|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Giriş
§1. KONU 21
§2. İNCELEME YÖNTEMİ 21
Birinci Bölüm
BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ KAVRAMI,
YÜKÜMLÜLÜĞÜN GENEL OLARAK ŞİRKETLER HUKUKUNDAKİ
GÖRÜNÜMÜ VE LİMİTED ŞİRKETTE ORTAK SIFATI
§1. BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ KAVRAMI 23
I. Bağlılık Kavramı 23
II. Özel Hukukta Bağlılık Kavramının Temeli 24
1. Ahlâk Kuralları 24
2. Dürüstlük ve İyiniyet 25
3. Bağlılık Yükümlülüğü 27
A. Tanım 27
B. Bağlılık Yükümlülüğünün Kaynağı 29
a. Güven İlkesi 29
b. Etki İmkânı 30
c. Değerlendirme 32
III. Bağlılık Yükümlülüğü ile Birlikte Gözetilen Genel İlkeler ve
Bu İlkelerin Bağlılık Yükümlülüğü ile İlişkisi 33
1. Genel Olarak 33
2. Genel İlkelerle Bağlılık Yükümlülüğü Arasındaki İlişki 35
§2. GENEL OLARAK ŞİRKETLER HUKUKUNDAKİ GÖRÜNÜMÜ 36
I. Yükümlülüğün Kaynağı 36
1. Genel Olarak 36
2. Kanundan Kaynaklanan Bağlılık Yükümlülüğü 37
3. Hukuki İşlemden Kaynaklanan Bağlılık Yükümlülüğü 37
A. Şirket Sözleşmesiyle Öngörülen Yükümlülük 38
B. Sözleşmesel Yükümlülük 39
II. Türleri 39
1. Bağlılık Yükümlülüğüne Tâbi Olan Tarafın Sıfatına Göre 39
A. Organsal Yükümlülük 39
B. Ortaksal Yükümlülük 40
2. Yükümlülüğün Niteliğine Göre 41
A. Genel Bağlılık Yükümlülüğü 42
B. Özel Bağlılık Yükümlülüğü 42
III. Unsurları 43
IV. Şirketlerde Ortaksal Bağlılık Yükümlülüğü 43
1. Kuramsal Çerçeve 43
2. İşlevi 44
A. Genel Olarak 44
B. Şirket Amacının Korunması 45
C. Çoğunluğun ve Azınlığın Korunması 46
3. Şirket Türlerine Göre Bağlılık Yükümlülüğünün Görünümleri 47
A. Şahıs Şirketlerinde 47
a. Şahıs Şirketlerinde Bağlılık Yükümlülüğünün Genel Özellikleri 47
b. Şirket Türlerine Göre Değerlendirme 48
aa. Adi Şirket 48
bb. Kollektif Şirket 50
cc. Komandit Şirket 51
B. Kooperatiflerde 52
C. Sermaye Şirketlerinde 53
a. Sermaye Şirketlerinde Bağlılık Yükümlülüğünün Genel Özellikleri 53
b. Şirket Türlerine Göre Değerlendirme 53
aa. Anonim Şirket 53
bb. Limited Şirket 56
§3. LİMİTED ŞİRKETTE ORTAK SIFATI 57
I. Limited Şirkete Genel Bakış 57
II. Ortak Kavramı 58
1. Genel Olarak 58
2. Ortak Sıfatının Kazanılması ve Kaybedilmesi 61
İkinci Bölüm
ORTAKLARIN BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ
§1. ORTAKLARIN BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ DÜZENLEYEN
TTK. m. 613 HÜKMÜNE İLİŞKİN GENEL DEĞERLENDİRME 67
I. Tarihçe 67
1. Mehaz İsviçre Hukukunda 2008 Revizyonu Öncesi Durum 67
2. Türk Hukukunda 6102 sayılı TTK Öncesi Durum 68
II. TTK. m. 613’ün Kabul Edilme Sebepleri 69
1. Limited Şirketin Şahıs Şirketlerine Yaklaşan Özelliklerinin Bulunması 69
2. Hukuki Güvenliği Sağlaması ve Azınlık Haklarını İyileştirici Etkisi 69
3. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının “Karşı Kutbunu” Oluşturması 69
III. MehazArt. 803’ün Değerlendirilmesi 70
IV. TTK. m. 613 Hükmünün Değerlendirilmesi 71
1. Ortaksal Bir Yükümlülük Öngörme 71
2. Genel İlke Yaratma Amacı 72
3. Hukuki Niteliği ve İşlevi 72
§2. YÜKÜMLÜLÜĞÜN KONUSU, KAPSAMI, TARAFLARI VE
BAĞLAYICI OLDUĞU SÜRE 74
I. Konusu 74
