|
İÇİNDEKİLER
Sunuş 11
Önsöz 2 13
Önsöz 1 19
Teşekkür 23
Acknowledgments 25
Kitabın Kullanımı 33
Model Kanunlar 34
Yurtiçi Finansal Denetim ve Yurtiçi Finansal Serbestleştirmenin Sınırları 35
Finansal Faaliyetleri Düzenleyen Hukuk Kurallarının Genel Çerçevesi 37
Sağlam Finans Sistemleri İçin Anahtar Nitelikte 12 Standart 40
KISIM A
ÇAĞDAŞ BİR ANONİM ŞİRKETLER HUKUKU
Bölüm I. Teorik Temel 49
A. Tüzel Kişi Teorisi 49
B. Ayrıcalık Teorisi 50
C. Sözleşme Teorisi 51
D. Sözleşmeler Rabıtası Teorisi 52
E. Süreç Teorileri 54
Bölüm II. Anonim Şirketlerin İşlevsel Olarak Sınıflandırılması 54
A. Halka Açık Olmayan Anonim Şirketler 54
B. Halka Açık Anonim Şirketler 54
C. Ayrımın Önemi 55
Bölüm III. Etkin Piyasa Teorisi 57
A. Etkin Sermaye Piyasası Hipotezinden Çıkan Sonuçlar 58
B. Etkin Sermaye Piyasası Hipotezinin Yargısal Olarak Kabul Edilmesi 58
Bölüm IV. Ultra Vires Kuralının Çağdaş Rolü 59
Bölüm V. Anonim Şirketlerde Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması 60
A. “Anonim Şirketlerde Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması”nın Bağlamı 61
B. Anonim Şirketin Borçlarından Hissedarların Sorumluluğu: Giriş 62
C. “Anonim Şirketlerde Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması” Tartışması 63
D. Sözleşme ve Haksız Fiil Davalarında Anonim Şirket Tüzel Kişiliği Perdesinin Aralanması 64
E. Yetersiz Sermaye 67
Çağdaş Bir Finans Hukuku Teoriler, İlkeler ve Uygulamalar
F. Anonim Şirketle İlgili Şeklî Şartların İzlenmemiş Olması 69
G. Ana Anonim Şirket – İştirak Anonim Şirket Davaları 70
H. “Ticarî İşletme Birliği” Kavramı 73
İ. Perdenin Tersten Aralanması 74
J. Kamu Düzenini Geliştirmek için Anonim Şirket Tüzel Kişiliği Perdesinin Aralanması 75
K. Vergilendirme ve İflâs Hâlinde “Anonim Şirket Tüzel Kişiliği Perdesinin Aralanması” 76
L. “Anonim Şirket Tüzel Kişiliği Perdesinin Aralanması” Hakkındaki Diğer Genellemeler 79
Bölüm VI. Anonim Şirket Yönetiminin Çağdaş İlkeleri (OECD İlkeleri) 79
A. Hissedarların Hakları ve Mülkiyetin Önemli İşlevleri 80
1. Hissedarların Temel Hakları 81
a. Mülkiyetin Kaydı İçin Güvenli Yöntemler 82
b. Hisselerin Devredilebilmesi 84
c. Vakitli ve Düzenli Bir Esasa Göre Anonim Şirket Hakkında İlgili ve Önemli Bilgiler Alma 86
d. Genel Kurul Toplantılarına Katılma ve Oy Kullanma 86
e. Yönetim Kurulu Üyelerini Seçme ve Azletme 87
f. Anonim Şirketin Kârlarından Pay Alma 88
2. Esaslı Anonim Şirket Değişikliklerine Katılım ve Bu Değişiklikler Hakkında Bilgi Alma Hakları 88
a. Anonim Şirketin Esas Sözleşmesinde veya Benzer Teşkilat Belgelerinde Yapılan Değişiklikler 90
b. İlâve Hisselerin İhraç Edilmesine Yetki Verilmesi 90
c. Esasında Anonim Şirketin Satışı İle Sonuçlanan, Tüm veya Hemen Hemen Tüm Varlıklarının
