İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
BÖLÜM 1:
TÜRKİYE’DE ADLİ EBELİK EĞİTİMİ
Dr. Öğr. Üyesi Sibel ÖZTÜRK
Araş. Gör. Nazlı AKAR
A. Giriş 25
B. Adli Ebelik 26
C. Adli Ebelik Eğitimi 27
D. Sonuç 30
Kaynaklar 32
BÖLÜM 2:
DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE
ADLİ EBELİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ
Dr. Öğr. Üyesi Safiye AĞAPINAR ŞAHİN
A. Giriş 35
B. Dünyada Adli Ebeliğin Tarihsel Gelişimi 36
C. Tarihsel Süreçte Mahkemelerde Adli Ebeler 37
D. Adli Ebelikte İlk Profesyonel Düzenlemeler 39
E. Türkiye’de Adli Ebeliğin Tarihsel Gelişimi 40
F. Sonuç 43
Kaynaklar 44
BÖLÜM 3:
PERİNATAL ASFİKSİ
Prof. Dr. Zehra ZERRİN ERKOL
Uzm. Dr. Fatmagül ASLAN
A. Giriş 47
B. Tanımlar 49
1. Neonatal Ensefalopati 49
2. Hipoksik İskemik Ensefalopati 50
3. Bebeklerin Gestasyon Yaşı ve Doğum Kilosu 51
4. Prematürite– Preterm Doğum 51
5. Fetal Gelişme Geriliği– İntrauterin Gelişme Geriliği (IUGR) / Gebelik Yaşına Göre Düşük Doğum Ağırlıklı Bebek (SGA) 51
6. APGAR ve Umblikal Kord Kan Gazı Parametreleri 52
C. Epidemiyoloji 52
D. Etyoloji 53
E. Risk Faktörleri 54
1. Antepartum Risk Faktörleri 54
2. İntrapartum Risk Faktörleri 54
3. Postpartum Risk Faktörleri 54
F. Tanı 54
1. Klinik Değerlendirme 54
2. Görüntüleme Yöntemleri 56
3. Nörofizyolojik Yöntemler 57
4. Laboratuvar İncelemeleri 58
G. Önleme, Tedavi ve İzlem Yaklaşımları 59
1. Perinatal Asfiksiden Korunma 60
2. Tedavi Yaklaşımında Yenidoğan Yoğun Bakım Hemşireliğinin ve Ebeliğin Önemi 60
3. Doğum Sırasında Yenidoğanın Değerlendirilmesi 61
4. Umblikal Kordondan Örnek Alma Endikasyonları 62
5. Tıbbi Yaklaşımlar 62
6. Hipotermi Tedavisi 65
7. İzlem 66
H. Asfiksinin Adli Bilimler Açısından Önemi 68
I. Sonuç ve Öneriler 69
Kaynaklar 72
BÖLÜM 4:
KADIN HASTALIKLARI VE
DOĞUM KLİNİKLERİNDE ADLİ EBELİK
Doç. Dr. Bihter AKIN
A. Giriş 75
B. Acil Hizmetler ve Adli Ebelik 76
C. Gebe Muayenesi ve Adli Ebelik 81
D. Doğum Hizmetlerinde Adli Ebelik 82
E. Sonuç ve Öneriler 85
Kaynaklar 86
BÖLÜM 5:
ACİL SERVİSLERDE ADLİ EBELİK UYGULAMALARI
Doç. Dr. Zümrüt BİLGİN
A. Giriş 89
B. Acil Sağlık Hizmetleri 90
C. Acil Servis Kavramı 90
D. Acil Servis ve Adli Vaka 91
E. Adli Vakalarda Hasta Kabul ve Kayıt İşlemleri 91
F. Adli Ebelik 92
G. Acil Servislerde Adli Ebelik 92
H. Adli Vakalarda Acil Servis Ebelerinin Rol ve Sorumlukları 95
I. Acil Adli Vakada Ebelik Süreci 97
İ. Acil Servis Adli Vaka Değerlendirme Süreci 98
J. Öykü Alma 99
K. Fizik Muayene 99
L. Delillerin Tanımlanması 100
M. Fiziksel Delillerin Toplanması 100
N. Delillerin Korunması ve Saklanması 100
O. Delillerin Kaydı 101
P. Delil Koruma Zincirinin Sağlanması 102
R. Krize Müdahale 102
S. Acil Servis Ebelerinin Adli Olgulardaki Yasal Yükümlülükleri 102
T. Sonuç 106
