|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
6. BASIYA ÖN SÖZ 5
5. BASIYA ÖN SÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
TABLO VE ŞEKİLLER LİSTESİ 25
KISALTMALAR CETVELİ 27
GİRİŞ
İDARE HUKUKUNUN TANIMI
I. İDARE HUKUKU – İDARENİN HUKUKU 29
II. HUKUK SİSTEMLERİ VE İDARE HUKUKU 30
A. ADLÎ İDARE SİSTEMİ 30
B. İDARÎ REJİM SİSTEMİ 31
III. İDARE HUKUKUNUN DOĞUŞU VE GELİŞMESİ 32
A. FRANSA’DA İDARE HUKUKUNUN DOĞUŞU VE GELİŞMESİ 32
B. TÜRKİYE’DE İDARE HUKUKUNUN DOĞUŞU VE GELİŞMESİ 33
1) Osmanlı İmparatorluğu Dönemi 34
a) Klasik Osmanlı Döneminde İdarî Yargı Teşkilatı ve İdare Hukuku 34
b) Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemlerinde İdarî Yargı Teşkilatı ve
İdare Hukuku 34
2) Cumhuriyet Dönemi 35
3) Türk İdare Hukuku’nun Bugünkü Durumu 36
4) Türk İdare Hukuku’ndaki Eksiklikler 37
IV. İDARE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 38
A. İDARE HUKUKU, GENÇ BİR HUKUK DALIDIR 38
B. İDARE HUKUKUNA İLİŞKİN KURALLAR, TEK BİR KANUN İÇERİSİNDE
DERLENİP TOPARLANMAMIŞTIR 39
C. İDARE HUKUKU, BİR İÇTİHAT HUKUKUDUR 39
D. İDARE HUKUKU, BİR STATÜ HUKUKUDUR 40
E. İDARE HUKUKU, KOZALİST BİR HUKUK DALIDIR 40
F. İDARE HUKUKU, FİNALİST BİR HUKUK DALIDIR 41
G. İDARE HUKUKU, BAĞIMSIZ BİR HUKUK DALIDIR 41
V. İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI 41
A. İDARE HUKUKUNUN TEMEL KAYNAKLARI 42
1) İdare Hukukunun Yazılı Temel Kaynakları 42
a) İdare Hukukunun Normatif Temel Yazılı Kaynakları 42
1. Anayasa 43
2. Kanun 44
3. Kanun Hükmünde Kararnameler 45
4. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 46
5. OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 62
6. Uluslararası Antlaşmalar 66
7. Tüzükler 68
8. Yönetmelikler 69
9. Adsız Düzenleyici İşlemler 71
b) İdare Hukukunun İçtihadî Temel Yazılı Kaynakları 72
1. Anayasa Mahkemesi Kararları 72
2. İçtihadı Birleştirme Kararları 73
2) İdare Hukukunun Yazısız Temel Kaynağı: Örf ve Âdet Hukuku 73
B. İDARE HUKUKUNUN YARDIMCI KAYNAKLARI 74
1) Diğer Yargısal İçtihatlar 74
2) Öğreti (Doktrin) 74
VI. İDARE HUKUKUNUN UYGULAMA ALANINI BELİRLEYEN ÖLÇÜTLER 75
A. KAMU GÜCÜ ÖLÇÜTÜ 75
B. KAMU HİZMETİ ÖLÇÜTÜ 76
C. KARMA ÖLÇÜT 77
D. KAMU YARARI ÖLÇÜTÜ 77
E. YENİ KAMU GÜCÜ ÖLÇÜTÜ 77
F. DAHA ÇOK VE DAHA AZ YETKİ ÖLÇÜTÜ 78
G. GÜNÜMÜZDEKİ DURUM 78
VII. İDARE HUKUKUNUN KONUSU (İDARENİN İŞLEYİŞİ) 79
A. GENEL OLARAK İDARENİN İŞLEYİŞİ 79
B. İDARENİN İŞLEYİŞİNE HÂKİM OLAN İLKELER 79
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARENİN YETKİLERİ
I. GENEL OLARAK İDARENİN YETKİLERİ 81
A. İDARENİN YETKİLERİ KAVRAMI 81
B. İDARÎ YETKİLERİN AYRICALIKLARI VE ÜSTÜNLÜĞÜ 81
1) İdarenin Kanunilik Karinesinden Faydalanması 82
2) İdarî Yetkilerin Çoğu Zaman Tek Taraflı Kullanımı 83
3) İdarenin Yapmış Olduğu Bazı İşlemlerin Re’sen İcra Edilmesi 83
4) Bazı Durumlarda İdareye Takdir Yetkisinin ve Yerindelik Tespitinin
Tanınması 84
C. İDARÎ YETKİLERİN ÜSTÜN VE AYRICALIKLI OLMASININ SEBEPLERİ 87
1) Siyasi ve Tarihi Gelişimin Etkisi 87
2) Hukukî Sebebi: Kamu Yararının Üstünlüğü 88
D. İDARÎ YETKİLERİN SINIRLILIĞI VE SEBEPLERİ 89
1) Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması 89
2) İdarî Yetkilerin Gerçek Kişilerce Kullanılması 91
E. İDARÎ YETKİLERİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜN VE SINIRLILIĞININ BAĞDAŞTIRILMASI 91
