|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
DOKUZUNCU BASKIYA ÖNSÖZ 5
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER
I. GİRİŞ 47
II. TANIM 47
III. AMACI 48
IV. CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ 49
V. 1412 SAYILI CEZA MUHAKEMELERİ USULÜ KANUNU’NDA YER ALIP 5271 SAYILI
CEZA MUHAKEMESİ KANUNU’NDA YER ALMAYAN BAZI KURUMLAR 50
A. Şahsi Dava 50
B. Şahsi Hak Davası 50
C. Ceza Kararnamesi 50
D. Acele İtiraz 50
E. Karar Düzeltme 51
F. Gıyabi Tutuklama 51
G. Kefaletle Salıverme 51
H. Yasak Hakların İadesi 51
İkinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNİN UYGULAMA ALANLARI
VI. CEZA MUHAKEMESİNİN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 53
A. Ülkesellik İlkesi: Mülkilik İlkesi 53
B. Kişisellik (Şahsilik) İlkesi 53
C. Evrensellik ilkesi: 54
D. Yetkili Mahkeme 54
1. Genel Yetkili Mahkeme 54
2. Özel Yetki 55
3. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki 55
4. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen
Suçlarda Yetki 55
VII. CEZA MUHAKEMESİNİN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 56
A. Hemen/Derhal Uygulama 56
B. Geçmişe Yürüme 58
C. İleriye Yürüme 59
VIII. CEZA MUHAKEMESİNİN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 60
A. Cumhurbaşkanı 60
B. Milletvekili 65
1. Yasama Sorumsuzluğu 65
2. Yasama Dokunulmazlığı 66
3. Diplomatlar 69
4. Yabancı Askerler 69
IX. KONU BAKIMINDAN UYGULANMASI 69
Üçüncü Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ KOŞULLARI
X. CEZA MUHAKEMESİNİN KOŞULLARI/MUHAKEME ENGELLERİ 71
A. Soruşturma Koşulları 72
1. Şikâyet 72
a) Şikâyet ve İhbar 73
b) Şikâyetin Geri Alınması İle Feragat (Vazgeçme) Kavramları 74
c) Şikâyetin Geri Alınmasının Sonuçları 76
d) Şikâyetin Geri Alınabileceği Zaman 76
e) Soruşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin Şikâyete
Bağlı Olduğunun Anlaşılması 76
f) Kovuşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin Şikâyete
Bağlı Olduğunun Anlaşılması 77
g) Şikâyet Süresi 77
h) Şikâyette Sirayet/Yansıma 78
ı) Şikâyet Hakkına Sahip Kişi 78
i) Şikâyetin Yapılacağı Makam 79
j) Şikâyet Şekli 79
k) Kanun Değişikliği ve Suçun Takibinin Şikâyete Bağlı Hale Gelmesi 80
2. Dava Süresi 80
3. İzin 82
4. Talep/Yazılı Başvuru 85
5. Karar 87
6. Mütalaa 87
7. Müracaat/Başvuru/Yabancı Devletin Şikâyeti 88
8. Yargı Bulunmaması/Kesin Hüküm Bulunmaması 89
9. Açık Dava Bulunmaması 92
10. Önödeme 93
11. Uzlaştırma 94
12. Dava Zamanaşımı 107
13. Af 107
14. Failin Türkiye’de Bulunması 108
15. Karşılıklılık (Mütekabiliyet) Koşulu 109
16. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi (İddianamenin
Düzenlenmesinin Ertelenmesi) 109
17. Soruşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 109
B. Kovuşturma Koşulları 110
1. Sanığın Hazır Bulunması 110
a) Sanığın Yokluğu 111
b) Gaiplik 117
c) Kaçaklık 118
2. Sanığın Akıl Hastası Olmaması 123
3. Bekletici Meselenin Çözümü 124
4. Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması 125
5. Kovuşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 126
Dördüncü Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ
XI. CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ 127
A. Genel İlkeler 127
1. Hukuk Devleti İlkesi 127
2. İnsan Haysiyetinin Korunması 127
3. İşkence Yasağı 128
4. Dürüst İşlem İlkesi (Adil Yargılanma) 128
5. Bağımsız ve Tarafsız Hâkim İlkesi 131
6. Meram Anlatma İlkesi 132
7. Suçsuzluk (Masumluk) Karinesi 132
8. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi = In Dubio Pro Reo 134
9. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 135
10. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 136
11. Ceza Muhakemesinin Kamusallığı İlkesi 137
12. Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare/Hiç Kimse Kendisi ve Yakınları
Aleyhine Delil Göstermeye Zorlanamaz İlkesi ve Susma Hakkı 138
13. Silahların Eşitliği İlkesi 139
14. Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılama Olmaz (Non Bis In Idem) İlkesi 140
15. Kıyas Yasağı İlkesi 141
B. Soruşturma Aşamasına İlişkin İlkeler 142
1. Delillerin Re’sen Araştırılması İlkesi 142
2. Kamu Davasının Mecburiliği/Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi 143
(1) Maslahata Uygunluk İlkesi 143
(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık 145
(b) Şahsî Cezasızlık Sebebi 145
(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 145
3. Gizlilik İlkesi 146
4. Yazılılık İlkesi 149
C. Kovuşturma Aşamasına İlişkin İlkeler 149
1. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 149
(1) Re’sen İstinaf İncelemesi 152
(2) Hükmün Sanıklar Lehine Bozulması Halinde Diğer Sanıklara
Uygulanması 152
2. Vasıtasızlık/Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi 152
a) Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesinin İstisnaları 153
(1) Naip Hâkimlik 153
(2) İstinabe 153
3. Sözlülük İlkesi 153
4. Halka Açıklık/Aleniyet İlkesi 154
5. Çabukluk/Ucuzluk/Etkinlik İlkesi 156
6. Delillerin Serbestliği İlkesi 157
7. Delillerin Kolektifliği/Ortak Tartışmaya Açıklığı İlkesi/Çelişme İlkesi 157
8. Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi 157
a) Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesinin İstisnaları 159
(1) Duruşma Tutanağının İspat Gücü 159
(2) Delil Yasakları 159
XII. CEZA MUHAKEMESİNDE İNSAN HAKLARI 161
A. Hak Arama Hakkı 161
B. İsnadı Öğrenme Hakkı 161
C. Hakları Öğrenme Hakkı 162
D. Savunma Hakkı/Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı 162
E. Tercüman Yardımından Yararlanma Hakkı 163
F. Olağan (Kanuni) Mahkeme ve Hâkim Tarafından Yargılanma Hakkı 164
G. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı 165
H. Denetim Mahkemesine Başvurma Hakkı 166
I. En Kısa Sürede Bir Yargı Merci Önüne Çıkarılma Hakkı (Habeus Corpus) 166
Beşinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI, CEZA MAHKEMELERİNİN
MADDE VE YER YÖNÜNDEN YETKİSİ
XIII. CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI 169
A. Ceza Mahkemeleri 170
1. İlk Derece Mahkemeleri 170
a) Sulh Ceza Hâkimliği 170
b) Asliye Ceza Mahkemeleri 170
c) Ağır Ceza Mahkemeleri 171
d) Diğer Ceza Mahkemelerinin Görevleri 171
2. Bölge Adliye Mahkemeleri 172
3. Yargıtay 172
B. Cumhuriyet Savcılıkları 173
1. Cumhuriyet Başsavcılığı 173
2. Bölge Adliye Mahkemeleri Başsavcılığı 173
3. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 173
XIV. MAHKEMELERİN GÖREV (MADDE) YÖNÜNDEN YETKİSİ 174
A. Genel Olarak 174
B. Re’sen Görev Kararı 174
C. Görevsizlik Kararı Verilmesi Gereken Hâl ve Sonucu 175
D. Görevsizlik Kararı Verilemeyecek Hâl 175
E. Görevli Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri 175
F. Madde Yönünden Görev Uyuşmazlığı 176
G. Madde Yönünden Görevsizlik Kararlarına Karşı İtiraz Kanun Yolu 178
H. Madde Yönünden Yetkinin İstisnaları 179
1. Bağlantı 179
a) Dar Anlamda Bağlantı 179
b) Geniş Anlamda Bağlantı 180
c) Tek Çeşit Bağlantı–Karışık Bağlantı 180
2. Bağlantı Nedeniyle Uyuşmazlıkların Birleştirilmesinin Koşulları 180
3. Bağlantının Sonuçları 181
a) Uyuşmazlıkların Birleştirilmesi 181
b) Birleştirme, Madde Yönünden Yetkinin İstisnası 182
(1) Soruşturma Aşamasında Birleştirme 182
(2) Kovuşturma Aşamasında Birleştirme 183
(a) Birleştirme Kararı Verecek Makam 183
(b) Birleştirmede Uygulanacak Yargılama Usulü 184
(c) Birleştirilen Davaların Ayrılması 184
c) Nisbi Muhakeme Yapma 184
d) Bekletici Sorun Yapma 185
4. Nisbi Muhakeme Neticesinde Verilen Kararın Başka Mahkemeler
Açısından Değeri 186
5. Özel Hukuk Uyuşmazlıkları İle Bağlantılı Ceza Muhakemesinde Hangi
Muhakeme Koluna Ait Usulün Uygulanacağı Sorunu 186
6. Farklı Yargı Yerlerinin Kararların Bağlayıcılığı 187
a) Medeni Muhakeme Sonucu Verilen Kararın Ceza Mahkemesine
Etkisi 187
b) İdari Yargılama Sonucu Verilen Kararın Ceza Mahkemesine Etkisi 188
XV. MAHKEMELERİN YER YÖNÜNDEN YETKİSİ 197
A. Tanım 197
B. Hukuki Nitelik 197
C. Yer Yönünden Yetkide Kabul Edilen Sistemler 197
1. Birden Fazla Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması 197
2. Bir Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması 197
D. Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (Genel Yetkili
Mahkeme) 198
1. Sırf Hareket Suçları (Şekli Suçlar) 198
2. Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar (Maddi Suçlar/Neticeli Suçlar) 198
3. İhmali Suçlar 199
4. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç 199
5. Kesintisiz Suç 199
6. Zincirleme Suç 199
7. Objektif Cezalandırma Gerektiren Suç 199
