İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR 15
GİRİŞ 19
§ 1. KONUNUN SUNULMASI 19
§ 2. İNCELEME YÖNTEMİ 24
BİRİNCİ BÖLÜM
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN VE KAMU DESTEKLİ PROJELERDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞ KAVRAMI
§1. GENEL OLARAK BULUŞ KAVRAMI 27
I. Buluş 27
II. Buluşçu ve Buluş Sahibi 28
III. Patent Hakkı 31
1. Genel Olarak 31
2. Patent Verilebilirlik Şartları 33
§2. YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN BULUŞ 35
I. Genel Olarak 35
II. İlgili Düzenlemeler 37
1. Diğer Hukuk Sistemlerinde 37
A. AB Hukukunda 37
B. ABD Hukukunda 38
2. Türk Hukukunda 43
A. SMK Öncesi Dönem 43
B. SMK Dönemi 44
§3. KAMU DESTEKLİ PROJELERDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞ 46
I. Genel Olarak 46
II. İlgili Düzenlemeler 46
1. Diğer Hukuk Sistemlerinde 46
2. Türk Hukukunda 47
III. Unsurları 49
1. Kamu Kurum ve Kuruluşları 49
2. Üçlü İlişkinin Söz Konusu Olduğu Durumlarda: Müşteri Kurum 50
A. Genel Olarak Üçlü İlişki 50
B. Müşteri Kurum 50
a. Genel Olarak 50
b. TÜBİTAK Projelerinde Müşteri Kurum 52
3. Kamu Kurum veya Kuruluşlarınca Destek Verilmiş Olması 52
A. Desteğin Miktarı 52
B. Desteğin Kapsamı 53
IV. Kapsam Dışı Buluşlar 53
V. Öğretim Üyeleri, Stajyerler ve Öğrencilerin Buluşlarının SMK md. 122
Kapsamında Değerlendirilmesi 54
VI. Yabancı Ortaklı Projeler 55
VII. TÜBİTAK Destek Programlarının İncelenmesi 55
1. TÜBİTAK 55
A. Genel Olarak 55
B. Hukuki Statüsü 56
C. Proje Çağrıları 56
D. Müşteri Kurum 57
E. Hak Sahipliği 58
a. Genel Olarak 58
b. 1007 Programı 58
c. 4 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Getirilen
Düzenleme 60
d. Değerlendirme 61
2. Yükseköğretim Kurumunun TÜBİTAK Destek Programından
Yararlanması 62
3. TÜBİTAK Bünyesinde Yürütülen Projeler 63
VIII. Yükseköğretim Kurumunun Kamu Destekli Projenin Tarafı Olması
Halinde Durum 64
İKİNCİ BÖLÜM
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN VE KAMU DESTEKLİ PROJELERDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE İLGİLİ DÜZENLEMELERE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME
§1. YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN VE KAMU DESTEKLİ PROJELERDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ 65
I. Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar 65
1. Kural: Hizmet Buluşu Niteliği 65
A. Tanım 65
B. Unsurları 66
a. Buluşun Çalışan Tarafından Gerçekleştirilmiş Olması 66
aa. SMK ve Yönetmelik’te yer Alan Düzenleme 66
aaa. Genel Olarak 66
bbb. Yükseköğretim Kurumları Açısından Çalışan Kavramı 67
aaaa. Genel Olarak 67
bbbb. Öğrenciler 69
cccc. Stajyerler 69
dddd. Kamu Çalışanları 70
eeee. Yükseköğretim Kurumlarındaki Diğer Kişiler 71
bb. Diğer Düzenlemeler 72
b. Buluşun Yükümlü Olunan Faaliyet Gereği Gerçekleştirilmiş Olması 74
aa. SMK’da Yer Alan Düzenleme 74
bb. Yükümlü Olunan Faaliyetin Tespiti 74
cc. Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar Açısından Yükümlü Olunan Faaliyetin Tespiti 75
aaa. Genel Olarak 75
bbb. Yükseköğretim Kanunu’nun İlgili Maddelerine