Kaynaklar 108
BÖLÜM 6:
ADLİ EBELİKTE TOKSİKOLOJİK RİSKLER
Prof. Dr. Leyla DİDEM KOZACI
A. Giriş 113
B. Pre–embriyonik, Embriyonik ve Fetal Dönem 115
C. Yenidoğan, İnfant ve Çocukluk Dönemleri 116
D. Transplasental ve Emzirme Yoluyla Maruziyet 119
E. Yutma Yoluyla Maruziyet 121
F. Çevresel Maruziyet 123
G. Ölümle Sonuçlanan Vakalarda Yaklaşım 127
H. Otopsi Sırasında Toksikolojik İnceleme İçin Numune Alma 128
I. Sonuç 131
Kaynaklar 133
BÖLÜM 7:
ADLİ TIP AÇISINDAN TRAVMA VE GEBELİK
Prof. Dr. Nurşen TURAN YURTSEVER
Uzm. Dr. Miraç ÖZDEMİR
A. Giriş 137
B. Şiddet 138
C. Motorlu Araç Kazaları 139
D. Yanık ve Elektrik Yaralanmaları 141
E. İnhalasyon Yaralanmaları 142
F. Gebelik Travmalarında Risk Faktörleri 143
G. Travma ve Gebelik Ürünlerinin Zarara Uğraması Arasında Nedensellik 143
H. Sonuç 145
Kaynaklar 147
BÖLÜM 8:
KRİMİNAL ABORTUSLAR
Doç. Dr. Pelin PALAS KARACA
Doç. Dr. Sevde AKSU
A. Giriş 149
B. Abortus 150
C. Kriminal Abortus 151
D. Abortus Yönetimi ve Ebelik Bakımı 153
E. Etik Boyut 156
F. Uluslararası Sözleşmelerde Abortus ile İlgili Haklar 157
G. Uluslararası Yasal Düzenlemeler 158
H. Ulusal Yasal Düzenlemeler 160
I. Sonuç 161
Kaynaklar 162
BÖLÜM 9:
CİNSEL SALDIRI MUAYENELERİNDE ADLİ EBELİK
Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül DÖNMEZ
Arb. Av. Ayşe ACAR YÜCEL
A. Giriş 165
B. Cinsel Saldırı Tipleri 168
C. Cinsel Saldırıların Tıbbi Sonuçları ve Yaklaşım 170
1. Aydınlatılmış Onam 172
2. Genel Öykü Alınması 172
3. Fiziki Muayene 173
4. Non–Genital Fizik Muayene 174
5. Ano–Genital Muayene 175
6. Vajinal Muayene 176
7. Anal Muayene 177
8. Örneklerin Alınması ve Laboratuvar Değerlendirmesi 178
D. Cinsel Saldırı Sonrası Önleyici ve Koruyucu Yaklaşım 179
1. Cinsel Saldırı Sonrası Önleyici ve Koruyucu Tedavi, Bakım ve Takip 179
2. Cinsel Saldırı Sonrası Gebelik ve Acil Kontrasepsiyon 180
3. Cinsel Saldırı Sonrası Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonların Önlenmesi (CYBE) ve Tedavisi 180
4. Cinsel Saldırılarda Mağdur Muayenesine Hukuki Yaklaşım 181
5. Sağlık Ekibinin Cinsel Saldırı Suçları ile Mücadelede Yeri 182
6. Cinsel Saldırıya Uğrayan Mağdurun Muayenesinde Bulunan Uzmanlık Alanları 185
7. İlk Muayene Raporlarının Saldırgana Verilecek Cezaya Etkisi 187
8. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar 188
9. Sanık Lehine Kullanılan İlkeler Sebebiyle Ciddi İspat Sorunu Yaşanan Cinsel Saldırı Suçlarına Yaklaşım 191
E. Cinsel Saldırı Muayenelerinde Ebelerin Rolü 192
Kaynaklar 195
BÖLÜM 10:
ÖZEL GEREKSİNİMİ OLAN MAĞDUR BİREYLERDE ADLİ EBELİK
Doç. Dr. Yasemin ERKAL AKSOY
A. Giriş 199
B. Özel Gereksinimi Olan Bireylere Yönelik Tutum ve Davranışlar 201
C. Mağduriyet Durumu 203
D. Özel Gereksinimi Olan Mağdur Birey ve Adli Ebelik 203