8. İştirak Halinde İşlenen Suç 200
9. Ülkede Yayımlanan Bir Basılı Eserle İşlenen Suç (CMK m. 12/3) 200
10. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikâyete Bağlı Olan Hakaret Suçu
(CMK m. 12/4) 200
11. Görsel veya İşitsel Yayınlarla İşlenen Suç (CMK m. 12/5) 200
12. Bilişim Sistemlerinin, Banka veya Kredi Kurumlarının ya da Banka veya
Kredi Kartlarını Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenen Suçlar 201
E. Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Özel Yetkili Mahkeme (CMK m. 13) 201
F. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (CMK m. 14) 201
G. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen Suçlarda Yer
Yönünden Yetkili Mahkeme (CMK m. 15) 202
H. Mahkemenin Yer Yönünden Yetkisinde Olumlu ve Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 202
I. Yer Yönünden Yetkisizlik İddiası 203
1. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazının Zamanı 203
2. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazında Bulunabilecek Kişiler 204
3. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazı Hakkında Karar
Vereceği Zaman 204
4. İtiraz Kanun Yolu 204
İ. Yer Yönünden Yetkisiz Mahkemenin Yaptığı İşlemler 205
J. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetki Kurallarının İstisnaları 205
1. Bağlantı 205
2. Nakil 206
a) Hukuki Sebeplerle Davanın Nakli 206
b) Fiili Sebeplerle Davanın Nakli 207
c) Kamu Güvenliği Nedeniyle Davanın Nakli 207
d) Afet Nedeniyle Davanın Nakli 207
e) Nakil Kararını Verecek Makam 207
f) Kısmi Nakil 208
g) Nakil Kararının Kesinliği 208
3. İstinabe 208
K. Yetkili Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri 209
L. Yargı Organları Arasında İş Bölümü Uyuşmazlığı 209
Altıncı Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
XVI. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ 211
A. İşlemin Yapısına Göre Tasnif 212
1. Sözlü İşlemler 212
2. Yazılı İşlemler 212
3. Hareketli/Eylemli İşlemler 212
4. Hareketsiz/Eylemsiz İşlemler 212
5. Açık İşlemler 212
6. Gizli İşlemler 213
B. İşlemi Yapan Makama Göre Tasnif 213
1. Yargılama Makamı İşlemleri 213
a) Hâkim İşlemleri / Kararları 213
(1) Fiili İşlemler 213
(2) Fikri İşlemler 213
(a) Ceza Muhakemesinin Aşaması Bakımından Karar 214
(b) Kararın Niteliği Bakımından Kararlar 214
b) İşlemi Yapan Makamın Sıfatına Göre İşlemler 215
(1) Hâkimlik Kararları 215
(2) Mahkeme Kararları 215
2. İddia Makamı İşlemleri 216
a) Hareketli İşlemler 216
b) Fikri İşlemler 216
3. Savunma Makamı İşlemleri 217
C. Muhakeme İşlemlerinde Süreler 217
1. Hak Düşürücü Süre 217
2. Koruyucu Süre 217
3. Düzenleyici/Yaptırımsız Süre 218
D. Sürelerin Hesaplanması 218
E. Eski Hale Getirme 219
1. Eski Hale Getirmenin Hukuki Niteliği 219
2. Eski Hale Getirme Sebepleri 219
a) Kusuru Olmaksızın Bir Sürenin Geçirilmiş Olması 219
b) Kanun Yoluna Başvuru Hakkının Bildirilmemiş Olması 219
c) Duruşmada Bulunmayan Sanık Hakkında Karar Verilmiş Olması 220
3. Eski Hale Getirme Talebinin Yapılacağı Makam 220
4. Eski Hale Getirme Talebi Hakkında Karar Verecek Makam 220
5. Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmak İçin Gerekli Olan Süre 221
6. Eski Hale Getirme Talebi Üzerine Verilen Karara Karşı Kanun Yolu 222
7. Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmanın Etkisi 222
F. Muhakeme İşlemlerinin Bildirilmesi 222
1. Tefhimle Bildirim 223
2. Tebliğle Bildirim 223
G. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar ve Bu Aykırılıkları Giderilmesi 224
1. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar 224
a) Yokluk 224
b) Hak Düşümü 224
c) Butlan (Hükümsüzlük) 224
(1) Mutlak Butlan 225
(2) Nisbi Butlan 225
d) Kabul Edilmezlik/Geri Çevrilme 225
2. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıkların Giderilmesi 226
a) Geri alma 226
b) Yenileme 226
c) Bozma 226
d) İyileştirme 227
e) Düzeltme 227
f) Çevirme 227
Yedinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI VE BU MAKAMLARI TEMSİL EDEN KİŞİLER
XVII. CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI 229
XVIII. CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARINI TEMSİL EDEN VE CEZA MUHAKEMESİ
İŞLEMLERİNE KATILAN KİŞİLER (ÖZNELER/SUJELER) 229
A. Yargılama Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Hâkim 230
1. Hâkimlerin Sınıflandırılması 230
2. Hâkimlerin Özellikleri 231
a) Hâkimin Bağımsızlığı 231
(1) Hâkimin Bağımsızlığının Kendisine Karşı Korunması Gereken
Erkler 232
(a) Hâkimin Bağımsızlığının Yasama Organına Karşı
Korunması 232
(b) Hâkimin Bağımsızlığının Yürütme Organına Karşı
Korunması 233
(c) Hâkimin Bağımsızlığının Yargılama Organına Karşı
Korunması 233
(d) Hâkimin Bağımsızlığının Ortama Karşı Korunması (Üçüncü
Kişilere Karşı Korunması) 233
b) Hâkimin Tarafsızlığı 234
(1) Hâkimin Davaya Bakamayacağı Durumlar 235
(a) Hâkimin Kesin Olarak Davaya Bakamayacağı Durumlar 235
(b) Yargılamaya Katılamayacak Hâkim 237
(c) Hâkimin Tarafsızlığından Şüpheye Düşülecek Nedenlerden
Dolayı Davaya Bakamayacağı Durumlar 239
(2) Hâkimin Reddi Muhakemesi 240
(a) Hâkimin Reddi İddiası 240
(b) Hâkimin Reddi İddiasında Savunma 241
(c) Hâkimin Reddi İddiasında Karar Verecek Mahkeme 242
(d) Ret İstemi Üzerine Verilecek Kararlar ve Başvurulacak Kanun
Yolları 243
(e) Reddi İstenen Hâkimin Yapabileceği İşlemler 244
(3) Hâkimin Çekinmesi 245
(a) Hâkimin Çekinme Gerekçeleri 245
(b) Hâkimin Çekinme İsteminde Süre 245
(c) Hâkimin Çekinme İsteği Konusunda Karar Verecek Merci 245
(d) Hâkimin Çekinme İsteği Üzerine Mahkemece Verilecek
Karar 246
(4) Zabıt Kâtibinin Reddi veya Çekinmesi 247
B. İddia Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Cumhuriyet Savcısı 247
1. Genel Olarak 247
2. Cumhuriyet Savcılığının Örgütlenmesi 248
3. Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 248
4. Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri 248
5. Cumhuriyet Savcısının Görevleri 249
6. Cumhuriyet Savcılarının Yer Yönünden Yetkisi 250
7. Cumhuriyet Savcılarının Hukuki Konumu 251
8. Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı, Birbirleri ve Kolluk Kuvveti ile
İlişkisi 251
a) Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı İle İlişkisi 251
b) Cumhuriyet Savcılarının Birbirleri İle İlişkisi 251
c) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvveti İle İlişkisi 252
9. Cumhuriyet Savcısının Bağımsızlığı Sorunu 252
10. Cumhuriyet Savcısının Tarafsızlığı Sorunu 253
11. Cumhuriyet Savcısının Reddi Sorunu 254
12. Cumhuriyet Savcısının CMK’nın Uygulanmasındaki Görevleri
(Yükümlülükleri) 256
a) Cumhuriyet Savcısının Soruşturmaya Başlama ve Delilleri Toplama
Görevi (Araştırma ve Delil Toplama Görevi) 256
b) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Görevi 256
c) Cumhuriyet Savcısının Açılmış Olan Kamu Davasına Katılarak
Davanın Sonuçlanmasını Sağlama Görevi 257
d) Cumhuriyet Savcısının Kanun Yollarına Başvurma Görevi 257
13. Cumhuriyet Savcısının Yetkileri 258
a) Cumhuriyet Savcısının Şüphelinin İfadesini Alması 258
b) Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verme
Yetkisi 260
c) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvvetlerinden Delil Araştırmasını
İsteme Yetkisi 260
d) Cumhuriyet Savcısının Başka Bir Cumhuriyet Savcısından Yargı
Çevresi İçindeki Bir Soruşturma İşlemini Yapmasını İsteme Yetkisi 261
e) Soruşturmada Cumhuriyet Savcısının Hâkim Kararı İsteme Yetkisi 261
f) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Konusunda Takdir
Yetkisi 261
14. Cumhuriyet Savcısının İçtihadı Birleştirme Kararı ile Bağlı Olup
Olmadığı Sorunu 262
15. Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi 262
a) Delilleri Değerlendirirken Takdir Yetkisi 262
b) İddianame Düzenleme Konusunda Takdir Yetkisi 263
c) TCK’da Yer Alan Bazı Durumlarda Cumhuriyet Savcısının Takdir
Yetkisi 263
16. Cumhuriyet Savcının Şikâyet veya İhbar Dışında Bir Nedenle Bir Suçun
İşlendiğini Öğrenmesi 264
C. Kolluk Kuvveti 266
1. Adli Kolluğun Görevi 267
a) Diğer Kolluk Birimlerinin Adlî Kolluk Görevi 270
2. Adli Kolluğun Yetkisi 270
a) Adlî Kolluğun Olay Yerinde Aldığı Tedbirlere Uyulmaması Halinde
Yetkisi 270
b) Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi, Sınırları ve Şekli 270
c) CMK’da Adli Kolluğa Doğrudan Doğruya Soruşturma İşlemlerini
Yapma Yetkisinin Verilip Verilmediği Sorunu 272
3. Kamu Görevlilerinin Adli Görevin İcrası Kapsamında İşlediği Suçlara
İlişkin Soruşturma 272
4. Sulh Ceza Hâkiminin Soruşturma Evresindeki Görevi 274
