İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Giriş 17
I. KONUNUN TAKDİMİ 17
II. ÇALIŞMANIN PLANI 18
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK GÖZETİM GÖREVİNİN YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ KAPSAMINDAKİ YERİ
I. YÖNETİM KURULUNUN YAPISI 21
A. Yönetim Kavramı 21
B. Yönetim Yetkisinin Kapsamı 23
1. Genel Olarak 23
2. Anonim Şirket Genel Kurulunun Görev ve Yetkilerinin Kapsamı 23
3. Yönetim Kurulunun Devredilemez Görev ve Yetkileri 25
C. Kurul Olma Özelliği 26
D. Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçilmesi ve Görev Süresi 27
E. Yönetim Kurulu Üyelerinde Aranan Nitelikler 29
II. YÖNETİM KURULU SİSTEMLERİ 30
A. Genel Olarak 30
B. Monist Sistem 31
C. Dualist Sistem 32
III. YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ 33
A. Genel Olarak 33
B. Yönetim Kurulunun Temsile İlişkin Görev ve Yetkileri 34
1. Temsil Yetkisinin Tanımı ve Kapsamı 34
2. Temsil Yetkisinin Kullanılması 35
3. Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması 36
C. Yönetim Kurulunun Yönetime İlişkin Görev ve Yetkileri 38
1. Devredilemez Görev ve Yetkiler 38
a. Genel Olarak 38
b. Şirketin Üst Düzeyde Yönetimi ve Bunlarla İlgili Talimatların Verilmesi 41
c. Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi 42
d. Muhasebe Sisteminin, Finansal Denetimin ve Planlamanın Düzenlenmesi 43
e. Yönetimle Görevli Müdürlerin ve İmza Yetkisini Haiz Kişilerin Atanmaları ve Görevden Alınmaları 46
f. Yıllık Faaliyet Raporu ile Genel Kurul Toplantılarının Hazırlanması 48
g. Sermayeyi Korumaya Yönelik Görev ve Yetkiler 48
h. Pay, Yönetim Kurulu Karar ve Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defterlerinin Tutulması 49
i. Yıllık Faaliyet Raporunun Düzenlenmesi ve Genel Kurula Sunulması 50
j. Yıllık Faaliyet Raporunun ve Kurumsal Yönetim Açıklamasının Düzenlenmesi ve Genel Kurula Sunulması 51
k. Genel Kurul Toplantılarının Hazırlanması ve Genel Kurul Kararlarının Yürütülmesi 53
l. Yönetimle Görevli Kişilerin Üst Gözetimi 54
2. Yönetim Yetkisinin Devri 54
a. Tanımı ve Kapsamı 54
b. Temsil Yetkisinin Yönetim Yetkisiyle Birlikte Devredilip Devredilemeyeceği Sorunu 56
c. Yönetim Yetkisinin Devrinin Şartları 57
aa. Esas Sözleşmede Yönetimin Devrine İzin Veren Bir Hüküm Bulunması 57
bb. Usulüne Uygun Şekilde Hazırlanan ve Yönetim Kurulunca Kabul Edilen İç Yönerge 59
d. Yönetimin Devredilebileceği Kişiler 63
aa. Terminoloji 63
bb. Yönetim Kurulu Üyelerine Devir 64
cc. Üçüncü Kişilere Devir 65
e. Yönetimin Devrinin Sonuçları 66
İkinci Bölüm
KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ VE
YABANCI HUKUK SİSTEMLERİ AÇISINDAN
YÖNETİM KURULUNUN GÖZETİM GÖREVİ
I. YÖNETİM KURULUNUN GÖZETİM GÖREVİNİN TANIMI, KAPSAMI, MONİST VE DUALİST YÖNETİM KURULU SİSTEMLERİNE GÖRE UYGULANIŞI 67
A. Tanımı 67
B. Kapsamı 68
1. Cura in Eligendo: Seçmede Özen 69
2. Cura in Instroendo: Talimat Vermede Özen 70
3. Cura in Custodiendo: Gözetimde Özen 72
C. Monist Sistem ve Dualist Sistemde Gözetim 73
II. KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ VE ÜST GÖZETİMİN BU İLKELERDEKİ YERİ 73
A. Kurumsal Yönetimin Tanımı ve Tarihçesi 73
B. Kurumsal Yönetime Dair Teorik Yaklaşımlar 78
1. Vekâlet Teorisi 78
2. Menfaat Sahipleri Teorisi 80
3. Temsil Teorisi 80
C. Kurumsal Yönetimin Esaslı Unsurları 80
1. Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık İlkesi 81
2. Eşitlik İlkesi 83
3. Hesap Verebilirlik İlkesi 85
4. Dış Sorumluluk İlkesi 86
D. Gözetim Görevinin Kurumsal Yönetim İlkelerindeki Yeri 86
1. İcrada Görevli Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri 88
a. Tanımı 88
b. Tarihçesi 88
2. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri 89
a. Tarihçesi 90
b. Tanımı ve Kavramı 92
3. Yönetim Kurulunun Gözetim Görevini Yerine Getirmesi İçin Kurulabilecek Komiteler 95
a. Genel Olarak 95
b. Denetim Komitesi 96
c. Riskin Erken Saptanması Komitesi 98
d. Kurumsal Yönetim Komitesi 98
4. Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 99
III. YABANCI HUKUK SİSTEMLERİNDE YÖNETİM KURULUNUN GÖZETİM GÖREVİ 102
A. OECD Kurumsal Yönetim Prensiplerine Göre Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 102
1. OECD’nin İlgili Düzenlemeleri 102
2. OECD’nin 2004 Kurumsal Yönetim Prensipleri 102
3. G20/OECD Kurumsal Yönetim Prensipleri– 2015 106
B. Alman Hukukunda Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 107
1. Alman Hukukundaki İlgili Düzenlemeler 107
2. Yönetim Kurulunun Yapısı 107