1) Takdir Yetkisi – Bağlı Yetki Dengesi 92
2) Olağan Yetkiler – Olağandışı Yetkiler Dengesi 93
3) Uzmanlaşmış Yargı Denetimi 96
II. İDARENİN İŞLEM YAPMA YETKİSİ 96
A. ÖZEL HUKUK ALANINDAKİ HUKUKSAL İŞLEMLER 97
1) Özel Hukukta Hukuksal İşlem Kavramı 97
2) Özel Hukukta Hukuksal İşlemin Öğeleri 98
a) İrade Açıklaması 98
b) Hukukî Sonuç 98
c) Ayrık Öğe Olarak Biçim 98
B. KAMU HUKUKU ALANINDAKİ HUKUKSAL İŞLEMLER 99
1) Kamu Hukuku İşlemleri Kavramı 99
2) Kamu Hukuku İşlemlerinin Tasnifi 99
a) Kamu Hukuku İşlemlerinin Organik Tasnifi 100
1. Yasama İşlemleri 100
2. Yürütme İşlemleri 100
3. Yargı İşlemleri 100
b) Kamu Hukuku İşlemlerinin Maddî Açıdan Tasnifi 101
1. Genel İşlemler 101
2. Birel İşlemler 101
3. Karma İşlemler 101
c) Kamu Hukuku İşlemlerinin İradelerin Açıklanması Açısından Tasnifi 101
1. Tek Yanlı Kamu Hukuku İşlemleri 102
1.1. Basit İşlemler 102
1.2. Birleşme İşlemler 102
1.3. Kolektif İşlemler 103
2. Çok Yanlı Kamu Hukuku İşlemleri 103
C. İDARÎ İŞLEMLER 103
1) İdarî İşlem Kavramı 103
2) İdarî İşlemlerin Tasnifi 107
a) Organik Açıdan İdarî İşlemler 109
1. Yasama Organının İdarî İşlemleri 109
2. Yargı Organının İdarî İşlemleri 110
3. Yürütmenin (İdarenin) İdarî İşlemleri 111
b) Maddî Açıdan İdarî İşlemler 111
1. Genel İşlemler 111
2. Birel İşlemler 112
2.1. Koşul İşlemler 112
2.2. Öznel İşlemler 113
3. Karma İşlemler 113
4. Birden Çok İlgiliye Yönelik Bireysel İşlemler 114
4.1. Genel İdarî Kararlar 114
4.2. Otomatik İşlemler 115
c) İradelerin Açıklanması Açısından İdarî İşlemler 116
1. İradelerin Açıklanma Biçimi Açısından İdarî İşlemler 116
1.1. Basit İşlemler 116
1.2. Birleşme İşlemler 116
1.2.1. Dar Anlamda Birleşme İşlem 117
1.2.2. Geniş Anlamda Birleşme İşlem 118
1.3. Kolektif İşlemler 118
2. İradelerin Açıklanma Nedeni Açısından İdarî İşlemler 118
2.1. Res’en Yapılan İdarî İşlemler 119
2.2. Katılma İşlemler 119
2.2.1. Açık Kabul İşlemleri 119
2.2.2. Açık Ret İşlemleri 120
2.2.3. Zımnî Kabul İşlemleri 120
2.2.4. Zımnî Ret İşlemleri 120
d) Hukuksal Etkisinin Niteliği Açısından İdarî İşlemler 121
1. Hukuksal Etkisinin İçeriği Açısından İdarî İşlemler 121
1.1. Emredici İdarî İşlemler 121
1.2. Yapıcı İdarî İşlemler 121
1.3. Belirleyici İdarî İşlemler 121
2. Kişilerin Sahip Olduğu Haklara Etkisi Açısından İdarî İşlemler 122
2.1. Yararlandırıcı İdarî İşlemler 122
2.2. Yükümlendirici İdarî İşlemler 122
2.3. Güvence Sağlayan İdarî İşlemler 123
3. Etkileme Süresi Açısından İdarî İşlemler 123
3.1. Geçici Etkili İdarî İşlemler 123
3.2. Etkisi Sürekli İdarî İşlemler 123
e) İptal Davalarına konu olup olmayacağına göre idarî İşlemler 123
1. İptal Davasına Konu Olan İdarî İşlemler 123
2. İptal Davasına Konu Olmayan İdarî İşlemler 124
3) İdarî İşlemin Unsurları (Öğeleri) 126
a) Yetki 127
1. Yetki Devri ve İmza Devri 129
2. Yetki Unsurunun Görünümleri 131
2.1. Kişi Yönünden Yetki 131
2.2. Konu Yönünden Yetki 132
2.3. Yer Yönünden Yetki 134
2.4. Zaman Yönünden Yetki 135
b) Şekil 137
1. Yazılı Olup Olmamasına Göre Şekil Öğesi 138
1.1. Yazılı Şekil 138
1.2. Yazılı Olmayan Şekil 139
2. Aslî Olup Olmamasına Göre Şekil Öğesi 140
2.1. Aslî Şekil 140
2.2. Tali Şekil 141
c) Sebep 143
1. Sebebi Belli İdarî İşlemler 145
2. Sebebi İdareye Bırakılan İdarî İşlemler 146
