|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA YABANCILAR VE ÖZEL STATÜLÜ (İMTİYAZLI) YABANCI KAVRAMI
I. GENEL OLARAK YABANCI KAVRAMI VE HUKUKİ STATÜLERE GÖRE TÜRK
HUKUKUNDA YABANCILAR 21
A. Genel Olarak Yabancı Kavramı 21
B. Yabancılar İle İlgili Uluslararası Belgeler 24
1. 1945 Tarihli Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 24
2. 1948 Tarihli İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 25
3. 1950 Tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 26
4. 1965 Tarihli Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına
İlişkin Uluslararası Sözleşme 27
5. 1990 Tarihli Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının
Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme 27
C. Yabancılar İle İlgili Ulusal Mevzuat 28
1. Anayasa 28
2. Kanunlar ve Yönetmelikler 29
D. Hukuki Statülere Göre Türk Hukukunda Yabancılar 29
1. Yabancı Devlet Vatandaşları 30
2. Vatansızlar (Heimatlos) 31
a. Vatansızlar İle İlgili Uluslararası Belgeler 33
1) 1954 Tarihli Vatansız Kişilerin Statüsüne İlişkin Sözleşme 34
2) 1961 Tarihli Vatansızlığın Azaltılmasına Dair Sözleşme 35
3) 1973 Tarihli Vatansızlık Hallerinin Sayısının Azaltılmasına
Dair Sözleşme 36
b. Vatansızlar İle İlgili Ulusal Mevzuat 37
3. Uluslararası Koruma Kapsamındaki Yabancılar 38
a. Mülteciler (Refugee) 38
1) Mülteciler İle İlgili Uluslararası Belgeler 40
a) 1951 Tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair
Konvansiyon 40
b) 1967 Tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Protokol 41
2) Mülteciler İle İlgili Ulusal Mevzuat 43
b. Şartlı Mülteciler (Conditional Refugee) 44
c. İkincil Koruma (Subsidiary Protection) 45
4. Geçici Koruma (Temporary Protection) Kapsamındaki Yabancılar 47
5. Bazı Haklar Bakımından Ayrıcalıklı Yabancılar 49
a. Göçmenler (Muhacirler) 49
b. Türk Soylu Yabancılar 52
c. KKTC Vatandaşları 54
II. ÖZEL STATÜLÜ (İMTİYAZLI) YABANCI KAVRAMI 55
A. Tanımı 55
B. Tarihî Süreçte İmtiyazlı Yabancılar 56
1. Eski Çağ’da 56
a. Eski Mısır Hukukunda 56
b. Eski Yunan Hukukunda 57
c. Eski Roma Hukukunda 58
d. Eski Pers Hukukunda 59
e. İbrani Hukukunda 59
f. Eski Hint Hukukunda 60
2. Orta Çağ’da 61
3. Yeni Çağ’da 62
4. İslam Hukukunda 62
5. Osmanlı Devleti Hukukunda 64
C. Türkiye’de İmtiyazlı Yabancılar 66
İKİNCİ BÖLÜM
MİLLETLERARASI ANLAŞMALAR VE MİLLETLERARASI TEAMÜLLER UYARINCA
TÜRKİYE’DE ÖZEL STATÜLÜ (İMTİYAZLI) YABANCILAR
I. GENEL OLARAK 67
II. ULUSLARARASI HUKUKTA DEVLETİ SINIRSIZ BİÇİMDE TEMSİL YETKİSİ
OLANLARIN AYRICALIKLI STATÜSÜ 68
A. Devlet Başkanı 69
1. Devleti Temsil Yetkisi 69
2. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar 69
a. Kişi Dokunulmazlığı 70
b. Yargı Bağışıklığı 71
c. Vergi ve Gümrük Bağışıklığı 73
B. Hükümet Başkanı 73
1. Devleti Temsil Yetkisi 73
2. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar 74
C. Dışişleri Bakanı 75
1. Devleti Temsil Yetkisi 75
2. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar 76
D. Diğer Bakanlar ve Kamu Kurumu Yetkilileri 77
III. YABANCI DEVLETİN DİPLOMATİK VE KONSOLOSLUK TEMSİLCİLERİ 78
A. Yabancı Devletin Diplomatik Temsilcileri 82
1. Genel Olarak Diplomatik Temsilcilikler 82
2. Diplomatik Temsilciliklerin Görevleri 83
3. Diplomatik Temsilciliklerin Dokunulmazlığı ve Ayrıcalıkları 84
a. Misyon Binası ve Konutların Dokunulmazlığı 84
b. Arşivlerin Dokunulmazlığı 85
c. Haberleşme Serbestisi ve Haberleşmenin Dokunulmazlığı 85