3. Gözetim Kurulunun Yapısı 108
4. Gözetim Kurulunun Görev ve Yetkileri 111
C. İsviçre Hukukunda Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 111
1. İsviçre Hukukundaki İlgili Düzenlemeler 111
2. Yönetim Kurulunun Yapısı 112
3. Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 114
D. İngiliz Hukukunda Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 116
1. İngiliz Hukukundaki İlgili Düzenlemeler 116
2. Yönetim Kurulunun Yapısı 117
3. Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 119
E. ABD Hukukunda Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 120
1. Amerikan Hukukundaki İlgili Düzenlemeler 120
2. Yönetim Kurulunun Yapısı 121
3. Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 123
F. Avrupa Şirketinde Yönetim Kurulunun Gözetim Görevi 125
1. Avrupa Şirketi ile İlgili Düzenlemeler 125
2. Yönetim Kurulunun Yapısı 126
a. Dualist Sistemde Kurulan Avrupa Şirketi 128
b. Monist Sistemde Kurulan Avrupa Şirketi 129
Üçüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA YÖNETİM KURULUNUN
GÖZETİM GÖREVİ
I. TÜRK TİCARET KANUNUNDA YÖNETİM KURULUNUN GÖZETİM GÖREVİ 131
A. Tarihçe 131
B. Gözetim Görevinin Yerine Getirilmesi 133
1. Genel Olarak 133
2. İcracı Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri ve Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri 134
3. Yönetim Kurulunda Kurulabilecek Komiteler 136
a. Genel Olarak 136
b. Denetim Komitesi 137
c. Riskin Erken Saptanması Komitesi 138
d. Kurumsal Yönetim Komitesi 138
4. Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 139
a. Yönetim Kurulunun Bilgi Alması 139
b. Yönetim Kurulu Üyesinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 140
aa. Yönetim Kurulu Toplantısı Sırasında Bilgi Alma ve İnceleme 143
bb. Yönetim Kurulu Toplantısı Dışında Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 146
II. SERMAYE PİYASASI HUKUKUNDA YÖNETİM KURULUNUN GÖZETİM GÖREVİ 150
A. İlgili Sermaye Piyasası Hukuku Düzenlemeleri 150
B. Halka Açık Anonim Ortaklık Statüsü 151
C. Türk Sermaye Piyasası Hukukunda Kurumsal Yönetim 153
1. Tarihçe 153
2. II–17.1 Kurumsal Yönetim Tebliği 154
a. Genel Olarak 154
b. Uyulması Zorunlu Olan İlkeler 156
c. Yönetim Kurulunun Yapısı 157
aa. Genel Olarak 157
bb. İcrada Görevli Olmayan Üyeler 158
cc. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri 158
d. İlkelere Göre Kurulabilecek Komiteler 166
aa. Genel Bilgi 166
bb. Denetimden Sorumlu Komite 167
cc. Kurumsal Yönetim Komitesi 169
III. BANKA HUKUKUNDA YÖNETİM KURULUNUN GÖZETİM GÖREVİ 170
A. Genel Olarak 170
B. Bankalarda Kurumsal Yönetim Hakkında 171
1. Tarihçe 171
2. Türk Bankacılık Hukukunda Banka Yönetim Kurulunun Yapısı 175
3. Banka Yönetim Kurullarında İcrada Görevli Olmayan ve Bağımsız Üyeler 182
4. Banka Denetim Komitesi 182
Dördüncü Bölüm
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN
GÖZETİM GÖREVİNDEN DOĞAN SORUMLULUKLARI
I. SORUMLULUĞUN TÜRK TİCARET KANUNUNDA DÜZENLENİŞ ŞEKLİ 187
A. Genel Olarak 187
B. Organa Özgü Sorumluluk Kavramı 188
C. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğunun Doğabilmesinin Şartları 189
1. Kusur 189
2. Zarar 189
a. Doğrudan Zarar 190
b. Dolaylı Zarar 190
3. Kanuna veya Esas Sözleşmeye Aykırılık 191
4. Uygun İlliyet Bağı 191
D. Yönetim Kurulu Üyesinin Sorumluluk Çerçevesinin Sınırı: İş Adamı Kararı 192
1. Tanımı 192
2. Şartları 193
3. İspat Yükü 194
E. Sorumluluk Sistemi: Farklılaştırılmış Teselsül 195
1. Tanımı 195
2. Unsurları 196
a. Birlikte Zarar 196
b. Kusurun Derecesi 196
c. Dış İlişkide Bireysel İndirim Sebeplerinin İleri Sürülebilmesi 196
II. SERMAYE PİYASASI KANUNU’NDA YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞU 197
A. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Üyelerinin Genel Sorumluluk Halleri 197
B. Sermaye Piyasası Hukukunda Yönetim Kurulu Üyelerinin Özel Sorumluluk Halleri 198
1. İzahnameden Doğan Sorumluluk 198
2. Kamuyu Aydınlatma Belgelerinden Doğan Sorumluluk 198
C. Sorumluluk Sistemi 199
III. BANKACILIK KANUNU’NDA YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞU 200
A. Banka Yönetim Kurulu Üyelerinin Genel Sorumluluk Halleri 200
B. Şahsi İflâs 200
C. Bankacılık Kanununda Sorumluluğun Sınırı ve Teselsül Sistemi 201
IV. YÖNETİM YETKİSİNİN DEVRİ HALİNDE YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖZETİM SORUMLULUĞU 203
A. TTK md. 553/2 Düzenlemesi 203
B. TTK md. 553/3 Düzenlemesi 205
Sonuç 207
Kaynaklar 215
Kavramlar Dizini 227 |