Devri Dâhil, Olağanüstü İşlemler 91
3. Genel Kurul Toplantılarına Katılım ve Oy Kullanma Hakkı 91
a. Genel Kurul Toplantıları ve Toplantılarda Hakkında Karar Verilecek Meselelere İlişkin Bilgi
Alma Hakkı 92
b. Yönetim Kuruluna Soru Sorma, Toplantı Gündemine Madde Ekletme ve Karar Teklifi Önerme
Hakları 93
c. Önemli Anonim Şirket Kararlarına Etkin Katılma Hakkı 95
d. Şahsen veya Yoklukta Oy Kullanma Hakkı 98
4. Sermaye Yapılarının ve Anlaşmalarının Açıklanması 100
5. Anonim Şirketlerin Kontrolü İçin Var Olan Piyasaların Etkin ve Şeffaf Bir Şekilde İşlev Görmesi 103
a. Kontrolün İktisabına ve Olağanüstü İşlemlere İlişkin Kurallar ve Usuller 104
b. Devralma Karşıtı Vasıtalar 106
6. Mülkiyet Haklarının Kullanılmasının Kolaylaştırılması 108
a. Kurumsal Yatırımcılar ve Anonim Şirket Yönetimi ve Oy Kullanma Politikaları 109
b. Kurumsal Yatırımcılar ve Önemli Menfaat Çatışmalarının Yönetilmesi 111
7. Hissedarların Birbirlerine Danışma Hakkı 112
B. Hissedarlara Eşit Muamele 114
1. Bir Grubun Aynı Serisinin Tüm Hissedarlarına Eşit Muamele 116
a. Eşit Haklara Sahip Olma Hakkı 116
b. Azınlık Hissedarlarının Korunması 118
c. Müstevdiler veya Sözde Malikler Tarafından Oy Kullanılması 120
d. Sınır Ötesi Oy Kullanımının Önündeki Engeller 122
e. Genel Kurul Toplantıları ve Oy Kullanma Süreci 123
2. İçerden Öğrenen Kişilerin İşlemleri ve Şirketle Yapılan ve Suiistimal İçeren İşlemler 125
3. Yönetim Kurulu Üyelerine ve Üst Düzey Memurlara Ait Önemli Menfaatlerin Açıklanması 126
C. Yönetim Kurulunun Sorumlulukları 128
1. Tam Olarak Bilgilendirilmiş Bir Esas Göre, İyiniyetle, Özenle ve Anonim Şirketin ve
Hissedarların En İyi Menfaatleri İçin Hareket Etme Yükümlülüğü 129
2. Farklı Hissedar Gruplarına Hakkaniyetli Muamele Etme Yükümlülüğü 132
3. Etik Standartlara Uyum 133
4. Bazı Önemli İşlevlerin Yerine Getirilmesi 134
a. İş Performansı ve Planları İle İlgili İşlevler 134
b. Yönetim Uygulamalarının Etkililiği ile İlgili İşlevler 135
c. Üst Düzey Memurlar İle İlgili İşlevler 137
d. Ücret Politikası İle İlgili İşlevler 137
e. Adaylık Süreci İle İlgili İşlevler 139
f. Menfaat Çatışmaları İle İlgili İşlevler 140
g. İç Sistemler İle İlgili İşlevler 142
h. Aydınlatma ve İletişim Süreçleri İle İlgili İşlevler 144
5. Objektif Bağımsız Muhakeme Kullanma 145
a. Potansiyel Menfaat Çatışmaları 147
b. Yönetim Kurulunun Komiteleri ve Denetim Kurulu 150
c. Kendini Adama 152
d. Bilgi Alma Hakkı 153
D. Risk Üstlenenlerin Anonim Şirket Yönetimindeki Rolü 154
1. Risk Üstlenenlerin Hakları 155
2. Etkili Hukuksal Çareler 155
3. Performans Artıcı Mekanizmalar 155
4. Vakitli ve Düzenli Bir Esasa Göre İlgili, Yeterli ve Güvenilir Bilgilere Erişim 156
