İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 5
KISALTMALAR 9
GİRİŞ 11
BİRİNCİ BÖLÜM
PARLAMENTER HÜKÜMET SİSTEMİ VE
PARLAMENTER BİR KURUM OLARAK FESİH
I. HÜKÜMET SİSTEMLERİ SINIFLANDIRMASI VE PARLAMENTER SİSTEM 19
II. PARLAMENTER SİSTEMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 26
A. Kuvvetlerin Yumuşak Ayrılığı: Parlamenter Hükümet Sistemi 26
B. Parlamenter Sistemin Ayırıcı Özellikleri 27
III. PARLAMENTER BİR KURUM OLARAK YÜRÜTMENİN YASAMAYI FESİH
YETKİSİ 36
A. Fesih Kavramı ve Fesih Türleri 36
B. Parlamenter Hükümet Sisteminde Fesih Hakkının Gelişimi 43
C. Parlamenter Sistemde Yürütmenin Yasamayı Fesih Türleri 57
1. Devlet Başkanı (Başkanlık) Feshi 57
2. Hükümet Feshi (Başbakan veya Hükümetin Talebiyle Fesih) 59
D. Parlamenter Sistemde Feshin İşlevleri 64
1. Parti Disiplinini ve Yürütmeyi Güçlendirmek 65
2. Hükümetin Kuruluşunu Kolaylaştırmak 66
3. Organlar Arası Krizlerin ve Kilitlenmelerin Aşılmasını Sağlamak 67
4. Hükümetin Halk Desteğini Artırmak 67
5. Temel Konularda Kamuoyunun Eğilimlerini ve Görüşlerini
Öğrenmek 68
6. Seçimlerin Zamanlamasını Belirlemek: Taktik Fesih 69
E. Parlamenter Sistemde Fesih Sebepleri 70
F. Parlamenter Sistemde Fesih Yasakları 71
1. Fesih Sıklığına İlişkin Sınırlamalar 72
2. Fesih Hakkının Aynı Sebeple İki Defa Kullanılamaması 73
3. Savaş veya Olağanüstü Hal Sırasında Fesih Yasağı 73
4. Diğer Dönem ve Süre Yasakları 74
G. Parlamenter Sisteme Sahip Ülke Anayasalarında Fesih Düzenlemeleri 76
1. Koşulsuz Fesih Yetkisi Örnekleri: İngiltere, İtalya, İspanya ve
Hollanda 77
a. İngiltere 77
b. İtalya 91
c. İspanya 95
d. Hollanda 99
2. Koşula Bağlı Fesih Örnekleri: Almanya, Belçika ve Yunanistan 100
a. Almanya 100
b. Belçika 113
c. Yunanistan 115
3. Fesihsiz Parlamenter Sistem İstisnası: Norveç 119
İKİNCİ BÖLÜM
BAŞKANLIK VE YARI–BAŞKANLIK SİSTEMLERİNDE
YÜRÜTMENİN YASAMAYI FESİH YETKİSİ
I. BAŞKANLIK SİSTEMİNDE YÜRÜTMENİN YASAMAYI FESİH YETKİSİ 123
A. Başkanlık Sisteminin Temel Özellikleri 125
B. Kuvvetlerin Sert Ayrılığı Karşısında Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi 131
C. Başkanlık Sistemlerinde Fesih Yetkisi Örnekleri 136
1. Güvensizlik Oyuna Karşı Fesih Yetkisi: Venezuela, Uruguay ve Peru
Örnekleri 138
2. Karşılıklı Fesih Yetkisi ve Eşzamanlı Seçim Yöntemi: Ekvator Örneği 142
3. Karşılıklı Fesih ve Birlikte Seçim Modeli Denemesi: 1996–2003
Yılları Arası İsrail Örneği 146
4. Afrika Başkanlık Sistemlerinde Fesih Yetkisi: Zambiya, Zimbabve,
Şeyseller, Gine ve Namibya Örnekleri 153
II. YARI–BAŞKANLIK SİSTEMİNDE YÜRÜTMENİN YASAMAYI FESİH YETKİSİ 157
A. Yarı–Başkanlık Sisteminin Temel Özellikleri ve Fesih Yetkisi 160
B. Yarı–Başkanlık Sistemine Sahip Ülke Anayasalarında Fesih
Düzenlemeleri 174
1. Fransa 177
İçindekiler 7
2. Avusturya 186
3. İrlanda 192
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK ANAYASA TARİHİNDE YÜRÜTMENİN
YASAMAYI FESİH YETKİSİ
I. KANUN–İ ESASİ DÖNEMİ: SINIRSIZ FESİH VE KÖTÜYE KULLANIM 199
A. Kanun–i Esasi’nin Temel Özellikleri 203
B. Kanun–i Esasi’de Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi 210
1. 7. maddedeki Mutlak Fesih 211
2. 35. Maddedeki Meclis Hükümet Çatışmasını Çözen Fesih 212
3. Birinci Meşrutiyet'te Uygulamada Fesih Yetkisi 214
C. İkinci Meşrutiyet ve Kanun–i Esasi Değişiklikleri 218
D. İkinci Meşrutiyette Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi 224
1. 1909 tarihli Birinci Değişiklik 224
2. 1914 tarihli İkinci Değişiklik 232
3. 1916 tarihli Üçüncü Değişiklik 235
E. Kanun–i Esasi’de Fesih Yetkisinin Değerlendirilmesi 237
II. 1921 VE 1924 ANAYASALARI: FESİHSİZ DÖNEM 238
A. 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu 239
B. 1924 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu ve Fesih Yetkisine Sert Muhalefet 240
III. 1961 ANAYASASI: SINIRLI FESİH YETKİSİ 250
A. 1961 Anayasasının Temel Özellikleri ve Hükümet Sistemi 250
B. Kurucu Mecliste Fesih Tartışmaları 253
C. 1961 Anayasasında Fesih Yetkisinin Hukuki Rejimi 260
1. Fesih Yetkisinin Koşulları: 18 Ay İçerisinde Bakanlar Kuruluna Üç
Defa Güvensizlik Oyu Verilmesi 263
2. Fesih Yetkisinin Kullanılması 269
3. 1961 Anayasası’ndaki Fesih Düzenlemesinin Değerlendirilmesi 274
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
1982 ANAYASASI DÖNEMİ: PARLAMENTER FESİHTEN KARŞILIKLI FESHE
I. 1982 ANAYASASININ İLK ŞEKLİNDE PARLAMENTER FESİH 279
A. 1982 Anayasasında Parlamenter Hükümet Sistemi 280
B. Kurucu Mecliste Fesih Tartışmaları 282
C. 1982 Anayasasının İlk Şeklinde Fesih Yetkisinin Hukuki Rejimi 292
1. Fesih Yetkisin Koşulları 294
2. Fesih Yetkisinin Kullanılması 298
3. Fesih Yetkisinin Değerlendirilmesi 305
II. CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ VE KARŞILIKLI FESİH 310
A. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Niteliği 311
B. Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Karşılıklı Fesih (Seçimleri Yenileme)
Yetkisi 320
1. Anayasa Değişiklik Sürecinde Karşılıklı Fesih Yetkisi 321
2. Karşılıklı Fesih Mekanizmasının Hukuki Rejimi 323
SONUÇ 337
KAYNAKÇA 351 |