5. Soruşturma Evresinde Yapılan İşlemlerin Tutanağa Bağlanması 275
D. Mağdur veya Suçtan Zarar Gören (Katılan) 275
1. Mağdurun Hakları 279
a) Soruşturma Aşamasında Mağdurun Hakları 279
b) Kovuşturma Aşamasında Mağdurun Hakları 281
2. Mağdura Haklarının Anlatılıp Açıklanması 283
3. Mağdura Zorunlu Vekil Tayini 283
4. Suçun Mağduru İle Şikâyetçinin Çağırılması 284
5. Mağdur İle Şikâyetçinin Davete Uymamaları 285
6. Mağdur İle Şikâyetçinin Dinlenmesi 285
7. Kamu Davasına Katılma 287
a) Kamu Davasına Katılmanın Koşulları 288
(1) Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören veya Malen Sorumlu
Olmak 288
(2) Dava Açıldıktan Sonra ve Fakat Dava Bitmeden Önce İstemde
Bulunmak 288
8. Kamu Davasına Katılma İsteğinde Bulunma Zamanının Başlama ve
Sona Erme Zamanı 289
9. Kamu Davasına Katılma Hakkına Sahip Olan Kişiler 290
10. Kamu Davasına Katılma Usulü 292
11. Kamu Davasına Katılanın Hakları 293
12. Kamu Davasına Katılanın Yetkileri 293
13. Kamu Davasına Katılmanın Davaya Etkisi 294
14. Kamu Davasına Katılmadan Önceki Kararların Tebliği 294
15. Kamu Davasına Katılanın Kanun Yoluna Başvurması 294
16. Kamu Davasına Katılmanın Hükümsüz Kalması 295
17. Kamu Davasına Katılma İle Şahsi Dava ve Şahsi Hak Davası 295
E. Savunma Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Şüpheli ve Sanık 296
1. Genel Olarak 296
2. Şüpheli ve Sanık 298
a) Şüpheli 298
b) Sanık 298
3. Şüpheli ve Sanığın Ceza Muhakemesindeki Konumu 299
4. Şüpheli ve Sanık Olabilme Koşulları 299
a) Gerçek Kişi Olma 299
b) Belli Olma 301
5. Şüpheli ve Sanığın Hakları 302
a) Şüphelinin Hakları 302
(1) Şüphelinin CMK m. 147’de Yer Alan Hakları 302
(a) Haklarını Öğrenme Hakkı 302
(b) Hakkında Yapılan İsnadları Öğrenme Hakkı 303
(c) Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı 304
(d) Yakınlarına Haber Verilmesini İsteme Hakkı 308
(e) Susma Hakkı 309
(f) Şüpheden Kurtulması İçin Somut Delillerin Toplanmasını
İsteyebilme Hakkı 312
(g) Aleyhine Var Olan Şüphe Nedenlerini Ortadan Kaldırmak
ve Lehine Olan Hususları İleri Sürme Hakkı 312
(2) Şüphelinin Diğer Hakları 315
(a) Lekelenmeme Hakkı 315
(b) Makul Sürede Yargılanma Hakkı 316
(c) Savunma Hakkı 316
(d) Masumluk Karinesinden Yararlanma Hakkı 317
(e) Hâkim veya Bir Adli Makam Önüne Çıkma (Habeas
Corpus) ve İtiraz Hakkı 318
b) Şüphelinin Yükümlülükleri 318
(1) İfade ve Sorguya Katlanma Yükümlülüğü 319
(2) Hazır Bulunma Yükümlülüğü 319
(3) Koruma Tedbirlerine Katlanma Yükümlülüğü 321
c) Sanığın Hakları 322
(1) Aleni Yargılanma Hakkı 322
(2) Kovuşturma İşlemlerinden Haberdar Olma Hakkı 322
(3) Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı 322
d) Sanığın Yükümlülükleri 323
(1) Mahkemede Hazır Bulunma Yükümlülüğü 323
(2) Sanığın Kararlara Boyun Eğme Yükümlülüğü 323
6. Şüpheli veya Sanığın Yasal Temsilcisinin ve Eşinin Hak ve
Yükümlülükleri 323
F. Müdafi 324
1. Genel Olarak 324
2. Müdafiin Hukuki Durumu 325
3. Müdafi Olabilmenin Koşulları 326
4. Müdafilik Türleri 327
a) İsteğe Bağlı Müdafilik 327
b) Zorunlu Müdafilik 327
(1) İstem Üzerine Zorunlu Müdafilik 327
(2) Doğrudan Zorunlu Müdafilik 327
c) CMK’da Yer Alan Özel Müdafilik Halleri 328
5. Müdafiin Bağımsızlığı 328
a) Yürütme Karşısında Bağımsızlık 328
b) Cumhuriyet Savcısı Karşısında Bağımsızlık 329
c) Şüpheli/Sanık Karşısında Bağımsızlık 329
d) Mahkeme Karşısında Bağımsızlık 329
e) Baro Karşısında Bağımsızlık 330
f) Üçüncü Kişiler Karşısında Bağımsızlık 330
6. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı/Müdafi Seçimi ve Müdafi
Görevlendirilmesi 330
a) Müdafi Seçimi 331
b) Müdafi Görevlendirme 331
(1) İstem Üzerine Müdafi Görevlendirme 331
(2) Doğrudan Müdafi Görevlendirme 331
(3) Müdafi Görevlendirmede Usul 332
7. Müdafi Sayısı 332
a) Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı 333
b) Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı 333
8. Müdafiin Yetkileri 333
a) Müdafiin Soruşturma Evresindeki Yetkileri 334
(1) Müdafiin Dosyayı İnceleme ve Örnek Alma Yetkisi 334
(a) İncelenebilecek Dosyanın İçeriğinde Sınırlamanın Bulunup
Bulunmaması Sorunu 334
(b) Dosyayı İncelemek İçin Cumhuriyet Savcısının Yazılı Emri
ve Vekâletname 335
(2) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanması 336
(3) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanamayacağı
Durumlar 339
(4) Müdafiin Şüpheli veya Sanıkla Görüşme ve Yazışması 340
(5) Müdafiin Hazır Bulunma Yetkisi 341
(6) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 342
b) Müdafiin Kovuşturma Evresindeki Yetkileri 343
(1) Dosya İnceleme Yetkisi 343
(2) Sanık ile Görüşme ve Yazışma Yetkisi 343
(3) Hazır Bulunma Yetkisi 344
(a) Müdafiin Doğrudan Soru Sorması 345
(b) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurması 346
9. Müdafiin Yükümlülükleri/Görevleri 347
a) Savunma Görevini Gereği Gibi Yerine Getirme 347
b) Sır Saklama 348
c) Gerçeği Söyleme Yükümlülüğü 349
d) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkartılmasını Sağlama 350
10. Müdafiin Yükümlülüğünü / Görevini Yerine Getirmemesi 351
11. Müdafilik Görevinden Yasaklanma 351
12. Görevini Yerine Getirmeyen Müdafi Hakkında Disiplin ve Adli
Soruşturma Açılması 354
G. Tanık 354
1. Genel Olarak 354
2. Tanık Olabilecek Kişiler 356
a) Hâkimin Tanıklığı 356
b) Cumhuriyet Savcısının Tanıklığı 357
c) Müdafiin Tanıklığı 358
d) Sanığın/Suç Ortağının Tanıklığı 358
e) Mağdurun Tanıklığı 359
f) Bilirkişinin Tanıklığı 362
g) Adli Kolluğun Tanıklığı 363
ğ) Çocuk, Akıl Hastaları ve Akıl Zayıflığı İçinde Olanların Tanıklığı 363
3. Tanıkların Çağrılması 364
4. Çağrıya Uymayan Tanıklar Hakkında Uygulanacak Yaptırım 368
5. Tanığın Yükümlülükleri (Ödevleri) 369
a) Yetkili Makam Huzuruna Gelme Yükümlülüğü (Hazır Bulunma
Yükümlülüğü) 369
b) Beyanda Bulunma Yükümlülüğü 369
c) Beyanda Bulunma Yükümlülüğünün İstisnaları 370
(1) Mutlak Çekinme Hakkının Olduğu Durumlar 370
(2) Meslekleri veya Sürekli Uğraşları Nedeniyle Tanıklıktan
Çekinme Hakkı Olanlar 374
(3) Ceza Kovuşturmasına Uğratabilecek Nitelikte Olan Sorulara
Cevap Vermeme Durumları Nedeniyle Çekinme Hakkı 377
d) Doğru Beyanda Bulunma Yükümlülüğü 379
e) Yemin Etme Yükümlülüğü 379
(1) Yemin Etme Yükümlülüğünün İstisnaları 379
(2) Tanıklara Yemin Verilmesi 380
(3) Yeminin Biçimi 380
(4) Yeminin Yerine Getirilmesi, Sağır veya Dilsizin Yemini 381
6. Tanıklıktan ve Yeminden Sebepsiz Çekinme Durumu ve Yaptırımı 381
7. Tanığın Hakları 381
a) Tanıklıktan Çekinme Hakkı 381
b) Kendisi veya CMK m. 45’te Yer Alan Kişiler Hakkında Ceza
Kovuşturmasına Yol Açabilecek Sorulara Cevap Vermeme Hakkı 382
c) Tazminat Hakkı 382
8. Tanıkların Dinlenmesi 382
a) Tanığın Dinlenmesine Geçilmeden Önce Tanıklık Yapma Görevinin
Öneminin Anlatılması 385
b) Tanığa İlk Önce Sorulacak Hususlar 386
d) Tanığın Erken Dinlenmesi 388
e) Tanığın Tekrar Dinlenmesi 389
9. Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerde Tanıklık 389
10. Gizli Tanıklık ve Gizli Korunması 391
H. Bilirkişi 394
1. Genel Olarak 394
2. Bilirkişinin Tanımı 395
3. Bilirkişinin Hukuki Niteliği 395
4. Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller 396
5. Bilirkişiye Başvurulamayacak Haller 397
6. Bilirkişiye Başvurma (Bilirkişi Atama) Yetkisine Sahip Kişiler 400
a) Soruşturma Evresinde 400
b) Kovuşturma Evresinde 400
7. Bilirkişi Atanmasını İsteme Hakkına Sahip Kişiler 401
8. Delillerin Müşterekliği İlkesi Gereği Hâkimin Kişisel Bilgisini
Mahkemede Kullanmaması 402
9. Bilirkişi Olabilecek Kişiler (Bilirkişi Olma Koşulları) 402
10. Bilirkişi Atanma Usulü 404
11. Bilirkişinin Yükümlülükleri 404
a) Bilirkişiliği Kabul Etme Yükümlülüğü (Zorunlu Bilirkişilik) 404
b) Yemin Etme Yükümlülüğü 405
c) İnceleme Yapma ve Yaptığı İncelemenin Sonuçlarını Bildirme
Yükümlülüğü 406
d) Çağrıya Uyma (Hazır Bulunma) Yükümlülüğü 407
(1) Çağrıya Uyma Yükümlülüğüne Uymamanın Yaptırımı 408
12. Bilirkişi Sayısı 409
13. Bilirkişi Değerlendirmesi, Dinlenmesi ve Uzman Mütalaası 410
a) Bilirkişi Değerlendirmesi 410
(1) Bilirkişi Değerlendirmesinin Hukuki Niteliği 410
(2) Bilirkişi Değerlendirmesinin Yetkili Kişiye Verilmesi 410
(3) Duruşma Aşamasında Bilirkişinin Dinlenmesi 413
(4) Bilirkişinin Erken Dinlenmesi 413
b) Uzman Mütalaası 414
14. Bilirkişinin Yetkileri 415
15. Bilirkişilikten Çekinme 416
16. Bilirkişinin Reddi 416
17. Bilirkişi Tanık 418
18. Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunmaması 418
a) Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunduğu Durumlar 418
