İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
İkinci Baskıya Önsöz 8
Üçüncü Baskıya Önsöz 9
Dördüncü Baskıya Önsöz 11
Beşinci Baskıya Önsöz 13
Kısaltmalar 19
Giriş 23
BİRİNCİ BÖLÜM:
ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSLARARASI
TERÖR SALDIRISI
I. ULUSLARARASI HUKUKTA KLASİK SALDIRI 37
A. Uluslararası Hukukta Klasik Saldırı Kavramının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi 37
1. Uluslararası Hukukta Saldırıya İlişkin Târihçenin Tetkiki 38
a. Antikite 42
b. İslâm Devletler Hukuku – Siyer – ve Hristiyanî Kavimler Hukuku – Jus Gentium Christianum – 47
c. Modernite ve Erken 20’nci Yüzyıl 51
2. Uluslararası Hukukta Saldırıya İlişkin Yürürlükteki Kuralların Belirlenmesi 67
a. Kuvvet Kullanma Yasağı ve Kuralın Self–determinasyon Hakkı ile Birlikte Değerlendirilmesi 67
b. Kuvvet Kullanma Yasağının Kişi Bakımından – Ratione Personae – ve Yer Bakımından – Ratione Loci – Uygulanabilirliği 72
c. Kuvvet Kullanma Yasağının Konu Bakımından – Ratione Materiae – Uygulanabilirliği 73
B. Uluslararası Hukukta Klasik–Simetrik Saldırı Fiiline Kuralların Uygulanması 77
1. Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağının Normatif Yeri ve Değeri 78
a. Kuvvet Kullanma Yasağının Normatif Bakımdan Hiyerarşik Değeri 78
b. Kuvvet Kullanma Yasağının Uluslararası Sorumluluk Hukuku ve Uluslararası Barış ve Güvenlik Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 79
c. Saldırı Olduğu İddia Edilen Bir Fiil Neticesinde Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağının İhlâline Bağlanan Sonuçların Doğup Doğmadığı Meselesi 82
2. Uluslararası Hukuktaki İsnat ve İhlâl Kurallarının Saldırı Fiili Hakkında Uygulanması 86
a. Uluslararası Hukukta Saldırı Fiilinin Devlete İsnat Edilmesi Meselesi 86
b. Uluslararası Hukukta Devlete İsnat Edilen Saldırı Fiilinin Uluslararası Haksız Fiil Teşkil Etmesi Meselesi 95
c. Uluslararası Hukukta Devlete İsnat Edilen ve Uluslararası Haksız Fiil Teşkil Eden Saldırı Fiiline Bağlanan Hukukî Neticeler 98
II. ULUSLARARASI HUKUKTA ULUSLARARASI TERÖR SALDIRISI KAVRAMI 109
A. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terör Saldırısının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi 110
1. Uluslararası İlişkilerde Uluslararası Terörizme İlişkin Bağlamın Tetkiki 110
a. Uluslararası Terörizme İlişkin Analitik Düzlem 111
b. Uluslararası Terörizmin Uluslararası İlişkiler ile Olan Bağlamsal Düzlemi 114
c. Uluslararası Terörizmin Uluslararası İlişkiler ile Olan Pratik Düzlemi 117
2. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme İlişkin Bağlamın Tetkiki 134
a. Uluslararası Terörizm Hakkındaki Ulusal ve Uluslararası Hukukî Zemin 135
b. Uluslararası Terör Saldırısının Ayırt Edici Unsurları 170
c. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Egemen Bir Devletin Uluslararası Hukukî Yükümlülüğü Bakımından Değerlendirilmesi 176
B. Uluslararası Hukukta Uluslararası Asimetrik Terör Saldırısı Fiiline Kuralların Uygulanması 179
1. Uluslararası Hukuktaki İhlâl ve İsnat Kurallarının Uluslararası Terör Saldırısı Bakımından Uygulanması 179
a. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığı ve Uluslararası Haksız Fiil Arasındaki Hukukî İrtibat 179
b. Uluslararası Haksız Fiilin Unsurları Bakımından Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Değerlendirilmesi 184
c. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Uluslararası Hukuktaki İsnat Meselesi Bakımından Değerlendirilmesi 187
2. Uluslararası Hukukta Uluslararası Haksız Fiile ve Uluslararası Silâhlı Saldırıya Bağlanan Sonuçların Uluslararası Terör Saldırısı Bakımından Uygulanması 191
a. Uluslararası Terör Saldırısı ve İhlâlin Görünümlerine Bağlanan Sonuçlar 191
b. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Uluslararası Haksız Fiil ve Eşzamanlı Olarak Uluslararası Silâhlı Saldırı Teşkil Etmesine Bağlanan Sonuçlar Arasındaki İrtibat 194
c. Uluslararası Terör Saldırısı Hakkında Uluslararası Sorumluluk Hukuku Kurallarından Uluslararası Güvenlik Hukuku Kurallarına Geçiş ve Kurallar Arasındaki Eşzamanlılık 199
İKİNCİ BÖLÜM:
ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSLARARASI
TERÖRİZME KARŞI MEŞRÛ MÜDÂFAA
I. ULUSLARARASI HUKUKTA KLASİK MEŞRÛ MÜDÂFAA 206