3. Sebep Gösterilmesi Öngörülmemiş İdarî İşlemler 147
d) Konu 148
e) Maksat (Amaç) 149
1. Genel Maksat 150
2. Özel Maksat 150
4) İdarî İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 150
a) Düzenleyici İdarî İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 151
b) Birel İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 152
c) Karma İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 153
d) Birden Çok İlgiliye Yönelik Bireysel İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 154
5) İdarî İşlemlerdeki Sakatlıklar 154
a) Yokluk Sonucunu Meydana Getiren Sakatlıklar 154
1. Fiilî Memurluk 157
2. Fonksiyon Gaspı 158
3. Yetki Gaspı 158
4. Ağır ve Bariz Yetki Tecavüzü 159
5. Hukukun Öngördüğü Sebebe Dayanmadan İşlem Yapılması 159
6. Hukukun Açıkça Öngördüğü Şekil ve Usul Kurallarına Aykırı
Davranış 159
7. Hukukun Öngörmediği Konunun Gerçekleşmesi 160
b) İdarî İşlemin İptalini Gerektiren Sakatlıklar 161
1. Yetki Yönünden Hukuka Aykırılık (Yetki Yönünden Sakatlık) 161
1.1. Konu Yönünden Yetkisizlik 162
1.2. Yer Yönünden Yetkisizlik 163
1.3. Zaman Yönünden Yetkisizlik 164
2. Şekil Yönünden İptali Gerektiren Sakatlık 165
3. Sebep Yönünden İptali Gerektiren Sakatlık 167
4. Konu Yönünden İptali Gerektiren Sakatlık 172
5. Amaç Yönünden İptali Gerektiren Sakatlık 173
c) Eksik Düzenleme Sebebiyle İşlemin İptali 175
d) İdarî İşlemin İptalini Gerektirmeyen Sakatlıklar 178
6) İdarî İşlemlerin Sona Ermesi 178
a) İdarî İşlemi Yapan İdarenin İradesi Dışında Gerçekleşen Sona
Erdirici Nedenler 179
1. Hukukî Nedenler 179
2. Fiilî Nedenler 179
3. İdarî İşlemin Kendiliğinden Sona Ermesi 179
b) İdarî İşlemi Yapan İdarenin İradesine Bağlı Olarak Gerçekleşen
Sona Erdirici Nedenler 180
1. Geri Alma 180
2. Kaldırma 183
3. Değiştirme 184
4. Düzeltme 184
D. İDARENİN SÖZLEŞMELERİ 184
1) Kavram 184
2) İdarenin Sözleşmelerinin Türleri 185
a) İdarenin Özel Hukuk Sözleşmeleri 186
1. İdarenin Özel Hukuk Sözleşmelerinin Özellikleri 187
2. İdarenin Özel Hukuka Göre Yaptığı Sözleşme Türleri 187
2.1. Kamu İhale Sözleşmeleri 188
2.2. Abonman Sözleşmeleri 189
2.3. 1999’dan İtibaren İmzalanan Yap–İşlet–Devret
Sözleşmeleri 190
2.4. 2006’dan İtibaren Yapılan Yap–İşlet Sözleşmeleri 190
2.5. Ortak Girişim (Joint–Venture) Sözleşmeeleri 191
2.6. Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmeleri 191
2.7. Diğer Özel Hukuk Sözleşmeleri 192
b) İdarenin İdarî Sözleşmeleri 194
1. İdarî Sözleşmelerin Özellikleri 194
2. İdarî Sözleşme Türleri 194
2.1. İdarî Sözleşmelerin Klasik Türleri 195
2.1.1. İmtiyaz Sözleşmesi 196
2.1.2. Müşterek Emanet Sözleşmesi 197
2.1.3. İltizam Sözleşmesi 198
2.1.4. İstikraz Sözleşmeleri 198
2.1.5. Yeraltı ve Yerüstü Servetlerinin İşletilmesine
İlişkin Sözleşmeler 198
2.1.6. İdarî Hizmet Sözleşmeleri 199
2.1.7. Orman İşletme Sözleşmeleri 199
2.2. İdarî Sözleşmelerin Yeni Türleri 200
2.2.1. Ekonomik Teşvik Sözleşmesi 200
2.2.2. Elektrik Hizmetinde Görevlendirme Sözleşmesi 201
2.2.3. Otoyollarla İlgili Görevlendirme Sözleşmesi 202
2.2.4. 1995–1999 Yılları Arasında Yapılan Yap–İşlet–
Devret Sözleşmesi 202
2.2.5. 1997–2006 Yılları Arasında Yapılan Yap–İşlet
Sözleşmesi 202
2.2.6. Telekomünikasyon Alanındaki Görev ve
Görevlendirme Sözleşmesi 203
2.3. Atipik İdarî Sözleşmeler 203
3) İdarenin Sözleşmelerinin Bölümleri 203
