|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Ön Söz ve Teşekkür 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN GENEL ESASLARI
I. GENEL OLARAK HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ 21
II. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN SUÇ GENEL TEORİSİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 26
A. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Suçlaştırmayla (Criminalization) Korunmak İstenen Hukuki Değer Arasındaki İlişki 26
1. Genel Olarak 26
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Varlığı Halinde Suçlaştırmayla Korunmak İstenen Hukuki Değerin ihlal Edilip Edilmediği Sorunu 27
a. Özgüleştirici Görüş 28
b. Genelleyici Görüş 30
B. Haksızlık ve Hukuka Uygunluk Nedenleri Arasındaki İlişki 32
1. Kavramsal İlişki 32
2. Yapısal İlişki 40
C. Tipiklik ve Hukuka Uygunluk Nedenleri Arasındaki İlişki 50
1. Tipiklik 50
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Suç Tipinin Negatif Nitelikli Unsurları Olup Olmadığı Sorunu 51
a. Tipikliğin Negatif Unsurları Teorisi 51
b. Tipikliği Haksızlığın Karinesi/Belirtisi Olarak Kabul Eden Görüş 52
aa. Genel Olarak 52
bb. Suç Tipinde Yer Verilmekle Birlikte Normalde Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru ile İlgili Olan İfadelerin Hukuki Niteliği 58
(1) İlgili İfadelerin Suçun Hukuka Aykırılık Unsurunun Gereksiz Tekrarı Olduğunu İleri Süren Görüş 61
(2) İlgili İfadelerin Haksızlık Bilincini Kastın Kapsamına Dâhil Ettiğini İleri Süren Görüş 61
(3) İlgili İfadeleri Suç Tipinin Gramerine Göre Niteleyen Görüş 65
(4) Değerlendirme ve Kanaat 65
D. Genel Olarak Kusur Kavramı ve Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusur Arasındaki İlişki 69
1. Kusur Kavramı 69
2. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusur Arasındaki İlişki 74
III. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ İLE KUSURU ETKİLEYEN NEDENLER ARASINDAKİ AYRIM 77
A. Genel Olarak 77
B. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasındaki Ayrımın Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Unsurlarında Hata Konusu Bakımından Önemi 78
C. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasında Ayrım Yapmanın Gerekli Olup Olmadığı Konusundaki Görüşler 81
1. Kanunda Ayrıma Yer Verilmemesi Gerektiğini İleri Süren Görüş 81
2. Kanunda Ayrıma Yer Verilmesi Gerektiğini İleri Süren Görüş 83
3. 5237 Sayılı TCK’nın Esas Aldığı Yaklaşım 84
D. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasındaki Ayrımın Hukuki Sonuçları 87
1. Ayrımın Temel Sonucu: Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Fiilin Haksız, Kusuru Engelleyen Nedenlerde ise Failin Kusurlu Olmaması 87
2. Temel Sonuca Bağlı Alt Sonuçlar 87
a. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Fiili Herkes Bakımından Meşrulaştırması, Kusuru Etkileyen Nedenlerin ise Yalnızca İlgilisi Hakkında Sonuç Doğurması 87
b. Hukuka Uygun Olan Fiile Karşı Konulamaması (Bağdaşmazlık Tezi) 90
c. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Fiille, Kusuru Etkileyen Nedenlerin ise Faille İlişkili Olması 93
E. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasındaki Ayrımda İleri Sürülen Ölçütler 97
1. Genel Olarak 97
2. Yapısal Eşdeğerlik Tezi 99
3. Maddi Eşdeğerlik Tezi 101
a. Çift Etki Teorisi 103
b. Değerlerin Karşılaştırılması Teorisi 108
c. Değerlendirme ve Kanaat 113
İkinci Bölüm
HATA KAVRAMI VE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE
MADDİ UNSUR HATASI
I. HATA KAVRAMI 121
A. Hatanın Tanımı 121
B. Hatanın Unsurları 125
1. Sujenin Dış Âleme Ait Objektif Gerçeklik Hakkında Bir İnanışının Olması 125
a. Objektif Gerçeklik 125
b. İnanış 132
2. İnanışın Yanlış Olması 134
C. Hata ile Benzer ve İlişkili Kavramlar 138
1. Hata ve Bilmeme 138
2. Hata ve Şüphe 141
3. Hata ve Taksir 142
4. Hata ve Kast 145
II. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE BİLMEME VE HATANIN GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 147
A. Somut Olayda Objektif Olarak Var Olan Hukuka Uygunluk Nedenini Failin Bilmemesi 147
B. Failin Somut Olayda Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Unsurlarının Gerçekleştiğine İnanması 151
1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Maddi Unsur Hatası 151
2. İzin Hatası 152
C. Özel Durumlar 160
1. Sınırın Aşılması 160
2. Sapma ve Şahısta Hata 164
3. Çifte Hata 169
III. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE MADDİ UNSUR HATASININ KOŞULLARI 171
A. Davranışın Ceza Normu Bakımından Tipik Olması 171
B. Hatanın Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Olgusal/Maddi Unsurlarına İlişkin Olması 172
1. Genel Olarak Olgusal Gerçeklik–Normatif Gerçeklik Ayrımı 172
2. Olgusal Gerçeklik–Normatif Gerçeklik Ayrımının Hata Kurumuna Yansıyışı 175
3. Olgusal Gerçeklikte Hata–Normatif Gerçeklikte Hata Ayrımına İlişkin Yaklaşımlar 176
a. Geleneksel Yaklaşım 176
b. Sınırlı Geleneksel Yaklaşım (765 Sayılı TCK Döneminde Hâkim Olan Yaklaşım) 177
c. Liberal Yaklaşım 180
d. Sınırlı Liberal Yaklaşım (5237 Sayılı TCK’da Kabul Edilen Yaklaşım) 180
4. Olgusal Gerçeklik ile Normatif Gerçeklik Arasında Ayrım Yapılmasının Gerekli Olup Olmadığına İlişkin Görüşler 182
a. Ayrımı Reddeden Görüş 182
aa. Ontolojik Gerekçe 182
bb. Normatif Gerekçe 184
b. Ayrımı Gerekli Gören Görüş 185
aa. Ontolojik Gerekçe 185
bb. Normatif Gerekçe 185
5. Olgusal Gerçeklik ile Normatif Gerçeklik Arasındaki Ayrımda İleri Sürülen Ölçütler 188
a. Ontolojik Yaklaşım 188
aa. Geleneksel Ölçüt 188
bb. Uzman Olmayan Kişilerin Paralel Muhakemesi Ölçütü 189
b. Sonuçcu Yaklaşım 191
6. Değerlendirme ve Kanaat 192
IV. MAKUL KİŞİ ÖLÇÜTÜ VE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN MADDİ UNSURLARINDA KAÇINILMAZ HATA 198
A. Genel Olarak 198
B. Makul Kişi Ölçütü 201
1. Objektif Ölçüt 202
2. Sübjektif Ölçüt 204
3. Değerlendirme ve Kanaat 205
C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Unsurlarında Kaçınılmaz Hata 207
1. İz Sürme Teorisi 208
2. İsnadiyet Teorisi 210
3. Değerlendirme ve Kanaat 212
Üçüncü Bölüm
HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE MADDİ UNSUR HATASININ CEZALANDIRILABİLİR FİİLİN HANGİ UNSURUNU ETKİLEDİĞİ SORUNU
I. GENEL OLARAK 221
II. ESKİ 765 SAYILI TCK VE YÜRÜRLÜKTEKİ 5237 SAYILI TCK DÖNEMİNDEKİ DURUM 224
A. Eski 765 Sayılı TCK Dönemindeki Durum 224
1. Kanundaki Durum 224
2. Öğretideki Durum 227
B. Yürürlükteki 5237 Sayılı TCK Dönemindeki Durum 229
1. Kanundaki Durum 229
2. Öğretideki Durum 229
3. İçtihadi Durum 235
III. TEORİK ÇERÇEVE 244
A. Saf Sübjektif Teori 244
1. Genel Olarak 244
2. Teorik Esası 247
3. Yöneltilen Eleştiriler 253
B. Tipikliğin Negatif Unsurları Teorisi 254
1. Genel Olarak 254
2. Teorik Esası 256
3. Yöneltilen Eleştiriler 262
C. Sınırlı Kusur Teorisi 264
1. Genel Olarak 264
2. Teorik Esası 267
3. Yöneltilen Eleştiriler 275
D. Hukuki Sonuçlarıyla Sınırlı Kusur Teorisi 277
1. Genel Olarak 277
2. Teorik Esası 279
3. Yöneltilen Eleştiriler 284
E. Kast Teorisi 285
1. Genel Olarak 285
2. Teorik Esası 287
3. Yöneltilen Eleştiriler 291
F. Katı Kusur Teorisi 292
1. Genel Olarak 292
2. Teorik Esası 294
3. Yöneltilen Eleştiriler 296
IV. DEĞERLENDİRME VE KANAAT 298
A. “Olan” ve “Olması Gereken” Bakımından Katı Kusur Teorisinin Üstünlüğü 304
1. Katı Kusur Teorisinin Kanundaki Düzenlemelerle Uyumlu Olması 304
a. TCK m. 21’in Değerlendirilmesi 304
b. TCK m. 22’nin Değerlendirilmesi 305
c. TCK m. 30’un Değerlendirilmesi 306
d. TCK m. 27’nin Değerlendirilmesi 312
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Objektif Nitelikte Olması 318
3. Katı Kusur Teorisinin Bağdaşmazlık Tezi ile Uyumlu Olması 326
4. Katı Kusur Teorisinin Tipik Olmadığı için Haksız Olmayan Fille, Tipik Olmakla Birlikte Hukuka Uygun Olduğu için Haksız Olmayan Fiil Arasındaki Değer Farkını Yansıtması 330
5. Katı Kusur Teorisinin Davranış Normlarının Mantığı ile Uyumlu Olması 337
6. Katı Kusur Teorisinin İzin Normları ile Ceza Normları Arasındaki İlişkinin Mantığı ile Uyumlu Olması 340
7. Katı Kusur Teorisinin Uygulamada Daha İşlevsel Olması 343
8. Katı Kusur Teorisinin Cezalandırma Boşlukları Yaratmaması 344
B. Katı Kusur Teorisine Yöneltilen Eleştirilerin Yanıtlanması 350
1. Katı Kusur Teorisinin Adil Olmayan Sonuçlara Yol Açtığı Eleştirisinin Yanıtı 350
2. Katı Kusur Teorisinin Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sübjektif Unsur Sorunu Bakımından Problemli Olduğu Eleştirisinin Yanıtı 352
3. Katı Kusur Teorisinin Olgusal Gerçeklik ile Normatif Gerçeklik Arasındaki Ontolojik Farklılığı Dikkate Almadığı Eleştirisinin Yanıtı 353
4. Tipikliğin Uyarı Fonksiyonuna İlişkin Olarak Katı Kusur Teorisine Yöneltilen Eleştirinin Yanıtı 355
Sonuç 357
Kaynakça 371
Kavram Dizini 399 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