19. Özel Bilirkişilik Şekli Olarak Gözlem Altına Alma 419
a) Gözlem Altına Alma Koşulları 419
b) Yetkili Makam 419
c) Süresi 420
d) İtiraz 420
e) İtiraz Edebilecek Kişiler 420
f) İtirazı İnceleyecek Merci 420
g) İtiraz Üzerine Verilecek Karar 420
Sekizinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNDE DELİL
XIX. CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT ARAÇLARI OLARAK DELİLLER 421
A. İspat Kavramı 421
B. Delil Kavramı 422
C. Delillerin Özellikleri 423
D. Delil Çeşitleri 423
E. Delillerin Sınıflandırılması 424
1. Beyan Delili 424
a) Tanık Beyanı 425
b) Şüpheli ve Sanık Beyanı 427
(1) Şüpheli Beyanı 428
(a) Şüphelinin İfadesinin Alınması 428
(b) Şüphelinin Sorgusunun Yapılması 432
(c) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak Şüphelinin
Çağrılması 433
(d) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak Şüpheli Hakkında
Zorla Getirme Kararı Verilmesi 434
(2) Sanığın Sorgusunun Yapılması 436
(a) Şüphelinin İfadesi Alınmadan veya Sorgusu Yapılmadan
Önce Yapılması Gerekenler (İfade ve Sorgu tarzı) 437
(b) Şüphelinin İfadesi veya Sanığın Sorgusu Yapılırken Yasak
Olan İfade ve Sorgu Yöntemleri 437
(i) Kötü Davranma 439
(ii) İşkence 439
(iii) İlaç Verme 439
(iv) Yorma 440
(v) Aldatma 440
(vi) Cebir veya Tehditte Bulunma 442
(vii) Bazı Araçları Kullanma Gibi Bedensel veya Ruhsal
Müdahaleler Yapma (İradeyi Etkileyen Diğer
Nedenler) 443
(viii) Yasaya Aykırı Vaatte Bulunma (CMK m. 148/2) 444
(3) Şüpheli veya Sanığın İkrarı 445
2. Belge Delili (Yazılı Açıklamalar) 448
a) Yazılı Belge 449
b) Şekil Tespit Eden Belge 450
3. Belirti Delilleri 450
4. Ses ve Görüntü Tespit Eden Araçların Kaydı 452
F. Delil Yasakları–Yasak Deliller (Hukuka Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen Delillerin
Kullanılamaması) 454
1. Genel Olarak 454
2. Delil Yasaklarının Görevi 455
3. Delil Yasaklarının Sınıflandırılması Sorunu 456
a) Türk Öğretisinde Kabul Edilen Sınıflandırmalar 456
(1) Delil Elde Etme Yasağı 457
(a) Genel Olarak 457
(b) Delil Elde Etme Yasağı Durumları 458
(i) Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi
(CMK m. 45, 46, 48, 147) 458
(ii) İfade Alma ve Sorguda Yasak Yöntemlerin
Kullanılması (CMK m. 148) 460
(iii) Kanun Tarafından Yetkilendirilmiş Kişilerin Emri
Bulunmadan ve Kanun Tarafından Belirlenen Usullere
Uyulmadan Delil Elde Edilmesi 461
(2) Delil Değerlendirme Yasağı (Hukuka Aykırı Delilin Kullanılma
Yasağı) 462
(a) Anayasa m. 38/6’ya Göre Delil Değerlendirme Yasağı 463
(b) CMK m. 217/2’ye Göre Delil Değerlendirme Yasağı 464
(c) Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilen Delillerin Kullanılıp
Kullanılmamasında Mutlak ve Nisbi Kullanma Yasağı
Sistemleri/ Kuramları 467
4. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi 485
5. İdari Kolluğun Elde Ettiği Delillerin Kullanılması Sorunu 488
6. Tesadüfen Elde Edilen Deliller 492
7. Askeri Ceza Mahkemesi ve Delil Yasakları 492
8. Yüce Divan Yargılaması ve Delil Yasakları 493
G. Delile Ulaşma Yolları (Delil Elde Etme Yöntemleri) 493
1. Genel Olarak 493
2. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 495
a) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek
Alınması (CMK m. 75/1) 495
(1) Beden Muayenesi 496
(a) Dış Beden Muayenesi 496
(b) İç Beden Muayenesi 497
(2) Vücuttan Örnek Alınması 497
(3) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek
Alınmasının Hukuki Niteliği 497
(4) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek
Alınması ve Kişinin Kendisi veya Yakınları Aleyhine Ceza
Soruşturmasına veya Kovuşturmasına Neden Olacak Beyanda
Bulunmama Hakkı (Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare) 498
(5) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek
Alınmasının Koşulları 499
(a) Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 499
(b) Suçun Kanunda Öngörülen Cezasının Üst Sınırı İki Yıl ve
Daha Yukarı Olması Gerekir 499
(c) Müdahalenin Sağlığa Zarar Verme Tehlikesinin
Bulunmaması (Orantılılık İlkesi) 499
(d) Karar Verecek Kişi 500
(e) İç Beden Muayenesi veya Vücuttan Örnek Alma İşlemini
Yapacak Kişiler 502
(f) İtiraz 503
(g) İtiraz Edebilecek Kişiler 503
(h) İtirazı İnceleyecek Merci 503
(ı) İtiraz Üzerine Verilecek Karar 503
(6) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması
ve Bu Delillerin Kullanılması Yasağı 504
(7) Özel Kanunlar Gereği Alkol Muayenesi ve Kan Örneği Alınması 504
3. Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan
Örnek Alınması 504
a) Genel Olarak 504
b) Beden Muayenesi 505
(1) Dış Beden Muayenesi 505
(2) İç Beden Muayenesi 505
c) Amaç 506
d) Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan
Örnek Alınmasının Uygulama Koşulları 506
(1) Şüpheli ve Sanık Dışında Bir Kişi Bulunmalıdır 506
(2) Müdahalenin Mağdur veya Diğer Kişilerin Sağlığını Tehlikeye
Düşürmemesi Gerekir (Orantılılık İlkesi) 506
(3) Karar Verecek Kişi veya Makam 506
(4) İstemde Bulunabilecek Kişi veya Kişiler 508
(5) İtiraz 508
(6) İtiraz Edebilecek Kişiler 508
(7) İtiraz Üzerine Verilecek Karar 508
(8) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması
ve Bu Delillerin Kullanılması Yasağı 508
(9) Diğer Kişilerin Rızasının Olmaması ve Susma Hakkı (Nemo
Tenetur) 509
4. Moleküler Genetik İncelemeler 511
a) Moleküler Genetik İncelemenin Hukuki Niteliği 511
b) Moleküler Genetik İncelemenin Amacı 511
c) Moleküler Genetik İncelemenin Uygulanma Koşulları 513
(1) Başlamış Olan Bir Ceza Soruşturması veya Kovuşturmasının
Bulunması 513
(2) İkincil Nitelikte Bir Başvuru Olup Olmadığı 513
(3) Karar Verecek Kişi 514
(4) Moleküler Genetik İnceleme Yapılabilmesi İçin Bilirkişi
Görevlendirilmesi 514
(5) İstemde Bulunabilecek Kişiler 515
(6) Moleküler Genetik İncelemeye Tabi Tutulacak Kişiler 515
(7) İtiraz 515
(8) Genetik İnceleme Sonuçlarının Gizliliği 516
(9) Hukuka Aykırı Moleküler Genetik İnceleme Sonucu Elde Edilen
Deliller ve Kullanılma Yasağı 516
5. Fizik Kimliğinin Tespiti 517
a) Genel Olarak 517
b) Fizik Kimliğinin Tespitinin Hukuki Niteliği 517
c) Fizik Kimliğinin Tespitinin Amacı 517
d) Fizik Kimliğinin Tespitinin Konusu 517
e) Uygulanma Koşulları 518
(1) Üst Sınırı İki Yıl veya Daha Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Bir
Suçtan Dolayı Soruşturma ve Kovuşturma Başlamış Olmalıdır 518
(2) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 518
(3) Şüpheli veya Sanığı Teşhisi İçin Gerekli Olmalıdır (Orantılılık
İlkesi) 518
(4) Kararı Verecek Kişi 518
(5) İtiraz 520
(6) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitinin Uygulanma Usulü 520
(7) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitine Yönelik Bilgilerin Yok
Edilmesi ve Hukuka Aykırı Delil 520
6. Keşif 521
a) Genel Olarak 521
b) Keşfin Hukuki Niteliği 522
c) Keşfin Amacı 522
d) Keşfin Konusu 522
(1) Nesneler 522
(2) Belgeler 522
(3) Kişiler 522
(4) Olgular ve Deneyler 523
e) Keşfin Uygulanma Koşulları 523
(1) Keşif Yapmaya Yetkili Kişiler 523
(2) Keşfin Yapılmasında Hazır Bulunabilecek Kişiler 523
(3) Keşif Tutanağı ve Keşif Tutanağının Delil Değeri 525
(4) Hukuka Aykırı Yöntemler Uygulanarak Gerçekleştirilen Keşif
Sonucu Elde Edilen Delil ve Delil Yasakları 526
7. Keşif Türleri 527
a) Yer Gösterme 527
(1) Yer Gösterme İşleminin Hukuki Niteliği 527
(2) Yer Gösterme İşlemini Yapabilecek Kişiler 527
(3) Yer Gösterme İşleminde Hazır Bulunabilecek Kişiler 528
(4) Yer Gösterme İşleminin Tutanağa Bağlanması 528
(5) Yer Gösterme İşleminde İşleme Başlamadan Önce Şüpheliye
Haklarının Hatırlatılması 528
b) Otopsi 528
(1) Genel Olarak 528
(2) Otopsi İşleminin Hukuki Niteliği 529
(3) Otopsi İşlemini Yapmaya Yetkili Kişiler 529
(4) Otopsi İşlemi Yapılması Kararını Verecek Makam veya Kişi 529
(5) Gömülmüş Bulunan Bir Cesedin İncelenmesi Veya Otopsi
Yapılması 530
8. Arama 531
a) Genel Olarak 531
b) Aramanın Amacı 533
c) Özel Arama Şekilleri 534
d) Aramanın Hukuki Niteliği 534
e) Aramanın Uygulanma Koşulları 534
(1) Makul Şüphe 535
(a) Şüpheli ve Sanık Bakımından 535
(b) Üçüncü Kişiler Bakımından 535
(2) Arama Kararı ve Arama Emrini Vermeye Yetkili Kişi 537
(a) Arama Kararı 537
(b) Arama Kararını Vermeye Yetkili Kişi 537
(i) Soruşturma Evresinde Arama Kararını Vermeye
Yetkili Kişi 537
(ii) Kovuşturma Evresinde Arama Kararını Vermeye
Yetkili Kişi 539
(c) Arama Kararına Gerek Olmayan Durumlar 540
(i) CMK’da Düzenlenen Durumlar 540
(ii) 8203 sayılı Adlî ve Önleme Aramaları Yönetmeliği m.