d. Vergi Bağışıklığı 85
e. Gümrük Bağışıklığı 85
f. İcra Bağışıklığı 86
4. Diplomatik Temsilcilerin Ayrıcalıklı Statüsü 86
a. Genel Olarak 86
b. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar 87
1) Kişi Dokunulmazlığı 88
2) Gezi Serbestisi 88
3) Yargı Bağışıklığı 88
4) Vergi Bağışıklığı 90
5) Gümrük Bağışıklığı 90
6) Diğer İmtiyaz ve Ayrıcalıklar 90
5. Diplomatik Temsilcilerin Transit Olarak Geçilen Devletlerde
Dokunulmazlık ve Ayrıcalıkları 91
6. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklardan Yararlanacak Kişiler 91
B. Yabancı Devletin Konsolosluk Temsilcileri 92
1. Genel Olarak Konsolosluklar 92
2. Konsoloslukların Görevleri 93
3. Konsoloslukların Dokunulmazlığı ve Ayrıcalıkları 95
a. Konsolosluk Binalarının Dokunulmazlığı 95
b. Arşivlerin Dokunulmazlığı 95
c. Haberleşme Serbestisi ve Haberleşmenin Dokunulmazlığı 95
d. Vergi Bağışıklığı 96
e. Gümrük Bağışıklığı 96
4. Konsolosluk Temsilcilerinin Ayrıcalıklı Statüsü 97
a. Genel Olarak 97
b. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar 97
1) Kişi Dokunulmazlığı 98
2) Gezi Serbestisi 98
3) Yargı Bağışıklığı 99
4) Vergi Bağışıklığı 99
5) Gümrük Bağışıklığı 100
6) Diğer İmtiyaz ve Ayrıcalıklar 100
5. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklardan Yararlanacak Kişiler 100
IV. YABANCI ASKERÎ KUVVETLERE MENSUP ASKERÎ PERSONEL 101
V. MİLLETLERARASI ÖRGÜTLER 104
A. Genel Olarak 104
B. Milletlerarası Örgüt Türleri 105
1. Hükümetlerarası Örgütler 105
a. Hükümetlerarası Örgüt Türleri 105
b. Hükümetlerarası Örgütlerin Dokunulmazlığı ve Ayrıcalıkları 106
2. Hükümet Dışı Örgütler 108
C. BM Uluslararası Adalet Divanı Üyelerinin Dokunulmazlığı ve
Ayrıcalıkları 109
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İÇ HUKUK KURALLARI UYARINCA TÜRKİYE’DE ÖZEL STATÜLÜ (İMTİYAZLI) YABANCILAR
I. GENEL OLARAK 111
II. İÇ HUKUKTA AYRICALIKLI STATÜ TANINAN YABANCILAR 112
A. Mavi Kart Sahipleri 112
1. Genel Olarak 112
2. Mavi Kart Uygulamasının Sebepleri 113
3. Mavi Kart Uygulamasına İlişkin Düzenlemeler 117
a. 403 Sayılı TVK Madde 29’da 4112 Sayılı Kanun İle Yapılan
Değişiklikler 117
1) 403 Sayılı TVK Madde 29’un Değişiklikten Önceki Hali 117
2) 403 Sayılı TVK Madde 29’da Yapılacak Değişikliklere İlişkin İlk
Çalışmalar 119
3) 4112 Sayılı Kanun İle Getirilen Değişiklikler 121
b. 403 Sayılı TVK Madde 29’da 5203 Sayılı Kanun İle Yapılan
Değişiklikler 123
c. 5901 Sayılı TVK Madde 28’de 6304 Sayılı Kanun İle Yapılan
Değişiklikler 125
d. 700 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname İle Yapılan Değişiklikler 127
e. 7196 Sayılı Kanun İle Yapılan Değişiklikler 128
4. Mavi Kart Statüsünün Şartları 128
a. Türk Vatandaşlığının Doğumla (Aslen) Kazanılması 128
1) Soy Bağı (Kan) Esası (jus Sanguinis) 129
2) Doğum Yeri (Toprak) Esası (Jus Soli) 130
b. Türk Vatandaşlığının Çıkma İzni İle Kaybı 131
5. Mavi Kart Verilecek Yabancılar 131
a. Doğumla Türk Vatandaşı Olan ve Türk Vatandaşlığını Çıkma İzni
İle Kaybedenler 132
b. İlgilinin Altsoyları 133
6. Mavi Kartlılar Kütüğü 133
7. Mavi Kart İle Sağlanan Ayrıcalıklı Statü 134
a. Mevzuattaki Düzenleme 134
b. Mavi Kart’ın Sağladığı Haklar 135
c. Hariç Tutulan Haklar 135
1) Seçme ve Seçilme 136
2) Muafen Araç veya Ev Eşyası İthal Etme 136
3) Askerlik Hizmetini Yapma Yükümlülüğü 139
4) Kamu Hizmetinde Kadrolu Olarak Görev Yapma 139
d. Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni 141