E. Özel Gereksinimi Olan Adli Vakalarda Ebelerin Hukuki Sorumlulukları 205
F. Özel Gereksinim Olan Mağdur Bireylerle İlgili Vaka Çalışması 207
G. Vaka örneği 1 207
1. İzlenmesi Gereken Yol 207
H. Vaka örneği 2 209
1. İzlenmesi Gereken Yol 209
I. Ebelerin Özel Gereksinimi Olan Bireylerin Maruz Kaldığı Adli Vakalarda Alması Gereken Önlemler 210
İ. Sonuç 212
Kaynaklar 214
BÖLÜM 11:
ÇOCUĞA KARŞI KÖTÜ MUAMELEDE ADLİ EBELİK
Prof. Dr. Hava ÖZKAN
Araş. Gör. Betül UZUN ÖZER
A. Giriş 217
B. Çocuk İstismarı ve Türleri 219
C. Çocuk İstismar Türleri 220
1. Fiziksel İstismar 220
2. Cinsel İstismar 221
3. Aile İçi Cinsel İstismar–Ensest 223
4. Sarsılmış Bebek Sendromu 224
5. Hırpalanmış Çocuk Sendromu 225
6. Maskeli İstismar–Hastane Bağımlılığı–Profesyonel Hasta Sendromu 226
7. Duygusal İstismar 227
8. Ekonomik İstismar 228
9. Sosyal Medyada Çocuk Hakkı İhlali 229
10. Çevrimiçi Çocuk İstismarı 230
D. İhmal 230
E. Çocuk İstismarı ve İhmalinde Rol Oynayan Faktörler 233
F. İstismar ve İhmalin Çocuk Üzerindeki Etkileri ve Tedavisi 233
G. Çocuk İhmal ve İstismarını Önleme Müdahaleleri 234
H. Türk Hukuk Sisteminde Çocuk İstismarı ve Ebelerin Yasal Sorumlulukları 235
I. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 239
J. Sonuç 239
Kaynaklar 241
BÖLÜM 12:
ÇOCUĞA YÖNELİK PSİKOLOJİK İSTİSMAR VE İHMAL
Psikolog Mert KUŞLUVAN
A. Giriş 245
B. Çocuğa Yönelik Psikolojik İstismar 249
C. Çocuğa Yönelik Psikolojik İstismarın Sıklığı 253
D. Çocuğa Yönelik Psikolojik İstismarın Etkileri 254
E. Çocuğa Yönelik Psikolojik İstismarda Risk Faktörleri 255
F. Sonuç 257
Kaynaklar 258
BÖLÜM 13:
ÇOCUK YAŞTA, ERKEN VE ZORLA EVLİLİKLERDE ADLİ EBELİK
Prof. Dr. Nazan TUNA ORAN
Doç. Dr. Hülya TÜRKMEN
A. Giriş 261
B. Çocuk Yaşta Evliliklerin Nedenleri 262
C. Çocuk Yaşta Evliliklerin Neden Olduğu Olumsuz Sonuçlar 264
1. Fiziksel Sağlık Sorunları 264
2. Ruhsal Sağlık Sorunları 265
3. Cinsel İşlev Bozuklukları 265
4. Eğitimi Yarıda Bırakma 266
5. Resmî Nikâhsız Evlilikler 266
D. Poligami Riski 266
E. Miras Hukuku ve Evliliğin Getirdiği Kanuni Haklar 266
F. Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evlilikler (ÇEZE) ile İlgili Mevzuatlar 267
G. Ulusal Mevzuat 267
1. Türk Çocuk Hakları Bildirisi– 1963 267
2. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası– 1982 267
3. 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu– 1983 268
4. 2169 Sayılı Evlendirme Yönetmeliği– 1985 268
5. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu – 2001 268
6. 4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Usullerine Dair Kanun– 2003 270
7. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu– 2004 270
8. 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu– 2005 272
9. Çocuk Koruma Kanunu’na Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelik – 2006 272
