Kiralamalarında KDV 304
bb. A.Ş. Olarak Faaliyet Gösteren Spor Kulüplerinin Sporcu Bonservis Gelirleri ve Kiralamalarında KDV 306
2. Yurt Dışından Yapılan Sporcu Transferlerinde Ödenen Bonservis ve Kiralama Bedelleri 311
a. Çifte Vergiyi Önleme Anlaşmaları Bakımından Bonservis ve Kiralama Bedelleri 311
b. Yurt Dışından Yapılan Sporcu Transferlerinde Ödenen Bonservis ve Kiralama Bedellerinin Vergilendirilmesi 325
aa. Gelir ve Kurumlar Vergisi Yönünden Vergileme 325
aaa. Bonservis Bedelleri 325
bbb. Kiralama Bedelleri 332
bb. Katma Değer Vergisi Yönünden Vergileme 333
3. Bonservis ve Kiralama Bedellerinin Muhasebeleştirilmesi 336
II. SPORCULAR İÇİN YETİŞTİRME TAZMİNATI VE DAYANIŞMA BEDELİ ADI ALTINDA ÖDENEN TUTARLARIN VERGİ KANUNLARI KARŞISINDAKİ DURUMU 340
A. Yetiştirme Tazminatı 342
B. Dayanışma Katkısı 345
C. Sporcular İçin Ödenen Yetiştirme Tazminatı ve Dayanışma Katkısının Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu 346
1. Gelir ve Kurumlar Vergisi Karşısındaki Durumu 346
2. Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu 348
III. SPORCULAR İÇİN ÖDENEN İMAJ HAKLARININ VERGİLENDİRİLMESİ 349
A. Doğrudan Sporcuya Ödenen İmaj Hakkı Bedelleri 350
B. Sporcunun İmaj Haklarını Devrettiği Kişi veya Şirketlere Ödenen Bedeller 351
1. Yurt İçi Mukimi Gerçek veya Tüzel Kişilere (Şirketlere) Ödenen İmaj Hakkı Bedellerinin Vergilendirilmesi 351
2. Yurt Dışı Mukimi Gerçek veya Tüzel Kişilere (Şirketlere) Ödenen İmaj Hakkı Bedellerinin Vergilendirilmesi 354
IV. REKLAM VE SPONSORLUK HARCAMALARININ VERGİLENDİRİLMESİ 362
A. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından 362
B. Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından 372
1. Reklam ve Sponsorluk Harcaması Yapanların KDV Karşısındaki Durumu 372
2. Reklam ve Sponsorluk Geliri Elde Eden Spor Kulüplerinin KDV Karşısındaki Durumu 375
V. SPOR KULÜPLERİNE YAPILACAK BAĞIŞ VE YARDIMLARIN VERGİLENDİRİLMESİ 376
A. Gelir ve Kurumlar Vergisi Açısından 376
B. Katma Değer Vergisi Açısından 380
C. 7405 Sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu ile İhdas Edilen “Kamuya Yararlı Spor Kulüpleri”nin Durumu 382
VI. SPOR KULÜPLERİNİN REKLAM–YAYIN VE İSİM HAKKI GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 383
A. Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden 383
B. Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden 384
C. Reklam–Yayın ve İsim Hakkı Gelirleri Üzerinden Tevkif Edilen KDV’nin Spor Kulüplerine İadesi 387
D. Vergi Usul Kanunu Yönünden 388
VII. DİĞER HUSUSLAR 389
A. Sportif Faaliyetlere İlişkin Olarak Düzenlenen Biletlerde Katma Değer Vergisi 389
B. Spor Kulüplerinden Kiralanan Locaların Vergi Matrahından İndirim Yapılıp Yapılamayacağı Hususu 389
C. Kulüplerin Spor Malzemesi, Hediyelik Eşya Satışı, Spor Toto–Loto, Yayın Hakkı ve Benzeri Gelirlerinde Katma Değer Vergisi Uygulaması 391
D. Serbest Giriş Kartlarının Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu 391
E. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Stad Kira Gelirleri ile Diğer Faaliyetlere Bağlı Olarak Doğan Gelirlerinin Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu 391
F. Sporculara Yapılan Gıda ve Yol Yardımının Vergilendirilmesi 393
G. Sporculara Verilen Ev ve Araba Şeklindeki Ödüllerin Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu 395
1. Kurumlar Vergisi Yönünden 395
2. Katma Değer Vergisi Yönünden 397
3. Gelir Vergisi Yönünden 398
4. Veraset ve İntikal Vergisi Yönünden 398
H. Sporculara Kulübü Tarafından Verilen Ödül ve Yemek–Yol Giderlerinin Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu 399
Kaynakça 403
Kavram Dizini 407 |