A. Uluslararası Hukukta Klasik Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi 206
1. Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uluslararası Hukukta Tefrik Edilmesi 207
a. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Kavramının Anlamı: Bir Durum ve Bir Hak Olarak Meşrû Müdâfaa 207
b. Meşrû Müdâfaanın Cezâî Müeyyideden ve Karşı–Önlemden Farkı 209
c. Meşrû Müdâfaanın Sine Qua Non Koşulu ve Meşrû Müdâfaanın İnsânî Müdâhaleden Farkı 214
2. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesine Hâkim Olan İlkeler 231
a. Aslî Kaynak Olan Uluslararası Teâmül Hukukunun Kökenleri ve Aslî Konvansiyonel Kaynak Olan BM Şartı’nda Meşrû Müdâfaa: Caroline Olayı Bağlayıcı Prensipleri ve BM Şartı Madde 51’in Bağlayıcı Düzenlemesi 231
b. Yardımcı Kaynak Olan Uluslararası Adâlet Dîvânı İçtihadındaki Dar Meşrû Müdâfaa Çerçevesi 243
c. Meşrû Müdâfaanın Pratik Düzlemde Tetkiki 251
B. Uluslararası Hukukta Klasik Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması 280
1. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Doğumu 280
a. Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Gereken İlkelerin Belirlenmesi İçin Cevaplandırılması Gereken Soruların Sayılması: Ratione Personae, Meşrû Müdâfaayı Kim Uygulayabilir? Ratione Temporis; Meşrû Müdâfaa Ne Zaman Uygulanabilir? Ratione Materiae; Meşrû Müdâfaa Neye Karşı Uygulanabilir? Ratione Conditionis; Meşrû Müdâfaa Nasıl Uygulanabilir? 280
b. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Aranan Gereklilik Kriteri 282
c. Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Doğumuna Neden Olan Gereklilik Kriterinin Karşılanmasının Koşulları 284
2. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Sınırları 288
a. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Aranan Orantılılık Kriteri 288
b. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanmasında Aranan Ölçülülük ve Zamâna Riâyet Kriteri 290
c. Kuvvet Kullanımında Aranan Kriterlerin Karşılanması Durumunda Hukuka Uygunluk Sebebi Olarak Meşrû Müdâfaa 292
II. ULUSLARARASI HUKUKTA ULUSLARARASI TERÖRİZME KARŞI MEŞRÛ MÜDÂFAA MÜESSESESİ 298
A. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi 299
1. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin İncelenmesinde Esas Hukukî Meselelerin Belirlenmesi 299
a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaada İncelenmesi Gereken Temel Hukukî Durumların Sayılması 299
b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaanın Uygulanmasında Uluslararası Terör Saldırısının Uluslararası Hukuka Göre İsnadı Meselesinin Değerlendirilmesi 309
c. Saldırı Olarak Bir Devlete İsnadı Mümkün Olmayan Uluslararası Terör Saldırılarına Karşı Meşrû Müdâfaa Meselesinin Değerlendirilmesi 313
2. Uluslararası Terör Saldırısının Uluslararası Hukukta Saldırı Sayılmasının Hukukî Neticesi ve Meşrû Müdâfaa Hakkı 318
a. Uluslararası Terör Saldırılarının Uluslararası Hukukta Saldırı Sayılması Meselesi ve Meşrû Müdâfaa Hakkının Doğumu 318
b. Uluslararası Terörizme Karşı Verilen Meşrû Müdâfaa Cevâbının Meşrûluğu Meselesi ve Extra Territorium Kuvvet Kullanılması 322
c. Olması Muhakkak Olan Bir Uluslararası Terörist Silâhlı Saldırıya Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkı Çerçevesinde Önleyici (Preventive) Kuvvet Kullanımı Yetkisi Meselesi ve Olması Muhtemel Bir Uluslararası Terörist Silâhlı Saldırıya Karşı Önalıcı (Preemptive) Kuvvet Kullanımı Meselesi 325
B. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması 329
1. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasının Sınırları 330
a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Riâyet Edilmesi Aranan Gereklilik, Orantılılık ve Ölçülülük Kriterleri 330
b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Zarûret Hâli Meselesi ve Meşrû Müdâfaadan Tefrik Edilmesi 341
c. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Rızâ Meselesi ve Meşrû Müdâfaadan Tefrik Edilmesi 346
2. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisine İlişkin Devlet Uygulamaları 351
a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Ortaya Çıkması 351
b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Gelişimi 360
c. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Vaziyeti 364
Sonuç 401
Yararlanılan Kaynaklar 441
Kavram Dizini 491 |