a) Şartname 203
b) Anlaşma 204
4) İdarenin Sözleşmelerinin Uygulanması 204
a) Sözleşmelerde Sözleşmecinin Borçları 205
1. Şahsen İfa 205
2. Sözleşme ve Şartname Hükümlerine Uygun, Tam ve
Zamanında İfa 205
3. Dürüst İfa 205
b) Sözleşmelerde Sözleşmecinin Hakları 206
1. Sözleşmecinin Ücret Hakkı 206
2. Sözleşmecinin Tazminat Hakkı 206
3. Sözleşmelerde İdarenin Borçları 207
c) Sözleşmelerde İdareye Tanınan Hak ve Yetkiler 208
1. Denetleme ve Yönlendirme Yetkisi 208
2. Yaptırım Uygulama Yetkisi 208
3. Tek Yanlı Değişiklik Yapma Yetkisi 209
4. Hizmet Yararına Fesih Yetkisi 210
d) Sonradan Gelişen Durumların İdarenin İmzaladığı Sözleşmelerin
Uygulanmasına Etkileri 212
1. Mücbir Sebepler 212
2. Fait du Prince 213
3. Öngörülemezlik 213
5) İdarenin Sözleşmelerinin Sona Ermesi 214
a) Normal Sona Erme 215
1. Sürenin Dolması 215
2. Edimin Yerine Getirilmesi 215
b) Fesih 216
1. Tarafların Anlaşmasıyla Fesih 216
2. İdare Tarafından Tek Yanlı Fesih 216
2.1. Sözleşmecinin Kusuru Nedeniyle Fesih 216
2.2. Hizmet Yararına Fesih 217
3. Mahkeme Kararıyla Fesih 217
6) İdarenin Sözleşmelerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 217
a) İdarenin Özel Hukuk Sözleşmelerinden Kaynaklanan
Uyuşmazlıkların Çözümü 218
b) İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Çözümü 221
1. İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları 221
2. İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan İptal Davaları 222
3. İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar İçin
Tahkim Yolu 223
III. İDARENİN EYLEM YAPMA YETKİSİ 224
A. İDARÎ EYLEMLER 225
1) İdarî Eylem Kavramı 225
2) İdarî Eylemlerin Yargısal Denetimi 228
B. FİİLÎ YOL 229
1) Fiilî Yol Kavramı 229
2) Fiilî Yolun Yargısal Denetimi 232
İKİNCİ BÖLÜM
İDARENİN GÖREVLERİ
I. İDARENİN GÖREVLERİ KAVRAMI 233
II. İDARE VE TOPLUMSAL ORTAK ZORUNLU İHTİYAÇLAR 234
III. TOPLUMSAL ORTAK İHTİYAÇLARIN BELİRLENMESİ VE GELECEĞİN
ÖNGÖRÜLMESİ 235
A. GÜNLÜK TOPLUMSAL ORTAK İHTİYAÇLARI BELİRLEME ARAÇLARI 235
1) Siyasal Araçlar 236
2) İdarî, Bilimsel ve Teknik Araçlar 236
B. GELECEĞİN ÖNGÖRÜLMESİ VE PLANLAMA FAALİYETİ 236
IV. TOPLUMSAL ORTAK İHTİYAÇLARIN KARŞILANMASI 237
A. KORUYUCU FAALİYETLER 237
1) Bağımsızlık ve Egemenliğin Korunması 237
a) Savunma Faaliyetleri 239
1. Savunma Kavramı 239
2. Savunma Konusunda Cumhurbaşkanının Görev, Yetki ve
Sorumluluğu 240
3. Askerlik Ödevinin Düzenlenmesi 241
4. Silahsız Sivil Savunma Ödevleri 242
5. Yurda Giren Düşmana Karşı Sivil Savunma Faaliyetleri 243
6. Askerî Mal ve Hizmetlerin Karşılanması 244
b) Millî Güvenliğin Korunması 245
1. Millî Güvenlik kavramı 245
2. Millî Güvenlik Açısından Tehlike Türleri 246
2.1. Dış Tehlikeler 246
2.2. İç Tehlikeler 247
3. Millî Güvenlikle İlgili Düzenlemelerin Kanunla Yapılma İlkesi 247
4. Millî Güvenliğin Korunmasında Cumhurbaşkanının
Sorumluluğu 248
5. Millî Güvenliğin Korunmasına Yönelik Görevler 248
5.1 Millî Güvenlikle İlgili Haber Alma ve Haber İletme 249
5.2. Olağanüstü Yönetim Usulüne Başvurma 250
2) Kamu Düzeninin Korunması ve İdarenin Kolluk Faaliyetleri 254
a) Kolluğun Tanımı 254
b) Kolluğun Amacı ve Konusu 255
1. Kamu Düzeni Kavramı 256
2. Kamu Düzeninin Öğeleri 257
2.1. Genel Güvenlik 257
2.2. Genel Sağlık 258
2.3. Dirlik ve Esenlik 258
2.4. Genel Ahlak 258
