İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz ve Teşekkür 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
I. Bölüm
ALMAN HUKUKUNDA YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİ
I. AVRUPA BİRLİĞİ’NDE YENİLENEBİLİR ENERJİ 33
II. ALMANYA’DA ENERJİ PİYASASININ GENEL ÖZELLİKLERİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN GELİŞİMİ – ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ (ENERGİEWENDE) 41
III. YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİ ALANINDA GÖREV YAPAN KURUMLAR 48
A. Federal Hükümet, Federal Ekonomi ve Enerji Bakanlığı 50
B. Federal Şebeke Ajansı (BNetzA) 51
1. Yapısal Özellikleri, Genel Görev ve Yetkileri 51
2. Yenilenebilir Enerji Alanındaki Rolü 55
a. İhale Sürecinin Yürütülmesi 57
b. Denetim Faaliyetleri (Überwachungsaufgaben) 57
c. Tespit Kararları (Festlegungen) 60
C. Yenilenebilir Enerjiye Özgü Tahkim Makamı Olarak Clearingstelle 62
IV. YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİNDE İDARENİN GÖREV VE YETKİLERİ 65
A. Planlama 65
1. Genel Özellikler 65
2. İmar Planlarında Yenilenebilir Enerjinin Ayrıcalıklı Karakteri 66
3. Mekansal Planlama Kanunu (Raumordnungsgesetz, ROG) ve Yenilenebilir Enerji 74
B. İzin Verme 76
1. Genel Özellikler 76
2. Yenilenebilir Enerji Tesislerinin Tabi Olduğu Genel İzin Türleri 77
a. İmisyon Koruma Kanunu’nun (BImSchG) İzin Sürecindeki Rolü 77
aa. İmisyon İzni Sürecinde Konsantre Etki (Kozentrationswirkung) 80
ab. Çevresel Etki Değerlendirmesi (Umweltvertraeglichkeitsprüfung) 83
ac. Ön Karar (Vorbescheid) ve Kısmi İzin (Teilgenehmigung) 88
b. Doğa Koruma Kanunu’nun İzin Sürecindeki Rolü 88
c. İmar Kanununun İzin Sürecindeki Rolü 95
C. Teşvik Etme 98
1. Öncelik Prensibi (Vorrangprinzip) 102
2. Münhasırlık Prensibi 106
3. Yenilenebilir Enerji Kanunu’nda (EEG) Düzenlenen Teşvikler 106
a. Doğrudan Pazarlama – Piyasa Primi (Marktpraemie) 107
b. Asgari Fiyattan Alım Garantisi (Einspeisevergütung) 108
c. Kiracının Kullandığı Elektriğin Teşviki (Mieterstromzuschlag) 110
4. Teşvik Miktarının Belirlenmesinde İhale Usulü 111
5. Yenilenebilir Enerjinin Teşviki ve Avrupa Birliği Rekabet Hukuku 115
6. Yenilenebilir Enerjiye Katılma Payı (EEG Umlage) ve Yükümlülüklerin Dengelenmesi (Ausgleichsmechanismus) 119
V. YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİCİLERİ VE AĞ İŞLETMECİSİYLE KURULAN HUKUKİ İLİŞKİNİN NİTELİĞİ 122
A. Yenilenebilir Enerji Üreticileri 122
1. Tesis İşletmecisi – Üretici 122
2. Bir Yenilenebilir Enerji Üreticisi Olarak Yurttaş Enerji Toplulukları 123
B. Tesis İşletmecisi ile Ağ İşletmecisi Arasındaki Hukuki İlişki ve Yükümlülükler 125
1. Hukuki İlişkinin Nitelendirilmesi 125
2. Ağ İşletmecisinin Bağlama, Alma, İletme ve Dağıtma Yükümlülükleri 127
3. Kapasite Artırımı ve Ağ Besleme Yönetimi (Einspeisemanagement) 129
VI. YENİLENEBİLİR ENERJİNİN TEŞVİKİNİN VE AĞ İŞLETİCİLERİNE GETİRİLEN YÜKÜMLÜLÜKLERİN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 131
A. Yenilenebilir Enerji Üreticisi – Tesis İşletmecisi Bakımından Satın Alma ve Ödeme Garantilerinin Değerlendirilmesi 131
B. Tüketiciler Bakımından Katılma Payı Yükümlülüğünün Değerlendirilmesi 133
C. Ağ İşletmecileri Bakımından Satın Alma ve Ödeme Yükümlülüklerinin Değerlendirilmesi 137
D. Geleneksel Elektrik Üreticileri Bakımından Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Teşviklerin Değerlendirilmesi 141
II. Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİ
I. ENERJİ PİYASASININ GENEL ÖZELLİKLERİ 143
II. TÜRK YENİLENEBİLİR ENERJİ HUKUKUNUN TEMEL KAYNAKLARI 145
III. YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİ ALANINDA GÖREV YAPAN KURUMLAR 149
A. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 149
1. Enerji İşleri Genel Müdürlüğü 150
2. Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı 151
3. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 151
4. Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) 152
B. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 152
C. Tarım ve Orman Bakanlığı 153
D. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve Arabuluculuk Fonksiyonunun Değerlendirilmesi 155
IV. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN ELEKTRİK ÜRETİMİNİN KAMU HİZMETİ NİTELİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 159
V. YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİNDE İDARENİN GÖREV VE YETKİLERİ 167
A. Yer Tespiti Yapılması 167
1. İmar Planlarında Yenilenebilir Enerji ve Yapı Ruhsatı Yükümlülüğü 167
2. Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarının Belirlenmesi (YEKA) 173
3. Yenilenebilir Enerji Üretiminde Kamulaştırma ve Acele Kamulaştırma Usullerinin Uygulanması 178
4. Mülkiyeti Kamuya Ait Alanların Kullanımı 185
5. Yenilenebilir Enerji Üretimine Kapalı Alanlar 186
B. Üretim Ön Lisans ve Üretim Lisansı Alımı, Lisanssız Elektrik Üretimi 193
1. Ön Lisans ve Lisans Alım Faaliyetleri 193
2. Ön Lisans Başvurularında Yarışma Usulü 195
3. Yenilenebilir Kaynaktan Elektrik Üretim Belgesi (YEK Belgesi) Alınması 196
4. Yenilenebilir Enerji ve Çevresel Etki Değerlendirmesi 197
5. Yenilenebilir Enerji Tesis Türlerine Özel Durumlar 203
6. Yenilenebilir Enerji Kaynağından Lisanssız Elektrik Üretimi 205
C. Yenilenebilir Enerji Kaynağından Elektrik Üretiminin Teşvik Edilmesi 210
1. 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanununla ve Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nde Düzenlenen Teşvikler 214
2. 5346 Sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda Düzenlenen Teşvikler 214
D. Elektrik Piyasasında Dengeleme ve Uzlaştırma 218
E. Yenilenebilir Enerji Üreticileri ile Ağ İşletmecileri Arasında Kurulan Hukuki İlişkilerin Değerlendirilmesi 218
F. Teşvikler ve Ağ İşletmecilerine Getirilen Yükümlülüklerin Anayasal İlkeler Bağlamında Değerlendirilmesi 224
III. Bölüm
YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİNİN
MENFAATLER DENGESİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. HUKUKİ GÜVENLİK VE ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK İLKELERİ GEREĞİ PİYASADA FAALİYET GÖSTEREN ÖZEL KİŞİLERİN KORUNMASI 229
A. Güven Teorisi (Vertrauenschutz) – Geriye Yürüyen Yasa ve Düzenleyici İşlemlerde Haklı Beklentilerin ve Kazanılmış Hakların Korunması 232
1. Var Olan Hukuki Duruma Güven – Geçmişe Etki Yasağı (Rückwirkungsverbot) 234
2. Gerçek Geriye Yürüme (echte Rückwirkung, Retroaktiv) ve Gerçek Olmayan Geriye Yürüme (unechte Rückwirkung, Retrospektiv) Ayrımı 240
a. Gerçek Olmayan Geriye Yürüme ve Yenilenebilir Enerji Alanında Haklı Beklentinin Korunması 246
aa. Teşvikler Alanında Haklı Beklentinin Korunması 248
ab. İzin Koşullarındaki Değişikliklerde Haklı Beklentinin Korunması 255
ac. Haklı Beklentinin Korunması ve Ölçülülük İlkesi 258
b. Gerçek Geriye Yürüme ve Yenilenebilir Enerji Alanında Kazanılmış Hakların Korunması 264
B. Bir Çözüm Olarak Geçiş Hükümleri ve Son Tarih Düzenlemeleri (Stichtagsregelungen) Getirilmesi 266
1. Teşviklerde 271
2. İzinlerde 272
C. Bireysel İdari İşlemlerde Kazanılmış Hakların (Güvenin) Korunması 276
1. Alman Hukukunda 276
2. Türk Hukukunda 283
D. Güven Teorisine İlişkin Ara Değerlendirme 287
II. İMAR VE İZİN SÜRECİNDE MENFAATLER ÇATIŞMASI VE MENFAATLER DENGESİNİN SAĞLANMASINA İLİŞKİN YÖNTEMLER 289
A. Menfaatler Çatışması 290
1. İmar Planlarında ve Kamulaştırma İşlemlerinde Çatışan Menfaatlerin Değerlendirilmesi 295
2. İzin/Ruhsat Sürecinde Çatışan Menfaatlerin Ele Alınması 307
3. Çatışan Menfaatlerin Dengelenmesinde Başvurulabilecek Temel Yöntemler 309
a. Alternatif Araştırılması 309
b. Koruyucu ve Telafi Edici Tedbirler Alınması 310
c. Tazminat Ödenmesi 314
4. Yenilenebilir Enerji Kaynağından Elektrik Üretiminin Üstün Kamu Yararı Niteliğinin Değerlendirilmesi 315
B. İdari Usul İlkelerinin Menfaatler Dengesinin Sağlanmasındaki Rolü 322
1. Katılım ve Dinlenilme Hakkı – Prosedüral Silahların Eşitliğinin Sağlanması 325
2. Bilgi Edinme, Belgelere Erişme ve Şeffaflık 334
3. Gerekçeli İdari Karar 339
4. Süreci Hızlandırmaya ve Sadeleştirmeye Yönelik Önlemler 341
Sonuç 353
Kaynakça 355
Kavramlar Dizini 375 |