İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 3
İÇİNDEKİLER 5 KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
I– GENEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL GELİŞİM 19
1. Leasing (Finansal Kiralama) Kavramı 19
2. Leasingin (Finansal Kiralama) Tarihsel Gelişimi 21
2.1. Dünya’da Tarihsel Gelişimi 21
2.2. Leasing’in (Finansal Kiralama) Türkiye’de Gelişimi 24
2.3. 6361 Sayılı Kanun ile Finansal Kiralama ile İlgili Yapılan Değişiklikler 26
2.4. 7292 Sayılı Kanun ile 6361 Sayılı Kanun’da Yapılan Değişiklikler 31
3. Yabancı Ülkelerde ve Türkiye’de Kurulmuş Finansal Kiralama Örgütleri 32
3.1. Avrupa Leasing Dernekleri Federasyonu (LEASEUROPE) 33
3.2. Finansal Kiralama Derneği (FİDER) 34
3.3. Finansal Kurumlar Birliği 35
4. Finansal Kiralamanın Çeşitleri 35
4.1. Doğrudan Leasing (Doğrudan Finansal Kiralama) 35
4.2. Dolaylı Leasing (Dolaylı Finansal Kiralama) 36
4.3. Operating Leasing (Faaliyet Kiralaması) 36
4.4. Financial Leasing (Finansal Kiralama) 38
4.5. Sale and Lease Back (Sat ve Geri Kirala) 39
4.6. Alt Finansal Kiralama 40
4.7. Taşınır ve Taşınmaz Mal Kiralaması 41
4.8. Birinci El Finansal Kiralama–İkinci El Finansal Kiralama 42
4.9. Yurt İçi Finansal Kiralama 42
4.10. Yurt Dışı (Uluslararası) Finansal Kiralama 43
5. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Yararları ve Sakıncaları 43
5.1. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Yararları 44
5.1.1. Maliyet 44
5.1.2. Teknoloji 45
5.1.3. Riske Az Katlanılması 46
5.1.4. Esneklik 47
5.1.5. Uzmanlık 48
5.1.6. KDV Avantajı 48
5.1.7. Teşvik Avantajı 48
5.1.8. Gümrük Vergisi Muafiyeti 48
5.1.9. Ülke Ekonomisi Bakımından Avantajları 49
5.2. Finansal Kiralamanın Sakıncaları 49
5.2.1. Mülkiyetin Sağladığı Kullanımdan Yararlanılamaması 49
5.2.2. Malın Hurda Değerinden Yoksun Kalınması 49
5.2.3. Kredi Bulmada Yaşanan Sıkıntılar 50
5.2.4. Amortismanın Sağladığı Vergi Tasarrufundan Yararlanamama 50
5.2.5. Kur Riski 51
5.2.6. Varlığın Yük Haline Gelmesi 51
5.2.7. Belgeleme ve İnceleme Yükü 51
5.2.8. Kaynak Savurganlığı Riski 51
II– FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞU VE GEÇERLİLİK ŞARTLARI 53
1. Leasing (Finansal Kiralama) Tanımı 53
2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti ve Diğer Sözleşmelerden Farkları 56
2.1. Genel Olarak Hukuki Mahiyeti 56
2.2. Finansal Kiralama Sözleşmelerinin Diğer Sözleşmelerden Farkları 58
2.2.1. Kira Sözleşmesinden Farkı 58
2.2.2. Satım ve Taksitle Satım Sözleşmesinden Farkı 61
3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Unsurları ve Geçerlilik Şartları 66
3.1. Kiralayan Olarak Bir Katılım Bankası, Kalkınma ve Yatırım Bankası ya da Finansal Kiralama Şirketinin Varlığı 66
3.1.1. Finansal Kiralama Şirketlerinin Kuruluş Şartları 68
3.1.2. Finansal Kiralama Şirketi Kurucularında Aranan Şartlar 69
3.1.3. Türkiye’de Bulunan Finansal Kiralama Şirketlerinin Yurt İçi ve Yurt Dışında Şube Açması 71
3.1.4. Finansal Kiralama Sözleşmesi Yapmaya Yetkili Diğer Kurumlar 72
3.1.4.1. Katılım Bankaları 72
3.1.4.2. Kalkınma ve Yatırım Bankaları 73
3.2. Kiralayanın Finansal Kiralama Konusu Malın Zilyetliğini Her Türlü Faydayı Sağlamak Amacıyla Kiracıya Bırakması 73
3.3. Finansal Kiralama Bedeli 74
3.4. Kiralayan Finansal Kiralama Şirketi ile Kiracının Karşılıklı Anlaşması 75
4. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Geçerli Olabilmesi İçin Finansal Kiralamaya Konu Olabilecek Mallar 75
4.1. Taşınır ve Taşınmaz Mallar 76
4.2. Bilgisayar Yazılımlarının Çoğaltılmış Nüshaları 77
4.3. Bütünleyici Parça ve Eklentiler 77
5. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tarafları 78
5.1. Kiralayan 79
5.2. Kiracı 80
5.3. Satıcı 81
III– FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ VE SONA ERMESİ 83
1. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri 83
1.1. Kiralayanın Hak ve Yükümlülükleri 83
1.1.1. Kiralayanın Hakları 83
1.1.2. Kiralayanın Yükümlülükleri (Borçları) 83
1.1.2.1. Kiralayanın Kiralama Konusu Malın Zilyetliğini Kiracıya Geçirme (Teslim Etme) Borcu 84
1.1.2.2. Kiracının Kiralanandan Yararlanmasına Engel Olacak Davranışlardan Kaçınma Borcu 85