2.5. Kamusal Estetik 259
2.6. İnsan Onuru 259
2.7. Bireylerin Kendilerine Karşı Korunması 260
c) Kolluk Türleri ve Ayırımları 260
1. İdare Tarafından Yürütülen Kolluk 261
1.1. İdarî Kolluk – Adlî Kolluk ayrımı 262
1.1.1. Adlî Kolluk 262
1.1.1.1. Adlî Kolluğun Görev, Yetki ve
Sorumlulukları 262
1.1.1.2. Adlî Kolluk Görevlilerinin Nitelikleri 263
1.1.1.3. Adlî Kolluk Görevlilerinin Çalışma
Esasları 263
1.1.1.4. Adlî Kolluk Hizmetinin Denetimi 264
1.1.2. İdarî Kolluk 264
1.1.3. Türk Mevzuatındaki İdarî Kolluk – Adlî Kolluk
Ayırımı 264
1.1.4. İdarî kolluk – Adlî Kolluk Ayırımının Temelleri 265
1.1.4.1. Görevin Niteliği ve Amacı Bakımından 265
1.1.4.2. Tabi Oldukları Hukuksal Rejim
Açısından 266
1.1.4.3. Teknik Nedenler Açısından 267
1.1.5. Adlî Kolluk – İdarî Kolluk Ayrımının Ülkemizdeki
Durumu 267
1.2. İdarî Polis (Kolluk) – Siyasi Polis 269
1.3. Çarşı ve Mahalle Bekçileri 270
2. Özel Sektör Tarafından Yürütülen Kolluk (Özel Güvenlik) 271
d) İdarî Kolluk ve Türleri 274
1. Genel İdarî Kolluk 275
1.1. Polis 276
1.2. Jandarma 276
1.3. Çarşı ve Mahalle Bekçileri 276
2. Özel İdarî Kolluk 277
e) Kolluk Yetkisinin Kullanış İlkeleri 278
1. Hukukilik İlkesi 278
1.1. Hukukilik İlkesinin “Yasallık Yönü” 278
1.2. Hukukilik İlkesinin “Demokratik Toplum Düzenin
Gerekleri Yönü” 280
2. Ölçülülük İlkesi 281
2.1. Elverişlilik İlkesi 282
2.2. Gereklilik İlkesi 283
2.3. Orantılılık (Adil Denge) İlkesi 284
3. Gecikmede Tehlike Bulunması İlkesi 284
4. Müdahalede Haklılık İlkesi 285
f) Kolluk Yetkisinin Sınırları 285
1. Amaç Bakımından Sınırları 286
2. Sebep Bakımından Sınırları 286
3. Konu Bakımından Sınırları 286
4. Yer Bakımından Sınırları 287
4.1. Konutlar 287
4.2. Özel İş Yerleri ve Umuma Açık Yerler 288
4.3. Umumi Yerler 289
4.4. Başkent ve Taşra 290
4.5. Büyük Şehirler ile Kasabalar 290
4.6. Yoğun Trafiği Olan Yollar ile Az Gelip Geçilen Yollar 290
5. Zaman Bakımından Sınırları 291
5.1. Her Zaman Yetkili Olduğu Zamanlar 291
5.2. Olağan Yaşantı Zamanı 292
5.3. Anayasa’da Düzenlenmeyen Olağan Dışı Zamanlar 292
5.4. Olağanüstü Hâlin Uygulandığı Zamanlar 292
g) Kolluk İşlemleri ve Yöntemleri 293
1. Kolluk Alanındaki Kural İşlemler 293
2. Kolluk Alanındaki Birel İşlemler 294
2.1. Bildirim Alınması 295
2.2. İzin (Ruhsat) Verme 295
2.3. Denetim 296
2.4. Önleme Araması 296
2.5. Kişileri ve Araçları Durdurma ve Kimlik Sorma 296
2.6. Emir ve Uyarı 297
2.7. Faaliyetin Ertelenmesi 297
2.8. Faaliyetin Yasaklanması (Menedilmesi) 298
2.9. Kapatma 298
2.10. Res’en İcra, Zor Kullanma ve Silah Kullanma 299
2.11. İdarî Yaptırımlar 300
h) Kolluk Eylemleri 301
i) Kolluk Makamları Üstleri ve Personeli 302
j) İdarî Kolluk Yetkilerinin Birbiriyle Çatışması ve Yarışması 303
1. Merkezî İdare Kolluk Makamlarının Çatışması ve Yarışması 303
2. Merkezî İdare Kolluğu ile Yerel Yönetim Kolluklarının
Çatışması ve Yarışması 304
3. Yerel Yönetim Kolluklarının Kendi İçinde Çatışması ve
Yarışması 304
4. Genel Kolluk ile Özel Kolluklar Arasındaki Çatışma ve
Yarışma 305
B. KAMU HİZMETLERİ 307
1) Kamu Hizmeti Kavramı ve Tanımı 307
2) Kamu Hizmetinin Öğeleri 309
a) Kamu Hizmetini Sunan (Organik Öğe) 309
b) Kamu Hizmetinin Sunulduğu Kişiler 311
1. Kamusal Yönetim Usullerine Tabi Hizmetler Karşısında
Kişilerin Durumları 312