8’de Düzenlenen Durumlar 541
(d) Arama Yapılacak Kişiler 542
(e) Arama Yapılacak Yerler 543
(i) Üstte Arama 543
(ii) Eşyada Arama 543
(iii) Konutta Arama 543
(iv) İşyerinde Arama 544
(v) Araçta Arama 545
(vi) Diğer Yerlerde Arama 546
(vii) Askerî Mahallerde Arama 546
(viii) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama 546
(f) Arama Yapılacak Zaman 547
(3) Arama Karar veya Emrinde Bulunacak Hususlar 548
(4) Aramada Hazır Bulunacak ve/veya Bulunabilecek Kişiler 549
(5) Arama Sonunda Verilecek Belge 553
(6) Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi 554
(7) Aramada Tesadüfen Elde Edilen Deliller 555
(8) Arama ve Delil Yasakları 557
(9) Tazminat 559
9. Elkoyma 559
a) Genel Olarak 559
b) Elkoymanın Hukuki Niteliği 560
c) Elkoymanın Amacı 560
d) Elkoymanın Kapsamı 560
e) Elkoymanın Uygulanma Koşulları 561
(1) Bir Ceza Soruşturması ve Kovuşturması Başlamış Olmalıdır 561
(2) Elkonulacak Eşya veya Kazanç Bir Kişiye Ait Olmalı veya Bir
Kişinin Zilyedinde Olmalıdır 561
(3) Elkoyma Karar veya Emrini Yetkili Kişiler Vermelidir 562
f) Elkoyma Karar veya Emrine Karşı Hukuki Denetim 564
g) Elkoyma İşleminin Uygulanma Süresi 565
h) Elkoyma İşleminin İlgilisine Bildirilmesi 565
ı) Elkonulan Eşyanın Geri Verilmesi 566
i) Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması 566
j) İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem 569
k) Elkonulamayacak Mektuplar ve Belgeler 569
l) İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelerin Mahkemece İncelenmesi 570
m) Askerî Mahâllerde Yapılacak Elkoyma İşlemi 571
n) Özel Elkoyma Şekilleri 572
(1) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma 572
(a) Genel Olarak 572
(b) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle Müsadere
Arasındaki Farklar 572
(c) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle İhtiyadi Haciz
ve İhtiyadi Tedbir Arasındaki Fark 573
(d) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Hukuki
Niteliği 573
(e) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Amacı 573
(f) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Kapsamı 574
(g) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Uygulanma
Koşulları 574
(i) CMK m. 128/2’de Yer Alan Suçlardan Birinin İşlendiği
Konusunda Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Suç
Şüphesi Bulunmalıdır 574
(ii) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Olmalıdır 576
(iii) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir 578
(h) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İşleminin
Uygulanması 579
(ı) Hukuki Denetim 580
(i) Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Kayyım Atanması 580
(j) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Özel Elkoyma Şekli 580
(2) Postada Elkoyma 580
(a) Genel Olarak 580
(b) Postada Elkoymanın Hukuki Niteliği 581
(c) Postada Elkoymanın Amacı 581
(d) Postada Elkoymanın Kapsamı 581
(e) Postada Elkoymanın Uygulama Koşulları 582
(i) Herhangi Bir Suç İçin Ceza Soruşturması ve
Kovuşturmasına Başlanmış Olmalıdır 582
(ii) Hâkim veya Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hâllerde
Cumhuriyet Savcısının Kararı Bulunmalıdır 582
(f) Postada Elkoyma Tedbirinin Uygulanması 583
(g) Hukuki Denetim 584
(3) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoyma 585
(a) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Hukuki
Niteliği 585
(b) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Amacı 585
(c) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Kapsamı 585
(d) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Uygulanma
Koşulları 585
(i) Bir Suç İçin Ceza Soruşturması veya Kovuşturmasına
Başlanmış Olmalıdır 585
(ii) Yetkili Kişinin Kararı Bulunmalıdır 586
(e) Elkonulan Şeylerin Avukatla Müvekkil Arasındaki İlişkiye
Ait Olduğu İtirazı 587
(f) Hukuki Denetim 589
(4) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini 590
(a) Genel Olarak 590
(b) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Hukuki Niteliği 590
(c) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Amacı 591
(d) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Kapsamı 591
(e) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Uygulanma Koşulları 591
(i) Bir Şirket Bulunmalıdır 591
(ii) Soruşturulması veya Kovuşturulmasına Başlanmış Bir
Suç Olmalıdır 591
(iii) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanmış Suç İçin
Kuvvetli Suç Şüphesi Bulunmalıdır 592
(iv) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılabilmesi İçin Gerekli
Olması 592
(v) Hâkim veya Mahkeme Kararı Bulunmalıdır 593
(f) Atama Kararında Bulunması Gerekenler 593
(g) Tedbirin Uygulanması Sonucu Kayyıma Ödenecek Ücret 594
(h) Tedbirin Uygulanma Süresi 594
(ı) Atanan Kayyımın Bağımsız ve Tarafsız Olması 594
(i) Kayyım Atamada Ölçülülük/Orantılılık İlkesi 594
(j) Kayyımın Hukuki Sorumluluğu 595
(k) Kayyımın Cezai Sorumluluğu 595
(l) Hukuki Denetim 598
(5) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoyma 598
(a) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Hukuki Niteliği 598
(b) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Amacı 598
(c) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Kapsamı 599
(d) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Kopyalama ve Elkoymanın Uygulanma Koşulları 601
(i) Soruşturmasına Başlanmış Bir Suç Olmalıdır 601
(ii) Hâkim Kararı Bulunmalıdır 602
(iii) Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin
Varlığı Gereklidir 604
(iv) Başka Surette Delil Elde Etme İmkânının
Bulunmaması Gerekir 604
(e) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Elkoymanın Uygulanması 605
(f) Hukuki Denetim 607
(6) Özel Kanunlarda Öngörülen Elkoyma Durumları 607
(a) Basılmış Eserlere Elkoyma 607
(b) 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda Elkoyma 608
(c) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Elkoyma 609
o) Haksız Elkoyma Nedeniyle Tazminat 609
10. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 610
a) Genel Olarak 610
b) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Hukuki Niteliği 611
c) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Amacı 611
d) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Kapsamı 611
(1) İletişimin Tespit Edilmesi 612
(2) İletişimin Dinlenmesi 616
(3) İletişimin Kayda Alınması 617
(4) Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi 620
(5) Mobil (Taşınabilir/Cep) Telefonun Yerinin Belirlenmesi 621
e) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Uygulanma Koşulları 621
(1) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanmış Bir Suç
Bulunmalıdır 621
(2) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanan Suçun İşlendiğine
Yönelik Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Suç Şüphesi
Bulunmalıdır 623
(3) Başka Türlü Delil Elde Etme İmkânı Bulunmamalıdır 625
(4) Hâkim Kararı veya Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde
Cumhuriyet Savcısının Kararı Bulunmalıdır 627
(5) Bir Ceza Soruşturmasında Şüpheli veya Ceza Kovuşturmasında
Sanık Bulunmalıdır 631
f) Şüpheli veya Sanığın Tanıklıktan Çekinebilecek Kişilerle Arasındaki
İletişimi 634
g) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi
Kararının İçeriği 636
h) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinde
Süre 637
ı) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesine
Yönelik Kararın Gizli Tutulması 639
i) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Yetkili Olmayan Kişilerce Gerçekleştirilmesi 639
j) Şüpheli veya Sanığın Müdafiin Bürosu, Konutu ve Yerleşim
Yerindeki Telekomünikasyon Araçları Hakkında Telekomünikasyon
Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin
Uygulanamaması 640
k) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi
İşleminin Uygulanması 642
l) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşlemi
Sonucu Elde Edilen Kayıtların Yok Edilmesi 644
m) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşlemi
Sonucu Yapılan Kayıtların Yok Edildiğinin İlgiliye Bildirilmesi 646
n) Hukuki Denetim 647