1.1.2.3. Kiralananı Üçüncü Kişiye Devretmeme Borcu 85
1.1.2.4. Kiralayanın Kiralama Konusu Malı Sözleşme Süresince Sigorta Ettirme Borcu 86
1.1.2.5. Kiralama Konusu Malın Mülkiyetini Sözleşme Bitiminde Kiracıya Devretme Borcu 87
1.2. Kiracının Hak ve Yükümlülükleri 88
1.2.1. Kiracının Hakları 88
1.2.2. Kiracının Yükümlülükleri (Borçları) 88
1.2.2.1. Finansal Kiralama Bedeli Ödeme Borcu 88
1.2.2.2. Kiralananı Özenle Kullanma Borcu 90
1.2.2.3. Kiralanan Malı Bakım ve Koruma Borcu 91
1.2.2.4. Kiralanın Sigorta Primlerini Ödeme Borcu 92
1.2.2.5. Kiralananın Hasar ve Ziyaına Katlanma Borcu 92
1.2.2.6. Kiralananın Zilyedliğini Başkasına Devretmeme Borcu 93
1.2.2.7. Kiralananı Sözleşme Süresi Sonunda Kiralayana Geri Verme Borcu 94
2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Şekli ve Tescili 95
3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sonuçları 98
3.1. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Olağan Sebeplerle Sona Ermesi ve Sonuçları 98
3.1.1. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Süresinin Sona Ermesi 98
3.1.2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kiracıya İlişkin Sebeplerle Kendiliğinden Sona Ermesi 99
3.1.3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kiralayana İlişkin Sebeplerle Kendiliğinden Sona Ermesi 100
3.1.4. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesinin Sonuçları 101
3.2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Olağanüstü Sebeplerle Feshedilerek Sona Ermesi ve Sonuçları 101
3.2.1. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Taraflardan Birinin Feshetmesiyle Sona ermesi 101
3.2.2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Olağanüstü Sebeplerle Sona Ermesinin Sonuçları 103
IV– MİLLETLERARASI FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİ 105
1. Genel Olarak Milletlerarası Leasing (Finansal Kiralama) Sözleşmesi Görünümü 105
2. Milletlerarası Leasinge İlişkin Konvansiyon 106
3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Yabancılık Unsuru ile Milletlerarası Nitelik Kazanması 109
4. Yabancılık Unsuru Taşıyan Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Kanunlar İhtilafı Kuralları (Bağlama Kuralları) 111
4.1. Başlıca Bağlama Noktaları 114
4.1.1. Vatandaşlık 114
4.1.2. Yerleşim Yeri (İkametgah) 114
4.1.3. Mutad Mesken 115
4.1.4. Diğer Başlıca Bağlama Noktaları 117
5. Vasıflandırma 117
5.1. Lex Fori’ye Göre Vasıflandırma 118
5.2. Lex Causae’ye Göre Vasıflandırma 119
6. Sözleşmeye Uygulanacak Hukukun Tespiti 119
6.1. Öznel (Subjektif) Metod 120
6.1.1. Açık ve Zımni (Örtülü) Hukuk Seçimi 123
6.1.2. Kısmi Hukuk Seçimi 124
6.1.3. Şartlı Hukuk Seçimi 125
6.1.4. Negatif Hukuk Seçimi 126
6.1.5. Hukuk Seçiminin Zamanı 127
6.2. Nesnel (Objektif) Metod 128
7. Türk Hukuku Açısından Yabancılık Unsuru Taşıyan Finansal Kiralama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk 128
7.1. Genel Olarak 128
7.2. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukukun Tarafların Serbest İradeleri ile Seçimi 134
7.3. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukukun Objektif Bağlama Noktalarına Göre Saptanması 134
7.3.1. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Karakteristik Edim 134
7.3.2. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Karakteristik Edim Borçlusunun İşyeri Hukuku 135
7.3.3. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde En Sıkı İlişkili Hukuk 138
7.4. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukukun Uygulama Alanı 139
7.5. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmesine İlişkin Olmakla Beraber Başka Kanunlar İhtilafı Kuralları ile Düzenlenmiş Olan Konular 140
7.5.1. Tarafların Ehliyeti 140
7.5.2. Sözleşmenin Şekli 141
7.5.3. Zamanaşımı 142
7.5.4. Sözleşmenin İfa Usulü ve Eşyanın Korunmasına İlişkin Tedbirler 142
7.6. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Uygulanacak Hukukun Uygulanmasını Engelleyen Durumlar 142
7.6.1. Milletlerarası Antlaşmalar 142
7.6.2. Kamu Düzeni 143
7.6.3. Doğrudan Uygulanan Kurallar 144
SONUÇ VE ÖNERİLER 147
KAYNAKÇA 153
ÖZGEÇMİŞ 159 |