2. Özel Yönetim Usullerine Tabi Hizmetler Karşısında
Bireylerin Durumları 313
c) Kamu Yararı Kamu Hizmetinin Manevi Öğesi 314
d) Kamu Yararını Hedefleyen Faaliyet (Kamu Hizmetinin Maddî
Öğesi) 315
3) Kamu Hizmetlerinin Özellikleri 315
a) Süreklilik, Kesintisizlik ve Düzenlilik 316
b) Genellik ve Tarafsızlık İlkesi (Eşitlik–Nesnellik) 318
c) Değişkenlik – Uyarlama İlkesi 319
d) Kamu Hizmetlerinin Bedelsizliği (Meccaniliği) İlkesi 319
4) Kamu Hizmetlerinin Kurulması, Düzenlenmesi, Kaldırılması 321
a) Kamu Hizmetlerinin Kurulması 321
b) Kamu Hizmetlerinin Düzenlenmesi 322
c) Kamu Hizmetlerinin Kaldırılması ve Özelleştirme 323
5) Kamu Hizmetlerinin Türleri ve Hukukî Rejimleri 325
a) Hizmeti Sunan Özneye Göre Kamu Hizmeti Türleri 325
1. Kamu Tüzelkişileri Tarafından Sunulan Kamu Hizmetleri 326
2. Özel Teşebbüs Tarafından Yürütülen Kamu Hizmetleri
(Virtüel Kamu Hizmetleri) 326
3. Kamu – Özel Karma Oluşumlar Tarafından Sunulan Kamu
Hizmetleri 328
b) Tekelli – Tekelsiz Olmalarına Göre Kamu Hizmeti Türleri 328
1. Tekelli Kamu Hizmetleri 329
2. Tekelsiz Kamu Hizmetleri 329
c) Hizmetin Sunulduğu Coğrafi Yere Göre Kamu Hizmeti Türleri 329
1. Evrensel Kamu Hizmetleri 329
2. Ulusal Kamu Hizmetleri 330
3. Bölgesel Kamu Hizmetleri 330
4. Yerel Kamu Hizmetleri 330
d) Kişilerin Yararlanma Biçimine Göre Kamu Hizmeti Türleri 331
1. Doğrudan Doğruya Bireysel Yararlanma Sağlayan Kamu
Hizmetleri 331
2. Dolaylı ve Birlikte Yararlanma Sağlayan Kamu Hizmetleri 331
e) Konularına Göre Kamu Hizmeti Türleri 332
1. İdarî Kamu Hizmetleri 332
2. İktisadî Kamu Hizmetleri 332
3. Sosyal Kamu Hizmetleri 333
4. Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Hizmetleri 334
6) Kamu Hizmetlerinin Görülüş Usulleri 335
a) Emanet Usulü 336
b) Ruhsat (izin) Usulü 336
c) Müşterek Emanet Usulü 337
d) İmtiyaz Usulü 338
1. Tanımı ve Özellikleri 338
2. İmtiyaz Usulünde İdarenin Yetkileri 339
3. İmtiyazcının Hakları ve Yükümlülükleri 340
3.1. İmtiyazcının Hakları 340
3.2. İmtiyazcının Yükümlülükleri 341
4. İmtiyazcının Seçimi 341
5. İmtiyazın Sona Ermesi 342
e) İltizam Usulü 343
f) Yap–İşlet–Devret Usulü 343
g) Yap–İşlet Usulü 345
h) Görevlendirme Usulü 346
i) Özel Yasalarla Kurulan Derneklerle Kamu Hizmeti Yürütülme
Usulü 347
C. KAMUYA YARARLI FAALİYETLERİ ÖZENDİRME VE DESTEKLEME İŞLEMLERİ 347
1) Kamu Yararına Çalışan Dernekler 348
a) Statüye Alınma ve Statüden Çıkarma 348
b) Kamu Yararına Çalışan Derneklere Sağlanan İmkânlar 349
1. İzin Almadan Yardım Toplayabilme Kolaylığı 350
2. Kamuya Ait Taşınmaz Tahsisinde ve Satın Alımında Kolaylık 350
3. Kamu Tüzelkişileriyle Ortak Girişimlerde Bulunmak 350
4. Kamu Yararına Çalışan Derneklere Tanınan İstisna ve
Muafiyetler 351
c) Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Denetlenmesi 352
2) Kamu Yararına Çalışan Vakıf Olabilir mi? 352
3) Ekonomik ve Bazı Coğrafi Alanların Gözetilmesi ve Teşvik Edilmesi 352
a) Teşvik Nedenleri 354
b) Teşvik Tedbirleri ve Çeşitleri 355
1. Dolaylı Teşvikler 355
2. Doğrudan Teşvikler 356
c) Teşvik Tedbirlerinin Hukukî Niteliği 357
D. ÖNGÖRME VE ALTERNATİF BELİRTME İŞLEVİ 358
1) Kavram 358
İçindekiler 21
2) Öngörme ve Alternatif Belirlemenin İçeriği 358
a) Bilgilendirme ve Danışmanlık 359
b) Planlama 360
1. Planlama Kavramı 360
2. Planlama Belgelerinin Türleri 362