10. 20 Sayılı Çocuk İzlem Merkezi Konulu Başbakanlık Genelgesi– 2012 272
11. 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun– 2012 272
12. Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmelik– 2013 273
13. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) Yönetmeliği– 2016 273
14. Alo 183 Şiddetle Mücadele 273
H. Uluslararası Mevzuat 273
1. Cenevre Çocuk Hakları Beyannamesi – 1924 273
2. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi – 1948 274
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi– 1953 274
4. Kölelik, Köle Ticareti, Köleliğe Benzer Uygulama ve Geleneklerin Ortadan Kaldırılmasına Dair Ek Sözleşme– 1956 274
5. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirgesi– 1959 275
6. Birleşmiş Milletler Evliliğe Rıza Gösterilmesi, Asgari Evlenme Yaşı ve Evliliğin Tesciline Dair Sözleşme – 1964 275
7. Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme– 1966 276
8. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme– 1976 276
9. Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)– 1979 276
10. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme– 1989 276
11. CEDAW Komitesi’nin 21 Sayılı Tavsiye Kararı– 1994 276
12. Dördüncü Dünya Kadın Konferansı Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu– 1995 277
13. Pekin+5 Siyasi Deklarasyonu ve Sonuç Bildirgesi– 2000 277
14. Avrupa Konseyi Çocukları Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Koruma Sözleşmesi – 2007 277
15. CEDAW Komitesi’nin 31 Sayılı Genel Tavsiye Kararı– 2014 278
16. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri – 2015 278
17. CEDAW Komitesi 36 Sayılı Genel Tavsiye Kararı – 2017 278
18. Pekin Konferansı ve Eylem Planı (Pekin+25)– 2020 278
I. Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evliliklerde Adli Ebelik 279
Kaynaklar 282
BÖLÜM 14:
MADDE KÖTÜYE KULLANIMI TESPİTİNDE ADLİ EBELER
Doç. Dr. Hacer YALNIZ DİLCEN
Araş. Gör. Güleser ADA
A. Giriş 287
B. Madde Kullanım Bozukluğu Olan Gebeler ve Maddelerin Olumsuz Etkileri 288
C. Madde Kullanım Bozukluğunda Ebelerin Görevleri ve Ebelik Yaklaşımı 289
D. Madde Kullanım Bozukluğu ve Yasal Düzenlemeler 291
1. Geçici Nedenler, Alkol Veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma 294
2. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 294
3. Suçta Tekerrür ve Özel Tehlikeli Suçlular 294
4. Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma 294
5. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti 294
6. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 295
7. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma 296
8. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak 296
9. Etkin Pişmanlık 297
10. Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali 297
11. İnfaz Kurumuna veya Tutukevine Yasak Eşya Sokmak 298
E. Madde Kullanım Bozukluğunda Adli Sorunlar ve Ebelik Yaklaşımları 299
F. Madde Kullanımının Fetal Etkileri 300
G. Madde Kullanım Bozukluğunda Anneler ve Çocukların Durumu 301
H. Sonuç 303
Kaynaklar 304
BÖLÜM 15:
SIĞINMAEVİ, CEZAEVİ VE TUTUKEVİNDE ADLİ EBELİK
Dr. Öğr. Üyesi Yeliz ÇAKIR KOÇAK
Ebe Yağmur ERİŞEN
A. Giriş 309
B. Şiddetin Kadın ve Çocuk Sağlığına Etkileri 310
C. Kavramlar: Suç, Ceza, Hükümlü, Tutuklu, Sığınmaevi, Ceza İnfaz Kurumu 311
D. Sığınmaevi, Cezaevi ve Tutukevinde Kadın Sağlığı ve Ebelik 313
E. Sığınmaevinde Adli Ebelik 314
F. Cezaevi ve Tutukevinde Adli Ebelik 317
G. Sonuç 323
Kaynaklar 324
BÖLÜM 16:
FETÜS HAKLARI
Prof. Dr. Abdülgaffar VURAL
Araş. Gör. Sezin VURAL
A. Giriş 331
B. Fetüsün Yaşama ve Canlı Doğma Hakkı 332
C. 2827 Sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun Öncesindeki Koruma 332
D. 2827 Sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanunda Fetüsün Korunması 333
E. Rahim Tahliyesi ve Sterilizasyon Hizmetlerinin Yürütülmesi ve Denetlenmesine İlişkin Tüzük ile Fetüsün Korunması 336
F. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) ile Fetüsün Korunması 338
G. Milletlerarası Sözleşmelerde Fetüsü Koruyan Bazı Düzenlemeler 342
H. Fetüsün Kişilik Hakkı 343
I. Fetüsün Miras ve Mal Varlığı Hakları 345
1. Fetüsün Miras Hakkı 345
2. Mirasın Paylaşılmasının Doğuma Kadar Ertelenmesi 345
3. Fetüsün Menfaatlerini Korumak İçin Yönetim Kayyımı Atanması 346
4. Ebeveyninin Aciz Sebebiyle Üstsoyu Tarafından Mirasçılıktan Çıkarılması Durumunda Fetüsün Mirasçı Olma Hakkı 347
5. Fetüsün Artmirasçı veya Art Vasiyet Alacaklısı Olarak Atanma Hakkı 347
J. Fetüsün Borçlar Hukukuna İlişkin Hakları 348
K. Sonuç 348
Kaynaklar 349
BÖLÜM 17:
ADLİ EBELİK AÇISINDAN ÇOCUK HAKLARI
Doç. Dr. Özge HANCI
A. Giriş 351
B. Hak Öznesi Olarak Çocuk ve Kişiliğin Başlangıcı 352
C. Çocuğun Kimlik, Tabiiyet ve Ana–Babasını Bilme Hakkı 354
D. Çocuğun Sağlık Hakkı 355
E. Çocuklar Üzerinde Bilimsel Araştırma ve Çocuklardan Organ ve Doku Nakli 357
F. Çocuğun İstismar ve İhmalden Korunması Bağlamında Ebelerin Yükümlülükleri 358
G. Sonuç 360
Kaynaklar 364
BÖLÜM 18:
TEMPORO MANDİBULAR EKLEM ANKİLOZUNDA
PERİNATAL RİSK FAKTÖRLERİ VE MALOKLÜZYON
Dr. Öğr. Üyesi Berşan KARADEDE
Doç. Dr. Beyza KARADEDE ÜNAL
A. Giriş 367
B. Sonuç 372
Kaynaklar 374
BÖLÜM 19:
KRANİYOFASİYAL DEFORMİTELER VE GENETİK
Prof. Dr. Mehmet İrfan KARADEDE
Dt. Rugiyyakhanım GULİYEVA
A. Giriş 377
B. Kraniyofasiyal Malformasyonların Başlıcaları 379
1. Anensefali 379
2. Ensefalosel 379
3. Holoprosensefali 380
4. Agnati–Otosefali Kompleksi (Otocephaly; Agnathia) 380
5. Lissensefali (Lissencephaly; Engebesiz Beyin) 381