o) Tesadüfen Elde Edilen Deliller 647
ö) İletişim İçeriklerinin Bir İkrar Delili Olup Olmayacağı Sorunu 652
p) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi ve
Yasak Delil 653
s) İletişimin Önleme Amaçlı (İdari Kolluk) Denetlenmesi 655
11. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 657
a) Genel Olarak 657
b) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Hukuki Niteliği 657
c) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Amacı 657
d) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Uygulanma Koşulu 658
(1) Soruşturulmasına Başlanmış Bir Suç Bulunmalıdır 658
(2) Soruşturmasına Başlanmış Suçun İşlendiği Hususunda Somut
Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunmalıdır 659
(3) Başka Surette Delil Elde Edilememiş Olmalıdır 660
(4) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir 660
e) Gizli Soruşturmacı Olarak Atanabilecek Kişiler 660
f) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinde Süre 661
g) Gizli Soruşturmacının Görevlendirilmesinde Usul 662
h) Soruşturmacı, Görevini Yerine Getirirken Suç İşleyemez ve
Görevlendirildiği Örgütün İşlemekte Olduğu Suçlardan Sorumlu
Tutulamaz 662
ı) Soruşturmacı Görevlendirilmesi Suretiyle Elde Edilen Kişisel
Bilgilerin Görevlendirildiği Ceza Soruşturması ve Kovuşturması
Dışında Kullanılamaması 663
i) Hukuki Denetim 664
12. Teknik Araçlarla İzleme 664
a) Genel Olarak 664
b) Teknik Araçlarla İzlemenin Hukuki Niteliği 665
c) Teknik Araçlarla İzlemenin Amacı 665
d) Teknik Araçlarla İzlemenin Kapsamı 665
e) Teknik Araçlarla İzlemenin Konusu 665
f) Teknik Araçlarla İzlemenin Uygulanma Koşulları 667
(1) CMK m. 140/1–a’daki Suçların İşlendiği Hususunda Somut
Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunmalıdır 667
(2) Kanunda Öngörülen Suçlardan Biri İşlenmiş Olmalıdır 667
(3) Başka Suretle Delil Elde Edilememelidir 668
(4) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 669
(5) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir 669
g) Teknik Araçlarla İzlemede Süre 670
h) Elde Edilen Delillerin CMK m. 140/1–a’da Belirtilen Suçlarla İlgili
Soruşturma ve Kovuşturma Dışında Kullanılamaması 671
ı) Teknik Araçlarla İzleme ve Delil Yasakları 673
DOKUZUNCU BÖLÜM
KORUMA TEDBİRLERİ
XX. KORUMA TEDBİRLERİ 675
A. Terim – Tanım 675
B. Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması 676
C. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 676
1. Kanun İle Düzenlenmiş Olma 676
2. Geçici Olma 677
3. Araç Olma 677
4. Zorlama 678
D. Koruma Tedbirlerinin Önkoşulları 678
1. Bir Suç Şüphesinin Bulunması 678
a) Basit Şüphe/Başlangıç Şüphesi 678
b) Makul Şüphe 678
c) Yeterli Şüphe 678
d) Kuvvetli Şüphe 678
e) Yoğun Şüphe 679
2. Gecikmede Tehlike Bulunmalı 681
3. Haklı Görünüş 681
4. Orantı Bulunması 681
5. Kural Olarak, Hâkim veya Mahkemenin Gecikmesinde Sakınca Bulunan
Hallerde Cumhuriyet Savcısının Kararının Bulunması 682
E. Koruma Tedbirlerinin Çeşitleri 683
1. Yakalama 683
a) Tanım 683
b) Yakalama Çeşitleri 683
c) Yakalamanın Amacı 684
d) Yakalamanın Hukuki Niteliği 684
e) Yakalamanın Sınıflandırılması 684
f) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalama İşlemi 685
(1) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalamanın Koşulları 685
(a) Kişi Bakımından 685
(i) Herkes Tarafından Yapılabilen Yakalama 685
(ii) Kolluk Kuvvetleri Tarafından Yapılabilen Yakalama 690
g) Yakalama Emri Üzerine Yapılan Yakalama İşlemi 692
h) Yakalamanın Yapılış Şekli ve Kişiye Haklarının Hatırlatılması 694
ı) Yakalamanın Bildirilmesi 696
(1) Yakalama İşleminin Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi 697
(2) Yakalama İşleminin Yakalananın Yakınlarına Bildirilmesi 698
(3) Yakalama İşleminin İlgililere Bildirilmesi 699
i) Yakalanan Kişinin Serbest Bırakılması 699
j) Yakalama Zamanı ve Yeri 700
k) Yakalama Süresi 701
l) Yakalama Tutanağı 702
m) Yakalanan Kişinin Mahkemeye Götürülmesi 702
n) Tekrar Yakalama 703
o) Yakalanan Kişinin Nakli ve Kelepçe Takılması 705
ö) Hukuki Denetim 705
p) Bazı Özel Yakalama Durumları 705
r) Yakalama İle İlgili Kurallara Uyulmaması Sonucu Elde Edilen
Delillerin Kullanılamaması 706
2. Gözaltına Alma 706
a) Gözaltına Almanın Amacı 706
b) Gözaltına Alma İşleminin Uygulanma Koşulları 706
(1) Bir Suç Şüphesi İle Yakalanmış Bir Kişi Olmalıdır 706
(2) Cumhuriyet Savcısı Tarafından Gözaltına Alınma Kararı
Verilmiş Olmalıdır 707
(3) Soruşturma Yönünden Zorunlu Olmalıdır 709
(4) Kişinin Bir Suçu İşlediği Şüphesini Gösteren Somut Delillerin
Varlığı Bulunmalıdır 710
c) Gözaltı Süresi 710
(1) Bireysel Suçlarda 712
(2) Toplu Suçlarda 714
(3) 3713 sayılı TMK’daki Suçlarda 716
(4) Kabahatler Kanunu’nun 40. Maddesine Göre Gözaltı 716
d) Yakalanan Kişiyi Yakalama Yerine En Yakın Hâkim veya
Mahkemeye Gönderilmesinde Yetkili Kişi 716
e) Yakalama, Gözaltına Alma ve Gözaltı Süresinin Uzatılması Emrine Karşı
Hukuki Denetim Hakkı ve Bu Hakkı Kullanacak Kişiler 717
(1) Hukuki Denetim Hakkı 717
(2) Hukuki Denetim Hakkını Kullanabilecekler 718
f) Gözaltına Alınan Kişinin Sorguya Çekilmesi 718
g) Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi 719
3. Tutuklama 719
a) Tanım 719
b) Tutuklamanın Amacı 720
c) Tutuklamanın Hukuki Niteliği 720
d) Tutuklama İhtiyari (Takdire Bağlı) Bir Koruma Tedbiridir 720
e) Tutuklamanın Koşulları 721
(1) Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması 721
(2) Tutuklama Nedenlerinden En Az Birinin Bulunması 723
(a) CMK m. 100/2’deki Tutuklama Nedenleri 725
(i) Şüpheli veya Sanığın Kaçması, Saklanması veya
Kaçacağı Şüphesini Uyandıran Somut Olguların
Bulunması 725
(ii) Delilleri Karartma Tehlikesi 726
(b) CMK m. 100/3’teki Tutuklama Nedenlerinin Varsayılması
(Tutuklama Karineleri) 727
(3) Tutuklama Yasağının Bulunmaması 732
(4) Tutuklamanın Orantılı Olması (Ölçülülük İlkesi) 733
(5) Şüpheli veya Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması 734
(6) Hâkim veya Mahkeme Kararının Bulunması 736
(a) Soruşturma Evresinde 736
(b) Kovuşturma Evresinde 737
f) Hâkim ve Mahkemenin Tutuklamaya, Tutuklamanın Devamına
veya Bu Husustaki Bir Tahliye İsteminin Reddine İlişkin Kararlarının
Gerekçeli Olması 741
g) Şüpheli veya Sanığın Yokluğunda Tutuklama Kararı Verilmesi 743
h) Müdafiin Hazır Bulunması (Tutuklama Duruşması) 744
ı) Tutuklama Kararının veya Tutukluluğun Devamına İlişkin Kararın
Şüpheli veya Sanığın Yakınlarına Bildirilmesi 745
i) Tutuklulukta Geçecek Süre 746
(1) Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Girmeyen Suçlarda
Tutukluluk Süresi 746
(2) Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Giren Suçlarda Tutukluluk
Süresi 746
j) Tutuklama Kararının Geri Alınması 752
(1) Cumhuriyet Savcısının Tutuklama Kararının Geri Alınmasını
İstemesi (Şüphelinin Serbest Bırakılmasını İstemesi) 752
(2) Şüpheli ve Sanığın Salıverilme İsteminde Bulunması 752
(3) Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısının Tutukluyu Re’sen
Serbest Bırakması 754
(4) CMK m. 103 ve 104’te Yer Almayan Diğer Salıverilme
Sebepleri 756
k) Şüpheli veya Sanığın Salıverilme İsteminin Karara Bağlanması
Usulü 757
l) Tutukluluğun İncelenmesi 759
m) Tutuklama Kararlarına Karşı Kanun Yolu 760
n) Birden Çok Tutuklama Kararının Bulunması 767
o) Tutuklama Kararının Ertelenebilmesi İmkânı 767
ö) Tutuklunun Tedavi Edilmesi ve Beslenmesi 768
p) Tutuklulukta Geçen Sürenin Mahkûmiyetten İndirilmesi 768
r) Salıverilenin Yükümlülükleri 769
s) Tutuklunun Hakları 769
4. Adli Kontrol 770
a) Genel Olarak 770
b) Adli Kontrolün Hukuki Niteliği 771
c) Adli Kontrolün Amacı 771
d) Adli Kontrol Tedbirlerinin Uygulanma Koşulları 772
(1) CMK m. 100’de Yer Alan Tutuklama Koşulları Gerçekleşmiş
Olmalı 772
(2) Sulh Ceza Hâkimi veya Mahkeme Karar Vermeli 774
(3) Orantılılık İlkesine Uyulmuş Olmalı 777
e) Adli Kontrol Kararının İçeriği 778
f) Adli Kontrol Kararının Kaldırılması 779
g) Adli Kontrol Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu 781
h) Adli Kontrol Uygulamasında Süre 781
ı) Adli Kontrol Tedbirine Yönelik Karara Uyulmaması ve Yaptırım 782
