İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 7
Önsöz 11
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
İŞKENCE SUÇU KAVRAMI–AMACI – TARİHİ GELİŞİMİ – ULUSLARARASI BELGELERDEKİ YERİ VE AİHS m.3
§1. İŞKENCE SUÇU KAVRAMI 23
§2. İŞKENCENİN AMACI, LEH VE ALEYHİNDEKİ GÖRÜŞLER 25
A. İşkencenin Amacı 25
B. İşkence Lehinde Görüşler 26
C. İşkence Aleyhinde Görüşler 29
§3. İŞKENCENİN TARİHİ GELİŞİMİ 30
A. Genel Olarak 30
B. Batı’da 31
I. Eski Yunan ve Roma Hukukunda 31
II. Müşterek Hukukta 32
III. Yeni Zamanlar Hukukunda 35
C. Türk Hukuk Tarihinde 38
I. Genel Olarak 38
II. İslâm Hukukunda 39
III. Osmanlı Devletinde 39
1. Tanzimattan Önce 39
2. Tanzimattan Sonra 40
IV. Cumhuriyet Dönemi 41
§4. İŞKENCENİN ULUSLARARASI BELGELERDEKİ YERİ 42
A. Genel Olarak 42
B. Birleşmiş Milletler Kapsamında 43
I. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (İHEB) 43
II. Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (KSHUS) 43
III. İşkence ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 43
IV. Mahpuslara İlişkin Minimum Kurallar 45
C. Avrupa Konseyi Kapsamında 46
I. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 46
II. İşkencenin ve Gayriinsani ya da Küçültücü Ceza veya Muamelenin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi 47
III. Avrupa Cezaevi Kuralları 48
D. İnsancıl Hukuk ve Uluslararası Ceza Hukukuna İlişkin Belgeler 49
I. İnsancıl Hukuka Dair Belgeler 49
II. Uluslararası Ceza Mahkemeleri 50
1. Nürnberg ve Tokyo Askeri Ceza Mahkemeleri 50
2. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi 51
3. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi 51
4. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) 52
E. Uluslararası Sözleşmelerin İç Hukuktaki Yeri 53
§5. AİHS’DE İŞKENCE YASAĞI (m.3) 54
A. Genel Olarak 54
B. AİHS m.3’deki kavramlar 55
I. İşkence 56
II. İnsanlık Dışı Ceza veya Muamele 57
III. Küçük Düşürücü Muamele 58
C. AİHS m.3’ün Uygulanma Kriterleri 59
I. Asgari Eşik 59
II. Özel Kişilerin Davranışlarının Devlete İsnadı 59
III. İspat Derecesi ve Yükü 60
D. AİHM Kararlarından Örnekler 61
I. İrlanda/Birleşik Krallık 61
II. Bilen/Türkiye 62
III. Gaefgen/Almanya 63
IV. Gurgurov/Moldova 64
V. Selmouni/Fransa 64
VI. Elçi ve Diğerleri/Türkiye 65
VII. Menesheva/Rusya 65
İkinci Bölüm
TÜRK CEZA HUKUKUNDA İŞKENCE SUÇU
§1. GENEL OLARAK 69
§2. BENZER SUÇLARDAN FARKI 72
A. 765 s.TCK Bakımından 72
I. Keyfi Muamele Etmek Suçu (765 s.TCK m. 228/1) 72
II. Sert Muamele Etmek Suçu (765 s.TCK m. 228/2) 73
III. Cebir Kullanmaya Yetkili Olanların Kötü Muamele Etmeleri Suçu (765 s.TCK m. 245) 74
IV. Kasten Müessir Fiil Suçu (765 s.TCK m.456) 74
B. 5237 s.TCK Bakımından 75
I. Eziyet Suçu (TCK m.96) 75