1. Şirketin Farklı Menfaatlerin Çatışma Zemini Oluşu ve
Bağlılık Yükümlülüğünün Çatışan Menfaatlerde Çözüm Etkisi 74
2. Şirket Menfaati Kavramının Bağlılık Yükümlülüğünün Konusunun Belirlenmesindeki Etkisi 76
A. Şirket Menfaati Kavramı 76
B. Şirket Menfaati Kavramıyla Bağlantılı Kavramlar 78
a. Genel Olarak 78
b. Şirket Amacı 78
c. Ortak Amaç 80
d. İşletme Konusu 82
e. Değerlendirme 85
3. Yükümlülüğün Korumayı Amaçladığı Menfaatler Hakkında 87
A. Çıkış Noktası Olarak Menfaatlerin Çatışması 87
B. Şirket Menfaatinin Önceliği 88
a. Kendi Menfaatine Olan ve Olmayan Haklar Ayrımına Göre Şirket Menfaatinin Önceliği 88
b. Şirket Menfaatinin Mutlak Önceliği 90
c. Şirket Menfaatinin Göreceli Önceliği 92
d. Ortağın Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı Kapsamında Şirket Menfaatinin Önceliği Sorunu 93
e. Ortağın Oy Hakkı Kapsamında Şirket Menfaatinin Önceliği Sorunu 95
aa. Oy Hakkının Ortağın Kendi Menfaatine Olan Hak Olarak Değerlendirildiği Durumlar 95
bb. Oy Hakkının Ortağın Kendi Menfaatine Olmayan Hak Olarak Değerlendirildiği Durumlar 96
cc. Değerlendirme 97
f. Ortakların Yükümlülüklerinin Şirket Menfaati Karşısındaki Konumu 98
4. Ortağın Menfaatiyle Şirket Menfaatinin Kıyaslanması 99
5. Yükümlülüğün Unsurları 100
A. Olumlu Unsur 100
B. Olumsuz Unsur 101
II. Kapsamı 101
1. Bağlılık Yükümlülüğünün Kapsamının Belirlenmesi 101
2. Yükümlülüğün Kapsamını Tespit Kriterleri 103
A. Şirketin Türü 103
B. Şirketin Yapısı 104
C. Ortak Sayısı ve Tek Ortaklı Limited Şirketlerin İstisnai Durumu Hakkında 105
D. Ortakların Şirket İçindeki Etki İmkânı ile Çoğunluk ve Azınlık Yaklaşımı 107
3. Şirket Sözleşmesiyle Öngörülen Yan Edim Yükümlülüklerinin Bağlılık Yükümlülüğünün Kapsamına Etkisi 110
A. Bağlılık Yükümlülüğünün Kanuni Yan Yükümlülük Olarak Kabulü 110
B. Bağlılık Yükümlülüğü Görünümlerinin Şirket Sözleşmesiyle Yan Edim Yükümlülüğü Olarak Düzenlenmesi 110
III. Tarafları 112
1. Genel Olarak 112
2. Yükümlülüğün Borçlusu 112
A. Ortakların Bağlılık Yükümlülüğünün Borçlusu Oluşunun Mutlak Kabulü 112
B. Şirketin Kendi Paylarını İktisabında Yükümlülüğün Borçlusu 113
C. Üçüncü Kişilerin Ortaksal Bağlılık Yükümlülüğünün Borçlusu Olarak Değerlendirilmesi Sorunu 113
3. Yükümlülüğün İfasını Talep Etmeye Yetkili Olan Taraf 114
A. Bağlılıkla Yükümlü Olunan Tarafın Şirket Oluşunun Mutlak Kabulü 114
B. Dikey ve Yatay Bağlılık Yükümlülüğü Ayrımına Göre Ortakların Taraf Sıfatının Değerlendirilmesi 114
C. İki Ortaklı Limited Şirketlerin İstisnai Durumu 116
IV. Bağlayıcı Olduğu Süre 117
1. Şirkete Bağlanma Şartı 117
2. Ortak Sıfatı Devam Ettiği Sürece Yükümlülüğün Geçerli Olması 119
3. Bağlılık Yükümlülüğünün Kaldırılması 120
§3. BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN ŞİRKET SÖZLEŞMESİ veya PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMELERİYLE DÜZENLENMESİ 123
I. Şirket Sözleşmesiyle Düzenleme 123
1. Genel Olarak 123
2. Düzenlemenin Sınırları 123
3. Kişi, Süre, Yer ve Konu Unsurlarının Belirlenmesi 124
A. Genel Olarak 124
B. Şirket Sözleşmesiyle Kanuni Bağlılık Yükümlülüğüne Olumlu ve Olumsuz Unsurlar Eklenmesi 126