i) Adli Kontrol Tedbirinde Geçen Sürenin Mahsubu 783
j) Uygulanabilecek Adli Kontrol Yükümlülükleri (Tedbirleri) 784
k) Güvence Verilmesi 786
l) Güvencenin Geri Verilmesi 786
m) Cumhuriyet Savcısı, Hâkim ve Ceza Muhakemesi İşlemlerini Yerine
Getiren Kişilerin Koruma Tedbirlerinin Uygulanması Suretiyle ve
Diğer Hukuka Aykırı Fiillerinden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk
= Koruma Tedbirlerinin Uygulanması ve Tazminat Sorumluluğu 787
(1) Hukuki Sorumluluk 787
(2) Cezai Sorumluluk 790
Onuncu Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ
XXI. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ 791
A. Soruşturma Evresi 791
B. Soruşturma Evresinin Amacı 794
C. Soruşturma Evresinin Görevi 794
D. Soruşturma Evresine İlişkin Bazı İlkeler 795
1. Ceza Davasının Kamusallığı 795
2. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 796
3. Kamu Davasının Zorunluluğu 796
a) Kamu Davasının Zorunluluğu İlkesinin İstisnası 797
4. Soruşturmanın Gizliliği 798
5. Soruşturmanın Yazılılığı 800
6. Soruşturmanın Dağınıklığı 800
7. Soruşturmanın Bir Sıraya Bağlı Olmayışı 801
8. Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısı, Sulh Ceza Hâkimi ve
Kolluğun Görev ve Yetkileri 801
a) Cumhuriyet Savcısının Görev, Yetki ve Yükümlülükleri 801
(1) Cumhuriyet Savcısının Görevi 802
(2) Cumhuriyet Savcısının Yetkisi 802
(3) Cumhuriyet Savcısının Yükümlülüğü 803
(4) Sulh Ceza Hâkiminin Görev ve Yetkileri 803
(a) Sulh Ceza Hâkiminin Yetkisi 803
(b) Sulh Ceza Hâkiminin (Görevi) Yükümlülüğü 803
(5) Kolluk Kuvvetlerinin (Görevleri) Yükümlülükleri 804
b) Soruşturma Evresinde Şüphe Türleri 804
(1) Basit Şüphe 804
(2 Makul Şüphe 806
(3) Yeterli Şüphe 806
(4) Kuvvetli Şüphe 807
c) Suçun Öğrenilmesi 807
(1) Re’sen Öğrenme 807
(2) İhbar Yoluyla Öğrenme 807
(3) Şikâyet Yoluyla Öğrenme 809
(4) Tutanakla Öğrenme 810
(5) Diğer Yollarla Öğrenme 810
(a) Talep 810
(b) Yabancı Devletin Şikâyeti 811
(c) Mütalaa 811
d) Soruşturmanın Sona Ermesi 812
(1) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı 812
(a) Genel Olarak 812
(i) Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde Edilememesi 816
(ii) Kovuşturma Olanağının Bulunmaması 817
(b) Aynı Fiilden Dolayı Yeni Delil Ortaya Çıkmadıkça Kamu
Davası Açılamaması 818
(c) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Hukuki
Denetim Türleri 820
(i) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı İdari
Denetim 821
(ii) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Adli
Denetim 821
(2) İddianameyi Düzenlemede Takdir Yetkisi 829
(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık
Hükümleri 829
(b) Şahsî Cezasızlık Sebepleri 830
(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi (İddianamenin
Düzenlenmesinin Ertelenmesi) 830
(3) Kamu Davasının Açılması (İddianamenin Düzenlenmesi, İadesi
ve Kabulü) 833
(a) Genel Olarak 833
(b) İddianamenin Unsurları 834
(i) İddianamenin Ön Unsurları 834
(ii) İddianamenin Ana Unsurları 836
(c) İddianamenin İncelenmesi 838
(i) İddianamenin CMK m. 170/3’te Belirtilen Hususlara
Uyulmadan Düzenlenmesi (CMK m. 174/1–a) 840
(ii) İddianamenin Suçun Sübûtuna Doğrudan Etki Edecek
Mevcut Bir Delil Toplanmadan Düzenlenmesi (CMK
m. 174/1–b) 840
(iii) İddianamenin Önödeme veya Uzlaşma Ya da seri
Muhakeme Usulü Uygulanmaksızın Düzenlenmesi 842
(d) İddianamenin İadesi Yasağı 848
(e) İddianamenin İade Edilmesi ve Bu İade Kararı Üzerine
Yapılacak İşlem 849
(f) İddianamenin İadesinde Süre 851
(g) İddianamenin İadesi Kararına Karşı Hukuki Denetim Yolu 852
(h) İddianamenin Kabul Edilmesi 852
E. KOVUŞTURMA EVRESİ 852
1. Genel Olarak 852
2. Kovuşturma Evresinin Aşamaları 853
a) Duruşma Hazırlığı Aşaması 853
(1) Duruşma Hazırlığı Aşamasında Yapılacak İşlemler 854
(a) İddianamenin Sanığa Tebliği ve Sanığın Çağrılması 854
(b) Sanığın Savunma Delillerinin Toplanması İstemi 855
(c) Çağrılması Reddedilen Tanığın ve Uzman Kişinin Doğrudan
Mahkemeye Getirilmesi 857
(d) Çağrılan Tanıkların Ad ve Adreslerinin Sanığa ve
Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi 858
(e) Tanık ve Bilirkişinin Naip Hakim ile veya İstinabe Yoluyla
Dinlenmeleri 859
(f) Tanık ve Bilirkişinin Dinleneceği Günün Bildirilmesi 861
b) Duruşma Aşaması 862
(1) Duruşmanın açıklığı 863
(2) Duruşmanın Kapalılığı 864
(a) Zorunlu Kapalılık 864
(b) Zorunlu Olmayan Kapalılık (İsteğe Bağlı veya Re’sen
Verilen Karara Göre Kapalılık) 864
(3) Kapalı Duruşmada Bulunabilme 864
(4) Ses ve Görüntü Alıcı Aletlerin Kullanılması Yasağı 865
(5) Duruşmada Hazır Bulunacaklar 865
(6) Duruşmaya Ara Verme 868
(7) Duruşmanın Başlaması 869
(8) Başkan veya Hâkimin Görevi 871
(9) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğu 872
(10) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğunun İstisnaları 872
(a) Mahkûmiyet Dışında Bir Karar Verilmesi Gerektiği 873
(b) Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması 873
(c) Sanığın Yokluğunda Duruşma 873
(d) Sanığın Duruşmadan Bağışık Tutulması 874
(e) Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme Salonundan
Çıkarılabilmesi 875
(f) Sanığın Duruşma Salonundan Dışarı Çıkarılması 875
(g) Kaçak Sanığın Kovuşturulması 876
(11) Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmada Eski Hâle
Getirme Koşulu 877
(12) Sanığın Zorla Getirilebilmesi 877
(13) Doğrudan Soru Yöneltme 878
(14) Tercüman Bulundurulacak Hâller 879
(15) Hâkim veya Başkanın Yetkisi 880
(16) Duruşma Sırasında İşlenen Suç Hakkında İşlem 881
(17) Delillerin Ortaya Konulması ve Reddi 881
(18) Delil ve Olayın Geç Bildirilmesi 884
(19) Belge ve Tutanakların Duruşmada Okunması 885
(a) Duruşmada Anlatılması Zorunlu Belge ve Tutanaklar 885
(b) Duruşmada Okunmayacak Belgeler 885
(c) Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek Belgeler 886
(d) Tanığın Önceki İfadesinin Okunması 887
(e) Sanığın Önceki İfadesinin Okunması 887
(f) Rapor, Belge ve Diğer Yazıların Okunması 887
(20) Dinleme ve Okumadan Sonra Diyeceğin Sorulması 888
(21) Delillerin Tartışılması 888
(22) Delilleri Takdir Yetkisi 891
(23) Ceza Mahkemelerinin Ek Yetkisi 892
(24) Duruşma Tutanağı 892
(25) Duruşma Tutanağının Başlığı 893
(26) Duruşma Tutanağının İçeriği 893
(27) Duruşma Tutanağının İspat Gücü 893
(28) Hükmün Konusu ve Suçu Değerlendirmede Mahkemenin
Yetkisi 894
(29) Suçun Niteliğinin Değişmesi 896
3. Hüküm veya Son Karar Aşaması 900
a) Müzakereye Katılacak Hâkimler 900
b) Müzakerenin Yönetimi 901
c) Oyların Toplanması 901
d) Hükmün Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 902
e) Hükmün Açıklanması 903
f) Hükmün Gerekçesi ve Hüküm Fıkrasının İçereceği Hususlar 904
g) Hüküm Türleri 906
(1) Beraat Kararı 907
(2) Kusurunun Bulunmaması Dolayısıyla Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Kararı 908
(3) Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 910
(4) Mahkûmiyet Kararı 911
(5) Güvenlik Tedbirine Hükmolunması Kararı 912
(6) Davanın Reddi Kararı 912
(7) Düşme ve Durma Kararı 914
(a) Düşme Kararı 914
(b) Durma Kararı 919
(8) Adlî Yargı Dışındaki Bir Yargı Merciine Yönelik Görevsizlik
Kararı 919
h) Hükmün Açıklanması ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 920
(1) Hükmün Açıklanması 920
(2) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 920
(a) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Amacı 920
(b) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuki
Niteliği 920
(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Koşulları 921
(i) Nesnel (Objektif) Koşullar 921
(ii) Öznel (Sübjektif) Koşullar 929
(d) Kararı Verecek Makam Açısından 931
(e) Denetim Süresi 931
(f) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülükleri 932
(g) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülüklerine Uyması 933
(h) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülüklerine
Uymaması 933
(ı) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Etkisi 936
(i) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının
Sisteme Kaydedilmesi 938
(j) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının
Verilemeyeceği Durumlar 938
