İÇİNDEKİLER
Birinci Basıya Önsöz 7 İkinci Basıya Önsöz 9 Kısaltmalar 19 Giriş 23 Birinci Bölüm MEDYA YOLUYLA KİŞİLİK HAKKININ İHLALİ VE HUKUKİ KORUNMA YOLLARI Birinci Kısım KİŞİLİK HAKKI İHLALLERİ 1. KİŞİLİK HAKKI KAVRAMI 25 I. Kişilik Kavramı ve Korunması 25 II. Kişilik Hakkı Tanımı ve Nitelikleri 27 A. Tanım 27 B. Nitelikleri 29 III. Kişilik Hakkı Kapsamında Yer Alan Bazı Kişisel Değerler 29 A. Kişinin Maddi Kişisel Değerleri 29 B. Kişinin Manevi Kişisel Değerleri 30 1. Kişinin Ruhi Bünyesi ile İlgili Değerler 30 2. Kişinin Toplum İçindeki Yeri ile İlgili Değerler 30 a. Ad 31 b. Özel Hayat 31 aa. Ortak Alan 31 bb. Özel Alan 31 cc. Giz Alanı 32 dd. Özel Alan ve Giz Alanının Korunması 32 c. Kişinin Görüntüsü 33 d. Şeref ve Haysiyet 34 C. Kişinin Mesleki ve Ticari Kişisel Değerleri 34 2. ŞEREF VE HAYSİYET 35 I. Kavram 35 II. Şeref ve Haysiyetin İhlalinde Hukuka Aykırılık Unsuru 38 A. Rıza 39 B. Üstün Nitelikte Özel Yarar 39 C. Üstün Nitelikte Kamu Yararı 40 D. Kanunun Verdiği Yetki 40 III. Kişisel Değerlerin Korunması Yararı ile Üstün Nitelikte Kamu Yararının Çatışması 40 3. MEDYA YOLUYLA KİŞİLİK HAKLARININ İHLALİ 42 I. Genel Olarak 42 II. Basın Özgürlüğü 44 III. Medya Yoluyla Kişilik Hakkı İhlallerinin Gerçekleşme Biçimleri 44 A. Yazılı Basın 44 1. Basın Açıklaması 44 a. Basılmış Eser 44 b. Yayım Koşulu 45 2. Basın Açıklamasının Türleri 46 a. Yayının Süreli Olup Olmamasına Göre 46 b. Açıklamanın Konusuna Göre 46 aa. Olay Açıklamaları 46 bb. Düşünce Açıklamaları 47 B. İşitsel ve Görsel Medya 47 4. MEDYA YOLUYLA KİŞİLİK HAKLARININ İHLALİNDE HUKUKA AYKIRILIK UNSURU VE MUKAYESELİ HUKUKTA YERİ 48 I. Genel Olarak 48 II. Hukuka Uygunluk 49 A. Kamu Yararına Yönelik Açıklamalarda Kişilerin Toplum İçindeki Statüleri Yönünden 49 1. Kamuoyunun Dikkatini Çeken Kimseler 51 a. Kamuya Mal Olmuş Kişiler 52 2. Anonim Kişiler 52 B. Olay Açıklamaları Yönünden 52 1. Gerçeğe Uygunluk 52 2. Haber Niteliği 54 3. Yayında Nesnel Ölçülere Uygunluk 54 a. Aracın Amaca Uygun Olması 54 b. Açıklamanın Kamuoyuna Sunuluş Biçimi Bakımından Uygunluk 55 C. Düşünce Açıklamaları Yönünden 55 III. İngiliz Hukuku 55 A. Gerçeklik (truth) 56 B. İmtiyazlar (privilege) 57 1. Mutlak İmtiyaz (absolute privilege) 57 2. Nitelikli İmtiyaz (qualified privilege) 57 C. Adil Yorum (fair comment) 58 IV. Amerikan Hukuku 59 İkinci Kısım HUKUKİ KORUNMA YOLLARI 1. MEDYA YOLUYLA KİŞİLİK HAKLARININ İHLALİNDE SORUMLULUK 61 I. Genel Olarak 61 II. Sorumlu Olan Kişiler 61 A. Yazılı Basın 61 1. Süreli Yayınlar 61 a. Eser Sahibi 61 b. Sorumlu Müdür 62 c. Süreli Yayının Sahibi 62 2. Süreli Olmayan Yayınlar 63 a. Eser Sahibi 63 b. Yayınlatan 63 c. Basan 64 d. Satan-Dağıtan 64 B. İşitsel ve Görsel Medya (radyo TV) 64 1. TRT Yayınları Açısından 64 a. Canlı Yayın 64 b. Bant Yayın 64 2. Özel Radyo ve Televizyonlar Açısından 64 2. KORUNMA YOLLARI 65 I. Koruyucu Davalar 65 A. Önleme Davası 65 B. Durdurma Davası 66 C. Tespit Davası 66 II. Kararın Yayımlanması veya Üçüncü Kişilere Bildirilmesi 67 III. Cevap ve Düzeltme Hakkı 68 A. Basın K. m. 19 Anlamında 69 B. RTKYHK m. 28 Anlamında 70 IV. Tazminat Davaları 71 A. Maddi Tazminat Davası 71 B. Manevi Tazminat Davası 72 V. Vekaletsiz İşgörme Davası 79 VI. Sebepsiz Zenginleşme Davası 80 İkinci Bölüm MEDYA YOLUYLA KİŞİLİK HAKKI İHLALLERİNDE UYGULANACAK HUKUK 1. VASIFLANDIRMA 81 I. Genel Olarak 81 II. Vasıflandırma Çeşitleri 81 A. Kişisel Statü 81 B. Haksız Fiil 82 2. KİŞİLİK HAKKI İHLALİNİN OLUŞUM ANI VE YERİ 83 I. Genel Olarak 83 II. Tek Bir Açıklamayla Gerçekleşen İhlaller 84 III. Çok Sayıdaki Açıklamayla Gerçekleşen İhlaller 85 3. UYGULANACAK HUKUK 87 