C. İç Yönergeyle Yapılan Düzenleme 127
4. Yükümlülüğün İhlaline İlişkin Hukuki Sonuçların Şirket Sözleşmesiyle Belirlenmesi 128
A. Cezai Şart Düzenlemesi 128
B. Haklı Sebeplerin Şirket Sözleşmesinde Somutlaştırılması 131
II. Pay Sahipleri Sözleşmeleriyle Düzenleme 132
§4. ORTAK SIFATI BULUNAN MÜDÜRLERİN ÇİFTE BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ 133
I. Genel Olarak 133
II. Ortaksal ve Organsal Bağlılık Yükümlülüğü Kapsamında Müdürlerin Çifte Bağlılığı 134
III. Müdürün Bağlılık Yükümlülüğünün Kapsamı 134
1. Genel Olarak 134
2. Yükümlülüğün Yoğunluğunun Tespiti 137
§5. ORTAK SIFATI BULUNMAYAN MÜDÜRLERİN BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜYLE KARŞILAŞTIRMA 138
Üçüncü Bölüm
BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN GÖRÜNÜMLERİ
§1. SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 141
I. Genel Olarak 141
II. Kavram 142
1. Genel Olarak 142
2. Sır Olarak Değerlendirilme Unsurları 143
A. Sır Konusu 143
B. Sır Saklama İradesi 143
C. Korunmaya Değer Menfaat 144
III. Hukuki Niteliği 145
IV. İşlevi 146
V. Konusu 146
1. Şirket Sırrının Kapsamı 146
2. Şirket Sırlarının İfşası ve Sırlardan Ortağın Yararlanması 147
A. Şirket Sırlarının İfşası 147
B. Şirket Sırlarından Ortağın Yararlanması 148
VI. Yükümlülüğün Tarafları ve Bağlayıcı Olduğu Süre 148
1. Sır Saklama Yükümlülüğünün Tarafı 148
2. Sır Saklama Yükümlülüğünün Geçerli Olduğu Süre Hakkında 149
VII. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı ile İlişkisi 151
1. Genel Olarak 151
2. Bilgi Alma Hakkının Kapsamı ve Sınırları 152
A. Kapsamı 152
B. Sınırları 153
3. Değerlendirme 157
§2. İŞ FIRSATI ÖĞRETİSİ (ŞİRKET MENFAATİNİ ZEDELEYECEK DAVRANIŞLARDAN KAÇINMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ) 158
I. Kavram 158
II. Hukuki Niteliği ve Bağımsızlığı 159
III. Öğretinin Kaynağı Olarak Adi Şirkette Menfaat Çatışması Yasağı 160
1. Genel Olarak 160
2. Şirket İçin Çabalama Unsuru 160
3. Şirketin Amacını Engelleme veya Şirketin Amacına Zarar Verme Olasılığı 161
4. Ortağın Kişisel Menfaatinin Şirket Karşısındaki Durumu 161
5. Menfaat Çatışması Yasağının Kapsamı 161
IV. İşlevi 161
V. Konusu, Tarafları ve Geçerli Olduğu Süre 162
VI. İş Fırsatlarının Şirkete veya Ortağa Tahsisine İlişkin Kriterler 163
VII. İş Fırsatı Öğretisinin Öngördüğü Yasağın Kaldırılması 166
VIII. İş Fırsatı Öğretisinin Rekabet Yasağı Kapsamında Değerlendirilememesinin Nedenleri 167
§3. REKABET YASAĞI 168
I. Kavram 168
II. Hukuki Niteliği 170
1. Genel Olarak 170
2. Sözleşmeyle Öngörülen Rekabet Yasağının Yan Edim Yükümlülüğü Niteliği 172
III. Rekabet Yasağının Şirket Sözleşmesiyle Öngörülmesi 174
1. Genel Olarak 174
2. Rekabet Yasağının Öngörülebilmesi İçin Gereken Şekil Şartları 174
3. Rekabet Yasağının Şirketin Kuruluşundan Sonra Öngörülmesi 176
4. Rekabet Yasağı Kaydının Değiştirilmesi 176
5. Rekabet Yasağının Kaldırılması 177
A. Genel Olarak 177
B. Tüm Ortakların Yazılı Onayıyla Kaldırma 178
C. Onay Yetkisinin Genel Kurula Devredilmesi Halinde Genel Kurul Kararıyla Kaldırma 178