5. Hukuka Aykırı Olan veya Etik Olmayan Uygulamalar Hakkındaki Endişelerin Özgürce İletilmesi 156
6. Etkili ve Etkin Ödeyemezlik Çerçevesi ve Alacaklı Hakları İçin Etkili İnfaz 157
Bölüm VII. Sermaye Oluşumunun ve İdamesinin Çağdaş İlkeleri 157
A. Anonim Şirket Finansı 157
B. Esas Sermayenin İşlevleri 159
C. Alacaklıların ve Hissedarların Korunması İçin Alternatif Bir Rejim 160
1. Alacaklıların Korunması 160
2. Hissedarların Korunması 161
D. Esas Sermaye Rejiminin ve Alternatif Rejimin Karşılaştırılması 161
1. Asgari Sermaye 161
2. İtibarî Değer ve Esas Sermaye 162
3. Sermayenin Oluşumu 162
4. Öncelik Hakları 163
5. Sermayenin Azaltılması 163
6. Anonim Şirketin Kendi Hisselerini İktisap Etmesi 163
7. Yönetim Kurulu Üyelerinin Alacaklılara Karşı Sorumluluğu 164
Bölüm VIII. Aydınlatma ve Şeffaflık (OECD İlkeleri) 164
A. Önemli Bilgilerin Açıklanması 166
1. Anonim Şirketin Finansal ve Faaliyetlerle İlgili Sonuçları 166
Çağdaş Bir Finans Hukuku Teoriler, İlkeler ve Uygulamalar
2. Anonim Şirketin Hedefleri 166
3. Büyük Hisse Mülkiyetleri ve Oy Hakları 166
4. Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Üst Düzey Memurların Ücretleri ve Yönetim Kurulu Üyeleri
Hakkında Bilgiler 167
5. İlgili Kişi İşlemleri 168
6. Öngörülebilir Risk Faktörleri 169
7. İşçilere ve Diğer Risk Üstlenenlere İlişkin Meseleler 169
8. Yönetim Yapıları ve Politikaları 169
B. Bilgilerin Kalitesi 170
C. Yıllık Denetim 170
D. Dış Denetçiler 172
E. Bilgileri Yaymak İçin Kanallar 172
F. Bağımsız Analizler ve Tavsiyeler 173
Bölüm IX. Anonim Şirketin Başka Bir Ülkeye Taşınması: Yerelleştirme 174
Bölüm X. OECD İlkeleri, Yeni Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ve Kanun Yapmanın
Ekonomisi (Fayda/Maliyet Analizi) 174
KISIM B
ÇAĞDAŞ BİR MENKUL KIYMETLER DEVİR HUKUKU
Bölüm I. Menkul Kıymet İfa Sistemlerinin Hukuksal Çerçevesine İlişkin İlkeler ve
IOSCO Tavsiyeleri 177
A. Hukuksal Risk 180
B. İfa Öncesi Risk 180
C. İfa Riski 182
D. Operasyon Riski 183
E. Saklama Riski 183
F. Diğer Meseleler 183
Bölüm II. Menkul Kıymetlerin Hareketsizleştirilmesi ve Kaydîleştirilmesi 184
Bölüm III. Hukuksal ve Politik Amaçlar 187
A. Menkul Kıymetler Devir Hukuku 187
B. Menkul Kıymetler Devir Hukuku ile Ticaret Hukuku Arasındaki İlişki 188
C. Menkul Kıymetler Devir Hukukunun Temel Politik Amaçları 189
1. Sistemik Riski Kontrol Etmek 189
2. İfanın Nihaîliğine Ulaşmak 189
3. Hukuksal Riskten Kaçınmak 190
Bölüm IV. Mevcut Türk Hukukunda Menkul Kıymetler 190
Bölüm V. Model Menkul Kıymetler Kanunu 193
A. Genel Olarak 193
B. Rev8’in Model Menkul Kıymetler Kanunu Üzerindeki Etkisi 195
1. Rev8’in İşe Yaraması 195
2. Açıklık ve Şekilcilik 196