(k) Denetim Süresi İçinde Dava Zamanaşımının Durması 938
(l) Hukuki Denetim 938
XXII. KANUN YOLLARI 941
A. Genel Olarak 941
B. Kanun Yollarının Kendi İçinde Farklı Sınıflandırılmaya Tabi Tutulması 941
C. Kanun Yollarına Başvurmanın Etkileri 943
1. Aktarma Etkisi 943
2. Yayılma (Yansıma/Genişleme) Etkisi 944
3. Durma Etkisi 946
D. Kanun Yoluna Başvurabilmenin Koşulları 946
E. Kanun Yollarına Başvurmaya İlişkin Genel Hükümler 946
1. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı 946
2. Kanun Yoluna Başvuru Hakkına Sahip Olanlar 948
a) Cumhuriyet Savcısının Başvuru Hakkı 948
b) Şüpheli ve Sanığın Başvuru Hakkı 951
c) Katılanın, Katılan Sıfatını Elde Edememiş Olanların ve Katılan
Sıfatını Alabilecek Şekilde Suçtan Zarar Görenlerin Başvuru Hakkı 954
3. Avukatın Başvurma Hakkı 959
4. Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması 962
5. Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı 963
6. Tanık, Bilirkişi ve Üçüncü Kişilerin Başvuru Hakkı 965
7. Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata (Yanılma) 965
8. Reformatio In Peius/Aleyhe Bozma ve Değiştirme Yasağı 966
9. Kanun Yoluna Başvurma İstemi 970
10. Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) ve Başvurunun
Geri Alınması 971
a) Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) 971
b) Kanun Yollarına Başvurunun Geri Alınması 973
11. Kanun Yollarına Başvuru Süresi 976
F. Olağan Kanun Yolları 977
1. İtiraz Kanun Yolu 977
a) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Hakkına Sahip Olanlar 977
b) İtiraz Kanun Yoluna Başvurulabilecek Kararlar 978
c) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre 980
d) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Şekil 980
e) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Usulü 980
f) İtiraz Kanun Yolu Başvurusunu İnceleme Mercileri 980
g) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmanın Etkisi/Sonucu 982
h) İtirazın Cumhuriyet Savcısına ve Karşı Tarafa Tebliği İle İnceleme ve
Araştırma Yapılması 982
ı) İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Verilecek Karar 983
2. İstinaf 985
a) Genel Olarak 985
b) İstinaf Kanun Yolunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 986
c) İstinaf Kanun Yolunda Görevli Bölge Adliye Mahkemesi ve
Cumhuriyet Başsavcılığının Oluşumu 987
d) İstinaf Kanun Yoluna Başvurabilecek Kişiler 988
(1) İstem Üzerine İstinaf Başvurusu Yapılabilecek Kararlar 988
(2) Kendiliğinden (Otomatik Olarak) İstinaf Kanun Yoluna Giden
Kararlar 989
(3) İstinaf Kanun Yoluna Başvurulamayan Kararlar (İstinaf Yasağı) 989
(4) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma İstemi ve Şekli 990
(5) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Süresi 993
(6) İstinaf Başvurusunun Etkisi 993
(7) İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece Reddi 994
(8) İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı 994
(9) Bölge Adliye Mahkemesi İlgili Ceza Dairesinin Görevi 995
(10) Dosya Üzerinde Ön İnceleme 995
(11) Bölge Adliye Mahkemesinde İnceleme ve Kovuşturma 996
(12) Duruşma Hazırlığı 999
(13) İstinaf Kanun Yolu Başvurusu Üzerinde Yapılacak Duruşma 1000
(14) Sanık Lehine Başvurma Hâlinde Verilecek Hüküm 1005
(15) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı Direnme Yasağı 1005
(16) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı Herhangi Bir
Kanun Yoluna Başvurma Yasağı 1006
(17) Özel Kanunların Temyize İlişkin Hükümleri 1009
3. Temyiz 1010
a) Genel Olarak 1010
b) Temyiz Kanun Yolu 1010
(1) Genel Olarak 1010
(2) Temyiz ile İstinaf Arasındaki Farklar 1010
(3) Temyiz Kanun Yolu Başvurusunun Etkisi 1011
(4) Temyiz Edilebilecek Kararlar 1011
(5) Temyiz Edilemeyecek Kararlar/Temyiz Yasağı 1012
(6) Temyiz Nedenleri 1014
(7) Nisbi Temyiz Nedenleri 1016
(8) Mutlak Temyiz Nedenleri (Kesin Hukuka Aykırılık Halleri) 1018
(9) Temyiz İsteminin Yapılma Şekli 1019
(10) Temyiz Başvurusunda Süre 1020
(11) Temyiz Başvurusunun Etkisi 1020
(12) Temyiz Başvurusunun İçeriği 1021
(13) Temyiz Gerekçesi 1024
(14) Temyiz İsteminin Kabule Değer Sayılmamasından Dolayı
Hükmü Veren Mahkemece Reddi 1024
(15) Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcılığının Görevi 1024
(16) Temyiz İsteminin Reddi 1026
(17) Temyiz İncelemesine (Yargılaması) Başlanması 1027
(18) Temyiz İncelemesinin Duruşmasız Yapılması 1027
(19) Temyiz İncelemesinin Duruşmalı Yapılması 1027
(20) Duruşmada Usul 1029
(21) Temyizde İncelenecek Hususlar 1029
(22) Temyiz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Temyiz İncelemesi
Sonucu Verilebilecek Kararlar 1030
(a) Esastan Red (Onama) Kararı 1030
(b) Bozma Kararı 1031
(i) Bozma Kararının İçeriği 1033
(ii) Bozma Kararı Üzerine Dava Dosyasının İlgili
Mahkemeye Gönderilmesi 1034
(iii) Bozma Kararı Üzerine Dosyanın Geri Gönderildiği İlgili
Mahkemenin Yapacağı İşlemler 1035
(iv) Bozma Kararının Diğer Sanıklara Etkisi 1045
(c) Düzeltme (İyileştirme) ve Davanın Esasına Hükmedilmesi 1046
(d) Düşme Kararı 1048
G. Olağanüstü Kanun Yolları 1051
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 1053
a) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisinin Olağanüstü
Olmasının Nedeni 1053
b) Olağanüstü İtiraz Kanun Yolu Başvurusunun Koşulları 1055
c) İtiraz Başvurusunun İçeriği 1055
d) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Olağanüstü İtiraz Yoluna
Başvurmasını Kimler İsteyebilir 1056
e) Yargıtay Özel Dairesinin Olağanüstü İtiraz Yoluna Gidilebilecek
Karar ve/veya Kararları 1057
f) Olağanüstü İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre 1063
g) Olağanüstü İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Üzerine Ceza Genel
Kurulunun Verebileceği Kararlar 1065
2. Kanun Yararına Bozma 1067
a) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yollarına Başvurmanın
Unsurları 1068
(1) Başvurulacak Karar Bakımından 1068
(2) Gerekçe Bakımından 1076
(3) Başvurma Hakkına Sahip Kişi Bakımından 1076
(4) Başvuru Usulü Bakımından 1077
(5) Gerekçe Gösterme Zorunluluğu Bakımından 1077
(6) Süre Bakımından 1078
(7) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Başvurmada
Ön İnceleme 1078
(8) İncelemenin Niteliği Bakımından 1079
b) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Başvuru Üzerine
Yapılan İnceleme Sonucu Verilebilecek Kararlar 1079
(1) Bozma Kararı 1079
c) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Sanık veya
Hükümlü Aleyhine Başvurulabilip Başvurulamayacağı Sorunu 1082
d) Kanun Yararına Bozma Kanun Yoluna Başvurulacak Merci 1083
3. Yargılamanın Yenilenmesi 1083
a) Yargılamanın Yenilenmesi Çeşitleri 1085
(1) Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri 1086
(2) Sanık veya Hükümlünün Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi
Nedenleri 1098
b) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunabilecekler 1100
c) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunma Gerekçesi 1100
d) Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Başvurmada Süre 1100
e) Yargılamanın Yenilenmesi İstemi 1101
(1) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Etkisi 1101
(2) Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl 1101
(3) Bir Suça Dayanan Yenileme İstemlerinin Kabulü Koşulları 1101
(4) Yenileme İstemi Hakkında Uygulanacak Hükümler 1102
(5) Yenileme İsteminin Yapılacağı Merci ve Bu Merciin Kabule
Değer Olup Olmadığı Kararı 1102
(6) Yenileme İsteminin Kabule Değer Görülmemesi Nedenleri ve
Kabulü Hâlinde Yapılacak İşlem 1103
(7) Yenileme İsteminin Esassız Olmasından Dolayı Reddi, Aksi
Takdirde Kabulü 1103
f) Yargılamanın Yenilenmesi Yargılaması 1104
(1) Delillerin Toplanması Aşaması 1104
(a) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşma Yapılmaksızın
Yapılması ve Hüküm Verilmesi 1104
(b) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşmalı Yapılması ve
Hüküm Verilmesi 1105
Onbirinci Bölüm
ÖZEL MUHAKEME USULLERİ
I. SERİ MUHAKEME USULÜ 1107
II. BASİT YARGILAMA USULÜ 1112
A– Basit Yargılama Usulünde İtiraz 1114
KAYNAKÇA 1119 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