I. Genel Olarak 87 II. Tek Bir Açıklamayla Gerçekleşen Kişilik Hakkı İhlallerinde Uygulanacak Hukuk 89 III. Medya Yoluyla Gerçekleşen Kişilik Hakkı İhlallerinde Uygulanacak Hukuk 90 A. Genel Olarak 90 B. Davalıya Odaklanan Bağlama Noktaları 91 1. Davalının Fiili İşlediği Yer 91 2. Davalının İkametgahı veya Kuruluş Yeri 93 C. Davacıya Odaklanan Bağlama Noktaları 93 1. Yayım Yeri 93 2. Zarar Yeri 94 3. Davacının İkâmetgahı 98 4. Değerlendirme 101 IV. Devletler Özel Hukuku Düzenlemelerinde Konunun Ele Alınışı 102 A. Amerikan Hukuku 102 B. İngiliz Hukuku 104 C. Avusturya Hukuku 105 D. Alman Hukuku 105 E. İsviçre Hukuku 106 F. İtalyan Hukuku 110 G. Akit-dışı Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkında Avrupa Konvansiyonu Teklifi 111 H. Türk Hukuku 112 V. Koruyucu Davalarda Uygulanacak Hukuk 114 VI. Cevap ve Düzeltme Hakkına Uygulanacak Hukuk 115 VII. Vekaletsiz İşgörme Davasında Uygulanacak Hukuk 117 Üçüncü Bölüm MEDYA YOLUYLA KİŞİLİK HAKKI İHLALLERİNDE USUL HUKUKU MESELELERİ 1. YETKİLİ MAHKEME 119 I. Genel Olarak 119 II. İngiliz Hukuku 120 III. Amerikan Hukuku 122 IV. Kıta Avrupası Sistemi 125 A. Haksız Fiilin İka Yeri Kavramının Shevill Davasındaki Yorumu 126 1. Olaylar 126 2. Raportör Görüşleri 128 a. Mr. Darmon’un Mütalaası 128 b. Mr. Leger’in Mütalaası 130 3. Avrupa Adalet Divanının Kararı 132 4. House of Lords Kararı 133 5. Avrupa Adalet Divanını Kararının Değerlendirilmesi 133 a. Basın yoluyla kişilik hakkı ihlalinin safhaları: 134 b. Zarar yeri 134 c. Zarara Sebep Olan Fiilin İşlendiği Yer 135 d. Tayin Edilen Mahkemelerin Yetkisinin Zarar Miktarı Açısından Kısıtlanması 136 C. Shevill Kararının İşitsel ve Görsel Medyadaki Anlamı 137 V. Türk Hukuku 138 2. YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ 142 I. Genel Olarak 142 II. Kamu Düzenine Aykırılık Sebebiyle Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfiz Edilmemesi 143 Dördüncü Bölüm İNTERNET GİRİŞ 147 1. İNTERNETİN YAPISI VE İŞLEVİ 148 I. Siberuzay 148 II. İnternet Tanımı 150 III. İnternetin Tarihçesi 151 IV. İnternette İletişim Türleri 151 A. Elektronik Posta (E-mail) 151 B. Forumlar 152 1. Haber Grupları (newsgroups) ve Usenet 152 2. Bilgisayar İlan Panoları (Computer Bulletin Boards) 153 C. FTP 155 D. Telnet 155 E. IRC (Internet Relay Chat) (İnternetten Naklen Sohbet) 155 F. Gopher 156 V. İNTERNETİN AKTÖRLERİ 156 A. İçerik Sağlayıcı (Content Provider) 156 B. Servis Sağlayıcı (Servis Provider) 157 D. Host 157 E. Erişim Sağlayıcı (Access Provider) 158 2. İNTERNETTE ŞEREF VE HAYSİYETİN İHLAL EDİLMESİ VE SORUMLULUK 158 I. Genel Olarak 158 II. İnternette Şeref ve Haysiyet İhlalinin Meydana Geldiği An ve Yer 159 III. Sorumluluk 160 A. Davalıların Tayini 160 B. Servis Sağlayıcıların Sorumluluğu 161 1. Amerikan Hukuku 162 2. İngiliz Hukuku 163 3. Avrupa Birliği Düzenlemesi 165 4. Türk Hukuku 168 C. Kamusal Kişilik Kavramının Siberuzaydaki Konumu 170 3. KANUNLAR İHTİLAFI MESELESİ 171 I. Genel Olarak 1 71 II. Uygulanacak Hukuk 172 A. Haksız Fiilin İka Yeri Hukuku 172 1. Bilgisayara Yüklemenin Yapıldığı Yer (Fiil Yeri) 172 2. Açıklamanın Okunduğu Yer (Sonuç Yeri) 173 1. İki Kullanıcının da Aynı Servis Sağlayıcıyı Kullanması 173 2. İki Kullanıcının Farklı Servis Sağlayıcı Kullanması 174 4. YETKİLİ MAHKEME 176 I. Genel Olarak 176 II. Mahkemelerin Yetkisini Tesis Eden Kıstaslar 17 6 A. Amerikan Hukuku 176 B. İngiliz Hukuku 178 C. Kıta Avrupası Sistemi 178 D. Türk Hukuku 179 5. YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ 180 I. Genel Olarak 180 II. Kararı Veren Mahkemenin Yetkisiz Olmasının Tenfize Engel Teşkil Etmesi 180 Sonuç 183 Kaynakça 197 |