3. Kimin İçin Açıklık? 196
4. Rev8’i Geliştirebilir miyiz? 198
5. Gelecekteki Gelişmeler 199
Bölüm VI. Menkul Kıymetler, Kıymetli Evraklar ve Devredilebilir Kayıtlar 200
EK 1: MODEL ANONİM ŞİRKETLER KANUNU 203
EK 2: MODEL MENKUL KIYMETLER KANUNU 637
Doğan KÜTÜKÇÜ
ÇÇAAĞĞDDAAŞŞ B
BİİRR FFİİN
NAAN
NSS H
HUUKKUUKKUU
TTEEOOR
RİİLLEERR,, İİLLKKEELLEERR VVEE UUYYGGUULLAAM
MAALLAARR
MENKUL KIYMETLER PİYASASI HUKUKU
YATIRIM FONLARI HUKUKU
BANKACILIK HUKUKU
ELEKTRONİK İŞLEMLER HUKUKU
Cilt II
Ankara 2010
KISIM C
ÇAĞDAŞ BİR MENKUL KIYMETLER PİYASASI HUKUKU
Menkul Kıymet Piyasaları 839
Menkul Kıymet Piyasalarının Düzenlenmesi: Genel Olarak 841
Bölüm I. Giriş ve Hedeflerin ve İlkelerin Açıklanması (IOSCO İlkeleri) 849
A. Giriş 849
B. Kısım C’nin Yapısı 850
C. Menkul Kıymetler Piyasası Hukukunun Hedefleri 851
D. Düzenleyici Çevre 851
Bölüm II. Piyasa Düzenleyicisi 852
A. Piyasa Düzenleyicisi 852
1. Piyasa Düzenleyicisine İlişkin İlkeler 852
2. Açık Sorumluluk 853
3. Bağımsızlık ve Hesap Verebilirlik 853
4. Yeterli Erkler ve Uygun Kaynaklar 854
5. Açık ve Tutarlı Düzenleyici Süreçler 854
6. Personelin Davranışları 855
B. Öz Düzenleme 855
1. Öz Düzenlemenin İlkeleri 855
2. Öz Düzenleyici Örgütlerin Rolü 856
3. Yetkilendirme ve Gözetim 856
C. Menkul Kıymetler Piyasası Hukukunun İnfazı 857
1. Menkul Kıymetler Piyasası Hukukunun İnfazına İlişkin İlkeler 857
2. Tetkik ve Uyum Programları 857
3. Kapsamlı İnfaz Erkleri 858
4. Uluslararası İnfaz 859
5. Para Aklama 860
D. Düzenlemede İşbirliği 860
1. Düzenlemede İşbirliğinin İlkeleri 860
2. Yerel İşbirliğine Olan İhtiyaç 860
3. Uluslararası İşbirliğine Olan İhtiyaç 861
4. İşbirliğinin Kapsamı 861
5. Finans Şirketi Toplulukları İle İşbirliği 861
Bölüm III. İhraççılar, Piyasa Aracıları ve İkincil Piyasalar 861
A. İhraççılar 861
1. İhraççılara İlişkin İlkeler 861
Çağdaş Bir Finans Hukuku Teoriler, İlkeler ve Uygulamalar
2. Altbölümün Kapsamı ve İhraççıları Düzenlemeye Olan İhtiyaç 861
3. Bilgilerin Vakitli Bir Şekilde Açıklanması 863
4. Aydınlatmanın Gerekli Olduğu Zaman ve Durumlar 863
5. Anonim Şirket Kontrolü Hakkındaki Bilgiler 864
6. Muhasebe ve Denetim Standartları 865
B. Yatırım Fonları 865
C. Piyasa Aracıları 866
1. Piyasa Aracılarına İlişkin İlkeler 866
2. Altbölümün Kapsamı 866
3. Lisanslama ve Denetim 867
4. Sermaye Yeterliliği 868
5. Ticarî İş Kurallarının ve Diğer Basiret Yükümlülüklerinin Uygulanması 869
6. Bir Aracının Finansal Güçlüğe Düşmesi Halinde Eylem 872
7. Aracıların Denetimi 872
8. Yatırım Danışmanları 873
D. İkincil Piyasa 874
1. İkincil Piyasanın İlkeleri 874
2. Altbölümün Kapsamı 875
3. Menkul Kıymet Borsaları ve Alım-Satım Sistemleri 875
