İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Giriş 9
Bölümler ve Yazarlar 11
Kısım 1
NİTEL KARAR VERME
Bölüm 1
KARAR VERMEYE GİRİŞ
1. Giriş 27
2. Zihnin İşleyişi ve İşlevi 29
3. Analitik ve Yaratıcı Düşünme 32
4. Düşünmenin Aşamaları 34
4.1. Hazırlık 34
4.2. Kuluçka Dönemi 35
4.3. İçe Doğuş 35
4.4 Değerlendirme 36
5. Düşünce Tuzakları 37
5.1. Çıpalama Tuzağı 37
5.2. Statüko Tuzağı 39
5.3. Batık Maliyet Tuzağı 40
5.4. Tahmin ve Öngörü Tuzakları 42
5.5. Doğrulayıcı Kanıt Tuzağı 43
5.6. Çerçeveleme Tuzağı 44
6. Karar ve Karar Verme İle İlgili Temel Kavramlar 46
6.1. İyi Kararın Nitelikleri 49
7. Karar Probleminin Öğeleri 50
7.1. Karar Verici 50
7.2. Amaç 51
7.3. Hedefler ve Kriterler 51
7.4. Seçenekler 51
7.5. Çevresel Faktörler 52
7.6. Olasılıklar 53
7.7. Sonuçlar 53
8. Karar Verme Süreci 53
8.1. Karar Probleminin Tanımlanması 54
8.2. Ulaşılmak İstenen Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi 57
8.3. Problemin Çözümü İçin Gerekli Bilgilerin Toplanması 58
8.4. Çözüm Seçeneklerinin Ortaya Konması 59
8.5. Seçeneklerin Uygun Karar Kriterleri İle Değerlendirilmesi 60
8.6. Amaca Ulaştıracak En Uygun Seçeneğin Belirlenmesi 61
9. İşletmelerde Karar Verme Sürecinin Önemi 63
10. İşletmelerde Karar Türleri 66
10.1. Verildiği Ortama Göre İşletme Kararları 66
10.2. Yönetim Kademesine Göre İşletme Kararları 66
10.3. Yapılarına Göre İşletme Kararları 68
10.4. Bağlantılı Olma Durumuna Göre İşletme Kararları 68
10.5. Göz Önünde Bulundurulacak Kritere Göre İşletme Kararları 69
11. İşletmelerde Karar Verme Yaklaşımları 69
11.1 Sezgisel Karar Verme 70
11.2. Deneyimsel Karar Verme 71
11.3. Bilimsel (Rasyonel) Karar Verme 72
Kaynakça 75
Bölüm 2
NİTEL KARAR VERME TEKNİKLERİ
1. Giriş 79
2. Beyin Fırtınası Tekniği 82
2.1. Beyin Fırtınasında Çalışma Grubunun Oluşturulması 84
2.2. Beyin Fırtınasında Grup Yöneticisinin Özellikleri 85
2.3. Beyin Fırtınası Tekniğinin Uygulama Adımları 87
2.3.1. Sorunun Tanımlanması ve Tartışılması 87
2.3.2. Sorunun Yeniden Tanımlanması 88
2.3.3. Yeni Tanımlardan Birinin Esas Alınması 88
2.3.4. Isınma Turu 88
2.3.5. Beyin Fırtınası 89
2.3.6. En Akla Gelmeyecek Fikir 89
2.3.7. Beyin Fırtınasında Değerlendirme 90
2.4. Beyin Fırtınası Tekniğine Getirilen Eleştiriler 91
3. Tersine Beyin Fırtınası 92
4. Yönlendirilmiş Beyin Fırtınası 94
5. Altı Şapka Düşünce Tekniği 98
5.1. Beyaz Şapka 104
5.2. Kırmızı Şapka 104
5.3. Siyah Şapka 105
5.4. Sarı Şapka 105
5.5. Yeşil Şapka 106
5.6. Mavi Şapka 106
6. 5N – 1K Tekniği 107
7. Akış Şeması 109
8. Balık Kılçığı Tekniği (Sebep Sonuç Diyagramı) 113
9. Pareto Analizi 115
10. Nominal Grup Tekniği 117
11. DELPHI Tekniği 119
12. WORLD Cafe Tekniği 122
13. Diğer Nitel Karar Verme Teknikleri 124
13.1. Gordon Tekniği 124
13.2. Philips 66 Tekniği 124
13.3. Yakınlık Diyagramı 125
13.4. Kahverengi Kağıt Tekniği (Süreç Haritalama) 125
Kaynakça 126
Kısım 2
NİCEL KARAR VERME
Bölüm 3
BASİT KARAR VERME TEKNİKLERİ
1. Giriş 133
2. Karar Verme ve Karar Süreci 133