6. Trigonosefali (Trigonocephalia; Trigonocephaly) 381
7. Plagiosefali (Plagiocephaly) 381
8. Kraniyosinostoz, Kraniyosinostozis (Craniosynostosis) 381
9. Kraniyofasiyal Yarıklar 383
10. Mikrosefali 383
11. Makrosefali (Megacephaly; Macrocephalia) 383
C. Sonuç 384
Kaynaklar 386
BÖLÜM 20:
ÖLÜM VE ÖLÜM SONRASI DEĞİŞİKLİKLER
Prof. Dr. İ. Hamit HANCI
Dr. Müge AĞIR
A. Giriş 389
B. Ölüm Kavramı 389
1. Somatik Ölüm 390
2. Moleküler Ölüm (Hücresel Ölüm) 391
C. Beyin Ölümü Kavramı 391
D. Nörolojik Kriterlere Göre Ölüm Tanımları 392
E. Ölüm Nedeninin Belirlenmesi 394
1. Ölüm şekli 394
2. Ölüm Nedeni 395
3. Ölüm Tarzı 396
3. Ölüm Şekli 396
F. Postmortem İnterval Tayini (PMI) 397
G. Ölüm Sonrası Değişiklikler 399
H. Ani postmortem değişiklikler 400
1. Sensitivite Kaybı 400
2. Solunum Durması 400
3. Dolaşım Durması 400
I. Erken Postmortem Değişiklikler 401
1. Algor Mortis (Ölü Soğuması) 401
2. Gözde Meydana Gelen Değişiklikler 402
3. Ciltte Meydana Gelen Değişiklikler 404
4. Ölü Lekeleri (Livor Mortis ya da Postmortem Lividite) 404
5. Kaslarda Meydana Gelen Değişiklikler 407
J. Geç Postmortem Değişiklikler 412
1. Dekompozisyon (Postmortem Ayrışma/ Çürüme) 412
2. Çürümenin Yerini Alan Koşullar 416
3. İskeletleşme 419
K. Sonuç 420
Kaynaklar 421
BÖLÜM 21:
EBELERİN TIBBİ UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU
Doç. Dr. Serdar NART
A. Giriş 425
B. Ebelik Kavramı ile Ebelerin Hak ve Görevleri 426
1. Ebe Kavramı 426
2. Ebelerin Hak ve Görevleri 427
3. Tıbbi Müdahale Kavramı 429
4. Tıbbi Müdahalenin Hekim veya Yetkili Sağlık Personeli Tarafından Yerine Getirilmesi 430
5. Tıbbi Standartlara Uygun Bir Müdahalenin Bulunması 432
6. Hastanın Aydınlatılmış Onamı (Rızası) Alınmalıdır 433
C. Tıbbi Uygulama Hatası 434
D. Tıbbi Uygulama Hatalarından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk 437
1. Genel Olarak 437
2. Ebenin Özel Hukuk Sorumluluğu 439
3. Ebelerin Hizmet Kusuru Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu 441
4. Ebenin Cezai Sorumluluğu 443
E. Sonuç 446
Kaynaklar 448
BÖLÜM 22:
OLGULARLA EBELERİN HUKUKİ VE
CEZAİ SORUMLULUĞU
Op. Dr. Av. E. NEVAL YILMAZ
A. Giriş 451
B. Ebelere İlişkin Yasal Düzenlemeler 452
C. Örnek Yargı Kararları 454
D. Sonuç 470
Kaynaklar 471
BÖLÜM 23:
EBELERİN TAZMİNAT SORUMLULUĞU
Doç. Dr. Özge HANCI
A. Giriş 473
B. Ebelerin Sağlık Meslek Mensubu Olarak Yetkileri 474
1. Genel Olarak 474
2. Aile Planlamasına İlişkin Önlemler ve Girişimler 476
3. Ana ve Çocuk Sağlığına İlişkin Önlemler ve Girişimler 476
4. Halk Sağlığına İlişkin Koruyucu Önlemler 477
5. Aile Sağlığı Çalışanı veya Yataklı Tedavi Kurumlarında Çalışan Olarak Yetkileri 478
C. Ebelerin Mesleki Yükümlülükleri 478
1. Öykü Alma, Muayene, İzlem ve Kayıt Tutma Yükümlülüğü 478