2.1. Hukukî Niteliğine Göre Planlama Belgelerinin Türleri 362
2.1.1. Emredici Planlar Biçimi 362
2.1.2. Yol Gösterici Planlar 362
2.2. Amaçlarına Göre Planlama Belgelerinin Türleri 364
2.2.1. Bütçeleme Amacına Yönelik Planlama Belgeleri 364
2.2.1.1. Stratejik Planlar 364
2.2.1.2. Orta Vadeli Program 366
2.2.2. Kalkınma Amacına Yönelik Planlama Belgeleri 367
2.2.2.1. Kalkınma Planları 367
2.2.2.2. Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı 368
2.2.2.3. Bölge Kalkınma Projeleri (Planları) 369
2.2.2.4. Bölge Kalkınma Programları 371
2.3. Kapsadıkları Coğrafi Alana Göre Planlama Belgelerinin
Türleri 372
3. Planlamanın İlkeleri 372
3) Öngörme ve Alternatif Belirleyen İşlemlerinin Yargısal Denetimi 373
E. ÖZYÖNETİM İŞLERİ 374
1) Kavram 374
2) Türkiye’deki Bugünkü Durum 374
a) Personelin Özlük İşleri 374
b) Araç–Gereç Sağlama ve İnşaat–Tesisat Yaptırma 375
c) İdare Mallarının Yönetimi ve Denetimi 376
d) Dava ve Genel İcra Takipleri 377
e) Para Harcamaları 378
f) İdarenin İç Çalışma Düzeni 379
g) Tanıtma ve Yayın İşleri 379
3) Özyönetim İşlerinin Hukukî Rejimi 380
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İDARENİN DENETLENMESİ
I. DENETİM KAVRAMI 381
II. İDARENİN DENETLENMESİNİN YOL VE YÖNTEMLERİNİN TÜRLERİ 382
A. İDARENİN İÇ (ULUSAL) HUKUKA GÖRE DENETLENMESİ 382
1) İdarenin Yargısal Denetimi 383
2) İdarenin Yargısal Olmayan Yollardan Denetimi 384
a) İdarenin İdare Tarafından Denetlenmesi 384
1. İç İdarî Denetim 385
1.1. İdarenin Kendini Denetlemesi 385
1.2. Hiyerarşik Denetim 387
1.3. Organik İdarî Denetim 387
1.4. 5018 Sayılı Kanun’a Göre Kurulan İç Denetim
Birimlerince Yapılan Denetim 388
2. Dış İdarî Denetim 388
2.1. Vesayet Denetimi 389
2.2. Özel Denetim Kuruluşlarınca Yapılan Dış İdarî Denetim 390
2.2.1. Devlet Denetleme Kurulu Tarafından Yapılan
Denetim 390
2.2.2. Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından
Yapılan Denetim 392
2.2.3. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
Tarafından Yapılan Denetim 392
b) Siyasi Denetim: İdarenin TBMM Tarafından Denetlenmesi 394
1. Doğrudan Siyasi Denetim 395
1.1. Genel Görüşme 395
1.2. Meclis Araştırması 396
1.3. Meclis Soruşturması 396
1.4. Yazılı Soru 397
1.5. Dilekçe Komisyonu Aracılığıyla Yapılan Siyasi Denetim 398
1.6. TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Aracılığıyla
Yapılan Siyasi Denetim 399
2. Dolaylı Siyasi Denetim 400
2.1. Sayıştay Aracılığıyla Yapılan Denetim 400
2.2. Kamu Denetçiliği Kurumu Aracılığıyla Yapılan Denetim 403
c) Kamuoyu Denetimi 407
B. ULUSLARARASI HUKUKA GÖRE İDARENİN DENETLENMESİ 410
1) İdarenin Uluslararası Hukuka Göre Denetiminin Önemi ve Gerekliliği 410
2) İdare Üzerinde Uygulanan Uluslararası Denetim Türleri 410
a) Avrupa Konseyi Tarafından Yapılan Uluslararası Denetim 411
b) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Yapılan
Uluslararası Denetim 412
1. Genel Olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 412
2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Özellikleri 412
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin İç Hukukumuzdaki Yeri 413
4. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Öngördüğü Denetim
Organları 415
4.1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 415
4.2. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 416