4. Sistemlerin Süregiden Denetimi ve Piyasa Süreçleri Hakkında Bilgiler 876
5. Alım-Satımların Şeffaflığı 876
6. Muvazaanın ve Diğer Hakkaniyetsiz Alım-Satım Uygulamalarının Yasaklanması 876
7. Büyük Risk Maruziyetleri, Temerrüt Usulleri ve Piyasa Bozulmaları 877
8. Takas ve İfa 878
9. Takas ve İfa Sistemlerine İlişkin Düzenlemeler ve Standartlar 878
10. Takas ve İfa Sistemlerinde Gerçekleşen Alım-Satımların Doğrulanması 879
11. Takas ve İfa Sistemlerinde Risk Meseleleri 879
a. Teminat 880
b. Safileştirme 881
c. Açığa Satış ve Menkul Kıymet Ödüncü 881
KISIM D
ÇAĞDAŞ BİR YATIRIM FONLARI HUKUKU
Bölüm I. Yatırım Fonları 883
A. Yatırım Fonları 883
1. Yatırım Fonlarına İlişkin İlkeler (IOSCO İlkeleri) 883
2. Kısım D’nin Kapsamı 883
3. Bir Operatör Olarak Hareket Etmeye Uygunluk 884
4. Davranışların Denetimi, Menfaat Çatışmaları ve Yetki Devri 884
5. Hukuksal Şekil ve Yapı 885
6. Yatırımcılara Yapılacak Açıklamalar 885
7. Müşteri Varlıklarının Korunması 886
8. Varlık Değerleme ve Fiyatlandırma 887
9. Yatırım Fonunun Paylarının Geri Alınması 887
10. Uluslararası Düzenleyici İşbirliği 887
KISIM E
ÇAĞDAŞ BİR BANKACILIK HUKUKU
Giriş 889
Bölüm I. Bankaların Ekonomik İşlevi 890
Bölüm II. Bankaların Sermaye Yapısı ve Düzenlemenin Mantığı 891
A. Banka Mevduatlarının Vadesiz Niteliği ve Bankaların Ödeyemezliğe Duyarlılığı 891
B. Borçlanma ve Ahlâkî Tehlike 893
C. Bankalarda Gözetim Problemleri 895
D. Düzenlemenin Gerekçeleri 897
Bölüm III. Güçlü Bir Bankacılık Sisteminin Üç Sütunu 899
A. Güçlü Bir Merkez Bankası 901
1. Genel Olarak 901
2. Merkez Bankasının Özerkliği ve Hesap Verebilirliği Hakkında Tavsiyeler 904
a. Hedefler 904
b. Para Politikası 904
c. Çatışmaların Çözümü 904
d. Başkan 904
e. Yönetim Kurulu 905
f. Hükümete Kredi Verilmesi 905
g. Yabancı Para Mübadelesi Oranı Politikası 906
h. Finansal Koşullar 906
i. Yayımlar ve Rapor Verme 906
B. Bankaların Denetlenmesi-Bankacılık Sistemindeki Problemlerin Önlenmesi 907
1. Hukuksal Öğeler 907
2. Uygulama İle İlgili Öğeler 908
C. “Çıkış Politikası” – Bankacılık Sistemindeki Problemlerin Çözülmesi 909
Bölüm IV. Etkili Bankacılık Denetimi İçin Çekirdek İlkeler (Basel İlkeleri) 911
A. İlke 1: Hedefler, Bağımsızlık, Erkler, Şeffaflık ve İşbirliği 911
B. İlke 2: İzin Verilen Faaliyetler 912
C. İlke 3: Lisanslama Ölçütleri 913
D. İlke 4: Önemli Mülkiyet Devri 913
E. İlke 5: Büyük İktisaplar 913
F. İlke 6: Sermaye Yeterliliği 914
G. İlke 7: Risk Yönetimi Süreci 914
H. İlke 8: Kredi Riski 915
Çağdaş Bir Finans Hukuku Teoriler, İlkeler ve Uygulamalar
İ. İlke 9: Problem Varlıklar, Karşılıklar ve Yedekler 915
J. İlke 10: Büyük Risk Maruziyeti Sınırları 915
K. İlke 11: İlgili Kişiler Karşısındaki Risk Maruziyetleri 916