II. Kasden Yaralama Suçu (TCK m.86) 79
III. Zor Kullanma Yetkisine İlişkin Sınırın Aşılması (TCK m.256) 81
§3. KORUNAN HUKUKİ YARAR 82
A. Genel Olarak 82
B. İnsanlık Onuru 83
C. Vücut Dokunulmazlığı 84
D. Adliye 84
E. Kamu İdaresi 85
§4. FAİL VE MAĞDUR 86
A. Fail 86
I. Genel Olarak 86
II. 765 s. TCK’da 87
III. TCK’da 89
B. Mağdur 91
§5. SUÇUN UNSURLARI 92
A. Maddi Unsur 92
I. Genel Olarak 92
II. Hareketin Şekilleri 96
1. İnsan Onuruyla Bağdaşmayan Davranış 97
2. Seçimlik Hareketler 98
a. Bedeni veya Ruhsal Yönden Acıya Neden Olma 98
b. Algılama veya İrade Yeteneğinin Etkilenmesine Yol Açma 99
c. Aşağılama 100
III. Hareketin Belirli Bir Ağırlığa Ulaşması ve Sistematik Olması 100
1. Hareketin Belirli Bir Ağırlığa Ulaşması 100
2. Hareketin Sistematik ve Sürekli Olması 102
IV. İhmali Hareket 104
B. Hukuka Aykırılık Unsuru 106
C. Manevi Unsur 108
§6. SUÇUN MUHTELİF GERÇEKLEŞME ŞEKİLLERİ 110
A. Teşebbüs 110
B. İştirak 111
C. Suçların İçtimaı 111
I. Genel Olarak 111
II. Bileşik Suç 112
III. Zincirleme Suç 113
IV. Fikri İçtima 114
§7. YAPTIRIM VE SUÇA TESİR EDEN NEDENLER 115
A. Yaptırım 115
B. Suça Tesir Eden Nedenler 115
I. TCK m. 94/2–3 115
II. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış İşkence (TCK m.95) 116
§8. YARGILAMA VE ZAMANAŞIMI YASAĞI 118
A. Yargılama 118
B. Zamanaşımı Yasağı 119
Üçüncü Bölüm
İŞKENCE YOLU İLE ELDE EDİLEN DELİLİN
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDAKİ DEĞERİ
§1. DELİL YASAKLARI 121
A. Delil Yasakları Kavramı 121
B. Delil Yasaklarının Görevi 122
C. Delil Yasaklarının Sonucu 122
§2. CMK 148’DE BELİRTİLEN YASAK İFADE ALMA VE SORGU USULLERİ 124
A. Genel Olarak 124
B. Uygulama Alanı 126
I. Yöneldiği Kişiler 126
1. Genel Olarak 126
2. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Hukuka Aykırı Deliller 127
II. İlli Bağlantı 128
C. İfade Almada Geçerlilik 128
D. Yasak İfade Alma Yöntemleri 129
I. Genel Olarak 129
II. CMK m.148'deki Yasak İfade Alma Yöntemleri 132
1. Kötü Davranma 133
2. İşkence 134
3. İlaç Verme 136
4. Yorma 137
5. Aldatma 138
6. Cebir 141
7. Tehditte Bulunma 141
8. Bazı Araçlar Uygulama 141
9. Kanuna Aykırı Bir Yarar Vaat Etme 143
10. Diğer Yasak Yöntemler 144
11. Kollukta Alınan İfadede Müdafiin Hazır Bulunmaması 145
12. Şüphelinin Aynı Olayla İlgili Olarak Kolluk Tarafından Yeniden İfadesinin Alınması 145
III. Şüpheli ve Sanığın Rızasının Dikkate Alınmaması 145
§ 3. DEĞERLENDİRME YASAKLARI 147
A. Genel Olarak 147
B. CMK m. 217/2’de Düzenlenen Mutlak Değerlendirme Yasağı 147
C. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi 148
I. Genel Olarak 148
II. AİHM Kararlarında 152
III. Bizdeki Durum 154
Sonuç 159
Yargıtay Kararları 161
Yararlanılan Kaynaklar 199
Kavramlar Dizini 211 |