3. Belirlilik Altında Karar Verme 135
3.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Belirlilik Altında Karar Verme 135
3.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Belirlilik Altında Karar Verme 137
4. Belirsizlik Altında Karar Verme 138
4.1. İyimserlik Ölçütü 138
4.1.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde İyimserlik Ölçütü 138
4.1.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde İyimserlik Ölçütü 139
4.2. Kötümserlik Ölçütü 140
4.2.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Kötümserlik Ölçütü 141
4.2.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Kötümserlik Ölçütü 142
4.3. Gerçekçilik Ölçütü 143
4.3.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Gerçekçilik Ölçütü 143
4.3.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Gerçekçilik Ölçütü 144
4.4. Minimaks Pişmanlık Ölçütü 145
4.4.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Minimaks Pişmanlık Ölçütü 145
4.4.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Minimaks Pişmanlık Ölçütü 146
4.5. Rasyonellik Ölçütü 147
4.5.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Rasyonellik Ölçütü 147
4.5.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Rasyonellik Ölçütü 148
5. Risk Altında Karar Verme 149
5.1. En Büyük Olasılık Ölçütü 149
5.1.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde En Büyük Olasılık Ölçütü 149
5.1.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde En Büyük Olasılık Ölçütü 149
5.2. Beklenen En Büyük (Küçük) Ödeme Ölçütü 150
5.2.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Beklenen En Büyük Ödeme Ölçütü 150
5.2.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Beklenen En Küçük Ödeme Ölçütü 150
5.3. Beklenen En Küçük Fırsat Zararı Ölçütü 151
5.3.1. En Büyükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Beklenen En Küçük Fırsat Zararı Ölçütü 151
5.3.2. En Küçükleme Amacı Taşıyan Karar Problemlerinde Beklenen En Küçük Fırsat Zararı Ölçütü 152
Kaynakça 154
Bölüm 4
KARAR AĞACI VE BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ
1. Giriş 155
2. Karar Ağacı 155
3. Başabaş Noktası 161
3.1. Başabaş Noktası Hesaplaması 164
Kaynakça 177
Kısım 3
ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME
Bölüm 5
ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ
1. Giriş 181
2. Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) 182
2.1. Analitik Hiyerarşi Prosesinin Çözüm Aşamaları 183
2.1.1. Hiyerarşik Yapı 183
2.1.2. Temel Ölçek 184
2.1.3. İkili Karşılaştırma Matrisi 185
2.1.4. Sentez 188
2.2. AHP Temelli 1. Örnek Uygulama 189
Kaynakça 203
Bölüm 6
ANALİTİK AĞ SÜRECİ
1. Giriş 205
2. AAS Yönteminin Aşamaları 207
2.1. AAS Temelli 1. Örnek Uygulama 209
2.2. AAS Temelli 2. Örnek Uygulama: Excel Uygulaması 221
Kaynakça 233
Bölüm 7
TOPSIS
1. Giriş 235
2. TOPSIS Yönteminin Aşamaları 236
3. Topsis Temelli 1. Örnek: Excel Uygulaması 240
4. Topsis Temelli 2. Örnek: Excel Uygulaması 247
Kaynakça 256
Bölüm 8
GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ (GİA)
1. GİRİŞ 257
2. Gri Sistem Teorisi (GST) 258
2.1. Gri İlişki Derecesi 259
2.2. GİA’nın Temel Aşamaları 260
3. Gri İlişkisel Analiz Temelli 1. Örnek: Excel Uygulaması 264
4. Gri İlişkisel Analiz Temelli 2. Örnek: Excel Uygulaması 270
Kaynakça 277
Bölüm 9
ELECTRE
1. Giriş 279
2. ELECTRE Yöntemi 279
2.1. Seçim Problemleri 282
2.1.1. ELECTRE I 282
2.1.2. Electre Temelli 1. Örnek: Excel Uygulaması 286
2.1.3. ELECTRE Is 294
2.1.4. ELECTRE Iv 295
2.2. Sıralama Problemleri 295
2.2.1. ELECTRE II 296
2.2.2. ELECTRE III 297
2.2.3. ELECTRE III Temelinde Excel Uygulama Örneği 302
2.2.4. ELECTRE IV 308
2.3. Sınıflama (Atama) Problemleri 310
2.3.1. ELECTRE Tri 310
2.3.2. ELECTRE Tri Temelinde Excel Uygulamalı Örnek 313
2.4. Excel Uygulamalı Öğrenci Sıralama Örneği 315
Kaynakça 323
Bölüm 10
PROMETHEE
1. Giriş 325
2. PROMETHEE Yönteminin Adımları 327
2.1. PROMETHEE Temelli 1. Örnek Uygulama: Konaklama Yer Seçimi 332
Kaynakça 346
Bölüm 11
VERİ ZARFLAMA ANALİZİ
1.Giriş 347
2. Veri Zarflama Analizi Modelleri 349
2.1. CCR Modeli 349
2.1.1. Girdi Yönlü CCR Modeli 350
2.1.2. Çıktı Yönlü CCR Modeli 351
2.2. BCC Modeli 352
2.2.1. Girdi Yönlü BCC Modeli 352
2.2.2. Çıktı Yönlü BCC Modeli 353
3. VZA Temelli Örnek Excel Uygulaması 354
Kaynakça 362
Bölüm 12
VIKOR
1. Giriş 365
1.1. VIKOR Yönteminde Verilerin Toplanması 366
1.2. VIKOR Yönteminin Uygulama Alanları 366
2. VIKOR Yönteminin Aşamaları 367
3. VIKOR Temelli Örnek: Excel Uygulamaları 370
3.1 VIKOR Temelli 1. Örnek Excel Uygulaması 370
4. VIKOR Temelli 2. Örnek: Excel Uygulanması 377
Kaynakça 382
Bölüm 13
DEMATEL
1. Giriş 383
2. DEMATEL Yönteminin Aşamaları 385
3. DEMATEL Temelli 1. Örnek Uygulama 389
4. DEMATEL Temelli 1. Örnek Uygulama: Excel Uygulaması 394
Kaynakça 407
Kısım 4
BULANIK MANTIK
Bölüm 14
BULANIK VIKOR
1. Giriş 411
2. Bulanık VIKOR Yöntemi 412
3. Bulanık VIKOR Temelli 1. Örnek Uygulama 417
4. Sonuç ve Değerlendirme 439
Kaynakça 440
Bölüm 15
BULANIK EDAS
1. Giriş 441
2. Bulanık EDAS Yöntemi 445
3. Bulanık EDAS Temelli 1. Örnek Uygulama 453
4. Sonuç ve Değerlendirme 479
Kaynakça 480
Kısım 5
DİĞER KARAR VERME TEKNİKLERİ
Bölüm 16
SİMÜLASYON
1. Giriş 483
2. Simülasyonun Kullanım Alanları 484
2.1. Simülasyonun Amaçları 484
2.2. Simülasyonun Analitik Modelden Farkı 485
2.3. Simülasyon ve Diğer Modelleme Yaklaşımları 485
2.4. Simülasyon Modelinin Avantajları ve Dezavantajları 486
2.5. Simülasyon Modellerinin Sınıflandırılması 487
2.5.1. Dinamik–Statik Simülasyon Modelleri 487
2.5.2. Deterministik–Stokastik Simülasyon Modelleri 488
2.5.3. Kesikli–Sürekli Simülasyon Modelleri 488
2.6. Modelleme Süreci 489
2.6.1. Problemin Tanımlanması 489
2.6.2. Amaçların ve Çalışma Planının Ortaya Konması 489
2.6.3. Verilerin Toplanması ve Girdi Analizi 490
2.6.4. Rassal Sayıların Üretilmesi 491
2.6.5. Kavramsal ve Mantıksal Modelin Kurulması 493
2.6.6. Simülasyon Programlama Diliyle Kodlama 493
2.6.7. Doğrulama 493
2.6.8. Geçerleme 494