D. Şirket Sözleşmesinin Değiştirilmesi 179
IV. Rekabet Yasağının Şirket Sözleşmesi Dışında Bir Sözleşmeyle Öngörülmesi 180
V. Yasağın Aleniyeti Sorunu 182
1. Şirket Sözleşmesinin Aleniyeti 182
2. İç Yönergenin Aleniyeti Sorunu 183
VI. İşlevi 183
VII. Tarafları ve Geçerli Olduğu Süre 184
1. Rekabet Yasağının Tarafı Olarak Ortaklar 184
2. Rekabet Yasağının Tarafı Olarak Şirket 185
3. Bağlılık Yükümlülüğünden Kaynaklanan Rekabet Yasağının Ortakların Kendi Aralarındaki İlişkilerde Geçerliliği Tartışması 185
4. Yasağın Geçerli Olduğu Süre 186
VIII. Konusu ve Kapsamı 187
1. Yasağın Konusu Olan Rekabet ve Rekabetle Bağlantılı Kavramlar 188
A. Rekabet Kavramı 188
B. Rekabet İlişkisi Kavramı 188
C. Rekabet Edici Faaliyet 189
D. Rekabet Yasağı ve Haksız Rekabet Kavramları 190
2. Limited Şirketin Faaliyet Alanıyla Çakışma 191
A. Sınır Olarak Şirketin İşletme Konusu 191
B. Şirketin Fiilî Faaliyet Alanı 192
C. Şirketin İşletme Konusunun Değiştirilmesinin Rekabet Yasağının Kapsamına Etkisi 193
3. Yasağın Şartlarının Somutlaştırılması 195
4. Yasağın Geçerli Olduğu Yer ve İlgili Coğrafi Piyasa 195
IX. Rekabet Yasağı ve İş Fırsatı Öğretisi Arasındaki Farklar 197
X. Yasağın Ortağın Bilgi Alma ve İnceleme Hakkına Etkisi 198
XI. Zamanaşımı 199
Dördüncü Bölüm
BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNİN HUKUKİ SONUÇLARI
§1. BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNDE UYGULANACAK HUKUKİ SONUÇLARA İLİŞKİN GENEL DEĞERLENDİRME 201
I. Genel Olarak 201
II. Davaların Türleri ve Hukuki Niteliği 202
1. Genel Olarak 202
2. Bağlılık Yükümlülüğünün Eda Davası ile Talep Edilebilmesi Sorunu 203
3. Yükümlülüğün İhlalinde Tespit Davası 205
III. İhtiyati Tedbir Talepleri 207
§2. BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNDE ORTAĞIN KARŞILAŞACAĞI HUKUKİ SONUÇLAR ve AÇILACAK DAVALARDA TARAF HUSUSU 208
I. Tazminat Davası 208
II. Ortağın Şirketten Çıkarılması 210
III. Bağlılık Yükümlülüğüne Aykırı İşlemin Şirket Adına Yapılmış Sayılması 213
IV. Bağlılık Yükümlülüğüne Aykırı İşlemden Doğan Menfaatin Şirkete Aktarılması 214
V. Ortağa Karşı Açılacak Davalarda Taraf Hususu 215
1. Şirket 215
2. Ortakların Dava Açma Yetkisine İlişkin Görüşlerin Değerlendirilmesi 216
VI. İki Ortaklı Limited Şirketin Özel Durumu 216
§3. BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNDE ŞİRKETE KARŞI AÇILABİLECEK DAVALAR 219
I. Fesih Davası 219
1. Genel Olarak 219
2. Şirket Sözleşmesinde Fesih İçin Haklı Sebep Olarak Kabul Edilecek Durumların Düzenlenme İmkânı 221
II. Genel Kurul Kararlarının İptali 222
§4. MÜDÜR ORTAĞA ÖZGÜ HUKUKİ SONUÇLAR 224
I. Müdür Ortakların Sorumluluğu 224
1. Genel Olarak 224
2. Sorumluluk Gerekçesi Olarak Bağlılık Yükümlülüğünün İhlali 225
II. Müdürün Azli 225
III. Müdürün Yetkilerinin Kısıtlanması veya Kaldırılması 226
§5. BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ İHLALLERİNE İLİŞKİN SÜREÇTE ARABULUCULUK 229
Sonuç ve Değerlendirme 231
Kaynakça 237
Kavramlar Dizini 263 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