L. İlke 12: Ülke ve Devir Riskleri 917
M. İlke 13: Piyasa Riski 917
N. İlke 14: Likidite Riski 917
O. İlke 15: Faaliyet Riski 917
P. İlke 16: Bankacılık Defterindeki Faiz Oranı Riski 917
Q. İlke 17: İç Kontrol ve Teftiş 918
R. İlke 18: Finansal Hizmetlerin Suiistimali 918
S. İlke 19: Denetim Yaklaşımı 918
T. İlke 20: Denetim Teknikleri 918
U. İlke 21: Denetimsel Raporlama 919
V. İlke 22: Muhasebe ve Açıklama (Aydınlatma) 919
W. İlke 23: Denetçi Otoritelerin Düzeltici ve Sonuçları Giderici Erkleri 919
X. İlke 24: Konsolide Denetim 919
Y. İlke 25: Merkezin Bulunduğu Ülke-Ağırlayan Ülke Arasındaki İlişkiler 920
Bölüm V. Zor Durumdaki Bankalara Müdahalenin Hukuksal Yönleri 920
A. Politik ve Hukuksal Hedefler 920
B. Devlet Müdahalesi 922
C. Düzeltici Eylemler, İstisnaî Finansal Destek ve Borç Ödemelerinin Ertelenmesi 922
D. Bankacılık Hukukuna Göre Bir Bankanın Kontrolünün Devralınması 923
E. Genel veya Özel Ödeyemezlik Hukukuna Göre Bir Bankanın Kontrolünün Devralınması 924
F. Bankacılık Sisteminin Yeniden Yapılandırılması 925
G. Problemli Bankaların Çözülmesine İlişkin Seçenekler 925
1. Çözülme Seçeneklerine İlişkin Koşulların Anlaşılması 926
2. Seçenekler: Genel Olarak 927
a. Faaliyetlere Devam Etmeyi İçeren Seçenekler 927
b. Birleşme Seçenekleri 928
c. Tasfiye Seçenekleri 928
3. Seçeneklerin Tam Listesi 928
a. Tolerans 928
b. Mevcut Yönetimle Devam ve Sermaye Katkısı 929
c. Düzenleyici Kontrol 930
d. Bankanın Fiilen Devletleştirilmesi 930
e. İyi Banka-Kötü Banka Bölünmesi Modeli 931
f. Alımlar ve Üstlenimler 932
g. Devlet Yardımı İle ve Devlet Yardımı Olmaksızın Tasfiye 932
Bölüm VI. Bir Mevduat Sigortası Sistemi İçin Yapısal Bir Öneri 933
A. Hukuksal Özerklik 934
B. Hukuksal Erkler ve Ehliyet 934
C. Sigortalı Mevduat Ödemeleri 935
D. Mevduat Sigortacısı’nın Finansmanı 935
E. Örgüt ve Personel Alımı 936
Bölüm VII. Etkili Mevduat Sigortası Sistemleri İçin Çekirdek İlkeler (Basel İlkeleri) 936
A. Hedeflerin Belirlenmesi 937
B. Görevler ve Erkler 938
C. Yönetim 939
D. Diğer Güvenlik Ağı Katılımcıları İle İlişkiler ve Sınır Ötesi Meseleler 939
E. Üyelik ve Kapsam 940
F. Fon Oluşturma 943
G. Kamusal Bilinç 945
H. Seçilen Hukuksal Meseleler 946
İ. Başarısızlık Halinde Çözülme 947
J. Mevduat Sahiplerine Zarar Ödemesi Yapma ve Tazminatlar 949
Sonuç 950
KISIM F
ÇAĞDAŞ BİR ELEKTRONİK İŞLEMLER HUKUKU
Bölüm I. Elektronik İşlemler Hukukunun Amaçları 953
EK 1: MODEL MENKUL KIYMETLER PİYASASI KANUNU 955
EK 2: MODEL YATIRIM FONLARI HAKKINDA KANUN 1237
EK 3: MODEL BANKACILIK KANUNU 1315
EK 4: MODEL ELEKTRONİK İŞLEMLER KANUNU 1593
Yararlanılan Başlıca Kaynaklar 1641
|
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