2.6.9. Deneysel tasarım 494
2.6.10. Deneyin Yapılması ve Çıktı Analizi 495
2.6.11. Dökümantasyon ve Raporlama 495
2.7. Monte Carlo Simülasyonu 495
2.8. Kesikli Simülasyon Temelli 1. Örnek: Excel Uygulaması 495
2.8.1. Problemin (Sistemin) Tanımlanması 496
2.8.2. Amaçların ve Çalışma Planının Ortaya Konulması 496
2.8.3. Verilerin Toplanması ve Girdi Veri Analizi 497
2.8.4. Başlangıç Şartı Verileri 497
2.8.5. Mantıksal Modelin Kurulması 497
2.8.6. Mevcut Durumun Belirlenmesi 498
2.8.7. İyileştirilmiş Durum 505
2.8.8. Alternatiflerin Karşılaştırılması 506
2.9. Sonuç ve Değerlendirme 507
Kaynakça 508
Bölüm 17
OYUN TEORİSİ
1. Giriş 509
2. Oyunun Özellikleri ve Sınıflandırılması 512
3. Statik Oyunların Çözümü 518
3.1. Nash Dengesi 519
3.2. Statik Yaklaşım ile Yer Seçimi Oyunu 527
4. Dinamik Yaklaşımlı Oyunların Çözümü 533
4.1. Budama Yöntemi 533
4.2. Yer Seçimi Oyunu 540
5. Alıştırmalar 542
Kaynakça 545
Bölüm 18
MARKOV ZİNCİRİ
1. GİRİŞ 547
2. Stokastik Süreç 548
3. Markov Süreci ve Markov Zinciri 549
3.1. Tek Adım Geçiş Olasılıkları ve Matrisin Oluşturulması 551
3.2. Çoklu Adım Geçiş Matrisi ve Chapman–Kolmogorov Denklemi 553
4. Markov Zincirinde Durumların Sınıflandırılması 554
5. Denge Durumu Analizi 558
6. Ortalama İlk Geçiş Zamanı 560
7. Markov Zinciri Modelleri 561
7.1. Saklı Markov Modeli 561
7.2. Monte Carlo Yöntemi 561
8. Markov Zincirlerinde Bootstrap 562
9. Markov Analizinin Karar Almada Kullanımı 562
Kaynakça 571
Bölüm 19
KUYRUK (BEKLEME HATTI) TEORİSİ
1. GİRİŞ 573
2. Kuyruk Teorisinde Genel Kavramlar 576
2.1. Girdi Kaynağı 577
2.2. Geliş Süreci 577
2.3. Hizmet Süreci 578
3. Kuyruk Modellerinin Gösterimi 583
4. Kuyruk Modellerinin Analizi 585
4.1. Kuyruk Sisteminin Performans Analizi 585
4.1.1. Geliş Süreci 585
4.1.2. Hizmet Süreleri 586
4.2. Kuyruk Sisteminin Maliyet Analizi 591
5. Bekleme Hattı (Kuyruk) Teorisi Temelli 1. Excel Uygulaması 592
5.1. Problem Tanımlama 593
5.2. Verilen değerler 593
5.2.1. Birinci Aşama: Sistem Özelliklerinin Hesaplanması 594
5.2.2. İkinci Aşama: Kuyruk Sisteminin Maliyet Analizi 596
6. Bekleme Hattı (Kuyruk) Teorisi Temelli 2. Excel Uygulaması 599
6.1. Problem Tanımlama 600
6.2. Verilen değerler 600
6.2.1. Birinci Aşama: Sistem Özelliklerinin Hesaplanması 601
6.2.2. İkinci Aşama: Kuyruk Sisteminin Maliyet Analizi 604
6.3. İki Sistemin Kıyaslanması 606
Kaynakça 607
Bölüm 20
İŞ ZEKÂSININ KARAR DESTEK SÜREÇLERİNDEKİ YERİ
Özet 609
1. GİRİŞ 610
2. Kavramsal Bağlamda İş Zekâsı 611
3. İş Zekâsı Kavramının Tarihsel Gelişimi 614
4. İş Zekâsı Ortamlarının Genel Mimarisi 615
5. İş Zekâsı Örnek Uygulamaları ve Başarı Faktörleri 619
6. Elektronik Ticaret Satış Verileri Üzerinde İş Zekâsı Kapsamında Yapılan Analizler ve Geliştirilen Gösterge Panelleri 624
6.1. Veri Seti ve Verinin Özellikleri 625
6.2. Problem Tanımı 626
6.3. Verinin Analiz Ortamına Aktarılması 627
6.4. Son Sözler: Karar Vericiler için İş Zekâsı Teknolojisinin Değerlendirilmesi 639
Kaynakça 641 |