e. Mavi Kart’ın Düzenlenmesi 143
f. Diğer Kanunlarda Mavi Kartlılar İle İlgili Hükümler 145
B. Uzun Dönem İkamet İzni Sahipleri 146
1. Genel Olarak 146
2. Uzun Dönem İkamet İzni 148
a. Uzun Dönem İkamet İzni Verilecek Yabancılar 148
1) Türkiye’de Kesintisiz En Az Sekiz Yıl İkamet İzni İle Kalan
Yabancılar 148
2) Bakanlığın Belirlediği Şartlara Uyan Yabancılar 150
b. Uzun Dönem İkamet İzninin Şartları 152
1) Kesintisiz En Az Sekiz Yıl İkamet İzni İle Türkiye’de Kalmış
Olmak 153
2) Son Üç Yıl İçinde Sosyal Yardım Almamış Olmak 153
3) Kendisi veya Varsa Ailesinin Geçimini Sağlayacak Yeterli ve
Düzenli Gelir Kaynağına Sahip Olmak 154
4) Geçerli Sağlık Sigortasına Sahip Olmak 155
5) Kamu Düzeni veya Kamu Güvenliği Açısından Tehdit
Oluşturmamak 155
3. Uzun Dönem İkamet İzni İle Sağlanan Ayrıcalıklı Statü 156
a. Mevzuattaki Düzenleme 156
b. Uzun Dönem İkamet İzninin Sağladığı Haklar 157
c. Hariç Tutulan Haklar 160
4. Uzun Dönem İkamet İzninin İptali 161
a. Genel Olarak 161
b. Uzun Dönem İkamet İzninin İptal Sebepleri 162
1) Kamu Düzeni veya Kamu Güvenliği Açısından Ciddi Tehdit
Oluşturmak 162
2) Sağlık, Eğitim ve Ülkesindeki Zorunlu Kamu Hizmeti Dışında
Bir Nedenle Kesintisiz Bir Yıldan Fazla Süreyle Türkiye
Dışında Bulunmak 162
c. Uzun Dönem İkamet İzni İptal Edilen Yabancıların Tekrar
Başvuruda Bulunması 164
C. Süresiz Çalışma İzni Sahipleri 166
1. Genel Olarak Çalışma Hakkı ve Süresiz Çalışma İzni 166
a. Genel Olarak Çalışma Hakkı 166
b. Süresiz Çalışma İzni 169
2. Süresiz Çalışma İzni Verilecek Yabancılar 170
a. Uzun Dönem İkamet İzni Sahibi Yabancılar 170
b. Türkiye’de En Az Sekiz Yıl Kanuni Çalışma İzni Olan Yabancılar 170
3. Süresiz Çalışma İzni İle İlgili Usul ve Esaslar 172
4. Süresiz Çalışma İzni İle Sağlanan Ayrıcalıklı Statü 173
a. Mevzuattaki Düzenleme 173
b. Süresiz Çalışma İzninin Sağladığı Haklar 174
c. Hariç Tutulan Haklar 174
5. Süresiz Çalışma İzninin İptali 175
D. Turkuaz Kart Sahipleri 175
1. Genel Olarak Turkuaz Kart 175
2. Turkuaz Kart Uygulaması ve Amacı 176
a. Nitelikli İş Gücünün Önemi 178
b. Turkuaz Kart Yönetmeliği 180
3. Turkuaz Kart’a İlişkin Esaslar 181
a. Mevzuattaki Düzenleme 181
b. Turkuaz Kart Verilecek Yabancılar 182
c. Turkuaz Kart Verilmeyecek Yabancılar 184
d. Turkuaz Kart Başvurusu ve Değerlendirilmesi 185
1) Turkuaz Kart’ta Geçiş Süresi 188
2) Başvurunun Reddi 189
4. Turkuaz Kart İle Sağlanan Ayrıcalıklı Statü 190
a. Mevzuattaki Düzenleme 190
b. Turkuaz Kart’ın Sağladığı Haklar 190
c. Turkuaz Kart Sahibi Yakını Kartı 191
d. Turkuaz Kart Sahibi Yabancıların Vatandaşlığa Alınması 191
5. Turkuaz Kart’ın İptali 194
6. Turkuaz Kart’a İlişkin Değerlendirme 195
E. Karşılaştırmalı Hukukta Turkuaz Kart Benzeri Uygulamalar 198
1. AB Mevzuatında Mavi Kart Uygulaması 198
2. ABD Hukukunda Yeşil Kart Uygulaması 200
III. ÖZEL STATÜLÜ YABANCILARIN AYRICALIKLI KONUMUNUN
DEĞERLENDİRİLMESİ 202
A. Ülkeye Giriş Hakkı Bakımından 202
B. İkamet ve Seyahat Hakkı Bakımından 204
C. Çalışma Hakkı Bakımından 208
D. Taşınmaz Edinme Hakkı Bakımından 209
E. Vatandaşlık Hakkı Bakımından 213
IV. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA İMTİYAZLI YABANCILAR 216
A. ABD 216
B. Rusya Federasyonu 218
C. Almanya 219
D. Birleşik Krallık 220
E. Fransa 222
F. Kanada 223
G. Avustralya 224
H. Singapur 226
İ. Diğer Ülkeler 226
SONUÇ 229
EKLER 235
KAYNAKÇA 257 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
