İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 11
GİRİŞ 13
BİRİNCİ BÖLÜM
İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI KAVRAMI
A. KAVRAMIN İNCELENMESİ 15
1. Genel Olarak 15
2. Kavramsal Çerçeve ve Tanım Sorunu 18
3. Kavramın Ortaya Çıkış Süreci 22
a. Uluslararası hukukun geçirdiği yapısal değişimler açısından süreç 22
b. Kronolojik olarak süreç 24
B. ULUSLARARASI HUKUKUN MEKÂNSAL KURALLARI VE İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI 26
C. İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI KAVRAMININ FONKSİYONLARI 28
D. İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI KAVRAMININ UNSURLARI 30
1. İnsanlığın Ortak Mirası Alanları ve Kaynakları Üzerinde Egemenliğin
Kurulamaması 31
2. İnsanlığın Ortak Mirası Alanlarının ve Kaynaklarının Sadece Barışçıl Amaçlarla
Kullanılması 34
3. İnsanlığın Ortak Mirası Alanlarından Elde Edilen Faydaların Adil Olarak
Paylaşılması 37
4. Uluslararası Yönetim 38
E. İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI KAVRAMININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE BAĞLAYICILIĞI SORUNU 39
F. ULUSLARARASI HUKUKTA İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI SAYILAN ALANLAR 54
1. Uluslararası Deniz Yatağı 54
a. Hukuki uygulama 54
b. Uluslararası Deniz Yatağı Otoritesi 58
2. Antarktika 60
a. Antarktika Antlaşmalar Sistemi 61
b. Hukuki niteliği 63
3. Uzay 64
G. İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI ALANLARINDA DEVLETLERİN SORUMLULUĞU 69
H. DEĞERLENDİRME 70
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI VE UZAY KAYNAKLARININ KEŞFİ VE KULLANIMI
A. UZAY FAALİYETLERİNE HÂKİM OLAN İLKELER 75
1. Uluslararası Hukuka Uygun Olarak Devletlerin Eşitliği Temelinde Tüm Devletlerin
Yararına ve Çıkarına Uzaya Erişim, Uzayın Keşfi ve Kullanım Serbestisi 75
2. Egemenlik Yasağı 77
3. Uzayın Barışçıl Amaçlarla Kullanımı 80
4. Uzayın Keşfi ve Kullanımında İş birliği ve Yardım 83
5. Uzay Faaliyetlerinde Zararların Önlenmesi ve Sorumluluk 85
a. Genel sorumluluk 85
b. Çevresel sorumluluk 85
B. UZAY KAYNAKLARININ KEŞFİ VE KULLANIMI 87
1. Genel Olarak 87
2. Devletlerin Hukuki Düzenlemeleri ve Uygulamaları 98
a. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 100
b. Lüksemburg 103
c. Birleşik Arap Emirlikleri 104
d. Çin 105
e. Türkiye 107
C. UZAY KAYNAKLARININ KEŞFİ VE KULLANIMINA DAİR ULUSLARARASI HUKUK KAPSAMINDA HUKUKİ DÜZENLEME GİRİŞİMLERİ 107
1. Artemis Mutabakatı 107
2. BM’nin Uzay Kaynaklarının Keşfi ve Kullanımına İlişkin Son Çalışmaları 111
a. Uzay Kaynakları Faaliyetlerine İlişkin Uluslararası Bir Çerçevenin
Geliştirilmesi İçin Yapı Taşları Belgesi 111
b. Uzay Kaynaklarının Araştırılması, İşletilmesi ve Kullanılması Faaliyetlerine
Yönelik Olası Hukuki Modeller Üzerine Bir Çalışma Grubunun Kurulmasına
İlişkin Belge 112
D. UZAYDA İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI KAVRAMININ UZAY KAYNAKLARININ KEŞFİ VE KULLANIMINA ETKİSİ 115
1. Ay Anlaşması’nda İnsanlığın Ortak Mirası Kavramı ve Uzay Kaynaklarının Keşfi
ve Kullanımı 117
a. Ay Anlaşması madde 11/1: Ay ve kaynaklarının insanlığın ortak mirası
niteliği 124
b. Ay Anlaşması madde 11/2: egemenlik yasağı 125
c. Ay Anlaşması madde 11/3: mülkiyet yasağı 126
d. Ay Anlaşması madde 11/4: keşif ve kullanım serbestisi 127
e. Ay Anlaşması madde 11/5: uluslararası rejim kurulması yükümlülüğü 128
f. Uluslararası rejim sorunu 130
g. Ay Anlaşması madde 11/6: bilgi ve paylaşım yükümlülüğü 133
h. Ay Anlaşması madde 11/7: uluslararası rejimin amaçları 133
i. Ay Anlaşması madde 11/8: kapsamın belirlenmesi 134
E. İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI VE UZAY KAYNAKLARININ TİCARİ NİTELİKLİ KEŞFİ VE
KULLANIMI 135
F. AY ANLAŞMASI’NA DAYANAN GÜNCEL KAYNAK KULLANIMI ÇALIŞMALARI 138
1. Ay Anlaşması İçin Model Kaynak Sözleşmesi (2022) 138
SONUÇ 141
KAYNAKÇA 145 |