c) Avrupa Birliği Organlarının Yaptığı Uluslararası Denetim 417
1. Avrupa Birliği’nin Kısa Tanıtımı 417
2. Türkiye’nin Avrupa Birliği ile İlişkilerinin Anayasa Hukuku
Açısından Değerlendirilmesi 418
3. Avrupa Birliği Düzeyinde Denetim 420
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İDARENİN MALÎ SORUMLULUĞU
I. MALÎ SORUMLULUK KAVRAMI 421
II. İDARENİN MALÎ SORUMLULUĞUNUN TABİ OLDUĞU HUKUK DALLARINA GÖRE TÜRLERİ 422
A. İDARENİN ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN MALÎ SORUMLULUĞU 425
1) İdarenin Özel Hukuk Öznesi Olmasından Kaynaklanan Özel Hukuka
İlişkin Malî Sorumluluğu 425
a) İdarenin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Yaptığı Sözleşmelerden
Kaynaklanan Sorumluluğu 425
b) İdarenin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Yaptığı Eylemlerinden
Kaynaklanan Sorumluluğu 426
1. İdarenin Kusura Dayanan Haksız Fiil Sorumluluğu 426
2. İdarenin Kusura Dayanmayan Özel Hukuk Alanındaki
Objektif Sorumluluğu 427
c) İdarenin Lehine Gerçekleşen Sebepsiz Zenginleşmelerden Dolayı
Sorumluluğu 428
2) İdarenin, Adlî Yargı Denetimine Tabi Kamu Hizmetlerinden
Kaynaklanan Sorumluluğu 429
a) Tapu Sicil Muhafızlığının İşlem ve Eylemlerinden İdarenin
Sorumluluğu 429
b) İdarenin İcra –İflas Memurlarının Kusurlarından Kaynaklanan
Sorumluluğu 429
B. İDARENİN İDARE HUKUKA İLİŞKİN MALÎ SORUMLULUĞU 430
1) İdarenin İdare Hukukuna İlişkin Malî Sorumluluğunun Tanımı 430
2) İdarî Sorumluluğun Kaynakları 431
a) İdarî Sözleşme Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu 431
b) İdarenin Kusur Sorumluluğu 432
1. Hizmet Kusuru 432
1.1. Hizmet Kusuru Kavramı 432
1.2. Hizmet Kusurunun Özellikleri 434
1.3. Hizmet Kusurunun Ortaya Çıkma Biçimleri 436
1.3.1. Hizmetin Kötü İşlemesi 437
1.3.2. Hizmetin Geç İşlemesi 438
1.3.3. Hizmetin Hiç İşlememesi 439
2. Görev Kusuru ve Benzer Durumlar 439
2.1. Görev Kusuru Kavramı 440
2.2. Hizmetten Ayrılabilen Kişisel Kusur Kavramı 443
2.3. Hizmetle İlgili Olmayan Kişisel Kusur Kavramı 446
c) İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 447
1. Risk İlkesi 448
2. Sosyal Risk İlkesi 450
3. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi 454
III. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI 457
A. İDAREYE AİT BİR DAVRANIŞ 457
B. ZARAR 459
C. İLLİYET BAĞI 462
IV. SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN YA DA AZALTAN HÂLLER 464
A. ZARAR GÖRENİN KUSURU 464
B. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN KUSURU 466
C. MÜCBİR SEBEP 469
D. BEKLENMEYEN HÂL 472
V. ZARARIN GİDERİLMESİ 473
A. ZARARIN TAZMİN EDECEK KAMU TÜZELKİŞİSİNİN TESPİTİ 474
B. ZARARIN TAZMİNİNİN İDAREDEN TALEP EDİLMESİ 476
1) İdarî Yargıda Açılacak Tazminat Davaları (Tam Yargı Davaları) 476
2) Adlî Yargıda Açılacak Tazminat Davaları 478
C. ZARARIN TAZMİNİNE İLİŞKİN İLKELER 478
1) Tazminatın Nakden Yapılması İlkesi 478
2) İdarenin Sorumluluğunun Sınırlılığı İlkesi 478
3) Mahkemenin Talep Edilenden Fazla Tazminata Hükmedememesi
İlkesi 478
D. TAZMİNAT MİKTARININ BELİRLENMESİ 479
1) Zararın Tamamen Giderilmesi 479
2) Zarar Miktarının Tespitinde Esas Alınacak Tarih 479
3) Tazminatın Ödenme Şekli 479
4) Ek Tazminatlar 480
KAYNAKLAR 481
DİZİN 490 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