İlişkin Değerlendirme 76
ccc. Öğretim Üyelerinin Bilimsel Araştırma ve Yayım
Yükümlülüğü 78
c. Buluşun Büyük Ölçüde İşletme veya Kamu İdaresinin
Deneyim ve Çalışmalarına Dayanılarak Gerçekleştirilmiş
Olması 79
aa. SMK’da Yer Alan Düzenleme 79
bb. Buluşun Yükseköğretim Kurumunun Deneyim ve
Çalışmalarına Dayanılarak Gerçekleştirilmiş Olması 79
cc. SMK ile Yönetmelik Arasındaki Çelişkinin
İncelenmesi 82
d. Buluşun İş İlişkisi Sırasında Gerçekleştirilmiş Olması 84
aa. Genel Olarak 84
bb. İspat Yükü 87
e. Buluşun Yükseköğretim Kurumunda Gerçekleştirilmiş
Olması 87
f. Buluşun Bilimsel Çalışmalar veya Araştırmalar
Sonucunda Gerçekleştirilmiş Olması 89
2. İstisna: Serbest Buluş Niteliği 89
3. Özel Durumlar 91
A. Genel Olarak 91
B. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Ar–Ge Merkezleri 92
a. Genel Olarak 92
b. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile Yükseköğretim
Kurumları Arasındaki İlişki 95
c. SMK md. 121.9 Kapsamında Sözleşme İlişkileri Çerçevesinde Gerçekleştirilen Buluşlar 98
C. Uygulamada İzlenmesi Gereken Yol 101
II. Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlar 101
§2. İLGİLİ DÜZENLEMELERİN HUKUKİ NİTELİĞİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME 103
I. İlgili Düzenlemelerin İş Hukukundaki Hükümler Karşısındaki Durumu 103
1. Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar Açısından 103
A. Genel Olarak 103
B. İş Hukukunda İşçi Lehine Yorum Kuralı 105
C. SMK ve İş Hukuku Mevzuatındaki İlgili Hükümlerin Emredici
Niteliği 106
D. Hakkaniyete Aykırılık Denetimi 107
a. Genel Olarak 107
b. Hakkaniyete Aykırılık İtirazı 109
c. Hukuki Sonucu 110
2. Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlar Açısından 111
II. İlgili Düzenlemelerin Anayasa’ya Uygunluk Açısından İncelenmesi 112
1. Akademik Özgürlük Kavramı 112
A. Genel Olarak 112
B. Yayın Özgürlüğü 115
a. Pozitif Yayın Özgürlüğü 115
b. Negatif Yayın Özgürlüğü 117
2. Değerlendirme 117
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN VE KAMU DESTEKLİ PROJELERDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞLARDA TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§1. YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN BULUŞLARDA 119
I. Buluş Bildirimi 119
1. Genel Olarak 119
2. Buluş Bildiriminin Zamanı 121
3. Hukuki İlişkinin Sona Ermesinden Sonra Ortaya Çıkan Buluşlarda
Bildirim 123
4. Buluş Bildiriminde Bulunulmaması 124
5. Buluşun Birden Fazla Kişi Tarafından Gerçekleştirilmesi Halinde
Buluş Bildirimi 124
6. Buluşun Birden Fazla Yükseköğretim Kurumunu İlgilendirmesi
Halinde Buluş Bildirimi 124
7. Buluş Bildiriminin Yapılacağı Merci 125
8. İş Değişikliği Halinde Buluş Bildirimi 126
9. Buluş Bildiriminin Bildirimi Alan Tarafından Kabul Edilmemesi 127
10. Buluşun Gizli Tutulması 127
11. Buluş Bildirim Formları 128
A. Genel Olarak 128
B. Özellik Arz Eden Hususlar 129
II. Başvuru Bildirimi 130
1. Genel Olarak 130
2. Başvuru Bildiriminde Bulunulmaması 131
A. Genel Olarak 131
B. Gasp Davası 131