2. Aydınlatma ve Rıza Alma Yükümlülüğü 480
3. Mahremiyete Saygı Yükümlülüğü 482
4. Hastanın Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü 482
5. Görev Gereği Öğrenilen Suçları Bildirme Yükümlülüğü 484
D. Yükümlülüklere Aykırı Davranış Halinde Tazminat Sorumluluğunun Koşulları 486
1. Genel Olarak 486
2. Tıbbi Malpraktis, Hukuka Aykırılık ve Kusur 487
3. Zarar Koşulu ve Türleri 488
E. Sonuç 489
Kaynaklar 491
BÖLÜM 24:
ADLİ EBELİK VE KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
Av. Ece HEPDEMİRGİL
A. Giriş 493
B. Adli Ebelikte Kişisel Verilerin Korunması 494
C. Kişisel Veriler Neden Korunmaya Değerdir: Bir İnsan Hakkı Olarak Kişisel Verilerin Korunması 495
D. Kişisel Veri ve Özel Nitelikli Kişisel Veri Kavramları 497
E. Özel Nitelikli Sağlık Verilerinin İşlenmesi 499
F. Adli Ebelik ve Kişisel Verilerin Korunması Arasındaki İlişki 503
G. Özel Nitelikli Kişisel Veri Kavramı Çerçevesinde Adli Ebelerin Kanuni Yükümlülükleri 504
H. Kişisel Verileri Koruma Kuruluna Başvuru Hakkı 507
I. Mahkeme ve Kurul Kararları 507
J. Sonuç 508
Kaynaklar 510
BÖLÜM 25:
EBELİKTE BİLİRKİŞİLİK
Prof. Dr. Dilek ÖZCENGİZ
A. Giriş 513
B. Bilirkişilik Kurumu ve Türkiye’de Bilirkişiliğin Gelişimi 514
C. Bilirkişiliğin Temel ve Etik İlkeleri 515
D. Bilirkişide Bulunması Gereken Özellikler, Yükümlülükleri (Bilirkişilik Yönetmeliği) 517
E. Bilirkişinin Yetkileri 522
F. Bilirkişinin Sorumlulukları 523
G. Bilirkişinin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu 524
H. Bilirkişilikten Doğan Suçlara Karşı Açılan Davalar 525
I. Sonuç 526
Kaynaklar 527
BÖLÜM 26:
ADLİ EBELİKTE İLETİŞİM
Prof. Dr. Turan AKKOYUN
A. Giriş 529
B. Sonuç 538
Kaynaklar 539
BÖLÜM 27:
ADLİ EBELİKTE İŞ YERİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Dr. Öğr. Üyesi Esra ÇEVİK
Öğr. Gör. Benay OĞUZ
A. Giriş 541
B. Sağlık Kurumlarındaki Tehlikeler ve Riskler 545
C. Ebelerin Çalıştıkları Birimlerde Alınması Gereken Tedbirler 548
D. Ebelere Yönelik İşyeri Sağlığı Uygulama İlkeleri 551
E. İş Sağlığı ve Güvenliği Ebeliği 554
F. İş Sağlığı ve Güvenliği Ebesinin Görevleri 555
G. İş Yeri ve Sağlığı Ebeliğinin Adli Boyutu 556
H. Sonuç 558
Kaynaklar 559
BÖLÜM 28:
ADLİ EBELERİN ÇALIŞMA ALANLARINDA KARŞILAŞABİLECEKLERİ MESLEKİ RİSKLER VE MESLEK HASTALIKLARI
Doç. Dr. Sevde AKSU
A. Giriş 561
B. Adli Ebelerin Çalışma Alanlarında Karşılaşabilecekleri Mesleki Riskler ve Meslek Hastalıkları 562
C. Biyolojik Riskler ve Oluşabilecek Mesleki Hastalıklar 564
D. Fiziksel Riskler ve Oluşabilecek Mesleki Hastalıklar 568
E. Kimyasal Riskler ve Oluşabilecek Mesleki Hastalıklar 569
F. Ergonomik Riskler ve Oluşabilecek Mesleki Hastalıklar 571
G. Psikososyal Riskler ve Oluşabilecek Mesleki Hastalıklar 571
H. Sonuç 573
Kaynaklar 575
BÖLÜM 29:
SAĞLIK PERSONELİNE YÖNELİK ŞİDDET
Dr. Öğr. Üyesi Aytül HADIMLI
A. Giriş 579
B. Şiddetin Tanımı 579
C. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Etkileri 580
D. Sağlıkta Şiddeti Önlemeye Yönelik Yasal Düzenlemeler 583
E. Sağlık Çalışanlarının Şiddetten Korunmasına Yönelik Önlemler ve Adli Ebelik 584
F. Sonuç 587
Kaynaklar 588
BÖLÜM 30:
MOBBİNGİN BULAŞICI, ZARAR VEREN,
GELİŞİMİNİ SÜRDÜREN KARİYERİ VE EBELİK
Dr. Öğr. Üyesi Serap SELVER KİPAY
A. Giriş 591
B. Geçmişten Günümüze Mobbing 592
C. Mobbing Kavramı ve İş Yeri Çıktıları 594
D. Sağlık Alanında Mobbing Haritası ve Ebeler 596
E. Ebelik ve Mobbing 598
F. Sonuç 600
Kaynaklar 602
BÖLÜM 31:
ADLİ ALANDA ÇALIŞAN
SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE TÜKENMİŞLİK
Prof. Dr. Hatice DEMİRBAŞ
Araş. Gör. Büşra TUNA 607
A. Giriş 607
B. Mağdurlarla Çalışan Sağlık Profesyonellerinde Tükenmişlik 610
C. Tükenmişliğin Sonuçları 610
D. Tükenmişliğe Yönelik Müdahaleler 612
E. Çalışma Çevresini Geliştirmeye Dayalı Müdahaleler 613
1. Rol Çatışması ve İş Ortamının Esnekliği 613
2. Destek Kaynakları 615
3. Fiziksel İş Çevresi ve Güvenlik 617
F. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Psikolojik ve Fiziksel Müdahaleler 618
G. Sonuç 619
Kaynaklar 621
BÖLÜM 32:
EBELİK VE SAĞLIK YÖNETİMİ
Prof. Dr. Levent B. KIDAK
Dr. Öğr. Üyesi Esra DÜNDAR ARAVACIK
Öğr. Gör. Saime ULUÇAYLI
A. Giriş 627
B. Ebelik 628
C. Türkiye’de Ebelik 631
D. Yasal Düzenlemeler 631
E. Yönetim 633
F. Yönetim Süreci 635
1. Planlama 636
2. Örgütleme 637
3. Yöneltme 637
4. Koordinasyon 638
5. Kontrol 638
G. Yönetim Düzeyleri 638
1. Dikey ve Yatay Farklılaşma 639
2. Genel ve İşlevsel Yöneticiler 641
3. Yönetsel Düzeyler (Kademeler) 642
4. Yönetsel Beceriler 645
5. Teknik Beceri 645
6. Beşerî Beceri 646
7. Kavramsal Beceri 646
H. Ebelik ve Sağlık Yönetimi 650
I. Sonuç 653
Kaynaklar 655
BÖLÜM 33:
EBELERİN İDARİ SORUMLULUĞU VE İDARECİLERLE İLİŞKİSİ
Prof. Dr. Levent B. KIDAK
Dr. Öğr. Üyesi Esra DÜNDAR ARAVACIK
A. Giriş 659
B. Ebe Kavramı ve Tarihsel Gelişimi 660
C. Ebelikle İlgili Yasal Düzenlemeler 664
D. Ebeler ve İdari Sorumluluk 669
E. İdarenin Sorumluluğu 670
F. İdari Sorumluluğun Şartları 671
G. Hukuka Aykırı İdari Eylem 671
H. Zarar 676
I. Uygun İlliyet Bağı 677
J. İdarenin Kamu Görevlisi ile Birlikte Sorumluluğu ve Rücu İmkânı 678
K. Ebelerin İdarecilerle İlişkisi 682
L. Sonuç 685
Kaynaklar 687
BÖLÜM 34:
ADLİ OBSTETRİK VE ADLİ JİNEKOLOJİ
Uzm. Dr. Halime Şen SELİM
Dr. Öğr. Üyesi Mustafa ŞENGÜL
A. Giriş 691
B. Adli Olgunun Tanımı 692
C. Ebelikte Tıbbi Malpraktis 698
D. Aile İçi Şiddet ve Yaralanmaya Yönelik Adli Olgular 701
E. Cinsel Şiddet İçeren Olgularda Adli Obstetrik ve Jinekoloji Uzmanının Rolü 702
F. Yeni doğana ve Çocuk Yönelik 705
Kaynaklar 709 |