3. Başvuru Bildiriminde Bulunulmamasından Dolayı Oluşacak
Zarardan Sorumluluk 132
III. Hak Talebi 133
1. Genel Olarak 133
2. Hak Talep Edilmesinin Sonuçları 136
A. Yurtiçinde Patent Başvurusu 136
B. Yükseköğretim Kurumunun Patent Başvurusu Yapmaktan Kaçınması ve Başvuru Yükümlülüğünün Sona Erdiği Durumlar 137
a. Genel Olarak 137
b. Ticari Sır Kavramı 138
C. Yurt Dışında Patent Başvurusu 140
D. Hak Sahipliğinden Sonradan Vazgeçme 142
IV. Adın Belirtilmesini Talep Etme Hakkı 143
V. Gelir Paylaşımı 144
1. Hak Talebinde Bedel 144
2. Bedelin Miktarı 145
3. Teknik İyileştirme Tekliflerinde Bedel 146
4. Bedelin Hesaplanması 146
A. Genel Olarak 146
B. Taraflarca Belirlenmesi 148
a. Genel Olarak 148
b. Taraflar Arasında İmzalanacak Sözleşme veya Benzeri Hukuk İlişkisinin Geçerlilik Şartı 149
C. Hesaplama Yöntemleri 150
a. Genel Olarak 150
b. Buluşun Ekonomik Değeri 151
c. Yükseköğretim Kurumunda Kullanılan Buluşlarda Buluştan Elde Edilen Kazanç 153
d. Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’nin
Uygulanmasında Kullanılmak Üzere Belirlenen Kazanç 153
e. Kıyas Yöntemi 154
f. Buluştan Sağlanan Yarar Yöntemi 155
g. Tahmin Yöntemi 156
h. Yükseköğretim Kurumunda Kullanılmayan Buluştan Elde Edilen Kazanç 156
i. Katkı Faktörünü Hesaplama Yöntemi 157
j. Bedel Ödeme Yükümlülüğünün Sona Ermesi 159
aa. Genel Olarak 159
bb. Buluşun Korunabilir Olmadığının Tespitinde 160
aaa. İtiraz Üzerine Açılacak Dava ile Sona Erme 161
bbb. Patent Başvurusunun Reddi ile Sona Erme 161
ccc. Hükümsüzlük Kararı ile Sona Erme 161
5. Bedelin Akıbeti 162
6. Teşvik Ödülü 163
A. Genel Olarak 163
B. Patentin Hükümsüzlüğü Halinde Teşvik Ödülü 164
VI. Özel Durumlar 165
1. Gelirin Belirlenme Zamanı 165
2. Yükseköğretim Kurumunun Hissesine Düşen Gelir ile İlgili
Yönetmelik’te Yer Alan Düzenleme 166
3. Buluştan Elde Edilen Gelirin Kapsamı 166
§2. KAMU DESTEKLİ PROJELERDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞLARDA 167
I. Bildirim Yükümlülüğü 167
II. Hak Sahipliği Talebi 168
III. Bilgi Talep Etme Hakkı 169
IV. Başvuru Yapma Yükümlülüğü 169
V. Adın Belirtilmesini Talep Etme Hakkı 170
V. Sır Saklama Yükümlülüğü 170
1. Proje Sahibi Açısından 170
2. Kamu Kurumu ve Müşteri Kurum Açısından 171
VI. Bedelsiz Lisans Hakkı 171
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN VE KAMU DESTEKLİ PROJELERDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞLARIN TİCARİLEŞTİRİLMESİ VE BU BULUŞLARA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMLENMESİ
§1. BULUŞUN TİCARİLEŞTİRİLMESİ 173
I. Genel Olarak 173
II. Teknoloji Transfer Ofisleri ile Ticarileştirme 176
III. Üniversitelerde Döner Sermaye Sistemi 181
§2. UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMLENMESİ 182
I. Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar Açısından 182
1. Uyuşmazlıkların Mahkemeler Yoluyla Çözümlenecek Olması Halinde Durum 182
2. Tahkim 184
A. Genel Olarak 184
B. İlgili Düzenlemeler 185
3. Arabuluculuk 188
II. Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlar Açısından 190
SONUÇ 191
KAYNAKÇA 195 |